MAANDAG 9 MEI 1927 18e Jaargang. No. 5562 De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bi] vooruitbetaling Voor Lelden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL Bil onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaaL Franco per post 2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'e ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bg voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 et-, met Geïllustreerd 1 9 ct Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentlön 30 oenl per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het - dubbele van het tarief berekend. r Kleine advertentlen, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.50. Dll NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN. V Wat in ons land bereikt is. Katholieken, die niet zoo warm voelen voor een politiek als de laatste jaren in ons land is gevoerd de coalitie-politiek verwijzen ook nog al 'ns naar Enge land, waar de Katholieken een geheel an dere richting in het politiek beleid volgen en 't toch ook goed en in vele opzichten veel beter gaat, zoo zeggen zij. Men zij echter voorzichtig met die ver wijzing en de conclusies, die men uit de vergelijking tusschen ons land en Enge land trekt. En men leze eens aandachtig het vol gende: Op zijn jongste conferentie heeft het episcopaat van Engeland en "Wales de volgende resolutie opgesteld ten aanzien van de Katholieke eischen op het gebied der opvoeding. „De bisschoppen hebben op hun jaar- lijksche bijeenkomst wederom den huidi- gen toestand der niet-gesubsidieerde scho len onder oogen gezien. Ze werden op nieuw bevestigd in hun overtuiging, dat de tegenwoordige voorwaarden in geen opzicht waren te voorzien, toen het com promis van 1902 werd gesloten en dat die voorwaarden thans een last beteekenen welke boven de draagkracht gaat van hen die deze scholen onderhouden Ze wenschen twee beginselen op den voorgrond te stellen, die essentieel zijn voor een rechtvaardige en bestendige re geling van deze urgente kwestie: lo. dat voor alle ouders eenige vrijheid moet bastaan in de keuze van school, zooals op bet oogenblik in de meeste ge vallen slechts do meergegoede klassen be zitten; en dat een vrijheid van dezen aard slechts mogelijk is, indien het insti tuut der bijzondere scholen, zoowel pri maire als secundaire, gehandhaafd worde en uitgebreid. Eenige verzwakking van het systeem der bijzondere school leidt onvermijdelijk voor de armere wassen^tor een vermindering van de zeer beperkte vrijheid, welke zij ten aanzien van de schoolkeuze nog bezitten; 2o. dat precies dezelfde faciliteiten ten opzichte van de opvoeding moeten wor den gegeven aan degenen, die een bepaald godsdienstig onderwijs beschouwen als een essentieel deel der opvoeding, als aan degenen die niet zoo'n groot belang hech ten aan onderwijs met dergelijk gods dienstig karakter. We eischen daarom een redelijke school keuze voor de ouders van iedere sociale klasse en gelijke faciliteiten voor allen zonder dat op grond van den godsdienst belemmeringen in den weg worden ge legd." Ziethier, wat men in Engeland wenscht, waarnaar men in Engeland verlangt. En wat voor een zeer groot deel in Ne derland bereikt en verkregen isl En waaraan wij wel 'ns meer met (waardeering aan mogen denken! BUITENLAND Volkenbond DE ECONOMISCHE CONFERENTIE. Rede van Sokolnikof. IBlaam voor de kapitalistische landen. Zaterdag heeft de Russische gedele geerde Sokolnikof zijn met spanning ver dachte rede gehouden. Spr. betoogde, dat de pessimistische .voorspellingen in zake den aanstaanden ondergang van Ruslands volkshuishou ding geenszins in vervulling zijn gegaan, maar dat integendeel de productie in den loop der jongste jaren juist aanmerkelijk (toegenomen is. De aanvankelijke, gewel dige moeilijkheden, waren volgens spreker niet toe te schrijven aan de socialistische beginselen, maar aan de groote verwoes tingen, welke het gevolg waren van wereldoorlog en van de interventie der kapitalistische mogendheden in Rusland. De groei der Russische industrie gaat, toegegeven, in een lanzzaam tempo, maar volgens bepaalde, door de regeerings- autoriteiten nauwkeurig aangegeven plan nen. Men heeft er, in grooten omvang en met succes, naar gestreefd om de nijver heid naar streng wetenschappelijke be ginselen te bevorderen. In tal van takken fan nijverheid is de productie reeds groo- ■Mr dan vóór den wereldoorlog, en dit uit buitend dank zij de eigen inspanning van iet Russische volk en zijn leiders. Een rroot deel van het beschikbare kapitaal js, zoo deelde spr. mede, gebruikt tot ver nieuwing van de technische uitrusting ier fabrieken. De ^actieve deelneming der arbeiders massa's aan de productie is verzekerd. Het stoffelijk en geestelijk peil der arbei ders en boeren is verhoogd. De nog be staande werkloosheid heeft andere oor zaken dan in de landen van West- en Midden-Europa, en is toe te schrijven aan politiek van wantrouwen der kapita listische mogendheden en aan Ruslands afsluiting van de rest van de wereld. Het is een feit, dat Ruslands buiten- landsche handel aanmerkelijk geringer is dan vóór den oorlog; hij bedraagt slechts 40 van het vooroorlogsche totaal. Dit is echter niet toe te schrijven aan het staats monopolie van den buitenlandschen han del, maar aan de toeneming van het bin- nenlandsch verbruik van landbouw- en nijverheidsproduclen. Aan het slot van zijn door heel de con ferentie met buitengewone belangstelling aangehoord betoog, gaf Sokolnikof uiting aan de hoop, dat de kapitalistische lan den nauwere economische betrekkingen met Sovjet-Rusland zullen aanknoopen, waardoor men een grooten dienst zou be wijzen zoowel aan. de beveiliging van den wereldvrede. Een accoord met Sovjet- Rusland zou voor de buitenlandsche in dustrie een duurzame, stabiele en stevig gegarandeerde markt openen. Sovjet- Rusland biedt het buitenlandschkapitaal niet slechts de mogelijkheid, handelsbe trekkingen aan te knoopen, maar boven dien concessies met onbeperkte mogelijk heden. Het is volstrekt niet uitgesloten, dat een kapitalistische economie in de meeste landen en een socialistische econo mie in Rusland naast elkander bestaan; integendeel, hierdoor kan de groote be- teekenis van de socialistische economi sche methoden voor de economische en cultureele ontwikkeling der menscbheid scherp in het licht worden gesteld. Een rede van Serrarens. Tegen het einde der algemeene be schouwingen hield de Nederland se h e deskundige Serrarens namens de Internationale van christelijke vakbonden een rede, waarin hij aandrong op stelsel matige internationale economische sa menwerking met verwijdering van de han delsbarrières, en desnoods met behoud der industrieele kartels, waarbij den ar beiders in stoffelijken en zedelijken zin behoorlijke bescherming wordt gewaar borgd. Inzake Jouliaux' los van cen~T)eTinanent economisch instituut zeide Serrarens, dit te willen aanvawaort. maar hij voegde er voorzichtig bij, dat andere middelen voor permanente samen werking eveneens konden dienen. Hij en do zijnen staan dus niet onvoorwaardelijk achter de groep-Jouhaux. Ten slotte voorzag spreker de mogelijk heid, dat deze conferentie geen directe resultaten zou opleveren, maar hij hoopte dan toch op bevordering van den geest van samenwerking. Duitschland De Stahlhelmdag. Overdag een vrij rustig verloop Zondag had te Berlijn de met spanning tegemoet geziene demonstratie plaats van de monarchistische vereeniging „Stahl- helm". De Berlijnsche politie wist, hoewel het gevaar voor tegendemonstraties zeer gróót was, iedere betooging te onderdruk ken. Het lastigste waren de communisten. Telkens vormden zich op de kruispunten der straten communistische groepen, die de betoogers uitfloten, de Internationale zongen en den Stahlhelmlieden grove scheldwoorden naar het hoofd wierpen. Nauwelijks was echter zulk een commu nistisch centrum gevormd, of een auto met politie-beambten verscheen en dreef de lieden met den gummistok uiteen of drong ze in een zijstraat terug. Een oogen blik later zaten de Schupo's weer op den auto, om op een ander bedreigd punt te intervenieeren. Hier en daar hadden vriend en vijand van den Stahlhelm de wijze oplossing gevonden ieder één kant van de straat te bezetten en ieder „hoch" met „nieder" te beantwoorden. Beide par tijen brulden zich de longen uit, om de eenen met het Deutschlandlied, de anderen met de Internationale elkaar te overstem men. Nu en dan viel er wel een revolverschot, doch het Berlijnsche publiek is aan rel letjes gewend en werd niet onsticht. Een paar honderd arrestaties en hier en daar een blauw oog of een geduchte aframme ling met den gummiestok was alles wat de communisten konden bereiken. 'b Avonds ernstiger relletje Nader wordt gemeld: Terwijl botsingen van andersgezinden met Stahlhelmlieden in den loop van den dag meestal onderdrukt konden worden, kwam het in de late avonduren tot ernsti ger relletjes. Op den Winterfeldtplatz werd een voor malig eerste luitenant door messteken zoo ernstig toegetakeld, dat bij in hopeloozen toestand in het ziekenhuis werd opgeno men. Ook zijn schoonvader, die hem ver gezelde en een vriend werden gewond. Wie de daders zijn, kon nog niet worden vast gesteld. In het Noorden van de stad wer den vijf Stahlhelmmenschen door onge veer vijftig communisten overvallen en werden drie ernstig gewond aan het hoofd; een zoo ernstig, dat hij naar het zieken huis moest worden overgebracht. Zijn toe stand iszorgwekkend Het aantal door de politie gearresteer de personen was gisteravond negen uur tot 439 gestegen. Ook de Stahlhelmmenschen hebben zich ten slotte niet onbetuigd gelaten. De oud kolonel Lang, lid van de Reichsbanner, die e en„hoch" op de republiek uitbracht, werd door hen ernstig mishandeld. Frankrijk. De restauratie van de Kathedraal van Reims. Een politieke, religieus of artistieke plechtigheid? Woensdag a.s. zal Herriot in zijn hoe danigheid van minister van onderwijs en schoone kunsten de inwijding bijwonen van de gerestaureerde Kathedraal van Reims, die pas thans geheel, na de tijdens de oorlogsjaren aangerichte beschieting, is hersteld. Deze plechtigheid, welke een nationaal karakter zal dragen,, is echter aanstonds door de bladen als een feit van politieke beteekenis voorgesteld. Gisteren hoonde de „Echo de Paris" dat Herriot, die eer tijds ruwweg tot de afbreking der diplo matieke betrekkingen met het Vaticaan besloot; Herriot, die de meest representa tieve vertegenwoordiger van de radicale vrijmetselarij ia; Herriot, die den rcli- gieusen tradities in den Elzas den oorlog verklaarde, die de uitwijzing der geeste lijken voorbereidde; Herriotzich Woensdag a.s. met gebogen hoofd zal moe ten buigen voor het purper van den deken der Fransche kardinalen op den drempel zijner kathedraal. Of Herriot het wil of niet, zoo schreef het blad, zijn tegenwoor digheid in Reims krijgt een symbolisch karakter als van een boetdoening. Voor de herstelde ruïnes zal hij met smartelijken en ontgoochelden blik het treffend con trast kunnen waarnemen tusschen zijn eigen ontzaglijk verval en kuDnen peinzen over de inéénstorting zijner ijdelheid. Spanje De Spaansche troonopvolging. BINNENLAND. Het Spaansche gezantschap te Parijs spreekt formeel het bericht tegen, volgens hetwelk de derde zoon van den koning van Spanje tot troonopvolger zou zijn aange- wozen. China. DE CHINEESCHE CHAOS. De „Sumatra" uit Sjanghai. Niet meer noodig. Aan Hr. Ms. kruiser „Sumatra" is tele grafisch order gegeven Sjanghai te verla ten en de reis naar Ned.-Indië voort te zetten. Naar het Corr. Bureau meldt, is het be sluit omtrent bet voortzetten van do reis de „Sumatra" naar Ned.-Indië geno- na overleg met de Nederlandsche autoriteiten in Ohina, die van oordeel wa ren, dat de toestand waarin zich de Ne derlandsche onderdanen te Sjanghai be vinden een verlenging van het verblijf van dien oorlogsbodem thans niet meer noodig maakt. De regeering te Hankow. Spoedige ineenstorting. Het „Centraal News'VAgentschap meldt uit Shanghai, dat de troepen van generaal Tsjang Kai Shek een punt bereikt hebben aan de Yangtse, vijftig mijlen van Kioe lriang, en honderd vijf en twintig mijlen ten Zuid Oosen van Hankow. De ineenstorting van de bolsjewistische regeering te Hankow wordt, spoedig ver wacht, daar de regeering gebrek heeft aan geldmiddelen en het volk tegen zich krijgt. Mexico. De opstandige beweging. Uit Mexico-City wordt gemeld, dat de federale strijdkrachten, bestaande uit in fanterie, cavelerie en vliegtuigen, de op standelingen in de bergen van Jalisco aan vallen. Men wil trachten dit grootste leger der opstandelingen te vernietigen. Do mi nister van oorlog leidt den aanval per soonlijk. Australië. Vóór de inwijding van Canberra. Een steen (geworpen naar den trein van den Hertog van York. Uit Albury (Nieuw Zuid-Wales) wordt gemeld: Het venster van een der rijtuigen in den trein, die den hertog van York naar d9 door hem in te wijden hoofdstad Can berra (zooals gemeld heeft do inwijding heden plaats) vervoerde, is verbrijzeld door een zwaar voorwerp. Men neemt aan, dat het een zware steen was, die door een misdadigen knaap naar den trein werd ge worpen. Gouden Jubilé der St. Joizefsgezllenvereen. te Rotterdam. Na voorbereiding door een plechtig tri duüm, onder leiding van den zeereerw. pa ter Fennell O.P. werd gisterenmorgen het vijftigjarig bestaansfeest der St. Joseph- gezollenvereeniging te Rotterdam gevierd. Begonnen werd met een algemeene H. Communie van ongeveer 1300 mannen en jongelingen in de rijk versierde Sint Do- minicuskerk. waar de centraal-president rector Van Adrickem, geassisteerd door de presidenten van Rotter lam en Den Haag een plechtig H. Mis opdroeg. Daarna ging men iif optocht met muziek naar het Ge- zellenhuis op het Stationsplein, waar een gemeenschappelijk ontbijt plaats had. Om twee uur werd een feestvei gadering ge houden in het Gezellenhuis. Spreker waren pater Rosarius van dor Linden O. P. uit Huissen en de centraal- president. Gehuldigd werden twee gouden jubilarissen, de gebroeders Karati, ter wijl in de vestibule een gedenksteen werd onthuld. Des avonds kwamen de leden in feestvergadering hijeen. Vertoond werden levende beelden met muziek en zang, ver tolkende het loven van vader Kolping. Na de pauze werden oefeningen gehouden door de turnvereeniging. Uit verschillende plaatsen des land waren afgevaardigden aanwezig. Zevende lustrum R.-K. Volksbond Afdeeling Delft. De Delflscho afd. van den Nederland- schen Roomscli Katholieken Volksbond vierde gisteren haar 35-jarig bestaan. Dit heuglijk feest, der Delftsche R.-K. Werkliedenvereen. werd j.l. Woensdag avond ingezet met een driedaagsch tri duüm, waarna gistermorgen vrijwel alle leden ter H. Tafel naderden, welke plech tigheid werd besloten met een gemeen schappelijk ontbijt in het gebouw der R K. Jongelingen-Congregatie. Gistermiddag half ééu was er groote fee_s_tyerg^dmntLjjp de_feestelijk vrsierde geluisterd door het R.-K. Harmonie-Ge zelschap „St. Franciscus". Aanwezig was hier ook de eerste Voor zitter der Delftsche afdeeling, de heer Ro mein, die, zooals de tegenwoordige Presi dent, de hger Spendel, opmerkte „Eerst voor Pius iX z.g. had gestreden en daarna naar aanleiding der Encycliek „Rerum No varum" voor Leo XIII z.g. ging strijden, met als gevolg dat de feestvierende afdee ling is gegroeid tot een Bond met elfhon derd leden, mot een vijftiental Vak- en On- derafdeelingen. Hierna hield de heer L. F. Guit, lid van den Haagschen gemeenteraad, 'n geest driftige feestrede, getiteld „Omhoog". „Maandagmorgen" LUCHTVAART Nungesser en Coli Zondag morgen gestart. HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Op de economische wereldconferentie te Genève heeft de Russische gedelegeerde Sokolnikof een rede gehouden over den economischen toestand van Sovjet-Rusland* Relletjes op de stahlhelmdag te Berlijn. De „Sumatra" wordt uit Sjanghai te ruggetrokken. Twee Fransche vliegers zijn Zondagmor gen gestart van Parijs voor een vlucht over den Oceaan naar New-York. (Lucht vaart, 1ste blad). BINNENLAND. Advies van den Middcnsiandsraad in zake de voor-ontwerpen Winkelsluitings wet en Werktijdenbesluit voor winkels. (lsle blad). Het nieuwe Beursgebouw voor Bloem bollencultuur. (2de blad). OMGEVING. De benoeming van een burgemeester te Katwijk. Do start. Uil Parijs wordt geseind: De twee Fransche aviateurs Nungesser en Coli zijn gistermorgen om 5.21 van het vliegveld Le Bourget te Parijs opgestegen voor het ondernemen van hun poging om een non-stop-vlucht over den Atlantischen Oceaan van Parijs naar New York te maken. Men heeft om 6.48 de machine over de Fransche kust bij Havro zien vliegen. Het besluit om de vlucht Zondag te be ginnen, werd Zaterdagavond om 10 uur genomen, na de ontvangst van gunstige weerberichten (Noord-oosten- tot Oosten wind) over den Atlantischen Oceaan. Of schoon de weerstoestanden bij New Found'and minder goed waren, meenden de vliegers, dat zij toch niet absoluut on gunstig waren te achten. De start te eL Bourgee werd door vele honderden bijgewoond, onder wie aero naut ische officials en verscheidene be kende vliegers. De nacht was vaak stormachtig, doch op het moment van vertrek was de hemel wat opgeklaard en waren de sterren zicht baar. Toen Nungesser en Coli hun plaatsen in het groote wittte vliegtuig innamen, wer den zij luide toegejuicht. Do piloten wuif den met de hand tot antwoord. Het toestel, dat zeer zwaar beladen was met de noodzakelijke voorraden benzine, ongeveer 3000 K.G. wegende, liep onge veer 900 M. uit en maakte verscheidene sprongen voor do opstijging. Men was dan ook verheugd, toen do stijging veilig volbracht was, omdat zich aan het eind van het vliegveld een riviertje bevindt, dat moeilijkheden bad kunnen opleveren. Eenige minuten, nadat „l'Oiseau Blan che", zooals de machine is gedoopt, was opgestegen, startten vier andere vliegtui gen om Nungesser en Coli, tot aan do 1 v-cinsoha kust te vergezellen. Attentie van schepen. In den nacht van Zaterdag op Zondag is door de voornaamste Fransche draad- looze stations oen boodschap uitgezonden met de beschrijving der machine en de voorgenomen route en waarbij tevens don schepen op zee is gevraagd het eventueel passecren van het vliegtuig te rapportce- ren Want om zooveel mogelijk gewicht te besparen is zelfs geen draadlooze in stallatie medegenomen. Door middel van vuurpijlen en een verlichte letter N zullen echter de aviateurs signalen geven De route. Volgens do voorgenomen route zal do totale afstand van de vlucht minslens 3700 mijl bedragen. De vliegeniers zouden de Fransche kust lui Barfleur verlaten, liet Kanaal naar Cornwall in de ricmnmg van head vliegen en het St. George's kanaal naar de Fastnet vuurtoren oversteken. Vandaar zal de eigenlijke vlucht over don Atlantischen Oceaan volgen, eerst in Noor delijko richting tot den 54sten lengtegraad en dan naar Kaap Race (New Found- land). Ten slotte zal dan do route langs de Amerikaansche kustlijn loopen naar New York. Indien zij vliegen met een gomidde.de van 110 mijl por uur (dat zij echter kun nen overschrijden) zouden zij heden te New York tusschen 8—10 uur voorm. New Yorksche tijd aankomon Het toestel. Do vlucht is, naar men weet met zeer veel zorg voorbereid. Heel veel proefvluch ten zijn op het vliegveld te Villacoublay gemaakt. De machine, welke met een 450 PK LorrainDietrichmotor is toegerust behoort tot het maritieme type, dat de in genieur Levasseur speciaal voor deze vlucht heeft geconstrueerd. Het vliegtuig is een tweedekker, in staat om op zee te drijven, doch niet om uit het water op te stijgen. Bij de start had de machine een extra onderstel met wie len, dat echter onmiddellijk na do stijging werd losgelaten, met het resultaat van grooto gewichtsvermindering en oen winst in snolheid van ongeveer 12 mijl per uur. Normaal is de machino toegerust mot drie zitplaatsen, doch do «lerdo zetel hoeft plaats gemaakt voor een benzinetank. Het toestel heeft drie groote tanks, licht maar sterk geconstrueerd, die 4000 litter ben zine kunnen bevatten. Gerekend is, dat deze hoeveelheid voldoende is voor een vlucht van meer dan 4300 mijl. Er zijn o m. twee parachutes aan boord en eenige levensmiddelen. Een mislukte Oceaanvlucht? In Parijs maakt men zich ongerust ovor het lot van den kapitein-vlieger de Saint-Roman die Donderdagavond van St. Louis in Senegal is opgestegen voor een nons-top-vlucht naar Pernambuco, in Brazilië. De vliegenier is het eiland Fer nando Noronha op 300 mijlen van Per nambuco gepasseerd, maar sinds heeft men het vliegtuig niet meer geconsta* teord. RECHTZAKEN kantongerecht te leiden. Geen vergunning Slechts weinig zaken stonden er voot zitting van heden op do rol: G. v. E. en H. H. te Amstelveen hadden gevaren zonder vergunning van Rijnland. Eisch 5 of 5 dagen. C. V. te Noordwijk aan Zee had zonder vergunning een steenen schuur laf^ gebruik genomen. Verd. zeide dit reeds ge daan te hebben op J Juni 1917. A. P. to Noordwijk aan Ze stond t voor eenzelfde feit terecht, dio zegt reedtf van 1922 af daar te wonen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1