18e Jaargang.
WOENSDAG 30 fêSAART 1927
No. 5529
3)e Zeidóohz
A0ONNEMENTSPRIJSbedraagtblJ vooruitbetaling
w, LeideD 19 cent per week 12.50 per kwartaal
onze AgenteD 20 cent per week 12.60 per kwartaal.
idco pe* post 1 2,95 per kwartaal
m Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'e ver-
ijgbaai tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
ibetaliDg Afzonderlijke nnmmers 5 ct.. met Geïllustreerd
Ddageblad 9 ct
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen
I.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentlSn 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeolingen wordt hot
- dubbele van het tarief berekend. r
Kleine advertentlën, van ten hoogate 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop 10.50.
g SUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN.
BUITENLAND
)g Ontwapenings-kwestie.
voorbereidende commissie.
Moeilijke kwesties.
Een Nederlandsch bemidde
lingsvoorstel.
De ontwapeningscommissie te Genève
4(9 gisteren haar beschouwingen over
i geoefende reserves voort, maar uit de
ttklaringen van Gibson, Veverka en Bon-
jur bleek andermaal overtuigend, dat
ierin de groote moeilijkheid van het ont-
rjpeoingsvraagstuk gelegen is, die mo-
suteel weinig kans heeft bevredigend op-
dost te worden.
Yerder liepen de discussies over de
aschelijkheid eener scheiding van de
sermacht van het moederland van die
koloniën, waarbij andermaal het
rinsche en het Engelsehe standpunt met
Haar in botsing kwamen. Mr. Rutgers
looi zich namens de Nederlandsche dele
te in beginsel aan bij den Franschen
1st, die beide weermachten streng
fcidt. Loch bepleitte de wenschelijk-
gd daarop een zekere correctie aan te
(togen, die aan het Engelsche stand-
snl tegemoet komt. Die correctie zou
tón bestaan, dat weliswaar de weer-
icbt van het moederland en die van de
oloniën in beginsel afzonderlijk worden
jperkt, doch den staten vrijheid wordt
■laten de weermacht der koloniën te
irgrooten ir.dien de weermacht van het
uederland naar evenredigheid onder 't
islgestelde maximum blijft.
Bouccur verklaarde namens de Fran-
delegatie zich met het voorstel der
iderlandscho delegatie te kunnen ver-
oigen, mits do wijziging in de verhou-
ag aan den Volkenbond wordt meege-
nld.
Vixens een B.T.A.-telegram uit Ge-
te scheen Gibson (V. S.) zich nopens
geoefende reserves aan de zijde van
door Engeland geuite meening te
Jaren.
De Italiaansc.be gedelegeerde bestreed
onderscheid, in het Fransche voor-
gemaakt tusschen de troepen van
moederland en die der koloniën. Ge
en is volgens het B. T. A.-bericht, dat
Italiaansche vertegenwoordiger zich
ïorgd maakt over de effectieven, welke
raakrijk onderhoudt in zijn bezittingen,
aao Italiaansch bezit grenzen. Hij gaf
beperking dezer effectieven in over
ging voor elk der bezittingen, maar dit
afbeeld werd door Cecil en Boncour
lor elke koloniale mogendheid als niet
rerwezenlijken beschouwd.
Engeland
Vrouwenkiesrecht.
[Voorstel tot verleening op
-jarigen leef tij d verwacht
Hoewel enkele ministers zich er tegen
fen verzetten, wordt algemeen aange
ven, dat de Britsche regeering beslui-
"za! ten gunste van een voorstel, om
kiesrecht te verleenen aan de vrou-
op dezelfde voorwaarden als aan de
^ea, dus op 21-jarigen leeftijd.
Hongarije.
Opheffing der militaire controle.
Mot ingang van 81 Maart
to Gezantenraad heeft besloten de mi-
21*e controle-commissie in Hongarije
ingang van 31 Maart op te heffen,
leden der commissie blijven echter tot
Mei a.8. in Hongarije ter controle van
we werken, die nog uitgevoerd moeten
Jen en om het eind-rapport op te
Albanië.
italiaansch—joego-slavisch
CONFLICT.
Een gefantaseerde gezant?
Of een vergissing?
k? 08pe.ci.aI° correspondent van de
*ai"isien" heeft een bezoek ge
nt aan de hoofdstad van Joego-Sla-
'en e£nde na te gaan hoe de geruch-
vor militaire voorbereidingen aan de
«neesche grens eigenlijk in de wereld
gekomen.
9 schrijver heeft gedurende zijn reis
°grado niets gemerkt van iets, dat
tu«n~"Ma?® ^ee^: bij' zag geen en^ele
waatdeeling marcheeren, geen vracht
,j, pen onrust, maar een vredig wer-
Z ^erenbevolking.
hot station van Belgrado dezelfde
enkel symptoom, dat de goede-
gens in gereedheid worden ge-
tin 7°or vervoer van troepen. De men-
5. fi'raat hebben blijkbaar meer
n> °P logste wijze van hun kan-
werkplaatsen naar huis terug te
Vja* A belangstelling voor.de vet-go-
°Pschriften in de bladen.
Het valt den schrijver op, dat de Joego-
Slaven, verre van agressieve plannen te
koesteren, vreedzaam werken en dat zij
met dezelfde energie, waarmede zij hun
vaderland hebben verdedigd, thans arbei
den om de tallooze ruines te herstellen,
die door de vreeselijke achtereenvolgende
oorlogen zijn ontstaan.
De schrijver beschouwt de geruchten
als volkomen ongegrond, doch acht het
niet mogelijk, dat de mise-en-scène het
werk is van Mussol'ini. Hij komt na een
zorgvuldig onderzoek tot de overtuiging,
dat de intrige in zake Albanië ontstaan is
te Belgrado en wel door een onhandig
heid van den Italiaanschen gezant aldaar,
generaal Bodrero.
Ondanks zijn kwaliteit en functie is
Bodrero slechts in naam een diplomaat,
doch in werkelijkheid een der meest voor
aanstaande leiders der fascistische mili
tie.
De correspondent acht het waarschijn
lijk, dat het slechts aan de misleidende
inlichtingen van den gezant is te wijten,
dat de Duce zijn diplomatieke actie tegen
Joego-Slavië is aangevangen.
Ook deze correspondent bevestigt, dat
het „Giornale d'Italia", welk blad de ont
hullingen over activiteit aan de Albanee-
sche grens door zijn correspondent te Bel
grado liet seinen, in werkelijkheid geen
enkel erkend correspondent in die stad
bezit, zoodat het zeer waarschijnlijk is,
dat de zoogenaamde onthullingen van het
blad Rome bereikt hebben in hetzelfde va
lies, dat de verbazingwekkende rapporten
bevatte van generaal Bodrero.
Het geheele incident Italië-Joego-Slavië
komt daardoor, volgens den correspon
dent, in een nieuw daglicht. Het is ont
staan door de vergissing van een verte
genwoordiger en niet door den kwaden
wil van de regeeringen te Rome en Bel
grado. De militaire voorbereidingen tegen
Albanië hebben nooit bestaan en van
de goede trouw van Mussolini is mis
bruik gemaakt. Aldus de „Petit Parisien"!
China.
de chineesche chaos.
De toestand aan de Jangtse.
Ontruiming der steden.
De toestand aan de Jangtse is onzeker
en dreigend. De Britsche autoriteiten heb
ben besloten alle Engelschen te Itsjang,
Tsjangsja en Tsjoenking, welke steden
alle aan de Jangtse gelegen zijn, te evacu-
eeren. De vrouwen en kinderen der En
gelschen zijn reeds uit die steden vertrok
ken, terwijl de mannen de laatste dagen
in gebouwen aan den rivieroever verza
meld zijn geweest.
In weerwil van de officieele instructies
van Chineesche zijde om de activiteit der
extremisten te onderdrukken, neemt deze
te Tsjoengking nog steeds toe.
Ook de staking te Hankau duurt nog
voort. De buitenlandscke banken zijn ge
sloten.
Alle vrouwen en kinderen van Engel
schen hebben Woehoe reeds verlaten, ter
wijl de mannen zich in scheepjes op de
rivier verzamelen. Er wordt hier met. een
boycot gedreigd.
Te Hsaikwan bij Nanking wordt nu en
dan nog geschoten, maar er is niet op de
buitenlandsche schepen gevuurd en de
toestand verbetert.
Op verschillende plaatsen beneden Nan
king, vooral bij Kiangyin, wordt nog op
buitenlandsche schepen gevuurd.
Terreur te Hankau.
Gisteren zijn te Sjanghai 320 vluchte
lingen uit Hankau aangekomen, op een
schip, dat op het vervoer van veel min
der passagiers berekend is. De meeste
vluchtelingen zijn vrouwen en kinderen
van Amerikaansche nationaliteit.
De daar aangekomen vluchtelingen ver
tellen, dat de terreur te Hangkau erger
is dan ooit. Het bestuur der stad is vol
komen communistisch. Zaken doen is on
mogelijk. Vakbonden en posters oefenen
een tyrannieke heerschappij uit. terwijl
ook de soldaten vaak een dreigende hou
ding aannemen.
De Amerikaansche legatie te Peking
heeft allo Amerikanen in Noord-Homan
en Anhwei verzocht hun woonplaatsen te
verlaten. In Zuid-Sjantoeng bevindt zich
bijna geen enkele buitenlander meer.
Gisting te Peking?
Pogingen tot het tegengaan
van propaganda der
Zuidelijken.
Geruchten doen de ronde, dat agenten
der Sovjets in de afgeloopen maand
groot sommen geld to Peking hebben
uitgedeeld voor agitatiedooleinden. De
politie zoekt ijverig naar verdachte agita
tors en houdt toezicht op de kranten en
de persagentschappen teneinde propa
ganda der Zuidelijken te 'verhinderen.
Vele Amerikanen die tot nog toe den
Nationalisten gunstig gezind waren,
veranderen van meening als gevolg van
de gebeurtenissen te Nanking. Zij voeren
hun families uit China weg in weerwil
van officieele geruststellingen.
Invallen van Mongolen In China.
Do gouverneur der provincie Sjinkiong
heeft zich bij de regeering te Peking be
klaagd over de eischen, die gesteld wor
den door Mongoolsche troepen, welke
zijn gebeid zijn binnengedrongen.
De gouverneur verzoekt om terugroe
ping der Russische militaire adviseurs,
die zich in Mongolië bevinden en de
Mongolen aanmoedigen in hun aanvallen
tegen China.
Japan vredelievend.
Geen gebruik van troepen
in China.
De Japansche regeering heeft besloten
af te zien van het gebruik maken van
troepen in China. Zij wenicht veeleer
een vredelievende overeenkomst te slui
ten langs diploma tieken weg.
Japansch consulaat
geplunderd.
Bevestigd wordt dat 150 nationalisten
in uniform het Japansche consulaat to
Nanking hebben geplunderd. -
„Verdere onderhandelingen Onmogelijk.''
De „Times" zegt in een bespreking
van den toestand in China, dat verdere
onderhandelingen met de nationalisten
betreffende de toekomstige positie der
buitenlanders onmogelijk zijn.. De onm d-
dellijike noodzakelijkheid is .louter een
physieke verdediging. Wanneer het ech
te Chineesche nationalisme weer in een
georganiseerden vorm te voorschijn
komt, dan is het tijd de politieke bespre
kingen te hervatten.
Een nieuwe expeditie naar Biasbaai.
Bij een nieuwe expeditie tég&n de zeo-
roovers in de Biasbaai zijn ruim 50 Chi
neesche jonlaen vernield en' 150 huizen
verbrand. V'
Mexico.
GRUWELDADEN VA4 HET
CALLES-REGIEM.
Vreeselijke martelingen.
De „belangeloosheid" der
regeerders.
Het te El Paso (Texas) verschijnende
Mexicaansche blad publiceert uit de pro
vincie Jalisco brieven over ongelooflijke
gruweldaden, welke door de troepen van
Galles bedreven zijn.
Op 12 Januari, aldus een brief uit
Tecololtlan, trok een afdeeling van het
19e cavallerie regiment op terugtocht
door het plaatsje Tamazulita bij Tecololt
lan. Zonder eenige reden werd de ka
pelaan van het dorp gearresteerd en
voor den commandant geleid, waar hij
moest zeggen waar zich de pastoor van
Tecololtlan bevond. Daar de kapelaan
zulks niet wist, kon hij ook geen ant
woord geven. De commandant overlaad
de den priester met lage beleedigiugen
en liet hem vervolgens naar Tecololtlan
overbrengen. Daar liet de woesteling
hem aan een der zolderbalken van een
woning ophangen. Het touw was echter
niet sterk genoeg en brak. Met schoppen
en slagen dwong men den priester op te
staan, waarop het gruwelijke spel her
haald werd. Zesmaal achtereen brak het
touw. Toen waren de beulen het moe en
stieten den bloedgetuige een bajonet in
het hart De spits drong door het gehee
le lichaam heen en kwam er in den rug
weer uit. Vervolgens werd door de on-
menschen hun slachtoffer opnieuw op
gehangen.
Uit Guadalajara in dezelfde proviucie
werd in een schrijven van 12 Februari
van een dergelijk feit melding gemaakt.
In de plaats Tototlan liet de eerste lui
tenant Cortés de boide katholieke gees
telijken gevangen nemen om zich op hen
te wreken over de nederlaag welke de
opstandelingen onder leiding van kapi
tein Monico Velasquez hem in Los Altos
hadden toegebracht. Do geestelijken had
den zich van elke politieke actie afzijdig
gehouden; zij boden ook bij hun arresta
tie geen tegenstand en werden naar het
kamp der Gallisten gebracht. Daar werd
hun bevolen de namen te noemen van de
aanvoerders der troepen die Gortés hij
Zapotlan del Rey hadden verslagen.
Daar de priesters zulks niet konden,
werden ze opgehangen. Deze afschuwe
lijke misdaad had slechts nieuwe op
standen van het volk tegen het terroris
me der regeeringstroepen ten gevolge.
Noord- Amerikaansche reizigers, die
naar New York terugkeerden, vertelden
vol afschuw dat zij van Ozumha tot Ve
racruz de lijken van 142 Mexicanen had
den geteld, die door de regeeringstroe-
pen aan telegraafpalen opgehangen wa
ren. Velen schenen, naar hun kleeding
te oordeelen, tot vermogende kringen te
behooren.
Morones, de leider van het „Grom" en
thans minister van arbeid, verdiende
voor de revolutie 16 pesos in de week.
Toen hij na zijn benoeming tot minister
zijn eenvoudige „proletariërs"-woning
verliet, had hij een meubelwagen van
drie ton noodig om de bronzen beelden,
de schilderstukken en het manmerwerk
dat hij er had opgehoopt, naar zijn
nieuw verblijf over te brengenl
De schilderijenverizameling van den
minister van financiën Pani wordt als
een der kostbaarste van Mexico be
schouwd. Toch staat ontwijfelbaar vast,
dat Pani vóór de revolutie niet de mid
delen bezat om zulk een verzameling te
verwerven.
De geschenken welke de heeren van de
regeering krijgen toebedeeld, die zich de
gunst harer aanhangers blijvend moet
verzekeren, lijken aan goen grenzen ge
bonden. Men herinnert ztich, dal gene
raal Villa een landgoed van 80.000 hec
taren kreeg, welke een waarde vertegen
woordigde van 2 millioen pesos.
Eerst kort geleden verleende do bank
van Mexico aan generaal Obregon een
leening van drie millioen pesos voor de
exploitatie van zijn landgoed in den
staat Sonora.
In Mexico-city bestaat een bekende
club, die den naam Son-Sin voert. Daar
komen nacht op nacht de hoofden der
regeering bijeen om te drinken en te
spelen. De beroemde stierenvechter Ro-
dolfe Gaona won in één nacht van den
minister van oorlog Serrano meer dan
60.000 pesos.
Men zou dergelijke voorbeelden naar
believen kunnen vermeerderen, doch het
bovenstaande is voldoende om aan te
loonen, waar de geheime uitgaven blij
ven, dio op kosten der burgers worden
gedaan, en vólgens de ambtelijke uit
drukking niet worden verantwoord.
BIHNENLARID
TWEEDE KAMER.
OVERZICHT.
Een interpellatie.
De interpellatie van den heer L. d e V i s-
o r over heb zenden van de „Sumatra"
naar Sjanghai is kalm afgeloopen. De mo
tie van den interpellanb is met algemeen e
stemmen op één na (de zijne) verworpen.
Minister Lambooy zotte duidelijk
uiteen, dat de reis van het schip reeds
zeer lang te voren was beraamd en dat
het verlengde verblijf alleen het gevolg
was van de noodzakelijkheid om een wijk
plaats te kunnen bieden aan ter plaatse
gevestigde Nederlanders. Met den burger
oorlog in China laten wij ons in 't geheel
niet in, en, zoodra er te Sjanghai weer
meer rust heerscht, vertrekt het schip.
De inberpellant werd onder de repliek
van den Minister wat onrustig en inter
rumpeerde een paar malen. Waarop de
Minister, met een ernstig gezicht, hem
waarschuwde: „Pas op voor uw keel!" Tot
groot vermaak van de Kamer dat zich op
nieuw uitte toen de Minister, min of meer
„ter zijde", er aan toevoegde: „Ja, want
anders kan hij weer in veertien dagen
niet interpelleeren 1"
Na de interpellatie werden na eenige
discussie aangenomen de wetsontwerpen
tot wijziging van de begrooting van Ne-
derlandsch-ïndië voor 1927 (bureau gecom
mitteerde voor Indische zaken en ver
schillende andere onderwerpen).
De algemeene beraadslagingen werden
geopend.
Vragen van Kamerleden.
Het Fransche tarief-ontwerp.
Het lid der Tweede Kamer de heer
Fleskons heeft den Minister van Arbeid,
H. en N. de volgende vragen gesteld:
lo. Is de minister overtuigd, dat, welk
principieel standpunt men ten aanzien van
onze handelspolitiek ook moge innemen,
verplaatsing onzer industrie naar het bui
tenland zooals volgens een uitlating
van den heer A. F. Philips bij ongewijzig
de aanneming van het Fransche tarief-
ontwerp te wachten is, aangezien heb Phi
lips' concern alsdan de voorziening van do
Fransche markt zal moeten doen plaats
vinden door stichting van fabrieken in
Frankrijk zoodanige blijvonde ernstige
gevolgen voor ons land medebrengt, dat
de regeering dit niet lijdelijk mag aan
zien, te minder, wanneer do desbetreffen
de industrieën hirop tijdig de aandacht
vestigen?
2o. Heeft de regeering bereids stappen
genomen, om bij de Fransche regccring
krachtigon aandrang uit te oefenen, ten
einde verlaging der voorgenomen rechten
op gloeilampen en radio-artikelen te ver
krijgen?
Wetsontwerp Naamlooze Vennootschappen
Adres R. K. Werkgevers.
Door de Algemeen" R. K. Werkgevers
vereniging is aan de Tweede Kamer dor
Sta ten-Generaal het volgend adres ge
richt:
„De behandeling in Uwe Kamer van het
Wetevoorstel tot herziening der bepalin
gen van het instituut der Naamlooze Ven
nootschap, heeft ons Bestuur niet zonder
teleurstelling gevolgd.
Niet alleen, dat door den Minister geen
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De besprekingen in de voorbereidends
ontwapeningscommissie.
De buitenlanders ontruimen alle steden
aan de Chineesche rivier de Jangtse.
Japan wil met de Chineezen vredelie
vend onderhandelen.
Gruweldaden van het Calles-regiem In
Mexico.
BINNENLAND.
Mededcelingen over de electrificatie var.
de spoorlijn Amsterdam-Rotterdam. Moei
lijkheden bij den overweg te Leiden (Bin
nenland, 2de blad). Ook in de vergade
ring van de Kamer van Koophandel en
Fabrieken voor Rijnland is deze zaak be
sproken (Stadsniews, 2de blad).
De Pauselijke Internuntius Z. Exc. Mgr.
L. Schioppa is naar Kovno vertrokken
(2do blad).
De eenzijdige „Bank"-steun van de Re
geering (1ste blad).
OMGEVING.
Afscheiu van burgemeester T. M. Baud
te Nieuwveen (Rijnstreek, 2de blad).
rekening is gehouden met de meest be
langrijke desiderata, die door de organen
van de maatschappelijke groepen in over
weging waren gegeven, doeh bovendien
heeft Uwe Kamer door aanneming van het
amendement van den heer Heemskerk c.s.
op artikel 42c, de mogelijkheid om bij Al-
gemeenen Maatregel van Bostuur to be
palen, da-t voor sommige naamlooze ven
nootschappen de publiciteitsplicht niet- zal
bestaan, uit ^het ontwerp verwijdord en
daardoor het Wetsontwerp in een voor
naam punt voor hert. bedrijfsleven nog be-
zwarender gemaakt. Wij zullen niet in
herhalingen treden en daarom liet nog
maals uiteenzetten, waarom naar onze
xneeuing deze Wetsvoordracht zonde*
noódsaalr-éen tfolangrijV Teel ~>Ter'hier U
lande gevestigde naamlooze vennootschap
pen haar normale ontwikkeling zal belem
meren.
De argumenten tegen dit ontwerp zijn
Uwe Kamer voldoende bekeijd. Zij zijn
aan Uw hoog College, zeker niet in de
eerste plaats door belanghebbenden me
degedeeld.
Ook buiten het bedrijfleven staande des
kundigen waren unaniem in hun oordeel,
dat aanneming van het ongewijzigd ont
werp van Wet geen aanbeveling zou ver
dienen.
Onder deze omstandigheden achten wij
ons verplicht, Uwe vergadering mot allo
klem te verzoeken, gezien de uiterst'moei
lijke verhoudingen, waarin het bedrijfs
leven verkeert en gezien de bezwaren die
tegen den geheelen geest van het ont
werp door verschillende leden van Uw
Kamer zijn toberde gebracht, aan het ont
werp van Wet Uwe goedkeuring te ont
houden."
Do Nederlandsche Bank en onze
Boerenleenbanken.
„De Morgen'', or aan herinnerend,
dat de Nederlandsche Bank, die sommige
zwaar bedreigde bankinstellingen als do
Rotterdamsche Bankvereeniging bijsprong
om ze van den ondergang te redden,
maar onzo katholieke Middenslandsban-
ken liet bezwijken, zonder een vinger
tot redding uit te steken, bericht, dat do
Nederlandsche Bank weigert nog verder
promessen onzer Boerenleenbanken te
verdisconteeren.
Het blad schrijft verder:
Wat boteekent dit? Kan de aangege
ven reden: onvoldoende liquiditeit juist
zijn?
We willen uitdrukkclij'k vaststellen ona
niet bevoegd to achten tot het beant
woorden dezer vragen!
Dit voonop
Maar er zijn toch wel financieele des
kundigen onder ons, die deze vragen
wél kunnen beantwoorden.
Wij hopen, dat zij zuilen spreken en
duidelijk en krachtig zullen spreken.
Want ook dit wille" wo openlijk ge
tuigen: dit optreden ii r Nederlandsche
haute finance tegen achtereenvolgens de
R. K. Middenstandisbanken en do Boe
renleenbanken verwekt bij ons een uiterst
onbehaaglijke gewaarwording. Het ia
ons bekend, dat het zelfstandige midden
stands- en boerenbankwezen een doorn
in hot vleesch is van vele beroepsfinan
ciers en -bankiers, dat zij den bloei van
dat bankwezen met een kwaad oog be
schouwden. Is het nu de bedoeling dit
zelfstandige hankwezen te bemeoilijken
en te breken tot meerdere eer en glorio
en.winst van de haute finance??
Noemt onze Centrale Bankinstelling in
deze een volkomen onbevooroordeeld
standpunt in, of steunt ook zij het
bloed kruipt vaak waar het niet gaan
kanl bewust of onbewust een derge
lijk pogen? Hoe kan de volstrekte onpar
tijdigheid in ons Centraal Bankinstituut
worden gewaarborgd; of is ze al gewaar
borgd?
