WOENSDAG 16 MAART 1927 No. 5517 5e £ekióelve (Bou^omt ABONNEMENTSPRIJS bedraagtbij vooruitbetaling ,r leiden 19 cent pei week I 2.50 per kwartaal oiur Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. tncu pet P°9' 1 2'95 P" kwartaal ei (ieilluetreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- ijigtmar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- tbeialing Afzonderlijke nummers 5 ct.. met Geïllustreerd „latrsblad 9 ct 18e Jaargang. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TfcL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTlE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentlSn 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het z dubbele van het tarief berekend z Kleine adverlenliën, van ten hoogste 3D woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur on ver buur, koop eo verkoop 10.50. HUMMER BESTAAI Uil rWFF BLADER Vrouw, het Socialisme onze R.-K. Staatspartij. Het is een bekend feit, dat de politieke irtijen van verschillende richting steeds reriger in de weer zijn om zich de me- werking van de vrouw te verzekeren. Vooral van sociaal-democratische zijde 1 men daarbij een ongewone activiteit n den dag. Voorlichting v a n de vrouw en organi se v o o r de vrouw is daar aan de orde n den dag. De S. D. A. Partij te versterken met de i|p der vrouw is het doel. En daartoe eft men een vrouwenblad uit, daartoe legt men vergaderingen, daartoe houdt in pursussen en redevoeringen, daartoe [saiseerb men Vrouwendagen, resultaten van al deze stelselma- gevoorde bedrijvigheid blijven niet ïe openbaren zich in de cijfers. E'n zoo de volgende mededeeling dezer da- de bladen te lezen: j)e partij-secretaris der S.D.A.P. deelt de, dat het ledental, hetwelk op 1 Octo- 1926 40986 bedroeg, op 1 Januari tot 96 was gestegen. Het aantal mannelijke en bedroeg op 1 October j.l. 30225 en is meerderd met 556 of 1.85 pet. Iet aantal vrouwelijke leden was 10761 steeg met 1654 of 15.31 pet. ten vooruitgang die niet verontrustend teekende een onzer bladen hierbij aad; tot ze ^re hoogte kan men dit oordeel, 9t op de breed opgezette socialistische paganda ondeischrijven, iar in elk geval geeft het toch telden- dat het aantal vrouwen dat zich on- de roode banier kwam scharen, zoo- grooter was dan dat der mannen. irwij1 men ook in aanmerking heeft te «n, dat de groei van ledental voor een kort tijdsbestek toch niet onbed»*- I was, en geenszins mag worden on- chat. Daarom zij hier de aandacht op estigd, want het is altijd verkeerd, de en te sluiten voor feiten en cijfers, die waarschuwing inhouden." Dit lazen de rubriek „Op do Bres" van de holieke Vrouw van 25 Jan. n wij kunnen er nog bijvoegen, sinds 1 stond de propaganda der S.D.A.P. stil. Integendeel nu is er een propa- ila ingevangen, onder aanvoering van vrouwen van het partijbestuur, welke leuze hebben gesteld: „Tegen .de ver- Jerdo Huwelijkswetgeving", foor ieze vergaderingen worden in ste- van eenig belang de biljetten huis n buis verspreid. Wij kunnen ons de ag stellen: „Wat deed onze R. K. aUpartij op dit gebied?" Tot oog toe heeft, wat de politieke voor- ring van de vrouw betreft, de R. K. oawenbond gedaan wat er gedaan is, iar het verrichte werk is niet vol- ende, Ea de Diocesane commissies tot PoL «lichting kunnen, op een enkele uitzon- ring na, niet getuigen van -een groot© dewerking in deze, van de plaatselijke ürereenigingen. Het is hoog tijd dat *9 Partij deze taak niet alleen aanvat, krachtig doorzet, net kan toch bekend zijn dat de 3 in ïderland bestaande studieclubs voor Huren reeds rapporten uitgaf, betref- "k de herzieningen van de Nederland- ine Huwelijkswetgeving en daarin aangaf «te wijzigingen men van Katholiek mdpunfc wenschte te zien aangebracht, standpunt formuleerde en uiteenzet- i ook in het bijzonder van de burger- fhterlijke positie der Nederlandsch© Er zijn totaal 2 rapporten uitge- 3' het rapport van de Studieclub in het rtsbisdom Utrecht; rapport van do gezamenlijke stu- riubs „St. Paula" Bisdom Haarlem en n de studieclub bisdom Den Bosch van K. Vrouwenbond. Deïe rapporten kunnen als leiddraad nep bij een eventueele behandeling in jue8vereenigingen. D ar men veronder- den kan dat de besturen zullen weten, Me bestaande Huwelijkswetgeving geen geeft van de rechtspositie r vrouw, naar Katholieke opvatting, zal JQ6ening van de R. K. Vrouw neerge- n f|n raPP°r^en aandacht vragen de Kiesvereenigingen. r k meteen oen goede gelegenheid r de Kiesvereeniging om bij onze vrou- t meer belangstelling; te wekken voor Partij, door juist de belangen van het -bet persoonlijk belang der vrouw. ebt *>un*i on(^er de aan_ pan onze vrouwen en van onze kies- willen brengen is het vol- zijn aan- Dat nu do tijd aangebroken is Wen ^oeu *s duidelijk. Daarom fijn- Tr820 eenvoudig® vraag willen V doen wij vrouwen onze 1 10 de Kiesvereeniging?" Een eenvoudige vraag, maar niet zoo eenvoudig te beantwoorden vooral niet door haar, die hare belangstelling in den politieken strijd en in ons openbaar le ven toonen doorop alle vergaderin gen, gehouden door de plaatselijke kies vereenigingen, te schitteren door afwezig heid. Daar de reglementen van de Kiesver eeniging onderling zeer verschillen, kunnen wij aan de vrouwen in het algemeen bet volgende aanbevelen: 1. Bezoek de vergaderingen van Uwe Kiesvereenigingen 2. Raadpleeg Uw statuten en kiesregle menten; 3. Zorg wanneer Uw- besturen U .hier in niet voorgaan, dat de aftredende vrou wen in kieskringbesturen of openbare lichamen opnieuw gecandideerd worden; 4. Zoo in Uw woonplaats geen vrouwen nog zitting hadden in kieskringbestuur of Gemeenteraad of andere openbare Scha men, stel dan tijdig geschikte vrouwen als candidaten. En waarom? Wij vrouwen willen nu eens niet zelf zeggen, waarom wij het noodig vinden, dat de vrouw zitting neemt in het Land- en Stads-bestuur, doch een man aan bet woord laten en wel niemand minder dan onzen Katholieken Afgev. Mr. J. H. R. van Schaik, het bekende lid der Tweede Kamer, die reeds in 1919 zeide: „Ik acht het in het welbegrepen volks belang dat aan de vrouw het kiesrecht wordt gegeven. Het bestuur van het land wordt uitgevoerd zoowel ten behoeve van het mannelijk als ten behoeve van het vrouwelijk gedeelte ervan." Tevens is het ook van belang te weten, wat en hoe deze afgevaardigde denkt over de geschiktheid van de vrouw: „In verschillende vereenigingen ha-d ik met vrouwen mogen samenwerken en daarbij had mijne meer en meer theoreti sche zienswijze haar praktische bevesti ging gevonden. Ik zou niet durven bewe ren dat de vrouw fn het algemeen minder intellect bezit en minder logisch is dan de man. Alleen zij denkt en redeneert op een aü-Jere wiize dan da man en hierop zou ik wel eenigen nadruk willen leggen is do politiek niet uitslui tend een zaak van logica, en intellect, maar moeten daarin ook andere gaven, door God aan den mensch geschonken, hun gewicht in de schaal werpen. Het is een liberalistische opvatting aan het intellect boven alles den voorrang te willen ge ven. Wie zijn leven, zei ik indertijd in de Kamer, alleen laat beheerschen door ver standsoverwegingen, dreigt hardvochtig en cynisch te worden en zoo is ook in de Staatskunde de uitsluiting van het ge voelselement verwerpelijk. Een ernstig woord van een vrouw, die daarbij spreken kan met ervaring en praktischen zin, zal doorgaans van meer belang wezen dan een louter verstandelijk oordeel. Men moet dit niet onderschatten." En wanneer men U vrouwen tegenwerpt: „Wat zijn de uitkomsten van het vrou wenkiesrecht on het deelnemen der vrouw aan de 'xditiek?" Hierop kan het volgen de antwoord wederom van Mr. van Schaik dienen „Ik geloof dat de tijd nog niet is ge komen, om daarover reeds een rijp oor deel uit te sproken. Het gaat met deze zaak als met de arbeidswet, er zullen minstens 25 jaren moeten heengaan v.or- aleer resultaten tastbaar en aanwijsbaar zijn. De tijd is nog te kort. En omdat de vrouwenbeweging nog van zoo jongen da tum is, heeft de vrouw nog geen voldoen de gelegenheid gehad al haar kracht en talent op dit terrein te ontplooien. Maar wel zou ik nu reeds kunnen verklaren, dat de tot dusver opgedane ervaring mij heeft bevestigd in het gegronde van mijn uitgangspunt. Zoowel in de Gemeentera den als in de Staten-Generaal hebben vrouwen verdienstelijk werk geleverd. Of er reeds een baanbreker onder haar was? Maar zijn er eigenlijk wel veel mannen die baanbrekenden arbeid verrichten? Den tijd om met voldoende ervaring een vol ledig oordeel uit te spreken acht ik nog niet gekomen." Verder zegt de heer van Schaik nog over de verwachtingen van het actief deel nemen der vrouw aan het openbaar en po litiek leven voor onze staatspartij het vol gende „De Katholieke vrouw zal mijn inziens krachtens haar diepere godsdienstige overtuiging minder gemakkelijk het oor leenen aan verkeerde politieke leerstellin gen, verkondigd buiten onze partij. Deze zelfde eigenschap, zoomede haar sterk rechtvaardigheidsgevoel zal aan de zuiverheid van het leven in de partij slechts ten goede kunnen komen. Op den duur zal rij ook een grootere belangstel ling voor de politieke actie krijgen. Zij zal gaandeweg meer begrijpen dat de vrouw, die zich in haar huis opsluit, eigen lijk ook als huisvrouw niet voldoende kan beantwoorden aan de taak, welke zij in deze tijden to vervullen heeft. De belang stelling voor de Staatkundige en Maat schappelijke vraagstukken zal haar kultu- reel verheffen en daarvan zal ook het ge zinsleven. dc opvoeding der kinderen pro fijt trekken. Indien de vrouw, naast haar groote en onschatbare zorgen voor haar huishouding, ook meer het geestelijk le ven met haar man meeleeft kan het fami lieleven er niet anders dan rijker en vol ler door worden. De kwestie van de zooge naamde gehoorzaamheid dor vrouw aan den man, staat hier buiten. In het gezin predomineert uit den aard der natuur de man, maar dit brengt niet mee, dat de vrouw in vragen in praktische politiek geen recht van meespreken en van eigen oordeel en inzicht zou hebben. En even min dat daaruit twist en tweedracht in de gezinnen zou moeten ontstaan. Al wat men daarvan heeft gevreesd en voorspeld is gebleken ongegrond tc zijn. De mcc- ningsverschillen over politieke vraagstuk ken leiden tot gesprekken en discussies, die een opgewekte stemming kunnen be vorderen, in het huiselijk leven en dit zal weer leiden tot grootere ontwikkeling en verrijking van geest en gemoed." En de conclusie van Mr. van Sohaik wa3: „Dat men van het vrouwenkiesrecht, van een actief deelnemen der vrouw in de politiek zonder daarvan zich zelf of an deren gouden bergen voor te spiegelen, iets zeer goeds mag verwachten en de tot dusver opgedane ervaring ook in die rich ting wijst." Aldus Mr. van Schaik in een interview in de Katholieke Vrouw van 18 Febr. j.l. Wij behoeven hieraan niets toe te voe gen. Wij hebben daarom gemoend het al gemeen belang van onze R. K. Staatspar tij te dienen door deze punten onder de aandacht van alle kiezers en kies ver. eenigingen te brengen. De commissie tot Politieke Voorlichting van den R. K. Vrouwenbond in het Bisdom Haarlem. BUITENLAND Du.tschiand o«. funi.cn. Zijn houdiqg goedgekeurd. Onder voorzitterschap van president Hindenburg heeft gisteren een zitting van het Duitsche rijkskabinet plaats go- had, waarin m.nister Stresemann rap port uitbracht over de verschillende pha ses der jongste besprekingen te Genève, inzonderhe.d over den stand der kwes ties, welke voor Duitschland van speciaal belaDg zijn, namelijk de Saarkwestie en die der Duitsche minderheidsscholen in Poolsch Opper-Silezië. Verder over de persoonlijke besprekingen, die hij her haaldelijk met Chamberlain, Briand en den Poolschen minister van Buitenlaud- sche Zaken, Zaleski, te Genève heeft ge had. In dit verband gaf de Duitsche mi nister van Buitenlandsche Zaken tevens een overzicht over de mogelijkheden, die voor Duitschland bestaan om de ontrui ming van het Rijnland te berde te bren gen. Met betrekking tot den kabinetsraad werd een officieel communiqué gepubli ceerd, waarin wordt gezegd, dat het Duitscho rijkskabinet de opvattingen deelt, die de minister van Buitenlandsche Zaken te Genève hr«ft verdedigd ten aanzien der kwesties waarbij Duitsch land speciaal betrokken is. Voorts wordt in het communiqué verklaard, dat het kabinet zijn goedkeuring aan de resulta^ ten der to Genève gehouden besprekingen hecht. De eerste indruk dien dit communiqué wekt, is, dat er in het kabinet geenerlei meeningsverschillen aan den dag zijn getreden en inderdaad bestaan er ook geen ernstige meeningsverschillen in den boezem van het kabinet ten aanzien van Strosemann'a beleid, welke eventueel tot consequenties zouden kunnen leiden. Maar men kan het met eenparigheid van stemmen aangenomen officieels communiqué in dier voege uitleggen, dat het rijkskabinet het feit heeft toege juicht, dat Stresemann het Duitsche standpunt in de Saarkwestie en met be trekking tot de Duitsche minderheids- scholen met zooveel energie heeft verde digd en het Duitsche standpunt in de Saarkwestie zelfs in de openbare zitting van den Volkienbondsraad heeft onder streept. Dat ondanks de handhaving van Duitschlands protest tegen de instelling van een spoorweg-beschermingscorps in het Saargebied en tegen de beperking van de rechten der Duitsche ouders in Poolsch Opper-Silezië met betrekking lot de# minderheidsscholen concessies door Stresemann moesten worden gedaan, wordt door het rijkskabinet ten zeersto betreurd. Maar het kabinet is van mce- ning, dat het bij den bestaanden staat van zaken niet mogelijk is geweest, het doen van concessies te. vermijden. Eon kalm oordeel. Te midden van de verontwaardiging, welke vrijwel overal zou bestaan ten ge volge van het compromis in de Saar kwestie, door Stresemann te Genève aan gegaan, mag wel even erop gewezen worden hoe de Parijscho correspondent van de „Voss. Z." over deze kwestie oor deelt De correspondent constateert, dat men in Duitschland de zaken beslist te tra gisch opvat. Immers het ging in de Saarkwestie om het vinden van een mo dus vivendi tusschen de (nationale) Duit sche eischen tot zoo spoedig mogelijke opheffjng van de Fransche militaire heerschappij in het Saargebied on Briand's stelling, welke sterk onder den invloed stond van binnenlandsch politie ke overwegingen. Ten slotte ging het niet om 500 of 800 man be wakings troe pen, maar hierover of Duitschland al of niet op teruggave van het Saargebied vóór den, in het vredesverdrag vastgestel den termijn kan rekenen. En in dat op zicht heeft Duitschland werkelijk" geen reden, om met de gevallen beslissing on tevreden te zijn. Al is het daarbij niet tot bindende beloften gekomen, dan blijkt toch uit de Fransche concessies voldoen de, dat men zich in Frankrijk reeds thans ernstig begint in te denken in de spoedi ge ontruiming n et alleen van het Saar gebied, maar ook van het Rijnland. An ders ware het n.l. niet te verklaren, dat de Fransche regoering zich beeft noor- golegd bij het compromis, hetwelk een zeer precairen toestand meebrengt wat betreft de militaire veiligheid van liet in hot Rijnland staande Fransche leger. In de Fransche pers heeft men aan de beslissing dan ook die beteekends, links met volkomen instemming, rechts scherp becritisoerd en met heftige verwijten aan het adres van Briand. Oostenrijk Tuberculose bij schoolkinderen. Treurige toestanden. Uil Weenen wordt gemeld, dat alle kin deren uit de laagste klasse van de lagere school aan de huidreactie van prof. Pir- quet op tuberculose zijn onderworpen. De bleek, dat 40 lot 50 van alle kinderen, dus ongeveer de helft, met tuberculose waren geïnfecteerd. Uit deze positieve reactie blijkt echter niet, dat de ziekte ook reeds een actieven vorm heeft aan genomen. Litauen. Litauen en Polen. Voorbereiding van een Poolschen aanval? Volgens berichten uit Kowuo is in de Maandag gehouden vergadering van de Litausche kamercommissie voor buiten landsche aangelegenheden mededeeling gedaan, dat de internationale positie van Litauen de laatste dagen veel ongunsti ger is geworden. Men heeft betrouwbare informaties ontvangen, die er op wijzen, dat Polen een offensief tegen Litauen voorbereidt. Met het oog hierop zal er bij den staatspresident een buitengewone confe rentie worden gehouden, waaraan de le.ders van alle partijen zullen deelne men. Finland. Het drankverbod een mislukking. Door eenige vooraanstaande Finsche persoonlijkheden, rechters, geestelijken, zakenlieden enz. is een manifest getee- kend, waarin verklaard wordt, dat de drankverbodswet in Finland een volko men mislukking is. Rusland Het Russische leger. Studio van gifgassen. De Britsche minister van Oorlog, sir WorthingtonEvans, heeft gisteren in het Lagerhuis medegedeeld, dat volgens de jongste gegevens het sloatslogcr in Rusland 650.000 man bedraagt en met inbegrip van de vrijwilligers en de mili tie meer dan een millioen, terwijl met do reserves het leger op een totaal van acht millioen man komt. Deze strijdkrachten toonen gedurende de afgeloopen jaren eenige uitbreiding. De Britsche regeering heeft voorts in lichtingen tot haar beschikking, waaruit blijkt, dat de oorlogvoering raet gifgasseu in Rusland ijverig wordt bestudeerd. Tal rijke fabrieken zijn opgericht of worclen gebouwd, welke gifgassen op zeer groote schaal kunnen of zouden kunnen produ- ceeren. Het lijdt geen twijfel, of de Sovjet autoriteiten maken niet alleen een eru- stego studie van deze wijze van oorlog voering, doch treffen ook voorbereidin gen op groot schaal voor de eventueele toepassing er van, welko voorbereidingen uitgebreider zijn dan waar ook ter we reld. Raar Sovjet-Rusland noch tot den Volkenbond, noch tot de conventie van "Washington is toegetreden, kunnen moeilijk afspraken met dit land worden HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Hel Duitsche kabinet keurt Strese- mann's houding te Genève goed, doch i$ ontevreden over de afgedwongen conces sies. Britsche mededeelingen over de sterkte van het Russische leger. Hankau het Chineesche Moskou. Bin nenkort wordt een aanval der Kantonnee- zen op Sjanghai en Nanking verwacht BINNENLAND. Het wetsontwerp tot wijziging der Land en Tuinbouwongevallenwet-1922 in de Tweede Kamer aangenomen met 44 tegen 23 stemmen. Behandeling van het wetsontwerp in zake uitoefening der geneeskunst in de Tweede Kamer. (Overzicht, 1ste blad). Overleden is de zeereerw. heer pastoor G. W. v. d. Burg te Nederhorst den Berg. (Kerknieuws, 2de blad). Brutale overval van een kantoorlooper te Amsterdam; drie gewonden; vechtpartij met de politie. (Gemengde berichten, 2de blad). getroffen omtrent de afschaffing van dit oorlogswapen- De minister weigerde de bron van zijn inlichtingen mede te doelen. China. DE CHINEESCHE WARBOEL. Opmarsch der Kantonneezen. Ihing bezet door de Zuidelijkefl De nationalisten beweren, Ihiug ten Westen van hot Taihoo-heer bezet tc hebben, doch dit werd tot dusver nog niet bevestigd. Men gelooU, dat d». n>- jionnlktPTi fracfftên, Nanking heizij te bezetten of bet ie isuieeruu avu. Noord-Zuid spoorweg af te snijden. Er zijn maatregelen getroffen opdat, in ge val dit noodig mocht zijn, de vrouwen en kinderen de stad kunnen verlaten De actie onder do arbeiders te Sjan ghai duurt voort; ook op het platteland wordt steeds krachtiger propaganda go- maakt. Aanval op Sjanghai en Nanking verwacht Naar de „Chicago Tribune" uit Sjan ghai verneemt, verwacht men togen liet einde der week een krachtigen aanval der Kanton-troepen op Sjanghai en Nanking. Volgens een telegram aan de „Daily Mail*' zou de aanval op Nanking reeds begonnen zijn. Het nationalistische leger zou nog maar 30 K.M. ten Zuiden van deze stad staan. Reeds hebben de Engelschen en Amerikanen alle maatre gelen gepomen om do vele zendelin gen (alleen al 430 Amerikanen), die zich in het gebied van Nanking bevinden, snel naar veiliger streken te kunnen overbrengen Van de 4000 Amerikaan- sche zendelingen, die zich vóór den strijd in China bevonden, zijn er reeds 3000 gevlucht. Do spoorlijn Sjangb ai Nanking vernield. Agenten van de Kwomintang zijn er in geslaagd, den spoorweg Sjanghai— Nanking op verscheidene plaatsen te vernielen. De nachtexpres is daardoor in den nacht van Zondag op Maandag ontspoord en do dienst op de lijn is ge heel gestaakt. Hankau hel Moskou van Midden-China. Zeer ernstige vooruitzichten. Wij hebben reeds eerder melding ge maakt van tweespalt in de Kwomintang, welke oneonigheid o.a. geleid heeft tot het niet bijeenroepen van de conferentie van het ceötraal bestuur op 1 Maart j.l. De linkervleugel wenschte n.l. niet te Nantsjang te vergaderen doch preferoer- de Hankau, omdat zij zich daar veiliger voelde, en de rechtervleugel weigerde naar Hankau te komen, omdat zij daar den communistischen invloed vreesde. Thans heeft de conferentie toch te Han kau plaats gehad, doch de rechtervleugel bleef weg. Het resultaat was, dat do extre misten, de communisten, geheel en al de overhand hebben gekregen in het partij bestuur. Zij zijn thans bezig, alles te re- organiseeren op de gewone bolsjewisti sche manier: met een reeks commissies en besturen, in plaats van de vroegere voor zitters, die voortaan slechts een onbedui dende rol spelen. Een van de meest aanstaanden onder hen was Tsjang Kaï- Hij was president van den politieken raad, president van de permanente com- missio en voorzitter van den militairen raad. Deze functies zullen worden opge heven en een raad van presidenten zai i ziin taak overnemen. Tsjang Kai-sje!: zal afhankelijk zijn van het gezag van den

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1