e reorganisatie in de r.k. staatspartij. 18e Jaargang. DINSDAG 22 MAART 192/ No. 5522 £cicbelve (Bow^o/nt ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal oni* Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. per post I 2.95 per kwartaal. Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- jgbaai tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- betaling' Afzonderlijke nummers 5 ct.. met Geïllustreerd 9 ct Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiSn 30 cent per roget Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het z dubbele ran het tarief berekend. z Kleine edverlentlën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en ver huur, koop en verkoop 10.50. MER BESTAAT UIT TWEE BLADEN- f Zij, die zich met I April op j{ Leidsche Courant" abonneeren, tvangen tot dien datum de courant ratis. flij drukten hier af een bijlage van de terdag gepubliceerde correspondentie scben Bestuur R. K. Staatspartij en Be- Jar R. K. Volkspartij. Hierin zet het Bestuur van de R. K. jatspartij uiteen de hoofdgedachten, die leid hebben tot een belichaamd zijn in reorganisatie der partij. 't Schijnt ons heel nuttig, daarvan met ndaclit kennis te nemen. De hoefdgedachte. Bij de Reorganisatie is de Commissie- ijs de Beerenbrouck vroeger de Gom pie-Kooien van deze gedachte uitge- ao en de Bondsvergadering van Juni 56 heeft haar geheel onderschreven: dat e Nederlandsche Katholieken bijeen be- oren in de R. K. Staatspartij, zooals die h in den loop der 19e en 20e eeuw heeft lirikkold. Vele redenen in het verleden de Nederlandsche Katholieken sterke politieke organisatie te vormen, i het geheele Katholieke volksdeel om- men denke slechts aan het onderwijs en de sociale kwestie. Vele re dwingen de Nederlandsche Katho- ten nóg om een sterke organisatie i te blijven; nog altijd het onderwijs- nog altijd de sociale kwestie, ar bovendien het steeds dreigend ge- ir voor verlies van katholieken invloed het openbaar leven, hetzij dan door niet bezetten van een redelijk aantal onder alle posten van invloed, door het niet kunnen handhïtven van waardoor het Christelijk rakter van ons volk ook in het openhaar en wordt gehandhaafd. moeilijkheid, die veel wordt aange- ïrd, moest bij de reorganisatie onder het" 5 worden gezien. Het is deze: dat over i aantal vraagstukken van practische liliek zoo verschillend wordt gedacht der de Nederlandsche Katholieken. De eorganisatie-commissie overwoog, voor- rst en ieder Nederlandsch Katholiek 1 dat moeten beamen dat, indien af- heiding of verdeeling om bepaalde prac- eh politieke opvattingen zou moeten irden toegelaten, de politieke splitsing t in het eindelooze zou kunnen worden Maar dat beteekent dan ook, de politieke invloed van de Nederland- he Katholieken wordt kapot gemaakt, il wilde het reorganisatie-werk juist urkomen. Maar bovendien; indien men in het bij- der denkt aan de politieke oplossingen j het sociale vraagstuk, zal mén toch óok neten toegeven, dat zulke oplossingen kunnen worden verkregen bij aa nspreking en samenwerking van alle inden en groepen in de samenleving. Het niet in het belang van het maatschap- leven in het algemeen, en zeker voor Katholieken, zou het nimmer zóó mo- zijn, dat de eene groep oplossingen lorzet, die op redelijk verzet bij andere 'iepen zouden stuiten. Dit zou zoo groote kweeken, dat weldra ook op gebied groote schade aan het alge een belang en ook aan de katholiek-poli- eko zaak in Nederland zou worden toe In dit verband nu zij erop gewezen, dat Reorganisatie-commissie twee belang- ike hervormingen wist te bereiken. Voor rei een Partijraad, waarin alle groepen het Nederlandsch Wetenschappelijk en aatsobappelijk Katholiek leven worden roengebracht met de vertegenwoordiger* het parlement. Aan de veelzijdige^ sa- instelling van dien raad is zeer bijzon- aandacht gewijd, en deze heeft dan zeer tot bevrediging gestrekt. Hierin alle belangrijke politieke vraagstuk- terdege worden besproken; hierin ook '1 het program der partij worden samen En vervolgens die andere hervorming, 'I slechts dat als programpunt zal wor- !Ii aanvaard, wat de instemming heeft het overgroote deel van de vertegen- oordigers van het Katholieke volk in herland, terwijl het is mogelijk ge- aakt, dat in lagere organen aangenomen voor het programma tot in den ar%aad kunnen komen, al worden ze tusscheninstanties afgewezen. verdeeling van de Nederlandsche alholieken in één partij in verschillende toepen kon door de Reorganisatie-com- niet worden aanvaard. Het zal im- noodzakelijkerwijze blijken, dat over •Paalde punten van practisch beleid do ^cnillende opvattingen telkens bij an dere groepen worden gevonden, groepen die onmogelijk van te voren met ©en be paald etiket kunnen worden aangeduid. Wat de Nederlandsche Katholieken den ken over Koloniaal Beleid, Huwelijkswet geving, Defensie, enz., enz., het zal tel kens, na ernstige bestudeering, na ernstig beraad in den allen omvattenden Partij raad, opnieuw moeten blijken; indeelingen van de Katholieken van te voren kunnen toch zeker bij de oplossing van al die vraagstukken niet van dienst zijn. De reorganisatie der Partij is oen ern stige poging om gevoelde bezwaren van vroeger te ondervangen, aan allen recht te doen wedervaren en aan elke ernstige politieke activiteit de volle gelegenheid te bieden in alle regionen der Partij tot haar recht te komen. Het instituut der Studie clubs, bet klachten-instituut, de geschil lenprocedure, de procedure voor de opma king van het program, de partijraad-opzet, ©en hechter centraal partijverband, het zijn alle punten, die de gedachte der reor ganisatie uitdrukken en typeeren. Wie dit alles wil overwegen, hij zal toe geven, dat de Reorganisatie, na zwaren voorarbeid in de R. K. Staatspartij tot stand gekomen, die Partij zóó he©ft ge maakt, dat zij thans zeker een goed poli tiek verblijf aan alle Nederlandsche Ka tholieken verschaft. Vertegenwoordiging uit groepen. Tot zoover het Bestuur der R. K. Staats partij. Men kan hierin o.m. de meening toegelicht vinden, dat men de partij niet moet scheiden in groepen. Dat moet men o o k n i e t d o e n b ij verkiezingen- Bij verkiezingen moet wel zooveel moge lijk er naar gestreefd worden afgevaardig den uit verschillende groepen to kiezen. Z o o v e e 1 m o g e 1 ij n nl. in zoover het algemeen belang zulks toelaat. Er kunnen omstandigheden zijn, dat het algemeen belang, ook van katholiek standpunt bezien, de afvaardi ging vereischt van personen met bepaalde kwaliteiten, en dat daarvoor de hier bedoelde groepsvertegenwoordiging. al thans wat haar precfèsse evenredigheid betreft, moet wijken. In dat licht Leschouwe men niet alleen de ver kiezingen voor Tweede Kamer, voor Prov Staten, maar ook voor de gemeente raden, Als men zoo candidaatstellingen en politieke adviezen beschouwt, zal men ©r anders over oordeelen, dan als men zich blind staart louter en alleen op een soort evenredige vertegenwoordiging uit verschillende groepen. Bij de gemeente raadsverkiezing in vele dorpen kent men al niets meer, dan een zekere groepsver tegenwoordiging. Daar loopt men echter niet zoo gauw kans, als in de groótere steden, dat zulk 'n methode zal uitloopen op schade voor het algemeen belang en ook voor de ka tholieke partij in 't bijzonder. In de groote steden moet men met dit systeem zeker voorzichtiger zijn. jSliaTEÜLi&M De Ontwapenings-kwestie. DE ONTWAPENINGSCOMMISSIE BIJEEN. Een ontwerp van lord Cecil. Openingsrede van jhr. Loudon. Gisteren is in het Volkenbondspaleis te Genèv© voor de derde maal de uit 21 re geer ingsvertegen wo ordigers besta ande commissie ter voorbereiding der Interna tionale Ontwapeningsconferentie bijeen ge komen. Jhr. Loudon, die het voorzitterschap der commissie bekleedt, opent om -halfvijf de zitting. Deze zitting zal ongetwijfeld de meest werkzame, maar tegelijkertijd de omvang rijkste en ernstigste zijn, zeide hij. Zij moet tot positieve eenvoudige en be vattelijke resultaten komen. De tijd is thans gekomen om duidelijk te zeggen, wat men meent. Spreker wenscht, dat zij, die geen resultaten wenschen, dit openlijk zeggen en de zware verantwoordelijkheid er voor dragen. Jhr. Loudon waarschuwt er voor de publieke opinie te doen gelooven, dat de eerste stap op den weg van Je beperking der bewapening al wonder wat zal betee- kenen. Hij meent, dat in dit verband -do uitdrukking „ontwapening", die onver wezenlijkbare verwachting opwekt, ietwat misleidend is. De eerste stap wil een rem zijn op den rampzaligen bewapeningswedloop, die heele staten doet ten onder gaan en die zoowel overwinnaars als overwonnenen ruïneert. Na jhr. Loudon kwam lord Robert G e o i 1 aan het woord. Ook hij vestigt de aandacht op .de groote teleurstelling, die zich van do openbare meening zou meester maken, indien de conferentie geen resul taat zou opleveren. Spreker zet do histori sche ontwikkeling der ontwapeningskwes- tie in den Volkenbond uiteen en verklaart, dat er na de reeds plaats gevonden heb bende voorbereidende werkzaamheden geen voorwendsel meer te berde kon worden ge bracht, waarom men niet tot een resul taat zou kunnen komen. Cecil somde vervolgens een aantal pun ten op, ten aanzien waarvan zijns inziens reeds overeenstemming bestaat, en wel: 1. over het feit, dat de ontwapening te land, te water en in de lucht een een heid vormt, welker deelen wel is waar ge scheiden behandeld wordt, maar die toch ais één geheel moet worden beschouwd; 2. dat regionale ontwapening wellicht mogelijk is ten aanzien der bewapening te land, doch niet met betrekking tot de vloot, daar deze .zich zeer snel kan verplaatsen; 3. dat vermindering der bewapening uitsluitend betrekking mag bobben op de vredesbewapening, doch dat do potentieele oorlogssterkte van een land niet kan wor den beperkt; 4. dat bij de marine uitsluitend de tonnage kan worden verminderd; en 5. dat bij de luchtstrijdkrachten al leen het aantal der vliegtuigen voor ver mindering in aanmerking komt. Aan het slot van zijn rede diende lord Robert Cecil de door hem opgestelde ont- werp-conventie in, die in vijf artikelen is ingedeeld. Nadat lord Robert Cecil het Engelsche ontwerp bad gedeponeerd, verklaart de Fransche^ vertegenwoordiger, Paul Bon cour, dat hij morgen of overmorgen een even gedetailleerde ontwerp-conventi© aan de commissie zal voorleggen. Italië wenscht een sterker leger. Vervolgens legde de Italiaansche gede legeerde, generaal De Marinïs, een verkla ring af, die in de commissie als een bom werkte Hij verklaarde namelijk niets meer of minder, dan dat Italie's bowapenings- sterkte moet worden gebracht' op hetzelfde niveau als die der sterkste Europeescke continentale mogendheid. Deze verklaring motiveerde hij als volgt: Er zijn landen, aldus betoogde hij, die na den oorlog zeer snel :»<V.;en gedemobi liseerd en onmiddellijk de sterkte hunner manschappen, zoowel als die van het ma teriaal, belangrijk hebben verminderd Bij ons in Italië heeft deze vermindering dui zelingwekkende afmetingen aangenomen. Of dit juist of verkeerd was, wil ik hier niet beoordeelen, maar het is oen feit, dat er andere landen zijn, die onmiddellijk met nieuwe bewapeningen een aanvang hebben gemaakt. Derhalve moet de ontwapening met een voorloopige revisie der bewapeningen aan vangen en niet met de stabilisatie der huidige bewapeningen. Eerst na deze re visie kan men maatregelen ten behoeve der entwapening nemen. De Italiaansche regeering is bereid zich aan te sluiten bij zeer radicale ontwape- ningsmaatregelen, doch slechts op voor waarde, dat eersf. het niveau der bewape ning van alle landen op hetzelfde peil is gebracht. Ten slotte werden de debatten tot he denmiddag verdaagd. Albanië. HET ITAL!AANSCHJOEGO-SLAVISCH CONFLICT. Nieuwe „onthullingen" van Italië. De groep van „De witte h an d". De „Giornale d'Italia" .zet de publicatie van haar inlichtingen uit Belgrado voort Het blad zegt o.m.: Zoodra do ondertee- kening van het verdrag van Tirana be kend werd, tracht to de regeering van Belgrado door middel van een diploma tieke actie een diplomatiek front te vor men tegen Italië. De poging mislukte hij- na volkomen. Engeland wees de poging van Joego-Slavië af, en gaf, te verstaan dat Joego-Slavië zich moest onthouden van elk agressief oogmerk. Roemenië toonde Italië gunstig gezind te zijn. Tsje- cko-Slowakije gaf den raad voorzichtig te zijn, Turkijo toonde gaan belangstelling. Bulgarije bleek kortweg een tegenstander der Joego-Slavische politiek. Hongarije toonde zich onverschillig, om niet te zeg gen vijandig, Duitschland bleef afwezig, Rusland wilde niet van de gelegenheid gebruik maken om zich in een eventueel Italiaansch-Joego-Slaviscb conflict te mengen Frankrijk gaf eerst aan Belgrado den raad zich te matigen, doch andere ele menten in de Fransche politiek bleven niet in gebreke Joego-Slavië's agitatie tegen Italië en Albanië te steunen Bij de Joego-Slavische anti-Italiaan- sche actie heeft zich thans ook een krach tige sociaal-democratische en vrijmetse laars-actie gemengd. Deze elementen ho pen in Joego-Slavië de middelen te vin den voor een oorlog tegen het fascisme. De Servische militaire groepjes staan in contact met de vrijmetselaars. 'Dc mach tigste groep is die, welke zich noemt „de wite hand", een militaire organisatie,0 waartoe bijna alle generaals van Servi- scho nationaliteit belmoren. Tot haar doel einden belmoren tie bezetting van Noord- Albaniö en Saloniki. de onderwerping van Bulgarije en andere Balkanlanden, de onaantastbaarheid van Macedonië en de hegemonie van Servië in bet geheele ge bied van Joego-Slavië en in den Balkan. Ofschoon „de witte hand" chauvinis tisch is. schroomt zij niet gebruik te ma ken van communisten en bolsjewisten, indien dat tot het doel kan dienen. De correspondent van het blad zegt ten slot te, dat men een revolutie aan de Alba- neesche grenzen wil verwekken, Achmed Zogoe Bey afzetten en een zoodanigen toestand scheppen, dat interventie van Joego-Slavië in Albanië gewettigd zou schijnen Dat verklaart de militaire voor bereidingen, die gericht zijn tegen Alba nië en die ook ten doel hebben het hoofd te bieden aan alle eventualiteiten, die uit de Albaneesche complicaties zouden kun nen voortvloeien. De regeering te Tirana, zoo meldt de „Giornale d'Italia" verder, is zich bewust van de Joego-Slavische voorbereidingen en is begonnen met verdedingswerken. Verscheidene stukken berggescbut zijn naar de noordelijke grens vervoerd en men overweegt een snelle concentratie van troepen in het noorden. De Joego-Slavische regeering beeft een verklaring aan de Albaneesche grens ge publiceerd, waarin allen vluchtelingen of tegenstanders van de regeering te Tirana wordt verzocht zich van de grens le ver wijderen. Daardoor zou men aan Europa willen tooneji, dat Belgrado zijn best doet om een opstand of een opmarsch van re bellen naar Tirana te verhinderen. De komende weken zullen merkwaardige ge beurtenissen brengen. Een pijnlijk incident in de Skocptsjina. Naar de „Voss. Ztg." uit Belgrado ver neemt, heeft zich Maandag in de Skoeptsjina bij do debatten over do ver klaring van den minister van buitenland- scbe zaken een pijnlijk incident voorge daan. dat vermoedelijk niet zonder ge volgen zal blijven. De afgevaardigde Wilder sprong plot seling op en riep, zich richtende naar da loge der diplomaten, waar de Italiaansche gezant zat: „De Italiaansche gezant is nog steeds hier. Weg met hem en zijn geheele bende' uit dit landl" Bij de oppositie werden deze woorden met bijval begroet, terwijl zij bij do leden dor regeering een pijnlijken indruk mank ten. De voorzitter schorscbte de zitting en de leden der regeering kwamen terstond voor een ministerraad bijeen. De houding van Frankrijk De Parijscho correspondent van de „Msbd." schrijft: - De Servisch-Italiaansche spanning wordt te Parijs zeer ernstig ingezien en met groot wantrouwen gevolgd. De Quaie d'Orsay schijnt tot eiken pri^s bunen het conflict te willen blijven, en wil daarom vermijden, dat door de Eran- scne perspolemieken de Italiaansche ner vositeit nog verergerd wordt. Briand dringt er zeer op aan, dat Lon den aau Italië kalmeerendo raadgevingen zal geven. Sterk komt men er hier tegen op, dat Frankrijk, op grond van zijn accoord en zijn relaties met Belgrado, genoodzaakt zou zijn, bij het conflict ten gunste van Servië lo intervenieeren en zelfs wordt het aanhangig maken van het conflict te Genove hoogst gevaarlijk geacht. Men zou het zeer betreuren, dat de omstan digheden een buitengewone zitting vau den volkenbondsraad zouden noodig ma ken en hoopt nog, dat dc diplomatieke ■onderhandelingen de oplossing kunnen brengen. In Italiaansche, niet-fascistischo krin gen is Parijs, is men overtuigd, dat Mus solini wel degelijk een demonstratie in •Albanië zal doorzetten. Do geheele Fransche pers verzet zich tegen de Italiaifiische insinuaties, als zou Frankrijk Servië aanmoedigen, doch de toon is zeer gemodereerd, daar men hij „het overspannen Italië" zooals een der middagbladen liet uitdrukt, „niet het vervolgingsbceld vnn do omsinge ling wil aanmoedigen, waardoor do onzij dige getuige van het conflict, de mogelij ke en machtige bemiddelaar, in de oogen van liet overspannen Italië op een vijand zou gaan gelijken. De Fransche gezant te Rome heeft trou wens opdracht gekregen, tegen den loon en de insinuaties der Italiaansche pers ten aanzien van Frankrijk, te protestceren. Engelands houding. peen interventie van den Volkenbond. Officieus ziet men le Londen in de Joogoslavisch-Italiaansche kwestie geen aanleiding om te vreezen voor oorlogs gevaar op den Balkan. Nieltemin is er bezorgdheid in de aandacht, waarmede de Engelsche regccring den toestand be studeert en sinds Vrijdagavond wordt de mogelijkheid van lusschenkomst van alle zijden overwogen. De Engelsche diplo ma! ie schijnt óp het oogenhlik weinig go- HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De ontwapeningscommissie bijeon t» Genève. Een ontwerp van lord Cecil. Italië wenscht uitbreiding der bewape ning. De spanning tusschen Italië en Joego- Slavië. Sjanghai door de Kantonneezen be* zet. Er hebben eenige botsingen plaatr gehad. BINNENLAND. Het 25-jarig artsjubileum van dr. Cl. Meuleman te Heerlen (lsto blad). Onze Geïllustreerde Paging De photopagina geeft o.m. photo's van. de St.-Josephkerk te Hillegom; de bloe mententoonstelling te Alkmaar; de Ko ningin en prinses Juliana op de Jaar beurs te Utrecht; draverijen te Heemste de; vischkweekerijen te Gulpen. neigdheid te gevoelen, de bemiddeling van den Volkenbond in te roepen, waar op de liberale bladen, die de bedoelingen van Mussolini wantrbuwen, en ook de „Daily Telegraph" aandringen. De En gelsche diplomatie echter vreest, dat daarmede do kwestie op ongewenschte wijze verscherpt en de verbittering in beide landen vergroot zou worden. Polen. De loonactie. Arbitrage aanvaard. Industrieelen en arbeiders te Lodz hebben de regeeringsarbitrage aanvaard. Maandag zal de arbeid worden hervat. De staking is geëindigd. China. SJANGHAI BEZET. De Noordelijken ontruimen de stad. De commandant loopt naar do Kantonneezen over Naar wij gisteren nog onder de ru briek Telegrammen konden mededeolen hebben de Kantonneezen Maandagmor gen Sjanghai zonder strijd genomen. De Noordelijke hebben de stad ontruimd De situatie in de omgeving van Sjan ghai heeft zich met groote snelheid ont wikkeld. Nadat Zondag de Kiangsoe- troepen zich van Soengkiang hadden te ruggetrokken, bleef de aanvoerder der Sj an l oen g troep en Pi-Tsjoe-tsjen met con onvoldoende troepenmacht achter, en werd eveneens genoodzaakt zich terug to trekken. Maandagmorgen gaf I'i to kennen, dat hij niet zou trachten Sjanghai te verde digen, waarna hij onderhandelingen opende met den aanvoerder der Zuido- lijken, Hoy-Ying-tsjing, die met oen ge deelte van twee leger-divisies optrok in de richting van Sjanghai. De twee le geraanvoerders hebben ten slotte eon overeenkomst gesloten. PI is benoemd lot commandant van de 4Jste divisie der Zuidelijke legertrocpen. Het schijnt, dat Pi nu met de oude ender hem staande troepen do ordo tracht te herstellen in de Ghineesche stad, waar verschillendo ongure elementen de politie uil de bureaux hebben verdreven. Deze benden zijn gisteravond tot plun deringen overgegaan en geweervuur wordt nu gehoord op vele punten bui t on het cordon, dat de internationale neder zetting omgeeft. Botsing met stakers. De politie te Sjanghai kwam gislor- middag in botsing met de stakende em ployés van een der groote Ghineoscho warenhuizen binnen het gebied van de internationale nederzetting. Toen de po litie, gevolg gevend aan oen verzoek van den bedrijfsleider, het gebouw binnen ging, werd zij door de stakers ontvangen met een regen van bloempotten, flesschen en andere projectielen. De employés hiel den een vergadering in een der lokalen van het gebouw ter organisatie van do staking. Do politie verdreef do stakers uit dit vertrek. De menigte, die zich in middels voor het gebouw had verzameld, werd door de Sikhs uiteengejaagd, waar na de rust geleidel ijk werd hersteld. Plunderende soldaten. Dooden on gewonden. Chineesche soldaten, vermoedelijk b©-> hoorend tot de Noordelijken, hebben in den loop van den avond de noordelijke afsluiting der concessie overschreden en begonnen te plunderen. Twee Britsch© pantserauto's begaven zich naar do plaats van het voorval. Zij werden daar blootgesteld aan het onafgebroken vuur van machinegeweren. Een officier en drie soldaten werden gewond.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1