ZATERDAG 24 SEPTEMBER 1927
No. 5678
BERICHT.
18e Jaargang
S)e £elcbeJie Gou/tant
je ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bi) vooruitbetaling
oor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaaL
})j onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaaL
'ranco per post f2.95 per kwartaaL
Iet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'a ver-
jijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
itbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DÉ ADVERTENTLEBRWS BEBRAAGV;
Gewone ad vertentlën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Med^leelingen wordt het
*~"H dubbele van het tarief berekend. a
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden o^evraagd. huur en ver*
huur, koop en verkoop f 0.50.^
nummer bestaal uil vijl bladen, waaronder
il Ceilluslreerd Zondagsblad.
Zij, die zich met I October a.s.
,De Leidsche Courant" wenschen
abonneeren ontvangen tot dien
atum de courant gratis.
De Administratie.
Wil men niet begrijpen?
„Het Volk" wijst er op. dat er op ile
ia(ste vergadering van de Apol. Ver.
Petrus Canisius" welke, zooals bekend,
eirijd was aan een bespreking over het
ocialisme op gewezen is, dat de Ka-
ïoliek, die goederen bezit, aan anderen,
deze niet hebben, moet weten mede te
eelen.
En het blad vervolgt dan:
„Ja. dat is goed en wel, maar wan
neer nu de katholieken, die het geld
hebben, zeggen: „afblijven"? Wan
neer zij dat verzet gronden op de uit
spraak van prof. L. van Aken, „dat
het privaat-bezit een onwrikbaar be
ginsel is", wat dan?"
Wil men nu nóg niet begrijpen, dat het
van privaat-bezit dat wij in-
erdaad als „onwrikbaar" beschouwen
olstrekt niet medebrengt, dat de
ezitter alles of te veel voor zichzelf houdt
n te weinig aan anderen geeft!
Moeten wij weer 'ns herinneren aan
eze duidelijke woorden, waarin Thomas
in Aquine de katholieke leer in deze kort
klaar aangeeft: nl. dat de aardsche goe-
eren wat het bezit betreft, wel in privaat
gendom mogen zijn, maar dat zij, wat
el gebruik betreft, moeten beschouwd
orden als gemeenschappelijk, zoodat wij
van mededeelen aan ande-
Dat is de heerlijke katholieke leer over
„onwrikbaar" beginsel van privaat be-
it en de toepassing daarvan!
Wat is een wonder?
In het katholieke Beiersche dorpje Kon-
lersreuth gebeuren er met de 28-jarige
ierese Neumann wonderlijke dingen.
Wij hebben er onlangs een uitvoerig
«laas van gegeven.
Dit meisje doorleeft iederen Vrijdag
ieer intensief het lijden van Christus.
Intusschen hebben, zooals bekend, de
leiersche Bisschoppen tegen overijling
«waarschuwd inzake het trekken van
onclusies, het aannemen van een won-
Ier en het publiek den raad gegeven,
wachten tot de kerkelijke autoriteit
rich zal hebben uitgesproken.
Dat is de gewone voorzichtigheid en
talmo wijsheid van de Kerk, die ook b.v.
e Lourdes zoo duidelijk en schoon wordt
;edemonstreerd.
Kerk aanvaardt niet zoo gauw een
ronderbaarlijke gebeurtenis als een echt
ronder in stricten zin!
Wat daarvoor noodig is? Dat zulk
en waarneembaar feit zeker niet door de
trachten der natuur kan zijn veroor-
aakt.
Wij willen hieraan even herinneren,
imdat in „Het Vaderland" van gisteren
irof. dr. J. G. Sleeswijk, die op de ge
beurtenissen te Konnersreuth de aan
lacht vestigt, aldus een wonder definieert:
Wat is een wonder? Een verschijn
sel, dat op grond van de natuurweten
schappelijke kennis van het oogenhlik
oiet kan worden verklaard, en daarmede
zelfs in strijd schijnt.
Maar deze definitie aanvaardt de Kerk
Het voor een verschijnsel, dat Zij als een
tonder erkent!
Zulk een verschijnsel moet niet door de
natuurwetenschappelijke kennis („v a n
Jjet oogenhlik" vervalt) kunnen wor
sen aanvaard en. daarmede in strijd zijn
XjQiet slechts schijnen te zijn)hot
®oet, m. a. w., d e krachten der natuur
■biet slechts do op het oogenhlik bekende
pachten te boven gaan en daarmede
inderdaad strijdig zijn.
Hiertegenover kan niet worden opge-
Hzkt, dat de natuurwetenschappelijke
nnis nog voor vervolmaking vatbaar is
i. no2 aDo krachten der natuur
send zijn, want uit wat zeker we-
nschappelijk vast staat kan do
uurwetenschapelijko kennis met weton-
nappolijke zekerheid besluiten, dat be-
Me verschijnselen in strijd zijn met de
senten der natuur, nu noch ooit door
Datuur-krachten kunnen worden ver-
rzaakt.
kZi-11 enLelo gebeurtenis, door de
is* 1 °H'cieel aanvaard als een wonder,
P an °°k later, bij de voorschrijding
der wetenschap, gebleken, dat de natuur
krachten deze hebben kunnen veroorzaken.
Be voorzichtigheid en wijsheid, in deze
steeds de Kerk betracht, heeft zulks voor
komen en zal dat ook in de toekomst
voorkomen. Een verschijnsel, dat slechts
„in strijd schijnt" met de natuurkrachten
dat heeft de Kerk nooit als een won
der beschouwd en zal zij ook nooit als een
wonder beschouwen!
BUITENLAMP
Volkenbond
DE VOLKENBONDSVERGADERING.
Hei wereldarbitrageverdrag.
Naar de nieuwe veiligheids
commissie.
Bij de behandeling in de juridische
commissie van het voorstel-Nansen tot re
digeering van een wereldarbitrage-ver
drag, dat voor de onderteekenende staten
de onvoorwaardelijke verplichting bevat,
alle juridische zoowel als politieke geschil
len aan arbitrage te onderwerpen, dreigde
het gevaar, dat de Vokenbondsvergadering
tot een negatieve uitspraak zou komen.
Niet slechts Sir Cecil Hurst en Scialoja,
die het denkbeeld liever niet besproken
wilden zien, doch ook de enthousiaste ver
dediger van verplichte arbitrage, Rolin
(België), stelde namelijk voor, de behande
ling eenvoudig tot het volgende jaar uit te
stellen, bij wijze van protest tegen de over
haasting van het werk aan de juridische
commissie opgedrongen.
Gelukkig heeft mr. Limburg en Froma-
geot, den Belgische gedelegeerde weten te
overtuigen, dat uitstel in deze kwestie poli
tiek niet raadzaam is. Mr. Limburg be
toogde, dat een nieuwe veiligheids- en ar-
bitrage-comissie, die een onderdeel van
de voorbereidingscommissie-Loudon zal
worden, weldra aan het werk zal gaan.
Het is dus gewenscht, dat zij van deze
Volkenbondsvergadering opdracht ont
vangt, het denkbeeld van een wereldar
bitrage-verdrag ernstig te bestudeeren.
Baar ook Sir Cecil Hurst en Scialoja
zich tegen de studie van het voorstel-Nan
sen niet uitdrukkelijk wilden verzetten,
heeft de commissie in dezen zin beslist, zoo
dat de nieuwe veiligheids- en arbtirage-
commissie Nansen's prijzenswaardig initia
tief in studie zal nemen, gelijktijdig met al
le andere problemen aangaande vreedzame
beslechting van internationale geschillen.
België
Militaire diensttijd van acht maanden.
Verzekerd wordt, dat de Belgische mi
nister van Landsverdediging, de Brocque-
ville, accoord zou gaan met een militairen
diensttijd van acht maanden, op voor
waarde dat de bewapening van het land
door het vestingstelsel verzekerd is.
Be Belgische sociaal-democraten verlan
gen een militairen diensttijd van zes maan
den.
Duitschland
Een keizerlijk telegram.
Na de rede van Hindenburg te Tannon-
berg en diens afwijzing van Duitschland's
schuld aan den oorlog, waardoor de teere
schuldkwestie weer op het tapijt dreigde
te komen, en het getwist in het binnen- en
buitenland over de opportuniteit van de
rede, is er weer een nieuwe „kwestie" ge
rezen. Be ex-keizer n.l. heeft uit Boorn
een telegram aan Hindenburg gezonden,
waarin hij, in den bekenden stijl van wel
eer, „zijn" veldheer huldigt voor het toen
maals behaalde succes en de hoop uit
spreekt, dat de geest van Tannenberg het
verdeelde Buitsche volk moge vereenigen,
„dan zal het weer wonderen verrichten,
dan zal het met Gods hulp weer voor
waarts gaan!"
Rechts juicht men natuurlijk over dat
gebaar van den vroegeren heerscher, maar
links is men er allesbehalve over te spre
ken.
Frankrijk
De betrekkingen met Rusland.
Be Fransche delegatie ter Russisch-
Fransche conferentie heeft nieuwe voor
stellen van Moskou ontvangen, die de vroo
ger gedane mondelinge toezeggingen be-
Het Amerikaansche legioen.
Het Amerikaansche Legioen heeft beslo
ten om te Parijs een „Memorial Building"
op to richten. Een bedrag van 300.000 doll,
is daarvoor bijeen.
Engeland
Wapenstilstand tusschen Cosgrave en
De Valera?
Men meldt uit Londen:
Er is sprake van een wapens tils tand tus
schen de beide voornaamste politieke par
tijen in den Ierschen Vrijstaat, die van
Cosgrave en Bo Valera. Be Valera is gis
teren naar Cork gegaan, waar een beroep
was gedaan op zijn politieke partij om sa
menwerking te vinden. Hij is naar uit Bu-
blin gemeld wordt, bereid zijn steun te go-
ven om een middenweg te vinden tusschen
de partijtegenstellingen.
Spanje
De Nationale Vergadering.
Vierhonderd leden.
Be koning heeft een decreet geteekend,
waarbij de regeering gemachtigd wordt om
het aantal leden der Nationale Vergade
ring op vierhonderd te brengen.
Een revolutie op komst?
Blijkens een telegram uit de Fransch-
Spaansch grensplaats Hendaye aan de
„Voss. Ztg.", zou men ieder oogenhlik het
uitbreken van een revolutionaire beweging
in Spanje kunnen verwachten.
Rusland
Het maatschappelijk werk van
schoolkinderen.
Be leerlingen van de Russische middel
bare en zelfs van de lagere scholen moeten
maatschappelijk werk verrichten, d.w.z. zij
moeten propaganda voor de bolsjewiki voe
ren, bolsjewistische vlugschriften versprei
den enz. Bat de schoolkinderen daardoor
niet in staat zijn hun lessen te leeren, ligt
voor de hand. Welke gevolgen dit betrek
ken van schoolgaande kinderen in de po
litiek heeft zien wij uit het feit, dat dui
zenden schoolkinderen, die maatschappe
lijk werk verrichten, ondanks do tegemoet
komende houding van de autoriteiten, niet
in staat zijn zelfs aan de geringste eischen
te voldoen en voor het tweede jaar in de
zelfde klasse moeten blijven zitten. Te Sa
mara bijv. zijn dit jaar 1800 schoolkindo
ren ten gevolge van hot maatschappelijke
werk, dat men hen liet verrichten bij de
overgangsexamens gezakt en moesten zij
voor het tweede jaar in dezelfde klasse blij
ven zitten.
Griekenion''
Mobilisatie in Griekenland?
Volgens een bericht uit Saloniki moet
de Grieksche regeering het leger hebben
gemobiliseerd.
In Turkije maakt men zich over dezen
maatregel ongerust. Een officieus blad te
Gonstantinopel bevat een scherpen aanval
op Griekenland, dat beschuldigd wordt den
jongsten aanslag op Mustafa Khemal te
hebben gesteund- Te Athene wordt echter
verklaard, dat de mobilisatie slechts is ge
last om eventueele pogingen tot een staats
greep van de aanhangers van den vroege
ren dictator Pangalos te verhinderen.
Syrië.
Een nieuwe opstand der Drusen.
Volgens berichten uit Jerusalem dreigt
een nieuwe opstand der Brusen in Syrië
tegen de Franschen.
Sultan El Atrasj, die na de onderdruk
king van den vorigen opstand door de
Franschen naar den Hedjas was verban
nen, schijnt teruggekeerd en zich aan het
hoofd van een sterke strijdmacht in de
buurt van het Brusengebergte te hebben ge
steld.
Een manifest is verspreid, waarin alle
Brusen aangespoord worden zich te ver
eenigen en alle offers voor de verdediging
van de nationale eer te brengen.
China.
Een offensief der Zuid-Chineesche legers.
Soen Tsjoean-fang's troepen
trekken terug.
Naar draadloos uit Peking wordt ge
meld, zijn do Zuid-Ghineescho strijdkrach
ten een nieuw groot offensief begonnen
langs het „Keizerkanaal". Be troepen van
Soen Tsjoean-fang trekken terug zonder
slag te leveren.
Bandieten-overval bij Peking.
Twee gezanten de slachtoffers.
Gistermiddag heeft een sensationeele
struikrooveroverval plaats gehad op den
Belgischen gezant te Peking. Le Maire de
Warzée d'Hermalle en den Tsjechoslowakij-
schen gezant Haller- Bo beide gezanten
keerden van een uitstapje in de nabijheid
van Peking terug in een auto welke door
een Ghineeschen chauffeur werd bestuurd,
toen plotseling een bandiet te voorschijn
kwam, die zijn revolver op het gezicht der
beide inzittenden richtte en afgifto van
alle voorwerpen van waardo eischte. Be
gezanten waren genoodzaakt hun horlo
ges, ringen en geld aan den struikroover
af te slaan, waarna de dief verdween met
medeneming van enkele klcedingstukken,
die zich in den auto bevonden. Verscheide
ne Ghineezen waren bij dezen overval te
genwoordig, doch geen enkele stak een
vinger uit om de buitenlanders te verdedi
gen.
Nadat de roover was verdwenen, begaven
do gezanten zich naar Tsjang Ping-tsjau,
waar zij om militair escorte vroegen en ver
kregen zoodat zij ongedeerd naar Peking
konden terugkeeren.
BINNENLAND.
ONZE HANDELSPOLITIEK.
Een officieele nadere verklaring van dc
Troonrede.
Het Haagse he Correspondentiebureau
meldt:
Op onze vraag aan den Minister van
Financiön, of hij ons eenige inlichtingen
wilde geven omtrent de zinsnede in de
Troonrede, welke aan velen onduidelijk
voorkwam en die aldus luidde: „Een aan
vulling van do wetgeving wordt voorbe
reid ten einde onder alle omstandigheden
de mogelijkheid van het afsluiten van
handelsverdragen te behouden en hier
door het vrije ruilverkeer te bevorderen'',
heeft de Minister geantwoord, geen be
zwaar te maken ons te woord te staan.
Zijne Excellentie zeide te betreuren, dat
de zinsnede blijkbaar niet duidelijk is ge
weest. Natuurlijk lag dit niet in de be
doeling.
Be Minister was van meening, dat de
zinsnede beter zou begrepen zijn, wan
neer men haar gelezen had in verband
met de kortgeleden over deze zaak ge
voerde gedachtenwiseling in de Eerste
Kamer. In de plaats daarvan heeft men
haar in verband gebracht met allerlei
persuitlatingen en zelfs met congresrede
voeringen, die gehouden werden, toen de
Troonrede reeds gedrukt was.
Be Minister vroeg met name onze aan
dacht voor zijn antwoord op 1 April j.L
op een rede van den heer C.olijn in de
Eerste Kamer op 31 Maart j.L
Gelezen in verband met deze gedachten-
wisseling kan, naar het den Minister
voorkwam, de zinsnede in de Troonrede
noch verrassend noch onduidelijk zijn.
Be ontwikkeling in Europa gaat in een
zoodanige richting, dat tfrij straks voor
een toestand kunnen komen te staan, dal
zonder bepaalde positieve faciliteiten on
zerzijds wij van een vreemd land niets
meer te onzen gunste gedaan kunnen krij
gen. Het is ook in het verleden reeds een
enkele maal voorgekomen, dat een be
paald land tot ons zeide: wij zouden u
gaarne ter wille zijn, maar de constant
door ons gevolgde regels verbieden ons
dit, zoo gij ons niet een concrete praestatie
kunt bieden. Bit was toen uitzondering,
maar, vele teekenen wijzen er op, dat dit
regel kan worden. Tegen dien tijd moeten
wij gereed zijn. Loopt het anders, mede
onder den invloed van Genève des te be
ter, in Nederland zal ieder zich daarover
van harte verheugen. Onze gereedheid zal
dan natuurlijk zonder eenig practisch ef
fect blijven.
Be wetgevende maatregel, die wordt
voorbereid, strekt derhalve om „onder
alle omstandigheden'' (d. w. z. ook als
het decrescendo den verkeerden kant uit
gaat) „de ongelijkheid van het afsluiten
van handelsverdragen te behouden".
Doch is daarbij niet, de binnenlandsche
marktvoor onze industrie te reserveeren,
naar den weg naar de vreemde markt
open te houden voor onze exportindustrie,
m. a. w. „het vrije ruilverkeer te bevor
deren".
Onduidelijk is de zinsnede, in dit licht
bezien, niet.
Be bepaalde inhoud van den maatregel
is hiermee uiteraard nog niet meegedeeld,
(wat trouwens nog onmogelijk zou zijn),
maar dit pleegt met geen enkelen in de
Troonrede aangekondigden maatregel te
geschieden. Br. Kuyper placht als Minis
ter in dit verband te zeggen: „men moet
niet le vroeg in do keuken willen kijken'*.
Het antwoord komt hierop neer:
Liever wil do Regeering niet overgaan
tot bescherming. Maar zij ziet in dat 't
moet. En, als de toestand zich niet wij
zigt, zal zij het doen, omdat en inzoover
zij moet. Wat er dan zal worden gegeven,
wil de Regecring niet zeggenl 't Wil ons
voorkomen, dat do Regeering zonder ,te
vroeg in de keuken te laten kijken" toch
nog wel duidelijker kon zijn, dan zij nu is!
Al is er over het duistere punt in de
Troonrede nu wel eenig licht opgegaan.
BEGROOTING POSTERIJEN,
TELEGRAFIE, TELEFONIE.
Verscheidene nieuwe maatregelen en
tariefsverlagingen in voorbereiding.
Ingediend is het wetsontwerp tot rege
ling van de inkomsten en uitgaven van de
posterijen do telegrafie en do telefonie
voor het dienstjaar 1928. Aan de Memorie
van Toelichting is het volgende ontleend:
Het laat zich aanzien, dat nog oen aan
tal kantoren zullen kunnen worden ver
vangen door hulpkantoren. Nieuwe vesti
ging van wijkkantoren in de steden zal
vermoedelijk geheel worden voorkomen
door vestiging van postagentschappen.
Het aantal nieuwe agentschap
pon kan voor 1928 op een 10-tal worden
geraamd.
Bevorderd wordt, dat door het beschik
baar stellen van den dienst van het Staats
bedrijf tot het verstrekken of bewijzen van
diensten voor andero departementen (be
lastinginning, pasmuntcirculatio), de
diensttijd van de ambtenaren, in het bij-
HET VOORNAAMSTE NIEUW9
BUITENLAND.
Een wapenstilstand tusschen Cosgravq
en De Valera?
Een mobilisatie in Griekenland.
De Drusen weer rumoerig.
BINNENLAND.
Minister de Geer geeft een nadere ver-»
klaring van het standpunt tier Regecring
betreffende de vraag: vrijhandel ofbescher-
ming (1ste blad).
In de begrooting posterijen, telegrafie en
telefonie worden verschillende nieuwe maat
regelen aangekondigd (1ste blad)-
Een ernstig ongeluk op een onbewaakten
overweg (Gemengde Berichten, 2de blad).
ARTIKELEN EN BESCHOUWINGEN
Het ontstaan van de „Hagia Sophia" van
Schaepman (3de blad).
Een beschouwing over Christus' verblijf
in de woestijn (3de blad).
Ajo vertelt over de ontwikkeling van dn
bioscoop (3de blad).
zonder van die aan de loketten, meer dan
tot dusverre productief wordt gemaakt.
In verband met dit streven zal uitbrei
ding van do gelegenheid voor het publiek
tot betaling van belasting aan
alle kantoren en stations, in samenwer
king met het departement van financiën,
ter hand worden genomen.
Van de op 1 Juli 1(157 ingevoerde ver
laging van sommigo posltarieven wordt
een vermindering van inkomsten van
3.950.000 verwacht. Het ligt in do be
doeling om, voor zoover de bedrijfsuit-
komsten en de toestand van 'a Lands fi
nanciën dit toelaten, op den weg van t a-
riefsverlaging verder te gaan.
Ten einde de inkomsten voor den post
dienst te vermeerderen,, wordt getracht
door persoonlijk bezoek van
ambtenaren bij daarvoor in aanmer
king komende personen, firma's, instol-
lingen e.d. en het aanbieden van een be
langrijke korting op het tarief, te ver
krijgen, dat voor de bezorging van recla-
mebiljetten en andero drukwerken zonder
adres, meer dan tot nog toe van dien
dienst wordt gebruik gemaakt.
Voor het radioverkeer mot
Amerika zal wellicht een tweede zon
der noodig zijn.
Op den bouw van een station van het
door Engeland voor het radioverkeer met
de dominions ingevoerde „beam''-systc< m
is in de begrooting gerekend. Het ligt in
het voornemen om naast het radioverkeer
met Benemarken en Oostenrijk, dat thans
met den 5 K.W.-zcnder to Scheveningen-
Haven wordt afgewikkeld, ook recht-
streeksch radioverkeer op te
nemen met verschillende andore
Europeesche landon.
Herziening van de intorlocalo en
locale tarieven voor t e 1 o f o n i o
is in studie. Wat do interlocale tarieven
betreft, wordt overwogen, of het aanbeve
ling verdient bij do tarifieering meer af
standen te onderscheiden, terwijl voor do
locale tarieven wordt gedacht aan een
uitbreiding naar heneden van het gosprek-
kenklasson-larief, dat thans, behoudens
een enkele uitzondering, slechts geldt in
netten met meer dan 4000 aansluitingen.
Herinnerd wordt aan den snellen groei
van do Telefonie (radio), in 't bij
zonder aan hetgeen te Eindhoven in het
laboratorium van do Philipsonderncmin-
gon werd gereikt bij de proefnemingen
met kortegolfzenders. Daarnevens leidden
de proefnemingen op dit gebied hier te
lande door den Rijksdionst, in samenwer
king met den gouvernementsdienst in In-
dië, tot resultaten, welke het uitzicht ope
nen, dat de instelling van een practischen
radio telefoondienst op den voet, zooals
deze thans tusschen Amerika en Enge
land bestaat, binnen niet langen tijd mo
gelijk zal zijn.
INVALLEN BIJ DE INDONESISCHE
STUDENTEN.
Opruiing in geschrifte.
Een vierde verdachte
gearresteerd.
Gisterenmiddag is door de Amsterdam-
sche politic in samenwerking mot de Haag-
sche recherche gearresteerd do Indonesi
sche student Nazir Pamontjak, die ver
dacht wordt van betrokken te zijn bij het»
communistisch complot.
Nazir Pamontjak ia naar den Haag over
gebracht cn op last vau den Officier van
Justitie in het Huis van Bewaring ingeslo
ten.
Do naam van don tweeden Leidschen ge
arresteerden student is Raden Mas Abdul
Madjir Djodjoadininggrat.
Gisteren zijn dus 4 arrestaties verricht;
alle aangehoudenen zijn naar den Haag
overgebracht.
Zij worden, gelijk gemeld verdacht van