DONDERDAG 21 APRIL 1927
18e Jaargang.
No. 5547
35e Ewdóohd (Sou/tarnt
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bi) vooruitbetaling
ïo0r Leiden 19 cent pei week 12.50 per kwartaal.
5u onz® AgenteD 20 cent per week 12.60 per kwartaaL
franco per post I 2.95 per kwartaal.
oet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver-
tnicbaai tegen betaling van 50 ot. per kwartaal, bij voor-
uitbetaling Afzonderlijke nummers 5 ot.. met Geïllustreerd
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen
I.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
O e wo no advertantlën 30 oent por regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
x dubbele van het tarief berekend. s
Klolno advorlontlön, van ten hoogste 80 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop eu verkoop 10.50.
Ill HOMMER BESTAAT UIT WH 8LADEH-
De S.D.A.P. en de ontwapening.
In België nemen vier socialisten als mi-
uister deel aan de Regeering.
Dit stelle men zich goed voor oogen en
leze dan het
De speciale commissie, samengesteld
uit officieren van den Belgischen genera-
Jen staf, belast met het gereedmaken van
een verdedigingsplan van de Belgiach-
Duitsche grens, heeft haar werkzaamhe
den beëindigd. Zooals reeds gemeld ia,
jullen de forten, aan den rechter-oever van
de Maas gelegen, van de vesting Luik
weer in staat van verdediging worden ge
tracht, met inachtneming van de modera
re wijze van oorlog voeren, het gebruik
stikgassen en chemische verdelgings-
niddelen inbegrepen. Het zijn de forten
ran Barchou, Evegnee, Fléron, Claudfon-
toine, Embourge en Pontisse. De noodige
credieten, over verscheidene jaren ver
deeld, zullen door minister Broqueville aan
het Parlement worden gevraagd."
diezelfde 8.D.A.P., onder wier ver-
mtwoording een dergelijke naar onze
opvatting overdreven en d u s ongewensch-
t« bewapening in België plaats heeft
fde S.D.A.P. is in Nederland voor
algeheele o n t wapening morgen op
den dagl
Heel terecht werd er op het jongste
Panschcongres der S.D.A.P. hier te lande
opgemerkt, dat men het prettigst opposi
tie-partij kan zijn!
BUITENLAND
)e Ontwapenings - kwestie.
Particuliere wapenaanmaak.
Geen ontwerp-conventie
tengevolge van oneenigheid.
speciale commissie, welke belast is
de redactie van een ontwerp-conven-
n zake de particuliere vervaardiging
wapens, munitie en oorlogsmaterieel,
iieeft haar arbeid beëindigd zonder tot
het opstellen van een nieuwe ontwerp-
conTentie te geraken. Dit ia een gevolg
i meeningsverschillen ten opzichte van
controle en de publiciteit De Brouc-
tèxe werd tot rapporteur benoemd.
Volkenbond
DE SOVJETS EN DE VOLKENBOND.
Het bijgelegde conflict.
Protesten van de Zwitsersobe
pers.
De Zwitserscbe pers is niets te spreken
over de te Berlijn gesloten overeenkomst
net Sovjet-Rusland, waarbij het Worof-
riu-geschil is opgeheven.
De Fransch-Zwitsersche burgerlijke
pers protesteert vrijwel eenstemmig tegen
de getroffen regeling, die zij als strijdig
net de waardigheid van het Zwitsensche
volk veroordeelt.
Vele bladen protesteeren ook 'tegen de
volstrekte geheimhouding der onderhan
delingen, waardoor het Zwitsersche volk,
dat verleden jaar een duidelijken afkeer
tegen een schikking met Sovjet-Rusland
liet blijken, thans voor een voldongen
feit is geplaatst.
De Duitsch-Zwitsersche pers onder
steunt de regeering, doch zonder geest
drift. Zij legt zich neer bij de noodzake
lijkheid eener regeling, daar Zwitserland
niet langer zelfs ook maar den schijn kon
terdragen, oorzaak te zijn van een min
der grooto kans van welslagen der door
den Volkenhond belegde ontwapenings-
economische conferenties. Intusscben
rijfl vele Doitsch-Zwitsersche bladen van
meening, dat thans de uiterste grens van
Ztvitserlands welwillendheid jegens Sov
jet-Rusland bereikt is en de Zwitserscbe
legeering geen verdere onderhandelingen
over de erkenning de jure der Sovjet-re-
leering zal mogen voeren.
Invrijheidstelling der
gebroeders Conradi.
De Sovjet-regeering heeft na het tot
jtoad komen van het protocol van Berlijn
betreffende de Zwitsersch-Russische rege-
keg de onmiddellijke invrijheidstelling ge-
van de broeders van Gonradi, die
ws'ijds den moord op Worofski heeft ge-
pteefed De broeders van Conradi werden
Siberië gevangen gehouden.
Deelneming aan de ontwape
ningsconferentie.
De correspondent van de „Voss. Ztg.''
r Moskou verneemt van bevoegde zijde,
r' Sovjet-Rusland ook thans na de bij-
®?giDg van het conflict met Zwitserland
niet aan denkt zich bij den Volkenbond
te sluiten.
Aan de eoonomische conferentie zullen
«elfs al zou Rusland daartoe worden
«Ifenoodigd waarschijnlijk geen Rus
sische gedelegeerden deelnemen, omdat
de tijd van voorbereiding daartoe te kort
wordt geacht. Wellicht echter zou de con
ferentie wat later kunnen beginnen.
Wat de ontwapeningsconferentie betreft
indien Rusland tot deelneming daaraan
mocht worden uitgenoodigd, zal het gaar
ne een delegatie zenden en onmiddellijk
voorstellen door deskundigen laten uit
werken.
Het vreest echter, dat deze voorstellen
van zoo vèr strekkenden aard zullen zijn,
dat geen der andere staten er zich bij zal
willen aansluiten. Rusland verlangt een
algeheele afschaffing van den gasoorlog
en een radicale beperking der oorlogs
industrie.
Frankrijk.
Socialistisch congres.
Oneenigheid.
Het nationaal congres van de Fransche
socialistische partij, dat sinds Zondag j.l.
te Lyon zitting houdt, heeft de politieke
besprekingen, het voornaamste punt der
agenda, afgehandeld. Een commissie is
thans bezig te trachten een rapport op te
stellen, waarin de gezichtspunten van het
congres op zoodanige wijze zullen worden
weergegeven, dat alle gedelegeerden met
een gerust geweten er voor zullen kunnen
stemmen. Dit is steeds een even moei
lijke als delicate taak, doch vooral dit
maal blijkt dat het geval te zijn De leden
der commissie begaven zich gistermorgen
na het aanbreken van den dag naar bed,
de meesten in overspannen toestand, ter
wijl nog geen overeenstemming omtrent
den tekst was verkregen.
Italië.
Het proces-Zaniboni.
80 jaar tuchthuisstraf
geëischt.
Een bericht uit Rome meldt, dat te
gen Zaniboni en twee medebekaagden
ieder 80 jaar tuchthuisstraf geëischt is.
Tegen drie andere beklaagden straffen tot
een totaal van 26 jaar. Voor de anderen
werd vrijspraak gevraagd.
Rusland
Onrust In Zuid-Rusland.
Uuiftgebreide troep en-
bewegingen.
Door vluchtelingen, die aan de Bessa-
rabische grens arriveeren, wordt melding
gemaakt van ernstige wanordelijkheden
in geheel Zuid-Rusland en de Oekraine.
Er zouden hevige gevechten hebben plaats
gehad tusschen het volk en het roode le
ger te Valvicova Barcacl en Tiraspol, ter
wijl uitgebreide troepenbewegingen naar
Kief en Odessa zijn waargenomen. Te
Kief. Odessa en Kherson hebben groote
demonstraties plaats gehad tegen de bour
geois-staten.
Een monarchistische organisatie.
Volgens een bericht van het Tel.-Ag.
der Sovjet-Unie is een monarchistische
organisatie ontdekt en ontbonden, welker
leden aanhangers waren van cx-groot-
vorst Nikolai Nico'ajewitsj.
Perzie.
Gisting in Perzië.
Volgens berichten in de Turksche pers
neemt in Perzië de oppositie tegen de hui
dige regeering met den dag toe; de bols
jewistische ideeën hebben er wortel ge
schoten. In verband hiermede is een re-
volutionnair-democratische Iranlsche par
tij opgericht, die naar het voorbeeld der
Kemalistische en Kantonbewegingen do
leuze der nationale onafhankelijkheid in
haar vaandel heeft geschreven. Voorts
streeft de partij er naar de macht der
oude feodale aristocratie te breken, als
vertegenwoordiger waarvan zij den sjah
Riza khan Pahlavi beschouwt
China.
DE CHINEESCHE CHAOS.
De onrust In het Jangtse-dal.
Terechtstellingen van rijke
Chineezen.
Volgens de jongste berichten uit China
wordt van beide oevers van den Jangtse
tot 12 K.M. boven Nanking op voorbijva-
lende schepen gevuurd. Te Tsjangsja wor-
deD rijke Chineezen nog steeds in grooton
getale terechtgesteld. Te Hankau verlaten
vele welgestelde Chineezen de stad, do
spanning neemt toe. De Roomsch-katho-
hoko missie te Hangtsjau is door de boe-
renorganisatie geplunderd. Te Woehoe
werd de recreatieclub Zondag j.l. door
soldaten gedeeltelijk geplunderd. Beueden
Tsjinkiang wordt in de forten algemeene
activiteit aan den dag gelegd. Een Chi-
neesche kruiser heeft kanonschoten gewis-
se.'d met de forten op het Siloa-eiland en
het Chineesche vlaggeschip raakte in een
vuurgevecht gewikkeld met een batterij op
den Noordelijken Jantse-oever. Het schip
werd beneden de brug getroffen en zwaar
beschadigd.
Naar de „Times" uit Sjanghai verneemt
is te Hankau een moratorium afgekondigd
ten einde de noodige fondsen voor de cam
pagne tegen Nanking bijeen te krijgen. De
regeering heeft den banken verboden zil
ver uit te betalen en de gebouwen worden
bewaakt, opdat deze order ook strikt wordt
Een nieuwe scherpe nota gereed?
Nar de Londensche correspondent van
de B. Z. aan zijn blad meldt, is de tekst
van een nieuwe scherpe nota over de in
cidenten te Nanking door de betrokken mo
gendheden gereed gemaakt. Men wacht
nog slechts op de goedkeurnig van de nieu
we Japansche regeering. waarna de nota
zal worden overhandigd. Daarbij zal dan
gewezen worden op de noodzakelijkheid
van een spoedig antwoord.
Als sanctie wordt overwogen een blok
kade der havens van het Kantongebied,
een vlootdemonstratie op de Jangtse en de
wederbezetting van concessies.
Tsjang Kal Sjek's nieuwe regeering.
Uit Nanking wordt gemeld, dat Tsjang
Kai-Sjek na zijn kabinet gevormd te heb
ben voornemens zou zijn, den veldtocht te
gen de Noordelijken voort te zetten. Hij
beschikt over meer dan 300.000 man en
vreest derhalve geen enkel offensief van
de zijde van Hankau
De nieuwe nationalistische regeering
wenscht met alle landen vriendschappelij
ke betrekkingen te onderhouden, doch
eischt de opheffing van alle eenzijdige ver
dragen.
To Sjanghai wordt een waar schrikbe
wind jegens de communisten uitgeoefend.
Reeds zijn honderd extremisten ter dood
gebracht. De regeering van Tsjang Kai-
sjek is vastbesloten, een einde te maken
aan den invloed der communisten
Peking wijst Moskou's eischen af.
Naar uit Peking wordt gemeld, heeft de
regeering te Peking alle eischen afgewe
zen, die de Sovjet-regeering heeft gesteld
in verband met de huiszoeking in de Sov
jet-gebouwen.
we mobilisatie In uitzicht gesteld en on
derwijl het toezicht op de katholieke ker
ken weder verscherpt.
Generaal Obregon, tot dusver een ge
trouw aanhanger der regeering, heeft in
een opzienbarende verklaring gezegd, dat
het Moxicaansche volk van de tirannie go-
aoeg hoeft en de regering hartelijk beu is
De bisschoppen dringen er onophoude
lijk bij de Katholieken op aan, in hun ge
beden niet te verslappen, en voortdurend
de regeering aan de door het episcopaat
gemaakte voorstellen en aan de ingezonden
petities te blijven herinneren, opdat daar
aan eindelijk recht moge worden gedaan.
BINNENLAND
Biilf* Panti ftn t
Gemeld wordt, dat de z.g. christen-ge-
reraal Feng Joe-sjiang thans optrekt in
de richting van Peking en Tientsin.
Mexico.
DE KERKVERVOLGING.
Mgr. Diaz te Romo.
De toestand iets hoopvoller.
Mgr. Diaz, bisschop van Tabasco en se
cretaris van het Mexicaansche episcopaat
-.8 te Rome aangekomen en heeft zijn in
trek genomen in het Zuid-Amerikaansche
priestercollege.
Gelijk bekend werd mgr. Diaz eenige
maanden geleden uit Mexico verdreven,
waarop do bisschop naar de Vereenigde
Staten trok, waar hij door de Katholieken
mi-t geestdrift werd opgenomen.
Thans is hij in Italië aangekomen om
den H Vader nauwkeurig over den tegen-
svoordigen toestand in Mexico in le lich
ten en den Paus nogmaals den grooten
dank van Mexico's Katholieken te vertol
kin
Na een kort verblijf te Rome zal mgr.
L az zich naar Spanje begeven.
In het Pius-College heeft de bisschop
verklaard, dat de positie voor de Katho
lieken in Mexico steeds hoopvoller wordt,
en dat zij zich standvastig tegenover de
regeering handhaven De geestelijkheid des
lands, aldus monseigneur, is in ieder op
zicht bewonderenswaardig, volkomen ge
hoorzaam aan haar overheid, tot alle of
fers bereid en onwankelbaar trouw aan do
Kerk en Paus. De grootsche offero der Ka
tholieken zullen voor Mexico een nieuwen
opbloei van godsdienstig leven longevolge
hebben.
Mgr. Diaz merkte nog op, dat de positie
van de regeering Calles zeer critiek is ge
worden en dat overal de burgeroorlog
smeult Dag voor dag worden ook do in
ternationale moeilijkheden van de regee
ring talrijker
Na een korte pauze vertoont zich sinds
einde Maart weer een levendige activiteit
in d.o invloedrijke Mexicaansc.ie kringen,
die zich sinds lang bemoeien om een ein
de te maken aan het tragische conflict.
Intusschen heeft ook het episcopaat we
derom een nieuw manifest uitgegeven,
waarin een beroep wordt gedaan op de rc
gtoermg, om nog eens het petitionnement
in oTcrweging te nemen, daf, gelijk^ bekend
indenijd door het congres ter zij werd
gelegd. De bisschoppen merken bij deze
gelegenhoid op, dat het religieuse conflict
niet slechts van nationale, doch van inter
nationale beteekenis is, omdat de princi-
pieele menschelijke rechten, welke gemeen
goed zijn van alle volken, er mee zijn ge
moeid.
Daar de Vereenigde Staten geen wape
nen meer doorlaten noch voor de regee
ring, noch voor de opstandelingen, zijn do
beiderzijdsche troepen in ongelegenheid
geraakt, zoodat de gevechten zich beper
ken tot aanslagen op treinen en spoorweg
stations.
De regeering heeft intusschen een nieu
EERSTE KAMER.
OVERZICHT.
Begrooting van arbeid.
De minister van Arbeid, de heer
Slotemaker de Bruine, heeft zich
gisteren tegen aanvallen van verschillen
de zijden moeten verdedigen. Hij zeido niet
te kunnen meegaan met wat de heer Blom-
jous (R.K.) wenscht, nl. een nog veel soe
peler toepassing van de arbeidswet
De minister ziet slechts twee mogelijk
heden, of wel do wet wijzigen of toepassen
zooals ze luidt. Welnu, van dezen minis
ter is geen wijzing der Arbeidswet te wach
ten. de beteekenis van deze wet voor de
arbeiders slaat hij te hoog aan, dan hij tot
wijziging zou willen medewerken
Daarom blijft van den ministor aleen
de tweede mogelijkheid over, n.l. toepas
sing dor wet zooals ze luidt on dit doet
hij en met nadruk verklaarde de minister,
dat hij bij die toepassing niet uit den weg
gaat noch voor den aandrang der werk
gevers, noch voor die van do werknemers.
Op het standpunt van den klassestrijd sta
ik niet, aldus de minister.
Krachtig protesteerde de minister ook
legen de legenden van don heer Danz (S.D.)
on Rugge (S.D.), die beweerden, dat deze
minister op sociaal gebiod een achtor-
Nedorland staatTÏog'sfeccu aarr at-
En de minister breidt de sociale maat
regelen nog steeds uit. Zijn Excellentie
gaf een reeks van nieuwe plannen die of
wel op zijn departement in bewerking zijn
of zijn departement reeds verlaten hebben.
Daaronder was een wettelijke vacantie-
rcgeling voor toonkunstenaars, winkel
personeel en chauffeurs.
Ten slotte deelde de minister ook mede,
dat hij met allo macht werkt om onder
vi»n bewind de Ziektewet tot stand te bren
gen
Ten slotte verdedigde de minister nog
eens uitvoerig de opheffing der huurwet
ten Do minister verklaarde, dat hij bier
gebonden was aan de wet, die duidelijk
voorschreef, dat de wet alleen zou gelden
zoolang buitengewone omstandigheden dit
eischten.
Nu hebben do 16 gemeentebesturen die
hem adviseerden de wet te handhaven,
poen van allen aangetoond, dat die bui
tengewone omstandigheden op dit oogen-
blik nog bestaan.
Geen enkele van al die motieven had
den Iets te maken met do buitengewone
omstandigheden, waaronder de huurwet
ten zijn gesticht.
Onder die omstandigheden had de mi
nister slechts ó<^n plicht, n.l do wet te
handhaven en dit was in dit geval de wet
p te heffen.
Hij heeft echter de gemeentebesturen
nog O maanden tijd gegeven om voorzie
mngen te treffen, maar volder kan hij
riet gaan.
Tegen half vijf werd de begrooting van
Arbeid z h. st. aangenomen.
DIOCESANE VEREENIGING VAN R.-K.
BIJZ. ONDERWIJZERS IN
NEDERLAND.
De 35ste algemeene vergadering.
(Vorvolg).
Besprekingen.
De voorzitter memoreerde den grooten
arbeid en strijd voor het bijzonder onder
wijs gevoerd door den heer Hammerdor-
fer to TJrsum en den heer Jansen te Haar
lem. Hij bracht hun daarvoor dank en
stolde voor hen tot eereleden te benoemen.
Dit werd met geestdriftig applaus aange
nomen.
Medegedeeld werd door den secretaris,
dat tegenwoordig waren 102 afgevaardig
den
Do 86ste algemeene vergadering zal te
L e i d o n worden gehouden.
Het jaarverslag van den secretaris werd
onder dank vastgesteld, evenals de reke
ning en verantwoording door den pen
ningmeester.
Het actief en passief op de balans per
31 December 1926 bedroeg 2.510.69. de
reserve 1.628.57. Besloten werd het sal
do der verlies- en winstrekening 1926 ad
ƒ309.16 te voegen bij de reserve.
Door loting werd de afdeellng Rotter
dam aangewezen, om de commissie van
controle te benoemen.
De begrooting 1928 word vervolgens,
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Ontstemming In do Zwitsersche pers over
het accoord met Rusland. De Sovjets willen
zich niet aansluiten bij den Volkenbond,
doch zullen desgevraagd wel deelnemen aan
de ontwapeningsconferentie.
Peking verwerpt alle eisthen van Mos
kou inzake de bezetting van de Sovjetugaii®
te Peking.
Mgr. Diaz over den toestand in Mexfo
Treinaanslag in Mexico; 175 reizigec
verbrand (Buitenl. Berichten, 2de blad/.
BINNENLAND.
Een onderzoek naar de oorzaak v- het
tramongeluk bij Veur. (lsto blad).
De begrooting van Arbeid in de Eerste
Kamer. (Overzicht, 1ste blad).
sluitende in totaal op f 8801, zonder wij
ziging, goedgekeurd.
Als lid van het O. F.-bestuur werd be
noemd mej M G van Bera, te Amster
dam Aan het aftrodende lid, mej J Stol
wijk, werd dank gebracht voor het doo'
haar gepraesteerde.
Voor de federatie werden herkozen, de
heeren H. G. do Boer te Noordwijk-Bin-
nen en H Th. v. d. Krogt te Leiden
Verschillende voorstellen inzake regle
mentswijziging werden vervolgens behan
deld en eenige besluiten werden daarna
genomen
In de vacature van een lid van het H.
B. werd gekozen de heer II. v d Krogt t«
Leiden; in dn vacature-Speller de heer
J Kamp te Wormor.
Voorlozing werd gedaan van het rnt-
woord-telegram van Z. D H den /lis-
schop van TTanrlem, luidende: „Dank
baar voor do aangeboden gevoelens, feli-
citeeren „St.-Augustinus" met haar
zevende lustrum en wenschen Wij de ver
eonigipT toe eon ip'sLidijjen blooi
Rotterdam betreffende do wonsehofijkh*»,.
te komen tot Mn Bond van R -K Onder
wijzers in Nederland
Als studiepunt voor 19271928 werd
op voorstel van het n B aangenomen
„School en Missie"
De Schoolmis.
Vervolgens werd het woord gegeven
aan Pater Lourijssen, die een inleiding
hield over de Schoolmis.
Spr. toonde aan dat de onderwijzer, di®
zulk een hoog ideaal nastreeft, in de
Schoolmis een uitstekend middel vindt om
de kinderen tot God te brengen.
Vervolgens besprak Z Eerw hoe d®
kinderen bij do II Mis moeten tegenwoor
dig zijn, n.l. niet alleen lichamelijk, maar
ook met geest en hart.
Om het met den geost goed tegenwoor
dig te doen zijn, moet een degelijk begrii
van het H M'soffer en de Mis-liturgie bi),
gebracht worden
Men moet dus boven alles b:j de kindo
ren liefde tot God en offergeest kweeken.
Daarna behandelde de inleider de manier
waarop dit moet gebeuren en besloot zijn
betoog met een krachtige opwekking
Daarna werd de agenda der federati®
1 handeld
Volgde rondvraag en sluiting, nadat de
voorzitter woorden van dank had gericht
aan het scheidende hoofdbestuurslid den
heer Speller
HET TRAMONGELUK BIJ VEUR.
Het onderzoek naar de oorzakon.
Naar wij vernemen, zal de Officier van
Justitie te 's-Gravenhage een speciaal on
derzoek doen instellen naar do oorzakex
van het tramongeluk bij Veur.
Gisteren heeft onder leiding van den b
genieur Modderman, chef van den dienst
der exploitatie bij de N.Z.H T.M. te Lei
den, in het kantoor aldaar, een voorloopig
onderzoek naar de oorzaken plaats gehad,
waarbij verschillende trambeambten zijn
verhoord Het onderzoek heeft van 11 uur
v.m. tot 6 uur n.m. geduurd.
Hoewel d directie omtrent het onder
zoek geen enkele mededeeling wenschte t®
doen, vernemen wij, dat de bestuurder van
de extra tram, H., uit Rijnsburg, toen hij
op de stilstaande tram reed, de grootst
mogelijke snelheid had n.l. reed met con
tact 9.
De directie was van oordeel, dat hij ter
plaatse niet harder had mogen rijden dan
met contact 5, wat neer komt op een snel
heid van 25 K.M., zulks met het oog op
den toen ter plaatse hangenden mist.
Do bestuurder verklaard® echter, dat,
toen hij in de mistbank kwam. hij oogen*
blik zijn vaart heeft verminderd, zonder
dat hij de stilstaande tram opmerkt®. HÖ
kon echter zijn vaart niet meer zoodanig
verminderen, dat, toen hij eenmaal d® »ÜU
slaande tram opmerkte, een botsing kon
worden voorkomen.
De sohade, aan bet materiaal toege
bracht wordt op 40.000 geaobaL
