WOENSDAG 21 SEPTEMBER 1927
BERICHT.
löe Jaargang
No. 5675
e £éicbe4ve (Sou/tornt
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
>r Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal,
onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal,
mco per post f 2.95 per kwartaaL
Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver
ghaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
>etaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
dagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
I
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertenllên 30 cent pei regel
Voor Ingezonden Mededeeiingen wordt het
dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentlên, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur eD ve>
buur, koop en verkoop f0.50.
hdher bestaat dit tinee bladen.
Zij, die zich met I October a.s.
„De Leidsche Courant" wenschen
abonneeren ontvangen tot dien
turn de courant gratis.
De Administratie.
De pers en Mexico.
Een katholiek journalist de heer
lysten uit Den Haag heeft, zooals
neld, aan bet bestuur van den Ned.
irnalisten kring een schrijven gezonden
arin o.m. deze vraag wordt gesteld:
,Ia het Bestuur niet met mij van mee-
ig, dat, waar de Pers zich eenerzijds, be-
jpelijkerwijs. zelfs over één doodvonnis
n een anarchist, hoe geheel en règle dat
c gevallen is, warm maakt, doch ander-
is doodzwijgt de goed-gedocumenteerde
richten inzake de moorden, zelfs zonder
ligen vorm van proces, in Mexico be
sven, zij zich overgeeft aan schromelij-
partijdigheid en verheimelijking der
.arheid?"
Wij zijn zeer benieuwd, wat op deze
iag zal worden geantwoord!
Een antwoord, dat de houding van het
prgroote deel der Nederl. niet-katholie-
pers voor den objectieven beoordeelaar
?htvaardigt dat is n i e t m o g e-
kl
Men zal er óf omheen moeten draaien
die houding moeten diskwalificeeren.
Maar, wat eigenlijk nog ergerlijker is
n de ergerlijke houding dier pers ten op-
ihte van de moorden op Katholieken in
otico, is het feit, dat Katholieken die-
Mo bladen steunen door er zich op te
onneeren, diezelfde bladen, nota bene,
s huisvrienden in hun woning toelaten
ontvangen!
Van zulke Katholieken moet. op z'n al-
•zachts uitgedrukt, worden geconsta-
ird, dat zelfrespect en liefde
or hun beginsel niet heel sterk
hen ontwikkeld zijn.
Een belangrijk onderwerp.
Op de agenda van de vergadering der
•K. Kamercentrale Leiden komt voor:
tespreking van ingediende voorstellen ter
ihandeling in den Partijraad. En het
mige ingediende voorstel is: Voorstel
ouda: te trachten in het Partijprogram
Tgenomen te krijgen: „Afschaffing van
en Dienstplicht".
Hiermede wordt ongetwijfeld een be-
ingrijk onderwerp ter tafel gebracht 1
Maar juist omdat dit zoo belangrijk is,
ouden wij de voorkeur geven aan een an-
cro behandeHng ervan; wij zouden beter
p zijn plaats achten een voorstel, om dit
nderwerp zoo spoedig mogelijk in den
Vrtij te doen bespreken en een punt van
eraadslaging te maken.
Daarna kan dan nog altijd oen po-
ing worden gedaan, om de „Afschaffing
an den Dienstplicht" tot program-punt te
BUITENLAND
Volkenbond
Een Britsche concessie.
[Inzake het protocolvan Genève
De subcommissie der ontwapenings
commissie van de Assemblée heeft Dins-
lag twee zittingen gehouden. Zij hield zich
ai de eerste plaats bezig met het ontwerp
'or resolutie-Paul-Boncour„ alsmede met
iet voorstel van graaf Bernstorff. De ge
delegeerden waren het er in principe over
sens, dat de commissie tot voorbereiding
fan de internationale ontwapeningscon
ferentie zich ook moet bezig houden met
loveslie der veiligheidsgaranties, zoo-
in de resolutie van Paul-Boncour
.ivordt voorgesteld.
In den loop der besprekingen legde de
Britsche gedelegeerde lord Onslow een
Belangrijke verklaring af. In verband met
lo kwestie van een elastischer opstelling
dor bepalingen van het protocol van Ge-
hevo van 1924 ten aanzien van verplichte
arbitrage en veiligheidsgaranties, zeide hij
JU-, dat de Britsche delegatie accoord
kou kunnen gaan met een oplossing vol-
?ons welke de staten zich verplichten in
epaalde gevallen hun strijdkrachten ge-
eej of gedeeltelijk in dienst van den
voikëabond te stellen. Het kan daarbij
•li'. !t slechts gaan om bepaalde om-
in h ^eva^en en niet om de verplichting
net algemeen. Do commissie van redac-
Btel^j1'^ ?fP^e^raS€11 bet definitieve voor-
f>r.r/ *n handen der ontwapenings
commissie zal
teerken.
worden gesteld, uit te
Duitschland
Twee vlaggen uit!
Op den verjaardag van
Hindenburg.
De Rijksbond van Duitsche hotelhou
ders is gisteren te Maagdenburg bijeenge
komen voor de bespreking van bet vlag-
genconflict, dat door het ingrijpen van
den Pruisischen premier Braun en den
Berlijnschen eerste-burgemeester Böss is
ontstaan. De vergadering keurde de door
de Berlijnscho hotelhouders aangenomen
houding goed, terwijl men voorts een uil-
weg zocht, ten einde op 2 October (den
verjaardag van president Hindenburg)
niet op groote moeilijkheden te stuiten.
De kwestie is thans aldus opgelost, dat
i hotels op dien dag zoowel de oudo
zwart-wit-roodefl als de republikeinsche
zwart-rood-gouden vlag zullen uitsteken.
De „Deutsche Allgemeine Zeitung'' zegt
in haar commentaar op dit besluit, dat de
vlaggestrijd in Duitschland eerst zal zijn
gelegd, als in de toekomst ieder Duit-
scher niet één, doch twee vlaggen uit
steekt.
Een zelfde Wetboek van Strafrecht.
Voor Duitschland en
Oostenrijk.
In verband met het streven, aan Duitsch
land en Oostenrijk een gelijke wetgeving te
verschaffen, is de Duitsche rijksminister
van Justitie, Hergt, te Weenen aangeko
men. De Ooslenrijksche Nationale Raad
heeft namelijk heden een aanvang ge
maakt met de behandeling van het ont
werp van „pen nieuw wetboek van straf
recht en de bedoeling is, dat een gelijk
luidend ontwerp door den Duitschen
Rijksdag zal worden aangenomen.
Frankrijk
Incidenten te Parijs.
Tegen zes uur in den namiddag zijn
Maandag eenige communisten, die tracht
ten Ainerikaansche vlaggen te verscheu
ren, welke door een winkelier in de Ave
nue Clichy waren uitgestoken, in conflict
met de politie gekomen. In deze buurt zijn
ook eenige communisten, die auto's met
Amerikaansche vlaggen versierd, hadden
aangevallen gearresteerd, doch later wer
den zij weer vrijgelaten.
Engeland
De verkiezingen in den lerschen Vrijstaat.
De uitslagen van de verkiezingen in den
lerschen Vrijstaat zijn thans volledig.
De regeeringsgroepen hebben do be
schikking over 79 zetels; de oppositie
groepen over 78.
Polen.
Landdag contra Pilsoedski.
De Poolsche Landdag kwam Maandag
in plenaire zitting, bijeen en toonde zich
niet tevreden over de regeering van Pil
soedski. Een persdecreet en een verorde
ning van den president tegen het uiten
van beleedigingen werden eenstemmig ver
worpen. De nationaal-democraten dienden
zelfs een voorstel in om aan de regee
ring zekere volmachten te ontnemen.
De regeering heeft daarop zeer eenvou
dig en doeltreffend geantwoord n.l. door
het parlement zonder vorm van proces
voor den duur van een maand te verda
gen.
Rusland
Het garantiepact.
Tusschen Frankrijk en Rusland
Volgens een bericht van do „Telegra-
phen-Union" zullen bij de onderhandelin
gen over 't Russisch-Fransche garantie-
pact de volgende punten ter sprake komen:
1. De beide partijen verplichten zich,
zich van inmenging in eikaars binnen-
landsche aangelegenheden te zullen ont
houden.
2. Beide partijen verbieden alle organi
saties, die tegen een der onderteekenen-
de partijen zijn gericht.
3. Ingeval van een conflict van een der
heide verdragsluitende partijen met een
derde mogendheid neemt de andere partij
een volstrekte neutraliteit in acht.
4. Alle conflicten tusschen partijen zul
len aan een gemengd scheidsgerecht wor
den voorgelegd.
5. Frankrijk erkent de aardrijkskundige
en politieke grenzen der Sovjet-Unie.
6. Frankrijk neemt niet deel aan een
tegen de Sovjet-Unie gerichte boycolbewe-
ging van politieken of economischen aard.
7. Tusschen beide partijen zal een han
delsverdrag worden gesloten.
China.
De boerenopstand.
De Ghineesche bladen melden, dat de
boeren de spoorwegverbinding tusschen
Peking en Hankau hebben verbroken. In
Peking zelf heerscht grooto ongerustheid.
De staat van beleg, dio op 10 September
werd afgekondigd, blijft nog steeds van
kracht.
Fusie van Hankau- qn Nanking-
regeeringen?
Naar uit Shanghai wordt gemeld, heb
ben de besprekingen tusschen vertegen
woordigers der regeeringen van Hankau
en Nanking tot een samensmelting geleid.
Tot de vorming van een gemeenschappelijk
kabinet is het echter volgens de laatste
berichten nog niet gekomen.
Amerika
Wederom botsingen in Nicaragua.
Bij een botsing tusschen een detache
ment van twintig Amerikaansche mari
niers, versterkt met 25 Nicaraguaansche
politie-agenten en meer dan honderd libe
rale opstandelingen, die zich aan plunde
ringen schuldig maakten, zijn een mari
nier een politie-agent gedood en een ma
rinier doodelijk gewond. Van de opstan
delingen moeten meer dan twintig gedood
en vijftig gewond zijn.
Van het Vaticaan.
Kardinaal Billot.
In de Fransche pers komt het volgen
de bericht voor:
„Nu hij zijn dood voelt naderen, heeft
do Fransche kardinaal Louis Billot zijn
kardinalaat neergelegd, met de verklaring,
dat hij in alio nederigheid wenscht te ster
ven, zonder de plechtigheid, welke de be
grafenis van een prins der kerk vergezelt.
Na afscheid van den H. Vader genomen
te hebben, heeft kardinaal Billot gevraagd
naar een klooster der paters Jesuieten in
de nabijheid van Rome te worden overge
bracht".
Naar een Havas-telegram aan de Fran
sche bladen meldt, heeft do H. Vader het
verzoek van kardinaal Billot om zijn hoo-
ge waardigheid neer te leggen goedge
keurd. Do Paus heeft den kardinaal dit
besluit in een particuliere audiëntie mede
gedeeld.
Kardinaal Billot, nu weer pater Billot
geheeten, heeft zich in het noviciaat der
paters Jesuieten in do Romeinsche pro
vincie teruggetrokken, waar hij een her
druk van zijn theologische werken zal
voorbereiden.
Het Radio-agentschap voegt hieraan
toe: men moet meer dan een eeuw terug
gaan om een analoog geval te vinden, n.l.
van kardinaal Odelcalchi, die eveneens
zijn hooge waardigheid neerlegde om als
eenvoudig Jesuiet te sterven.
De kardinaal is 82 jaar oud.
BlftüSENLfflND
EERSTE KAMER.
Adres van Antwoord op de Troonrede.
Het Collectief Arbeidscontract
De Eerste Kamer hield gistermiddag om
half vier haar eerste openbare vergadering
in de nieuwe zittingsperiode onder voor-
zittersel ap van Baron Van Voorst tut
Voorst, die met een korte toespraak H.
M. dankte voor zijn benoeming tot Voor
zitter en vervolgens wees op het gewicht
van de hem opgedragen grondwettelijke
taak.
Herinnerend aan het nu afgesloten tijd
vak zeide spr., dat het voor de leden dik
wijls zeer moeilijk was geweest, het goede
spoor te volgen om 's lands belang in het
oog te houden. Dikwijls is er pressie op de
leden uitgeoefend, om deze of gene ziens
wijze in te nemen. Maar in weerwil hiervan
heeft do Kamer steeds rustig haar taak
volbracht. Na den goeden geest die in de
Kamer heeft geheerscht gememoreerd te
hebben besloot hij met den wensch, dat
ook in de nieuwe zittingsperiode voor het
vaderland nuttige arbeid zou worden ver
richt.
Vervolgens las de nieuw benoemde grif
fier Jhr. Beelaerts van Blokland eenige in
gekomen stukken voor, waarna het voor-
stol van den voorzitter, om de Troonrede
met een adres to beantwoorden, zonder
discussie werd goedgekeurd.
Na het trekken der afdeelingen en het
kiezen van voorzitter en onder-voorzitter
voor de afdeelingen werd do vergadering
tot Woensdagmiddag te twee uur ver
daagd.
In de afdeelingen zal de Kamer heden
het wetsontwerp inzake den uitbouw van
het Collectieve Arbeidscontract he'- le
ien.
TWEEDE KAMER.
Het Voorzitterschap.
i..iddag vergaderde de Tweede Ka
mer vo< het eerst in dit zittingsjaar, Mi
nister Do Geer bood de staatsbegrooting
voor 1928 met do begeleidende millioenen-
nota aan, waarna de kamerbewaarder Hess
dit staatsstuk op de tafel van het bureau
deponeerde Daarna ging de Kamer over
tot hot opmaken, van do nominatie voor
het voorzitterschap Eerste candidaat word
de huidige voorzitter Jhr. Buys do Beeren-
brouck met 82 van do 85 geldende stem
men. In totaal waren 90 stemmen uitge
bracht, waarvan 5 blanco, mgf. Nolens,
prof. Visscher en de heer Van Gijn kregen
elk één stem.
Tweede candidaat werd dr. De Visser
(C.-H.) mot 44 van de 84 geldige stemmen.
6 Stemmen waren blanco. Voorts verkreeg
de heer L. de Visser 4 stemmen, Schaper
(S.-D.) 27 stommen, Heemskerk (A.-R.) 3
stommen, prof. Visscher (A.-R.) 1 stom, Al-
barda (S.-D.) 4 stommen, Schokking (C.-H.)
1 stom.
Dorde candidaat word do heer Schaper
(S.-D.) met 58 stemmen, terwijl voorts de
hoeren Van Gijn (V-B.) 24 stommen,
Droogleever Fortuyn (V.-B.), Schouten (A.-
R.) en prof. Visscher (A.-R.) één stom ver
kregen, terwijl 3 stemmen blanco waren.
De leden van het stombureau de heeren
Joekes, Bier oma, Van Boet zelaer van Dub
beldam en Van Schaik zullen met dc hee
ren De Wilde, Deckers, Knottenbelt, en
Zandt deze nominaties aan H. M. de Ko
ningin aanbieden. Do vergadering werd
daarna tot Donderdag verdaagd.
UIT DE STAATSBEGROOTING VOOR
1928.
In de millioenennota lezen we o.m., dat
het overschot op den gewonen dienst van
1925 nog 2Vk millioen hooger is dan ver
leden jaar werd verwacht. Voor het jaar
1926 is het voor den gewonen dienst be
cijferd op 5.6/4 millioen en in totaal op
ruim 15 millioen. Van het dienstjaar 1927
wordt alsmede verwacht, dat het met een
overschot zal eindigen.
De hegrooting voor 1928 sluit met een
batig slot voor den gewonen dienst van
haast 3J4 millioen.
Wat nu de inkomstenbelasting
betreft, deze zal voor bijna alle aangesla-
genen met pl.m. 20 pet. verminderd wor
den. M i s s c h i e n zal tol een andere
minder schadelijke heffing op over
tollige uitgaven moeten wor
den overgegaan. Een streng voortgezette
beperking der uitgaven, blijkt in elk geval
noodzakelijk, aldus de Regeering.
Omtrent de herziening van de finan-
cieele betrekkingen tusschen rijk en ge
meenten merkt de minister op nog niet
met zekerheid te zeggen is op wolk oogen-
blik deze haar beslag zal krijgen, maar
dat dit zeker niet „binnen enkele maan
den" het geval zal kunnen zijn. Nochtans
hoopt hij, dat vóór het eind dezer parle
mentaire periode niet alleen de indiening,
maar ook de aanneming door de beide
Kamers van het wetsontwerp terzake zal
kunnen plaats hebben.
Zender te durven beweren, dat we in
der haast niet even belangrijke of nog be
langrijker punten over het hoofd zagen,
stippen wc uit de begrootingen dor onder-
scheide departementen enkele dingen aan.
Universiteit te Leiden.
Bij de Begrooling van Onderwijs wordt
aangaande do Universiteit te Leiden o.m.
meegedeeld, dat de gelden zijn aange
vraagd voor een lectoraat in de dierkunde.
De bedoeling is, dat het vacante lectoraat
in de histologie zoo spoedig mogelijk we
der zal worden bezet. Voorgesteld wordt
om aan den conservator bij het natuurkun
dig laboratorium er aan dien van het or
ganisch chemisch laboratorium den per
soonlijken titel van lector te verleenen.
(De voorspelling van prof Meyers, ge
daan Maandag bij de Rectoraatsover
dracht, n.l. dat do regeering aan de ver
schillende geuite verlangens betreffende de
Universiteit geen gevolg zou geven, is ver
wezenlijkt!)
De spoorweg GoudaBoskoop
Alphen a. d. Rijn.
In de Waterstaatsbegrooting is voor den
aanleg van den spoorweg GoudaWad-
dinxveenBoskoopAlphen a. <L Rijn een
post van 1.000.000 uitgetrokken.
Hieruit blijkt, dat het dus do bedoeling
is, het werk af te maken.
Zes ton voor de K.L.M.
Op de Waterstaatsbegrooting is voor de
K.L.M. oen rijkssubsidie van zes ton uitge
trokken.
Drie ton extra voor den Landbouw.
In de Memorie van Toelichting op de be
grooting van Landbouw zegt do minister
o.a., dat ten gevolge van bezuinigingen
oen bedrag van ongeveer 300.000 aan den
landbouw meer ten goede zal komen.
Een tiental nieuwe Land- en
Tuinbouwscholen.
Op de Landbouwbegroting wordt voor
1928 een som van 50.000 meer aange
vraagd op den post subsidiën voor en ver
dere kosten van lagere land- en tuinbouw
scholen, ten einde de oprichting in dat
jaar van oen 10-tal nieuwe scholen op
nader te bepalen plaatsen mogelijk te ma
ken.
Uitvoering der psychopathenwet.
In de Memorie van Toelichting op de
Justitiebegrooting, zegt de minister, dat
het hem wenschelijk voorkomt in verhand
met de Psychopathenwottcn, van wclko
hij een spoedige invoering zooveel mogelijk
bevordert, op dezo begrooting reeds een
bedrag voor explcitatie uit te trekken. Met
een bedrag van 100.000 verwacht de mi
nister althans voorloopig te kunnen vol
staan.
Steun aan de klompenindustrie.
Blijken.s d6 Memorie van Toelichting op
de hegroolincr van Arheid is voor do afdee-
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Engeland heeft te Genève de toezegging
gedaan, dat het in speciale gevallen zijn
strijdkrachten in dienst van den Volken
bond wil stellen.
Kardinaal Billot doet afstand van zijn
kardinalaat.
BINNENLAND.
Wetsontwerp tot verlaging van da
Rijksinkomstenbe asting. (2de blad).
De Staatsbegrooting voor 1928. (1st
blad).
Persstemmen over de Troonrede. 2(do
blad).
LEIDEN
De Kantonrechter mr. J. Klein heeft
om gezondheidsredenen ontslag aange
vraagd.
ling Handel on Nijverheid een hooger be
drag uitgetrokken, welke beoogt de Regee
ring in staat te stel'on om, meer dan tot
dusverre mogelijk was. haar aandacht te
wijden aan de belangen der noodlijdende
klompenindustrie. Het bedrag der verhoo-
g ng zal in de o rste p'aats worden aange
wend voor een meer intensieve voor'ieh-
ting der klompenmakers, etrwijl het voorts
in de bedoeling is zoo noodig gcldclijken
steun te verleenen aan pogingen om liet
Nedcrlandsche artikel, dat in sommige stre
ken des lands thans nagenoeg geheel door
het goedkoopere buitenlandsche is ver
drongen, mede de bekendheid te geven,
welke het op "rond v. n zijn betere kwali
teit verdient
Bestrijding der tuberculose en
rheumatiek.
Voor steun aan het particulier initia
tief in zake tuberculosc-bestrijding is
100.000 meer uitgetrokken dan voor 1027
Ook is een post uitgetrokken voor bestu-
dcering en bestrijding van de rheumatiek.
Vrouwciijke ambtenaar voor rle
kinderv/et.
Op de Begrooting van Justitie voor 1029
is een bedrag uitgetrokken om aanstel
ling van een vrouwelijke ambtenaar voor
de Kinderwellen te Amsterdam en te Rot
terdam mogelijk te mnken, waaraan drin
gend hehoefte bestaat.
Minder subsidie voor de burger
wacht.
In de Memorie van Toelichting op do
hegrooting van Binncnl. Zaken en Land
bouw, verklaart de minister, dat, hoe
zeer hij de groote diensten weet te waar-
deeren, die de burgerwachten hebben be
wezen, hij zich niet verantwoord kan
achten daarvoor bij voortduring belang
rijke bedragen uit te trekken om de uit ra
ven voor de zoo bij uitstek belangrijken tak
van volkswelvaart als de landbouw op het
bestaande, in vorige jaren sterk vermin-
darde peil te handhaven. Hoe noode ook,
hij ziet zich genoopt, de rijkssubsidie aan
do burgerwacht met 150.000 te vermin
deren.
Verruiming Noordzeekanaal.
Word aanvankelijk de ontworpen verbo-
tering van het Noordzeekanaal globaal
op 14.500.000 geraamd, aldus de minis-
far in de Toelichting op de bogrooting van
Waterstaat, thans kunnen de vermoede*
lijke kosten van de verruimingswerkec
van dit kanaal in eersten aanleg voor he1
geheele kanaal nader op 12.250.005
worden gesteld Voor deze werken is door
1927 een bedrag van 765.000 uitgetrok
ken. Getracht zal worden dit werk in zeven
jaren te voltooien. Voor 1928 kan echter
geen grooter bedrag dan 1.460.000 be
schikbaar worden gesteld.
Ten einde hot werk geregeld te kunnen
voortzetten, zal in de jaren 1928 en 1929
de weg langs dc zuidzijde van hot kanaal
welke grootendeels binnen het nieuwo ka
naalprofiel valt, naar de grens van ont
eigening veriegd moeten worden, waarbij
de in dien weg voorkomende bruggen over
de zijkanalen B. en G. (naar Spaarndam)
on over eon molentocht welke niet meer
aan de eischen van het tegenwoordig ver
keer voldoen, door nieuwe vervangen zul
len moeten worden, terwijl het bestaande
pontveer over zijkanaal F-(naar Halfweg)
voor een brug zal moeten plaats maken.
Het is de bedoeling, dezen weg tegelijk
kertijd als hoofdvorkeersweg in to rich
ten, waartoe o.m. do verharde baan breo-
do en de bruggen breeder en zwaarder zul
len moeten worden: do daaraan verbonden
hoogere kosten zullen uit het Bijkswecen-
fonds bestreden worden.
Subsidies aan orkesten enz.
Als subsidies aan orkesten zijn uitge
trokken: Amsterdam 46.000, 's-Gravenr
fcage 25.000, Utrecht 20.000, Arnhem
10.000, Groningen 15.000. Maastricht
8000 en naarlem f 5000.
Voorgesteld wordt het subsidie aan de
Mij. tot bevordering der Toonkunst, dat
totnogtoe 12.000 bedraagt, te verhoogen
met 500 ten In hoeve van kle vestiging
van een leerstoel voor muziekwetenschap