WOENSDAG 17 AUGUSTUS 1927 No. 5645 18e Jaargang e Gou^o/nt ie ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling oor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal, ij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal, ranco per post f2.95 per kwartaaL [et Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- rijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- itbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd ondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. I Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiên 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentiên, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop f 0.50. 1 NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN. Een opmerking bij „eenige op merkingen", In „Het Volk" maakt de bezadigde so- jalistische geleerde W. A. Bonger „eeni- opmerkingen" naar aanleiding van de litgestclde executie van de Italiaansche aarchisten Sacco en Vanzetti. Hij verklaart het verzet tegen deze exe- ntio eerstens uit de afkeer voor de dood straf, vervolgens uit een instinctief aan langen van den ouden rechtsregel „in dubiis pro reo" (in twijfelachtige gevallen ;a de beklaagde vrij uit), en op de derde ilaats, omdat men meent, dat Sacco en fanzetti te eerder zijn veroordeeld, om- lat zij anarchisten zijn. De schrijver is van oordeel, dat in dit laatste element de kern der zaak zéker ciet ligt; en hij betoogt, dat men in Ümerika-, door de vele misdaden, verkeer delijk, gauwer geneigd is geworden een bewijs voor schuld te aanvaarden, en acht dit de verklaring van het beide genoemde anarchisten veroordeelend vonnis. Hij ver- yolgt dan: „Hoe dit ook zij, het is in het belang van deze twee ongelukkige menschen op deze zijde van de zaak niet den na druk te leggen. "Wanneer zij inderdaad overtuigde anarchisten zijn, dan mogen zij uitroepen: God beware ons voor onze vrienden! Niemand heeft hun zaak zoo veel kwaad gedaan als zij die door hun Zinlooze schanddaden men denke b.v. aan een aanslag als in Bazel heeft plaats gevonden, waar menschen, die misschien zelfs niet van het bestaan der kwestie op de hoogte waren, den dood hebben gevonden of gruwelijk verminkt zijn den Staat zouden willen dwin gen. Voor het Recht mag, ja moet de Staat bukken, voor het geweld nimmer. 'Anders staat men voor het begin van het einde den chaos." Een zeer juist opmerking! Waarop de Bchrijver het volgende heel ad rem laat yolgen „Nog erger dan de anarchisten maken het de communisten in deze. Als iemand in deze materie met het schaamrood op de kaken moest zwijgen, dan zijn zij het. Bij al het onrecht dat de Russische beu len over hun politieke tegenstanders brengen wanneer begint daartegen een wereld-protest? zinkt de beteeke- nis der Amerikaansche zaak in het niet. Wie zelf onrecht pleegt of het goed praat, en klaagt over hetgeen een ander zou gedaan hebben, maakt zich slechts belachelijk en verachtelijk." Ja, dat is zoo! Wij hebben verleden ,week hetzelfde opgemerkt. Maar er toen liog een andere opmerking bij gemaakt, die wij missen in het artikel van prof. Bon ger. Wij vroegen toen: Waarom deze zaak tot een relletje opgeblazen en waarom spreekt men speciaal in de roode pers, in „Het Volk"! van de „vervolging" in Mexico, waar zoovele Katholieken zonder vorm van proces zelfs worden geoordeeld m veroordeeld. Jammer, dat ook niet iemand, als de schrijver van het hier geciteerde „Volk"- artikel er toe kan komen, om het onrecht, honderden Katholieken in Mexico aangedaan, te constateeren, en te wijzen op het verschil in houding van anarchisten en liberalen en socialisten! te genover de twee genoemde anarchisten en die honderden Katholieken in Mexico Dit verschil in houding kan wellicht ver klaard, maar toch niet verdedigd worden met: het bloed kruipt, waar het niet gaan kan BUITENLAMP Volkenbond De verkeersconferentie. Waarom Rusland er niet aan deelneemt. Russische Sovjetregeeriug, die drie iWekcn geleden aan een uitnoodiging tot deelneming van de Verkeersconferentie (Tan den Volkenbond aannam, heeft, zooals gisteren gemeld, thans geseind, aan de fonferentie niet te zullen deelnemen. De 'eden van deze frontverandering is, dat de secretaris-generaal van den Volkenbond eerlijkheidshalve zich verplicht gevoelde, psjitsjerins brief, waarin hij de uitnoodi- |ing aanvaardde onder het uitspreken van M vertrouwen van volkomen gelijkheid fan rechten tusschen de Sovjetdelegatie en pilo andere delegaties, te beantwoorden met Je verwijzen naar enkele op de agenda peneens voorkomende administratieve pvesfies van zuiver inwendigen aard ider ferkeers-organisatie van den Volkenbond, *aarin de Sovjet delegatie natuurlijk geen Medezeggenschap zou hebben, zooals do verkiezing van de staten, die van de ver- keerscommissie van den Volkenbond deel zullen uitmaken. Natuurlijk hebben staten, idie van den Volkenbond geen lid zijn, gee nerlei stemrecht bij deze aangelegenheid, zooals volkomen werd begrepen door de Amerikaansche regeering, die bij de aan vaarding van de uitnodiging tot deelneming aan de Verkeersconferentie uitdrukkelijk haar deelneming beperkt© tot ide discussie over het hoofdonderwerp van bespreking, namelijk de verzameling en verbreiding van inlichtingen omtrent de verkeersvraag- stukken. Te dezer zake zouden natuurlijk Amerika, Sovjet-Rusland en Turkije volko men gelijke rechten als de Volkenbondsstel ten hebben gehad. Terwijl dit onderscheid door Amerika en. naar het schijnt, ook door Turkije gebillijkt wordt, heeft Tsjitse- rin hieraan zulk een aanstoot genomen, dat hij de reeds aanvaarde uitnoodiging thans heeft afgewezen. Ouitschland Anti-semietische relletjes in Brunswijk. Joden en vreemdelingen gemolesteerd. Uit Baid-Harzburg (Brunswijk) wordt gemeld: Gisteren hebben alhier ernstige anti-semietische relletjes plaats gehad. Twee en twintig leden van de afdeeling Hannover der nationaal-socialistische Duit sche arbeiderspartij hebben onder leiding van den voorzitter der afdeeling, een zekere Eichhorn, systematisch Joodsche inwoners, benevens vreemdelingen, idie in de bad plaats vertoefden, lastig gevallen en gemo lesteerd. Een eigenaar van een warenhuis werd tegen den grond geslagen, terwijl de étalageruiten van zijn zaak werden ver brijzeld. Een groot aantal personen is ernstig ge wond. De politie slaagde erin, vijf der rad draaiers, o. w. Eichhorn zelf, te arrestee ren. Ierland. Mofie van wantrouwen verwerpen. Een „meerderheid" voor Gosgrave I Voor de gisteren gehouden bijeenkomst van den Dail Eireann van den Ierschen Vrijstaat te Dublin bestond zeer groot© be langstelling, in verband met de huidige po litieke situatie. De publieke tribunes wa ren reeds lang voor het begin der zitting dicht bezet. De Labour-leider, Thomas Johnson, dien de een motie van afkeuring tegen de re geering in en verklaarde, dat dit ten doel had het Huis te raadplegen over de kwes tie, of de tegenwoordige regeering aan het bewind zou kunnen blijven. Vroeger had men verklaard, zoo zeilde hij, dat er geen andere regeering mogelijk was, doch nu 43 afgevaardigden in den Dail zitting hebben genomen, die zich tot dusver daarvan had den onthouden, kan men dit niet langer weren. Nadat een liid der Labourfractie de motie had gesteund, verklaarde minister-presi dent Cosgrave, dat hij slechts streefde naar het welzijn van. het land, en dat hij. om dit te dienen, zijn steun aan een coalitie-regee ring niet zou onthouden. Kapitein Redmond, leider der Nationale Liga, verklaarde, dat zijn fractie voor de motie zou stemmen, in de wetenschap, dat, wanneer als gevolg hiervan geen vertrou wen in de tegenwoordige regeering zou worden uitgesproken, er wellicht een ande re regeering zou kunnen worden gevormd, welke een hecht en onpartijdig bewind zou kunnen waarborgen. De door de Labourfractie ingediende mo tie van wantrouwen tegen de regeering van Cosgrave werd daarna verworpen met 72 tegen 71 stemmen. Do doorslag werd gege ven door de stem van den voorzitter, die zijn stem uitbracht ten gunste van de re geering. Rusland Trotski's aanhangers ook in de Gepeoe? Het tot stand komen van het compromis tusschen Stalin en de oppositie moet vol gens inlichtingen uit betrouwbare bron het gevolg zijn geweest van het feit, dat de op positie zelfs in de Gepeoe (geheime politie) vasten voet had gekregen. Na het ontvan gen dezer mededeeling moet Stalin zijn goedkeuring aan het compromis hebben ge hecht, terwijl hij oorspronkelijk voor uit sluiting van Trotski en Zinowjef uit het Politiek Bureau was. Rykoff over hei dreigend oorlogsgevaar. Op een vergadering van vertegenwoor digers van de communistische partij bracht Rykoff verslag uit over de resulta ten der jongste plenumzitting d/er Cen trale Comité's. Aan dit rapport knoopte hij voor de zooveelste maal een beschouwing vast omtrent den naderenden oorlog: „De hoogere oorlogsbegrootingen en de toenemende ontwikkeling der oorlogsin dustrieën in meerdere landen leggen dui delijk getuigenis af van de koortsachtige opwinding, waarmee de kapitalistische wereld zich tot een nieuwen oorlog voor bereidt", aldus Rykoff. „De oprichting van een eenheidsfront tegen de unie* der sovjet-republieken is voor de imperialistische politiek thans de taak geworden van iederen dag. De diplomatieke oorlogspreparatieven kan men op iedere internationale confe rentie gadeslaan, zoo b.v. ter jongste ver gadering van den volkensbondsraad." Rykoff wees zijn gehoor er verder op, dat een der voornaamste factoren, welke den nieuwen oorlog kunnen vertragen, het sociale gevaar is. China. Verdere opmarsch der Noordelijken. Soen denkt spoedig Nanking en Sjanghai te bereiken. Bijna alle vooraanstaande leden van de Nanking-regeering zijn in Sjanghai aan gekomen en men gelooft, dat de meesten zullen aftreden, terwijl ook de meerder heid der afdeelingschefs ontslag zal ne men. Soen Tsjoean-fang heeft aan zijn regee ring getelegrafeerd, dat hij verwacht bin nenkort te Nanking en Sjanghai te zijn. Zijn optimisme wordt in Peking echter niet volkomen gedeeld. Men acht het daar niet uitgesloten, dat het succes der noor delijken de hereeniging der nationalisten voor defensieve doeleinden tot resultaat zal hebben. Van zeer betrouwbare zijde wordt ge meld, dat de Zuidelijke troepen druk be zig zijn met het ontruimen van den Noor delijken Jangfse-oever. De troepen van den opperbevelhebber der Noordelijken ge neraal. Soen Tsjoeang-fang, rukken snol op Duizenden vluchtelingen uit Tsjingkiang en Nanking hebben de wijk genomen naar Sjanghai. Amerika SACCO EN VANZETTI. Voor het hooggerechtshof. Bedreiging met een algemeene staking. Het hooggerechtshof te New-York be gon gisteren met het hooren van do ver dedigers van Sacco en Vanzetti, die pleit ten tegen rechter Sanderson's weigering om de zaak wegens een fout in den vorm opnieuw te doen behandelen. Men ver wacht, dat de besprekingen nog verschei dene dagen zullen duren, voordat een be slissing kan worden genomen. Het communistisch Sacco- en Vanzetti- comité te New-York heeft besloten op Maandag a.s. een algeheele staking te pro- clameeren. Tevens zijn plannen gemaakt voor nieuwe massa-betoogingen, waarvoor de politie echter de noodzakelijke toestem ming blijft weigeren. Groote hoeveelheden munitie in Massachusetts gestolen D© politie maakt bekend, dat te Rea ding in Massaschusetts een groote hoe veelheid munitie gestolen is Anonieme brieven, waarin met ontploffingen wordt gedreigd, zijn door een groot aantal nota belen en vennootschappen ontvangen. Geen interventie van den Paus. Naar dezer dagen gemeld is, zou Z. H. de Paus oen verzoek om gratie gedaan hebben voor de beide Italianen Sacco en Vanzetti. Dit schijnt echter onjuist te zijn- Wel hebben de Amerikaansche kardinalen besloten om een gemeenschappelijk beroep te doen op gouverneur Fuller en indien dit mislukt een persoonlijk verzoek te rich ten tot president Coolidge. Bomaanslag op een der berechters van Sacco en V a n z e t t i. Uit East-Milton (Massaschusetts) wordt gemeld: Gistermorgen om 3.30 is een bom ontploft voor het huis van een der jury leden in het proces-Sacco-Vanzetti, Lewis McHardy. De ruiten braken en liet meu bilair werd beschadigd, doch geen der bewoners liep letsel op. BINNENLAND De Rijksmiddelen. In Juli. De Rijksmiddelen brachten in Juli 42.5 millioen op of f 3.2 millioen meer dan verleden jaar. Over de eerste zeven maanden van dit jaar is de opbrengst nu reeds 14 millioen hooger dan vorig jaar. De ééne stem. Opzettelijke of onopzettelijke toevoeging op het stembiljet? Ged Staten van Zuid-Holland hebben gistermiddag in openbare vergadering behandeld het door W. Visser Azn.., lid van den raad van Zuid-Beijerland inge volge art. 33 der Gemeentewet ingestelde beroep tegen het besluit van dien raad tot toelating van P. van Drunen als raadslid. De rapporteur jhr. von Fisenne, lid van Ged. Stalen, wees er op, dat een adres, door den heer W. Kramp bij den raad terzake ingediend om wegens een ten on rechte ongeldig verklaard stembiljet den heer Van Drunen niet als raadslid toe te laten, voor kennisgeving werd aangeno men. Thans heeft de heer Visser vernie tiging van het raadsbesluit verzocht op grond van art. 87 der Kieswet, dat be paalt, dat stembiljetten, waarop strepen, vlekken e.d. voorkomen, ongeldig zijn, tenjzij deze blijkbaar onopzettelijk daarop zijn aangebracht, hetgeen volgens adres sant het geval moet zijn. Het bedoelde biljet vertoont behalve de rood gemaakte punt achter den naam een onderstreping van dien naam, welke volgens den rap porteur wel degelijk opzettelijk is aange bracht. Bij geldigverklaring van het be wuste stembiljet zou de uitslag van de verkiezing niet ten gunste van den candi- daat van Drunen, doch van den candidaat Kramp zijn uitgevallen. De rapporteur was echter van meening dat, waar de on derstreping opzettelijk moet zijn geschied, het biljet terecht ongeldig en de verkiezing van den heer van Drunen juist is te ach ten. Als gemachtigde van den heer Visser vestigde de beer Priems er de aandacht op hoe zeer hier de waarde van één stem naar voren komt. Indien het biljet geldig zou zijn verklaard, zou aan lijst 3 een ze tel meer en aan lijst 4 een minder zijn toegewezen. De ongeldigverklaring door het hoofdstembureau is geschied met 3 tegen 2 stemmen. Spr. meent, dat het bil jet geldig behoort te worden verklaard en dat een nader onderzoek noodig is, daar het bewijs van opzettelijkheid niet is gele verd door degenen, die ertoe adviseerden. In dit verband citeerde spr. eenige passa ges uit de memorie van toelichting en de memorie van antwoord in zake het wets ontwerp tot wijzig.ng van do Kieswet met betrekking tot de geldigverklaring en in verband met art. 87 der wet. De betrok ken kiezer schijnt niet te hebben geweten hoe hij moest stemmen en schijnt eerst een bijvoeging op het biljet te hebben ge plaatst om daarna de punt achter den naam van zijn candidaat rood te maken, toen hij inlusschcn op het biljet had ge lezen hoe de invulling behoorde lo geschie den. Een bijvoeging als de onderhavige behóórt volgens spr. tot dio welke, vol gens den minister in de memorie van antwoord, het stembiljet voortaan niet langer invalideeren. Indien het biljet als nog geldig wordt verklaard, zou de heer Van Drunen niet als raadslid worden toe gelaten. Spr. verzocht alsnog revalidee ring van het bedoelde biljet. Namens B. en W. betoogde heer Hoek, dat het biljet ongeldig moot worden ge acht. Sinds jaren heeft spr. als lid of voorzitter van het stembureau er toe ge adviseerd, biljetten van dezen aard ongel dig te verklaren, en hij ziet geen aanlei ding waarom thans anders zou moeten worden gehandeld. Ware de toevoeging onopzettelijk geweest, dan had de betrok ken kiezer een ander stembiljet kunnen vragen. Toevoegingen op stembiljetten zouden omkooperij in de hand kunnen werken. De beslissing van Gedep. Staten volgt later. De tranibotsing te Laren. Het regeeringsonderzoek. Do Minister van Waterstaat heeft, uit overweging, dat het wenschelijk is geble ken om een onderzoek te doen instellen naar de oorzaken van het ongeval* dat op 7 Augustus 1927 nabij Laren op den tramweg van de Gooischo Stoomtram heeft plaats gehad: I. bovenbedoeld onderzoek opgedragen aan een bijzondere, daarvoor in te stellen commissie, die daaromtrent aan hem, Minister, verslag zal uitbrengen; II. in die commissie benoemd: a. tot lid, tevens voorzitter, ir. A. H. W. van der Vegt, hoofdinspecteur-generaal der spoor- en tramwegen, te 's-Graven- hage; b. tot leden: jhr. ir. J. Roë&l, directeur van de Westlandsche Stoomtramweg- Maatschappij, te Loosduinen; P. Moltma- ker, lid van de Eerste Kamer der Staten- Generaal, enz. te Utrecht; Hl. aan de commissie als secretaris toe te voegen ir. J. Zijderlaan, adjunct ingenieur bij het Rijkstoezicbt op de spoor wegen, te 's-Gravenhage. De opstalrechten van den Haarlemmermeerpolder. In een vergadering van het bestuur der vereeniging van Opstalhouders in den Haarlemmermeerpolder werd het besluit genomen om de leden aan te moedigen nooit tot onderteckening van een ver hoogd contract over te gaan. Verder besloot men zich per adres te wenden tot den gemeenteraad van Haar lemmermeer met verzoek om bij even- tueele vaststelling van een huurverorde- ning met de lasten der opslalhouders re kening te houden. Het Tuinderscrediet in N.-Holland. Men meldt uit Alkmaar aan de „Msb.": We vernomen dat, in ronde sommen, van de 350.000 verleende luinderscre- dietcn er f 200.000 zijn afgelost, waarbij ongeveer f 25.000 niet door de credietne- HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Waarom de Russen niet aan de Ver* keersconferentie willen deelnemen. Motie van wantrouwen tegen de lersche regeering verworpen. De zaak-Sacco en Vanzetti voor het hooggerechtshof te New-York. Geen inter ventie van den Paus. De aardbevingen In Turkestan duren voort; 34 dooden, 72 gewonden. (Buitenl. Berichten, 2e blad). Voor het oogenblik wordt de kans op een tweede Oceaan-vlucht der Duitsche vlieg tuigen zeer gering geacht. (Luchtvaart, 2e blad). Negen vliegtuigen gestart voor den tocht CaliforniëHawai; één verpletterd. (Luchtv., 2de blad). BINNENLAND. De nationale tentoonstelling „Het Schil dersbedrijf". (2de blad). Een Postale Landdag te Wassenaar. (2de blad). OMGEVING. De graanmalerlj van gebrs. Blonk te Leidschendam afgebrand, (lste blad). mers kon worden terugbetaald, zoodat dit bedrag door de Provincie Noord-Holland moest worden aangezuiverd. Bij de zeer ongunstige toestanden in het tuinbouw bedrijf is dus over de medewerking der betrokken voorschotnemers niet te klagen. DE RIJNSTREEK ZWAMMERDAM. GEMEENTERAAD. Geen steunverleening aan werk- loozen. De bebouwing van „Bul- tendorp". De raad dezer gemeente kwam in open bare vergadering bijeen onder voorzitter schap van den burgemeester. Na een zeer langdurige discussie wordt op voorstel van den k*er Linschoten be sloten, dat B. en W. h- «*»ne eerstvolgen de vergadering zullen K-tf *-i met een her ziening der politieverordening door opne ming van een algemeene bepaling tegen hinder of overlast, door honden veroor zaakt. B. en W. van Bodegraven li^bben be richt dat de Raad dier gemeente besloten heeft niet over te gaan tot het treffen eener gemeenschappelijke regeling voor toelating van leerlingen uit deze gemeente tot do Openbare school voor U.L.O. al daar. Adres van verschillende arbeidersorga nisaties in Bodegraven goevtigd, met ver zoek voor deze gemeente een steunrege ling te willen samenstellen op gelijken voet als zulks in de gemeente Bodegraven ia gedaan. De voorz. zegt dat B. en W. geen mo tieven hebben kunnen vinden die een der gelijke steunregeling voor deze gemeente noodzakelijk maken. In enkoio slechts sporadisch voorkomende gevallen is altijd nog een weg gevonden om ingeval van nood hulp te verleencn. Na eenige bespreking wordt ten slotte overeenkomstig het advies van B. en W. besloten. Hierna komt de heer Scheer, gemeente- opzichter ter vergadering om enkele toe lichtingen te geven op het door hem ont worpen plan voor bebouwing van do door de gemeente aangekochte terreinen achter de buitenplaats „Buitendorp". Do zitting wordt nu geruimen tijd geschorst, waarna de leden zich met den gemeente-opzichter naar de bedoelde terreinen begeven, ten einde ook de situatie daar ter plaatse in oogenschouw te nemen. Na heropening der vergadering wordt besloten het gedeelte achter de villa zoo spoedig mogelijk bouwrijp te maken en zal do opzichter nog nader een kostenbe rekening maken van slootdemping en het geen verder met deze plannen in verband staat. In verband biermode deelt de voorz. nog mede, dat het wel gewensebt is dat de ge meente eigenares wordt van de Kerklaam De heer F. Schroudor Sr. heeft zich bereid verklaart deze voor f 1 aan de gomcenW af te staan. Met algemeene ptemmen wordt beslo ten op dit aanbod in te gaan cn onder goedkeuring van Ged. Staten tot aan koop daarvan te besluiten. Aangeboden wordt nu de gemeente-reke ning over het dienstjaar 1920, sluitende op den gewonen dienst met een bedrag aaü ontvangsten van f 78670.78^ en aan uit* gaven fG8110.33^ cn derhalve aanwij zende een batig saldo van f 10500.44 yt. Dü kapitaaldicnst geeft aan, aan ontvangsten f 1013.95 en aan uitgaven f 8179.67 en sluit alzoo met een nadeelig saldo van f7135.72.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1