MAANDAG II JULI 1927
Saksen vreeselijk geteisterd.
18e Jaargang
No. 5614
e Scicbdie Sou/fca/nt
^ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bl] vooruitbetaling
oor Leiden lö cent pei week 9 2.50 per kwortaaL
ij on^e Agenten 20 cent pei week 12.60 per kwartaaL
inco per post I 2.95 per kwartaal,
[et Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver-
jijgbaar tegen betaling van 50 ck per kwartaal, by voor-
itbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct.. met Geïllustreerd
9 ck
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon' en Feestdagen I.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT!
Gewono advertentlën 30 oen! per reg.l
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
s dubbele van het tarief berekend. r
Kleine adverienllën, van ten hoogate 80 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop 10.50.
1 BOMER BESTAAT BIT TWEE BLADEN-
De Ontwapeningskwestie.
De vlootconferentie.
Pessimistische stemming.
Op de vlootconferentie te Genève heerscht
a pessimistische stemming, zelfs de
merikanen hebben hun optimisme verlo-
praten reeds openlijk van een mo-
lijk einde der conferentie, zonder het ge-
schte resultaat, over ongeveer acht da-
of nog vroeger.
In de bijenkomst van Zaterdag van het
aferentiebureau verklaarden Japan en
merika hun bereidwilligheid om over de
;he voorstellen tot vermindering van
ootte en verlenging van den levens
der slagschepen te spreken, doch
nadat het succes in het eigenlijke
«ïferentiedoel: beperking der buiten de
ishingtonsche conferentie vallende sche-
zal zijn verkregen.
toestemming van Japan en Ame-
vermoedelijk Engeland niet kun-
bewegen in de kruiserskwestie meer
te geven dan reeds gedaan is, tenzij nog
!er ure de toezegging uit Washington
dat de Amerikanen van het totaal-
Jrag aan tonneninhoud der kruisers
een klein gedeelte besteden zul-
voor den aanbouw van groote kruisers
tienduizend ton ieder,
zulk een verklaring niet uit Wash-
flon komt, is een falen der conferentie
arschijnlijk, dat natuurlijk op het gehee-
ontwapeningswerk van den volkenbond
ïmerlijk werken zou.
Volkenbond
De Internat. Hulp Unie.
Volkenbondsconferentie voor de
ing eener internationale hulp-unie
Zaterdagmiddag haar voltallige ver
sing weder hervat na ruim driedaag-
commissiebesprekingen. De commis-
tien leden is tot overeenstemming
omen en men mag er op rekenen, dat
nieuwe Internationale Unie heden zal
tden gesticht.
Nederlandsche gedelegeerde mr. v.
n, die zooals bekend tegen deze hulp-
lawas, omdat het Roode Kruis daarvoor
aangewezen lichaam is, verklaart thans,
ontwerp-conventie voor Nederland
aannemelijker is geworden, doordat
van het internationale Roode
nis in de nieuwe wereldhulpunie, wier
ichting niet vermeden kon worden, veel
sterkt is.
ermoedelijk zal de groote Roode Kruis
aferentie, die een nuttige, goedafgeba-
de samenwerking tusschen de Parijsche
het Geneefsche comité verzekeren
volgend jaar plaats vinden en wel
Nederland.
Duitschland
gesloopte Duitsche vestingen.
nde verplichtingen voldaan
1 wordt medegedeeld, dat de be
rging der in Oost-«Duitschland ge-
vestingwerken door generaal Pa
is, waaraan op diens uitnoodiging de
nsche commandant Durand en de Bel-
thfl majoor Pulinx hebben deelgenomen,
8 dezer is geëindigd. Bij een gemeen
telijk protocol werd geconstateerd,
de te Parijs op 31 Januari j.l. tusschen
paal Pawels en de intergeallieerde mi-
ire commissie getroffen pvereenkomst
teffende de slooping van betonnen on-
is aan de Duitsche Oostgrens vol-
uitvoer is gelegd.
Consentenzwendel.
Ie „Voss. Ztg." verneemt, is een
sachtig bedrag aan vervalschte invoer
den op het laatste oogenblik ontdekt.
Qjke personen zijn gearresteerd. De
ralschte consenten dragen echter stem-
zoodat de mogelijkheid bestaat, dat
ambtenaren van den commissaris voor
mvoer in deze zaak betrokken zijn.
Ierland.
ieRsch minister vermoord.
00r drie jongelieden neergeschoten.
ors wisten te ontkomen.
Mersche Vrijstaat is gisteren het
goweest van moord op zijn minis-
Justitie en Buitenlandsche Zaken,
O Higgins, die tevens vice-presi-
jaa den Vrijstaat was. De minister
t Zondagmiddag om twaalf uur zoo-
■Bwoonlijk zijn huis, om de rm'.q hij te
M /e kGrkj <Uö slechts op enkele
en afstand van zijn huis is gelegen,
t? ^ispunt werd hij aangevallen
U jongelieden, die daar op hem
ijstaan wachten, terwijl om den hoek
j™ote toerauto gereed stond. De aan-
vuurden hun revolvers op O'Hig-
J* en de minister werd onmiddellijk
zakte ineen naast een lan-
p al- Toen O Higgins reeds op den
grond lag, vuurden de jongelieden op
nieuw, waarna zij in volle vaart met don
auto wegreden.
De geheele omgeving was iri diepe Zon
dagsrust gedompeld en het vuren werd
slechts opgemerkt door een bewoner van
een naburige villa, toevallig een vriend
van den minister. Deze snelde direct toe en
vond O'Higgins badende in zijn bloed. De
minister was volkomen bij kennis, zeide dat
hij stervende was en vroeg om een pries
ter. De vriend slaagde erin een dokter te
bereiken, die in een naburige protestant-
sche kerk den dienst bijwoonde en alar
meerde den geneeskundigen dienst, die
binnen vijftien minuten aanwezig was. De
minister had; echter zooveel bloed verlo
ren, dat een vervoer naar het ziekenhuis
niet meer mogelijk was, reden waarom de
fninister de villa werd binnengedragen. „Ik
ga nu naar mijn vader, dien hebben zij
ook vermoord, thans hebben zij mij ver
moord en ze hebben het goed gedaan",
zeide de minister nog. Later zeide hij, dat
hij in vrede met zijn vijanden stierf.
De minister was op vier plaatsen door
kogels getroffen, een in het hoofd, een in
den hals, terwijl de twee andere kogels het
bovenlijf waren binnengedrongen.
De doktoren bevonden, dat de minister
teveel bloed verloren had om nog een ope
ratie te rechtvaardigen. O'Higgins kon zijn
aanvallers nog beschrijven, zoo meldt Reu
ter, doch nadat eerst zoutinspuitingen en
twee uur later zuurstof was toegediend,
stierf de minister om vijf uur.
Er hebben nog geen arrestaties plaats
gehad, hoewel het nummer van den auto,
waarin de moordenaars gevlucht zijn, ge
noteerd is. Dit nummer, dat natuurlijk ver-
valscht kan zijn, is dat van een der auto's
van het ministerie van Verdediging.
Zoodra het nieuws van den aanslag te
Dublin bekend werd, begaven Cosgrave en
verschillende andere ministers zich direct
naar Blackrock, waar zij tot het einde aan
het doodsbed van hun college bleven. De
minister laat een jeugdige weduwe en een
dochtertje van nog geen jaar achter.
O'Higgins, die 34 jaar oud was, was de
jongste zoon van dr. O Higgins, die in 1922
door onbekenden in zijn huls vermoord
werd. To Dublin doen thans allerlei ge
ruchten de ronde, doch een paniek heerscht
er niet. Het is reeds duidelijk, dat deze
misdaad de positie van de regeering eer
der versterkt dan verzwakt heeft. Minister
O'Higgins was een vastberaden en onver-
saagden helper der regeering bij het her
stel van de openbare orde. Men neemt aan,
dat de misdaad een wraakneming was,
daar hij het was, die in hoofdzaak de ver
antwoording droeg voor de toepassing der
wet in 1922 en 1923, toen op last der re
geering 77 terechtstellingen plaats hadden.
Rusland
Russische troepen aan de Poolscho
grens.
Uit Warschau wordt aan de Fransche
bladen gemeld, dat in Rusland troepen
verplaatsingen aan do Russisch-Poolsche
grens hebben plaats gevonden. Deze ope
raties hebben blijkbaar ten doel, te voorko
men, dat Russen naar Polen de wijk
nemen.
China.
Ernstige toestanden In Sjantoeng.
De winkels te Tsingtau
gesloten.
Gemeld wordt, dat 900 Japansche mari
niers te Tsingtau aan land gegaan zijn,
om als bewaking dienst te doen tot de aan
komst der versterking, die tegen Maandag
verwacht worden.
Het Japansche ministerie van Buiten
landsche Zaken beschrijft den toestand in
Sjangtoeng als blijkbaar ernstig. Alle bui
tenlandsche winkels te Tsingtau zijn geslo
ten. Er hadden tot heden geen hevige ge
vechten plaats, maar de verbindingen zijn
gestoord.
Door wolkbreuken van ongekende hevigheid.
Circa 150 dooden.
De enorme materieele schade.
De onweerscatastrophe in het Ertsge
bergte moet volgens de laatste te Berlijn
ontvangen berichten van nog grooter om
vang zijn dan de eerste ontstellende be
richten van Zaterdag reeds deden vermoe
den. Voortdurend stijgt nog het aantal
slachtoffers, terwijl de enorme materieele
schade, die door het noodweer is aange
richt, voorloopig nog niet kan worden
overzien.
De districtscommissaris te Pirna bere
kent, dat 150 personen bij de ramp het le
ven hebben verloren, terwijl men ten aan
zien van talrijke vermisten nog in het on
zekere verkeert. De kleine dorpen zijn to
taal verwoest, terwijl ook in de grootere
plaatsen vaak huis aan huis is ingestort.
Het onweer heeft hoofdzakelijk in de
nauwe, doch diepe dalen van de rivieren
Müguitz en Gottleuba gewoed. Deze dalen
worden wegens hun natuurschoon gaarne
door vreemdelingen bezocht en vooral het
dal van de Müglitz herinnert aan de
schoonste streken van het Zwarte Woud.
Men bereikt de kleine bergsteden langs
een bergspoor, dat tot een aanzienlijke
hoogte klimt.
Vele vacantiegangers.
De ramp greep plaats in de eerste zon
nige en warme week yan dezen ongelukki-
gen zomer en aan dit feit moet het wor
den toegeschreven, dat naast de bewoners
der getroffen plaatsen ook vele vacantie
gangers om het leven zijn gekomen. De be
richtgeving uit het geteisterde gebied gaat
met groote moeilijkheden gepaard, daar
de spoorwegen vernield zijn en de wegen
met auto's nawelijks bereden kunnen wor
den.
De burgemeester van Gottleuba, welke
plaats aan de rivier van denzeJfden naam
is gelegen, geeft in een officieel rapport
de volgende beschrijving van de ramp, die
zijn plaats heeft getroffen.
Vrijdagavond omstreeks acht uur brak
boven Gottleuba een onweer los van een
zóó groote hevigheid, als men hier nog
nimmer had beleefd. De hemel werd duis
ter, zoodat het om acht uur reeds volsla
gen nacht was. Nadat het onweer een half
uur had gewoed brak een wolkbreuk los,
die het water in de omgeving van Gottleu
ba in den tijd van een half uur vele meters
deed stijgen. Het doorbrak alle dijken,
zoodat de vloed zich over het dorp uit
stortte.
Tegelijkertijd stak een orkaan op, die
in enkele seconden vier huizen en ver
scheidene groote stallen togen den grond
sloeg en de bewoners onder de puinhoo-
pen bedolf. Het vee verdronk in de weide
of werd door den orkaan gegrepèn, weg
geslingerd en gedood.
In mijn gemeente zijn tien dooden te be
treuren, terwijl de materieele schade, die
te Gottleuba en in de naaste omgeving
daarvan is aangericht, op vijf millioen
mark kan worden geschat.
Aldus het rapport van den burgemees
ter.
Als een zondvloed
Zooa-ls het te Gottleuba ging, is het op
tientallen andere plaatsen ook gegaan. Een
bewoner van het door zijn horloge-indus
trie bekende stadje Glashütte schildert de
ramp als volgt:
Om negen uur gisteravond brak een
wolkbreuk los, zoodat wij aan den zond
vloed geloofden. Alras bleek echter, dat
wij hier nog maar met een voorspel had
den te doen; om kwart voor elf was de re
genval zóó sterk, dat wij als het ware
met water waren omhuld. Bovendien kwa
men van de hooger gelegen dorpen geruch
ten over het stijgen van het water bin
nen.
Brandweer en politie hielden zich ge
reed, maar de vloedgolf overtrof iedere
voorstelling. Het water steeg niet minder
dtn twee meter boven den hoogsten tot
dusver genoteerden stand en de geheele
plaats was in een oogenblik tijds door den
voortjagenden stroom gevuld.
Trein door het water omspoeld.
Het station, dat iets lager gelegen is,
stond reeds direct drie meter onder wa
ter. Een trein, die op het punt van vertrek
ken stond, werd door het water gevuld;
de reizigers, die in hun angst uit de wag
gons sprongen, werden onmiddellijk door
de golven gegrepen en meegesleurd. De
meeste reizigers bleven evenwel in de wa
gons en hoewel zij op de banken gingen
staan, steeg het water hun toch tot aan
het middel. Twee uur lang moesten zij al
dus blijven staan, alvorens zij zich, door
het water wadende, in veiligheid konden
stellen.
Het station en het emplacement boden
een beeld der grootste verwoesting. Lee-ge
treinen waren door de woedende golven
uit de rails geworpen en tot midden in het
bed der rivier meegesleurd.
BERGGIESSHUBEL HET ZWAARST
GETROFFEN.
Het zwaarst getroffen is het dorp Berg-
gieeshübel. Daar zou juist Zaterdag een
schuttersfeest worden gevierd en het
stadje was daarom reede Vrijdagavond
feestelijk versierd.
Op het oogenblik is Berggiesshiibel één
enkele puinhoop. Het aantal slachtoffers
is daar zeer groot, aangezien de bewoners
in den slaap verrast werden. De Gottleuba
stortte zich op het dorp en deed de hui
zen instorten. De vloed steeg vier meters
en de bewoners, die door het water wer
den gewekt, vielen in don stroom en wer
den door de golven meegesleurd. Toen het
water een weinig gevallen was, zag men
een aantal verminkte lijken in do takken
der boomen hangen.
Te Berggiesshiibel zijn minstens vijftig
personen om het leven gekomen. Het eerst
verleden jaar gebouwde Kurhaus is geheel
verwoest. Het meerendeel der bewoners
ia dakloos. Zaterdag is men den geheelen
dag bezig geweest, de overal in heb rond
liggende lijken te bergen.
Het geteisterde gebied is indriedistric-
van drie centra uit, namelijk Berggieshü-
bel, Dohna en Glashütte ter hand kan wor
den genomen. Overal waar de geniesolda
ten komen, is 't hetzelfde beeld van ver
woesting. Bruggen en dijken zijn vernield,
spoorwegen ondermijnd, rails hangen in
de lucht. Voor zoover de wegen niet on
der water staan, zijn zij door een dikke
laag slijk bedekt. Ontwortelde boomen en
struiken, stukken van daken, huisraad,
enz. worden door het water meogevoord.
EEN NIEUWE RAMP TE
BERGGIESSHUBEL.
De verwoesting door een tweede onweer
voltooid.
DAAR ALLEEN REEDS 64 DOODEN.
Zaterdagmiddag brak boven Berggioss-
hübcl een nieuw zwaar onweer los, dat
de verwoestingen in het toch reeds zwaar
beproefde stadje voltooide. Een uur lang
woedden opnieuw de elementen en kwa
men groote watermassa's van de omlig
gende bergen neer. In de straten steeg de
vloed en spoelde daar de meubelen-weg,
die de bewoners uit de ruïnes hunner hui
zen had en gered.
Men is den geheelen dag te Berggicss-
hübel aan het ruimen geweest en telkens
ontdekte men tusschen do puinhopen
nieuwe lijkeu. Zaterdagavond word heb
aantal slachtoffers alleen in dit plaatsje
op 64 geraamd, terwijl nog 16 k 18 perso
nen worden vermist.
Verschrikkelijk zijn de bijzonderheden
over de ramp. Zoo verloor 'n vader zeven
dochters; een vrouw, die reeds gered was,
keerde naar huis terug om hot geld to ha
len, dat zij in haar verwai'ring vergeten
had mee te nemen. Op dat oogenblik stort
ten de muren inmen heeft de arme
vrouw niet weergevonden. Van het groot
ste hotel te Borggiesehübel, Hotel „Sach-
siches Haus", staan nog slechts do muren
overeindhet huis van den apotheker en
het postkantoor zijn van den aardbodem
Huizen door boomstammen door
boord.
De Gottleuba heeft zich een nieuw bed
gevormd en bruist thans door de hoofd
straten der stad. De groote verwoestingen
die zijn aangericht, zijn in hoofdzaak boe
te schrijven aan het feit, dat de stroom ge
heele boomen met zich voerde. Als storm
rammen stortten de eeuwoude stammen
zich op de huizen en doorboorden deze.
Zoo ziet men het huis van een koopman,
dat ter hoogte van do eerste verdieping
door een boostam geheel is doorboord,
maar welks muren overigens aan den
vloed weerstand hebben geboden. In hot
rapport van den burgemeester wordt o.m.
gezegd
Vrijdagavond om tien minuten over acht
kreeg ik bericht, dat er hoog water droig-
de. Ik ging daarop de stad in om mij een
oordeel over het dreigend gevaar te vor
men. Reeds toen steeg het water in de
Gottleuba zóó snel, dat ik de noodklokken
deed luiden. Wij trachtten nog in allerijl
dammen op te werpen, maar het aanbrui-
sende water, dat boomen en steen mee
voerde, gaf ons geen kans. De brandweer
legde zich er daarom op toe althans de
brugboogen vrij te houden, opdat de door
tocht voor heb water niet zou worden ver
sperd, maar ook zij kon door heb geweld
van het water niet veel uitrichten. Telkens
opnieuw werden de doorgangen door
boomstammen verstopt. Het riviertje, dat
den zomergasten slechte als een beek be
kend is, waarin forellen dartelen, was een
woest monster geworden.
Door den vloed achtervolgd.
Ik bleef op straat, totdat het water mij
tot den hals kwam. Toen begaf ik mij naar
de eerste verdieping van het Hotel
„Sachsiches Haus". Maar ook daar volgde
ons de vloed en wij moesten naar de twee-
do verdieping vluchten, waar wij met 42
personen bijeen waren. Wij zagen voor
onze oogen, hoe huis na huis door do gol
ven werd ondermijnd, totdat do muren
het begaven. Dat waren verschrikkelijke
minuten! Want het gevaar dreigde, dat
wij allen zouden verdrinken. Wij moesten
naar een veiliger plaats vluchten, maar
hoe? Een moedig man waagde heb een gat
in het dak te slaan en begaf zich daarop
via aaneengeknoopte beddelakens naar een
aangrenzend huis. Daarna volgden wij al
len, aldus besluit de burgemeester zijn
rapport.
In het geheele geteisterde gebied
heerscht groot gebrek aan levensmidde
len, vooral aan brood. Do militaire auto
riteiten hebben daarom veldkeukens naar
de verschillende centra gezonden.
Babies In hun wiegjes over het water.
To Glashütte heeft zich de Müglitz in
twee armen verdeeld en omspoelt een
huizeneiland, dat te midden van den
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Enorme ramp in Saksen. Een wolkbreuk
boven de Müglitz en Gottleuba'dalen ver
oorzaakt groote overstroomingen, waardoor
ongeveer 150 personen zijn omgekomen.
Pessimistische stemming op de vlootcon-i
ferentle te Genève.
Een iersch minister vermoord.
De Indië-vliegers te Rangoon aangeko->
men. Zij ondervinden veel last van de he«
vigo regens (Luchtvaart).
BINNENLAND.
Een oproep aan de Katholieken van Am
sterdam tegen de kerkvervolging in Mexico»
(lste blad).
Het Mgr. Mutsaers-oord zal te Venlo ge
vestigd worden (lste blad).
De vergadering van de Nederl. vcreeni-
ging voor volks- cn schoolbaden (2de blad)
Een spoorwegongeluk te Heerlen. (Gom.
Ber., 2de blad).
Slachtoffers van een onbewaakte over-,
weg bij Hekendorp (Gem. Ber., 2o blad).
LEIDEN.
Prof. mr. F. G. Scheltema voorgedragen
voor benoeming fot hooglccraar aan de uni
versiteit van Amsterdam, in de vacature
prof. Kranenburg.
Het afscheid van dr. Beversen, rector var
het Gymnasium.
OMGEVING.
Noodlottig auto-ongeluk te Woerden.
Auto met vier personen te water. Twen
hunner verdronken (lsto blad)
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Het zwemfeest der L. Z. C. Mej. W.
den Turk verbetert een wereldrecord.
Holland wint den lawntenniskamp van
België. De cricketmatch België—Holland
in een draw geëindigd. De amatcurkam-
pioenschappen wielrennen op de Rijswijk-
sche banen (2do blad).
stroom is gelegen. Den golieelen dag was
men daar in de weer, om de bewoners die
in de huizen waren achtergebleven, lo
redden. Kleine kinderen worden in hun
wiegjes over het water gebracht.
Al heeft te Glashütte do ramp niet zulk
een omvang aangenomen als te Berggiess-
hübel, toch is ook daar de ellende zeer
groot. Do lijkon, die men to Glashütte uit
den stroom opvischte, waren meerondcels
naakt, daar door do kracht van het water
do kleeren van de lichamen waren ge
scheurd. In een kasteel, dat iote lager dan
Glashütte gelegen is, speelden drie man
nen kaart, toen zij door hot water werden
verrast. Zij verdronken allen.
Te Neuendorf zijn de dooden voorloopig
in het stationsgebouw ondergebracht.
VERMOEDELIJK GEEN
BUITENLANDERS ONDER DE
DOODEN.
Onder de vacantiegangers, die bij do ca
tastrophe om het leven zijn gekomen, be
vinden zich, voor zoover kon worden vast
gesteld, geen buitenlanders. Hot meeren
deel der om het loven gekomen vacantie-
gangors is uit Saksen afkomstig en weJ
vo oir namelijk uit Dresden. Een paar
slachtoffers kwamen uit Berlijn.
OOK ELLENDE IN HET REUZEN
GEBERGTE.
Het Reuzengebergte is eveneens door do
catastrophe geteisterd; vooral de streek
rond. Alt-Ohemnitz is getroffen. Ook hier
zijn huizen en bruggen weggespoeld. Do
dorpen Seifershau en Cammemnau ver-
toohen een beeld der grootste verwoes
ting. Mensehenlevens zijn hier evenwel
niet te betreuren. Wèl is het verkeer naar
alle richtingen gestremd, terwijl de olec-
trisoho geleidingen zijn vernield.
Het Bohoemsch-Saksischo grens go bied
in do streek van Bodonbach in Tsjocho-
slovakije heeft oveneens onder het nood
weer te lijden gehad. De materieele schal
de is zeer groot, doch ook hier zijn geon
mensehenlevens te büreuren.
Ook veel schade in het Saargebled.
Zaterdagnacht heeft het boven het
Saargebiod ontzettend goonwoerd, en een
wolkbreukachtigo regen gutste neer. Op
verscheidene plaatsen is de bliksem inge
slagen. Door verstroomingen is veel schao
de aangericht.
X
