WOENSDAG 20 APRIL 1927 18e Jaargang. No. 5546 S)e Gou/ta/nt De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bi) vooruitbetaling Voor LeideD 19 cent per week 12.50 per kwartaal Bij onz* AgenteD 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post I 2.95 per kwartaal get Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct per kwartaal, bij voor uitbetaling Afzonderlijke nummers 5 ct.. met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen 1. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT O e wo no advorlonllën 30 oenl per rogoE Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het s dubbele van het tarief berekend r Kleine advortontlên, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aaogeboden of gevraagd huur en ver huur, koop en verkoop 10.50. OU NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN. Naar aanleiding van een S. 0. A. P.'sch Congres. Weinig belangrijks. „Men vraagt zich af, hoe het mogelijk was, dat op een driedaagsch congres van eene partij, waarvan zelfs de felste tegen stander zal moeten erkennen, dat ze hoogst bekwame mannen telt, zoo weinig belang rijks gebeurde". Aldus merkt „Het Vaderland" op in een beschouwing over het Paaschcongres der S.D.A.P. En dat is inderdaad juist opgemerkt. De oorzaak. Als men vraagt, wat daarvan de oor zaak is, dan vinden wij daarop het ant woord in een opmerking, die een afgevaar digde uit Amsterdam op het congres maakte. Wij lezen n.l. in een der kranten- Ten slotte wijst spr. de Amster- damsche afgevaardigde er op dat zoowel hier als in het buitenland in de rangen van de sociaal-democraten een gevoel is, dat er iets van de oude vreugde in het partijleven ia verdwenen. Dit is een natuurlijk gevolg van den oorlog. De partij en de partijleiding gevoelen zich nog te veel verantwoordelijk voor heigeen door de regeering wordt beslist. Het is de vraag of wij niet weer oppo sitiepartij moeten worden, niet alleen op nationaal-, maar ook op internationaal Ziehier naar waarheid aangegeven, waarin de sterkte en de zwakheid ligt van de S.D.A.P.: in het in-oppositie-zijn en in het daden-moeten-stellen! Ais dat door allen werd ingezien en als hieruit door allen de consequentie zou worden getrokken, die erin ligt, dan zou de werfkracht der S.D.A.P. wel zéér gering zijn! De S.D.A.P. en het Onderwijs. De tweede dag is ook nog voor een be langrijk deel heengegaan met het geschil in de partij over het Nederlandsch-Bel- gisch Verdrag, een geschil zoo groot, dat twee mannen als de heeren Wihaut en Po lak, die verklaarden 40 jaar naast elkan der te hebben gestaan zonder eenig ge schil, zich nu gegriefdgevoelen over de wijze, waarop de een over den ander in 't openbaar heeft gesproken. Overigens was deze dag voor een be langrijk deel gewijd aan het nieuwe ge meenteprogram, door den Amsterdam- schen wethouder van Onderwijs, den heer Ed. Polak ingeleid en verdedigd. Na slechts eenig slap debat werd het program dat alle bekende verlangens beval zonder eenige wijziging door het congres aanvaard. Uit dit program blijkt duidelijk, dat wij katholieken op onderwijsgebied van de sociaal-democraten in de gemeenteraden niets te verwachten hebben. Zeker, de gelijkstelling voor het lager onderwijs, eenmaal in de grondwet vastge legd, wordt aanvaard, omdat daaraan niet meer te tornen is, maar ook hier zelfs wil men, het bleek uit de rede van den heer Gerhard later,, nog wel bepingelen. Overigens blijkt uit dit socialistische ge meenteprogram, dat wij van de sociaal democraten niets te verwachten hebben voor ons bijzonder nijverheidsonderwijs, middelbaar en hooger onderwijs. Merkwaardig is ook nog de passage over het bijzonder bewaarschool-onderwijs. Het socialistisch program spreekt hier wel van toezicht op het onderwijs, maar van eeni- 8en financieelen steun geen woord. De voorzitter der Kamerfractie, de heer Albarda, hield op dezen tweeden dag nog ten rede over den economischen toestand in Europa. Met een verheerlijking van het socialis me en de voorspelling, dat, als de coalitie tou worden hersteld voor de verkiezing, zij bij de verkiezing geen meerderheid meer zou behalen, en, wanneer zij na de verkie zing zou worden hersteld, zij geen regee ring zou kunnen vormen, die zich staan de kon houden, eindigde spreker zijn met Vurigheid uitgesproken rede. De derde dag leidde de heer Gerhard bet onderwijs-rapport in met de resolu tie van het partijbestuur, vragende o.m. leerplicht van het 6e tot het 15e jaar, aan fluiting van het voortgezet onderwijs bij •bet zesde leerjaar der algemeene lagere volksschool; organisatie van overdag en in den arbeidstijd te geven vervolgonderwijs ton kinderen van 15- tot 18-jarigen leef- njd, die reeds in het bedrijfsleven work- toain zijn, enz. Uit de vergadering gingen stemmen op •Voor een zevenjarigen en zelfs voor een zes jarigen leerplicht. De heer Albarda vond, ?at de negenjarige leerplicht tot een acht- wigöa kon worden ingekrompen. De inleider, de heer Gerhard, hield aan den negenjarigen leerplicht vast: zesjarige grondschool met organisatie vah het 7e, 8e en 9e leerjaar zooveel mogelijk in afzon derlijke centrale scholen voor voortgezet lager en uitgebreid lager onderwijs. Verder valt er niet veel belangwekkends van het driedaagsch congres mede te deelen. BUITENLAND Frankrijk. Tegen de pornografie. Abbó Bethléem wendt zich tot het parket. Zooals men weet, is de Parijsche abbé Bethléem, de moedige strijder tegen het verkoopen en tentoonstellen van pornogra fische geschriften, onlangs tot 11 francs boete veroordeeld wegens het verscheu ren van zinneprikkelende tijdschriften, die in Parijsche kiosken ten verkoop waren uitgestald. Daar de rechter in deze zaak had te kennen gegeven, dat de burgers, die zich door het publiek te koop aanbieden van dergelijke geschriften geërgerd voelen, zich tot het parket dienen te wenden, heeft abbó Bethléem aan den procureur der re publiek een schrijven gericht, waarin hij dezen magistraat verzoekt, vervolgingen te willen instellen tegen de verantwoorde lijke auteurs en verkoopers van een 20-tal zinneprikkelende bladen, waarvan hij een lijst bijvoegt „U zult niet willen", zoo schrijft de ab- bé, „dat de publieke opinie, thans wakker geschud, genoodzaakt zal zijn, de machte loosheid der justitie te conatateeren om de vergiftiging van het land tegen te houden. Gij zult niet willen, dat weldra mis schien duizenden burgers, vol walging en verontwaardiging, op mijn voorbeeld de straat op gaan om zelf de viezigheden op te ruimen, waarvan men hen niet schijnt te willen bevrijden." Het parket heft het schrijven, dat een opgave bevat van de als pornografisch aangemerkte bladen, in ontvangst geno men. tegen welke bladen Herriot, burge meester van Lyon indertijd een verkoops verbod voor deze stad heeft uitgevaar digd. De procureur der republiek heeft nog geen antwoord op het schrijven van abbé Bethléem gezonden. Hongarije. Tegenspraak. Het Hongaarsche agentschap spreekt tegen, dat Bethlen te Rome met Musso lini zou hebben onderhandeld over de Hon gaarsche monarchistische kwestie. Griekenland Een revolutie In voorbereiding? Venizelistische offioieren in actie. Uit Athene wordt gemeld, dat tisehe republikeinsche officieren in het Grieksche leger een revolutie voorberei den, ten einde de coalitie-regeering om ver te werpen. In de eerste plaats heeft deze beweging ten doel, het terugnemen van zeshonderd royalistische officieren in het leger te voorkomen, in de tweede plaats het parlement te ontbinden en in de derde plaats Venizelos' benoeming tot preaidnt der republiek door de nieuwe Kamer en den nieuwen Senaat aangeno men te krijgen. Albanië. Het Italiaansch—Joego-Slavisch conflict. Toenemende bezorgdheid. Volgens den diplomatieken medewerker van de „Daily Tel." maakt men zich in de kanselarijen der Europeesche regeerin gen weer bezorgd over het Italiaansch- Zuid-Slavische conflict in verband met de wisseling in het ministerie van buiten- lansche zaken te Belgrado. Men vreest dat de nieuwe minister van buitenlandsche zaken van Zuid-Slavië niet zoo tegemoet komend zal zijn als zijn beide voorgangers De toon in de Servische en in do Italiaan- sche bladen geeft ook meer reden tot be zorgdheid. Rusland Door den Sovjet-brii. Rykof over de Russische politiek. Het Telegraaf-agentschap der Unie van Sovjet-republieken meldt, dat Rykof, de voorzitter van den Raad van Volkscom missarissen, in zijn rede op het Sovjet congres o.m. het volgende heeft ver klaard: „Door den internationalen toestand en de toenemende stabiliteit der groepen, die Sovjet-Rusland vijandig gezind zijn, is op het gebied der buitenlandsche politiek een aanmerkelijke spanning ontstaan. De herhaalde pogingen om een anti-Sovjet- bloc te vormen en een militair conflict tusschen Sovjet-Rusland en China uit te lokken hebben tot een buitengewoon ge compliceerde situatie geleid en leveren een bedreiging op voor den vrede. De stand der betrekkingen tusschen Engeland en Sovjet-Rusland is teekenend voor de internationale spanning. Door hot afzenden harer nota streefde de En- gelsche regeering er naar, de Weet-Euro- peeschc mogendheden tot een samengaan legen Sovjet-Rusland te brengen. In de zen zin had de nota een zekeren invloed op de Italiaansche regeering, die het Bes- sarabische protocol ratificeerde, dat van het standpunt der Sovjet-regeering be schouwd geen rechtsgeldigheid heeft. Rykof wees vervolgens de verwijten van zich, welke tegen Rusland geuit zijn in verband met het feit, dat het geen lid is van den Volkenbond. Hij verklaarde, dat de Volkenbond zoolang hij bestaat slechts hot werktuig is geweest tot de vestiging der heerschappij van sommige stalen over andere. De Volkenbond heeft niet ingegrepen in het Chineesche vraagstuk De Sovjet-regeering twijfelt, of de door den Volkenbond georganiseerde ontwa peningsconferenties werkelijk de bevorde ring van den vrede ten doel hebben. Sov jet-Rusland is bereid tot algeheele ont wapening, wanneer ook de andere mogend heden daartoe overgEian. De in het En- gelsche parlement geuite bewering, dat Sovjet-Rusland zich zeer krachtig op een chemischen oorlog zou voorbereiden, is onwaar. Met betrekking to>t de gebeurtenissen in China merkte Rykof op, dat met de in terventie der mogendheden in China fei telijk reeds een aanvang is gemaakt. De goedkeuring der mogendheden tot het doen van den inval in het Sovjet-gezant schap te Peking moet worden beschouwd als een poging om Sovjet-Rusland lot een oorlog tegen China te prikkelen. De Sov jet-regeering zal echter op deze provoca ties niet ingaan. Ten aanzien van Borodin verklaarde Rykof, dat hij in geen enkel opzicht ver tegenwoordiger der Sovjet-regeering ia. De Sovjet-regeering is voor zijn daden niet verantwoordelijk. De positie van Sovjet-Rusland ten opzichte .an China ie ten gevolge van de erkenning der eouve- reiniteitsrechten van China hechter en minder bedreigd dan die van eenig ander land. Marokko De strijd met de Mooren. Een officieel Spaansch communiqué meldt, dat ten Zuiden van Admaa het of fensief door de Spanjaarden is begon nen. Verschillende dorpen zijn in ascb gelegd en belangrijke posities voor de toe komstige operaties in Marokko bezet. China. HANKAU TEGEN TSJANG KAI SJEK. Tsjang afgezet. Een nieuwe regeering te Nanking. In China neemt de verwarring steeds toe. Ter conferentie van de Kwom ntang te Nanking heeft Tsjang Kai Sjek bekend gemaakt, dat hij definitief met de regee ring van Hankau gebroken heeft en dat een onafhankelijke nationalistische regee ring met Nanking als hoofdstad gevormd wordt. De Hankau-regeoring heeft op deze verklaring geantwoord met drie decreten. Het eerste decreet ontheft Tsjang Kai- ajek uit zijn functie van opperbevelheb ber van het nationalistische loger en eischt zijn arrestatie en bestraffing. Het tweede decreet benoemt den z.g. christen-generaal Feng Joe-sjiang tot opperbevelhebber mot als tweedon bevel hebber Feng Seng^sji, den militairen gouverneur van Honan. Laatstgenoemde heef bevel gekregen, naar Nanking op le rukken en Tsjang Kai-sjek nan te val len. He derde decreet verklaart, dat alle betrekkingen met Nanking en Sjanghai verbroken zijn. Kiangsi in de macht der rooden. Vervolging der gematigden. Uit Sjanghai wordt gemeld: De toe stand wordt met den dag ernstiger. De geheele provincie Kiangsi is in do macht der extremisten. Do rooden zijn heer en meester te Kioekiang en Nantsjang, waar de gematigden aan allerlei marte lingen worden onderworpen. Er worden foto's van de verrichte gruweldaden ge publiceerd, ten einde de bevolking schrik aan te jagen. De vereeniging van Ghineesahe ban ken heeft besloten, de relaties met de te Hankau gevestigde filialen te verbreken en te weigeren, de biljetten der centrale bank aan te nemen, als tegenmaatregel tegen het besluit der extremisten, het baargeld aan de banken te onttrekken. Ook Tsjang Kai-sjek tegen de vreemdelingen. Ondanks de boloften van Tsjang Kai- sjek is de toestand te Nanking voor de vreemdelingen niet beter dan voorheen. Geen vreemdeling kan aan wal gaan en de plunderingen duren nog steeds on verminderd voort. Do gebouwen van de International Export Company zijn door een groote afdeeiing troepen bezet en ondanks de verzekeringen van den com missaris van Buitenlandsche Zaken wor den de winkels leeggeplunderd en geslo ten kasten opengebroken. Alle aan bui tenlanders toebehoorende gebouwen wor den langzaam geheel vernield. Verder hebben de nationalisten reeds twintig duizend dollar douanegelden in beslag genomen en houden zij toezicht op de douane-administratie. Men behoeft dan ook niet te denken, dat Tsjang Kai- sjek meer tegemoetkoming zal toonon tegenover de vreemdelingen en eerder zijn beloften tegenover hen zal nakomen dan do communisten. Allo achergobleven buitenlanders verlaten morgen Nanking om zich te Sjanghai in veiligheid te bron gen. Het bombardement langs den Jangtse bij Nanking duurt onafgebroken voort. De Noordelijken hebben l'oekau weer be zet, vanwaar zij tijdelijk waren verdre ven en hebben zich daar in loopgraven verschanst. Tegelijkertijd wordt gemeld dat Soen Tsjoen-fang opnieuw optrekt langs den Noordelijken oever van den Jangtse tegenover Tsjinkiang. De toestand te Peking. Reuter meldt, dat het nog te Peking gebleven personeel van het Russischo ge zantschap, o. w. de zaakgelastigde, dal als gevolg van den inval door de Chi- neezen in tot het gezantschap behoorende gebouwen, uit Peking moest vertrekken, ook werkelijk is vertrokken. De uittocht vond Maandagochtend plaats. 9000 soldaten door boeren vermoord? Een bericht is in omloop, volgens het welk gewapende boeren niet minder dan 9000 soldaten der 10e divisie van Tsjang Tso Lin vermoord hebben, nadat deze uit Hai-Feng, hoofdstad van Honan, ge vlucht waren en daarbij al hun wapenen hadden achtergelaten. Het leger van Tsjang Tso Lin hooft zich dan later opnieuw meester gemaakt van Hal Feng. Men vreest, dat er ontzet tende repressaillee zullen worden geno men. Nederlandsch Oost-lndië Twee dooden. Onlangs drong een troep Batakkers een sawah aan den weg naar Marihat (Deli) gelegen en waar eveneens Batakkers op wonen, binnen met de bedoeling do be volking te berooven. De dieven raakten herbij slaags mot de bewoners; waarbij aan weerszijden van messen en andere steekwapenen gebruik werd gemaakt. Het gevolg was dat de roovera met ach terlating van twee dooden moesten aftrek ken Van de bewoners werd een tweetal verwond, De politie heeft de zaak in onderzoek. Amok. 15 personen verwond. In de kampong Lambangsari, op een afstand van vier paal van Tjilegon gele gen, verwondde een krankzinnig geworden inlander met en bijl vijftien personen, waaronder zijn eigen moeder. Vijf der ge troffenen zijn zeer ernstig gewond. De broeder van den krankzinnige slaagde er ten 6lotte in hem te dooden, nadat de woesteling zichzelf reeds zwaar verwond had. De kampongbowoners brachtten den doode en de gewonden naar Tjilegon, waar do doktoren Buys en Boentormen de gekwetsten verbonden en daarna naar 't ziekenhuis te Serang deden vervoeren. Alhoewel het gebeurde om één uur plaats, had. werd te Tjilegon pels om zes uur bericht van het gebeurde ontvangen. Bommen in Padang. Terwijl in den laatsten tijd in de Omme landen tientallen bommen werden achter haald, mocht het der politie totdusver niet gelukken ook in de stad Padang op dit „communistisch" materiaal beslag te leggen. Aan den demang van Loeboek Bega- loeng is het te danken, dat men omtrent de verspreiding van bommen in de stad meer te weten kwam. Genoemde demang arresteerde een zekeren Saat, die bekende, onder bedreiging met den dood, van den thans gearresteerden P. K. I. leider Pakin Taher, 14 bommen in ontvangst te hebben genomen om deze te Padang te distribuee- ren. Hij had de hommen ter hand gesteld van zekeren Oedin, een huisjongen van den lieer Veth, die weer voor verdere dis tributie zorgde. Afgaande op de verklaringen van deze personen konden het inlandsch bestuur en do politie van Padang op zoek gaan naar de verborgen bommen. In het Oraije Hotel werden onder de kamer van den substituut-offcier van Jus titie mr. de le Parra, tweo bommen aan- HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Een rappoit van T. Tof, den -Jent der Sovjetrepublieken. Sjlk heeft een nieuwe regeering te Nan king gevormd. De Hankauregeering heeft daarop Tsjang afgezet. Berichten van da den van terreur in Kiangsi. BINNENLAND. Een vergadering van de Diocesane Ver eeniging van R.-K. Bijz. Onderwijzers In Nederland in het Bisdom Haarlem. (3d* blad). Autobus-concessie in Noord-Holland voor de Brockway-Bus, voor het traject HaarlemLeiden, doch slecht voor drie jaar. (8de blad). Op den onbewaakten overweg b "cthel is weer iemand door een trein overreden. (Gemengde Berichten, 2de blad). LEIDEN. Te Leiden is een man door een auto van den Geneeskundigen Dienst aangere den en aan de gevolgen overleden. (Isto blad) Onze Geïllustreerde Pagina De photo-pagina geeft o.m. photo's van: den zieken koning Ferdinand van Roeme nië; den Noordwijkschen redder Jan van Kan; verschillende gebeurtenissen op sportgebied. getroffen. Drie bedienden en een gewezen bediende van het hotel werden in ver band biermede gearresteerd Een der ha- dienden verklaarde een bom id een sloot naast het hotel te hebben geworpen, doch het ding werd daar niet gevonden. Ook bij verschillende Europeesche fami lies werden bommen in huis of op het erf aangetroffen, die daar door bedienden ot gewezen bedienden zijn verstopt. De daders zijn gr.trrosfoeH Een rooversbendc ontdekt. Ancta seint uit Solo: Er is een uitge breide rooversbende, genaamd de Sari kat Itam, ontdekt De bende heeft ook leden onder het dossab<\stuur en vertak kingen te Semarang, Djocja en Solo. Lei der is de Semarangscho communist Sak- doen. BONENLAND eerste kamer. OVERZICHT. Annexatie-ontwerpen. Over het wetsontwerp tot wijziging van de grenzen van de gemeente Haarlem en de omliggende gemeenten hebben gister* avond vier senatoren het woord gevoerd, waarvan drie zeer positief togen waren, krachtig hebben de heeren De Gijselaar (Chr. H.), H meen go (Vrijheidsbond) en Van Nogell (Vrijheidsbond) de an nexatie ton behoeve van Haarlem bestre den. Alle drie legden ze den nadruk op het belang van Heemstede, waarvan een klein stuk met een groote belastingop brengst zou worden afgenomen, waardoor de lasten voor de overblijvenden te zwaar zouden zijn. De heer W i b a u t (8. D.) was een warm voorstander van het wetsontwerp en sprak ironisch van „belast ingvluchtheu vols", doelendo op de kleine gemeenten (in de nabijheid van de groote steden), waarhoen do monschon mot de groote vermogens „vluchten", omdat het er goedkoop is. Minister Kan heeft het wetsontworp verdedigd. Hij sprak o.m. van het „armzalig be staan", dat Haarlem en Hohoten zouden moeten voortsleepen, wanneer het ontwerp er niet kwam I De stemming wordt uitgesteld tot he denmiddag. Omstreeks 11 uur begon de Kamer nog aan het ontwerp tot annexatie ten behoe ve van Breda, en kwam er mee klaar. Ook over oit wetsontwerp zal heden worden gestemd. De Kamer bleef in do behandeling van de Begrooting van Arbeid steken. Koninklijke Besluiten. Burgemeesters. Bij Kon. besluit zijn benoemd tot bur gemeester te Gasselte J. van Royen; t* Vries A. Jongbloed, met toekenning van gelijktijdig eervol ontslag als burgemees ter te Bleen; te Appel tem J. O. de Leeuw. SPORT motorrijden. De prestatie Eindhoven—Parijs— Eindhoven. Naar ons wordt medegedeeld zou d# heer Van Hamersveld, die in Frankrijk ii

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1