13e Jaargang
WOENSDAG 3 AUGUSTUS 193/
No, 563
|6ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bi] vooruitbetaling
ooi Leiden 19 cent pei week 12,50 per kwartaaL
onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaaL
Isdco per post t 2.95 per kwartaal.
1 Geïllustreerd Zondagsblad 1b voor de Abonné's ver
ghaar tegen betaling van 50 ct per kwartaal, by voor-
betaling. Afzonderlek» nummers 5 cl. met Geïllustreerd
idagsblad 9 cl
Een meditatie.
jen simpel kranten-berichtje kan stof
overweging geven, kan dringen tot
idenken.
Is het bèschouwen van een bloem
verrukking kan brengen over de al-
icht van God, terwijl wij aan de zee
>bben gestaan en tussehen de bergen
Ebben geloopen zonder aan den Schepper
dio groot© natuur te denken zoo
de mededeeling van een eenvoudig
of meer. verscholen gebeuren in de
lant ons soms in-eens openworpen als in
Er-gezicht de beteekenis van het leven
Misschien is het den lezer zóó gegaan,
hij dezer dagen onder de berichten
3 omgeving, onder Warmond, las deze
akele regels:
/©rieden week Donderdag is de Duit-
ie keizer de gast geweest van een onzer
igezetenen. Het doel van dit bezoek was
en boottochtje op de Kagerplassen."
Ziehier een gebeuren, een bezoek aan
iarmond, vermeld, als nieuwstijding, wei-
at ook voor zeer vele inwoners van de
EDieente zelf, waarin het heeft plaats ge-
aden
Ehj hoè zou datzelfde gebeuren, een bo
sk van dienzelfden persoon, zijn
itmeld geworden èn hoè hebben plaats
jvonden'n vijftien jaar geleden!
Warmond zou dagen, weken en maanden
Joh voor een waardige ontvangst van
lenzelfden persoon hebben voorbereid. En
Een. courant in Nederland zou er zijn, of
verslaggever en photograaf naar
iarmond hebben* gezonden een reele
toto-pagina zou ons waarschijnlijk nog
woldoende hebben toegeschenen voor
mik 'n gebeuren....
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen
l.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertenllën 30 oenl per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
z dubbele van het tarief berekend z
Kleine aclyortentfën, van ten hoog3te 80 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en ver
huur, koop en verkoop 10.50.
BESTAAT UIT TWEE BLADER.
)e dood van een onzer mede-mens eken
ons zetten voor de groote realiteit,
groote werkelijkheid, betreffende
d o e 1 van 's menschen leven.
Maar in de hollende vaart van het le-
dat veel van ons eischt en waar-
wij ook nog heel veel geven, wat
eons zins van ons geëischt wordt!
wij de lijkkoetsen al voorbij, voordat
ze hebben gezien.
lods goedheid beproeft echter nog andere
mmen, om ons tot stilstaan te brengen
tot bezinning. Ook de levenden toonen
i vaak in de feiten, dat de mensck alles
en eenmaal ook zeker alles zal
erliezen, behalve één vriend of één
ijandEén vriend of één vijand, die
den mensch blijft, en wiens tegenwoor-
ighedd door hem juist dan het meest
ordt gevoeld, als hij door allen en alles
verlaten: het geweten, dat hem
goed, of dat hem verwijt, 6lecht ge-
efd te hebben.
Een meditatie, een overweging, ons in-
sgeven door een simpel kranten-berichtje.
lezers vergeven 't ons, dat wij deze
srd-op hebben gehouden!
SlüüTEïjLföSlD
De Ontwapeningskwestie
De vloofconferentie.
emiddelingspogingen.
i bemiddelingspogingen, die eigen-
1 reeds sinds Donderdag van Japansche
Üe verwacht werden, zijn thans werke-
1 aangevangen, doordat graaf Ishi
aandagavond den Amerikanen eenige
akbeelden ter overweging heeft aange
ven.
üaarna hebben gistermorgen Ishii en
Giraal Saito eerst een bespreking ge-
d met Gibson en vervolgens met Brid-
pan en lord Cecil met het gevolg, dat
Britscke en Amerikaanscke delegaties
'loten de Japansche bemiddelingsvoor-
llen ter kennis barer geregeeringen te
rengen.
Er wordt derhalve over deze nieuwe
akbeelden in het geheel niet onderhan-
i totdat antwoord uit Washington en
oden zal zijn binnengekomen,
"e conferentiewerkzaamheden staan.
dus wederom voor de zooveelste
aal totaal stil en het is zelfs twijfelach-
5 geworden, of de voltallige vergadering
Donderdag wel zal plaat3 vinden.
Bmtrent de Japansche voorstellen, die
^niet officieele voorstellen heeten, doch
;1 voorzichtig nog slechts suggesties
•alen genoemd, is nog zeer weinig be
ad geworden. Het schijnt, dat de Ja
gers 2ich neerleggen bij het denkbeeld,
jt een tienjarige conventie, die alle
feslies betreffende kruisers, torpedoja-
en onderzeebooten zal regelen thans
f ineer te bereiken is.
M stellen daarom slechts een korte
■'jarige overgangsregeling tot 1931 voor,
^hoofdzakelijk op kruisers betrekking
Ja Engelschen en Japanners zullen
10.000 ton-kruisers meer aanbou-
'erwijl Amerika dit nog slechts zal
°Q doen. totdat pariteit in deze met
Engeland bereikt zal zijn. Voorts bevat
het Japansche voorstel nog een strikt ge
heim gehouden tweede bepaling, dio
"waarschijnlijk op de kanonnen der kleine
kruisers betrekking heeft en die vermoede
lijk het grootste struikelblok nog op hun
weg tot overeenstemming zal zijn.
Ofschoon vermoedelijk de aanneming
-van het Japancshe voorstel weinig betee
ken en zal, daar Amerika tot 1931 toch
niet meer kruisers kan bouwen, zal het
door het Japansche voorstel toegestane
maximum voor de aanvaarding van bet
Japansche denkbeeld wellicht oen goede
psychologische uitwerking hebben. Daar
door zou zoowel een verdere verbittering
tussehen Amerika en Engeland kunnen
vermeden worden en zou bovertdien de Vol
kenbond gemakkelijker zijn ontwapenings
poging kunnen voortzetten dan liet geval
zou zijn, indien de conferentie boos uit
elkander ging.
Portugal.
De actie der revolutionnairen.
Een vergadering van generaals
Berichten uit Portugal wekken den in
druk, dat de toestand des lands, ondanks
de krachtige voorzorgsmaatregelen der re
geering, nog steeds onzeker is en dat de
gevreesde nieuwe omwentelingspoging ite
Lissabon nog ieder oogenblik verwacht
kan worden.
Het heet, dat onder de troepen van het
garnizoen van Oporto ernstige onrust
heerscht.
Over het algemeen denkt men, dat een
monarchistische coup d'état in voorberei
ding" is. De oneenigheid in het kabinet
zelf zou voor een deel van dien durf der
monarchisten de oorzaak zijn. Naar men
zegt zou een vooraanstaande legerautori-
teit met de royalisten in verbinding staan.
Een nader bericht, uit Madrid meldt,
dat de Portugeesche president alle com-
mandeerende generaals van het leger tot
een conferentie genoodigd heeft.
De regeering schijnt van den steun van
het leger verzekerd.
Roemenië.
Ex-kroonprins Carol.
Een mededeeling uit
Boekarest.
Het persagentschap Orient-radio meldt:
De door do „Matin" gepubliceerde ver
klaringen van ex-kroonprins Carol heb
ben op de publieke meening in Roemenië
geen indruk gemaakt. De kwestie der
troonopvolging wordt als definitief gere
geld beschouwd en geen mensch denkt er
aan, een beroep op den ex-kroonprins te
doen. Op het oogenblik interesseeren de
Roemeensche openbare meening uitslui
tend de kwestie die in verband staan met
de consolidatie van liet land.
Rusland
Gevecht met Oekrainers.
Aan de „Paris-Midi" wordt uit Moskou
gemeld, dat een af deeling Oekrainsche op
standelingen een afdeeling Sovjet-artil
lerie heeft overrompeld en na een hevig
gevecht vier stukken geschut heeft weten
te bemachtigen.
Arabië
Complot tegen Ibn-Saoed.
De correspondent te Koweit van de
„Times of Mesopotamia" meldt, dat de
gouverneur van de provincie El Hasa
aan de Perzische Golf een samenzwering
heeft ontdekt om den koning der Waha-
bieten en zijn oudsten zoon te vermoor
den. De aanstichter van den moord is de
broer van den koning Emir Mahomed Ibn
Abdoer Rachmon. Verder wordt gemeld,
dat er reeds mannen naar den Hedjas ge
zonden waren om den koning te vermoor
den.
China.
Munitie-ontploffing te Woctsjang.
Tussehen de 100 en 200
Ghineezen vermoord.
Volgens consulaire telegrammen is het
munitiedepot in het gebouw der Ameri-
kaansche missie te Woetsjang in de lucht
gevlogen. Tussehen de 100 en 200 Ghi-
neesche soldaten werden hierbij gedood.
Borodin als gijzelaar vastgehouden.
Door den „christo n-g e n e r a a 1"
Feng Joe-sjiang.
Uit Loyang wordt geseind, dat Feng
Joe-sjiang Borodin ais gijzelaar vasthoudt
Eenige bloedverwanten van Feng, die hem
verleden jaar bij zijn bezoek aan Moskou
vergezelden, worden daar feitelijk gevan
gen gehouden en de „Christen-generaal"
heeft langen tijd zijn gelegenheid afge
wacht om een vooraanstaand bolsjewiek
als tegen-gijzelaar voor hun veiligheid in
handen te krijgen.
Dc „Times"-ccrrespondent te Hankau
nog niet terecht.
Alle pogingen om den correspondent van
de „Times" te Hankau, Riley, die sedert
Zaterdag 23 Juli verdwenen is, terug te
vinden, zijn vruchteloos gebleven, zoodat
men ernstig voor zijn leven gaat vreezen.
De Britsche legatie heeft den Britschen
consul te Hankau opdracht gegeven, een
uitgebreid onderzoek in te stellen.
Japan.
Dc ramp met het oorlogsschip.
Officieel wordt uit Tokio gemeld, dat er
38 dooden zijn o.w. vijf officieren
en 47 gekwetsten bij de ramp met den
Japanscken mijnlegger „Tokiwa".
Amerika
Coolidge niet opnieuw candidaat.
Voor het presidentschap der
V. S
President Coolidge heeft verklaard, dat
hij zich in 1928 niet candidaat zal stel
len voor het presidentschap der Vereenig-
de Staten.
De mededeeling van den president ver
oorzaakte groote sensatie onder het Ame-
rikaansche volk. Sommigen achten het
niet uitgesloten, dat de president zich toch
nog candidaat zal stellen, wanneer het
publiek dit vurig blijkt te wenschen.
Nederiandsch Oost-Indië
EEN RAMP OP HET TOBAMEER.
Een afschuwelijk gevolg.
Wij hebben onlangs een uitvoeiig relaas
gegeven van do afschuwelijke ramp op het
Tobameer op Tweeden Pinksterdag, waar
bij 54 Batakscko meisjes en-vrouwen om
het'leven zijn gekomen.
We hebben toen maar verzwegen, dat de
ongelukkige, zoo zwaar getroffen bevolking
na do ramp den zendeling die dacht te
troosten met den dood bedreigde, in de
meening, dat dit een tijdelijke afwijking
was, gevolg van het ontzfetiAide verdriet
waarin de gezinnen gedompeld waren. De
Sum. Post weet echter te vertellen dat
de.ze afwijking veel dieper is ingevreten
en tot een afschuwelijk drama heeft ge
leid.
Een groot aantal getroffenen en hun
verwanten draaiden den Christengod die
niet helpen kon of wilde, den rug toe en
werden heiden.
Toen na het offeren van rijst, witte kip
pen enz. de god van het meer nog niet
wilde luisteren, besloten zij tot 'n menschcn-
offer. Eenige half waanzinnige Lotoengers
loofden f 500.uit voor een menschcn-
hoofd; zes lugubere personen uit de Hoeta
namen op zich er voor te zorgen. In een
kampong dicht bij Pangoeroeran op Sa-
mosir loofden zij op hun beurt f 50.— uit
voor een mensohenhoofd, waar het vor-
sche bloed nog uitstroomde.
Daarop lokten 4 personen een 16-jarigen
herder in een grot en sneden hem het
hoofd af. Toen ze het lijk op den grond
gelegd had de. met het hoofd aan de voe
ten, kwamen er toevallig een paar vrou
wen aan, die luid gillend naar het kam
ponghoofd liepen. Zoodoende werd hot be
stuur gewaarschuwd. Twee van do vier
moordenaars zijn gearresteerd.
Moedige daad van veroordeelden.
Naar wordt vernomen, heeft zich eeni-
gen tijd geleden aan het zeestrand bij Per-
missan, op het ten Zuiden van Tjilatjap
gelegen eiland Noesa Kambangan, een ge
beurtenis afgespeeld, welke verdient, aan
de vergetelheid te worden ontrukt.
De lieer B., administrateur van het
caoufcchouc-bedrijf op genoemd eiland had
zich voor het nemen van een bad in zee
begeven, gekleed met een kaïn, vertelt het
A. I. D.
Door de zware branding en het sterk af-
loopende getij word hij medegezogen naar
zee en raakte bovendien met zijn voeten
in de kain verward.
Op zijn hulpgeroep kwamen onmiddel
lijk de in de nabijheid vertoevende mantri
2de kl. Dipawikarta en de veroordeelden
Iboeng Laing, Oejong, Lijang en Paoe te
hulp en begaven zich in zee. Door de zwa
re branding werden ze echter teruggesla
gen. Dipawikarta en Oejoend Lijang gaven
de pogingen echter niet op en gingen op
nieuw do branding in. Na vele vruchteloo-
ze pogingen en met gevaar voor eigen le
ven, gelukte het hun tenslotte, om den
heer B., reeds in bewustoloozen toestand,
op het strand te brengen.
De veroordeelde Paoe was intusschcn
naar Pormissan gesneld met het gevolg,
dat de bedrijfsarts spoedig ter plaatse was
en na toepassing van kunstmatige adem
haling den heer B. na circa 10 minuten
weer kon bij brengen.
Naar verluidt, is hot moedige viertal,
waaraan de heer B. zijn lbven te danken
heeft, voorgedragen voor een goede be
looning.
BINNENLAND.
De Haastrechtsche dijk.
Spoedig herstel toegezegd.
In verband met de gedane toezegging
door den Commissaris der Koningin in de
slotzitting der Prov. Staten bij de behan
deling der motie-Van Staal omtrent den
toestand van den Haastrechtschen dijk
werd gisteren door do loden van Ged. Sta
ten Von Fisenne en Schaper, vergezeld
van den hoofdingenieur van den provin
cialen waterstaat, den. heer Elselingen,
de toestand tor plaatse in oogenschouw
genomen. De hoeren werden te Gouda ont
vangen door de Statenleden dr. Hoffman
en Van Staal. Op velerlei plaatsen werd
de beruchte Haastrëchteche dijk in oogen
schouw genomen. Mode waren hierbij aan
wezig de dijkgraaf en de secretaris van de
Krimpenerwaard, de opzichter van den
provincialen waterstaat en de burgemees
ter van Gouda, de heer Gaarlandt.
Ter geruststelling van het autorijdend
publiek kan worden medegedeeld, dat de
gevoerde besprekingen tussehen den
hoofdingenieur en het bestuur van do
Krimpenerwaard er toe zullen leiden, dat
de gevaarlijke zijkanten van den dijk met
bekwamen spoed volledig zullen worden
hersteld. Waarschijnlijk zullen boomen
verdwijnen en heggen verlaagd worden,
die het uitzicht belemmeren. Voorts zullen
een aantal borden worden geplaatst ter
waarschuwing voor gevaarlijke bochten
en aanmaning tot het rijden met minimum
snelheid. De onderhandelingen ter ver-"
breeding van den weg zullen in de naaste
toekomst worden voortgezet.
Centrale Reiskas van het R. K. Werklieden
Verbond.
Hoi snaar Lour des en Par ij s van
22 September t/m. 3 October 1927.
22 September: vertrek uit Roosendaal
naar- Parijs.
23 September: verblijf te Parijs. Bezoek
aan deze stad per autocar. Bezichtiging
van de voornaqrus'.e bezienswaardigheden
en groote boulevards.
24 September: vertrek naar Lourdes,
lunch en diner in den trein.
25 September t/m. 1 October verblijf te
Lourdes.
Dagelijks bezoek aan de grot. Bijwonen
II. Sacraments- en Lichtprocessies, Kruis
weg. Bezoek aan do verschillende beziens
waardigheden, zooals huisje van Berna^
dette, Kasteel, Grot du Loupe, Pic du Jcr.
m Eeu dag van het verblijf te Lourdes
wordt besteed aan een groote autotocht
door de Pyreneën naar Gavernig.
1 October: vertrek naar Parijs, lunch en
diner in den trein.
2 October: autorit van Parijs naar Ver
sailles via MalmaisonSt. Cloud. Te Mal-
maison bezichtiging van het kasteel en te
Versailles van kasteel en tuinen met wa
terwerken.
2 October: vertrek naar Holland.
3 October: aankomst te Roosendaal.
Aan alle deelnemers wordt tijdig een uit
voerig programma verstrekt.
Zooals bekend zijn de kosten voor lie
klasse f135.en voor Ille ldasse f115.—.
Spoedige aanmelding is gewenscht.
Sluiting der lijst 1 September, terwijl het
'verschuldigde bedrag uiterlijk 10 Septem
ber in het bezit van den penningmeester
moet zijn.
Inlichtingen en prospecti worden gaarne
verstrekt door den secretaris der Centrale
Reiskas, den heer A. Pordon, Vlasakker-
weg GO, Amersfoort.
De K.R.O. aan pater dr. Jac. van Ginneken
Over luidsprekers.
Het komt ons vuur, dal ij den Zeer-
eerw. pater Dr. Jac. van Ginneken aller
eerst onzen openlijken dank. moeten be
tuigen voor zijn welwillende beoordeeling
van den K. R. 0. Vervolgens moeten wij
horn dankbaar zijn voor het initiatief, dat
hij nam om een herhaling te voorkomen
van de betreurenswaardige feiten, welke
hij de door hem opgenoemde gelegenhe
den zijn voorgekomen.
Wat nu het plan zelf betreft, dai bij
zich voorstelde door ona te laten uitvoe
ren, meenen wij de volgende bemerkingen
te kunnen maken. Het komt ona voor:
1. dat de K. R. 0 niet een bedrijf
moet gaan uitoefenon, waardoor liij aan
de ernstige exploitanten van sterk-luid-
sprekers de gelegenheid beneemt zelf op
de markt te komen en zelf te kunnen ver
dienen.
2. dat do werkzaamheden van den K.
R. 0. met het oog op de propaganda, die
gemaakt moet worden en de voorberei
dingen om einde September met eigen
gemeenschappelijken zonder te beginnen,
ons niet veroorloven, er nog een bedrijf bij
to nemen, dat feitelijk mei den radio-om
roep niets heeft uit te staan.
3. dat de koslon voor een installatie
met auto, het in dienst nemen van een
chauffeur, en con of meer bekwame tech
nici. nooit goed (e maken zullen zijn door
do exploitatie. Vooreerst zal het betrek
kelijk weinig voorkomen, dal een slerk-
luidsprekor noodig is, en vervolgens z a 1
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Japansche bemiddelingspogingen op dc.
vlootconferentic te Genèvc.
Borodin gijzelaar van den „Christen"-
gencraal.
Coolidge zal geen candidatuur voor het
presidentschap der V. S. meer aanvaar
den.
De bekende dr. de Groot, dc constructeur
van den Malabar-zcnder in Ncd.-lndië, is
in de Roode Zee door de hitte overleden.
(Radio, 2de b!ad).
Met een Fokker van Engeland naar
Amerika. (Luchtvaart, 2do blad).
BINNENLAND.
Vragen van Kamerleden over het lee-
ren autobesturen en over sterfgevallen na
inenting. (2de blad).
Verbetering van den Haastrechtschen
dijk. (1ste blad).
een ieder vrij blijven om van den
K. R. O.-luidspreker gebruik te maken of
niet, is dus de afzet niet verze
kerd, en blijft de concurrentie bestaan,
die zeker heel de exploitatie van die luid
spreker tot een zeer twijfelachtig succes
zal maken.
4. dat een eigen exploitatie niet meer
noodig is, en dus alle risico kan verme
den worden, omdat de groote firma's op
technisch gebeid, onder volkomen garan
tie, ons den luidspreker in huur kunnen
verschaffen.
De firma Philips te Eindhoven o.a.
heeft alreeds het ideaal van Paler van
Ginneken tot werkelijkheid gebracht. Een
in auto ingebouwde luidspreker staal voor
een ieder in den lande gereed om voor
groote openluchtvergaderingen gebruikt
to kunnen worden voor den huurprijs van
2UU.
Wij hebben ons Zondag te St. Truiden
in BcJfcje van de kraclu van dat instru
ment kunnen overtuigen op den Üimlftug-
schon Katholieken Vlaamsclion Lands
bond.
Wij kunnen zonder overdrijving zeggen,
dat deze luidspreker opgesteld in liet mid
den van de marktplaats, geheel het
stadje (17000 inwoners) beheersclile èn
met het gesproken woord èn met den
zang. Hier heeft men dus wat men ver
langt en het zou ons niet verwonderen
of andere groote firma's op technisch ge
bied zullen spoedig Philips trachten lo
evenaren zooal niet te overtreffen.
Laten alle Katholieken van Nederland
toch eerst zorgdragen, dat het beslaan
van hun eigen omroepzender verzekerd
is. Nog duizenden zijn geen lid of donL
leur van den K. R. 0. en welen zelfs nog
niet, zooals bleek uit eon ingezonden stuk
van do „Maasbode", waar hot secretariaat
van den K. R. 0. is, wat zijn giro- welk
zijn telefoonnummer. Hier volgen ze:
Secretariaat: Heerengracht 46, Amster
dam.
Gironummer: 49744.
Telefoonnummer: 49687.
Secretariaat van den K. R. 0.
Bo eken t afrei
TIJDSCHRIFTEN.
„Het Schild". Apologetisch Tijd
schrift. Uitgave A. V. „Petrus
Canisius".
Hot tweede nummer van den nieuwen
jaargang bevat de volgende bijdragen:
Etha Fles: Hemelvaart: fata morgana of
wekelijkheid: Ds. Nils Peskow: Het koord
met do drie knoopen (door fr. A. Motz 0.
Cisl. uit het Zweedscb vertaald); Prof.
J. P Verhaar: De Orde van de Ster in het
Oosten, H. Ermann S. J.: Aanpassing en
pluriformiteit, Dr. 01. Strijbosch 0. Gist.:
Kerkgeschiedenis: de vervolgde kerk van
Rome.
Uitkijk; Vragenbus; Boekbespreking.
Wij verwijzen nog naar do medodeeling
op pag. 26, dal van het eersto nummer
van don nieuwen jaargang 2000 exc. wer
den herdrukt om als proefnummers te
worden uitgereikt.
Wedorom een zeer leerzame, interes
santé aflevering.
Prof. Verhaar vervolgt zijn heldere- uit
eenzetting" van de theosophischo beweging
Pater Ermann wijst er nog 'ns op, dat de
pluriformiteit der objectieve waarheid een
dwaasheid is; niet meerdere godsdien
sten, die elkaar tegenspreken, kunnen, tege
lijkertijd waar zijn Dr. Strijbosch geeft
een vervolg van zijn vlot geschrevon kerk
geschiedenis. Etha Fles schrijft over twee
romans van den Franschen schrijver
Eduard Estaunié: „L'asconsior de mon
sieur Baslèvre" is de psychologie var een
mensch, die, plotseling dooi de goddelijke
genade gegrepen, de waarheid leert
zien, dio de bron van vrede, van waar
achtig leven en hoogere vreugde ia..
In deze roman, zegt de recensente, voo-
lon wij een belofte voor de toekomst, maar
