INBEZONBEN MEOEOEELIHB
jjtie is gearesteerd L. H. S., die verdacht
Tfordt de dader te,zijn van den moord op
<jen ouden heer v. d. Stijl, op 24 Juli 1924
in diens woning aan de De Riemerstraat
je 's-Gravenhage gepleegd.
Deze arrestatie is alleen te danken aan
ket volhardend vasthouden der politie aan
de onopgeloste zaken, meldt het „Vad.".
"*S. u-as eenige dagen na den moord
jeeds door de recherche aangehouden.
Door een geval van overlijden was do fa-
jnilie S. een erfenis ten deed gevallen,
waarin stak een post van een hypotheek,
welke de overleden op het huis van den
'heer v. d. Stijl gegeven had.
Toen de erfeniszaak uitgezocht werd,
Deck evenwel, dat de heer v. d. Stijl de
hypotheek reeds geheel afgelost had. De
post was door een verzuim open blijven
etaan. De notaris bevestigde deze verkla
ring.
Het thans gearresteerde lid der familie
S, bleef echter aan de juistheid van deze
opgave twijfelen. Hij had daar geen enkele
ie/len voor, maar het feit, dat hij destijds
hij de Marine in Indië afgekeurd was we
gens geestelijke afwijkingen, verklaart
niet alleen dit onbegrijpelijke feit.
Bij het onderzoek in 1924 werd bekend,
'dat S. den heer v. d. Stijl over ideze kwes
tie nogal eens lastig viel. Er was toen dus
voldoende aanleiding om hem te verhooren
Temeer daar een in de kamer van den ver-
jlagene gevonden tramkaartje een kleine
a&nwijzing tegen hem was. Het kaartpe was
nl. den avond van den vorigen dag afgege
ven op een wagen van lijn 8 naar Scheve-
ningen. S. werkte destijds als bordenwas-
scher in een groot hotel op Scheveningen.
Het lag voor de hand dat men den chef
van S. ging vragen of de verdachte den
dag van den moord op zijn werk geweest
was.
De chef verklaarde pertinent, dat S. op
tijd te werk gekomen was en den geheelen
morgen het hotel niet verlaten had. Hij
bad hem meermalen aan het werk gezien.
Op deze verklaring liep het spoor dood.
Maand na maand is voorbijgegaan zon
der dat men eenig houvast aan de zaak
vond. Daar kwam in Januari van dit jaar
een rechercheur uit Scheveningen terug
met de boodschap, dat de chef, die des
tijds verhoord was, ontslagen werd, om
dathij zijn personeel nooit controleer
de. Onmiddellijk werd de man aangehou
den. En nu hij toch ontslagen was bekende
bij maar, dat hij destijds gelogen had.
Hij had geen idee of S. op zijn werk
geweest was. Hij had hem dien morgen
niet gezien.
De argwaan steeg.
„Waar zit S. nu", was de volgende
waag.
„In Amerika", rapporteerde al spoedig
een rechercheur. De argwaan steeg nog
meer. Men zocht en zochten vond hoe
langer hoe meer aanwijzingen.
Deskundigen hadden
evenwel vastgesteld, dat het behangers-
ioord was van een soort, die zeer zeldzaam
gewonden was. Het bleek dat S., nadat hij,
afgekeurd, uit Indië terug kwam, een
beetje behanger gespeeld heeft.
In het touw lag een zeemansknoop. S.
bad gevaren!
Men vond in Februari twee koffers, die
S. achtergelaten had toen hij naar Ameri-
la ging. En in die koffers vond men: een
kluwen töuw van precies dezelfde soort als
san het lijk gevonden was. Verder den
sleutelring van v. id. Stijl en eenige sleutels.
Toen in 1924 kwam vast te staan, dat de
sleutelbos van v. d. Stijl verdwenen was,
heeft Commissaris Kramer, rustig weg, het
«no slot na het andere uit v. d. Stijl's huis
op verscheidene manieren mee naar het
[Politiebureau genomen.
In de koffers vond men sleutels, welke op
deze sloten passen.
Al informeerend vernam men verder, dat
voor zijn vertrek naar Amerika een
?ouden horloge te koop had aangeboden,
dat volgens^ de beschrijving het horloge
tan v. d. Stijl moet zijn geweest.
S. was na zijn eerste reis al in Amerika
edeserteerd. Hoe moest men in Amerika
vinden? Het geluk diende. Hij werd
ontdekt als hotelportier in New York. De
terste gedachte was: uitleveren. Maar deze
omslachtige manier bleek gelukkig niet
toodig, want S. monsterde al spoedig op
de „Volendam".
Hij zal niet weinig verrast zijn geweest
wen hem in Rotterdam de boeien werden
eangelegd.
politie verstrekte op verzoek der
justitie alleen een sobere vermelding dat
gearresteerd was.
Vingerafdrukken, die niet
kloppen.
Hit 's-Gravenhage wordt nader aan de
gel." gemeld: Het is den laatsten lijd
al stil geweest, wat betreft arrestaties
fan verdachten van de diverse nog onop-
ïloste moorden in de residentie. Blijkbaar
fjn de autoriteiten wat voorzichtiger ge
erden, nadat men verschillende aange-
'oudenen op vrije voeten heeft moeten stel-
on wegens gebleken onschuld of wegens
[ebrek aan aanwijzingen. Destijds is daar-
'P veel critiek uitgeoefend, omdat men en-
Öe menschen daardoor on een onaange-
tom parket heeft gebracht. Dat men
tans met de arrestatie van den 40-jarigen
[arensgezel L. H. S. den dader van den
ftuchtmakenden moord op den rentenier
aD der Stijl gevat zou hebben, dient met
noodige reserve te worden aanvaard.
«oral als men in aanmerking neemt, dat
'Politie de vingerafdrukken van den ple-
van den moord in haar bezit heeft en
h niet bleken overeen te komen
If ^le van den thans gearresteerde, die
te reeds vroeger geruimen tijd in hechte-
jjal Gn toen reeds door de autoriteiten
»de dader werd gedoodverfd. Of de en-
-e nieuwe aanwijzingen, welke tot deze
«ede arrestatie aanleiding gaven, inder-
zoo belangrijk zijn, zal spoedig ge-
blijken.
®t politie noch justitie zich over deze
.Uwe aanwijzingen wenschen juit te la-
i versterkt het vermoedèn, dat men zich'
deze arrestatie nog niet zoo heel veel
en dat het niet tot de onmoge
lijkheden behoort, dat men binnenkort
verdachte „numero zooveel" zal moeten
vrijlaten.
Brand op een Rijnaak.
Gisterenavond brak te Zwolle door on
bekende oorzaak brand uit in het voorruim
van de groote Rijnaak Breukelaar, liggen
de in het Zwarte Water en geladen met
kalizout. Aanvankelijk werd het vuur met
kleine middelen bestreden, tot de motor-
hiandspuit aanwezig was, die den brand
doofde. Het eerste van de elf ruimen was
j ist gisterenmorgen leeg gekomen. Het
voorschip, het verblijf van de bemanning,
is geheel uitgebrand, waarbij hun geheele
bezitting verloren ging. De politie heeft
een onderzoek ingesteld. De schipper was
tijdens iden brand afwezig.
Een avontuurlijke jongedame.
Met 'n jongenskopje, en 'nwerk-
manspakje aan werd aan de grens onder
Nispen door de marechaussee iemand aan
gehouden, van wie het „fijn gekant" onder
goed boven het halsboord van de jongens
frak even uit kwam steken. De politieman
ging aan het ondervragen en achtte zeer
terecht termen aanwezig de aangehoudene
to Roosendaal bij den brigade-commandant
voor te geleiden, waar bleek, dat men te
doen had met een 18-jarige schoone uit do
Residentie, die de ouderlijke woning was
ontvlucht en wilde trachten in een jongens
pak over de grenzen te komen voor het on
dernemen van een avontuurlijke reis naar
Frankrijks hoofdstad. Zij is gisteren naar
haar ouders teruggebracht.
BuitenB. Berichten
ONGELUKKEN.
OVERSTROOMINGSRAMP IN DE
BOMB A Y-P ROV INC IE.
Er zouden honderden dooden zijn.
Spoordijken door het water
weggeslagen.
Uit Bombay wordtgeseind: Volgens
nog onbevestigde berichten uit Ahmeda-
bad zijn circa duizend personen verdron
ken ten gevolge van het doorbreken der
dijken van het waterreservoir ter grootte
van ruim 30 vierk. K.M. nabij Baroda.
De watermassa's overstroomden de in den
omtrek liggende dorpen. De verbindingen
met Bombay zijn verbroken.
Reuter meldt nog, dat in het district
Gujerat (een onderdeel der provincie
Bombay) door geweldige stortregens, groo
te schade is aangericht; men vreest, dat
de katoenoogst in het district Broach (een
onderdeel van Gujerat) eveneens geleden
heeft.
De uit den Punjab komende trein, die
Maandag j.l. te Bombay had moeten ar
riveeren., is op omstreeks 375 K.M. van
Bombay gedurende zes en dertig uur op
gehouden. Men heeft pogingen gedaan
om den reizigers hulp te verleenen, doch
dit bleek zeer moeilijk, daar de verbindin
gen verbroken waren. Het. regent nog
Noodweer bij Coblenz
Uit Goblenz wordt gemeld: Gistermid
dag woedde boven den Midden-Rijn en
voornamelijk boven de monding van de
Lahn een zwaar onweer, dat met storm en
wolkbreuken gepaard ging. De aangerich
te schade is zeer groot. Van het passagier
schip „Kaiser Friedrich'' werd het boven
dek door den storm losgerukt. Tal van
ruiten werden verbrijzeld. De bemanning
kon slechts met de grootste moeite een
paniek onder de passagiers voorkomen.
Hevig onweer boven Brussel.
Tegen één uur gistermiddag is boven
de buitenwijken van Brussel een hevig
onweer losgebroken. Een 47-jarig Par ij-
zenaar en een jongen van vijftien jaar uit
Elsene, die onder een boom schuilden,
zijn beiden door den bliksem getroffen en
op slag gedood.
Ook onweer boven Hamburg.
Gistermiddag woedde boven Hamburj
en omgeving een buitengewoon hevig on
weer met ontzettend zwaren regenval.
Tallooze straten liepen onder water; de
brandweer werd van alle zijden te hulp
geroepen.
De godsdiensthaat in Rusland.
117 orthodoxe prelaten
verbannen.
De „Times"-correspondent te Riga ver
neemt uit. betrouwbare bron, dat ongeveer
117 orthodoxe prelaten in Sovjet-gevan
genissen te Moskou, te Viatka en in Tur
kestan, in de interneeringskampen op de
Solovelsky-eilanden en andere Noorde
lijke plaatsen zijn opgesloten of verban
nen zijn naar de verre streken van Sibe
rië!, Turkestan en den Kaukasus. De lijst
van slachtoffers draagt de namen, titels
en woonplaatsen van deze 117 geestelij
ken, met name 9 metropolieten, 25 aarts
bisschoppen en 83 bisschoppen. Inlichtin
gen omtrent 40 andere prelaten zijn niet
met juistheid te verkrijgen, waarom hun
namen dan ook niet vermeld zijn.
In de interneeringskampen moeten de
gevangenen verschillende werkzaamheden
verrichten. Zoo moeten b.v. de bisschop
pen Ambrosjus, Alexis en Glob dienst
doen als portier, nachtwaker, straatveger
en keukenknecht.
De bannelingen li ebben geen proces ge
had en zijn evenmin van eenige misdaad
beschuldigd. De agenten van de Ogpoe
(d.i. de Tsjeka) namen hen gewoonweg
in arrest en leidden hen ingevolge een
ojregeeringsbever' naar hun bestemming,
waar zij drie jaar tot levenslang moeten
blijven en zich op geregelde tijden bij de
naastbijzijnde Ogpoe moeten melden.
Levenslang verbannen zijn o.m. de me
tropolieten Cyrillus, Nicander en Arse-
nius.
Tijdens hun verbanning is het den bis
schoppen verboden' eenige godsdienst
oefening te houden.
Het zou dwaas zijn te beweren, dat deze
ongelukkigen ernstige politieke of andere
misdaden zouden hebben gepleegd. Het
meerendeel van hen heeft nooit de gren
zen, die in de sovjet-„wet" precies om
schreven zijn, overschreden. Hun vervol
ging maakt louter deel uit van de bolsje
wistische anti-godsdienstige campagne.
In de vroegere stadia van de revolutie
werden degenen, die van politieke bedrij
vigheid werden verdacht, zonder vorm
van proces doodgeschoten.
Palmolivc-zeep vcor Vlaamschhaters.
Onder bovenstaanden titel schrijft de
Brusselsche „Standaard":
„Een recht merkwaardig geval, dat het
vermelden loont! Een West-Vlaamsch han
delaar bestelde onlangs bij de firma „Mai-
son Louis Sanders" (Produits Pharma-
ceutiques et parfumeries en gros, rue do
la Glacière, 2e, Bruxelles) een hoeveelheid
palmolive-zeep en kreeg die dan met een
aantal reklaam-briefjes voor dat artikel,
uilsluitelijk in de Fransche taal gesteld. De
handelaar behield de waar ,maar zond de
briefjes terug met vermelding, dat de men
schen in zijne streek Vlaamsch spreken en
die dingen dus van geen practisch nut wa
ren. Daarop ontving onze handelaar vol
gend merkwaardig epistel in het Engclscb
gesteld:
Bruxelles. 15th July 1927.
Dear Sir,
Excuse us not having replied at an
earlier date to your post-card, which is
written in a language unknown to us. We
will try to find out in which language it is
written, and for the moment it is in lvaud
of our Chinese translator. If we don't suc
ceed, we may send it to the old Governor
of Belgium. Dr. von Bissing in Germany.
Yours truly.
Of in het Vlaamsch vertaald:
Brussel, 15 Juli 1927.
Waarde Heer.
Verontschuldig ons laattijdig antwoord
op uw postkaart, die in een ons onbekeiide
taal gesteld is. We zullen trachten uit te
maken in welke taal ze geschreven is, thans
is ze in handen bij onzen Chineeschen ver
taler. Gelukken we niet, dan zouden we ze
kunnen zenden aan den oud-gouverneur
van België, Dr. von Bissing in Duitsch-
land.
Hoogachtend.
Over den eerbied van dezen handelaar
voor de taal van zijn klanten en de Vla
mingen in het algemeen zullen we hier niet
uilweiden. Steelen wij alleen vast, dat de
heer Sanders een Hollander van geboorte
is, die met groote moeite de Belgische na
turalisatie verkreeg en gehuwd is met een
landgenoote van Dr. von Bissing,
Hederlandsch OosMndi'ë
Sovjet-station in O.-Indië gehoord.
Communistische propaganda
per radio.
Aneta seint uit Batavia: Volgens inge
komen berichten hebben radio-amateurs
over den geheelen archipel op buitenge
woon duidelijke wijze het radio-slation
der Sovjets Chabarowsk opgevangen. De
golflengte was 30.1 M. De Russen brach
ten muziek en zang ten gehoore en ver
volgens ook een toespraak.
Chabarowsk ligt op de grens van
Mandsjoerije in Oost-Siberië, het heeft
een der radiokrachtstations (60 K.W.)
die door den Sovjet-Tadiopropaganda-
dienst zijn ontworpen. Dc afstand tot on
zen O.-Indischen archipel bedraagt li
neair nauwelijks de helft van Eindhoven
Batavia.
Moge de prestatie uit technisch oogpunt
dus niet zoo heel bijzonder zijn. voor com
munistische prpaganda naar China, Ja
pan en Oost-Indië ligt dit station zeer
gunstig en uit die oogpunt is het behaalde
resultaat niet zonder bedenking.
SPORT
VOETBAL.
Jan de Natris.
Naar wij vernemen, zal Jan de Natris
het volgende seizoen niet meer voor Vi
tesse uitkomen. Naar verluidt zal hij we
derom voor Ajax gaan spelen.
LAWNTENNIS.
Kozeluh cn Kinsey te Noordwijk.
Do beide bekende professionals, die
Vrijdag, Zaterdag en Zondag een wed
strijd volgens Davis Gup-regels tegen onze
spelers zullen spelen, zijn nu reeds te
Noordwijk aangekomen.
Onze ploeg zal bestaan uil: mr. Diemer
Kool en Timmer voor de enkelspelen, Van
Lennep en Diemer Kool voor het dubbel-
spel (dat op Zaterdag gespeeld wordt).
Waarschijnlijk zal na dat dubbelspel
nog een gemengd dubbolpartij gespeeld
worden, waarin mej. Rollin Gouquerque
en mej. Canters resp. met Kinsey en Ko
zeluh zullen uitkomen.
Wij herinneren er aan dat de netto-op
brengst van dezen wedstrijd ten bate komt
van het Stormramp-Comité. Al spelen
hier dus beroepsspelers, geldelijke belan
gen zijn hier voor de organisatoren niiet in
het spel.
Het spel van Kozeluh, het bleek ook bij
de oefenpartij welke hij reeds speelde, is
buitengewoon sterk. In Wimbledon stelde
Tilden hem gelijk met de klasse der aller
sterkste amateurs en do slagen die hij
hier te zien gaf, wettigen deze beoordee
ling volkomen. Bijzonder snel, krachtig en
forsch, en bijzonder zuiver. Dat kan een
exhibitie worden van buitengewone aan
trekkelijkheid en onze spelers zullen er
een lesje kunnen krijgen! Te meer daar
deze profs hun taak zeer serieus opvatten.
De wedstrijden zullen half drie aan
vangen.
GOLF.
Om den Van Limburg Stirum-bekcr.
Gisterenmiddag had te Noordwijk de
beslissende wedstrijd plaats om den
Graaf L. van Limburg Stirum-beker tus-
echen de heeren F. J. Heester (17) en F.
Noorduyn (24).
De laatste won met 2 strokes, de netto-
scores waren 77 en 55.
WATERPOLO.
G. Z. C.Olympisch Zevental 41.
Voor de eerste maal sedert het Olym
pisch zevental aan de walerpolo-competi-
tie deelneemt heeft het een nederlaag ge
leden en wel tegen de combinatie van le
den van de G. Z. C. en eenige gasten. De
toekomstige nationalen hebben verloren
omdat zij de minderen waren van de ploeg
die enthousiast spelend alle geboden kan
sen wisten te benutten. En hoewel het
doel natuurlijk zeer vaak in gevaar ver
keerde, gelukte het noch Leenheer, noch
Van der Velde ook maar één doelpunt te
maken. Het Olympisch zevental kwam met
de opstelling uit: Tetenburg (U.Z.G.) doel,
Kuijper (Dolfijn), H. A. C. van Senus (De
Maas), en Miiller (Dolfijn) achter; P. v.
Senus (De Maas), Leenheer (U.Z.G.) en
P. van der Velden (Dolfijn) voorspelers.
De Goudsche Zwemclub had daartegen
over de volgende cobinatie gesteld: Slop,
doel; Van Milligen, Den Ber en Elzinga
(L.Z.C.) achter; Buijs (L.Z.C.), Bokhoven
en R. van Senus (U.Z.C.) voor.
Het eerste doelpunt werd na veel heen
en weer zwemmen gemaakt door Buijs.
Kort daarop wist Bokhoven op zeer
fraaie wijze den voorsprong te vergrooten
Na de rust waren het Bokhven en R. van
Senus, die den stand ou 40 brachten en
eerst vlak voor het einde redde P. van
Senus met een hard schot in den hoek
voor het Olympisch zevental de eer.
SCHAKEN.
Het schaaltfournooi te Londen.
Gistermorgen speelde Kroone zijn af
gebroken partij roet Zimmermann af. De
partij werd remise. Holland verloor dus
van Zwitserland niet li2i.
Te Kolsté speelde tegen Louviau zijn
afgebroken partij uit de achtste rondo en
werd in den 25sten zet mat gezet, zoodat
de uitslag werd Holland-België 22.
De uitslagen van de twaalfde rondo lui
den: Denemarken 4, Spanje 0; Zweden 4,
Frankrijk 0; Engeland 2i, Argentinië H;
Tsjecho-Slowakije 2*. ItaliO li; België
2i, Oostenrijk li.
POSTDUIVEN.
„Het Luchtvermaak" (Stompwijk.)
Wedvlucht jonge duiven van Vilvoorde
afstand 132 K.M. Do duiven kwamen aan
als volgt: 1. P. v. Burg 9.15.55, 2. idem
9.21.20, 3. A. Borst 9.28.43, 4. idem
9.30.15, 5. Jac. v. Bohemen 9 30.50, G.
Nic. Ixdieveld 9.35.30, 7. C. Stijnman
9.38.28, 8. A. Borst 9 39, 9 idem 9.39.20,
10. Jac. Waayer 9.40.57, 11. H. Oliehoek
9.43.47.
LUCHTVAART
Vliegongeluk in Duitschfand.
Vier dooden.
Gistermiddag halfdrie moest het vlieg
tuig D. 206 tusschen Cassel en Giessen
een noodlanding uitvoeren. Een der pas
sagiers en een mécanicien werden daarbij
op slag gedood, terwijl de piloot en de
twee andere passagiers zwaar gewond
werden weggedragen; de piloot cn een der
pasagiers stierven nog tijdens het trans
port naar het ziekenhuis. Na de landing
vloog het toestel in brand.
De vlucht van Londen naar Lenden.
Maxwell en Tully krijgen geen
toestemming.
De regeering van den Canadeeschen
staat Ontario heeft aan kapitein Max
well en kapitein Tully haar toestemming
geweigerd voor een vlucht van Londen in
Ontario naar dc Engelsche hoofdstad
Londen, dio de vliegers in Augustus of
September wilden trachten te volbrengen.
De beide avialeurs zijn hij den Canadee
schen boschbouwkundigen dienst verbon
den, Tyaar hun diensten niet gemist kun
nen worden. Veertig vliegers hebben zich
aangeboden hen te vervangen.
Geen Fransche militaire Oceaan-vliegers
meer.
Gemeld wordt, dat in den gister gehou
den Ministerraad Painlevé, de Minister
van Oorlog verklaard heeft, dat in het
vervolg geen militaire vliegtuigen meer
aan Oceaanvliegtochten mogen deelne
men.
„DE POENALE SANCTIE."
Het koeliecontract ter Sumatr 's Oostkust.
Vermoedelijk hebben' onze rs, voois
al in den laatsten tijd, wel ecus iets ge-4
lezen en geboord over „dc Poenale Sanc-*
tie'' en bet Koeliecontract.
Wat zijn die beido dingen.
Het begrip koelie bestaat in Europa
niet. Maar in Azië zou men vreemd zitten
kijken zonder koelies, hetgeen uit bet vol
gende mogo blijken.
De koelie in bet algem'een gesproken, is
de ongeschoolde werkkracht geschikt
voor bet verrichten van allerlei ruw werk
waarvoor geen speciale kennis, zelfs veel
al geen lichaamskracht vereischt is.
Ter Sumatra's Oostkust verslaat men
daaronder echter eveneens do voor do
cultures geschoolde werkkrachten, de zoo
genaamde toekans (geschoolde arbei
der).
Op Java bestaat een steeds grooter
wordend overschot der millioenen bevol
king, die jaarlijks met ongeveer een mil-
lioen aangroeit. Waar moeten al die men»
schen heen, niet alleen, maar hoe moeten
al dio menschen aan de kost komen.
De Buiten Bezittingen (thans Buiten-
Gewesten genoemd om bet voor vele In-
landscko ooren hatelijk Bezitting als
naam voor bun land te doen vervallen)
zijn daarentegen al buitengewoon dun
bevolkt. Circa 40 millioen op de totale
bevolking van ruim 50 millioen, woont
op Java en, Madoera. Vooral de twee
grootste eilanden, Borneo en Sumatra
zijn buitengewoon dun bevolkt. Do landen
nu leveren daarom natuurlijk bij verre na
geen voldoende arbeidskrachten om die
schitterende, rijke landen open te leggen.
Daarom is do emigratie van Java van
dubbel belang.
Evenwel do elementen, die voor emigra
tie in aanmerking komen, behooren na
tuurlijk niet tot do elite, het zijn men
schen die in hun eigen dorp geen of een
hoogst bekommervol bestaan hebben.
Deze menschen nu vormen do koeliebo-
volking dio aangeworven wordt door do
ondernemingen. Zij ontvangen een behoor
lijke premie, worden medisch gekeurd en
gratis overgevoerd. Op reis worden zij
uitstekend behandeld, krijgen hier te Ba
tavia nog eens wat van de stad te zien
(het Algemeen Delisch Immigratie-kan
toor heeft speciaal oen paar groote auto
bussen ter hunner beschikking om te toe
ren) en worden vrijwel als toeristen ver
zorgd. Te Belawan aangekomen worden
zij opnieuw gekeurd en vertrekken dan
naar de diverse ondernemingen der groo
te maatschappijen, waar zij een welver
zorgd onderdak vinden, met een behoorlijk
inkomen en gelegenheid om alles te koo-
pen waaraan zij behoefte mochten hebben.
Tegenover al die gemaakte kosten en
heel behoorlijk salaris eischen die maat
schappijen natuurlijk, en zeer terecht, ar
beid en zekerheid van arbeidsprestatie.
Daar staat tegenover dat vele van dio
immigranten aan werken.... een broer
tje dood hebben. In hun dessa's (dorpen)
zijn zij veelal aan een lui leventje gewend,
waar do vrouw het werk verrichtte on dc
heeren dagelijks uren op de balé-balé (in-
landscho rustbank van bamboe) doorbron-
gen bij gezellige kout. In Deli aangekomen
wordt van hen echter geregelde arbeid
geüischt. Zij worden daar tot behoorlijko
arbeiders opgevoed cn maken zich in en
kele jaren (wel is waar gedwongen
maar voor hun bestwil) een aardig spaar
potje tegen den tijd dat hun conlracttijd
om is.
Zij komen dan allen als min of meer
welvarende menschen op Java terug. Wel
is dan dat spaarpotje g .voonlijk weer
heel gauw verdwenen, daar zorgen do
Javaansche familieleden wel voor, maar
dan gaan de oud-contractanten ook meest
al weer terug naar het land waar zij een
behoorlijke boterham (i.e. eon bordje rijst)
verdienen.
In geval zulk een contractkoelie ziek
wordt, wordt hij zorgvuldig verpleegd in
een der meest modern goë-iuipeerde hos
pitalen. De hospitalen ter Oostkust van
Sumatra worden herhaaldelijk ten voor
beeld gesteld zoowel wal betreft inrich
ting, uitrusting als personeel; het zijn
werkelijk modelinrichtingen, waarop do
groote cultuürmaatsflia;:i:ijon. trots kun
nen zijn en met recht.
Maar.... nu komt de groote maar.
Maar aangezien velo van die conlract-
lanten geen of weinig werklust bezitten,
trachten zij in vele gevallen ook al heel
gauw na het opstrijken (en verspillen)
van hun premie en na het kennismaken
van hunne verplichtingen, zich aan dio
plichten te onttrekken. Velen van hen
nemen dan ook, als zij de kans schoon
zien, die kans waar om te deserteeren.
Do maatschappij, die haar goede geld er
voor uitgegeven heeft om zich arbeids
krachten te verschaffen, zou dan ook
naar do revenui'la van hun kapitaal kun
nen fluiten als daar niet do gezegende
Poenale Sanctie was.
Wat is nu de Poenale Sanctie?
Zooals men uit het voorstaande heeft
kunnen lezen, zijn de contractanten vrij
wel zonder uitzondering menschen dio
geheel ontbloot zijn van allo financieclc
middelen en zonder eenig begrip van
maatschappelijke plichten en verplichtin
gen. Dat is den menschen niet kwalijk te
nemen, zij weten niet beter. Zij trachten
zich hot leven zoo aangenaam en gemak
kelijk mogelijk to maken. Doch mag een
maatschappij blootgesteld worden aan
dergelijke onverantwoordelijke practijkcn?
Neen immers. De maatschappij heeft
zich offers getroost om zich langs volko
men rcgelmatigcn, wettigen weg werk
krachten to verschaffen. Mag zij daarvoor
dan geen tegenprestatie eischen?
Daarin heeft nu de wet, middels do
Poenale Sanctie, voorzien.
Waarin bestaat dan die Poenale
Sanctie?
Eenvoudig hierin dat de contractanten,
waarop niet het minste verhaal langs an
deren weg zou zijn te krijgen, behalve ci-
cielrechtelijk, ook strafrechtelijk vervolg
baar zijn ingeval van desertic.
Nu zal binnen afzienbaren tijd, de af
schaffing der Poonaio Sanctie een vol-
dongen feit moeten worden, dank zij het
orcercn van allerlei roodo on hypcrethi-
