WOENSDAG 27 APRIL 1927
18e Jaargang.
NO. 5552
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bl| vooruitbetaling
r Leiden 19 cent pei week 12.50 per kwartaal
odz' AgenteD 20 nent per week 12.60 per kwartaal
renco pei post I 2.95 per kwartaal
Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'e ver
Lbmu tegen betaling van 50 ot per kwartaal, bij voor-
iiieialiiig Afzonderlijke nummers 5 et. met Geïllustreerd
udilaKfblad 9 ot
Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewono advorlonliën 30 cent per regel
Voor LngezondeD Mededeellngen wurdt bet
dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 8(J woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd huur en ver
huur, koop en verkoop IU.50.
IÜIIMEB BEST AAI UIT TNFf 6LA0EI
Niet van 'n broeden kant laten
zien.
Hranuag is mgr. Nolens gehuldigd
aanleiding van zijn veertig-
irig priesterjubileum.
Kaar aanleiding want niet alleen
trd priester, maar ook werd de staats-
,-n gehuldigd.
Velen hadden dit jubileum als 'n wel-
toe gelegenheid aangegrepen, om aan
to leider der Katholieke Kamerfractie,
n zoo bekwamen en geëerden Nederland
sen Staatsman, den vertegenwoordiger
jd Nederland op zoo vele internationale
imenbomsten, hun hulde te betuigen.
D3»r was bij deze huldiging een gezel-
thap. zoo verscheiden in maatschappelij-
e positie en levensbeschouwing, gelijk
reeds gisteren opmerkten, als wellicht
nooit naar aanleiding van een pries-
irjubileum in ons land te zamen is ge-
rmen!
Een groote politieke partij had echter
pen enkelen geestverwant onder de talrij-
die daar te zamen waren gekomen.
Slechts één partij... en wel de S.
A. P.
En 't is merkwaardig, hoe „Het Volk"
iiq gisteravond dit verklaart.
.Gisteren heeft mgr. Nolans, de leider
der katholieke Knmerfraktie, zijn veer
tigjarig priesterjubileum gevierd in een
drukbezochte bijeenkomst, waarin de
minister-president en de jubilaris zelf
bet woord voerden in tegenwoordigheid
van vele Kamerleden, onder wie echter,
naar de bladen opmerken, de sociaal-
demokraten ontbraken.
Voor zoover wij weten, berusttte deze
afwezigheid op geenerlei afspraak. Zij
valt echter niet moeilijk te verklaren.
Den heer Nolens is het voldoende be
kend, welke goede gevoelens tal van
jociaal-demokratische Kamerleden van
mensch tot mensch voor hem gevoelen
ook dat het hun aan waardeering
Toor zijn politieke gaven niet ontbreekt.
Het gold hier echter een priester
jubileum, een kerkelijk jubileum. En nu
jouden wij, bij de herinnering aan de
bouding die de katholieke kerk hier te
lande aanneemt jegens sociaaldemokra-
ten, die zij hare genademiddelen ont
houdt en op de bitterste wijze vervolgt,
bet als een smakeloosheid gevoeld heb
ben, wanneer sociaaldemokratische Ka
merleden aan een jubileum dier kerk, die
rich zoo scherp vijandelijk tegenover
hunne partij plaatst, hadden deelgeno-
Over „smakeloosheid" gesproken
flij hebben letterliik en onverkort geci
teerd, ra nu 'us de smakeloosheid in
'aarheidsmakeloosheid te laten
froevcn van de houding die de 8. D. A. P.
unneerat tegenover een groot man van
fien zij erkennen moét dat hij als mensch
tt politicus hoog staat omdat hij Ka-
telieb en priester is.
Eb wat 'n praat, om die houding te mo-
trreerenwat 'n praat over vervolgen van
wiaal-deraocraten door de Katholieke
ïfrk en nog wel: „op de bitterste wijze"!
Neen, de S. D. A. P. heeft zich weer .'ns,
het heel zacht uit te drukken, niet van
ibreeden leant laten zien in hare houding
«genover de Katholieken 1 Zij heeft weer
in een openhartige stemming laten
oen, wat de Katholieken van haar te ver
aten hebben!
BUITENLAND
e Ontwapenings-kwestie.
DE COMMISSIE GAAT UITEEN.
Oe slotzitting.
Het lot van het jongste
Nederlandsche voorstel.
'e laatste uitvoerige discussie der voor
^'dingscommissie der ontwapenings-
joaferentie betrof gisteren wederom het
;werlandsck voorstel der vorige week
j^e de publiciteit van den wapenvoor-
1 bureau der voorbereidingscommis-
had het Nederlandsch voorstel met
Jew soortgelijke niet-ingetrokken voor
den opgenomen in bet tekstgedeelto
de voorontwerpconventie met de ver-
elding; geen eenstemmigheid verkregen.
at°, (Japan) en sir Cecil Hurst wilden
J het Nederlandsch voorstel naar
aanhangsel van het voorontwerp ver-
r®®en de Engelschman was daarbij
scherp op te merken, dat Frankrijk,
d en Japan duidelijk verklaard had-
hfid nPruner toestemming tot het Neder-
voorstel te zullen geven, zoodat
i fo?neni*n£ van het voorstel-Rutgers
Jtekstgedeelte geheel zonder nut
ajn.
^oddellijk protesteerde mr. Rutgers
verbanning van bet Nederland
sche voorstel naar hei aanhangsel. Hij
ontkende de raadzaamheid van een onder-
scheid-maken tusschen niet-aangenomen
voorstellen, voor zooverre zij wellicht la
ter nog aangenomen zouden kunnen
worden en voor zooverre zij onherroepe
lijk verworpen zijn. Bovendien, het woord
„nimmer" heeft in het polit eke woorden
boek een zeer beperkte bcteekenis
Hennings (Zweden) ondersteunde even
als de Brouckère (Belgiï) het standpunt-
Rutgers en Hennings maakte daarbij de
rake opmerking aan het adres van sir
Cecil Hurst, dat de commissie ook het
Engelsche voorstel tot vloolbeperking in
hel tekstgedeelto van bet voorontwerp had
laten staan, ofschoon toch het een g on
derscheid in formeel opzicht met het Ne
derlandsch voorstel is dal het Engelsche
voorstel door drie delegaties gesteund en
door alle overige verworpen wordt. Ter
wijl het Nederlandsche door drie delega
ties bestreden en door alle. overige ge
steund is.
Sir Cecil Hurst kon op deze juiste zelf-
verded giging der vertegenwoordigers der
kleinere mogendheden g en woord ant
woorden en het voorstel Rutgers blijft
staan in bet tekstgedeelte van het voor
ontwerp, zij het natuurlijk met vermel
ding „niet aangenomen.
Dit was de laatste succesvolle inter
ventie van onzen slagvaardigen gedele
geerde Rutgers in de debatten.
Tot weerziens op November.
De voorzitter jhr. Loudon sloot de zit
ting met een toespraak, waarin hij wees
op de groote moe lijkheden, waarvoor de
commissie zich bij het begin der beraad
slagingen gesteld zag.
De beraadslagingen hebben aangetoond,
dat het nog niet mogelijk is een algemeen
ontwerp voor een conventie vast te stel-
len.
De behandeling in tweede lezing, waar
in een uniforme tekst voor de conventie
uitgewerkt zal moeten worden, zal echter
ondanks alle moeilijkheden nog in den
loop van dit jaar plaats hebben. De eco
nomische wereldconferentie en de confe
rentie der drie zeemogendheden rullen
voor de ve; re beraadslagingen van de
grootste beteekenis zijn.
Het is thans de taak der regeering en
van de openbare meen ngen, om het ont-
wapeningsvraagstuk verder te brengen.
Ten slotte dankte Loudon de verschil
lende vertegenwoordigers voor bun werk
zaamheid en deelde mede, dat hij voor
nemens is den datum voor het begin der
beraadslagingen in tweede lezing op 1
November vast te stellen.
De gedelegeerden van Amerika, Enge
land, Frankrijk en Italië) brachten den
voorztter en het bureau van de c^i^anis-
sie dank voor hetgeen zij verricht heb
ben.
Oostenrijk
De verkiezingen.
De samenstelling van den
nationalen raad.
Uit Weenen wordt gemeld:
Volgens een officieele mededeeling is
de uitslag voor de verkiezingen van den
nationalen raad als volgt:
Gekozen zijn 85 candidalen van de een-
heidslijst, 71 sociaal-democraten en 9 le
den van den Landbund.
De verhouding van de burgerlijke par
tijen tot de sociaal-democraten wordt dus
94 71 tegen 97 68 in den ouden raad.
Polen.
Communisten-arrestaties.
Ook Sovjet-ambtenaren
gearresteerd.
Uit Warschau wordt aan het „Berni-
ner Tageblatl" gemeld:
Terwijl eergisteren alhier een feest van
Joodsche handelsbedienden werd gevierd,
drong plotseling de poLitio het lokaal bin
nen en arresteerde omstreeks zestig der
deelnemers aan het feest; onder de gear
resteerden bevonden zich veertien ambte
naren van het Sovjet-gezantschap te War
schau. De arrestaties geschiedden, daar
de feestvierenden tegen 1 Mei een com-
munistischen optocht wilden organisee-
ren. De Sovjet-ambtenaren zijn tot das
verre nog niet weder op vrije voeten ge
steld.
De Poolseho politie beeft bovendien
ook in verschillende steden in Midden-
en Noord-Galiciö talrijke communisten ge
aresteerd, terwijl te Wilna de zoon van
een Poolschen landraad is gearresteerd,
onder beschuldiging van spionnage ten
behoeve van Sovjet-Rusland in het Wilna
gebied te hebben gepleegd.
Griekenland
Geleerde of Russisch agent?
Op weg naar den berg Athos
gearresteerd.
De „Deutsche Allgemeino Zeitung"
meldt uit Athene:
Eendge dagen geleden arriveerde te
Saloniki een zekere Petkovitsj, die uit
Amsterdam muiii en mismu^ude,
zich aaar den berg Athos te w.ilen bege
ven. Hij had niet minder dan 62 suiks
bagage bij zich, hetgeen de .ndacL; der
politie trok.
Bij zijn arrestatie bleek, dat hij inder
daad half April uit Amsterdam was
vertrokken; zijn pas droeg hel visum
van den Griekse lien consul. Als doel der
reis Siond op den pas vermeld: Opuo-
niing .n een Russisch klooster.
Zijn persoon leverde geen moeilijkhe
den op, alleen de overgroote hoeveelheid
bagage wekte argwaan. Petkovitsj ver
klaarde, dal zich in de koffers boeken,
chemische instrumenten en baren goud
bevuuuen. Echter wei Hij .crs
te openen, d.iar hij slechts voor studie
doeleinden den heiligen 1. -g A hos wil
de bezoeken en de u, no zijn bagage
reeds had gev siL 1
De politic-president van Saloniki stelde
den gouverneur van Macedonië» met de
aangelegenheid in kennis, die zijhcrzijls
een commissie instelde, bestaande uit
verte oord crers dcu
chef van het douan antoor eu chemi
sche d 'i ren Ml- 62 stuks bagage
zullen door de commissie thans ajn een
nauwkeurig onderzoek worden onder
worpen.
Deze maatregel wor.l noolzakvl.. ge
acht, daar den autoriteiten intusschen ter
oore was gekomen, dat Pl. j een
Russisch agent is, die van de regeering
te Moskou oudracht I' in
Macedonië onlusten te verwekken en op
den berg Athos eon onafhaukelijken com
mtinislischen staat te stichten.
Met het onderzoek der bagage is giste
ren een aanvang gemaakt, waar! inder
daad verscheidene kilogrammen baar
goud, E 1 «slbT" oVr,v. rf
rijen zijn gevonden.
Petkovitsj wordt door de politie streng
bewaakt.
China.
DE CHINEESCHE CHACS.
Een algemeen overzicht
Van een Britse hen
staatssecretaris.
Locker Lampson, do Britsche onder
staatssecretaris voor buiteniandsehe za
ken, heeft in antwoord op vensclullende
vragen in het Lagerhuis een overzicht
gegeven van den toestand in China.
Hij zeide, dat de onlita re operaties
tusschen de Noordelijke en Zuidelijke
troepen op het oogenblik tot slilstaud zij"
gekomen.
De opmarsch van de Zuidelijke troe
pen naar het Noorden boven de Yanglse
is tot staan gebracht en zij zijn iu het
gebied van Nanking over de Yangtse te
ruggedreven door de slrijdkrachteu van
maarschalk Soon Tsjoean Fang, die weer
op het tooncel is verschenen en deel
neemt aan de krijgsbedrijven. De Noor
delijke troepen zijn echter niet over de
Yangbse gelrokken. De Yangtse ia op
het oogenblik de grens tusschen het Noor
den en het Zuiden.
Intusschen is een ernstige scheuring
in de nationalistische gelederen ont
staan. Generaal Tsjang Kai Sj k. de na
tionalistische opperbevelhebber, is van
zijn post ontheven en heeft zelf het ge
zag van de ex trom slische regm-ing van
Hankau, die ouder sterken communisti
sch en invloed staal geweigerd te erken
nen. Hij wordt gesteund door de meer
gematigde elementen van de lvwominlaiig
van wie sommigen zich te Nanking bij
hem hebben gevoegd, waar bij, naar go-
meld wordt, bezig is een eigen regeer, ng
te vormen.
De overheden te Hankau zijn in ern
stige financieele moeilijkheden geraakt
door den afval van Tsjang i Sjok,
daar hun verbinding met Sjanghai en
Kanton afgesneden is. Ook zijn deze fi-
nanc.eele moeilijkheden vergroot door het
staken van den handel der buitenlanders
in verband met de wanordelijke toestan
den en het gebrek aan veiligheid voor le
ven en eigendom. De Hankau-regeering
oefent thans slechts gezag over een be
trekkelijk klein gebied in het centrale ge
deelte van China rondom Hankau, ter
wijl do burgerlijke en militaire overheden
in het meer Zuidelijk gelegen deel van
het Yangtsegebied en langs de kust voor
het oogenblik in ieder geval aan do zijde
van Tsjang Kai Sjek staan.
Deze heeft nog geen militaire operatie
tegen Hankau ondernomen, doch w is
bij opgetreden tegen de extremisten in
het onder zijn gezag staande gebied.
De jongste telegrammen uit do ver
dragshavens doen zien, dat hel Yanglse-
dal nog steeds het voornaamste g bied
der wanordelijkheden is en dat elders,
zoowel in het Noorden als in hot Zuiden
van China do toestand voor het oogen
blik rustig is. In het Yangtsegebied blijft
do wanorde voortduren en leven of eigen
dom der buitenlanders' is daar niet vei
lig. De Engelsche kolonies in bot Yanglse
gebied zijn ontruimd.
Wat betreft do buitenlandscbe eigen
dommen is do toestand niet verbeterd.
De paar schepen, die nog op de rivier
varen, worden voortdurend beschoten,
zelfs indien zij door strijdkrachten wor
den vergezeld en ondanks do vergeldings
maatregelen van deze strijdkrachten De
buitenlandsche eigendommen te Nan
king zijn sedert de gebeurtenissen van
eenige verbetering. De troepen schijnen
thans onder betere oonlrole te staan en
het plunderen is verminderd. Alle coin-
mun sten zijn vertrokken of gearresteerd
en anti-communistische proclamaties zijn
uit naam van Tsjang Kai Sjek aange
plakt. Te Woehoe zijn de meeste gebou
wen der buitenlanders door de Zuidelijke
troepen bezet. Te Tsjingkiang heeft de
voorhoede van het eersie nationalistische
leger op 20 April bij haar aankomst alle
hu zen der buiienlanders in de concess:e
opgevorderd evenals tiet Engelsche con
sulaat ter inkwartiering der troepen, die
een maand geleden aanhoudend geplun
derd.
De laatste berichten wijzen echter op
men uit Nanking verwachtte. Later ech
ter heeft Tsjang Kai Sjok tengevolge van
het protest der plaatselijke militaire com
mandanten gelast, dat de troepen n et
binr.cn de concessie zouden komen en de
eerste troepen hebben ook het consulaat
en de concessie ontruimd.
Te Sjanghai zelf is het rustig, hoewel
de handel stil ligt Aan den anderen kant
melden de berichten uit Hongkong dat de
Engelsche handel in Zuid-China weer
o: leeft. De vraag naar Engelsche goede
ren neemt toe en de kusthandel is over
het algemeen bevredigend
Nachtelijke overval op den Jangtse.
2000 man verdronken.
Twee barkassen die ongeveer twaalf
booten met soldaten der Noordelijken op
sleeptouw hadden, zijn bij een poging om
den Zuidelijken oever van den Jangtse bij
het fort te Nanking te bereiken, door
zoeklichten ontdekt Het fort vuurde
tachtig grana'en af. Alle booten werden
tot zinken gebracht en allo inzittenden,
2000 in getal, verdronken.
Mexico.
Dc treinoverval.
Zo8tig der bandieten gedood.
Het Mexicaansche departement van
oorlog deelt mede, dat zestig der bandio-
'en, die in den loop der vorige weck een
aanval deden op een trein, Zaterdag zijn
gedood bij een l-cvecht met de regeerings-
troepen, dat vijf uur duurde.
BI^ENLAND
EERSTE KAMER
Waterstaatsbegrooting.
Zeer uitvoerig heeft Minister Van
der Vegtede sprekers over zijn bogroo-
t ug beantwoord. Het voornaamste kwam
hierop neer:
De Waterstaatstoestand in Noord-Bra
bant en in het bijzonder (lie van de Bcer-
sclie Maas is zeer moeilijk; aan de oplos-
s ng wordt hard gewerkt, maar het zal
een zaak van langen duur zijn.
Over de AmsterdamRijn verbinding
is 't laatste woord in het stadium der
adviezen nog niel gesproken, maar van de
noodzakelijkheid der verbetering is ieder
een overtuigd en de M raster hoopt bin
nenkort tot een beslissing te komen.
Onze mijnbouw staat, ook sociaa', voor
aan in Europa. Voor het wegnemen van
misstanden bestaan vele organen, die ook
reeds heel wat hebben doen verbeteren.
Voor bet instellen van een algemeen on
derzoek naar de veiligheid op de spoor
wegen vindt de Minister geen aanleiding
Over de inrichting der derde klasse wil
de de Minister wel met de directie spre
ken, maar hij kon daarin niet beslissend
optreden
Het werd middernacht vóór Waterstaat
was afgehandeld.
Koninklijke besluiten.
Hooger onderwijs.
Eervol ontslagen wegens het bereikt
hebben van den 70-jarigen leeftijd met
dank voor de belangrijke diensten mr. H.
Krabbe als gewoon hoogleeraar aan de
Rijksuniversiteit te Leiden.
Op verzoek ontslagen met dank voor do
belangrijke diensten dr G. C. Nijhoff als
hoogleeraar aan do Rijksuniversiteit te
Groningen.
Benoemd aan de Technische Hooge-
school te Delft aan de afd. Werktuigbouw
kunde en Scheepsbnuwkundo voor onder
wijs in de werktuigbouwkunde tot gewoon
hoog'eeraar ir. A J ter Linden, hoofdin
genieur bij de gemeentelijke olectriciteits-
bedrijven te Amsterdam.
Organisatie R. K. Arbeidsters.
Een centrale commissie
samengostold.
Do „Volkskrant" deelt mede, dat het
Vcrbondsbestuur der R. K. Volkspartij
heeft besloten in het leven te roepen een
centrale commissie voor de- Vrouwenorga-
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De slotzitting van de voorbereidend*
ontwapeningscommissie. Oe beraadslagin
gen over de tweede lezing der ontwerp-
conventie beginnen op 1 November.
Een overz.cht van den Britschen onder
staatssecretaris voor buitenlandsche za
ken over den toestand in China.
Zestig bandieten, die den trein in
Mexico overvielen en in brand staken,
gedood.
Nog steeds uitbreiding van de overstro
mingsramp in Amerika. (Buiten! Bo-
richten, 2de blad).
Storm en hoog water in Duitschland.
(Buitenl. Berichten, 2de blad).
BINNENLAND, t
De Waterstaatsbegrooting in de EcrsLi
Kamer. (Overzicht, 1ste b'ad)
Een ernstige gasontploffing te 's-Gra-
venhage. (Gemengde Bcrichtx. 2de blad)
rusalie, welke vooral tot taak zal hebben,
leiding te geven bij het or ga niseeren van
arbeidsters.
Do commissie bestaat uit uiej. A. Hut
ten (TcxtielarbeidersbonJ) secretaresse, en
do hooren Angenent (Haarl. Dioc. Rond),
W. Mooijman (Fabrieksarbeidersbond), De
Nalris ('s-Hcrtogenbossche Dioc. Bond) er
voorloopig A. C. do Rruijn (Ver
bondsbestuur), voorzitter.
Dr. A. Benthem. t
Te Nijmegen is overleden op 82-jarigeu
leeftijd dr. A Benthem, oud-leeraar uao
de H D.S te Enschedé De overleden*
schreef verschillende schoolboeken voor
wiskunde
Een jubtieuin.
30 April hoopt de F.rma Wed U. Uuo
Pz. en Co., to Purmcrend, haar 50-jaris
be3tuan te vieren
Als plaatselijke wuuiiuuJcJ jpjriul,
heeft deze zaak zich gedurende die halvi?'
eeuw tot liuar huidigon omvang -u
heeft in Holland filialen te Amsterdam,
Rotterdam, Den Haag eu Utrecht we
len te outwikkelen en haur WijuhtiiiueJ
mot de bekende Üud's Kinawijn, en haar
likeurstokerij kan ougetwijfold een dei
bekendste in den lande genoemd woiwu
Thans werkzaam met ru «i ÏUO man
personeel, heeft de firma de belungi o**
export harer artikelen opgebouwd en
haar eigen verkoophuizen te Boeraba a.
Scmarang en Batavia nemen een eerst*
plaats in do rij dor Indische Importhui
zen in.
STADSNIEUWS
C. J. L. VAN DER MEER. t
Gisteravond waren de Conun ssansseo
der N V „De Leidsche Courant" in spoed
vergadering bijeengeroepen naar aanlei
ding van hot overlijden vun den presi
dent-commissaris den heer C. J L. v. d
Meer
Allen hadden aan den oproep gehoor
gegeven
Do vice-president, dokter Walenkamp
van Warmond, opende deze droeve sa
menkomst en wees op het groote vorl es,
hetwelk het college heeft geloden door hei
overlijden van den trouwen, oprechten,
bartelijken vriend
Groot is het verlies voor de Vennoot
schap. spoedig zal b'ijken, dat de plaats
van den overledene moeilijk to vervul en
is, bij gaf van ganscher harte ziju belang
stelling, zijn liefde, zijn werkkracht aan
de Vennootschap.
De wonde, door zijn heengaan bij ons
geslagen, aldus spr.. zal nog lang schrij
nend zijn
Do vice-praeses deed nprvolgens eenige
voorstellen, die betrekking hadden om op
Christelijke wijze den overledene dank en
eer te brengen voor wat hij voor „De Leid
sche Courant" heeft gedaan welke
voorstellen allen uit het hart waren ge
grepen
Daarna werd voor de zielerust van dou
overledene gebeden.
Gcref. Schoolver. contra gemeentebestuur
van Leiden.
Een beroep van het school
bestuur ongegrond
verklaard.
Men schrijft ons:
Bij K. B van 2 April '27 No. 28 is o n-
g e g r on d verklaard het beroep van hot
Bestuur der Geref. Schoolver alhier te
gen een beslissing van God. Staten van
Zuid-Holland van 20 Sept. '26 bij welke
beslissing werd gehandhaafd de afwijzen
de beschikking van don Raad der ge
meente Leiden d.d. 25 Jan 1926 op het
verzoek van gemeld schoolbestuur betaling
uit do gemeentekas to mogen ontvangen
van een boventalligen onderwijzer aan de
U. L. O -school H. Kerkgracht over het
jaar 1924.
