tWeede_sl&o
„DE LEIDSCHE COURANT"
DINSDAG 28 JUNI
gTflSSwiiiESiWS
T Dlr LEIDSCHE VROEDSCHAP.
en Icgensianders van een gemeen-
S; huurvcrcrdcning. In beginsel is
11 er loe beslaten. Zal zij er
werkelijk komen?
o paadslidmalaschap is geen sine-
wco Jlaandagen achtereenvolgens
f' "agenda, die zeer breedvoerige bespre-
?L0 uitlokt! En dat is nog maar de
ïiitakan'l Maar laten "V de lt,d<ri van
5; Vroedschap niet al te zeer beklagen;
JL we groote broedsprakerigheid van
„l,|o hunner zijn ze zelf de oorzaak
„u de lange discussies. Zoo is er giste-
(„el lang gepraal over de vraag, of
al of niet 0611 gemeentelijke huurver-
frdeBing moet komen, in de plaats van de
Lobeven huurwetten; en reeds bij den
aaovang der discussie waren de neuzen
Lr'ja daarbij veel gesprokeft over v r ij-
beid
•n Mooi woord voor n mooie zaak.
Maar niet zoo gemakkelijk is 't altijd,
'de w a r e vrijheid in p r a c t ij k te bren-
%'al kon gisteren worden geconstateerd
in de folio toon der debatton, waarbij en-
kfe legenstanders den voorstanders socia-
lisliscbo neigingen verweten, terwijl en
kele voorstanders den tegenstanders in
hatclijkeo vorm toeriepen, dat zij be-
Éfhermers waren van de „huisbazen",
waarmede men dan liefelijk bedoelde:
van de onredelijk-hooge huren oischende
huiseigenaren!
Men moest toch ns een standpunt van
eon ander, dat aan het zijne tcgenoverge-
tleld is, meer met klaren blik kunnen be-
iien, enn daardoor tot wat meer weder-
icerige waardeering te komen men
moest m.a.w. "wat meer elkanders
f r ij' h e i d weten te respecteeren!
Als wo schrijven over felle debatten,
dan doelen wij geenszins op alle spre
kers, die over dit onderwerp het woord
hebben gevoerd; met name maken wij een
uilzondering voor de twee „partijen" in
de R. K Raadsfractie, die haar bezadigde
woordvoerders hadden eenerzijds in den
heer Bergers (contra), anderzijds in de
hoeren v Tol en Heemskerk (pro).
Zaterdag is in een driestar in ons blad,
naar vrij meenen duidelijk, aangegeven,
waarover het onderhavige geschil eigen
lijk loopt. In 't kort komt 't hierop neer:
De socialisten zijn per se, krachtens
hun beginsel, voor een gemeentelijke huur
ierordening; omdat dit beteekent onver-
hoidsbemoeiing in het oeconomisch leven.
De Vrijheidsbond, het liberalisme, zou
or, goed beschouwd, per se, krachtens
zijn beginsel, tegen moeten zijn (de Leid-
eche Vrijbedsbonder prof. Eerdmans
heeft gisteren voor een gemeentelijke
huurver^rdemng gestemd), omdat hij is
voor vrijheid in het oeconomisch leven;
bot onvervalschte oeconomische libera
lisme hangt de grondstelling aan, dat on
beperkte vrijheid het vruchtbare beginsel
is van welvaart, en het vergeet wat La-
corèirc zoo kernachtig heeft gezegd:
„Tusschen den rijke en den arme is het
(lp v r jj h e i d, die onderdrukking
veroorzaakt, tusschen den sterke en den
zwakke is het de wet, die v r ij h e i d
waarborgt."
t De Christelijke partijen, en met name
de R. K Staatspartij, slaan tusschen deze
twee stelsels Zij eerbiedigen de
vrijheid, ook in het oeconomisch le-
O'on, t o t z o o 1 a n g ii et algemeen belang
\<en ingrijpen in deze vrijheid eischt.
En nu hangt hel alleen af van'het in
zicht inden feitelijken toestand
of om ons te beperken lot de kwestie,
waarover het gaat het algemeen be
lang een zekere overheidsbemoeiing in-
»jie de huurprijs-bepaling alsnog nood
zakelijk of gewenscht maakt. De een zal
zesgen: ja, en een ander zal meenen neen
'e moeten zeggen. En, hoewel schrijver
«Mes voor zich persoonlijk ook hierom-
jrent een standpunt inneemt, kan hij
beide meeningen respecteeren.
Met Christelijke of Katholieke begin-
en s'aal dus deze kwestie niet in di
rect verband.
Trouwens, zoo hebben het, klaarblijke-
°°lc vele rechtsche Raadsleden elders
begrepen.
To 's-G r a v e n h a g e is, met een
"Ji meerderheid, het voorstel tot het in-
n vau een gemeentelijke huurveror-
ufiung verworpen; onder de voor
onders waren echter ook rechtsche
raadsleden, o.a. 4 Katholieken.
C» Rotterdam en lo Amster-
m is een dergelijk voorstel aange-
•Ï2f: ®n zulks doordat ook velo
in i, VI Raadsleden er voor stemden,
ft»na 5teden ZeUs aUe Kat blieken op
nl!ï Llo!,e 3 °P voorstel van den heer
'moonu-f L en W' vorzucht, een ge
in to a buirrverordening bij den Raad
B onw' voorstel was ruimer, liet
hól ^en Raad meer vrijheid, dan
en pnlfftT 1at door den heer v- Stralen
Partijen _an4ere Raadsleden van andere
is ingediend, en waarbij nu
Icri 'JU l1 b e g i n s e 1-beeluit, uitslui-
■•«ItZL de ""^sorie, n.l. van do
W worlin"t'n werd aangeduid,
0„ eventueele gemeentelijke
"verordening te vaUen.
i'niolS-«if'€n: wn evcutueele ge-
•Ao huurverordening. Want het is
3 zcker, dat van hooger haud
,/erordenin» 231 worden
'«enals S ,et d|n burgemeester, die,
viv .lif» i Splinter, vaardig en
vprordenint Anders van zulk een
Vel J U? ,bestreed.? gevoelen wij zeer
2 ii oon Practijk het onlwei-pen van
alfnS™n?' dio.zo° s°ed mo-
ieliji; 7„i {^chonneeren, niet zoo gemak-
kani: j'i J en- Maar, van den anderen
A|UstordflTn11 -ntaat daar niet alleen voor;
andere oiJ Uotterdam en ook nog wel
i'jkhoid iJ en voor eenzelfde moei-
^aan.
feot versla1311 met dcze ua-Beschouwing:
Voor henr meer bijzonderheden
Je er zich voor interesseeren.
GEMEENTERAAD.
Het bcschikbaarstellen van een
sportterrein.
(Vervolg).
De heer Eerdmans meent, dat er
geen speelbehoefte zoo groot is, als de be
hoefte om tegen een bal te trappen. Waar
om is het terrein niet beschikbaar gesteld
voor voetbalterrein.
De Voor z.: Op het vóórterrein is im
mers gelegenheid om te voetballen.
Het voorstel-Deumer-Verwey tot het uit
reiken van toegangskaarten aan de raads
leden wordt aangenomen met 1814 stem
men. Vóór stemden: de S.D.A.P. mevr.
DietrichDe Rooy, en de heeren Sijtsma,
Schonevold, van Rosmalen. Eikerbout,
Heemskerk, v. d. Reyden, Wilbrink, v. Tol
Deumer. Het voorstel van B. en W wordt
daarna z. h. st. goedgekeurd.
- llo. Verordening, tot wijziging van de
verordening van 15 Mei 1922 (Gem.blad
No. 38), hoi !c aanwijzing van de
markten en veilm0en van ooft.
De markt op 3 October.
12o. Verordening, tot wijziging van de
verordening van 17 Mei 1920 (Gem.blad
No. 23), regelende de heffing van eene be
lasting onder den naam van „Marktgeld"
in de gemeente Leiden.
Hierbij komt aan de orde het tweetal
amendementen van den heer Sytsma en de
reeds genoemde adressen.
Do heer Sytsma meent, dat de vroe
ger opgedane ervaring niet gunstig is
voor het door B. en W. voorgestelde ter
rein. Men moet er opzettelijk naar toe gaan
anders komt niemand op dat terrein. Spr.
gelooft, dat er op het Schuttersveld ruimte
genoeg is, om daar ook de 3-Octobermarkt
onder te brengen. Hiermede zijn de burge
rij en de marktkooplieden anderzijds ge
holpen. Verder meent spr. dat 0.15 te
weinig is voor een standplaats per M2.,
doch dat het door B. en W. voorgestelde
tarief van 1 te veel is. Wanneer men
een kraam heeft van 5 of 10 M2. en liet
weer is slecht, dan kunnen deze kooplie
den zulk een bedrag niet opbrengen. Hij
stelt voor 0.50 per M2.
De heer Heemskerk vraagt den
heer Sijtsma om de beide amendementen
gesplitst te behandelen. Het komt spreker
voor, dat de toestand, zooals deze tot nu
toe op 3 October was, niet langer geduld
kon worden. Dat hebben B. en W juist
gezien. Er werd niet alleen langs den Rijns-
burgersingel maar zoowat in de geheele
stad markt gehouden Bijv in de Haar
lemmerstraat voor de Hartebrugskerk. Dat
moet nu in den vervolge niet meer voorko
men. Spreker acht de keuze van B en W.
wat het marktterrein betreft, een zeer ge
lukkige. Spr. begrijpt niet, wat de markt
kooplieden tegen de Beestenmarkt en N.
Beestenmarkt hebben. Het Schuttersveld is
telken jare een geweldige modderboel en
dus allerminst te prefereeren. Spr deelt
dus do bezwaren tegen de voorgestelde
marktterreinen niet. Van den anderen
kant echter acht spr. de sprong van 15 cent
tot ƒ1.wel wat groot. Het gevolg zou
zijn, dat er heel wat minder kooplieden
zouden komen. Erg is 'dat wel niet,, maar
daardoor worden de Leidenaars ook ge
troffen. Spr. gaat hierin mee met het amen
dement van den heer Sijtsma, om 0.50
per M2. te heffen.
De heer Deumer kan niet gelooven,
dat de marktkooplieden zullen gaan in
schrijven om een standplaats op het
Schuttersveld. De prijs van 1 acht hij
niet te hoog. Spr. is vóór de voorstellen
van B. en W.
Do heer Cos ter wijst er op, dat de
I.eidsche kooplieden aanspraak mogen
maken op voorkeur. Het tarief van ƒ1.
acht spr. niet te hoog. De marktkooplieden
verdienen genoeg op zoo'n dag.
De heer Groeneveld sluit zich bij
B en W. aan. Hij kan niet inzien, dat de
Beestenmarkt zoo'n ongeschikt terrein is.
Spr. meent, dat wanneer de marktkoop
lieden een gcleelte van het Schuttersveld
willen hebben, zij zich moeten vervoegen
bij het bestuur van de 3 October-vereeni-
ging. Men zou de Beestenmarkt aantrek
kelijk kunnen maken door de een of an-
-dere attractie, dan komt het publiek daar
wel. Ook spreker gelooft niet, dat de prijs
van 1.te hoog is. De kraampjes zijn
zoo groot niet Het zou niet kwaad zijn als
al die buitensteedsche scharrelaars maar
wegbleven. Aan Leidenaars kan men moei
lijk de voorkeur geven. Dat is kleinsteedsch
protectionisme. Spr. gelooft, dat bona-fidc
hooplieden er belang bij hebben, als het
staangeld wat hoog is.
De heer v. E c k acht de sprong van 15
cent op 1.wel wat erg, voor een tame
lijk ongunstige plaats. Spr. is voor het
amendement-Sijtsma. Wij kunnen er een
proef mee nemen.
Wethouder Reimeringer heeft oen
conferentie gehad met de vertegenwoordi
gers der marktbelanghebbenden. De Leid-
sche kooplieden, vooral kwamen toen tot de
conclusie, dat er maatregelen moesten wor
den genomen tot verandering van den bc-
staanden toestand. Over het Schuttersveld
hebben B. en W. niets te zeggen. De Bees
tenmarkt is nog zoo'n ongunstige plaats
Diet. Men kan er inderdaad een attractie
toestaan.
De prijs is zoo hoog niet; op de gewone
markt wordt dezelfde prijg betaald. Er
wordt bovendien genoeg verdiend, zoodat
het tarief best kan worden opgebracht.
De heer Heemskerk vraagt of er
geen onderscheid gemaakt kan worden tus
schen kraampjes en z.g. standwerkers.
Do heer v. d. Re ij den wijst erop, dat
alles slechts een proef is. Hij is het eens
met B. en W.
De heer Sijtsma zegt, dat de markt
kooplieden allen bezwaar hebben tegen de
Beestenmarkt. Daaruit blijkt, dat deze
marktplaats ongeschikt is.
De heer Groeneveld: Waar moeten
ze dan heen?
Do Voorz.: Het Schuttersveld is in
handen van de 3 October-vereeniging.
Do heer Sijtsma: De gemeente heeft
toch liet recht om liet terrein slechts voor
een gedeelte aan de 3 October-vereeniging
te verhuren. Spr. beveelt als overgangs
maatregel nogmaals een tarief van 50 cent
aan.
Hij trekt zijn oerse -amendement in, doch
handhaaft het amendement inzako het
tarief.
De V o o r z. raadt den raad aaai, ook
dit amendement niet te aanvaarden. Do
gewone marktprijs is ook ƒ1.per M2.
De heer v. E c k U vergist zicht, de prijs
voor de gewono kraampjes is 15 cent. Al
leen standwerkers betalen 1.
De heer Bergers acht een tarief van
1.voor zoo'n buitengewone markt eer
der te weinig dan te hoog.
Punt 11 wordt daarna z. h. st. aangeno
men.
Bij punt 12 wordt het amendement van
oen heer Sijtsma in stemming gebracht en
aangenomen met 1715 stemmen.
Tegen stemden: de 4 wethouders en de
heeren Spendel. Wilmer, Bergers, Goster,
v Tol. Groeneveld, v. d. Reijden, Huurman,
Deumer en Eikerbout.
In principe is besloten tct een
Gemeente'ijk Huurverordening.
13o. Voortzetting van de behandeli ig
van de interpellatie van den heer yan
Stralen, in zake do intrekking van de
Huurwetten.
Bij dit punt is oen motie van mevrouw
DietrichDo Rooij, mevrouw v. Itallie
van Embden en de heeren v. Stralen, van
Tol en Sijtsma, de wenschelijltheid uitspre
kend om een gemeentelijke huurverorde
ning in het leven te roepen, welke een tij
delijk karakter zal dragen en zal gelden
voor woningen met een huurprijs van 6
per week en daar beneden.
De heer v. Stralen noemt deze zaak
zeer belangrijk. Spr. acht het antwoord
van B en W on snr.'s eerste vraag zeer
onbevredigend. B en W. vinden nl. geen
vrijheid om het adves van het college aan
den minister inzake de intrekking der
huurwetten aan de raadsleden mede te
deelen. Snr. meent, dat de raadsleden daar
op rerht hebben. Tn Amsterdam hebben B.
en W. volledige inlichtingen verstrekt. Snr
meent uit deze houding van B en W. op
te moeten maken, dat het college heeft ge
adviseerd tot opheffing in strijd met 't ad
vies van de huurcommissie.
Het voornaamste argument van B. en
W. tegen een gemeentelijke huurverorde
ning is de uitspraak, dat or geen woning
nood meer is in Leiden. Spreker zou niet
gaarne zoobi uitspraak doen. De voorlon-
nige resultaten van de woningtelling zou
den B. en "W. tot deze conclusie hebben
gebracht.
B. en W achten dan ook geen termen
aanwezig om voort te gaan met het van
gemeentewege bouwen van arbeiderswonin
gen Spr. becritiseert de conclusies van B
en W. en kan niet inzien, dat bet rapport
van de woningtelling bowijst, dat er geen
woningnood meer is. Er zouden 103 wo
ningen van het huizentype, dat 4fi per
week doet. onbAv/oood ziin aangetroffen,
waaruit B en W. concludeerden tot het
aanwez'g ziin van een voldoende huuvro-
serve. Spreker meent, dat men voorzichtig
moet zijn met het maken van conclusies
daaruit. Dat was slechts een momenteelo
verschuiving, omdat er juist op dat tijdstip
twee groote nieuwe gebouwde woningcom
plexen in gebruik werden genomen. Als
B en W. een week of 6 later een onder
zoek hadden ingesteld zouden zij hebben
kunnen constateeren, dat al die leege wo
ningen weer verhuurd waren Bij de telling
werd alleen ongeteckend, welke woningen
leeg stonden, doch niet werd er bij aange-
teekend, waarom ze leeg stonden. Bij ver
huizingen staan altijd huizen leeg Do cij
fers van B. en W. zeggen dus niets.
Bij alle woningbouwverenigingen zijn
er nog steeds honderden ingeschreven, als
gegadigden voor een nieuwe woning. Bo
vendien verblijven nog altijd velen in afge
keurde woningen, dat zijn dan de z.g. on
verklaarbaar bewoonde woningen van de
onbewoonbaar verklaarde woningen.
Daarom kan spr. niet begrijpen, dat B. en
W kunnen spreken van een niet meer
bestaande woningnood. B. en W. van
Amsterdam verwachten aldaar een onre
delijke prijsopdrijving bij de opheffing der
huurwetten, niet alleen van arbeiderswo
ningen, doch ook- voor middenstamlswonin-
een. Spreker meent, dat deze zienswijze de
juist is.
Spr. leest uit Utrecht, Delft. Hengelo,
Zwolle e. a., eenige berichten voor omtrent
gevallen van ergerlijke buurverhooging na
opheffing dpr huurcommissies. Wie zich
aan een ander spiegelt.Het is verre
weg het veiligst om hier te voorkomen,
wat zich in andere plaatsen reeds hoeft
voorgedaan. Ook uit Leiden zijn er aandui
dingen, dat na opheffing der huurcom
missie, hoogere huren zullen worden ge-
eischt. Deze commissie stond in vele ge
vallen een belangrijk lagere huur toe als
wed gevraagd.
Do heer Spendel: De menschen vra
gen natuurlijk zooveel mogelijk, om wat
minder te krijgen.
De heer v. Stralen: Niet altijd,
want er zijn gevallen, waarbij de verhuur
der gedreigd hoeft later do huur nog meer
te zullen opdrijven.
De heer Spendel: En dan is de huur
der zoo gek om er in te b'ijven. Ja, ja
De heer v. Stralen: Zoo iets teckent
toch in ieder geval de neutraliteit. Kan
geen hoogere huur bedongen worden, dan
ontduikt men dat met het eischen van z.g.
slcutelgeld. Spr. baalt verscheidene voor
beelden aan. waaruit blijkt, dat de ver
huurders veel meer vragen, en alleen nood
gedwongen door de wettelijke bepalingen
worden verhinderd om de prijzen op te
drijven. In 1926 werd gemiddeld een huur-
verhooging aangevraagd van 24 pet., ter
wijl de huurcommissie een gemiddelde ver
hooging toestond van 7 pet. Verder wor
den verschillende aanvragen om verhoo
ging niet gedaan, omdat de verhuurders
weten, dat deze (och njet zullen worden
toegestaan. Verder wordt dikwijls meer
huur genomen, dan de wet eigenlijk toe
laat.
De verhuurders zijn natuurlijk tegen een
gemeentelijke huurverordening en achten
het ongewensclit, dat de gemeente tus
schen hen en de huurders treedt. Zij spro
ken van een minnelijke schikking met de
huurders omtrent buurverhooging. Een
minnelijke sohikking met huiseigenaren,
jawel, dat heb ik nog nooit meegemaaktl
De heer Wilbrink: Dan heb je ook
niet veel meegemaakt.
De heer v. Stralen: Ze zijn allemaal
niet hetzelfde, doch het zou onverant
woordelijk voor de gemeento zijn, als zij
de verhuurders maar hun gang lieten
gaan. De natuur gaat boven de leer. Sinds
jaren vechten do verhuurders tegen de
huurwetten. Nu zij de gelegenheid krijgen,
zal een natuurlijke reactie zijn een soort
rancune van de verhuurders voor een
vermeende achteruitzetting tijdens deze
wetten.
De Katholieke wethouder Smulders vau
Utrecht verklaarde over de opheffing van
de huurwetten aldaar, dat er in Utrecht
misbruik wordt gemaakt van den nood
aan goedkoope woningen.
De minister hoeft ook verkl .ard. dat de
gemeenten maatregelen konden treffen,
om eventueele schokken op te vangen.
De soc -democraten zijn in principe voor
overheidszorg, ook in dit opzicht, doch in
de inged-'ende mntv is daarmee -reen reke
ning gehouden. Met opzet is daar gespro
ken van oen tijdelijke maatregel om ook
anderen mogelijk te maken met deze motie
mee te gaan.
De heer Heemskerk dient daarna
'it voorstel in tot 't maken van 'n gemeen
telijke verordening, van een tijdelijk ka
rakter, van toepassing ook op de huizen,
welke meer dan 6 huur pe week doen.
De heer Bergers gelooft, dat indertijd
de verhuurders nog meer gebaat waren
met de huurwetten dan de huurders.
Doch thans is zulk een verordening over
bodig. Men kan wel wijzen op andere ste
den, doch spr gelooft niet dat er hier on
redelijke opdrijving van de huren is te
vreezen. Indertijd zou opheffing der ge
meentelijke vischvoorziening ook tot prijs
opdrijving leiden, doch dat bleef ook uit.
Verder constateert spr. dat er verschil
lende goedkoope woningen zijn, die be
woond worden door welgestelde arbeiders,
die best een hoogere huur kunnen beta
len. Spr. vraagt of de besturen van bouw-
vereenigingen niet kunnen zorgen, dat
eerst zij van goedkoope woningen gebruik
maken, die werkelijk minder goed gesi
tueerd zijn
De heer v. T o 1 is geen voorstander van
overheidszorg. Hij gaat dan ook alleen
met het voorstel tot het instellen van een
gemeentelijke verordening mee, omdat hij
onredelijke prijsnndrijvin vreest In an
dere plaatsen hebben zich zulke gevallen
reeds voorgedaan. De economisch zwakke
ren dienen beschermd te worden.
De heer Heemskerk sluit zich bij
den heer v. Tol aan. Een gemeentelijke
huurverordening behoort een tijdelijke
rr.aatrceel te ziin, bijv tot 1930 Is de crisis
dan nog niet afgelopen, dan kan de maat
regel weer verlengd worden. De geheelo
discussie draait om deze twee vraagstuk
ken: is er een onredelijke prijsopdrijving
te vreezen en bestaat hier nog oen woning
nood.
Spr. meent, dat van een woningnood in
absoluten zin niet meer gesproken kan
worden. Ieder, die wil, kan een woning
\iiiden, doch de kwestie is. tot wolken
prijs. Er zijn nog veel woningen die te
hoog in huur zijn.
Het is een kwestie van opvatting of men
meent dat de crisistijd voorbij is. Niet
voor alles, meent spr., en zeker niet wat
betreft de wouinghuren. Spr. had gaar
ne gezien, dat het rijk deze zaak nog wat
langer geregeld had
Men moet thans de zaak plaatselijk be
zien. Spr. meent, dat de' huurkwestie nog
niet vrijgelaten kan worden Het cijfer
van 103 leegstaande woningen is belache
lijk. "Waar zouden al die woningen gevon
den moeten worden.
Spr. gelooft dat er hier een frappante
fout is gemaakt. Wat verstaat men onder
woning? Een ruimte geschikt voor een al
leenwonende juffrouw misschien? Maar
zeker zijn er geen 103 leegstaande wonin
gen te vinden, die geschikt zijn voor ge
zinnen.
Spr. wil nie<t zooals de lieer v. Stralen
zich beperken tot woningen van 6 en
daar beneden. Ook ruimere woningen,
waarin de grootere gezinnen moeten wo
nen, kunnen aan onredelijke prijsopdrij
ving ten prooi vallen, alsmede kleine
winkelzaakjes. Dat gevaar is niet denk
beeldig, zooals spr. met voorbeelden zou
kunnen aanloonen.
Als spr. voor een gemeentelijke huur
verordening is, beteekent dat niet, dat hij
tegen elke buurverhooging is. Ieder geval
zal afzonderlijk onderzocht moeten wor
den. Spr. begrijpt niet, wat bona fide
verhuurders tegen een dergelijke veror
dening kunnen hebben. Deze moet enkel
waken tegen onredelijke huurverhooging.
Administratieve rompslomp is natuurlijk
hinderlijk, maar dat moet men op den
koop toe nemen.
Er wordt op gewezen, dat do huur
commissie in den laatsten tijd betrekke
lijk weinig zaken van huurverhooging
heeft behandeld. Maar komt dat niet door
do preventievo werking van dat instituut
Spr. blijft er bij, dat het vooralsnog ge
vaarlijk is om deze zaak vrij te laten.
Het voorstel van spr. verschilt vooral
hierin met dat van den hoor v. Stralen
c.s. dat spr.'s voorstel niet alleen arbei
derswoningen onder een eventueelo ver
ordening wil laten vallen, maar ook mid-
denslandswoningen en winkelzaakjes.
De heer Wilbrink ontdekt in na
volging van den heer Verwoy in de vo
rige zitting in hot voorstel tot een ge
meentelijke huurverordening onverdraag
zaamheid, onredelijkheid en onoprecht
heid, want het is in waarheid een strijd
van princiepen. Do heer v. Stralen heeft
dat gemaskeerd door er een tijdelijke ver
ordening van te willen maken. Doch spr.
ziet er een streven in om den raad gelei
delijk te trtkkon op den weg, welken de
S.D.A.P. wenscht n.l. do overheidsbe
moeiing. net particulier initiatief moet
zooveel mogelijk gesteld worden onder de
curaleele van de overheid. Do overheid is
nog wel niet zoo, als de S. D. A. P.
wenscht, doch voorloopig is het voor de
UIT DE RADIO-WERELD.
Programma's voor Woensdag 29 Juni.
Hilversum 1050 M.
12.Politiebcr
12.352.Lunchmuziek door hot A. N.
R. O.-trio, o.l.v. Dick Groeneveld, viool. A.
v. Leeuwen, cello. P. Jocliomse, piano
6.8.Concert door hot A.N R.O.-or
kest. Henk van Wezel, cello. Bcgol. door
Mevr. TabnkspinderRoeper.
7.45 Politiebcr.
8.15 Concert in liet Kurhaus te Sche-
veningen. Wladimir Horowitz, piano. Het
Residentie-orkest.
10 15 Persber
10.3012.Dansmuziek door het A. N.
R. O.-danskwartet, o.l.v. W. Swaap.
Daventry 1G00 M
11.20 Licht klassiek concert. Daventry-
kwartot en solisten (sopraan, tenor, cello
piano).
1 20—2.20 Orkestconcert.
3.15 Voorlezing uit David Gopperfield.
jy3ü0 Lezing: Shakespeare's King Henry
4.05 Lezing: Life in Hungary.
4.20 Tenniswedstrijden in Wimbledon.
5 20 Kinderuurtje.
6.05 Harrow School Speech Day.
6.35 Concert-orgelbespeling.
6.45 Tuinpraatje.
6.50 Tijds., weerbcr., nieuws.
7.05 (Vervolg) Orgelbespeling.
7.20 Visscherij-praatje.
7.35 Liederen van Grieg door I. I'An
son.
7.45 Lezing: Parental influences.
8.05 Variëtó.
9.20 Weerbcrnieuws.
9 40 „At George's".
10Kamermuziek. Het Virtuoso strijk
kwartet.
11.2012.20 Dansmuziek.
„R a d i o - P a r i s" 1750 M
10.50-11.20 Concert.
12.502.10 Orkeatconcert.
5.055.55 Trioconcert (piano, viool,
cello).
9.0511.Concert. Orkest on solisten.
I. ang nberg 469 M
9.2010.20 Kathol morgenwijding.
1.252.50 Orkestconcert
5.506.50 Vocaalconcert. Orkest en D.
Orlov, tenor.
8.5010.35 „Kirmes! Sent!", een fan
tastische, vroolijke vermake'ijkheid.
10.5012.20 Dansmuziek
K o n i g s w us i in o M
en Berlijn 484 en 566 M
12.208.05 Lezingen en lessen
8 20 „De barbier van Scvilla". kom.
opera in 2 acten van Rossini Daarna tot
12.50 Concert. T.owit.=rli-kapol.
H an 1 '1.^7 M
5.206.15 Dansmuziek.
6.207.20 Orkeslconcert
7.208.Orkestconcerl
8.3511.10 Tuinconcert in hot Ulilcn-
dorster Fahrhaus Daarna dansmuziek.
Rrusse 5J9 M
5.206.20 Kamermuziek.
8.2010.20 Fragmenten uit „Faust",
opera v. Gounod
S. D A. P. voldoende, als de menschen
aan overheidsbemoeiing gewend raken
De heer Heemskerk: En de gas- en
electriciteitsvoorziening dan?
Do heer Wilbrink: Dat is wat an
ders; dat is tegenwoordig een monopolis
tisch bedrijf.
De heer v. Eek: Wat ben je weer dog
ma tiscli.
De heer Wilbrink: Dat kan wel
zijn, maar dat bent u ook. Spr. meent, dat
de S. D. A. P. wel met deze voorstellen
moet komen om do massa te trekken.
(Protesten van de zijde der S. I). A P
Spr. ziet de zaak geheel anders. Als
iemand eon huis of land verhuurt of ver
pacht, dan handelt hij geheel geoorloofd,
wanneer hij een prijs bedingt, welke over
eenkomt met do economischo waarde.
Do voorstanders van een buurbeper-
kings-verordening vragpn daar niet naar,
maar zij vragen slechts: kunnen de huur
ders dat betalen.
Men moet er ook rekening mede hou
den, hoeveel de huizen thans waard zijn.
Er is een groot verschil tusschen de hui
zenbouw van vóór en van na den oorlog,
vooral door de waardevermindering van
het geld.
Do kosten van huizenbouw zijn thans
veel hooger dan in 1914, terwijl het in
komen der huurders gestegen is.
Men mag dan ook zijn huur daarmee in
overeenstemming brengen en dat niet be
perken tot 150 pet. van do vroegere huur
waarde. Do hypotheekrente is ook ver
hoogd.
Als wij nu niet overgaan tot liet bren
gen van do huizen op hun economischo
waarde, wanneer kan dat dan wol? Wan
neer zullen er dan voldoende huizen zijn?
Als het zoo doorgaat, kunnen er niet vol
doende huizen bijgebouwd worden. De
arbeiders verdienen thans dubbel zooveel
als vroeger. Do materialen ziju circa 60-
70 pet. duurder. Toch kan oen arbeiders
woning niot gebouwd worden voor hol
dubbele bedrag van voor den oorlog.
Do reden daarvan is, dat het loon van
de bouwvakarbeiders minstens 300 pet.
hooger is.
(Men roept allerlei door elkaar).
De heer Wilbrink: Waar komt die
duurte dan vandaan?
Geroep: Opcenten. Het regent inter
rupties.
Do heer Wilbrink beweert niet, dat
de bouwvakarbeiders to veel verdienen.
Men wil er echter niet aan, dat do wonin
gen goedkoopcr moeten worden door het
weekloon der arbeiders te vermindoren.
Als dat loon niet vermindert, komt men
nooit uit de malaise vandaan. Men ont
komt er niet aan dat do economische
waarde van het oogenblik moet worden
betaald.
