DINSDAG 26 JULI 1927
18e Jaargang
No. 5627
e ZM/yobd (2oti/fcant
ABONNEMENTSPRIJS bedraagtbll vooruitbetaling
i Leiden 19 cent pei week 12.50 per kwartaaL
onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaaL
;co per post I 2.95 per kwartaal.
Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné'e ver
gaai tegen betaling van 50 cL per kwartaal, bij voor-
"etaling. Afzonderlijke nummers 5 oL. met Geïllustreerd
ja^sblad 9 ct.
Dit blad verscbqnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen 1.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
v TEL. INT. ADMINISTRATIE @35 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 z POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentlSn 30 eent per regal
Voor Inreaonden Hededeelingen wordt het
- dubbele van bet tarief berekend r
Kleine adverlentlSn, van ten hoogete eO woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd buur on ver*
huur, koop 6Q verkoop IO.SO.
IMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN-
Sociale verplichtingen van Werk-
gevers.
fij staan op een keerpunt in het maat-
jppelijk leven.
klassenstrijd zal triumpheeren en het
l beheerschen in steeds sclier-
n vorm óf de christelijke solidariteit
dieper doordringen in het maatschap-
jk doen en bezielen al degenen,
den naam Christen dragen, en zoo uit
en over de samenleving een Ghristo-
geest van rechtvaardigheid en naas-
ijt efdel
sl i dezen strijd tussohen Socialisme en
gendom hebben vèèl invloed ten goe-
'ten kwade degenen, die veel oecono-
ie macht bezitten, die een voorname
ervullen in het maatschappelijk leven,
iemand kan meer propaganda maken
het socialisme, geen propaganda is
aard er en van grooter waarde voor
icialisme dan die van b.v. een eigenaar
jder van een groote fabriek, die blind
ongevoelig voor de sociale eischen van
tijd, voor de redelijke verlangens
ie arbeiders. Maar óók Goddank
persoon, in zulk een positie ge
il, als hij zijn taak, zijn roeping
ijpt, als hij Christen is, waarach-
m dus liefde heeft voor zijn mede-
chen, ontzaglijk veel invloed uitoefe-
op de kerstening der samenleving!
gedachten rezen in ons op, toen wij
avond in een der Katholieke bladen
Igende advertentie lazen:
Groote fabriek
Zuiden des lands vraagt voor
spoedige indiensttreding
R. K. Dame
het Katholiek-Sociaal werk onder het
meel te leiden. Reflectanten worden
cht in een uitvoerig levensbericht te
>lden de gronden, waarop zij meenen,
lare zedelijke-, geestelijke en karak-
inschappen haar voor een zoodanige
geschikt maken.
deze advertentie spreken de goede
lingen van een werkgever, die den
patroon d.i.: beschermer zich
aardig toonen; die zioh bewust .is, dat
or hem, als fabrikant, óók an-
en hoogere, voorname plichten zijn
rvullen, dan geld verdienen, wil hij
alleen zijn Katholiek in naam, doch
fderdaadl
vonden het niet onnut, oven de aan-
te vragen voor deze advertentie
ihtstraal uit het „donkere" Zuiden!
BUITENLAND
Engeland
Generaal Dyer overleden.
lag is te Londen overleden: lui-
„jneraal R. E. H. Dyeri, de man
April 1919 te Amritsar op de me-
"rijsch-Inditirs liet schieten, waar-
verklaarde dat zij een dreigende
)2ó 2 aannam. Tweeduizend menschen
daarbij gedood of gewond,
«bloedbad van Amritsar", dat in
een huivering door Britsch-Indiël
aan, heeft tot de grootste contro-
aanleiding gegeven. Een deel der
ïatieve Engelsche meening heeft
Ddertijd gevierd en herdenkt
sans als „redder van Indiër,
-a ander deel der Britsche opinie,
velen buiten het Empire, is
ie'' synoniem geworden met de
gedreven Pruisische geweld-
in overzeesch bezit.
Ierland.
De openbare veiligheid.
Een strenge wet.
toin heeft de publicatie plaats ge-
frisc ee!1 n-^eu^r wetsvoorstel, dat de
"g van den vrijstaat bij het parle-
,,>Q0 eeft ingediend.
wetsvoorstel geeft de regeering zeer
bevoegdheden voor de hand-
van or(*0 ^en staat.
rös de drastische bepalingen dezer
een ieder die zonder machtiging
/f bezit van vuurwapenen gevonden
gestraft kunnen worden met dood-
I^enslangen dwangarbeid Of lang-
hechtenis.
te groepen, die gewapende ben
ten, aanslagen beramen of do be
ft belastingen trachten to verhin-
Worden onwettig verklaard; de le-
J dergelijke groepen kunnen tot 3
dwangarbeid worden veroor-
h] die in het bezit gevonden wor-
I1 documenten, waaruit bun lid-
1 n van een of andere onwettige
J blijkt, zullen tot drie maanden
Jösstraf worden veroordeeld,
heden, beneden de 16 jaar, die
T;Slaan aan 6011 anderen poli-
r^daad, kunnen tot één jaar ge-
raf worden veroordeeld, en zoo
bun ouders niet kunnen bewijzen, dh,t zij
hem niet tot dien misdaad hebben aange
spoord, zullen ook zij tot gevangenisstraf
fen van ten hoogste 6 maanden kunnen
veroordeeld worden.
De wet kent de regeering ook de be
voegdheid toe, oproerige publicaties te
verhinderen en eventueel de ontwerpers
en drukkers van zoodanige publicaties te
straffen.
De moord op O'Higgins.
Alle gearresteerden weder
vrijgelaten.
Tien mannen, die beschuldigd worden
van samenzwering met betrekking tot den
moord op den Ierscben minister O'Hig
gins zijn vrijgesproken. Er waren geen
bewijzen voor hun schuld te vinden.
Portugal.
Politieke woeling.
Een verklaring van den
premier.
Uit Lissabon wordt gemeld: De presi
dent van den ministerraad verklaarde in
een interview dat de regeering er kennis
van droeg, dat rustverstoorders wanho
pige pogingen deden om den toestand in
de war te sturen, doch dat de regeering
er op vertrouwde dat het leger on de
vloot dergelijke pogingen niet zouden ge-
Polen.
De moord op den Sovjet-gezant.
Geen strafvermindering
voor Kowerda.
Het verzoek van het gerechtshof te
Warschau om het vonnis, waarbij Kower
da, de moordenaar van den Russischen
gezant te Warschau, Wojkof, tot levens
lange gevangenisstraf werd veroordeeld,
te verzachten, is door den president der
Poolsohe republiek verworpen. Hij grondt
zijn desbetreffend besluit op de omstan
digheid, dat het slachtoffer van de mis
daad de vertegenwoordiger van een bui-
tenlandscbe mogendheid was, die bij den
president der republiek was geaccredi
teerd.
Rusland
Geen einde aan de processen.
Gisteren begon te Moskou het proces
tegen den voormaligen tsaristischen ge
neral Annenkof,, die tijdens den Russi
schen burgeroorlog aan de zijde der
„witte" legers streed.
Voorts is heden opnieuw een doodvon
nis geveld, en wel tegen den vroegeren
tsaristischen generaal Pertsjoelof.
Toenemende werkloosheid.
Het presidium van de centrale organi
satie van roode vakvereenigingen heeft
besloten, bij de eerstvolgende plenaire
conferentie een aantal voorstellen in to
dienen in verband met de snelle toene
ming der werkloosheid, vooral in de
Oekraine. Aldaar is het aantal werkloo-
zen sedert 1920 met 48 toegenomen en
bedraagt thans 18 tot 20 van alle leden
der Oekrainische vakvereenigingen. Het
voornaamste voorstel bestaat hierin, dat
men de toelating als lid eener vakvereeni-
ging moeilijk zal maken.
Te Leningrad zijn 180.000 arbeiders of
11 der totale bevolking, werkloos. Zij
ontvangen een uitkeering, die gelijk staat
met 30 tot 35 cent per week.
Moskou beeft 72.760 werkloozen, doch
een speciale commissie heeft hun aantal
verminderd door 20.000 van de lijst Ie
schrappen. In de gebeele unie van Sovjet
republieken bedraagt bet aantal inge
schreven werkloozen 1.450.000, hetgeen
een stijging met 40 sedert verleden jaar
beteekent.
China.
Tsjang Kai-sjek's prestige getaand?
Kans op nieuwe wanorde.
In Ghineesche kringen te Hongkong be
gint men de spoedige elimineering van
Tsjang Kai-sjek als factor van beteekenis
in de Cbineescbe politiek waarschijnlijk te
achten. Pamfletten, waarin Tsjang Kai-
sjek heftig wordt aangevallen, beginnen
weer te verschijnen. Te' Canton bereidt men
zich op alle gebeurlijkheden voor. De toe
stand is uiterst moeilijk te overzien, doch
wanneer Tsjang Kai-sjek te Canton uit
geschakeld mocht worden, zal de stad ten I
prooi vallen aan de opstandige arbeiders
en boeren en aan degenen, die reeds thans
pogingen in het werk stellen om de huidi
ge beerscbers te verdrijven.
Gisternacht is op den Bund een bom ge
worpen naar den auto van generaal Li
Tsjangsoeng, echter zonder ongelukken te
veroorzaken. Er hebben geen arrestaties
plaats gehad. Men gelooft, dat do arbei
dersbonden hiervoor verantwoordelijk zijn.
De koopbeden te Hongkong zijn zeer
veronwaardigd over de niéuwe douane
rechten. voornamelijk daar het begrip
„weeldeartikelen" zeer ruim geïnterpre
teerd is door de Chineezen, volgens wie
ook zeep en andere gewone benoodigdhe-
den daaronder vallen. De kooplieden berei
den als protest een massabetooging voor.
Ziekten onder de Amerikaansche troepen.
Draadloos wordt gemeld, dat onder de
Amerikaansohe troepen in Noord-China
epidemieën zijn uitgebroken. Om die re
den overweegt bet Amerikaansche com
mando de algeheele ontruiming van China.
Amerika
Overval van Mexicanen op een
Amerikaansche hoeve.
Volgens consulaire rapporten hebben
tweehonderd Mexicaansche revolutionnai-
ren nabij Tamazula een hoeve bezet, welke
Amerikaansch eigendom ie. Zij namen de
vlucht, na verscheidene gebouwen geplun
derd te hebben. Een bataljon federale
troepen is tegen de revolutionnairen op
gerukt.
Sacco en Vanzettl.
De Argentijnsche politie stelde naar aan-
ding van de bomontploffingen aan den voet
van het standbeeld van George Washington
en in het filiaal der Fordfabrieken een
onderzoek in en deed huiszoekingen bij de
organisaties welke een actie voor Sacco en
Vanzetti voeren, alsmede in de bureaux
van eenige vakvereenigingen. Verschillen
de personen werden gearresteerd.
Nederlandsch Oost-lndië
Massa-desertie ie Djokja.
D e h elf t meldde zich weer te
Magelang.
Van de 2e compagnie van het garni
zoen te Djokja deserteerden 35 inland-
sche militairen. 17 hunner meldden zich
te Magelang.
Naar de oorzaak dezer massa-desertie
wordt gezocht, seinde „Aneta" op 27 Juni
aan de Indische bladen.
BIMEHLAMD
Belasting van een motorrijwiel.
Hot volslagen motorrijwiel.
Het rij wiel met hulpmotor.
Een belastingmedowerker schrijft aan
het „Hbld."
Het blijkt telkens, da-t het publiek het
spoor bijster is geraakt in de regelingen
der belastingheffing van rijwielen en mo
torrijwielen. Hetgeen in hoofdzaak wel
voortkomt uit de omstandigheid, dat men
er niet steeds zeker van is, of een motor
rijwiel voor deze of gene wet als zoodanig
beschouwd moet worden.
In het kort volgt hieronder een uiteen
zetting.
De personeele belasting belast de mo
torrijwielen met f6 (ingericht voor één
persoon) of f 8 (ingericht voor meer dan
één persoon, enz.) in hoofdsom. Hieronder
vallen de volslagen, de reëele motorrijwie
len.
Want geen personeele belasting is ver
schuldigd voor de rijwielen, waarop of
waaraan een hulpmoto-r is aangebracht.
Dit zijn de gewone fietsen, die voortbewo
gen kunnen worden door trapbeweging,
maar die ook voortbewogen kunnen wor
den door een autowheel naast het achter
wiel b.v., of door een motor ergens aan
bet frame bevestigd.
Het Flottwegmotorrijwiel en het Opel
Motor Fahrrad behooren tot de volslagen
motorrijwielen en vallen dus in de perso
neele belasting.
Evenals voor de gewone rijwielen zal
men voor de rijwielen, waarop of waaraan
een hulpmotor is aangebracht, en die dus
niet in de personeele belasting vallen, een
rijwielbelastingplaatje van f 3 moeten koo-
pen.
De volslagen motorrijwielen (waaronder
dus ook Flottweg en Opel) worden in de
Wegenbelastingwet belast naar het ge
wicht: tot en met 60 K.G. f 10, boven GO
tot en met 120 K.G. f20, boven 120 K.G.
f 30.—.
Een rijwiel, waarop of waaraan een
hulpmotor is aangebracht, valt in de We
genbelastingwet voor f 3. Behalve een rij
wielbelastingplaatje moet bij zulk een rij
wiel dus een Wegenbelastingkaart aanwe
zig zijn.
De gemeenteraadsverkiezing
te Aardenburg.
De gekozen loden toegelaten.
De Raad der gemeente Aardenburg ver
gaderde gisterochtend o.a. tot het onder
zoeken der geloofsbrieven van de nieuw
benoemde raadsleden.
De commissie van onderzoek, beslaan
de uit de heeren Blondeel, Lannoye en
Reepmaker, bracht het volgende advies
uit:
«De Commissie bevindt de geloofsbrie
ven in orde. De meerderheid ziet geen be
zwaren tot toelating der leden. De minder
heid brengt naar voren, dat bij de ver
kiezing de voorschriften, vervat in de ar
tikelen 65, 86 en 87 der Kieswet, niet
alle zijn in acht genomen en men dus tot
ongeldigheid der verkiezing moet conclu-
deeren."
Naar aanleiding hiervan deed do voor
zitter het voorstel de door het hoofd-
etembureau tot leden van den Raad be
noemde candidaten niet toe -te laten een
en ander aan de hand van de overweging,
dat veraohillonde bepalingen der Kieswet
niet letterlijk uitgevoerd zijn.
Na uitvoerige discussies nam de Raad
met 43 stemmen het besluit de nieuw
benoemde raadsleden wel toe te laten.
Koningin en Prinses op Soestdijk.
Gistermorgen om 11 uur 20 zijn de ko
ningin en prinses Juliana met gevolg in
drie airto's t-en paleize Soestdijk gearri
veerd. Zooals bekend blijven zij de gasten
van koningin-moeder tot na 2 Aug.
Ter begroeting was officieus aanwezig
de burgemeester van Baarn.
Nederlandsche Pleegouders.
Wolff seint uit Boedapet, dat Zondagna
middag daar zestig Nederlandsche pleeg
ouders van Hongaarsche kinderen zijn
aangekomen. Zij werden aan het station
feestelijk ontvangen. De gasten blijven
een week te Boedapest.
Vice-admiraal J. H. Zeeman.
Naar wij vernemen, zal vice-admiraal J.
H. Zeeman, chef der afdeeling materieel
van het departement van marine, tegen
het einde van het loopende of het begin
van het volgende jaar den Zeedienst ver
laten.
KERKNIEUWS
KARDINAAL CSERNOCH. t
Levensbijzonderheden.
Wolff seint uit Boedapest d.d. 25 Juli:
Kardinaal Gsernoch, vorst-priinaat van
Hongarije, is hedenmorgen om 6 uur in
den ouderdom van 75 jaar overleden.
Als zoon van eenvoudige boerenmen-
sclien werd kardinaal Gsernoch 18 Juni
1852 te Szakolca geboren. Hij studeerdo
o.m. aan de universiteit te.. Weenen en
werd 18 November 1874 priester gewijd.
Drie jaren was bij als kapelaan werk
zaam, één jaar als theologie-professor te
Gran en elf jaren kanselier van den aarts
bisschop van Gran, den toenmaligen
vorst primaat Simor.
In 1888 werd hij tot kanunnik benoemd
van 1893 tot 1908 stond hij aan het
hoofd van de domkerk.
Reeds had dr. Gsernoch de aandacht op
zich gevestigd door zijn groote weten
schap en zijn heel bijzonder redenaarsta
lent. In de dagen van den toen heerschen-
den kerkelijk-politieken strijd was hij een
van de stichters van de Katholieke volks
partij. In 1901 werd bij in den landdag
gekozen, welk mandaat in latere jaren
werd hernieuwd.
In 1906 werd hij voorgesteld als bis
schop van Szatmar. Wegens zijn zwakke
gezondheid moest hij echter voor een be
noeming bedanken. Toen zijn gezondheid
hersteld was, werd bij, in 1908, benoemd
tot bisschop van Temesvar. In 1911 werd
hij tot aartsbisschop van Kalocsa en an
derhalf jaar later tot de hoogste kerke
lijke waardigheid in Hongarije verheven.
In het constistorie van 25 Mei 1914 werd
hij door Paus Pius X kardinaal ge
creëerd.
In de dagen van de sovjet-dictatuur in
Hongarije werd de kardinaal uit zijn pa
leis verjaagd en werd zijn leven herhaal
delijk bedreigd. Hoezeer hij intusschen
bemind was om zijn groote gaven naar
hart en geest bleek uit den schitterenden
intocht, dien hij na den val van de dic
tatuur in de kathedraal van Gran kon
houden.
Kapelaan van den Burg.
De weleerw. heer van der Burg, kape
laan te Purmerend, heeft in de Marias Lich
ting te Haarlem een zeer zware keelopera
tie ondergaan. Do toestand van den eerw.
lijder is nogal bevredigend.
De nieuwe President van het Klein
seminarie in het Aartsbisdom.
Als opvolger van wijlen Mgr. J. A. S.
van Schaik is bij besluit van Z. D. H. den
Aartsbisschop Mgr. H. van de Wetering
lot president van bet klein-sominarie to
Culemborg benoemd de zeereerwaarde
heer H. J. Koopmans, pastoor van de
parochie van de H. Barbara te Culemborg
UIT DE OMGEVING
LEIMUIDEN.
GEMEENTERAAD.
De noodslachtplaats. Verhu
ring gemeentelijke rietlanden.
Vrijdagavond vergaderde de Raad der
gemeente Leimuiden om 8 uur.
Tegenwoordig de heeren: J. A. Ber
nard, P. Rietdijk, J. van Da-jn, J. de Rijk,
H. Ileenk en W. Koot Nzn.
Afwezig zonder kennisgeving de heer
H. J. Visser.
Voorzitter do heer J. A. Bakhuizen.
Burgemeester der gemeente.
Secretaris de heer W. L. Diemont.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De gearresteerden in verband met der
moord op O'Higgins weer vrijgelaten.
Is Tsjang Kal Sjek's prestige aan he>
tanen?
De heer v. Lear Black per vliegmachine
naar Londen vertrokken. Hij zou grootscht
plannen hebben (Luchtvaart, 2de blad).
Overleden is Z. Em. Kardinaal Csernocb
van Hongarije (Kerknieuws, 1ste blad).
BINNENLAND.
Ernstig auto-ongeval op den Amers-
foortschen weg; een dokter gedood en een
wielrijder gewond (Gemengde Berichten.
2de blad).
Onze Geïllustreerde Pagina
De pholo-pagina geeft o.m. photo's van:
de Holiand-Indië-vliegers te Amsterdam;
de Kaagweek; A. Sijthoft
De Voorzitter opent de vergadering
met gebed.
De notulen der vorige vergadering wor
den gelezen, goedgekeurd en geteekend.
De Voorz. stelt voor eerst punt 3 van
de agenda te behandelen en wel onder
zoek der geloofsbrieven.
Hij verzoekt de heeren Bernard, Riet
dijk en de Rijk eene Commissie te vormen,
tot het onderzoeken van de geloofsbrie
ven.
De vergadering wordt oven geschorst.
Bij monde van den heer Bernard wordt
daarna door hem namens de Commissie
medegedeeld, dat do stukkon in orde zijn
bevonden na toelichting van don Secre
taris en stelt voor de heeren in September
toe te laten,
De Raad kan zich hiermede vereenigen.
Do Voorz. doet modedoeling van do iiel-
volgende ingekomen stukken: Is ingeko
men een overzicht van de werk/ 1 lieden;
door den Keuringsdienst van n in
deze gemeente verricht gedurc het
eerste halfjaar 1927. Het verslag wordt
ter inzage gelegd.
Is ingekomen de rekening en verant
woording over het dienstjaar 1926, inge
zonden door de Gezondheidscommissie,
zetelende te Alphon aan den Rijn. Uit de
recapilulatiestaat blijkt dat de ontvang
sten bedroegen 2325.95 en de uitgaven
1584 71, zoodat een batig saldo aan
wezig is van 741.24. Spreker stelt voor
de rekening goed te keuren. Aldus wordt
besloten.
Is ingekomen het jaarverslag over 1926
ebtreffende den keuringsdienst van vee
en vleesch in deze gemeente, uitgebracht
door het Hoofd van den Centralen Keu
ringsdienst van vee en vleesch to Leidon.
De Voorz. deelt mede, het verslag niot
in zijn geheel te zullen voorlezen, maar
wil een clausule voorlezen en wel het na
volgende: „Dank zij de medewerking van
hel gemeentebestuur werd reeds tot op
richting van een gemeentelijke nood-
slachtplaats met hangruimte en verkoop
plaats van voorwaardelijk goedgekeurd
vleesch, besloten. In verband hiermede
behoeft thans niet meer te worden stil go-
staan bij den boslaanden, zeer gebrekki-
gen toestand op dit gebied."
Het verslag zal verder ter inzage zijn.
Do Voorz. deelt nog mede, dat do nood-
slachtplaats gereed is en in den loop van
de v olgende week in oogenscliouw
genomen zal worden of do aan
nemers aan hunne verplichtingen heb
ben voldaan. Ook de heer Directeur van
het Openbaar Slachthuis to L#iden is uit-
genoodigd het slachthuis in oogenschouw
te nemen.
i ingekomen do maandstaat van den,
stand van de kas van don Gemeente-ont
vanger op 15 Juli j.l.
Ter tafel wordt gebracht oen verzoek
van bewoners van den Vriezenweg, om
tot verlaging van de Vriozebrug over te
gaan, in verband met het gevaar aldaar.
Dit schrijven is gericht tot B. en W. on
den Raad.
De Voorz. doelt mede, dat dit schrijven,
reeds in de vergadering van B. en W. is
behandeld en aan adressanten is medege
deeld dat de Vriezebrug in onderhoud is
bij bet gemeentebestuur van Rijnsater-
woude en bet verzoek dus thuis behoort
to Rijnsaterwoude.
Do Raad kan zich met deze zienswijze
geheel vereenigen.
Naar aanleiding van een verzoek va*
het Hoofd der R. K. Bijz. school om me»,
dodeeling of hot Gemeentebestuur een tijd/
vak, als bedoeld bij artikel 15 der leer
plichtwet reods hoeft vastgesteld deoF*
do Voorzitter medo, dat B. en W
reeds mededeeling hebben gedaan, dai
verloven voor veldarbeid alhier nio[
worden gegeven en geen verordening ij
vastgesteld. Hot Collogo acht een derge*
lijko verordening hier niot noodig. Do lijd
daarvoor is alhior nog niet aangebroken-
Voel tuinderij is hier niet en veldarbeid
komt door zeer jeugdige personen alhier
niet voor. Er beslaat voor eene dergelijke
verordening bier geen behoefte.