18e Jaargang IfRIJDAË 5 AUGUSTUS 1927 No. 5633 3)e £cicbclve Gou/ta/nt De ABONNEMENTSPRIJS bedraagtbIJ vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent pei week 12.50 per kwartaal Bij onz® Agenten 20 cent per week 12.60 pej kwartaal Franco per p03t I 2.95 per kwartaal. Het Ge'ülnstreerd Zondagsblad ia voor de Abonné'a ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct.. met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag aitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewono advertentlön 30 cenl per rege' Voor Ingeaonden Mededeelingen wordt het s dubbele van het tarief berekend c Itlelne advortontfën, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.50. NUMB BESTAAT UIT ORIE BLADEN. V Vertoon. Terug uit Leuven, waar hij het hon derdste lustrum der universiteit heeft bij gewoond, geeft professor dr. Jac. van Ginneken in de „Studiën" een paar losse gedachten. Zoo vraagt hij of het zoo m o e a t zijn, dat de Duitschers op het eeuwfeest niet waren genoodigd. Verder heeft prof. Van Ginneken ge weldig gehinderd, „dat daar op dat po dium In bet midden de koning der Belgen met al zijn regeeringspersoneel was neer gezeten, om door al die rectoren en gede legeerden met een Goddank gewoonlijk vrij onhandige en schielijke buiging te worden begroet; maar die in mijn oog, daar niet in het midden had mogen zit ten, omdat zijn regeering en ministers eigenlijk nooit iets groots en belangrijks voor Leuvens Universiteit gedaan hebben, omdat al het geld dat België uit zijn be lastingen aan het hooger onderwijs ten koste legt, zoo goed als uitsluitend den relatief zoo jongen en onbeteekenenden itaats-universtteiten ten goede komt". Ook vestigt professor Van Ginneken de aandacht op, dat eerst den tweeden dag de Scientiarum Dominus (de Heer der wetenschappen) aan de beurt kwam met de Pontificale Hoogmis van den Pauselijken legaat. „Wij Hollandscho Nijmegenaars zouden die plechtigheid in de kerk zeker voorop hebben gezet: vóór de plechtige zttting met den koning en de gedelegeerden van al de werelddeelen. Uit sommige belangstellende vragen on zerzijds meenden wij op te maken, dat men in Leuven bang was geweest, dat de buitenlandsche gedelegeerden dit mis schien te katholiek zouden hebben ge vonden. Dit bewijst nu, dat Leuven op dit puntje niet heelemaal bij is. Daar is de universitaire wereld van thans over heen". Heelemaal is professor Van Ginneken er niet over te spreken,, dat de koning (ter Belgen onder oorverdoovende, echt laverende toejuichingen, door den rector magnificus „in een beetje al te hoog dra vende zinnen' tot eeredoctor in de tech nische wetenschappen, de koningin tot eere-doctores in de geneeskunde werden gepromoveerd. De koogleerar rekent dat eere-doctoree- ren van hen, wier grootheid op een heel ander terrein ligt, tot een der bedenke- lijkste verwarringen van onzen drukdoen- den tijd, waarboven juist de universitaire senaten zich wel mochten verheven ach ten. j> dat laatste willen wij ook gaarne mede de aandacht vestigen. Vele eere-doctoraten (lang niet alle na tuurlijk, maar een bepaald soort) zijn inderdaad een der vele uitingen van iet leege en dwaze vertoon, waarvan ie „beschaafde" omgang vol is als van een surrogaat van de ware beschaving, irelke wordt gemist. Dat vertoon neemt de plaats in van de iraarheid; die mooi-doenerij vervangt de raardigbeid; en dat air van gewichtig heid moet den indruk wekken van be- angrijkheid. Tegen dit soort „cultuur'', tegen deze' verwarringen van onzen drukdoenden ld" komt de Nijmeegsche hoogleeraar erecht op. Alleen met zijn critiek op de eerbetui- ing aan den Belgischen Koning, als loogste gezagdrager in den Staat, kun nen wij het niet hèèlemaal eens zijni De Ontwapeningskwestie VLOOTCONFERENT1E MISLUKT. Voor onbepaalden tijd verdaagd. Gisteren de laatste zitting. In de groote feestzaal van het Hotel des ergues te Genève heeft gisteren do be- rafenisplechtigheid van de vlootconferen- le plaats gevonden. Een begrafenis is het eigenlijk niet ge erden, want de gedelegeerden hebben do oorkeur er aan gegeven niet van een vol umen breuk der conferentie te spreken, och slechts van een verdaging voor onbe- Salden tijd. Ge hoofdverantwoordelijkheid, dat de mferentie uiteen is gegaan zonder ook aar eenig concreet resultaat te hebben erkregen, ligt ongetwijfeld bij de Ameri- rnen. Woensdagavond hebben zij in de ha-geheime vergadering, die niet eens 1 een der hotelsalons mocht gehouden wden, doch als toevluchtsoord kreeg het £van een A merikaansche dame te Ge- eerst het Japansche voorstel van de gewezen, terwijl de Engelschcn cven- fel zouden zijn bereid geweest daarover toler te onderhandelen, baarna hebben zij ook een laatste po 's der Engelschen om althans nog iets redden van de hand gewezen door-zich te blijven verzetten tegen het Engelsche denkbeeld, dat men althans in een over eenkomst de reeds verkregen overeenstem ming inzake de totale tonnage en de xndi- vidueele grootte en bewapening dor torpe dojagers en onderzeebooten zal vastleg gen. Onder deze omstandigheden kon de slot zitting der conferentie gistermorgen niet anders doen dan vaststellen, dat het on mogelijk gebleken was eenig resultaat te bereiken. Als troost kregen wij, nadat eerst Brid- geman en Gibson in scherpe redevoeringen tegen elkander gepolemiseerd hadden, een gemeenschappelijke verklaring te hooren, die Gibson voorlas en waarin de hoop werd uitgesproken, dat nader overleg tus- schen de regeeringen tot een spoedige her vatting der werkzaamheden zou kunnen leiden. Allen echter, die de groote principieele meeningsverschillen uit Gibsons en Bridge- mans woorden even tevoren hadden kun nen constateeren, betwijfelen, of deze wensch eenige kans op verwezenlijking biedt, zoolang de regeeringen in Amerika en Engeland dezelfde blijven. Noch in de redevoeringen der drie ge delegeerden afzonderlijk, noch in de ge meenschappelijke verklaring staat eenig woord van hoop, dat het den volkenbond gelukken moge thans zijnerzijds de ont wapeningsbesprekingen voorwaarts te hel pen. Ook in Fransche kringen schijnt een nei ging te bestaan thans in een stilstand van het werk der commissie-Loudon te berus ten. Het zou dus de taak der volkenbonds zijn een ontwapeningsdebat te voeren, gedelegeerden der kleine staten dan er in slagen de volkenbondsvergadering te over tuigen, dat het échec van een totale on voorbereide en slecht geleide conferentie als de heden geëindigde nog geen reden mag zijn den wensch der volken voor in ternationale bewapeningsbeperking terzij de te zetten. V België Herdenking der Duitsche invasie van 1914. Gisteren, Donderdag, was het dertien jaar geleden, dat de Duitsche legers België binnenvielen en de rampzaligste oorlog be gon, die ooit de menschheid heeft geteis terd. Om dit te gedenken werden om half 10 des morgens de klokken der kerken geluid. De stoomfluiten van booten, locomotieven en van fabrieken lieten zich eveneens hoo ren, terwijl in de garnizoensteden kanon- salvo's werden gelost. Volgens officieele documenten zou de schending van het Belgisch grondgebied om 8 uur 2 min. 's morgens hebben plaats gehad, vlak tegenover hét-douanekantoor van Gemmenich. De invallende troepen bestonden uit de voorhoede van de uit Aken komende Noor delijke colonne, die op haar beurt uit twee divisies ruiterij en uit de 34ste infanterie brigade bestond. Om 9 uur bevonden zich reeds zes in- vals-colonnes op Belgischen bodem. Daudet te Brussel. Naar de „Nation Beige" meldt, is Leon Daudet eergisteren te Brussel gearriveerd. Rusland De vliegende fabriek. Hoe de Sovjets bouwen. In de nieuw-gedoopte Bussische stad Froenze (naar den volkscommissaris van oorlog genoemd) bestonden-plannen voor den bouw van een leerlooierij. Nu zou men zeggen, dat een dergelijk niet al te groot- scheepsoh plan gemakkelijk ten uitvoer zou kunnen worden gebracht, doch wie zoo oordeelt, is niet op de hoogte van de toe standen in het Sovjet-rijk. De verwezen lijking van den bouw ging .namelijk met eigenaardige moeilijkheden gepaard, waar omtrent wij in de „Prawdia", onder het hoofdje „Ljetoetsjy zawod" (de vliegende fabriek) het volgende lezen: Voor den bouw was alles gereed. Een in genieur was reeds gevonden, kosten 4000 roebel. Een project was ontworpen, kosten 1000 roebel. De plaats, waar de fabriek zou komen, was reeds bepaald. Een uitgezochte plek, drie werst van de stad, met een op pervlakte van 4^2 desjatine. De verschil lende Sovjet-lichamen hadden hun fiat ge geven. De O.S.N.X. had geen bezwaren, de afdeeling van de volksgezondheid even min, de arbeidsafdeeling nog veel minder. In één woord, men had de goedkeuring van alle instanties verkregen; het had wel lang geduurd, doch daarvoor was thans ook alles in orde. De bouw werd opgedragen aan de „Kir- promtrust". Deze had op de bewuste plek reeds een huis gekocht voor 6000 roebel. Met de „Kirgosstroj" was een overeen komst gesloten, waarbij 20.000 roebel als voorschot was verleend, terwijl nog 5000 roebel was toegestaan voor den aankoop van materiaal. Het voorbereidend werk had 3000 roebel gekost- Tot zoover ging alles goed. De fabriek begon al uit den grond op te rijzen. Men was reeds in de zesde maand der werk zaamheden. In de zevende ma^nd kwam er echter plotseling hoog bezoek'/ Een ver tegenwoordiger va-n de O.S.N.X. en een ge delegeerde van le „Gosplan" verschenen op het bouwterrein. Zij verklaarden, dat de fabriek op te verren afstand van den spoorweg was gelegen. Men moest de fa briek op een andere plaats vestigen, waar door middel van een zijlijn, de wagons konden arriveeren. Tevergeefs trachtte men de heeren er van te overtuigen, dat de fabriek niet meer dan 10.000 poed huiden per jaar zou verwerken, uitsluitend bestemd voor de plaatselijke markt, en dat daarom een spoorweg onnoodig was. Maar, zoo werd gerepliceerd, op de plaats, die wij op het oog hebben, bevindt zich een meer. Irrigatie zal daar dus mo gelijk zijn. Irrigatie is voor de fabriek niet noodig, werd er tegenin betoogd, en de fabriek is voor de irrigatie van geen nutl Het slot der discussies was, dat de bouw werd gestaakt- Verschillende commissies kwamen daarop de beide terreinen in oogenschouw nemen. En het resultaat der overpeinzingen wasdat de oude plaats de beste was. Van de O.S.N.X. kwam toen de bondige order: Strojtje, gdje, stroïljil (Bouwt, waar ge bouwdet!) Het werk werd met frisschen moed hervat. Maar na eenige dagen kwam er een nieuw bevel, een categorisch bevel: Staakt den arbeid en begint van voren af aan op de nieuwe plaatsI Rationaliseering en nog eens rationali seering is immers de leuze der Sovjets. Amerika Sacco en Vanzeiti. Vanzetti's zuster naar do V. S. Oasina Vanzetti, de zuster' va^.- den Ier dood veroordeelden anarchic. Vanzetti, is van Turijn naar de Vereenigde Staten vertrokken in de hoop nog tijdig genoeg te arriveeren om haar broeder nog levend aan te treffen. Zij verklaarde bij haar vertrek nog al tijd te vertrouwen, dat het doodvonnis zal worden gewijzigd. Nochtans besloot zijden Oceaan over te steken om Vanzetti voor het laatst te spreken. Vermoedelijk zal zij 10 dezer te New-York aankomen. Men verwacht niet, dat Coolidge in de zaak Sacco-Vanzetti zal ingrijpen, daar de president altijd van meening is geweest, dat het proes onder de rechtbanken van Massachusetts ressorteerde. Algemeene staking in Argentinië? Uit Buenos Aires wordt gemeld: In ver band met Fuller's besluit, om aan Sacco en Vanzetti geen gratie te verleenen, dreigt in Argentinië een algemeene sta king te zullen uitbreken. De vakvereeni- gingen hebben namelijk medegedeeld, dat zij onmiddellijk een beweging zullen orga- nieeeren, ten einde een herroeping van het te verkrijgen. BllliaEBLAMD Haarlemsche Diocesane. M ariabon d. "Woensdag hield de Mariabond in het Bisdom Haarlem zijn 19de jaarvergadering in het gebouw der St- Jozefsgezellen, Plan tage Middenlaan te Amsterdam. Nadat om 10 uur de weleerw. beer Tb. W. Taman, bondsadviseur, een H. Mis had opgedragen in de Mozes en Aaronkerk, be gaf men zich naar het vergaderlokaal. Allereerst zongen de talrijke aanwezigen het Sobriëtas-Bondslied, waarna de voor zitster, mej. G. M. A. Kokshoorn, de ver gadering opende en allen het welkom toe riep, bijzonder mej. E. Henry, de vetera ne, die onlangs haar 80sten verjaardag vierde en door Z. H. den Paus met bet gouden Eerekruis „Pro Ecclesia et Ponti- fice" werd .vereerd- Dan betoogde spr. de actualiteit van den bond wegens de ont wikkeling van bet bier- en wijngevaar, waartegen vooral thans moet worden op getreden. Mej. Henry sprak nog een kort woord en vestigde er de aandacht op, dat zij de haar geschonken onderscheiding beschouw de als verleend aan den Bond. De notulen werden dan gelezen en goed gekeurd. Na voorlezing van het rapport over de ingekomen geloofsbrieven bracht de pen- ningmeesteresse verslag uit over inkomsten en uitgaven. Dit verslag was door de con trole-commissie in orde bevonden. De 2do secretaresse, mej. M. H. P. de Bruyn, las dan het jaarverslag, waarin een helder overzicht werd gegeven van al wat de Bond in 1925 betrof- Dan volgden eenige afdeelingsvrslagen, n.l. die der dioc. Jeugdcommissie, tooneel- secretariaat, Noord-HolL en Zuid-Holl. Propaganda-commissie. Uit de Textielindustrie. Loonsvorhooging. Na oen conferentie van een commissie uit do arbeiders der Enschedeescke Ka toenspinnerij met de directie, zijn de loo- nen op 16 soorten garens met 1 tot 9 cent verhoogd. De firma Gerhard Jannink Zn. te Enschede hoeft aan do selfactors, naar aanleiding van klachten over do loo- nen, een vergoeding van 5 per twee ma chines toegekend en de garennummers met 3 cent verhoogd. De arbeiders verzochten deze laatste verhooging op 15 cent te bren gen. De firma Prinzen en Van Glabbeek te Helmond heeft na een conferentie met het bestuur van den Textielarbeidersbond „St.-Lambertus" de tariefloonen der twee getouwen-wevers zoo gesteld, dat oen week loon van 25 kan verdiend worden. Voorts zullen de Christelijke feestdagen aan gehuwden en kostwinners voortaan worden vergoed. Centr. Bureau van Sobriëtas. Uitslag prijsvraag. Door de Centrale Jeugdcommissie van Sobriëtas werd een prijsvraag uitgeschre ven voor een leesboek, bestemd voor jon gens en meisjes van 1216 jaar. Hierop kwamen drie antwoorden binnen. De jury kende met op één na algemeene stemmen ee tweeden prijs toe aan bet werk: De twee vrienden, van W. v. d. Berg, terwijl een eerste prijs niet werd toegekend. Ge tracht wordt dit boek nog dit jaar te doen verschijnen. KERKNIEUWS Hel retraitehuis te Bergen. Dezer dagen wapperde van het nieuwe retraitehuls te Bergen de driekleur, ter gelegenheid van de 1ste retraite in het prachtige huis. De bevoorrechte waren le den tachtig van do retraiteclub te Amsterdam. Heerlijk waren deze dagen voor do retraitanten, enthousiast zijn zij vertrokken, met de verzekering allen liet volgende jaar terug te komen. Bij het slui ten van de retraite werd het volgende tele gram aan Mons. Gallier verzonden: „Tachtig leden van de Retraitenclub van Amsterdom, do eerste retraite sluitend te Bergen, betuigen U, Monseigneur, kinder lijken trouw en aanhankelijkheid en dan ken voor do stichting van dit 2de huis. w.g. Smit, Voorzitter". Waarop het volgende antwoord mocht ontvangen worden: „Zeer gevoelig voor do aangeboden hulde, wenschcn Wij allen een zalige retraite. w.g. Bisschop vau Haarlem". Moge vele het voorbeeld van do club volgen. Men wende zich om inlichtingen en aanvragen tot Rector Fr. Hansen, Tele foon Bergen 148. Postcheque en giro no. 130562. WT DE ÖIHGEVBfiiS RIJNSATERWOUDE. GEMEENTERAAD. Een onderwijskwestie. Noodslachtingen. De Raad dezer gemeente vergaderde gis termorgen te half elf. Afwezig zonder ken nisgeving de heer P. v. d. Meer- Voorzit ter: de heer J. A. Bakhuizen, burgemeester. Do Voorz. opent de vergadering met ge bed, waarna de notulen worden gelezen. De geloofsbrieven der nieuw-gekozen leden worden goedgekeurd. Onder de ingekomen stukken was een schrijven van den landmeter van het ka daster, waarin hij voorstelt het eerste cn tweede blad van de kadastrale kaarten to vernieuwen. Het tarief voor de vernieu wing is drie cent per perceel met een mi nimum van 3.per plan. De Voorz. merkt op dat inderdaad dio beido bladen zeer slecht zijn en B. en W. in hunne vergadering besloten hebben den Raad to verzoeken een crediet te verlee nen tot het vernieuwen van die beide kaar ten. Do Raad heeft tegen de vernieuwing geen bezwaren en verleent een blanco cre diet hiervoor. De Voorz. doet enkele mededeelingen omtrent de vacature van een onderwijzeres aan do o. school alhier. Spr- deelt mede met het hoofd der o. 1. school uitstekend geslaagd te zijn met een onderwijzeres. Spr. is met het hoofd der school op bezoek ge weest bij enkele sollicitanten en hebben do bescheiden met het rapport van het hoofd der school toegezonden aan den Inspecteur van het Lager Onderwijs in de Inspectie Delft te 's-Gravenhage. In dat schrijven is door spr. aan den Inspecteur een onder houd verzocht, maar de Inspecteur heeft teruggeschreven, dat hij tot 11 Aug. a.s. in het buitenland zat. Nu is er echter oen spaak in het wiel gekomen. Uit een schrij ven met don waarn- Inspecteur en in ver band mot een mondeling onderhoud, is het gebleken, dat indien de Raad over zou gaan tot een benoeming uit de sollicitanten, de HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Do vlootconfercntie te Genève is mis lukt. Gisteren laatste zitting. Voor onbe- paalden tijd „verdaagd". Daudet zou zich thans te Brussel be- vtnden. LEIDEN. Overleden is de zeereerw. heer pastoor A. J. M. Hafkenscheid, oud-pastoor der St.-Petrusparochic, (lsle blad). Onze Geïllustreerde Pagina De photo-pagina geeft o.m. photo's van: de Zuiderzeewerken bij Wieringen; keu ring van exportaardappelen te Hoog- karspel. Rijksvergoeding niet uitgekeerd zou worden Wat is toch het geval. Bij een eventueele vacature moet eerst een keus gedaan wor den uit de lijst van wachtgelders. Op 17 Juni 1927 is door de S. G. de wet op het L. 0. gewijzigd en wel door aanvulling van art. 56 etc., waaruit blijkt, dat eerst de lijst van wachtgelders geraadpleegd moet worden. De gemeente Koudekerk verkeert ook in een dergelijk geval, en nu heeft spr. zich in verbinding gesteld met den burge meester van Koudekerk, die in beroep ia gegaan bij den Minister van Onderwijs. Het is echter gebleken, dat de waarn. In-« specteur een ongunstig advies heeft gege ven, zoodat vermoedelijk de gemeente Kou dekerk ook een keuze moet doen uit de lijst van wachtgelders. Nu heeft spr. nog geen bericht van den burgemeester van Koudekerk- Luidt echter de beschikking ongunstig dan zouden wij bij een ovon- tueelo benoeming ook de Rijksvergoeding verliezen. Spr. stelt daarom voor de bo- nooming aan to houden totdat de beslissing in Koudekerk gevallen is. Op 15 Aug. a.s. zou een tijdelijke leer kracht benoemd kunnen worden, daar do pas ons thans is afgesneden. Do Voorz. merkt nog op, dat mej. van Wingerden, die door den Raad eervol ont slag is verleend op een nader te bepalen datum, hierdoor niet de dupo kan worden, daar zij 15 Augustus a.s. in functie moet treden to Uitgeest en stelt voor haar met ingang van 15 Aug. oervol ontslag lo ver leenen. De Raad kan zich hiermede vor eenigen Aangezien niets meer op de agenda aan gegeven staat, wil de Voorz- nog ter spraH brengen do kwostio over de noodslachl- plaats. Zooals bekend is wil N. Disseldorp zijn slachtinrichting zoo verbouwen, dat aldaar noodslachtingen kunnen plaats hebben, mits do gemeente hem 1000 geeft en do gemeente een regenput doet maken. Do Voorz. heeft hierover een onderhoud gehad met het Hoofd van den Keurings dienst van vee en vleesch, over goed drink water onz. Spr. zou echter de voorzichtig weg willen bewandelen, alvorens mot Dis seldorp een contract aan to gaan, daar hij tot lid vau den Raad is gekozen. Spr. zou eerst bij bcvoegdn autoriteiten willen infor- mceren of Dissoldorp in strijd met zijn lid maatschap kwam, wanneer hij jaarlijksch een vergoeding van do gemeente ontvangt voor de noodslachtplaats. Do hoer Compeer merkt op, waarom nu oerst niet geïnformeerd is. Stellen wij deze kwestie weer uit en de zaak komt in Sep tember in behandeling, wanneer hij als raadslid in functie is, dan zou hij mis schien in strijd handelen. Spr. zou nu gaarno in deze Raad een besluit nemen. Do Voorz. zegt hiertegen geen bezwaren to hebbon- Hot voorstel van B. en W. is hom een geldelijke vergoeding toe te ken nen van 1000, te betalen in jaarlijkscho termijnen van 100 en de gemeente op zich neemt een regenput te doen aanma ken. Do Raad kan zich hiermede vereeni gen. Verder deelt do Voorz. mede, dat da Vriozebrug in het College van B. on W. tor sprake is geweest on zij ook persoon lijk een onderzoek hebben ingesteld. Zij zijn tot do conclusie gekomen, dat de oprit ten door het Polderbestuur moeten worden aangovuld en de Vriozebrug kan blijven zooals zij is. Na de rondvraag zeide de Voorz. -dat het hoogstwaarschijnlijk de laatste Raadsver gadering zal zijn voor September a.s., wan* neer do nieuwe Raad bij elkander komt en dan tweo raadsleden hier niet meer aan wezig zullen zijn. Do heer van der Meer, die thans deze vergadering niet bijwoonL wil spr. toch vanaf deze plaats hartelijk dank zeggen voor al hetgeen, dat hij steedj in het belang voor de gemeente gedaan hooft. Spr. hoopt dat het hem met zijn ge zin in zijn verder loven goed mag gaan» Do heer Bik, die thans in de vergadering aanwezig ia, heeft bij tusschentijdsche va cature tweemaal de Raadszittingen medo; gemaakt, hoewol het hem bekend was niot moer in September te zullen torugkeeren* Spr. wil hem hartelijk dank zeggen voor zijn zienswijze in het belang voor de ge meente gedaan. Do heor Bik zegt den Voorz. hartelijk dank voor zijn woorden. Hierna sluiting.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1