VRAAGT
10 ets
üiEP>EN
NIEUWE
INGEZONDEN MEDEDEELING.
gemeente, geheel onverplicht, tot het ter
rein van hare werkzaamheid kan maken.
Immers niet alleen is hier van een wettc-
lijko verplichting geen sprake, maar zelfs
ontbreekt een wettelijke regeling voor dat
onderwijs geheel en al. Vandaar ook dat
de kosten van het openbaar bewaarschool-
onderwijs geheel voor rekening van de
gemeente komen. Dio voor het bijzonder
bcwaarschoolonderwijs moeten worden be
streden uit schoolgelden en vrijwillige bij
dragen van ^particulieven. De gemeente is
wel bevoegd, doch niet verplicht dit on
derwijs financieel te steunen; wil zij sub
sidie vcrlccncn, dan kan zij dat doen op
do wijze en lot het bedrag, door haar zelf
vast to stellen.
Geen uitbreiding van het aantal ge
meentelijke bewaarscholen. Zoolang de
gemeento zich bepaalt tot het verleencn
van ecno bijdrage in het nadeelig saldo
van do exploitatierekening van de bijzon
dere bewaarscholen, dus niet overgaat tot
dekking van het geheelo nadceligo ver
schil en zoover behoort naar onze stel
lige mcening nimmer tc worden gegaan
zoolang is het voor do gemeente oit fi
nancieel oogpunt derhalve beter do stich
ting van bewaarscholen over te laten aan
liet particulier initiatief. Om deze reden
6taan wij dan ook afwijzend tegenover heb
verzoek van den heer ten Haken om
over te gaan tot do stichting van een
openbare bewaarschool in de Kooi. Hier
aan doet niet af de omstandigheid, dat
wij (zulks ook in antwoord op hetgeen
"Uwe medeleden do lieer Sijtsma. en Mevr.
van Itallic-van Embdcn van ons wcnschen
te vernemen) van oordeel zijn, dat in dat
stadskwartier de behoefte non èen be
waarschool wordt gevoeld.
Men voere ons niet legen, dat uit het
feit, dat onze gemeente reeds eenige be
waarscholen in stand houdt, de verplich
ting zou voortvloeien om steeds te blijven
voorzien in do behoefte, welke in verschil
lende doelen der gemeente aan bewaar-
schoolonderwijs mocht worden gevoeld.
Do openbare bewaarscholen werden
tientallen jaren geleden opgericht, in een
tijd, toen van particuliere zijde aan dat
onderwijs nog niet werd gedaan. Nu het
particulier initiatief op dit terrein zoo
krachtig opbloeit, bestaat er o.i. voor de
gemeente niet do minste verplichting om
tot uitbreiding van het aantal gemeentelij
ke scholen over tc gaart.
Do Oöinntissio voor de bewaarscholen is
het hiermede niet eens. Zij meent dab het
gemeentebelang het best wordt gediend,
wanneer van gemeentewege bewaarscholen
worden gesticht „toegankelijk voor ieders
kinderen.'' „Vergelijkt men" zoo zegt
zij „den toestand incb dien bij het La
ger Onderwijs, clan vindt men daar in do
eerste plaats het onderwijs van gemcen-
echapswege; er is veel strijd geweest over
de kweetic. welke plaats daarnaast het bij
zonder onderwijs heeft in tc nemen, doch
niet over de kwestie of het openbaar on
derwijs wel bestaansrecht had. Communis
opinio schijnt tc zijn, dat de zorg voor on
derwijs een Staatsbelang is, dat de Staat
niet van zich af kan schuiven. En waar
om vraagt zij zou het anders zijn bij
liet bewaarschool-onderwijs?"
Allerminst zijn wij door het beloog van
do Ooinmissio overtuigd O. i. gaat de ver
gelijking van het lager onderwijs met het
bcwaarschoolonderwijs, zooals do Com-
nvssio die maakt, niet op. 13ij het lager
©nderwijs toch is alles tot in bijzonderhe
den wettelijk geregeld, bij liet bcwaar
schoolonderwijs daarentegen ontbreekt
elke wettelijke regeling en dus ook elke
verplichting voor de gemeente om bewaar
scholen to stichten.
Ook geldt in tegenstelling met het
lager onderwijs voor hot bewaarschool-
onderwijs geen leerplicht; ieder ouder is
verplicht zijn kinderen lager onderwijs 3
doen genieten, maar niemand wordt vér-
plicht zijn kinderen een bewaarschool te
doen bezoeken.
De Commissie voorspelt, dat de van par
ticuliere zijden te stichten bewaarscholen
zoo goed als zeker „hoofdzakelijk, of
misschien uitsluitend, scholen (zullen) zijn
van een uitgesproken religiense kleur".
Al zou nu die profetie door do feiten
bewaarheid worden, wat zou dat dan be
wijzen? Naar onze meening slechts dit
ecno, dat do liefde voor het bcwaarschool
onderwijs niet bij allo ingezetenen even
diep wortelt. Immers iedere groep van in
gezetenen heeft geheel dezelfde aan
spraak op steun uit de gemeentekas voor
dat onderwijs; ieder kan dus het door
hem begeerde onderwijs op volkomen de
zelfde voorwaarden verkrijgen. Van be
voorrechting van een bepaalde richting of
bepaalde richtingen is hier dus geen
sprake.
Aangezien nu het gemeentebelang vor
dert, dat de geldmiddelen der gemeente
zoo economisch mogelijk worden aange
wend en het zeker is, dat do particuliere
scholen voor de gemeente minder kostbaar
zin dan de gemeentelijke scholen, achten
wij het in het belang van dc gemeente de
uitbreiding van het aantal bewaarscholen
in onze stad geheel over tc laten aan het
particulier initiatief.
Met volle overtuiging adviseeren wij U
dan ook niet in te gaan op het verzoek
van den heer J. ten Haken om te beslui
ten tot oprichting van eenc openbare be
waarschool in dc Kooi.
Hebben wij hiermede ons standpunt uit
eengezet aangaande de gevraagde uitbrei
ding van liet gemeentelijk bewaarschool-
onderwijs, thans moeten wij nog ons gevoe
len medcdeolen in zake de gevraagde ver
hooging van liet gemeentelijk subsidie in
de kosten van het bijzonder bewaarschool
ouderwijs.
Subsidie in de exploitatiekosten van
particuliere scholen en kweekelingen-toe-
lage. Ernstig hebben wij ons afgevraagd of
er thans, betrekkelijk korten tijd na de
belangrijke verhooging van het subsidie in
1924, voldoendo aanleiding bestaat weder
om tot verbooging over te gaan.
De minderheid in ons College beant
woordt dio vraag met een beslist: neen!
Zij wijst cr op, dat dit subsidie van f 2200
in 1910 geleidelijk is gestegen tot pl.m.
f42000.in 1927 cn is van oordcel, dat de
uiterste grens voor hot subsidie reeds is
bereikt. Naar hare meening laat do toe
stand der gcmccntc-finnnciën verhooging
van het subsidie niet too; maar, zelfs als
dat wel het geval zou zijn, zou zij toch
niet bereid zijn dc daarvoor fcenoodigde
gelden toe te staan, omdat zij van oor
deel is, dat die gelden nuttiger zonden
kunnen worden aangewend voor welk on
derwijs dan ook. volgende op do eerste
zes leerjaren der'lagero school.
Ten sterkste ontraadt dc minderheid U
aan den wensch van adressanten, tot ver
hooging van het subsidie te voldoen.
De meerderheid stelt zich op het
standpunt, dat liet- gemeentebestuur dc
oogen niet mag sluiten voor de behoefte,
die aan bcwaarschoolonderwijs wofdt ge
INGEZONDEN MEDEDEELING
W£^cHC'
voeld en is van oordcel, dat in die be
hoefte uitsluitend behoort te worden voor
zien langs den weg van het particulier ini
tiatief. Zij is echter tevens van meening,
dat indien men die stichting vooi-taan uit
sluitend wil overlaten aan het particulier
initiatief, zulks ook mogelijk moet worden
gemaakt en dat nu is h. i. bij het tegen
woordige subsidie niet het geval. Na am
pele overweging is zij dan ook tot de con
clusie gekomen, dat er, ondanks het feit,
dat het subsidie nog slechts enkele jaren
geleden is verbeterd, toch voldoendo re
den bestaat opnieuw tot verhooging over
te gaan. Met te meor vrijmoedigheid ad
viseert zij in die richting, nu het mogelijk
is gebleken verschillende maatregelen ten
aanzien van het bcwaarschoolonderwijs te
treffen, waardoor in de naast toekomst
een besparing wordt verkregen, welke vol
komen opweegt tegen de door haar voor
gestelde verhooging van het subsidie.
Al acht dus de meerderheid verhooging
van het subsidie volkomen gewettigd, toch
kan zij zich niet vereenigen met dc door
adressanten gevraagde verhooging van
f IC.tot f 30.Na nauwgezette overwe
ging zou zij het bedrag van f 16.met 50
pet. willen verhoogen en dus wensclien op
te voeren tot f24.daarenboven zou zij
evenwel per 50 leerlingen of gedeelte daar
van, een toelage willen toekennen van
f 100.f 150.(twee ecnjaarlijksche
verhoogingen ad f 25.voor kweckelm-
gen, wier hulp, vooral in eenigszins groote
klassen niet kan worden ontbeerd.
De totale vermeerdereing van het sub
sidie zou alsdan ongeveer f 9000.bedra
gen. Het komt de meerderheid voor, dat
aldus aan het particulier initiatief vol
doende steun geboden wordt om te voor
zien in de behoefte aan bcwaarschoolon
derwijs.'
Met volle overtuiging geeft zij Uwe Ver
gadering dan ook in overweging tot bo
venbedoelde verandering van het subsidie,
waarmee do Commissie voor de bewaar
scholen zich heeft vereenigd, to besluiten.
Geen subsidie in de bouwkosten van
particuliere scholen. Wat betreft de ver
zoeken om „bijbouw" of „bouw en ver
bouw" van, bijzondere bewaarscholen eene
bijdrage in de stichtingskosten te verlec-
nen, is ons College unaniem van meening,
dat daarop niet moet worden ingegaan.
Opschuiving van den toelatingsleeftijd
voor leerlingen van de bewaarscholen. Als
een der maatregelen tot bezuiniging ge
ven wij in overweging, den leeftijd, waarop
de leerlingen tot de openbare bewaarscho
len mogen worden toegelaten, van 3 tot
3% jaar te verhoogen. Naar onze meening
kan hiertegen geen overwegend bezwaar
bestaan, ook al niet omdat het geven van
onderwijs aan kinderen beneden den 3%
jarigen leeftijd feitelijk nog niet veel be
ttekenen kan.
In verschillende gemeenten geldt voor
toelating lot dc bewaarscholen zelfs de
eisch, dat de kinderen den leeftijd van 4
jaren moeten hebben bereikt.
Het spreekt o. i. vanzelf dat bij invoe
ring van dien maatregel kinderen beneden
den 3 -jarigen leeftijd niet meer voor
de berekening van hot subsidie ten behoe
ve van bijzondere bewaarscholen behoo-
ren mede te tellen. Daarmede alléén kan
echter naar onze meening niet worden
volstaan. Immers zouden de besturen als
dan kinderen beneden dien leeftijd kun
nen toelaten en daarmede in dit opzicht
ten aanzien van het bijzonder en het open
baar bewaarschool-onderwijs een niet
noodzakelijken, ja zelfs ongewenschten
ongêlijken toestand kunnen scheppen.
Om die reden zijn wij van mcening, dat
aan het verleeneri van subsidie uit de ge
meentekas do voorwaarde moet worden
verbonden, dat tot do school geen kinde
ren mogen worden toegelaten, die op het
tijdstip van toelating den 3-jarigen leef
tijd nog niet hebben bereikt.
Tweejarige cursus. Wordt tot dio ver
hooging van den toelatingslceftijd beslo
ten, dan zal, aangezien vele kinderen
reeds op 5}{.-jarigcn leeftijd naar dc scho
len voor gewoon lager onderwijs overgaan,
liet voorschrift, vervat in art. 4 der veror
dening op do subsidiecring der bijzondc-
ro bewaarscholen, dat de school drie leer
jaren moet tellen, o. i. aldus behooren te
worden gewijzigd, dat alsdan slechts
wordt geëisclit dat do school ,ten
minste twee leerjaren" moet tellen.
Ontslag van onderwijzeressen; wacht
geld of uitkeering ten behoeve van ontsla
gen onderwijzeressen. Het spreekt wel
vanzelf, dat- wij hierbij tevens hebben
overwogen, wat van gemeentewege moet
worden gedaan voor dc onderwijzeressen
van do gesubsidiecr le bewaarscholen, dio
om dezelfde reden mochten worden ont
slagen. Hoewel op die onderwijzeressen
uit den aard der zaak dc gemeentelijke
achtgeldverordcning niet van toepas
sing is en dus van een feitelijk recht op
schadeloosstelling geen sprake is, ineenen
wij toch, dat, indien onderwijzeressen bij
het gesubsidieerd bcwaarschoolonderwijs
als gevolg van een door dc gemeente gc-
maatregcl hare betrekking zouden
verliezen, op de gemeente de moreelo ver
plichting rust eenigo vergoeding toe te
kennen. Naar onze meening kan dat het
best geschieden door to bepalen, dat de
besturen dier bewaarscholen van gemeen
tewege in staat gesteld zullen worden om
aan onderwijzeressen, die binnen één jaar
na de inwerking-treding van bovenge-
noemden maatregel, tengevolge van ver
mindering van het aantal klassen, worden
ontslagen, gedurende één jaar, te rekenen
van den datum van ingang van het ont
slag, eene uitkeering te vcrleenen op den
voet van de evengenoemde gemeentelijke
wachtgeld verordening.
Goedkeuring door B. en W. van de
plaats van vestiging van particuliere be
waarscholen. Geen subsidie aan bewaar
scholen met minder dan 60 leerlingen.
Verder zouden wij nog wcnschen te zien
bepaald, dat een op te richten school niet
voor subsidie in aanmerking komt, indien
niet de goedkeuring van ons College i3
verkregen cmlrent de plaats van vesti
ging van eene school, behoudens beroep
op Uwe Vergadering en dat geen subsidie
wordt verleend aan eene bewaarschool met
minder dan CO leerlingen. Op die wijze
heeft dc gemeente het in de hand, dat de
bewaarscholen op juiste wijze over de
sta<l worden verdeeld en dat niet tot op
richting van al te kleine schooltjes wordt
overgegaan. Ook hiermede gaat de Com
missie voor de bewaarscholen accoord.
UIT ÖE OfirlQEtfïKQ
KATWIJK AAN DEN RIJN.
St. Barbara-Vercen. Deze vcrecuiging
hield Woensdagavond haar jaarvergade
ring in de zaal „Vreeburg". Na openingen
lezing der notulen volgde het jaarverslag.
Het ledental bleef volgens dit verslag sta
tionair, de vereeniging behoefde weinig
actieve dienst te doen in 1926 wat als een
gelukkige omstandigheid aangemerkt kan
worden. In het bestuur kwam geen veran
dering. Volgde rekening en verantwoording
van den penningmeester. Ook de financiën
die een geheel ondergeschikte rol spelen in
deze vereeniging, zijn best, nl. een kas van
140.Daarna word de contributie vast
gesteld als in 1926. Volgde bet bestuurs
voorstel om aan bet Wit-Gele Kruis 5 af
te staan, mede om het aanspreken voor re
kening der vereeniging te doen geschieden.
Beide voorstellen werden aangenomen. De
peer A van Paridon was als lid van het
Kerkbestuur als bestuurslid aangewezen
door dat College, hel periodiek aftredend
bestuurslid de lieer Meijer werd herkozen
Enkele zaken van huishoudelijken aard
werden dan nog besproken, waarna de
vergadering door den Voorzifter met gebed
werd gesloten.
NOORDWIJKERHOUT.
Gemeenteraad. De Raad dezer ge
meente vergadert hedenavond. Aan de
orde is;
Onderzoek der geloofsbrieven van de
nieuw benoemde raadsleden. Voorstel van
Burgemeester eii Wethouders om hun Col
lege een algemeene machtiging te verstrek
ken toU uitvoering van raadsbesluiten tot
het aangaan van burgerrechtelijke over
eenkomsten. Voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot het opnieuw' verstrekken
van 18.000.eerste hypotheek, thans te
gen een rente van 4/4 pet. Voorstel van
Burgemeester en Wethouders tot het geven
van de garantie aan de gemeente Noord-
wijk als vermeld in art. 4 van liet water
leiding-contract voor het gedeelte dei-
Nieuwe Duinstraat, dat thans vanwege do
R. K. Woningbouwveroenigingen wordi
bebouwd Verzoek van de „Voorzienigheid"
tot verliooging der bij raadsbesluit dd. 1
Apil 1927 no. 17 toegekende gelden. Voor
stel van Burgemeester en Wethouders tot
opheffing der 0. L. school in het Dorp.
Voorstel van Burgemeester en Wethouders
tot vervanging van de bestaande lantaarns
in het Dorp door nieuwe lantaarns, over
eenkomstig het thans voor het gemeente
huis geplaatste model. Voorstel van Bur
gemeester en "Wethouders tot afschaffing
der jaarlijksche kermis. Schrijven van Gcd.
Staten, betreffende de verordening op het
havengeld. Voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot wijziging der Algemeene
Politieverordening. Wijziging begrootino
1925.
Gevestigd: D. H. Sukker van Am
sterdam AL Gozijn van Hillegom H.
AVeijers van Hillegom M. M. Zandber
gen van Oeestgeest M. Th. Zoet van Vel-
sen M. Dauman van Velsou E. Pfof-
ferkorn van Amsterdam M. G. Gast-
kemper van Purruereud W. van Rhee-
ren van Amsterdam C n. Kuilboer van
Amsterdam C. van don Lijnden van N.
en O. Gastel H. C. A Kuilboer van Am
sterdam A A. G Versteijnen uit Leiden
A. A. A. Kauffeld van Amsterdam
A. G. AVeijers van Leiden N. A. M. van
der Hoeven van \~oor schoten S. Duiven
voorden van Hillegom D. Blom van Am
sterdam C. Gevers van Berge..
Zoom A. P. Kniest cn N. C. Koisi'
Haarlemmermeer Arthur Bowker v
België N. H. dc Graaf van Nijmegen.
AV. B. Swart van 's-Gravcnhage Q)
van Leeuwen van AVarmond P. flo#
kamer van Hillegom Wed. Sj. Luchtlij;
van Bloemendaal Jar. Dalcbint
Nieuwerkerk M. van Houten vail Zau
dam D. Ammerdorffer van Eindhon
C. Schuurmans van Boikel A
Kupper van Apeltern N. Jongbloed
Medemhlik J. L. Hilkhuijsen van h
H. M van der Berg van Utrecht -)
van Dam van AVarmond P. llijssenn
Castricum C. J. A. Franssen ?au Voj
burg C. Duller van Amsterdam Cï
van Halderen van Delft J R Windhe
van Breda A. C. R. Kouijzer van Rate
stein J Moras van Haarlem
Zomeren van Leeuwarden W. J
Delft van Echt A. Demmers van Vc',
A. A. van der Putten van Baara -
C Roosen van Ranrlemmerliedc B
AViimemuller van Bergharen AY
Perreijn uit Delft.
Vertrokken: Ar. J. AV. S Gil1,;
naar Heemstede O. Rosïoot naar Ho;
kerk M. J. van Gent naar Den
P L. G A\rusten naar Haarlem -
Schemmer naar Schijndel Af. J Zoa
melk naar Velsen C Af. de Griaff t;
Bovenkerk C. Huijbrechts naar Oo,*
hout L. Sluijmers naar Sassenhehr
A. F. Grickspoor naar Haarlcmmern
G. P. Warmerdam n3ar N AmsH
W Hoogervorst naar Voorhout J. J1
A Snijers naar Wassenaar H. van»
Linden naar Berlicum W N Remi
naar Zocterwoude J Jansen
Frankrijk J. H. Hoogstraten i
Schoten C. M Huisman naar ïïaaifc
J. Bergman naar Oegstgeesf
Meurkens naar België A W vam
Linden naar Utrecht J K do L«
naar Den Haag P. C. J Bakker»
Amsterdam L. J. Roos naar Ehv'hi
E. J. M. van Keulen naar .Rcfttowhm-
B. A. Eype.naar Bussum G. Snltri*
naar Amersfoort H. L. van "Kam;*
naar Hillegom B. AVinkclaar
Wormerveer H Vitting naar T"
land W. J. Stal naar Oegstgeest
W. Gregoor naar Gendringen H M
Verbeek J. J. naar Noordwijk N Ju
der Krogt naar Voorscholen C. u
Klaveren naar Berk el TT. Th. lfan
naar Nijmegen G. Nobeler naar Roll?
dam D. Rossenberg naar Ter Aar
SASSENHE1W.
Geboren: Petrus Joannes, zoon n
J. P. Warmerdam en G. C. Duineveld-
Alberta, dochter van C. Spilker en A.i
Arons Rudolf Willem, zoo a van AV V
berg cn T. E. Seib Nicolaas Joodk
zoon van A. v. d. Eist en AI. C. de Ik
Marijtje, dochter van J. van Dijk fd
Jonker Petrus Nicolaas Joannes
zoon van L. M. van Rcigen en A. C. ri
Zalm Elisabeth Maria, dochter van
van Scbie en G. J. van Steijn H
Eva Agnes, dochter van P. H. do Greet'-
A C. Socterbroek.
Overleden: Johanna Alaria E-
sen 6 maanden Gornelis van Died
jaar cchtg. van A. v. d. Lans.
Ondertrouwd: Nicolaas LuebÜgke
jm 28 jaar en Gerdina Jacoba Guldek
jd 34 jaar.
Vertrokken: W. Eggink van A»
sterdam AL G. van Rijn naar Warm
M. E. v. d. Hoeven naar Haarlem
F. Gretzen naar Lisse A. van Dijk n--
Utrecht G. v. d. Luit naar Bovenkar-Y
AAL J. S. Sep naar Lisse E. C 0*
dam naar Woubrugge J. AL van I
naar Voorhout A. J. v. a. Voorn o*2
Oegstgeest G. Rip naar Haarlem®*
meer C. Verdegaal en gezin naar
G. H. M. Bisschops naar Voorschot
Gevestigd: F. A. Maas en gezin*!
Heemstede J. C. Verdegaal van
mond AL van Steijn van Voorhout -
M. Hoogkamer van Lisse II. A.
ma van Heemstede Q. A. Verstof?»
van Voorhout J. Venna van voorM
W. D. C. Post van Leiden AL AM»
van Haarlem A. P. v. d. Berg
Oegstgeest J. J, Noordermcer van w*
•senaar G. J. Vonk van A'oorhout
J Nijheus van Hillegom B. H ha®»
van Beemster A. M. van Rooij®
Haarlem G. Oud van Wognuin
Meijer van Alkemade G. J. van Ho
van Scbiebroek C. van AVavereo
Lisse AV. Korsten van Oegstgoest --
C. Daudcij van Lisso A. AV. van Be
en gezin van Leiden J. H. P ^war.
gezin van New York D. A. J.
van Nieuwer Amstel AV. G. AVar
van Heemstede.
ZEGWAART.
Geboren: Sjoerdtje Jitske, dock*
van W. de Vries en S. J van der B
Adriana Johanna, dochter t**
Heemskc-rk en A. AI. Telteroo i
Jacoba, dochter van J. Ilavtnaar w -
GraaB. Elisabeth, dochter van -*•
der Velden en A. van den Dool.