hge Jaargang.
DONDERDAG 31 MAART 1927
No. 5S30
e Ccicbelve Sou/temt
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bi) vooruitbetaling
LeideD 19 cent per week 12.50 per kwartaal,
ie Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal,
per post I 2.95 per kwartaal.
Geïllustreerd Zondagsblad ts voor de Abonné'e ver»
jt,aar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
ging. Afzonderlijke nummers 5 ct.. met Geïllustreerd
jassblad 9 ct
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gswona a d ert a n 11 8 n 30 cent por rogol
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
l dubbele ran bet tarief berekend -
Kleins advertentlan, ran ten hoogste 80 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gerraagd huur en rer-
buur, koop eo rerkoop 10.50.
HUMMER 8ESTAA1 UIT TWFF BLADER.
e eeuwfeestviering van
Sint Franciscus
te Leiden.
.1 is een eer en een voldoening voor
bo'iek Leiden, dat de Sini-Franciscus-
>n, tot nu toe, zoo grootsch zijn ge-
viering in de kerk heeft aan aller
lichting voldaan of die overtroffen,
wacht ons de buiten-kerkelijke vie-
uitvoering van een Franciscus-
orium door een goed geschoold koor
voorname solisten en eerste-klas-or-
een op hoog wetenschappelijk en ar-
peil staande Sint-Franciscus-ten-
sjeliing, enz.
t»e(wijfeld stellen velen ook buiten
in deze feesten belang.
(anders: moet die belangstelling wor-
opgewektl
urom geven wij hier een overzicht
de feesten, die er nog zullen komen
de hand van het verslag eener gis-
rond gehouden vergadering van
j-comité met sub-comté's.
i veorz., Pater van den Donk, wierp
openingswoord een terugblik op de
ioopen maanden, waarin de kerke-
(eesten hebben plaats gehad. Wij
en er aldus spr. met groote
jening op terugzien. Zoowel het tri-
in November als de conferenties
Pater Sluys O.F.M., in Januari en
uari waren een groot succes. Aan
idat te danken?
eerste plaats aan den onmisba-
Egen Gods, maar verder ook aan den
moeiden arbeid en den onverflauw-
ijïcr van de werkers uit de comité's.
ooverre gij, dames en heeren, zoo
spr. voort met de hand op het
kunt zeggen: „ook ik heb tot dat suc-
kifcedragen", breng ik u gaarne een
tl van oprechten en welgciucciiden
Indien onze H. Vader Paus Pius XI
aanwezig was, zou Hij zeker mijne
den overnemen, en uiting geven
lijn vreugde over uw arbeid. Want in
Pranciscus-encycliek van het vorig
sohreef Hij: „Het is ons een bijzon-
weugde, te zien, hoe door eendrach-
wmenwerking van alle welwillenden
joh eel de wereld kerkelijke en bur
ke feesten worden voorbereid, ter her
mg van den 700sten verjaardag van
«erven van dezen heiligen Patriarch.
D. en K., wat de Paus niet per-
lijk tot ons heeft kunnen zeggen, dat
illij tot ons gezegd door Zijn plaats-
ager. Zijn afgezant, den beminnelij-
Intemuntius, Mgr. Sehioppa, die ons
aandeed de slotplechtigheden der
lijke feesten te leiden en die na af-
laarvan het voor Hem verschijnende
komité gelukwenschte met het be
te succes. Deze gelukwensch geldt
ser alle leden van de sub-comité's,
tet hoofdcomité gaarne en trouw ter
stonden.
i— zoo eindigde spr. staan wij
n vooravond van de buitenker-
feesten. Nog enkele weken slechts,
i datums der buitenkerkelijke vie-
breken aan. Mogen zij even schitte-
wo mogelijk nog schitterender, sla-
de kerkelijke feesten. Daartoe roep
!t kracht en klem uw aller onmisba-
Jp en medewerking in. Daartoe ook
bet hoofdcomité u allen opgeroe-
Het Oratorium.
i do besprekingen, die nu volgden,
duidelijk, hoe ver de voorbereiding
b buitenkerkelijke feesten gevorderd
waardoor zij nog zal worden aan-
1 Wij kunnen het als volgt samen-
Oratorium. Bedoeld is het
t St.-Franciscus-oratorium van Ed-
'inel, dat helaas in ons land nog zoo
uwerd opgevoerd. Ongeveer 200 zan-
tn zangeressen zullen het den lOden
in de Groote Stadsgehoorzaal on-
feiding van den heer Aug. Smets uit-
l Het wordt door hen allen met be-
"Wenswaardigen ijver ingestudeerd,
wrste klas Haagsche of Residentie
el het begeleiden. Als solisten zul-
optreden Mej. Mia Peltenburg en
Louis Tulder. Do "controle over
Wonen der repetities zal scherp
5 voortgezet. De kaarten voor de
ttlng zullen weldra verkrijgbaar
j" gesteld. De prijzen zijn 3.50,
'1-50 en 1.plus stedelijke be-
Eenige winkels en verder ver-
'toe dames en heeren zullen wor-
aDgezocht, om zich met den verkoop
•ttten te belasten. Door kunstvolle
j<j zal de uitvoering van het orato
ren en buiten de stad worden he
rmaakt.
Tentoonstellingen.
.^toonstelling. Deze zal d r i e-
'8 zijn. Eén van prijzen, verbon-
de groote loterij, waarvan de lo-
eenigo weken in omloop zijn, en
Jannen als buiten de stad door ve-
vrorden gekocht. Hoofdprijs
is een compleet vierlampsch radiotoestel,
geschonken door een onbekenden gever.
De voorzitter bracht hem openlijk dank.
Het toestel was op de vergadering aan
wezig. Ook andere prijzen zijn reeds in
gekomen. Maar nog lang niet genoeg. De
loterij-commissie gaat eerstdaags een
groote campagne beginnen. Zij doet een
krachtig beroep op do vrijgevigheid der
Katholieken van Leiden en omgeving. De
prijzen kunnen bezorgd worden in do R.K.
Militairen-vereeniging (hoek Mare en 0.-
Singel).
Een Iweedo tentoonstelling wordt ge
houden van kleedingstukken, door de da
mes van den Naaikrans der Dorde Or
de gemaakt voor de armen. Deze zijn
reeds alle gereed en getuigen wel van de
groote naastenliefde, die de leden van den
Naaikrans bezielt.
Bovengenoemde twee tentoonstellingen
worden gehouden in de stadsgehoorzaal
van 12 tot en met 15 Mei a.s.
De dorde tentoonstelling is meer van
artistieken en wetenschappelijken aard.
Zij omvat handschriften, incunabels,
postincunabels en andere kostbare docu
menten. betrekking hebbende op Sint-
Franciscus en zijn Orden. Zij vertegen-
woordi0t zeker een waarde van 20 a
25.000 gulden. Het zal ongeveer eenzelfde
tentoonstelling zijn als te Rotterdam,
waar zij de bewondering wekte van alle
Katholieke en niet-Katholieke bezoekers.
Plaats en tijd van deze tentoonstelling zul
len nader worden bekend gemaakt. Op
het oogenblik zijn nog onderhandelingen
loopende over de plaats met officieelo
personen. Vandaar dat verder niets kan
worden gepubliceerd.
Italiaansch feest.
3. Het derde gedeelte van de
buitenkerkelijke feesten zal bestaan in een
zooveel mogelijk natuurgetrouwe naboot
sing van een mooi gedeelte van Assisië,
waardoor de bezoekers zich eensklaps
verplaatst zullen gevoelen in het vroolijke
jeugdleven van Francesco Bernardone.
Een speciaal technisch comité is daarvoor
gevormd. De leiding er van berust bij den
beer Architect van der Laan Jr. Dus in
goede handen. Tot uitvoerders van zijn
plannen en ontwerpen hebben zich bereid
verklaard de R.-K. Bouwvakpatroons en
schilders. Het moet iets heel bijzonders
worden. En dit derde gedeelte van de
buitenkerkelijke feesten alleen al zal dui
zenden bezoekers trekken.
In zijn slotwoord drukte de voorzitter
alle leden van de sub-comité's op het hart,
het groote doel, het welslagen van de bui
tenkerkelijke feesten, en dit alleen voor
oogen te houden, en naar de bereiking
van dit doel uit alle kracht te streven.
Laat toch geen gekrenkte ijdelheid, geen
misplaatst standsgevoel, geen pessimisme
van sommigen uit onze omgeving, ons van
dit streven afbrengen, zoo eindigde spr.
maar houden wij vol met blijdschap en
optimisme, uit liefde tot God en ter eere
van Zijn grooten Heilige, den Povercllo
van Assisië, Sint-Franciscus
BUiTEfflLAND
De Ontwapenings- kwestie.
DE KOLONIALE ONTWAPENING.
Overeenstemming op vier punten bereikt.
De voorbereidende ontwapeningscom
missie te Genève heeft Woensdaglnorgen
de besprekingen over de beperking van
het aantal troepen voortgezet. Nadat
Paul-Boncour (Frankrijk), Lord Cecil
(Engeland), De Marinis (Italië), De
Brouckère (Belgiq), Sato (Japan), en
Bernstorff (Duitschland) het woord had
den gevoerd, word omtrent do volgende
vier punten overeenstemming bereikt:
1. De totale troepensterkte van de
troepen in h<jt moederland zoowel als die
in de koloniën kan beperkt worden.
2. Ook de totale stenkte der in het moe
derland gestatdonneerde troepen kan be
perkt worden,
3. Daarentegen kunnen de troepen voor
de overzoescho gewesten, die over de ver
schillende werelddeelen verdeeld zijn, niet
beperkt worden.
4. Er moet onderscheid worden ge
maakt tusschen do troepen, die behooren
tot de legers in het moederland en die,
welke tot de formaties der koloniale le
gers behooren.
Duitschland
Uitsluiting in de Duitsche sigarenindustrie
125.000 arbeiders getroffen.
Uit Mannheim wordt gemeld: De
rijksbond van Duitsche sigarenfabrieken
heeft de arbitrage verworpen en met al-
gemeene stemmen besloten om van 2
April af alle werklieden op te zeggen en
ze van 16 April af uit te sluiten. Hier
onder vallen 125.000 arbeiders.
Frankrijk.
De Midinettes.
Conflict met de Academie
Frangaiso.
Iedereen ken de Midinettes van Pa
rijs. Dat zijn do jongo dames, die 's mid
dags haar ateliers en kantoorlocalen
verlaten om in do goedkoope cafó's van
de dichtstbijgelegen boulevard haastig
haar middagmaal te gebruiken. Het
plotselinge fleurige verschijnen van
zwermen van deze naaistertjes en an
dere kantoor- en winkeljuffertjes op do
boulevards in het middaguur heeft haar
den naam van Midinettes gegeven (midi
middag). Doch de Fransche Academie
die belast is met de zorg voor de sa
menstelling van het Fransche woorden-
hoek heeft dezer dagen dien naam niet
enkend*- Voortaan is „midinette" geen
officieel Fransch woord moer. Daarover
zijn do midinettes heftig verontwaar
digd. Zaterdag, aldus is het plan, zal er
te Parijs een groote betooging plaats heb-
bon, waarbij de midinettes van den vrijen
Zaterdagmiddag gebruik zuilen maken
om te demonstreeren, dat zij er nog zijn.
Zij zullen een mannequin, geen levende
doch een pop, willen we hopen, gekleed
in den groenen rok der academiciens in
de Seino gaan werpen, zoo de politie het
tenminso toelaat, om zich aldus -op de
veertig immortellen van de „Goupole" te
wreken.
De Balkan
HET ITALIAANSCH—JOEGO-SLAVISCH
CONFLICT.
Nog steeds geen regeling van het geschil.
Naar uit Parijs wordt bericht, heeft de
Engelsche gezant, lord Grewe, opnieuw
een bezoek aan het ministerie van buiten-
landscho zaken gebracht, waar hij, aan
gezien Briand in de Kamer was, een on
derhoud met Berthelot, den secretaris-ge
neraal, had.
Volgens de Fransche bladen liep het
onderhoud over het ItaliaanschJoego-
Slavisch geschil.
De laatste dagen moet weer een wijzi
ging in do opvattingen hebben plaats ge
had over do wijze, waarop dit geschil ge
regeld zal worden.
Het moet thans in de bedoeling der
Fransche en Engelsche regeeringen lig
gen liggen, het karakter Jer commissie.
welke een onderzoek aan de Albaneesche
grens zal instellen, te wijzigen en deze
commissie het karakter van een perma
nente commissie van controle te geven,
welke in stand zal blijven, totdat een de
finitieve ontspanning in de betrekkingen
tusschen Italië en Joego-Slavië is inge
treden.
Marokko
De strijd met de Mooren.
Een bloedig treffen.
Een Spaansch detachement, dat in de
streek van Tabenat opereerde, slaagde er
na een moorddadigen strijd in om den
rebellen den weg naar het inwendige der
Spaansche zone af te snijden.
China
DE CHINEESCHE CHAOS.
Oe slachtoffers der krijgsbenden
te Nanking.
Twoe paters Jesuieten
gedood.
Definitief wordt thans gemeld, dat het
aantal vreemdelingen, door de Kanion-
neezen te Nanking gedood, zeven be
draagt.
De lijst dezer slachtoffers is als volgt:
dr Smith (Engelschman). dr. "Williams
(Amerikaan), de heer Huber (Engelsch
man), de zeereerw. paters Vanara (Ita
liaan), en Dugout (Franschman)een
Engelsch matroos van den kruiser „Eme
rald" en een Japansch matroos.
Beido gedoodo priesters zijn paters Je
suieten.
Hot aantal gewonden bedraagt vijf. On
der hen bevinden zich de consul-generaal
van Groot-Brittannië, Giles, en twee Ja-
pansche consulaire beambten.
Terreur te Hankau.
Do goraatigde richting heeft
alle gezag verloren.
De positie der vreemdelingen te Han
kau, speciaal van de Engclschen, is on
mogelijk geworden, ten. gevolge van de
terreur der communisten. Slechts enkele
Engelschcn vertoeven nog te Hankau aan
den oever van de Jangtse, zoodat ze in al
lerijl kunnen ontvluchten in geval van
gewaar. De Amedlkaansche consul zalf
wordt gedwongen aan den wal te blijven
De gematigde richting in de Kwomintang
heeft allen invloed verloren, ook Eugène
Tsjen, Cantons minister van Buitenland-
sche Zaken. De buitenlandsche banken
hebben haar deuren moeten sluiten, als
gevolg van belachelijke eischen door het
personeel gesteld. Het Politiek Bureau
heeft de verspreiding van alle dagbladen
verboden, die gekant zijn tegen het com
munisme.
De toestand te Sjanghai.
Krachtig optreden gewenscht.
De United Press verneemt in gezagheb
bende officieele kringen, alsmede van za
kenlieden en zendelingen, dat allen vast
overtuigd zijn, dat tenzij de mogendheden
met kracht optreden de positie der bui
tenlanders in China als verloren kan
worden beschouwd. Men spreekt zich uit
ten gunste van de bezetting van Woesoeng
en de Kiangyinforten.
Van betrouwbare zijde wordt gemeld,
dat de algemeene arbeiders-unie te Sjang
hai heeft besloten ten spoedigste de alge
meene staking uit te roepen, die voorna
melijk tegen do Britsche industrieën ge
richt zal zijn.
Hot communisme breidt zich
u i t.
Het communisme te Sjanghai breidt
zich uit. In welingelichte kringen twijfelt
men zeer, of Tsjang Kai-sjek's loopbaan
nog wel van langen duur zal zijn. Onder
do arbeiders heerscht onrust; de riksja-
koelies en de gemeentelijke cmployé's heb
ben bonden gevormd.
Kanton eischt.
Naar gemeld wordt heeft de Kanlon-
regoering een eisch tot schadevergoeding
van 175.000 doll bij de Engelsche over
heid ingediend, omdat bij het rammen
van een Chineesche jonk op de Jangtse-ri-
vier door een Engelsch schip 35 Chinee
sche soldaten verdronken zijn Bij niet be
taling van dit bedrag wordt met repres-
saille-maatregelen tegenover Engelsche
onderdanen gedreigd
Onrust ook te Peking.
In Chineesche kringen begint men on
gerust te worden door de berichten over
een mogelijk optreden der radicalen in de
hoofdstad. De politie treedt krachtig op
tegen allo onruststokers en heeft kort ge
leden 42 studenten gearresteerd, die ver
dacht werden van bolspewistische neigin
gen. De politie deelt thans mede, dat deze
studenten getrouwe bezoekers waren van
de Sovjet-ambassade en plannen beraam
den voor het verwekken van stakingen.
De Amerikaansche vrouwen en kinderen
te Peking zijn gewaarschuwd door de
Amerikaansche autoriteiten, om zich ge-
reed te maken do stad to verlaten, als de
4toe9tard rulks noodig maakt en "het is
vrijwel zeker, dat ook de Engelsche vrou
wen en kinderen zullen vertrekken.
Tot dusver hoeft Tsjang-Tso-lin de orde
volkomen kunnen handhaven, doch er zit
een paniek-stemming in do lucht sedert
de gebeurtenissen to Nanking. De mee
ning wint veld. dat Engeland, Amerika on
Japan tot de een of andere definitieve
actie zullen moeten overgaan om het bols
jewisme in China te bestrijden en in Chi
neesche kringen hier meent ment, dat de
ze drie mogendheden Tsjang-Tso-lin be
hooren te steunen in zijn sjrijd tegen de
Rooden
Van Chineesche zijde wordt getracht
een toenadering tusschen do Noordelijke
en de gematigde Zuidelijken tot stand to
brengen en beweerd wordt, dat Tsjang-
Kai-Sjek geneigd is op dezo voorstellen in
te gaan De toenemende verwijdering tus
schen de gematigden en extremisten in
het Kantonneescbe kamp, wekt de ver
wachting op, dat een openlijke strijd bin
nen niet al te langen tijd zal uitbreken.
BINNENLAND
EERSTE KAMER.
OVERZICHT.
Algemeene Beschouwingen.
Do Eerst'1 Kamer is gisteren rustig be
gonnen me' dc algemeene beschouwingen
over de begrooting.
De voorzitter der Kath. fractie, do heer
Van Lanschot, opende de rij van
sprekors en be; n mot hot afleggen van
de vorkla ing, dab de Kath. fractie una
niem, zoowel de voor- als tegenstanders,
als één man achter het gevallen votum
staat inzake het verdrag met België om
dit votum te verdedigen.
Togenover dit extra-parlcmontaire ka
binet staat do Kath. fractie niet vijandig.
Wel blijft zij prijs stellen op een herstel
van oen parlementair kabinet, liefst oen
coalitie, al wil hij d't niet overhaasten.
Z.i. was het goed minstens tot 1929 te
wachten.
Do heer v. Lanschot achtte het niet
juist, dat bij een zoo belangrijk vo'um, als
over het lglscli verdrag is uitgebracht,
de Regeering niet solidair was met den
minister van Buitenlandsche Zaken. En
hij verwachtte dat de nieuwe functionaris,
bij zijn onderhandelingen met België, ge
rugsteund zou worden door do gehecle Re
geering.
Hierna kwam de heer v. Lanschot tot
de financiën en meende, dat het departe
ment wel wat al te voorzichtig raamt en
hij wees er met nadruk op, dat bij de be
oordeeling van den financieelen tees'.-nd
van ons land rekening moet worden ge
houden met het feit, dat wij in Nederland
gebukt gaan onder de zwaarste belastin
gen in Europa.
Van de financiën stapte hij weer naar
onze industrie, waarvoor <le Regeering te
weinig deed. Haar aarzeling om onze in
dustrie te beschermen heeft dit gevolg,
dat een wereldfirma als Philips een deel
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Te Sjanghai wordt aangedrongen op
krachtige maatregelen der mogendheden,
wil de positie der vreemdelingen In China
niet totaal onmogelijk worden.
Mijnramp in de Vereen. Staten. (Bul-
tenl. Berichten, 2e blad).
BINNENLAND.
Jhr. mr. F. Beelaarts van Bloklarrd, de
pas benoemde gezant te Brussel, volgt
jhr. Van Karnebeek op als min. v. Bui
tenlandsche Zaken .(lsto blad).
Een wetsontwerp tot partieele herzie
ning der forensenbelasting heeft de de
partementen van Binnenl. Zaken en Fi
nanciën verlaten. (1ste blad).
Bij de algemeene beschouwingen over
de staatsbegrooting in de Eerste Kamer
is o.a. de crisis aan Buitenlandsche Za
ken ter sprake gebracht. (Overzicht, 1ste
blad).
De minister van Waterstaat over d9
veiligheid bij de spoorwegen. (1ste blad).
Nadere mededeelingen van minister
Van der Vegte over de verbetering der
rijkswegen, (lsto blad).
KIEZERSLIJST.
Vanaf heden tot en met 15 April a.s.
ligt de nieuwo Kiezerslijst (de lijst vol
gens welke do a.s. Gemeenteraadsverkie
zing plaats heeft) voor alle kiezers, koste
loos ter inzago op het Bureau van Bevol
king, (Vischmarkt). Op dezo kiezerslijst
moeten voorkomen allen, die op 1 Februari
van dit jaar ingezetene dor gemeente wa
ren en vóór of op 15 Mei a.s den leeftijd
van 25 jaar hebben bereikt.
Overtuigt TT even oF Uw mam r.p do
ipTouwe kiezerslijst voorkomt.
haror fabrieken gaat overbrengen na r
Frankrijk en .Spanje, waardoor 2000 arbei
ders in Eindhoven werkeloos zijn gewor
den. Ook do toestand van de industrie te
Maastricht eischt hulp van do Regeoring.
Dit betoog werd door den volgenden
spreker do heer Diepenhorst (A. R.">,
nog eens extra onderstreopt. Met een schat
van citaten toonde dezo anti-revolutionai
ren hooglcoraar aan, dat het op het
oogenblik een paskwil is, r.m Nederland
alleen nog aan het vrijhandels-dogma to
doen vasthouden, nu allo landen om s
heen hooge tariofmuren hebben opgetrok
ken.
Vandaag is do lieer Wibaut (S. D.)
aan het woord gekomen.
TWEEDE KAMER.
OVERZICHT.
Indië.
Nadat de Kamer zeer snel was heen-
geloopen over het instituut van den ge
committeerde voor Indische zaken (zon
der hoofdelijke stemming goedgekeurd
hoewel blijkens het V V „verscheidene
leden'' zich er niet mee konden vereen i-
gen) is men gisteren stond abus eve-
iijk achter het slot van ons overzichtje,
dat de algemeene beschouwingen begon
nen gisteren de aanvullingsbcgrooüng
verder gaan behandelen, alsof men ton
tweeden male aan do Indische Begroo
ting bezig was. Waartoe de omvang en
de verscheidenheid van deze suppletoire
wel eenige aanleiding gaf, maar wat
toch niet zóó ver had behoeven te gaan.
Er werd in 't bijzonder uitvoerig gespro-
kon over de doodstraf in Indië en over
de bekende „exorbitante'' rechten van
den G.-Galsof men hot nog nooit daar
over had gehad.
't Bleef ecbor alles bij pralen. Onge
wijzigd werd de anjmillingEbegrootinar
ten slotte aangenomen.
Jhr. Mr. F. BEELAERTS VAN
BLOKLAND.
Benoemd tot Minister van Buitcnlandscho
Zaken.
Naar het Corr.-Burcau verneemt, zal
binnen enkoio dagen in do .Staatscourant
verschijnen de benoeming van jhr. mr. F.
Beelaert8 van Blokland, buitongewooa go-
zant en gevolmachtigd minister, tot minis
ter van Buitenlandsche Zaken.
DE FORENSENBELASTING.
Een wetsontwerp tot wijziging het
Departement verlaten.
Op de vragen van den heer Kuiper be
treffende het tijdstip van indiening van
een wetsontwerp tot partieele herziening
van do forcnsmbolasting en toepassing
dier hcr;."ening op de heffing dier belas
ting van hot komendo belastingjaar, hcefb
