DONDERDAG 10 MAART 1927
No. 5512
Katholieke Politiek.
De Ontwapenings-kwestie.
8e Jaargang.
e ÊciebeHe Gou/to/nt
H0ONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
LeideD 19 cent per week I 2.50 per kwartaal
nze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal,
ïfcco peJ Post 2.95 per kwartaal
Geïllustreerd Zondagsblad ie voor de Abonné's ver-
tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
5 «taling Alzonderlijke nummers 5 ct.. met Geïllustreerd
5 jagsblad 9 ct
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTlE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewono advertentlön 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
- diibbele van het tarief berekend.
Kleine advertentlön, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop fU.50.
RUMMER bestaat uit twff bladen.
ik, onder dankbetuiging aan de
actie voor de aandacht die zij gewijd
[I aan mijn rede van Zaterdag, en bij-
jar aan het ééne punt, waarop het ge-
la aanleiding tot een aanvankelijk ver-
van opvatting gaf, haar het volgendo
plaatsing -aanbieden?
pecifiek-katholiek zijn alleen de dog-
S| bovennatuurlijke waarheden die ons
God geopenbaard zijn en door de H.
met haar onfeilbaar leergezag ons
zoodanig voorgehouden en verklaard
!D
staatkunde behoort tot de n atuur-
wetftftschappen, die door het men-
ilijk verstand kunnen achterhaald en
>Dd worden; haar beginselen zijn dus
specifiek-katholiek, maar specifiek-r
sobelijk
taar men van katholieke, van christe-
politiek spreekt, kan men dus niet
:s bedoelen dan de politiek door de
iolieken, door de christenen gevoerd.
gehoopt en verwacht mag worden zal
politiek, krachtens de betere kennis
de Natuurwet of de Tien Geboden
die de katholieken, de Christenen, uit
Ie vaL h>in geloofskennis bezitten, be-
yerstaan, en krachtens de genade die
teer zullen verkrijgen naarmate zij er
om zullen vragen, beter gevolgd wor-
drie argumenten, die de geachte
Ier in do vergadering naar voren
it en in uw driestar-artikel zijn her-
':i, i, moeten dus als volgt beantwoord
n.
lm. Het ging niet om de subjectieve,
- om de objectieve beteekenis der woor-
dus niet om wat de een of ander er
verstaat, maar om wat er mede be-
wordt.
2m. De zorg voor handhaving van
echt is de hoofdplicht van den Staat,
noet het eerste doel van elko politiek
3m. De bepaalde, richtingen voor de
actie, die op bepaalde tijden door
itholieken algemeen aanvaard worden
en alleen t a k t i e k gelden, een min-
meer, een nu of later, een langzaam
iel; deze hebben met beginselpoliliek'
e maken.
slotte: Het is ongetwijfeld verstan
de geijkte uitdrukkingen „katholieke"
:hristelijke" politiek tt houden, en
kan dat ook heel gerust doen zonder
recht en reden op de vingers getikt te
en; maar hier gold het de punt op de
daarom kon ik, noch Zaterdag, noch
tnders doen dan de volledige
heid geven. Laat ik hopen het toen,
u te kort gedaan te hebben; het kón
niet, anders.
ALPHONS STEGER.
ij zijn professor Steger zeer dankbaar
hij zijn meening nader wil uiteonzet-
onze spijt kunen wij, ook nu, nog
spreken van een „aanvankelijk
hi] n opvatting" wij zijn nog niet
onzen hooggeacht en Katholieken Se-
overtuigd.
kortheid, door prof. Steger betracht,
i wij als voorbeeld nemen, en ons
irloven in enkele woorden onze mee-
le stellen tegenover de zijne,
is in het bovenstaande betoog van
hoogleeraar een stelling, die wij on-
ellijk gaarne maken tot de onze,
wij daarin zien een bewijs een
ig-afdoend bewijsl voor onze
Deze door ons bedoelde stel
lar gehoopt en verwacht mag wor-
deze politiek (n.l. de politiek der
irwet of der Tien Geboden Gods)
'lens de betere kennis van de Natuur-
f de Tien Geboden Gods, die de Ka-
tan, de Christenen, uit hoofde
hun geloofskennis (wij spa-
t Red. L. Crt.) bezitten, beter ver-
i en, krachtens de genade, die zij
zullen verkrijgen naarmate zij er
om zullen vragen, beter gevolgd wor-
waarüeid dezer stelling kan niet
jn geloochend.
Steger erkent hierin, dat do Ka-
tan, vcor wie de kennis der Natuur-
fordt belicht door de openbaring en
leer der Kerk, de Natuurwet,
'over zij betreft vraagstukken van
loestiiur, „beter verstaan" althans
'loopt en verwacht mag worden',
prof. zich zeer voorzichtig uit-
eurl dan anderen, die de Natuurwet
hel 'If1 rï°or eigen verstand of zonder
enting van leidend gezag moeten
En hierin ligt ook opgesloten,
kunnen spreken van een k a t h o-
o po 1 i t i e k, want de hoop en de
"mting, dat de Katholieken, als
"US, de Natuurwet „beter verstaan"
'e'e anderen, is, dank zij 't Leerge-
onzcr Kerk, hetwelk anderen onl-
ook werkelijkheid.
i'-L
>6' inic
Hiermede reeds meenen wij ons eerste
en hoofd-argument voor het bestaan van
een katholieke politiek, kort, te
hebben bewezen. Volkomen juist: het gaat
er om wat met de Natuurwet wordt b e-
d o e 1 d, zooals prof. St. zegt Maar over
die bedoeling laat de Kerk schijnen haar
belichtende verklaring, zonder welke dwa
ling, omtrent die bedoeling niet adeen
mogelijkheid is, maar ook werkelijkheid.
Wij herhalen, dat ons eerste argument
als voorna-amste is bedoeld. Nog 'n enkel
woord over ons tweede en derde.
Met wat onze geleerde opponent schrijft
onder Ad 2m. zijn wij het óók volkomen
eens. Wij erkennen, natuurlijk, dat de
zorg voor handhaving van hrt recht (dus
ook van het recht der KathoHeke Kerk)
de hoofdplicht is van den Staat, dus het
eerste doel moet zijn van e'ke politiek.
Maar de Katholieken hebben speciaal in
hun politieke actie voor de erkenning van
het recht der Kerk zorg te dragen, omdat
f e i t e 1 ij k vele anderen dat recht óf
niet willen erkennen óf niet kunnen
erkennen, omdat zij het niet kennen. Doch
wij merkten het reeds eerder op
hier is het misschien wèl juister te spre
ken van een politiek van de Katho'iekeu,
dan van een Katholieke politiek; wij wil
len op dit punt onzen opponent wel toe
geven.
Op de derde plaats voerden wij
aan, dat er bepaalde „richtlijnen" kun
nen zijn, die door de Katholieken op be-
paa'de tijden algemeen worden aanvaard
in hun politieke actie en die onze politiek
stempelen tot een Katholieke politiek
Deze „richtlijnen" zijn geen dogma's;
men kan er van afwijken zonder als ketter
huiten tie gemeenschap der Kerk te vallen,
maar zij zijn toch meer dan kwesties van
tactiek. Zoo b.v. de herhaalde pause
lijke aanmaningen inzake internationale
ontwapening. Door deze pauselijke aan
sporingen is de internationale ontwape
ning ons inziens geworden een pro
grampunt niet slechts van „de politiek
der Katholieken" maar ook van de Katho
lieke politiek, omdat w ij meenen, dat men
onder het K a t h o 1 i e k-z ij n meer mag
verstaan, dan wat in de dogmata ons a's on
feilbare waarheid wordt geleerd Hierom
trent kan Prof. Steger in de leerste'lin-
gen zéker en minstens even goed Katho
liek als wij met ons van meening ver
schillen.
't Zal den lezer elke zweem van moge
lijke ongerustheid besparen, als hij mag
constateeren, dat Prof. Steger van mee
ning is, dat wij met recht en reden, de „ge
ijkte uitdrukkingen" „Katholieke" en
„Christelijke" politiek mogen blijven - ge
bruiken.
't Schijnt ons toe, geen nut te hebben,
nader in te gaan op het meeningsverschil,
van meer theoretische dan practische
strekking, dat wij mochten hebben met
Prof. Steger, den kundigen, onbaatzuchti-
gen en sympathieken strijder voor de Ka
tholieke zaakl
BUITENLAND
Toch een vijf-landenconferentie.
Komen Frankrijk en Italië toch
Naar gisteren gemeld, zal de ontwape
ningsconferentie van Coolidge toch door
gaan.
Aan de Britsche en Japansche regee
ringen zullen uitnoodigingen gestuurd
worden. Indien deze landen de uitnoodi-
ging aanvaarden, zal waarsohijnüjk aan
Frankrijk en Italië verzocht worden, ver
tegenwoordigers naar die conferentie te
zenden als toehoorders.
De Washingtonsche correspondent van
de „New-York Times" meent evenwel, dat
er nog hoop is dat Frankrijk en Italië
zullen terugkomen op hun afwijzing van
Coolidge's voorstel. Washington zou hun
nogmaals hebben uiteengezet, dat het niet
de bedoeling is hun aan bepaalde quota
vast te leggen.
In dat geval zouden de Franschen en
Italianen niet alleen als toehoorders naar
Genève gaan, maar als gelijkgerechtigden
aan de conferentietafel zitten
Volkenbond
DE BESPREKINGEN TE GENèVE.
Stresemann praat met Zaleski.
De Duitse h-P oolsche hande
lingen worden hervat.
De Poolsche minister van Buitenland-
sche Zaken, Zaleski, heeft gistermiddag
met minister Stresemann een onderhoud
gehad dat een uur heeft geduurd. Met be
trekking tot de conferentie is het volgen
de officiecle communiqué gepubliceerd:
„De Duitsche rijksminister van Buiten-
landsche Zaken, dr. Stresemann, ontving
heden te Genève den Poolschen minister
van Builenlandsche Zaken, Zaleski, en
had met hem een onderhoud, waarhij in
zonderheid de economische betrekkingen
tusschen Duitschland en Polen het onder
werp van bespreking uitmaakten. Op
grond van deze bespreking zullen de beide
ministers aan hun respectieve kabinetten
voorstellen doen, waarvan zij een bijleg
ging der thans bestaande moeilijkheden
verwachten."
Uit dit communiqué blijkt, dat derhalve
te Genève is bereikt, dat de discussies tus
schen Berlijn en Warschau over het slui
ten van een Duitsch-Poolsch handelsver
drag en over de kwestie van het vesti-
gingsrecht van Duitschers in. Polen zullen
worden hervat.
Tsjecho-Slowakije
Het Zigeurnerkwaad in Slowakije.
Naar de „Prager Presse" meldt, is men
onder de Kamerleden, en met name de
plattelanders en Slowaken, voornemens
aandrang op de regeering uit te oefenen
om tot een spoedige behandeling te gera
ken van het wetsontwerp tot instelling
van werkinrichfngen voor zigeuners. De
nationale vergadering heeft vroeger al
eens een derge'ijk besluit genomen, maar
de zaak is thans dringend geworden, daar
de bekende gebeurtenissen in Slowakije (do
arrestatie van menschen-etende zigeuners)
de plattelandsbevolking ten zeerste veront
rust hebben, niet alleen in dat deel van
de republiek, maar ook in Bohemen en
Moravië, waar zij eveneens van zigeuner-
troepen te lijden heeft. De hu'dige politie-
voorschriften zijn onvo'doende, ook al om
dat het noodige personeel ontbreekt om
voldoende toezicht op het trekkende volkje
te houden. Het wetsontwerp wil werkin
richtingen voor 4e zigeuners instellen op
de staatsdomeinen, waar ook ruimschoots
gelegenheid bestaat om bon werk in de
open lucht te bezorgen. Door gerege'den
arhe:d hoopt men een einde maken aan
het misdadig gedoe der zigeuners, dat
door hun nomadenleven wordt aangewak
kerd, terwijl men in ieder gev^l het voor
deel heeft, dat men brter toezicht op hen
uitoefenen kan in vaste kolonies, dan in
kampen, die nu eens hier, dan daar wor
den opgeslagen.
Russische agenten rp de Jangfse
gearresteerd.
Waaronder Mevr. Borodin.
De Russische koopvaarder „Pamjat Le-
nina" (Lenins Gedachtenis) vertrok den
27sten Februari uit Sjanghai naar Han-
kau met een lading thee uit Wladiwostok.
In den vroegen morgen van 1 Maart was
het schip op de Jangtse ter hoogte van
Poekau (tegenover Nanking) aangekomen,
teen het last kreeg te stoppen, Chineesche
soldaten van Tsj ing-Tsoeng-tsjangs leger
kwamen aan boord.
Tot dusver hadden de Noordelijke strijd
krachten het den Russen niet moeilijk ge
maakt, zoo seint men aan de „Daily Mail",
maar toen Tsjang de macht kreeg aan den
Beneden-Jangtse, besloot hij propaganda
en vervoer van wanens tegen te gaan
Aan boord van de „Pamjat Lenina" be
vonden zich ook één vrouwelijke en drie
mannelijke passagiers, die zich zoo opval
lend onbehaaglijk gedroegen, dat men een
nader onderzoek naar hen wilde instellen
Zij verzetten zich op grond van diploma
tieke onschendbaarheid tegen een onder
zoek van hun bagage Daarop kwam een
detachement „witte" Russen van generaal
Netsjajefs divisie aan boord. Deze onder
zochten de bagage, die uit communisti
sche propaganda-lectuur in de Chineesche
taal bestond. De vrouw bleek mevrouw
Borodin te zijn, de vrouw van den Rus-
sischen gezant te Kanton. Zij was in het
bezit van documenten, waarin de positie
der Noordelijke troepen in détails was
Het schip werd in beslag genomen, en
de Sovjet-vlag door een Chineesche ver
vangen.
Mevrouw Borodin mocht op het schip
blijven, do drie Russen en zes leden der
bemanning werden gevankelijk naar Tsi-
nan overgebracht.
Do Sovjet-regeering heeft te Peking
krachtig geprotesteerd tegen dit optreden
tegen haar agenten. Zij heeft de vrijlating
van alle gevangenen geëischt.
Volgens de „Daily News" zou Tsjang
Tsolin gelast hebben, de Russische agen
ten te fusileeren, met uitzondering van
mevrouw Borodin.
Amerika
Een communisten-kolonie.
Een goede maatregel van Chili.
Gemeld wordt, dat de Chileensche re
geering heeft besloten een communisten
kolonie te stichten op een eilandje, gelo
gen in de onmiddelijke nabijheid van het
tot de Juan Fernandezgroep behoorende
z g. Robinson Crusoe-eiland in den Stil
len Oceaan. Er zal worden zorggedragen
voor den aanvoer van het noodige mate
riaal opdat de communisten huizen zullen
kunnen bouwen en tevens worden zij voor
zien van een grooto hoeveelheid zaden,
.planten, koeien en andere huisdieren. Een
politie-detachement zal een oogje in het
zeil houden.
China.
DE CHINEESCHE WARBOEL.
Ernstige toestand te Woehoe.
Gebouwen geplunderd.
Uit Woehoe (westelijk van Sjanghai
aan de Jangtse) wordt gemeld, dat het ge
peupel het douane-kantoor en de club
heeft geplunderd
De builenlandsche vrouwen en kinderen
zijn aan boord der schepen gebracht en de
mannen zijn gereed te volgen.
De toestand is ernstig en de Chinee
sche militaire autoriteiten nemen slechts
sell ijn-maatr egelen.
De strijd om Sjanghai.
De opmarsch der Kantonneezen
De zich vaak tegensprekende berichten,
welke te Sjanghai ontvangen worden, wij
zen er op dat de beweging der Kantonnee-
sche troepen zich verder in noordelijke
richting ontwikkelt.
Naar wordt geloofd is hun doel Soets-
jau, 50 mijl bewesten Sjanghai, alsmede
belangrijke spoorwegpunten.
Ook Sjansi laat Tsjang Tso-lin
in den steek.
Naar de„Chicago Tribune" uit Sjanghai
verneemt, is de gouverneur van de provin
cie Sjansi, generaal Jen, naar de tegen
standers van Tsjar g Tso-l n overgeloo-
pen. Sjansi is een der N.W provincies
van China, en Jen's besluit zou een op
marsch van Feng Joe-sjiang naar Peking
zeker vergomakke'ijken
De overblijfselen van Soen Tsjocan-
fangs leger worden thans door generaal
Li ten N W van Sjanghai geconcentreerd.
Men verwacht, dat ook deze troepen zich bij
de Zuidelijken zuller voegen.
De nat onalisten en Sjanghai.
Op de buitenlandsche troepen
z a 1 n ie t worden gevuurd.
"De nationaKstische. regeling heeft een
L verklaring gepubliceerd betreffende haar
polilick inzake Sjanghai. Hierin wordt ge
zegd, dat de regeering vastbesloten is do
nederzetting terug te verkrijgen, doch dat
zij de voorkeur geeft aan onderhandelin
gen boven geweld Tot geweld rekent de
nationalistische rngeering behalve gewa
pende militaire aanvallen ook georgani
seerde onlusten eener volksmenigte Het
aansporen tot het verbreken van economi
sche betrekkingen, hetwelk geen directen
invloed heeft op de we telijke orde. wordt
evenwel als gewettigd beschouwd
Alle militaire leiders, die ander het com
mando van de Kwomintang staan, heb
ben dientengevolge opdracht gekregen
niet te vuren 0p buitenlandsche troepen,
tenzij zij dartoe gedwongen worden Mocht
het onverhoopt op eenig oogenblik tot vu
ren komen, dan verklaart de nationalisti
sche regeering zich bij voorbaat bereid
de kwestie op vriendschappe'ijke wijze
door onderhandelingen te regelen.
De afdeeling te Sjanghai van de Kwo
mintang voegt hieraan toe, dat de ver
klaring is uitgevaardigd om de kooplie
den, studenlen en arbeiders te waarschu
wen zorgvuldig alle wrijvingen te vermij
den
Drie Japanners ie Sjanghai
vermoord
Naar de „Daily Express" uit Sjanghai
verneemt, neemt het terrorisme der vak-
vereenigiugen daar zeer toe. Maandag zijn
er drie Japansche ploegbazen vermoord.
De directeuren der Japansche spinnerijen
hebben dreigbrieven ontvangen, waarop
verscheidene fabrieken zijn gesloten.
EERSTE KAMER.
HET NEDERLANDSCH-BELGICCH
VERDRAG.
OVERZICHT.
De Eerste Kamer was net zoo kalm en
sereen als altijd. Met aandacht pleegt ze
te luisteren en dat deed ze ook nu, van
11 uur tot over vijven (met een pauze
van een half uur) naar de vier sprekers
van dezen eersten dag: de sociaal-demo
craat Polak, de liberaal de M u r a 11,
de Katholiek Blomjous en de chris-
telijk-h;storicus Van der Hoeven
Alle vier tegenstanders. Alleen toen de
heer Polak ook na de pauze nog gerui-
men tijd dóórsprak, verflauwde de aan
dacht wat.
Wij zullen voor onze lezers niet al de
redevoeringen „verslaan", hoe gedocu
menteerd in inhoud en verzorgd in vorm
zo ook waren. Men zou wat betreft de
llootuur over het NederlanOsch-Belgisch
Verdrag wel 'ns wat to veel van het,goede
kunnen krijgen.
Gisteren waren uitsluitend tegen-'.an
ders aan het woord en do aanval was
even geslaagd als hoffelijk in den vovrn.
Antipathie tegen België wierpen, de .spre
kers van zich af. Terecht. Er moge g -
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Naar gemeld wordt, zullen ook Frankrijk
en Italië worden uitgenoodigd tot bijwo
ning van de maritieme ontwapeningscon->
ferentie.
De Chineesche nationalisten wenschert
geen geweld in Sjanghai.
De vrouw van den Russischen gezant in
China gearresteerd.
Nadere bijzonderheden omtrent de aard'
beving in Japan. (Buitenlandsche Berich
ten).
BINNENLAND.
Het NederlandschBelgisch Verdrag in
de Eerste Kamer. (Overzicht, 1ste blad).
Het wetsontwep inzake steun aan slacht
offers van de mobilisatie In de Tweede
Kamer. (Overzicht, 1ste blad).
De jaarvergadering van het H. B. G.
(L. en T., 2de blad).
LEIDEN.
Een onderwijs-kwestie van den Raad
van State. (2de blad).
rechtvaardigde ontstemming goheerschi
hebben over Belgische eischen in tijden
van overmoed, e cshen w lke m niet
door alle Belgen vergeten zijn (en even
min door vele Nederlanders), mei zul. e
gevoelsoverwegingen drijft men lii r neen
politiek en het is goed, dal België hno
ren kan, dat ook de overtuigde u> en-
standers niets liever wenschen, dan >o
spoedig mogelijk na de gehoopte venv r-
ping van d i t Verdrag aan de groene
tafel plaats te nemen om Belgi t ge-
moet te komen zoo ver als naar >un
meen ng slechts ('enigszins vereen e haar
is met de levensbelangen van en
«land.
Het belangrijksle van den u. il
voor de prognostics omtrent den uitslag
der stemming der met zooveel r !.-
halzen afgewachte stemming was on
getwijfeld de rede van den katholieken
Senator Blomjous. De heer Blomjous
had zich onttrokken aan den invloed
der litteratuur over hëf verdrag en had
aan de hand dor teksten en historische
documenten de materieele beteeken s van
dit tractaat voor Nederland bepaald en
een antwoord gezocht op de vraag, of
wij rechtens of moreel verplicht zouden
zijn het te aanvaarden En, de heer
Blomjous was gestuit op overwegende
bezwaren tegen het tractaat en had hij
er niet den minsten rechtsgrond voor
kunnen ontdekken. Dit verdrag is, vol
gens spr., een uitwas van hel Belgian
annexionisme, het dient verworpen orr
de Belgen in de gelegenhe d te stellen <11
een werkelijk overleg een wezenlijken
grondslag voor een politiek van toena
dering tusschen Noord en Zuid op te
bouwen.
TWEEbE KAMER.
OVERZICHT.
Een ontslag. Steun aan mobilisatie-
slachtoffers.
Eerst zijn eenige conclusies en kleine
wetsontwerpen afgedaan, na weinig of
geen gedachtenwissel.ng Wij vermelden
het resultaat van de besprekingen over
hot verzoekschrift van den heer H. J.
Gorter, eervol ontslagen referendaris bij
liet Departement van Koloniën, om een
onderzoek te doen instellen naar de re
denen voor zijn ontslag, welke zouden
berusten in de opheffing zijner betrek
king. De Kamer vereenigde zich met de
toezegging van minister Konings
berger, dat deze een brief zou schrij
ven aan den heer Gorter, waarin _.ou
worden medegedeeld, dat in het unts.ag
niets oneervols heeft gelegen, en dat tiij
tevens een brief zou richten tot den mi
nister van financiën, met verzoek den
heer Gorter zoo mogelijk een gelijkwaar
dige betrekking te hergeven Ofschoon
de minister niet met zooveel woorden
heeft willen zeggen, dat de wijz waar
op de heer Gorter ontslag kreeg, niet
zeer gelukkig was, voelden wij in de ge
dane toezeggingen toch een erkenning
van een zeker onrecht.
Daarna was aan de orde het wetsont
werp tot het verleenen van steun aan
mobilisatie-slachtoffers.
Het wetsontwerp beoogt aan degeuen,
die tusschen 1 Aug. 1914 on 1 Jan 1920
uit den militairen dienst zijn ontslagen
wegens ziels- of lichaamsgebreken, wel
ke niet door hun eigen toedoen zijn ont
staan, of aan hun weduwen en weezen
de volgende uitkeeringen te geven, op
eon verzoek, dat telkenjaro opnieuw zou
moot enworden ingediend: aan gewezen
militairen 200 tot ton hoogste J 300,
aan weduwen 100 tpt ten hoogste
200, aan elk der weezen ten hoogste
100, aan woduv en weezen tezamen
niet meer dan J' 300, aan weezen alléén
niet meer dan 200 per jaar.
