8e Jaargang UINSDAG 13 SEPTÊMBER 1927 ivo. Ö66Ó Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN ;t)e CoicbeTie BONNEMENTSPRIJS bedraagt bl] vooruitbetaling Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal, nze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaaL 3T post f2.95 per kwartaal. Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- >aar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor taling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd igsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. I TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentlön 30 eenl per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het r. dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentlén, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver- huur, koop en verkoop f 0.50. flOMfflER BESTAAT BIT TWEE BLADER. De Hanze. 3 R. K. Middenstandsver. in het bis- Haarlem viert haar twintig jarig ian te Haarlem vandaag en morgen, r een werk- en een feestdag. Pij hopen, dat op deze feestviering een jieuwd, verjeugdigd en verfrischt ize-leven moge volgenl (at de middenstand moge inzien, dat n i s a t i e noodig is. Paarom? p deze vraag geeft de heer Chris isen een antwoord in „De R. K. Mid- 6tander'', waar hij o.m. onlangs reef: oen in het allereerste stadium van jdenstandsbewustwording de werftrom d geroerd, golden o.m. als groote me en de hand over hand toenemende jruikscoöperaües en de overheerschen- machtspositie van het groot-kapitaal, irnaast al heel spoedig de diep ingrij- overheidsbemoeiing het trio com- ■t kwam maken. lok ten opzichte van deze groote strijd en is het waarlijk niet onnuttig na de ste organisatie-periode het oriHntatie- opas opnieuw aan te leggen en te con- teeren, dat de richtspositie van den Idenstand ten opzichte van deze uiterst ingrijke quaesties wel even anders ge- den is, dan bij den aanvang der ge- ïenlijke inspanning en activiteit. ran de drie heeft stellig de houdhaar- d van de zoo geduchte verbruikscoöpe- ies wel het meest ingeboet en mag o.i. dit oogenblik zonder eenig bezwaar den geconstateerd,, dat dank zij de rganiseerde praktijk in breede en onde middenstandskringen nog ter- wernood beduchtheid behoeft te be an over het effect van dezen concur- len ondernemingsvorm. Fiet veel anders zou het staan met van het bedrijfsleven, wanneer traan gelijke voorwaarden werden ge- ,d en het dan bereikt economisch resul- met dat der particuliere onderne- werd vergeleken. Het Overheidsbe- ijf en het is de verdienste geweest r organisatie dit onophoudelijk vast te sllen moet leiden tot verspilling van pitaal en arbeidskracht en het gevaar n die zijde is dan ook niet langer gele- n in de normale concurrentiepositie van instituut met het particulier bedrijf, fear in het hardnekkig pogen om de rerheidsmacht ten dienste te stellen van t Overheidsbedrijf. Belangrijker en gevaarlijker dan zelfs beide voorgaande weerstandsposities zamen, schijnt op den duur de toene- ende bemoeiingsfeer van het grootkapi- al te gaan worden. Het zou niet veel inder dan onverantwoordelijk zijn niet durven vaststellen, dat talrijke onover- imelijke bureaucratische bezwaren, wel- duurzaam gelden zoowel tegen de coö- ;ratie als tegen het overheidsbedrijf, niet althans in veel geringere mate inhaerent jn aan de concurrentie-pogingen van het Zeker, ook bij de vergelijking van dezen idernomingsvorm met het middenstan&s- ïdrijf springen belangrijke verschilpun- n ten voordeele van het laatstgenoemde het oog, doch men mag bij den midden and voldoende praotdschen en nuchteren n veronderstellen, om hem er van te oordringen, dat deze toevallige voordee- m niet zonder meer automatisch kunnen leutraliseeren de voordeelen, Öie het rootkapitaal aan den anderen kant door ngelimiteerde inkoopen, geweldige om- etgelegenheid* inpalmende reclamemid- elen en zooveel .meer naar zich toe mag ekenen. Organisatie tegenover het grootkapitaal noodig; het moderne kapitalisme is de lodorne vijand van den middenstand. Onder andere om deze reden ie rganisatie van den middenstand noodig. i men weet het meerdere re- |.v-vU. Maar op deze reden wordt in 't bo- enstaande zeer juist de aandacht ander- Haal gevestigd. Bat een Katholiek Middenstander, die hl zijn en blijven Katholiek, ook in het Daatschappelijk leven, die wil zijn: Ka- holiek vóór alles, zich Katholiek moet frganiseeren 't is duidelijk. Wij wenscken De Hanze bij het ingaan ran het vijfde lustrum een door innorlijken uiterlijken groei gezegend tijdperk! BUITENLAND Volkenbond DE VOLKENBONDSVERGADERING. Het Nederlandsche voorstel. De wijziging- Na de rede van den Britschen minister ran buitenlandsche zaken Chamberlain leeft de Nederlandsche gedelegeerde mi nister Jhr. Beelaerts van Blokland zijn voorstel gewijzigd. De resolutie luidt thans aldus: De Vergadering, overtuigd, dat het, zonder dat de dis cussie over het protocol van Genève van 1924 wordt heropend, gewenscht is te on derzoeken, of het oogenblik niet is geko men, om de studie te hervatten der be ginselen van ontwapening, veiligheid en arbitrage, die in het Volkenbonds verdrag zijn tot uiting ge bracht; (in de vorige resolutie stond: die den grondslag van het protocol heb ben gevormd). overwegende, dat het van het grootste belang is, dat de Vergadering de werk zaamheid van de voorbereidende commis sie voor de ontwapeningsconferentie sti muleert. besluit de studie van de bovengenoemde beginselen en der paragrafen van het rap port en van het supplement-rapport over de werkzaamheden van den Raad en het secretariaat, die betrekking hebben op ont wapening, naar de derde commissie te verwijzen. De Voikenbondsvergadering heeft Maan dag in den loop der ochtendzitting de Nederlandsche resolutie, die de aanmoe diging begeert van het werk der voorbe reidende ontwapeningscommissie en de bestudeering van de kwesties van arbitra ge, veiligheid en ontwapening aanbeveelt, naar de derde commissie verwezen. Deze derde (ontwapeningscommissie heeft onder voorzitterschap van Benesj reeds een aanvang gemaakt met hare werkzaamheden. De Volkenbands-journalisfen. Italië weerbarstig. De internationale vereeniging van bij den volkenbond geaccrediteerde journalis ten, heeft Zaterdag haar algemeene jaar vergadering gehouden, waarbij o.a. een nieuw bestuur gekozen werd, en onze land genoot Jhr. mr. dr. de Jong van Beek en Donk tot penningmeester herkozen werd 5ëu<dfu$ besjj^iirsverkiezing werd de af- president niet herkozen, terwijl daarente gen een anti-fascistische Itacistische Ita liaan een zetel in het bestuur kreeg. Tengevolge van deze stemming hebben thans alle Italiaansche journalisten, die tot fascistische bladen behooren, hun ont slag als lid van de internationale journa listenvereniging genomen en zal morgen een nieuwe algemeene vergadering plaats hebben ter bespreking van den hierdoor ontstanen toestand. Duitschland Een nieuw veemmcord-preces. Voor de schepen-rechtbank te Spandau is gisteren een proces aangevangen, dat in nauw verband met de veemmoord-pro cessen staat, en wel met de affaire-Wilms, die onder-officier was bij een der z.g. ar- beids-commando's der Zwarte Rijksweer, doch later werd vermoord. Wegens deze misdaad zijn de eerste luitenants Schulz en Fuhrmann en de onderofficieren Um- hofer en Klapproth indertijd door de ge zworenen-rechtbank ter dood veroordeeld Het vonnis is echter nog niet rechtsgeldig geworden, daar de veroordeelden revisie hebben aangevraagd en het rijksgerecht nog geen uitspraak heeft gedaan. Do gebeurtenissen, die aan het proces ten grondslag liggen, speelden zich vóór den moord op Wilms af. Terecht staan de onderofficier Stein. de sportleeraar-Roten- busch, de vereenigings-secretaris Metten en de boekhandelaarsbediende Reiser. Wilms, die onder beschuldiging van ver raad was gearresteerd en opgesloten, was door een z.g. „Rollkommando", bestaande uit genoemde vier beklaagden, met zweep- en riemslagen ontzettend mishandeld, zoo dat hem op verschillende plaatsen de huid aan flarden aan het lichaam hing. Frankrijk Moordaanslag te Parijs. De Italiaansche vice-consul neergeschoten. Graaf Carlo Nardini, do Italiaansche vice-consul te Parijs, is gisterenmiddag door een bezoeker in zijn kamer op het consulaat in de Avenue de Villars met een revolver neergeschoten. OmtTent de omstandigheden, waaronder het drama plaats had, kan nog medege deeld worden, dat gistermorgen om elf uur de man den consul-generaal te spreken vroeg. Nadat hij een oogenblik gewacht had. werd hij in de kamer van den vice- consul gelaten, waar graaf Nardini hem te woord stond. De secretaris van het consu laat. Torrente ,was te zamen met een oude dame bij het begin van het gesprek in de kamer. Do bezoeker deed den vice-consul modedeeling van de moeilijkheden, welke bij had ondervonden bij het verkrijgen van een paspoort voor Italië. Hem. werd toen medegedeeld, dat aangezien de prefect der provincie, waarin hij geboren was, niet de vereischte toestemming om hem een pas te verstrekken had gegeven, zijn aan vraag niet voor inwilliging vatbaar was Op dat oogenblik verliet Torrente de kamer en even later hoorde hij twee schoten en snelde terug. De vice-consul lag achterover in zijn stoel en was reeds bewusteloos. Hij was door beide kogels getroffen, één in zijn arm, terwijl de tweede heel doodelijk was en hem in de hartstreek had geraakt. De dader was inmiddels gevlucht, doch werd met eenige moeite hij loste nog twee schoteil in de lucht door den huisbewaarder en den politieagent, die voor het consulaat stond, overweldigd. De moordenaar werd naar het naastbijzijndo politiebureau getransporteerd, doch hij bevond zich in zulk een opgewonden toe stand, dat zijn overbrenging naar het zie kenhuis noodig werd geacht. Na een kort onderzoek werd hij weer naar het politie bureau geleid, doch viel hier in onmacht, zoodat hij niet verhoord kon worden. De identiteit van den dader staat nog niet vast en men gelooft, dat hij voor zijn bezoek aan het consulaat zijn papieren heeft vernietigd. Bij fouilleering bleek de man slechts in het bezit te zijn van een Italiaansch spoorkaartje. De overleden graaf is 56 jaar oud en woonde reeds gedurende 27. jaar te Parijs. Bulgarije. Ex-koning Ferdinand niet naar Bulgarije. Een formeel dementi. Uit de omgeving van den ex-koning van Bulgarije, Ferdinand, die thans te Bad Mergentkeim vertoeft, wordt medegedeeld, dat de koning niet voornemens is, naar Bulgarije terug te keeren. Alle anderslui dende berichten missen iederen grond. Rusland De Godsdiensthaat. Opnieuw vier priesters verbannen. Op bevel van de sovjet-regeering wer den pater Chomitsch voor 10 jaar en de paters Wassilewski, Iwanow en Troygo voor 5 jaar naar het concentratiekamp in het vroegere klooster Solow~,*5ijiI v^an- Ziex. - In dit klooster bevinden zich thans m totaal veertig verbannen Katholieke Nieuwe strijd tegen de oppositie. Do Russische communistische partij beeft den strijd tegen de oppositie met nieuwe kracht hervat. Verleden week heeft de partij-controlecommissie te Le ningrad eenige gevallen behandeld* waar bij communisten beschuldigd werden van legen de partij gerichte activiteit. Bij de behandeling der zaak bleek, dat de oppo sitie te Leningrad in districten was inge deeld. Elk district had zijn eigen bestuur of oppositie-commissie, samengesteld uit acht of tien leden. Deze groepen kwamen geregeld bijeen en verspreidden door de partij verboden lectuur. Voorts werkten" zij plannen uit voor een campagne tegen de Stalinisten. De groepen te Leningrad hadden besloten, om, als zij vervolgd wer den, als protest stakingen in de fabrieken te organiseeren. De regeering en de geleerden. Kort geleden heeft de bekende Oekraji- nische geleerde prof. Sjtsjerbakowsky zelfmoord gepleegd. Een door de rechter lijke macht ingesteld onderzoek heeft aan getoond, dat de zelfmoord het gevolg was van do abnormale toestanden, die dour het sovjet-regime zijn ontstaan. De zelf moord van den algemeen beminden histo ricus heeft onder de geleerden veel verbit tering gewekt en 79 Oekrajinische geleer den hebben besloten de regeering een me morandum te zenden met een rij eischen. Zij willen een openbaar gerechtelijk on derzoek naar de oorzaken, die prof. Sjtsjer bakowsky er toe hebben gebracht zelf moord te plegen en verder, dat in het ver volg bij het benoemen van leiders van we tenschappelijke instituten rekening zou gehouden worden met de meening en de wenschen van de geleerden, die in die in stituten moeten werken. Volkscommissaris Skripnik heeft deze eischen van de hand gewezen. In^ een re- diging over de „onbeschaamdheid' van do devoering uitte Skripnik zijn verontwaar diging die de regeering zulke eischen durfden te stellen. De eerste eisch, zei Skripnik, is een beleediging voor do sov- jetjuslilie, want hij bewijst, dat de geleer den geen vertrouwen in do onpartijdig heid van de sovjetjustitie stellen. De twee de eisch bedoelt een invoering in de Sov jet-Unie van do „middeleeuwsche instel ling der academische vrijheid" zooals Skripnik zich uitdrukte. De sovjet-regee ring kan geen academische vrijheid toe laten. Het memorandum van de 79 ge leerden heeft volgens Skripnik, een con tra-revolutionair karakter. De volkscom missaris verkleerde, dat de 79 geleerden tegenstanders van het sovjet-regime zijn en dreigde hen met de G.P.O.E. Hij er kende daarbij (volgens het verslag van zijn redevoering in de Oekrajinische bla den), dat do sovjet-regeering vreest, dat het buitenland iets van dat protest zou te weten komen* „hel prestige van de sovjet- 1 regeering kan schaden". Britsch-lndië. Beweging onder de Afridi's. 20.000 man op het oorlogspad. In de Pentsjab is een onderlinge strijd uitgebroken tusschen stammen van ver schillende sekten, de Sunnieten en de Sjiieten. Twintigduizend Afridi's die tot eerstgenoemde sekte behooren, hebben, versterkt - door Sunnieten van andere stammen, een aanval gedaan op de Sjiie ten. Bij een aanval op dorpen dezer alat- sle bij Kalaya, ten N. van Kohat, verlo ren de aangevallenen 100 dooden, doch hun vijanden verloren er op zijn minst 500. Do Brilsche autoriteiten overwegen een verzoek der Sjiieten om tusschenbeide te komen. BINiSENL&ÜD DE HANZE IN HET BISDOM HAARLEM Een schrijven van Mgr. Gallier. Bisdom van Haarlem. Den 13den en 14den September dezer jaars zal te Haarlem worden herdacht de plechtige herdenking van het feit, dat de „Hanze" in ons Diocees twintig jaar be staat. Zeer zeker zijn er vele redenen tot dankbaarheid en zeer veel goeds is door de „Hanze" in Ons Bisdom gesticht, den mannen die hieraan hebben medegewerkt zijn Wij hiervoor bijzonder erkentelijk en dezen verdienen inderdaad een woord van lof. Doch met de organisatie van onze katholieke Middenstanders zijn Wij lang niet waar wij wezen moeten; in den laal- sten tijd gaven eenige plaatsen waar onder met lof de Bisschopsstad genoemd mag worden blijken van krachtige pro paganda; moge Ons geheel diocees dit voorbeeld volgen opdat Wij bij bet zilve ren jubilé over de organisatie van onze katholieke Middenstanders wel tevreden Tr>("»«TOn 71in T AUUUOAAX,wk, Haarlem, den 19 Augustus 1927. AMSTERDAMSCHE WETHOUDERS. Beroep op de Vrijz. Democraten. Gisterochtend zijn vertegenwoordigers van de raadsfracties der burgerlijke par tijen, behalve die der Vrijz. Democraten opnieuw ten stadhuize bijeengekomen. Be sloten werd den volgenden brief aan den voorzitter der Vrijz.-Democratische raads fractie, den heer Ketelaar, te zenden: „De vertegenwoordigers van de raads fractie dor Roomsch-Katholieken, Vrij heidsbonden, Chr.-Historischen, Anti-Re volutionairen, het Neutrale Blok aller Mid denstanders, zoomode de heer Solkesz hebben zich naar aanleiding van het ver loop van zaken, aangaande de bezetting van het college van B. en W. nader bera den en daarbij nader kennis genomen van de verklaring door uw fractie bij monde van dr. Abrahams afgelegd bij zijn her haald bedanken voor den hem toegewezen wethouderszetel. Een cn ander heeft er toe geleid uw fractie ui*t te noodigen haar medewerking te willen verleenen voor de samenstelling van een college waarin, zoo lang de Sociaal-Democraten blijven bij hun onredelijlccn eisch van „drie of geen zullen zitting nemen, naast de bereids ge kozenen, 2 Vrijz.-Dcmocraten en 1 Vrij- heidsbonder, zulks met dien verstande, dart. 1 Vrijz.-Dem. en 1 Vrijheidsbonder hun plaats zullen ruimen voor 2 Soc.-Democra- ten zoodra do Soc.-Dem. raadsfractie haar verantwoordelijkheid overeenkomstig haar getalsterkte wonscht to aanvaarden, en dat de overige plaatsen met name die van 1 R.-Kath., 1 vertegenwoordiger uit de Prot.-Chr. groepen, 1 Vrijheidsbonder cn 1 Vrijz.-Democraat aan do genoemde groe pen toebedeeld blijven. Mocht uwe fractio onverhoopt de in de vorige alinea gevraagde medewerking niet wensohen te verleenen, dan zouden onze groepen bereid zijn met uwe fractie te ko men tot de samenstelling van een college met 5 wethouders, bestaande uit 1 R.- Kath., 1 (resp. 2) Vrijheidsbonders, 1 ver tegenwoordiger uit de Prot. Chr. groepen en 2 (resp. 1) Vrijz.-Democraten. Zeer subsidiair zouden onze groepen, ten einde in het belang van Amsterdam aan den onrodelijken eisch der Soc.-Dcmo- craten tot het uiterste weerstand te bie den, ook nog bereid zijn tot de vorming van een romp-collego, om niettegensrtaando de houding der Sociaal-Democraten daar mede de zakon tooh nog gaande te hou den, welk romp-college dan zou moeten be staan uit 1 R.-Kath oliek, 1 Vrijheidsbon der, 1 vertegenwoordiger uit de Prot. Chr. groepen en 1 Vrijz.-Democraat. Mocht door n op het bovenstaand toe lichting worden gewenscht, dan zijn wij gaarne tot een bespreking bereid, waartoe gij u voor dat geval telefonisch gelieve in verbinding te stellen met den ondergetee- kende, aan wien gij tevens uw bericht op dit schrijven wel zult doen toekomen." HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Het gewijzigde Nederlandsche voorstel ter Volkenbondsvergadering verwezen naar de ontwapeningscommissie. De Italiaansche vice-consul te Parijs vermoord. Ex-koning Ferdinand keert niet naar Bulgarije terug. Aardbevingen in Zuid-Rusland. (Bui tenlandsche Berichten, 2e blad). BINNENLAND. De aanhouding van een treindief in den sneltrein AmsterdamPari:s. (Gemengde Berichten, 2de blad). Brand in een auto, waarbij de bestuur der is omgekomen. (Gemengde Berichten. 2de blad). LEIDEN. B. en W. stel en de vrije-artsenkcuze voor. (2de blad). Prinses Juliana ingeschreven a's lid van d6 Ver. van Vrouwelijke Studenten. (1ste blad). Onze Geïllustreerde Pagina De photo-pagina geeft o.m. photo's van: de aanvaring van do „IJsselraondo"; do luchtvaarfschoo! te Rotterdam In een gisteravond gehouden druk be zochte vergadering van de „vrijz. Democra tische Vereeniging" weri do volgende mo tie met groote meerder oid van stemmen aangenomen „Der vergadering, van oordeel, .lat liet aanbeveling verdient, dat de raadsfra. 10 het eerste aanbod der overige burgerlijke fracties aanvaardt, gaart over tot de or.le van den dag." ucDfL.r9JVdsfractie heeft bericht, dat zij (Wij herinneren er aan, dat het ceisto deel van het voorstel van de enJere bu>'- berlijke partijen jJorop neerkomt, dat naast do bereids gekoienc, twee vrijzinnig- democraten cn één vrijheidsbonder wor den gekozen). DE VRIJHEIDSBON DSC HE WETHOUDER TE ROTTERDAM. De Vrijheidsbond heeft te Rotterdam een machitgen bondgenoot in deüberalo „Nieuwe Rotterdamsche Courant" Maar zooals gemeenlijk bij machtige vrienden het geval is, laten deze zich ook gc'den Zoo ging het bij de laatste verkiezin gen aldus toe, dat de „N. R Crt." open lijk adviseerde om niet op No. 1 van do lijst van den Vrijheidsbond te stemmen, doch op een der candidaten. welke, als we ons niet vergissen, No. vier of vijf stond. Deze werd dan ook gekozen en be- haa'de alleen oen goede vijfduizend stem- men. Na de verkiezingen gaf do „N. R. Crt het advies, om geen zitting te nemen in 't College, doch de samenstelling van liet da- gelijksch bestuur der gemeente te laten aan Rechts en de S. D A. P. en zelf ik de oppositie te gaan. Waarschijnlijk werd het p'an de campagne voor deze oppositie reeds opgemaakt Maar de leider van de Vrijhcidsbond- schp fractio dacht er anders over, liet de „N. R. Crt." kalm praten en zette zich aan do conferentietafel om over het nieu we college te praten. Wo zullen hier het verloop der bespre kingen niet ophalen, alleen even herinne ren aan do verkiezing van j l. Dinsdag, waarbij ook do Vrijheidsbond een wethou derszetel kreeg toebedeeld. Het was de lei der der Vrijheidsbondscho fractie, die werd gekozen hiertoe. De „N. R. Crt." was al dagen slecht te spreken, dat zijn liberale volgelingen zoo eigenwijs waren hun eigen weg te gaan Om deze benoeming van den heer Do Groot tot wethouder kon de „N. Rr. Crt. wel huilen. Maar wat wil nu het geval. Het blijkt achter af, dat deze hoer Do Groot om wethouder to worden, zijn frac tie tot het aanvaarden van don zetel heeft overgehaald met argumenten, welke ont- leend zijn niet aan de werkelijkheid, doch zuiver uit 's heeron Do Groot's duim zijn gezogen. Als do Vrijheidsbond niet dezen zetel aanvaardde, dan zouden de Katho lieken er moe gaan strijken en zou er een Katholieke wethouder voor onderwijs ko men. Zoolang als de besprekineen nog geheim bleven, hoeft de heer De Groot met deze praatjes zijn eigen menschen weten te paaien. En de „N. R. Crt wist toch van niets. Nu is hij gekozen. Maar nu komt ook ae waarheid aan het licht. Door het protest van Rechts togen dezo beschouwing van den heer Do Groot. Wij hebben er niet aan gedacht, hoe komt go er aan? aldus Rechts Daar draait nu alles om.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1