VRIJDAG 27 MEI 1927 18e Jaargang. No. 557/ 3)e (Souttq/nt ABONNEMENTSPRIJS bedraagtbl) vooruitbetaling l «fden 19 «nt per week 12.50 per kwartaal. 001 Aeenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. L» P« poet 2-9s P" kwartaal p.iilnstreerd Zondagsblad is voor de Abonné's rat- h ,i teeeo betaling van 50 ot. per kwartaal, bij voor- [tlelalmg Afzonderlijke nnmmers 5 ot. met Geïllnstreerd „adegeblad 9 et Dit blad verschijnt eiken dag uitgeznnderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT; Gewone advertentfën 30 cenl per regel Vooi Ingezonden Mededeeiingen wordt hel z dubbele vaD bet tarief berekend r Kleine adverlentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver buur, koop en verkoop 10.50. II IIMMEI BESTAAT UIT DRIE BLADEN. De Gemeente raadsverkiezing te Leiden. wat de stembusuitslag bij de verkiezing dea gemeenteraad te Leiden maakt tot bc verheugend f e i t is, dat een zoo groot ercentage kiezers bUjk beeft gegeven van wensch. om behouden te zien ook in J, Gemeentebestuur; den Cbristelijken 'bat stemt verheugend, ongetwijfeld. Maar ieder dier rechtsche partijen en [er gekozenen dier partijen legt het ook de ware verplichting op, nu ook in de naaste „komst daden te stellen, die liggen in de [in der Christelijke beginselen; nu ook de eidende beginselen van recht en van liefde I practiseeren in een beleidvol bestuur der BUITENLAND ue Katholieke Raadsfractie zal, naar wij mogen vertrouwen, in de toekomst zooals het verledene, vasthoudende aan de Ka- inolieke beginselen, gaarne samenwerken met anderen, wanneer door zulk een sa- nenwerking beginsel-wenschen of program punten, welke zij met die andere partijen emeen heeft, tot verwezenlijking kunnen rorden gebracht; wanneer dat is in het lelang der gemeenschap, zooals zij dat er- »nt. Het vertrouwen, door de kiezers opnieuw lan de gekozenen geschonken, zal ongetwij- led in hen verlevendigen het plichtsbesef in verhoogen den geestdrift, om in de da len dat vertrouwen waardig te zijn. Bij de mees ten onzer enkele bevoor rechten misschien uitgezonderd is zulk sen verjonging van den ijver, verfrissching val de energie wel 'ns gewenscht. En na 'n' /erkiezing begint men als 't ware op nieuw, ook al was men voor die verkiezing el afgevaardigde in het opnieuw gekozen college; zoo, dus psychologisch, beschouwd, tija periodieke verkiezingen in vertegen- roordigende, en ook,in andere college's, ook q de hier aangeduide reden heel nuttig 1 Een verheugend f e i t is in den stemhus- litslag ook, dat de twee anti-papistische lartijljes geen zetel hebben gekregen; heel veinig stemmen hebben behaald. I)e Herv. (Geref.) Staatspartij, die in een Itrooibiljet schreef, dat zij wilde optrekken tusschen de Roode en de Zwarte Zee, is blijkbaar tusschen die twee zeeën blijven vastzitten is nu dan ook daar waar zij in leder geval liever Tvil zijn dan bij Rome, blijkens het oude devies: liever Turksch in Turkije! Dat de eene communist, de heer Knut sel, niet in den Leidschen Raad is herko men, kan ons niet verheugen. Niet dat aanwezigheid toejuichten, omdat bij wak de S. D. A. P. bestreed. Maar de waarop hij die bestrijding voer- le, had een eigenaardig nut. Hij stelde n.l. Aischen, waarin de gevolgtrekkingen uit de socialistische beginselen waren tot uiting ?ebracht, en hield dan daarbij de S. D. A. P. foor oogen, dat zij de consequenties van het i, van het zuivere Marxisme, niet Tist te trekken. En, hoewel het practisch 'eter is met een verkeerd stelsel niet al de. gevolgtrekkingen daaruit te aanvaarden, tet is tocb heel goed, de gevolgtrekkingen e laten zien, opdat daardoor ook des te be- bet stelsel, waaruit zij voortvloeien, wor- Je gekend. En dat deed de heer Knuttel in ien Raad vaak zeer helder en met niet te irzetten logica. De Vrijheidsbond heeft zijn aantal zetels "an 3 niet weten uit te breiden; maar men -«eft zichzelf niet het verwijt te maken, dat t niet voldoende propaganda is gemaakt; ^en heeft geld laten verdienen, wat op zichzelf ook niet verkeerd is. Enmen «efi een galanten vorm van propaganda igevoerd. De Vrijheidsbond heeft n.L den dag voor afgaande aan de gemeenteraadsverkiezing, v'J de kiezers bloemruikertjes doen bezor gen, waaraan bevestigd was een envelop visitekaartje, waarop gedrukt stond ïneenverzoe^ op den Vrijheidsbond te stem- vind? nu,-a* voorbeeld maar navolging fin en ^stvolgende Kamerverkie- wJ/een bloementuiltjes bij de kiezers be ga worden, maar b v. lieve knakworst- f cTette halve kruikiea enz w»i héél 811 op eens voorstander van 'n r groot aantal partijen en partijtjes! feesteed ~ie van op zetels is terA ^ank me^e de voor de groo- *et van S-gUn®tige wÜziging in de Kies- cpn kan z'cb daarover verheu- getwijfeld. Maar of zij nu ook de j n meer- eerd fee i»Mdmrarhdand do a r t ij Bovon zal erlangen, is, gezien Hki'. v p^aarden doorden leider °k gesteld, zéér twijfelachtig! Engeland DE BREUK MET RUSLAND. Het Lagerhuis debat. Bestrijding door liberalen en labours. Gelijk gemeld heeft de Britsche premier Baldwin Dinsdag in het Lagerhuis een verklaring afgelegd omtrent de Arcos-af- falre. De Sovjet-commissie, aldus Baldwin, heeft zich niet gehouden aan de in de handels overeenkomst neergelegde verplichting om zich van directe, tegen Engeland gerichte communistische propaganda te onthouden. Zij is direct verantwoordelijk en er blijft Engeland niet anders over dan de han delsovereenkomst te beëndigen, het terug trekken der Sovjet-missie te Londen te verlangen en de Britsche missie te Moskou te roepen. Naar aanleiding van deze verklaring werd gisteren in 't Lagerhuis gedebatteerd Vooral de Labour-leider Glynes en de li beraal Lloyd George bestreden de regee ring. Glynes stelde zich op het volgende standpunt: De regeering stelt Rusland in de bank der beschuldigden. De Labour Party ac cepteert deze positie, doch vraagt dat Rus land niet veroordeeld wordt zonder een behoorlijk proces. De bewijsvoering dient grondig en onpartijdig onderzocht te wor den. Het „schuldig" mag niet worden uit gesproken voor het bewijs geleverd is. De Arcos-raid leverde dit niet op. Op de rede van Glynes antwoordde mi nister Chamberlain: Clynes had de vraag gesteld: Waarom zijt ge thans vóór het afbreken der betrek kingen, terwijl ge eenige maanden geleden nog een krachtig pleidooi hield tegen deze breuk, waardoor de vrede in Europa in gevaar zou kunnen worden gebracht? Volgens sir Austen had die vraag anders gesteld moeten worden. Zij had niet moe ten lulden: Waarom wilt ge nu afbreken, doch: waarom hebt ge niet reeds eerder afgebroken? Indien de Britsche regeering alleen aan haar eigen belangen en haar eigen bescherming had gedacht, zou zij dit ook stellig gedaan hebben. Nu kan al leen uit den ernst en den hartstocht, waar mede hij voor eenige maanden voor het in stand houden der betrekkingen pleitte, blijken hoe ernstig gemeend zijn poging was om een breuk te voorkomen, zelfs iodien daarbij argumenten door hem zijn gebezigd, die de gevolgen van die breuk ernstiger voorstelden dan zij in werke lijkheid waren. Een Labour-motie verworpen Aan het slot zijner rede diende Clynes een motie in. Hierop kreeg minister Cham berlain het woord, die er nog eens den nadruk op. legde dat de handel met Rus land kalm kan worden voortgezet, doch de Russen zelf verder geen enkel privilegie zul len genieten. De regeering wenschte de motie-Clvnes niet over te nemen, en zou, indien blijken mocht, dat zij het vertrou wen van het Lagerhuis in deze kwestie oiet had. weten wat haar-te doen stond. De Labor-motie werd ten slotte verwor pen met 267lulö stemmen, terwijl het regeeringsbesluit werd goedgekeurd met 34698 stemmen. Een Witboek over de „Arcos"- affaire. Zestien documenten, die in het Arcos- gebouw zijn gevonden, zijn als Withoek gepubliceerd, ten einde de vijandige agitatie der Sovjet-regeering en Derde Internati onale tegen Groot-Brittannië aan te toonen. Ook Canada breekt met de Sovjet-Unie. De Ganadeesche eerste minister Macken- zieu Kink heeft medegedeeld, dat de Ca- nadeesche regeering evenals de Britsche regeering de handelsovereenkomst met Rusland zal opzeggen. „De breuk een voorbereiding van den oorlog". L'itwindf's antwoordp op B a 1 d w i n's rede. In een interview voor de Russische en buitenlandsche pers heeft de waarnemen de volkscommissaris van Buitenlandsche Zaken, Litwinof, een antwoord gegeven op de rede van Baldwin. Litwinof verdedigde de opvatting, dat het afbreken der betrekkingen na den raid op de „Arcos" als een inleiding tot oorlog moet worden beschouwd. Do beschuldiging van spionnage noemde Litwinof een boosaardige insinuatie, die „evenals de door Baldwin ter sprake ge brachte documenten van verdachte her komst is en Engelands afbreken der be trekkingen en voorbereiding tot den oor log moet dekken." Verder herhaalde hij nog eens, dat Bo rodin in Qhina niet in dienst van de Sov- jet-regeeriDe stond. Kroonstad, in staat van oorlog. De Russische commissaris van oorlog Worosilow heeft een legerorder uitgevaar digd, waarin hij aan leger en vloot ken nis geeft van het afbreken der betrekkingen met Engeland. Verder wordt in de legeror der aan leger en vloot opgedragen zich geheel bereid te houden voor de verdedi ging van de Sovjet Unie. De vesting Kroonstad is in staat van oorlog ver klaard, en Britsche schepen is het bin nenkomen in de Russische havens verbo den. De Russische grens in het Verre Oos ten zal versterkt worden. De roode geleerden propa- goeren „vred e". Het Russische Telegraafagenlschap deelt mede, dat de academie van wetenschappen te Moskou een beroep op de Engelsche ge leerden publiceert, waarin wordt betoogd, dat de gebeurtenissen die uit de huiszoe king in de gebouwen der „Arcos" voort spruiten, het gevaar voor een nieuwen we reldoorlog doen ontstaan De geleerden van Engeland en de geheele wereld wor den uitgenoodigd in het belang van de handhaving van den vrede werkzaam te zijn. De „Prawda" is van oordeel, dat het be sluit der Britsche regeering heteekent, dat men op een zeer ernstig keerpunt in de internationale betrekkingen is aangeland. Het betreft hier slechts een eersten stap die door andere stappen gevolgd zal wor den, met name door krachtiger pogingen om een eenheidsfront tegen de Sovjet-unie tot stand te brengen. Polen. De aanvallen op van Hamel. De Senaat van Danzig biedt ver o*n tschuldigingen aan. De pers van Danzig had in de laatste weken weder een nieuwe camp&gne ge voerd tegen onzen landgenoot Van Hamel, hoogen commissaris van den Volkenbond aldaar in verband met een door profes sor Van Hamel gegeven besliss'^g inzake de klachten der Danziger spoorwegbe ambten tegen de directie der Poolsche spoorwegen De senaat der vrije stad Danzig heeft thans aan onzen landgenoot zijn levendig leedwezen en zijn afkeuring te kennen ge geven over de tegen professor Van Hamel gerichte persaanvallen. China. DE BURGEROORLOG. Soen Tsjoean-fang gevangen. Door het 36e Zuidelijke leger korps. United Press meld, dat volgens bericht uit Sjanghai maarschalk Soen Tsjoean- fang te Tsinkiangpoe door generaal Pei Pao-sjan, den commandant van het 36e Zuidelijke legerkorps, is gevangengeno men. Maarschalk Soen was vroeger toetsjoen (militair gouverneur) van de gewesten rondom den mond van den Jangtse. Hij heeft destijds den eersten stoot opgevan gen van het toenmalige Cantonleger. Daarop werd hij vervangen door Tsjang Tsjoeng-tsjang, en er was sprake van, dat Soen met de kas van zijn leger naar Ja pan zou vluchten. Dit bleek niet waar, bij bleef samenwerken met Tsjang Tsoeng- tsjang. Nu Tsjang Kai-sjek echter, naar allen schijn, opnieuw een opmarsch van den Jangtse naar het Noorden heeft on dernomen, ia Soen blijkbaar wederom het eerste slachtoffer dezer operaties. De opmarsch der Zuidelijken. Naar uit Peking ontvangen berichten valt op te maken, is de toestand in mid den Honan gunstiger voor de noordelijken en de opmarsch der rooden is tot staan gekomen. Ook de opmarsch van Feng naar het westen is gebroken en een te gen-offensief wordt hier ondernomen. Aan den Poekau-spoorweg is de toestand niet zoo gunstig voor de noordelijken. De opmarsch der nationalisten naar het noorden heeft groote ongerustheid te weeggebracht bij de buitenlanders in Pe king, vooral doordat alarmeerende ge ruchten, door de aanhangers der zuide lijken verspreid worden. Vele pessimis tisch gestemde buitenlanders maken zich bereid de stad te verlaten. 200 gewonden te Hankau. Generaal Feng nar Sjansi teruggeworpen. Een telegram uit Hankau meldt, dat al daar 2000 gewonden van het front in Ho nan zijn aangekomen. Do Zuidelijken be weren, dat hun strijdkrachten in genoem de provincie oprukken. Bijzonderheden hierover ontbreken echter. De Noordelij ken op hun beurt verklaren volgens een telegram uit Peking, dat do opmarsch hunner troepen bij Hankau voortduurt en dat generaal Feng naar Sjansi is terugge roepen. Wederom evacuatie van Japansche onderdanen. De Japansche minister van Buitenland sche Zaken heeft den Japanschen gezant te Peking opgedragen de Japansche vrou wen en kinderen uit het gebied van Tsinan tot Tsingtau te evacueeren, daar voor on lusten wordt gevreesd. De Britsche concessie te Kioekiang. Uit Kioekiang wordt gemeld dat in de Britsche concessie Britsche matrozen aan land zijn gezet. Men meent dat dit de eer ste stap der Engelschen is om de conces sie weer in bezit te nemen. De Chineesche autoriteiten hebben te gen het landen der matrozen geprotes teerd. Japansche steun voor Tsjang Kai-sjek? Tanaka acht het oogenblik daartoe gekomen. Sinds de nieuwe Japansche regeering het bewind in handen heeft genomen heb ben belangrijke gebeurtenissen in China plaats gegrepen en de minister-president, baron Tanaka, is er meer en meer van overtuigd, dat het oogenblik gekomen is om de regeering van Tsjang Kai-sjek te erkennen en moreelen steun aan deze re geering te verleenen. De Nankin g-regee- ring belichaamt, volgens Tanaka's mee ning, de gezondste en sterkste elementen van het Chineesche nationalisme; zij heeft de nationalistische beweging van den Rus- sischen invloed gezuiverd en zal waar schijnlijk spoedig het bewind voeren over het grootste deel van China. Baron Tanaka is dan ook van meening, dat Japan met deze regeering kan onder handelen en dat ook dient te doen. De nederlaag der Noordelijken wordt, vol gens hier ontvangen berichten, een débfl,- cle en men stelt weinig vertrouwen in Tsjang Tso-lin als degene, die den natio- nalistischen opmarsch kan tegenhouden. Deze overwegingen hebben den minister president ertoe geleid aan te nemen, dat aan Tsjang Kai -sjefs regeering onver wijld steun dient te worden verleend. Engelsche samenwerking zou daarbij verwelkomd worden. Intusschen bestaat er, door de nederlaag der Noordelijken, kans op wanordelijkhe den in Sjantoeng, waar veel Japansche onderdanen wonen. De rogeering is be reid, zoo noodig een of twee bataljoné van de Mandsjoerijnsche troepen naar Sjantoeng te zenden om de orde to Tsi- nanfoe, waar 2300 Japanners wonen, te handhaven. BINNENLAND GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN. AMSTERDAM. Gekozen zijn: 7 R.-K., 15 S.D.A.P., 5 Vrijheidsbond, 3 Vrijz.-Democr., 4 Chr.-H., 3 Antirev., 1 Arbeidscomité, 2 Comm. Par tij (afgescheiden), 2 Comm. Partij (offi cieel), 1 Arbeidscomité, 3 Middenstands- blok. De uitslag is dus geweest, dat do S.D. A.P. en de R.-K. elk één zetel verliezen. Wat de soc.-demooraten betreft, lijkt het waarschijnlijk, dat zijn onder de gege ven omstandigheden hun derden zetel in het college van B. en W. verliezen. Opmerkelijk is, dat ook hier geen der kleine partijen een schijn van kans heeft gehad, met uitzondering dan van het Rev. Arbeiderscomité, waarvan de eerste man, de heer C. Kitsz, een bijzondere populari teit onder zijn geestverwanten, de bij het P.A.S. aangesloten arbeiders, bezit. Niet gestemd hebben van de 376.582 kie zers 27.490. Nimmer was do opkomst bij de stembus te Amsterdam zoo groot. HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Het Lagerhuisdebat over den breuk met Sovjet-Rusland. Het regeeringsbesluit wordt met 346 tegen 98 stemmen goedge keurd. De Sovjets hebben Kroonstad In sitaat van oorlog gesteld. De burgeroorlog in China. Het laatste stukje droog land van Loui siana is nu ook overstroomd. (Buitcnl. Be richten, 2e blad;. BINNENLAND. Gemeenteraadsverkiezingen in de groi> te steden, in andere gemeenten, ook in de omgeving. Op den Rijn bij Arnhem is een ongeluk gebeurd, waarbij een vader met twee zoon tjes zijn verdronken. (Gemengde Berich ten, 3de blad). OMGEVING. Mr. J. Schokking is benoemd tot bur gemeester te Katwijk (1ste blad). Onze Geïllustreerde Pagina De photo-pagina geeft o.m. photo's van: de huldiging van den oudsten piloot der K.L.M.; Lindbergh; proeven met een lijn- mortier te Scheveningen. Vrijheidsbond, 2 Vrijz.-Democr., 4 Chr.-H., 4 Antirev., 1 Comm. Partij (officieel), 2 Herv. Staatspartij, 1 Bond van handels- en bedripfsbelangen (de heer Verkooper). De S.D.A.P. wint een zetel, de Antirev. verliezen een zetel. Utrecht Do uitslag: Vrijheidsbond 5, de R.-K Staatspartij 10, de S.D.A.P. 11, de Antirev. 5, de Chr. H. Unie 4; de V.-D. Bond ver moedelijk 3 zetels en de R.-K. Volkap. 1 zetel. De Vrijheidsbond verliest 2 zetels (deze partij had in den ouden raad mèt de Mid denstandspa rtij 7 zetels) de C.-H. Unie wint 1 zetel, de V.-D. Bond wint ook 1 zetel. Zaandam. Gekozen 1 C.-H., 1 V.-B., 3 R.-K. Staats partij, 9 S.D.A.P., 1 Comm. 3 A.R., 1 Bur ger Kiesv. De V.-D. winnen een zetel van de Burger Kiesver. Overigens komen de partijen op dezelfde sterkte terug. Tilburg. De R. K. Staatspartij behoudt haar 20 zetels, de vrijz.-dem. verliezen hun ééne zetel, de S. D. A. P. wint één zetel, de R. K. Volkspartij behoudt haar zetel. Arnhem. De nieuwe raad bestaat uit G leden van den V.B., 1 Comm. 10 S.D.A.P., 3 A.R., 9 R. K. St. P., 1 V.D., 3 Chr. Hist., 1 TTerv. Ger. St. p. en 1 Dem. p. De V.B. wint 2 zetels, do Comm. 1, de S.D.A.P., de V.D. Partij en de H.G.S. verliezen ieder een zetel. Opmerkelijk is, dat de Vrijheidsbond die in 1923 slechts 3320 stemmen verkreeg thans 2214 stemmen meer had. De S.D. A.P. ging 416 stemmen achteruit, de V.D. verloren 827 stemmen. Dordrecht. Zuinig gem. bestuur verkrijgt 1 zetel, vrijz. dem. 1 zetel, S.D.A.P. 10 zetels, vrij heidsbond 6 zetels, Chr. Hist. 4 zetels R.K 3 zetels, A.R. 6 zetels. Z.B.B. verliest 3 zetels, de anti rev. verliezen 2 zetels, de vrijheidsbond wint, 3 zetels ri« SD.A.P. 1 zetel, de P TT SPORT. ROTTERDAM. Gekozen zijn: 8 R.-K., 16 S.D.A.P., 5 Vrijheidsbond, 2 Vrijz.-Democr., 4 Chr.-H., 7 Antirev., 2 Comm. Partij (afgescheiden) 1 Staatk. Geref. Het groote feit van de Rottcrdamsche Raadverkiezing is, dat Coremans niet her kozen werd. Hij kreeg thans slechts 3210 stemmen tegen 4477 in 1923. Liet het zich bij de Statenverkiezingen nog aanzien, dat hij kans had, ten gevolge van zijn onsympathiek optreden in en bui ten den raad schijnt hij zijn getrouwen te hebben afgeschrikt. De heer Van Burink van de Wijnkoopgroep is herkozen en keert met een collega in den raad terug, terwijl de officieele candidaten van de Communistische Partij het niet tot een zetel konden brengen. Voor het eerst zullen in den Rotterdam- schen raad de Staatkundig Gereformeer den vertegenwoordigd zijn. Men dankt dit resultaat aan de populariteit van den eer sten candidaat, ds. Kersten. De V.D. gaan een zetel achteruit en komen van 3 op 2; terwijl de V. B. een zetel vooruitgaan en van 4 op 5 komen. De overige partijen blijven gelijk. DEN HAAG. Gekozen zijn: 10 R.-K., 14 S.D.A.P., 7 VOETBAL. DIOC. HAARL. BOND Bisschopsbeker-Competitie. Excelsior I— Duiven I 2—1. Bij de Overganger Excelsior waren gis teren, aan de Damlaan te Schiedam, de Duiven uit Rotterdam op bezoek voor bo vengenoemde Competitie. Een paar oude rivalen, welko elkaar in langen tijd niet hadden ontmoet, waren daardoor in de gelegenheid zich weer eens met elkander te meten, waarbij de Duiven echter het onderspit moesten delven in een forschen en spannenden wedstrijd. Als scheidsrechter Haverkorn het be- ginsignaal doet hooren, trappen de Duiven af, nemen het leder mede tot bij den Schiedamschen doelmond waar de aanval wordt gebroken. Er ontwikkelt zich dan een snel op en neergaanden strijd, waar bij aan weerszijden gevaarlijke momenten voor het doel ontstaan doch de verdedi gingen blijken voorloopig voor haar taak borekond. Na een half uur spelcns hebben echter de Schiedammers het eerste suc ces te boeken door toedoen van haar linkervleugelde linksbinnen Bchiet kei hard in en zij hebben de leiding (1—0). Hierdoor aangemoedigd blijven de Excel-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1