3)e Zeidóoho, (Sou/iawt DONDERDAG 28 JULI 1927 NIEUW FEUILLETON. 18e Jaargang No. 3629 ABONNEMENTSPRIJS bedraagtbl) vooruitbetaling Lelden 19 cent per week I2.S0 per kwartaal, i onze> Agenten 20 cent pei week 12.60 pei kwartaaL jdco per post I 2.95 per kwartaaL l Geïllustreerd Zondagsblad is vooi de Abonné'fl ver- tigbaar tegen betaling van 50 ot per kwartaal, b\j voor» Ibetaling. Afzonderlijke numniers 5 cL, met Geïllustreerd sdagsblad 9 ct Dit blad verschijnt eiken dag uitgeznnderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 s POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Oewono advertsntlSn 30 cent per regel Voor Ingaionden Mededeelingen wordt bet s dubbele van bet tarief berekend. r Kleine adverlentlSn, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd hour en ver» huur, koop en verkoop 10.50. NUMMER BESTAAT UIT TWEj BLADER. In ons nummer van Zaterdag zullen we ivangen met een nieuw feuilleton geti- Het huis van den droom, ffij zijn er van overtuigd, dat ieder, die het verhaal begint, verlangen zal, het [volg te vernemen. Het beschrijft- ons strijd van een jong meisje, dat door ir losbandigen voogd gedwongen wordt gemengd huwelijk aan te gaan, waar- ,-en ze zich met alle kracht verzet. Het lisje trouwt ten slotte een anderen man, omstandigheden, de loop van haar ren, zouden doen vermoeden. Rechts en links bij het onderwijs. Wij wezen er gisteren op, hoe in den idschen Gemeenteraad den laatsten tijd sr eenige keeren scherp de tegenstel- is gebleken tusschen rechts en lis in zaken het onderwijs betreffende. Toevallig wijst „De Tijd" van gisteren hetzelfde verschijnsel in het algemeen, ■t blad vestigt n.l. de aandacht op het lit hoe de linksche partijen, ondanks pacificatie op schoolgebied, steeds weer md in hand gaan ter bestrijding van- bijzonder onderwijs. Liberalen en So- ial-Democraten, oud-minister Treub, Zimmerman en de hoofdredactie van [et Volk", op sociaal-economisch ter- in heftige tegenstanders van elkaar, vin ei in de schoolpolitiek een vruchtdra- anti-godsdienstige samenwerking, ie actie heeft geen specifiek Neder- ndsch karakter. Zij wordt internatio- al gevoerd. Over de grenzen heen vin- in alle bestrijders van de school op •Isdicnstigen grondslag elkaar als trou- bondgenooten. Politieke kleur, econo- lisch inzicht, sociaal besef, het is al- bijzaak. Wanneer het tegen den gods- rast, speciaal tegen de religieus© opvoe- ing der kinderen gaat, staat al wat com- rnist, sociaal-democraat, vrijzinnig, li- ral, vrijmetselaar is, schouder aan schou- in trouwe wapeDbroederschap." Wij kunnen die eenheid van héél de lin- rzijde constateeren, telkens en telkens. En wij moeten daartegenover stellen a andere eenheid, die der .drie christe- ie partijen 1 Deze eenheid is, zooals men weet, niet Eéén gegrond op de erkenning van de ïh(en van het bijzonder onderwijs, maar zoovele andere gemeenschappelijke asclien en verlangens, die een gevolg in van gemeenschappelijke BUITENLAND Een grief tegen den Koning. Da „Gazet van Antwerpen" maakte de ilgendo pijnlijk-rake kantteekening in ver- ad met de onthulling te Yperen, jl. Zon- van een gedenkteeken ter gedachte- aan de 50.000 Britsche soldaten die in a sector van Yperen, sneuvelden en wier •plaats niet bekend is: de koude, om niet te zeggen de redevoering, door onzen koning uit, sproken, voor het Britsche gedenkteeken, af tegen het geestdriftige, het gotis- fflstige gevoel, dat de aanspraak van td Plumer doorzinderde. Die redevoering (van den koning) was *1 en al geschoeid op moderne vasteland- leest, en do Fxanscho radicaal Her- zou het gewis niet anders gezeid heb- Dio koninklijke, of, als men wil, die Bel- ^h-gouvernementeele rede was een ont- ftcheling, en 't heeft ons, Katholieken, barder gegriefd dan wij hier uitdruk- 2 willen, dat Godes naam werd doodge- s?en, toen, op onzen Belgischen bodem, namens de Belgische bevolking, de bo- ^enschelijke dapperheid onzer bondge- °Jen en de groote triomf van 1918 her klit werden." ,^9 «Standaard" voegt hieraan toe, dat, «neer lord Plumer het monument „in naam des Vaders, des Zoons en des Geestes" onthulde, vele officieele s een kruisteeken maakten. De koning niet. Hoogte 60" aan Engeland geschonken. Ter eering van do nagedachtenis der sche en Ganadeesohe helden, die in den :°r van Yperen hebben gestreden, is 0 60" aan de Engelsche natie ge- en door Galder. directeur van de •nf7^ -^sopp and Son te Burton on cljt, die ruim vijf jaar geleden den heu- mei een officier van de Lon- «lfiö Brigade aankocht. Engeland De vlootconferentie te Genève. Uiteenzetting van Ghamberlin. Sir Austen Chamberlain heeft gisteren in het Britsche Lagerhuis een verklaring afgelegd omtrent de vlootconferentie te Genève, welke in haar omzichtige bewoor dingen een juist beeld geeft van de moei lijke positie, waarin de Britsche regeering zich bevindt. De bereidwilligheid om tot een succes der conferentie van harte mede te werken en de hoop op een bevredigend resultaat der besprekingen te Genève wer den getemperd door bezorgen twijfel om trent het juiste begrip bij de andere partij aangaande Engelands positie en nooden. Chamberlain's positieve uitspraak, dat er geen gronden aanwezig zijn voor de ver onderstelling, dat het Britsche Rijk erop uit zou zijn zich los te maken van de ba sis van gelijkheid, op de conferentie te Washington aanvaard, werd met luidde in stemming ontvangen, doch hij moest erop la ten volgen, dat indien Engeland zich zou laten binden aan een globaal tonnagecij- fer die basis van gelijkheid ten gevolge van zijn bijzondere geografische situatie, volgens de meening der maritieme deskun digen verloren zou zijn. Indien, zeide on geveer ide minister van Buitenlandsche Za ken, Engeland bij een eventueel conflict twintig kruisers van zegge vijfduizend ton zou moeten stellen tegenover tien kruisers van tienduizend ton van den tegenstander dan zou het geen twijfel lijden of Enge land zou, wat betreft de vlootverhouding, in de minderheid staan. Sir Austen verheelde daarom niet hoe lastig het zou zijn de juiste proporties te vinden, waarin het gelijkheidsprincipe in een juist afwegen van alle factoren tot uitdrukking komt. Oostenrijk NA DE WEENSCHE RELLETJES. Het debat in den nationalen raad. De motie van wantrouwen verworpen. Gisteren is het debat in den Nationalen Raad voortgezet omtrent de Weensche on lusten. Er was in 't algemeen een streving om de zaken zoo officieel mogelijk te be handelen. De stemming in het Huis begon onrus tig te worden, toen de christelijk-sociale afgevaardigde Aigner-Linz in scherpe be woordingen de verkeersstaking veroor deelde. De sociaal-democraten, die zich aanvankelijk tot interrupties hadden be perkt, ontstaken in verontwaardiging, toen de spreker een bepaalde afdeeling van den „Schutzbund" als straatroovers bestempelde. Het rumoer en de interrup ties duurden nog voort hij de volgende sprekers, die verschillende partijen uit de afzonderlijke landen vertegenwoordigden. De Vice-voorzitter kon het rumoer slechts tijdelijk onderdrukken. De door de sociaal-democraten inge diende motie van wantrouwen tegen de re geering werd verworpen, evenals het voor stel om een parlementaire commissie van onderzoek ter zake van de gebeurtenissen op 15 en 16 Juli in te stellen. Roemenië. Koning Ferdinand' nalatenschap. Het Roemeensche parlement beraad slaagde gisteren j.l. over het staatspen sioen voor de koningin-weduwe Maria. Het blijkt, dat wijlen koning Ferdinand zijn kinderen behalve zijn grondbezit een vermogen van 300.000.000 lei heeft nage laten (ongeveer 4.500000 gulden) Hier van krijgt prins Carol 60.000.000 lei. Hongaren in Zevenburgen gearresteerd. In het Zevenburgsche komitaat Zsik zijn, volgens langs omwegen ontvangen be richten, op den morgen van den sterfdag van koning Ferdinand, eenige vooraan staande Hongaren gearresteerd, wier na men voorkwamen op een zwarte lijst, welke het vorige jaar door de autoriteiten op aan wijzingen van hoogerhand was opgesteld. Ook Roomsch-Katholieke geestelijken wer den gearresteerd, evenals eenige vrouwen. De katholieke geestelijken werden eerst Zondag weer op vrije voeten gesteld, een i deel der overige arrestanten kreeg gisteren zijn vrijheid terug. Rusland Toenemende crisis in de Sovjet-Unie. Uit Moskou komen wederom berichten, die op een toenemende binnenlandsche orlsis in Sovjet-Rusland wijzen. De Sov- jet-regoering schijnt zich door de gedurig toenemende oppositie en de opstandige beweging in verschillende provinciën bo- dreigd te achten. De officieren en onder officieren van het Roode Leger ontvangen geldelijke toelagen, om hen aan de regee ring te verplichten. De Gepeoe is met nieuwe volmachten bekleed. Tot leider van het volkscommissariaat van Binnenland sche Zaken werd de vroegere chef van de i Tsjeka, Ratsis, benoemd. De buitenlandsohe vertegenwoordigers der Sovjet-regeering hebben instructie ontvangen over de positie der communis ten in de verschillende landen en de hou ding der staten ten aanzien van de En gelsche politiek tegenover Sovjet-Rusland nauwkeurige rapporten uit te brongen. China. Geen accoord tusschen Peking en Nanking De vredesonderhandelingen tusschen vertegenwoordigers van de Peking-regee- ring, de Nanking-regeering en den mili tairen gouverneur der provincie Sjansi zijn voor onhepaalden tijd afgebroken. Er wordt echter verklaard, dat volgens een bereikte regeling de gouverneur van Sjansi elke poging van Feng Joe-sjiang om Peking te bereiken zal beletten. Het afbreken der vredesonderhandelingen is veroorzaakt door de conservatieve leiders der noordelijken, die van meening zijn, dat de Nanking-regeering door ontbin ding bedreigd wordt en het geenszins ze ker is, dat Nanking de overhand zal be houden in het onvermijdelijke conflict met Hankau. De „Times"-correspondent te Hankau verdwenen. Men begint ernstig ongerust te worden over de verdwijning van mr. Riley, den correspondent van de „Times" te Han kau, die Zaterdagmorgen voor een korte wandeling zijn woning verliet, en niet is teruggekeerd. De Engelsche autoriteiten te Hankau hebben zdch in verbinding ge steld met alle spoorwegdirecties, alsmede met de regeering te Nanking en met Feng Joe-sjiang. Borodin naar Moskou terug. In een consulair rapport uit Hankau wordt verklaard, dat de Russische advi seur der Hankau-regeering, Borodin, bin nen enkele dagen via Mongolië naar Mos kou zal teragkeeren. Zuid-Amerika. Weder een botsing in Nicaragua. Sandino zal met vliegtuigen worden bestreden. Opnieuw zijn Amerikaansche marine soldaten en Nicaraguaansche politie-be- amhten met de strijdkrachten van den li- heralen generaal Sandino in botsing ge komen, en wel hij San Fernando op 32 K.M. van Ocotal. Eén Amerikaan en ver scheidene politiebeambten zijn gewond. Naar de Amerikaansche autoriteiten verklaren, zal binnenkort een krachtige poging in het werk gesteld worden, om Sandino's troepen met behulp van vlieg tuigen te verstrooien. Communistische agitatie in Brazilië. Onthullingen van het blad „O J o r n a 1". Het Braziliaansche bal „O Jornal" pu bliceert een uitvoerig en, naar men ge looft, authentiek rapport omtrent com munistische plannen om Zuid-Amerika te winnen voor de Derde Internationale. Vol gens dit rapport zou besloten zijn, Bra zilië het hoofdkwartier voor de agitatie in Zuid-Amerika te maken. Aan dit hoofd kwartier zouden vier agenten in verschil lende Europecsche havens worden ver honden, die commissies zouden vormen, welke do leiding zouden nemen bij poli tieke wanordelijkheden, daden van sabo tage en stakingen. Hiervoor zou een be drag van 125.000 dollar beschikbaar zijn gesteld. Het blad verklaart voorts, dat er rege lingen waren getroffen om wapenen en munitie naar Brazilië te zenden. Deze wa penen zouden gebruikt worden bij op standige bewegingen in de groote steden. Naar het blad moldt, heeft de Brazi liaansche regeering de inlichtingen, welke in dit rapport voorkomen, benut als grondslag voor een wetsontwerp, dat bij het Congres zal worden ingediend en waar hij aan den president bevoegdheid zal worden gegeven om bladen to schorsen en buitenlanders te deporteeren, die beschul digd worden van het propageeren of het aanwakkeren van het communisme. BINNENLAND DE VERGADERING VAN PROV. STATEN. De Geitenfokkerij. In de middagzitting maakte de heer Lingbeek (H.G.S.P.) bij het voorstel tot het verleenen van subsidie ten behoe ve der gei ten fokkerij, bezwaar tegen het onnoodig verspillen van geld, doordat er meerdere vereenigingen zijn. De heer A1 b 1 a s (H.G.S.P.) sloot zich hierbij aan. De heer De Bruin (S.D.) vindt dezo zaak niet erg beldngrijk, doch maakt aan merking op de rekening van den R. K. Bond van Geitenfokvereenigingen, die met vermoedelijke uitgaven van pl.m. zooveel en een batig saldo van pl.m. zooveel prijkt. De heer He uk els (Ged.) wijst er op, dat de rekening kon worden opgemaakt, omdat de betrokken posten nog niet ver antwoord oknden worden. Het voorstel wordt z. h. s. aangenomen. De brug te Katwijk. Bij het voorstel tot het verleenen van subsidie in de kosten van den bouw van een nieuwe brug over den Rijn te Katwijk betoogt de heer ten Hope (V.B.) dat een breedte van 6.50 M. te smal is. Hij wensoht een wijziging der voorwaarden waardoor de breedte op 6 M. wordt gebracht. De heer de Bruin (S.D.) steunt het voorstel hartelijk, als een bewijs, dat ook de landwegen onder handen genomen wor den. De heer Schokking (O.H.), voorzit ter van de commissie, steunt eveneens het voorstel. De beur van Fis enne (Ged.) ant woordt dat een breedte van 5.50 M., ook volgens den hoofdingenieur, voor dozen weg alleszins breed genoeg is. De heer ten Hope stelt bij amende ment voor om de breedte op 6 M. te be palen en de meerdere kosten desnoods voor rekening der provincie te nemen. De heer de Bruin (S.D.) vraagt of het mogelijk is de brug in het binnenland te doen vervaardigen. De heer von Fisenne (Ged.) bestreed het amendement en maakte in het bijzon der bezwaar tegen het betalen der kosten door de provincie. De heer v. A a 11 z (V.D.) vroeg of de breedte, die aan bruggen voor het door gaand verkeer gegeven wordt, 5% M. of 6 M. is. Do hoer v. Staal betoogde, dat de pro vincie de kosten zal moeten betalen. De heer Ter Laan (S.D.) stelde voor do stemming aan te houden om do commis sie gelegenheid te geven zich over hot amendement te beraden. Dit voorstel werd aangenomen met 41 20 stemmen. Geneeskundig schooltoezicht. Naar aanleiding van de missive van Ge- dep. Staten betreffende geneeskundig schooltoezioht betoogde de heer War- n a a r (A.R.), dat deze missive een af spraak vermeldt met de Yer. van Neder- landsche Gemeenten en Het Groene Kruis volgens welke de provincie 50 pCt. der kosten draagt, hetgeen om te beginnen f 40.000 is. Tegen deze wijze van doen was spr. gekant, ovenals tegen de zaak zelf, waarvan de plattelandsgemeenten niets moeten hebben. Dit is weer een poging om de zorg voor de kinderen over te dragen van de ouders op de overheid. Zulke maat regelen ontwrichten het gezin. Spr. wees hierbij ook op de taak der onderwijzers. Mevr. Mailette de Buy Wenni- g o r (V.B.) betoogde, dat het gaat om de kinderen, de onderwijzers en do ouders. Do school is niet veilig voor gezonde kinde ren, zoolang zij daar in aanraking kunnen komen met kinderen, wier verzorging te wenschen overlaat. De onderwijzer kan tegen een bepaald kind wel een zekeren argwaan koesteren, dien hij niet durft uit le spreken, omdat hij geen zekerheid heeft. In het belang van het kind is het noodig, dat er iemand is, die deskundig is en con trole kan uitoefenen. De heer v. Eeteren (C.H.) zeide min der sympathiek to staan tegenover do zaak dan Gedep. Staten. Wanneer het tot een voorstel mocht komen, behield spr. zich zijn vrijheid van handelen geheel voor. De heer Kersten (S.G.P.), die vrijwel onhoorbaar spreekt, meende, dat door de- zo overheidshulp het verantwoordelijk heidsgevoel der ouders verslapt wordt. Men heeft bovendien niet aangetoond, dat de invloed van de school geneeskundig toe zicht noodig maakt. Do heer v. Baren (A.R.): Daaruit blijkt, dat dit geen principieels kwestie voor u is. Mevr. De V r i o sB ruina (S.D.) merkt op, dat de rede van den heer Kers ten een onkunde bleek, waarvan spr. ver baasd stond. Het werk van het schooltoe zicht is van buitengewone beteekenis. Helaas is het werk der zuigelingenzorg en kleuterzorg nog ongeorganiseerd, maar in den schoolleeftijd kan het toezicht georga niseerd zijn. Spr. ging de beteekenis van het geneeskundig schooltoezicht na en wees er op, dat een eerste oisch is, dab het kind geen nadeelen ondervindt van het verblijf in de school, zooala overver moeidheid door overlading der leerlingen met leerstof, afwijkingen aan de oogen door verkeerde plaatsing, besmetting door andere kinderen, die bacillendragers zijn, hetgeen alleen door baoteriologisch onder zoek aan het licht kan komen, of door de onderwijzers, die tuberculeus kunnen zijn zonder bepaald ziek te zijn. Deze geva" zijn ver van denkbeeldig en de overheid, die de ouders dwingt hun kinderen naar school te zenden, heeft den plicht, die kin deren daartegen te beschermen. Zij heeft voorts de taak te zorgen, zooveel in haar vermogen ligt, voor een flink opgroeiend geslacht. De ouders zijn niet bij machte allo fouten op te sporen in het gestel de kinderen en in de practijk komt het niet voor, dat ouders geregeld, ook bij ge- HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Verklaringen van Chamberlain over do Vlootconferentie te Genève. In den Oostenrijkschen Nationalen Raad is de sociaal-democratische motie van wantrouwen tegen het kabinet-Selpel verworpen. Ernstige overstroomingen in de provin cie Bombay; honderden personen zouden verdronken zijn. (Buitenl. Berichten, 2de blad). BINNENLAND. Vergadering van de Prov. Staten van Zuid-Holland. (1ste blad). Windhoes boven Weesperkarspel; arn- moniakfabriek en vele boerderijen bescha digd. (Gemengde Berichten, 2de blad). Zwaar weer boven het Noorden van ons lancL boerderijen afgebrand. (Ge mengde Berichten, 2de blad). LEIDEN. De eerste-steenlegging van de Marga-r rlta van Cortona-Stlchting. (late blad). OMGEVING. Aanbesteding van de verbouwing R.-K. Liefdegesticht te Nieuwkoop. (Rijnstreek» lste blad). zonde of schijnbaar gezonde kinderen, deal huisarts raadplegen. Wat de resultaten betreft, wees spr. op Amsterdam, waar, dank zij het schooltoo- zicht, de reinheid zeer sterk vooruit is ge gaan. Voor de moeder blijft een belang, rijke taak, ja zij kan die taak dikwijls pas goed vervullen als de schoolarts hygiëni sch© voorlichting geeft. Wat aangaat de voordracht van Gedep. Staten maakte spr. deze bedenking, dat, wanneer de zaak komt ondor Het Qroono Kruis, de schoolarts niet voldoenden in vloed zal hebben, mindor althans dan do arts in dienst van het gemeentebestuur. Dit is evenwel nog slechts een voorloopigo voordracht en een definitief voorstel moot nog worden afgewacht. De hoer Beekenkamp (V.B.) sloot zich goheel aan bij de rodevoeringen van mevr. Wonniger en mevr. De Vries Bruins. Spr. meende, dat stellig ton aan zien der kosten een besluit zal moeten vallen, opdat men voort zal kunnen. Dio kosten zouden voor de provincie slechts dan f 40.000 zijn, indien do regeling onmid dellijk geheel volledig in werking kan tre den, maar daaraan behoeft niet te wordon gedacht. Do heer de Bruin (S.D.) wees op dot politioken kant van do kwestie, die tot uiting komt in de bezwaren der antirevo lutionairen en Chr.-historischen. In anti-rev. kringen heeft men dit ver zet echter reeds ten deelo opgegovon. Tn de vragenrubriek van liet tijdschrift Anti- Rov. Staatkunde heeft do redacteur, in antwoord op een vraag, geschreven, dat in principe geen bezwaar bestaat togen een hygiënisch schooltoezicht door artsen in overheidsdienst. De heer Warnaar zeide, dat hot platteland het toezicht niet noo dig lieoft omdat men daar de wijkverple ging heeft. Maar die\ oefent geen toezichb uit en heeft met do zaak niets to ma ken. Hoewel spr. niet bevredigd is door het schema door Ged. Staten voorgesteld, zal hij er voor stemmen, omdat het hom in do eerste plaats gaat om de zaak. De lieer Hoffman (R.K.) meende, dat het stelsel van het schooltoozicht good kan werken, doch dat het zijn schaduwzijde heeft, zooals gebleken is in Weenen, waar het geleid heeft tot inentingen geduren de drie jaar tegen diphtherie, met zulke funeste gevolgen, dat do regeering moest ingrijpen. Spr. moest op die schaduwzijde wijzen, hoewel hij voorstander van school toezicht was binnen beperkten kring. Hij hoorde evenwel met groote waardcering naar principieel© tegenstanders, omdat do geost boven het lichaam gaat. Men zal altijd de oudera vrij moeten lfir ten. Spr. zal de definitieve voorstellen af wachten. Do vergadering werd te 5.20 verdaagd tot heden 11 uur. KERKNIEUWS Mgr. Clemens v. d. Pas, O. Carm. Apostolisch Prefect van Malang(Oost-Java) Werd 27 April do Missie der Pater» Oarmelieten in Oost-Ja va en Madoera tob Apostolisch Prefectuur verheven, een ter legram uit Rome en uit Batavia moldé thans d.d. 20 Juli, dat tot eersten Aposto? lischon Prefect dezer Missie is bonoem4 de Hoogwaardige Pater Clemens van der Pas, Overste der Missie. P. Clemens van der Pas werd 18 Juni 1885 to Heeswijk goboren en heeft dus dolt leeftijd van 42 jaren bereikt. Hij volgdó ook te Heeswijk de lessen aan het gymna sium der Abdij Berne, trad vervolgens i*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1