öe jaargang. ZATERDAG 26 FEBRUARI 1927 rede en ontwapening. De Ontwapeningskwestie. $)e uzidóclve (Sk>u/£amt rbaai tó£eD betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- ètaling Afzonderlijke 'nummers 5 ct.. met Geïllustreerd i. letaiing- [JE! jagsblad 9 ct I! ABONNEMENTSPRIJS bedraagtblj vooruitbetaling Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal jze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal.' ico per post I 2.95 per kwartaal. Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'e ver- Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentlën 30 cenl per regel Voor ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele ran het tarief berekend. Kleine advertentlën, van ten hoogete 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en^rkoop lü.SO. mimi bestaat uil vijt bladen, waaronder Siillislreerd Zondagsblad. pij wezen gisteren in een kort artikel- op het streven naar eenzijdige it it a-pening van de socialisten o n b land een streven, dat niet „okt met 's lands belang, en dat door socialisten, in landen, waar zij zelf bestuur in handen hebben, niet ndt in practijk gebracht. 'jj( Katholieken, zijn voorstanders van el ij (tijdige internationale (wapening èn dat mag ook niet rden vergeten voor een nationale j in de bewapening, zoo krach- g doorgevoerd als m o g e I ij k is. Jet Katholieke Italiaansche blad de seervatore Romano bespreekt de twapeningskwestie en zegt, dat de alge ontwapening gelijktijdig in alle idea moet geschieden. Dit was ook het taal va. den oproep van Paus Bene- XV van 1 Augustus 1917 aan alle roerende mogendheden, ïermindering van bewapening is noo- in bet belang van den vrede met uit- itend handhaving van een kleine leger- cht voor het handhaven van de orde in land. Jeen betere waarborg voor de ontwape- is er dan de opheffing van den nstplicht, het systeem dat voor het at tijdens de Fransche revolutie werd [esteld, aldus het blad to Rome. De oud-hoogleeraar in de Vaderland- 9 Geschiedenis aan de Leidsche Uni- Bteit prof. dr. P. J. Blok heeft een ar- geschroven over de Ontwapening, ie laten wij hier den geleerden histo- en vurigen vaderlander aan het woord, deze wijst op het gevaar van' een digc ontwapening van ons vader- fls gij wat van de geschiedenis weet, U herinneren, hoe onze vaderen jor 350 jaren 80 jaar lang hebben ge- voor onze vrijheden, voor onze ederlandsche vrijheden, voor ize godsdienstige en staatkundige op- tóngen. Onze vaderen wilden niet gere nd worden als en door Spanjaarden, wilden niet opgeofferd worden aan de alen van een vreemdeling: daarom zij koning Philips II af, daarom Jden zij hun geweld, hun legers en hun iten tegenover de zijne. En zij behaal- d tegenover zijn wereldmacht de zege! stichtten onder leiding van prins Wil- en de zijnen onzen eigen staat met e e i g e n wetten, onze eigen gewoon- onze eigen taal, onze eigen vrij en in huis en hof, in kerk en staat. zult U herinneren, hoe die vaderen, taard van hun voorzaten, voor 130 ja den Franschman, helaas, met vreugde laaiden of ten minste hem ten onzent n gang lieten gaan, mopperend en te- nstrevend, hun zwakheid en slapheid iaat vervloekend maar zonder de mid- len tot verzet. Gij wilt U herinneren, se weermacht, verwaarloosd en ver- uou, dien „bondgenoot", toen geen weer- 4 and kon bieden en wij ons moeBten on- irwerpen aan zijn wil, bijna 20 jaren hoe wij zijn vreeselijke oorlogen medevoeren, zijn ontembare be terten naar ons geld en goed en bloed bevredigen, zijn tirannie moesten «hagen; hoe wij na de inlijving in 1810 ijn taal moesten aannemen, zijn ge- Wen en gebruiken moesten volgen, bevelen als wet moesten opvolgen, Wat onze krachten dreigden te bezwij- welke praatjes dienaangaande ook ïkocht worden en hoeveel er ook van M tot 1918 aan onze landsverdediging Pcht ontbreken, het is een feit, dat het ibben van honderdduizenden soldaten en brozen aan onze landgrenzen en onze ekusten ons toen, nog pas geleden, be- terd heeft om tegen onzen zin in log betrokken te worden. Van Duit se en Engelsche zijde is herhaaldelijk l, dat het half millioen, zij het dan in de perfectie geoefende soldaten, en gereed stond om ons land tegen ln aanval te verdedigen, mogelijke ge- Khten aan een aanval op ons land ter heeft doen stellen en eerbied heeft wongen voor onzen ernstigen wil om •otraal te blijven. Geen schooner schouw- n. -T00r eon SQed vaderlander als de telheid on goede orde, waarmede in ü&ustus 1914 de mobilisatie verliep, als, 'en het gevaar werkelijk nabij was, de pseenheid, de algemeene volkswil om partijschap ter zijde te schuiven, ter- I1 allen bereid waren om gemeenschappe- »het dreigende gevaar af te weren zoo het kon. Toen begreep men aan kanten, dat het erop aankwam om ^^rachtig elkander de hand te reiken r^erdediging onzer grenzen. de geschiedenis, niet alleen uit de |tgc zien, hoe het een volk gaat, Zlca moet onderwerpen aan een ander volk: Polen, DuN^hland in den „Franzo- sentit", trfl van andere volken hebben een dergelijk lot ondergaan. Neen, wij willen geen Duitschers of Franschen of Engel- echen of Belgen worden. En dat zou het geval worden bij onze eenzijdige ontwa pening, een onvermijdelijk gevolg 1 Wij willen Nederlanders blijven. Wij willen desnoods voor onze eigen zaak strijden, maar niet voor het belang of de belangen van een ander, die ons zou overwinnen en ons zou dwingen om mét hem voor zijn belangen te strijden. Derhalve: 'als men ons aanvalt, moe ten wij ons verdedigen zoo lang wij kunnen. En daarvoor hebben wij niet genoeg a'an stille zuchtende berusting of lijdelijken weerstand, daarvoor hebben wij een weermaoht noodig, te land en aan de kust, een leger en een marine, niet op een groote schaal ingericht maar ook niet te zuinig, zoodat zij niets meer zou betee- kenen een groot gevaar bij ons thans 1 Men zegt wel: maar wij, klein en zwak, kunnen ons niet verdedigen met eenig succes, wij zijn machteloos tegenover iedere groote mogendheid, die ons wil ver overen. Wacht een oogenblik! Wij willen ons alleen verdedigen zoolang als het kan, totdat o f bondgenooten ons komen helpen - en wie weet niet, dat wij bij een aanval zeker op bondgenooten kunnen re kenen? of wij overwonnen worden en de wapenen moeten neerleggen. En in dit laatste geval, de overwinnaar zal veeleer rekenen met een taaien tegenstander dan met een slappen overwonnene, die bewezen heeft niets over te hebben voor zijn vrij heid. In dat laatste geval zal de overwin naar ons kluisteren en trappen naar wel gevallen, onmeedoogend zal hij zijn las ten van allerlei aard op ons leggen, lasten op goed en bloed. Doch weet hij, dat hij te rekenen heeft met een vrijheidlievend volk, dat voor zijn vrijheden,- zijn huis en hof, zijn Aaal en gewoonten tot het laatste toe wü strijden, dan zal hij voorzichtiger met ons zijn en ons in zijn eigen belang eenigszins sparen. Maar in beide gevallen zal hij, de indringer binnen onze grenzen, volgen, zijn oorlogen mede te voeren. En juist dat, den oorlog, hadt gij, domoor, door U niet te verdedigen, willen vermij den Dushoudt uw kruit droog on do wapens in de hand. Geen ontwa pening, tenzijde wereld zich ontwapent, een mogelijkheid, die be staat maar die, voor zoover wij, naar alle kanten spjurende, kunnen zien, nog verre, verre af is. Er is door verschillende mogendheden seder1 het einde van den grooten oorlog wel wat bezuinigd op de wapening. Een enkele kleine mogendheid (Denemarken, Noorwegen) heeft wel ernstig gedacht aan opheffing der geheele weermacht, maar daarvan toch ten slotte afgezien be langrijk feit ook voor ons! Er wordt veel gepraat en veel gedacht, maar aan alle .kanten van de wereld wordt toch opnieuw oorlogsgeluid gehoord' en de zeer gematig de voorstellen van den Amerikaanschen president Coolidge zijn ontvangen op een wijze, die weinig succes ervoor belooft. En de Volkenbond? Ja, als die na lange voorbereiding eindelijk ertoe komt om de blijkbaar netelige zaak ter hand te nemen en het praten door doen vervangt, zou er iets kunnen komen van algemeene be perking van bewapening, zelfs van algemee ne ontwapening. Maar wat wij dagelijks zien geeft weinig moed! Doch ook dan zouden wij immers een weermacht noodig hebben om, volgens onzen plicht als lid van den Bond, te helpen, als een ander lid de gemaakte bepalingen schond en toch een oorlog begon. Dus in ieder geval: geen eenzijdige ontwapening, vrienden en landgenooten, want eenzijdige ontwapening beteekënt: ons en al het onze overleveren aan wie ons nemen wil, beteekent ik bewees het, meen ik ondergang van het Vader land, ondergang van wat, als wij er goed over denken, ons allen lief en dierbaar is. P. J. BLOK. BU1TEB8LAMD Het voorstel van Coolidge. Het antwoord der Britsche Dominions. Men blijft in Engelsche officieele krin gen terughoudend ten aanzien van de aanvaarding van het voorstel van presi dent Coolidge tot het houden eener con ferentie voor de verdere beperking der bewapening ter zee. De regeering heeft zich in verbinding gesteld met de domi nions, welker meening in deze kwastie uiteraard van groote beteekenis is. Naar van betrouwbare zijde wordt medegedeeld zijn de antwoorden van Canada, Nieuw- Zeeland en Zuid-Afrika te Londen ont vangen. Deze antwoorden zijn, zooals te verwachten was, in overeenstemming met het standpunt, Ier Britsche rijksconfe rentie door do verschillende dominions ineenomen. Wat Nieuw-Zeeland betreft, komt dat neer op de handhaving van den eisch eener afdoende bescherming van den lan gen zeeweg, die dit dominion van het moederland scheidt, voor welke bescher ming een voldoend talrijke en sterko vloot een vereischte is. Volkenbond Spanje gaat niet naar de Economische conferentie. De Spaansche regeering heeft het se cretariaat van den Volkenbond in kennis gesteld van haar besluit om zich niet to doen vertegenwoordigen op de komende internationale economische conferentie. Frankrijk. Het vraagstuk der schulden. Poincaré dreigt met de vertrouwenskwes tie. Zooals men weet is Poincaré overge gaan tot de voorloopige uitvoering van de nog niet geratificeerde schuldenregeling met Engeland. Vincent Auriol heeft daar op in de Kamer een resolutie voorge steld, waarin een stemming der Kamer wordt ge»-ischt over de credieten voor deze betalingen aan Engeland. In de Ka mer-commissie voor de financiën heeft Poincaré thans Auriol verzocht zijn voor gestelde resolutie in te trekken. De socialistische afgevaardigde ver klaarde echter, dat hij aan dat verzoek niet kon voldoen. Poincaré herhaalde daarop, dat hij uitstel van debat over die resolutie zou eischen, dat hij daarbij de kwestie van vertrouwen zou stellen en dat hij bij stemming eventueelo onthoudingen als tegen hem uitgebracht© stemmen zou be schouwen. ingeland DE BRITSCHE PROTESTNOTA AAN MGSKOU. Een samenvatting van do Britsche nota aan Sovjet-Rusland verscheen gisteren in alle bladen te Leningrad en Moskou on in de belangrijkste provinciale bladen. De pers schijnt nog geen volledige offi cieele instructies ontvangen te hebben omtrent dj houding, die tegenover de nota moet worden aangenomen, zoodat weinig commentaar wordt gegeven. De „Iswestija*' zegt, dat met de nota geen enkel doel bereikt zal worden. Do Sovjet-regeering heeft nimmer belooft, dat zij haar onderdanen zal verbieden hun standpunt uiteen te zetten. Moskou heeft verder draadloos een boodschop aan alle Sovjet-arbeiders ver spreid, waarin gezegd wordt, dat het be lachelijk zou zijn te verwachten, dat do Sovjet-rogeering haar burgers zal verbie den demonstraties te houden of te syin- pathiseeren met hun eigen klasse in het buitenland. De Sovjet-regeering heeft evenwel kans op succes indien zij zou eischen, dat d Britsche conservatieve partij haar pro gram moet opgeven als de Britsche regee ring heeft bij haar eisch, dat de wereld revolutie niet gepredikt mag worden. De arbeiders, aldus de draadlooze boodschap, behoeven de Britsche nota echter niet te ernstig te nemen. Zij is slechts een concessie aan do die-hards in de conservatieve partij. Engeland is op het oogenblik niet in staat, iets te onder nemen tegen do Sovjet-republieken, daar het thans en in de naaste toekomst te zeer in beslag wordt genomen door de militaire kwesties in China en dus wei nig tijd kan besteden aan andere Euro- peesche problemen. De meening der Fransche pers. Het oppertunismo van Moskou Dat door de Britsche regeering een waarschuwende nota aan do Unie van Sovjet-republieken is gezonden, heeft te Parijs geen verwondering gewekt, ge zien do voortdurende provocaties, waar van deze nota het gevolg is geweest. De feiten staan onbetwistbaar vast en. erkend wordt te Parijs, dat door de Sov- jet-tusachenkomst in China en bij de 1 stakingen in Engeland bijzondere situa ties zijn ontstaan, die meer dan eens aan Engeland groote moeilijkheden hebben bezorgd. Het is zonder twijfel het uitgerekende opportunisme van do Sovjet-politiek, die Moskou niet zoo vijandig tegen Frankrijk doc-t optreden als togen Engeland. Do communistische manifestaties in Frank rijk, welke aanvankelijk door de Sovjet- ambassade werden aangemoedigd, ziju niet gevolgd door oen campagne als in Engeland. Marokko Groctere agitatie in het Rif. De Spanjaarden ontruimen B a b s i b. Het „Journal" meldt uit Rabat, dat ge durende dn laatste dagen de agitatie der inlanders in de Spaansche zone in Marok ko toeneemt. Do opstandelingen zouden op rukken naar Tarizoe. Eon groot aantal inlandsche vluchtelingen komt naar de Fransche zone. De Spanjaarden hebben Babsib ontruimd. De Tangerkwestie. Frankrijk antwoord aan Spanje. De Franscho delegatie heeft aan de Spaansche gedelegeerden een antwoord doen toekomen op het Spaansche memo randum in zake Tanger. Frankrijk weigert Tanger te laten opnemen in de Spaansche zone. De Fransche regeering is evenwel be reid Spanje vrijwillig het bewind over eon zeker gebied ter bevrediging van zijn aan spraken te geven, doch uitsluitend in over eenstemming met de internationale ver dragen. China. DE STRIJD OM SJANGHAI. Een verklaring van het Corps diplomatique te Peking. Om de veiligheid der buiten landers. Het corps diplomatique te Peking heeft eenstemmig een verklaring goedgekeurd, waarin wordt gezegd: In verband met de militaire gebeurtenissen in de streek van Sjanghai, welke ernstige gevolgen kunnen hebben voor de veiligheid van leven en bezit der buitenlanders, rekenen wij er op, dat de legerleiders der strijdende partijen alle maatregelen zullen nemen om incidon ten te ve -mijden, die de buitenlandscho autoriteiten zouden dwingen zelf de nood zakelijke maatregelen te nemen. Een ge lijke verklaring is door den Franschen gezant gepubliceerd betreffende de Tran che concessie. Het beschieten der Fransche concessie. Een Fransch protest te Peking L'tiirrc«scne Qcprrnémefiï1 varr Buitenlandscho Zaken krachtig geprotes teerd tegen de beschieting der Fransche concessie te Sjanghai Allo rechten op schadeloosstelling voor eventueelo door dit bombardement aangerichte schade worden voorbehouden. Reorganisatie van Soen's leger. 40.000 man bij Soengkiang. Volgens betrouwbare berichten, die te Sjanghai uit de omgeving van Soengkiang ontvangen worden, heeft Soen-Tsjoeanfang bij deze stad ongeveer 40.000 man kunnen samentrekken van zijn troepen, die ia Tsjekiang verslagen waren. Doordal de Zuidelijke troepen Soen's leger niet ver der achtervolgd hebben, is hij in staat ge weest, een deel daarvan te reo.ganiseeren. Loopgraver zijn aangeltgd en machinege weren zijn in stelling cebrach van het Taihoe-meer over Soengkiang naar de stad Kinsjan, aan de kust van de Hang- tsjau-baai De geheele streek is bezaaid met moerassen, die ten gevolge van de re gens der laatste weken vol water staan en den opmarsch der Zuidelijken zullen be moeilijken, daar Soen alle booten vernield of medegevoerd heeft. Bij de voornaamste bruggen tusschen Kasjing en Soengkiang zijn mijnen gelegd, zoodat de Noordelijken deze bruggen elk oogenblik kunnen opblazen. Voorloopig wijst niets er op, dat de Zui delijken hun opmarsch uit Kasjing nog verder zullen voortzetten. Talrijke verster kingen der Sjanloengtroepen komen langs den spoorweg Nankiflg-Sjanghai aan. Tsjag-Tsoen-tsjang heeft wel is waar een proclamatie uitgevaardigd, dat zijn eenig plan is, het bolsjewisme der Zuidelijken te vernietigen en dat zijn troepen strikte orders hebben; zich behoorlijk te gedra gen, doch te Sjanghai ziet men deze troe pen ongaarne komen. Naar de British United Press uit Sjanghai meldt, wordt aan do Engelschen het plan toegeschreven om de verdedigings posten uit te zetten een eind buiten de grens der nederzeting, om de bewoners te vrijwaren tegen de gevolgen van schiet partijen vlak langs de grens. Dit zou vermoedelijk een schending der verdragen beteekenen, doch het plan heeft, naar verluidt, de goedkeuring van Tsjang-Tsoen-ts;ang. Incidenten te Hankau. De Zuidelijken nemen olie schepen in beslag. De Zuidelijken hebben te Hankau drio schepen, tocbehoorende aan do Standard- Oil Comp., in beslag genomen, terwijl van andere schepen do vlaggen werden ver wijderd. Later werden twee der oliesche pen vrijgegeven, terwijl de andere sche pen nog worden vastgehouden. Fengking veroverd? Uit Sjanghai wordt een nieuw succes der Kantonneezen gemeld. Zij zouden het station Fengkin, ton zuidwesten van Sjanghai tusschen Kasjing en Soeng kiang gelegen, veroverd hebben. HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De indruk der Britsche protestnota In Rusland. De strijd om Sjanghai. Er komen steeds mqy Noordelijke troepen aan. Een groot spoorwegongeluk in Mexico. (Buitenl. Berichten, 2de blad). BINNENLAND. Het rapport der z.g. socialisatle-com- missie-Nolens zal zeer binnenkort ver schijnen. (2de blad). De geschatte ontvangsten der Ned. Spoorwegen over Januari 1927 zijn onge veer 1* millioen lager dan in dezelfde maand van het vorig jaar (lsto blad). Bij de behandeling van het soc.-üem. Ontwapeningsvoorstel in de Tweede Ka mer werd gisteren het woord gevoerd denu de leden Duymaer van Twist (A.-R.), Deckers (R.-K.), Tilanus (C.H.) en de Vis ser (Comm.) (2de blad). ARTIKELEN EN BESCHOUWINGEN. Pref. Dr. P. J. Blok schrijft over de Ont wapening (1ste blad) Ajo geeft een beschouwing over hel stelsel van de celstraf naar aanleiding van wat wij er onlangs over schreven (3de bl.) Onze apologetische medewerker schrijft over ons Levensbrood (3de blad). Onze litteraire medewerker vervolgt zijn beschouwing over ..De H^ianiT' (3de bi.) BINNENLAND. Vragen van Kamerleden. De forensgn-belaatIng. minister van firmnciën «le volgende vragen gesteld: 1. Is de minister in staat en bereid, ge zien de toenemende moeilijkheden en on billijkheden bij de toepassing van de fo rensenbelasting, nader mede te dcelen, wanneer de indiening van het aangekon digde wetsontwerp (memorie van ant woord, hoofdstuk VII B, bladz. 2, Staats- begrooting voor het dienstjaar 1927) tot partieelo herziening van deze bplasting kan worden verwacht? 2. Wil do minister bevorue.eu, dat de voorgenomen partieele herziening reeds op do heffing van de forensenbelasting van het komendo belastingjaar kan worden toegepast? Avondreceptie ten Hove. De eerste der twee Nieuwjaarsoireé'a. Zooals in de vorige maand werd aange kondigd, had H. M. de Koningin de avond- ontvangst ten Koninklijke Paleize, welke gewoonlijk in het begin van Januari ge houden wordt, met het oog op toen in de stad heerschende besmettelijke ziekten, tot een nader tijdstip verschoven. Sedert dien, werd door H. M. besloten, dat ditmaal twee gelijkwaardige recep ties zouden plaats hebben voor de velen die zich hadden aangemeld tot het maken van hunne opwachting bij onze Vorstin. De eerste dier beide reccptieB had gis teravond plaats; de volgende wordt, ge lijk bekend, Donderdagavond 3 Maart ge houden. De verdeeling over twee avonden bood, onder meer het voordeel, dat do genoodig- den wier aantal gisteravond ongeveer 450 bedroeg tegen een dubbel zoo groot aantal wanneer slechts één enkele soirée plaats heeft zich gemakkelijker in de feestelijk versierde en verlichte zalen kon den bewegen. Met H. M. do Koningin en Z. K. H. de Prins, nam ook H. M. de Koningin- Moeder aan de receptie deel, alsmede de broeder van Prins Hendrik, Hertog Adolf Fried rich van Mecklenburg die ten Paleize logeert. Nadat de Koningin te 9 uur cercle had gehouden, uitsluitend voor Nederlandsche civiele on militaire autoriteiten, waaron der de Ministers, Hoofden der Departe menten van Algemeen BeBtuur, Minister» van Staat, voorzitters van Hooge Colle ges en vele anderen, traden de Vorstelij ke Personen omstreeks halftien, onder de tonen van de muziek der Koninklijke Mi litaire Kapel, die, onder leiding van lo luit. Boer, ook het verdere deel van den avond door een muziekuitvoering op luisterde, do groote zaal binnen, voorafgo- gaan en gevolgd door een schitterenden stoet van dames on heeren leden der Hof houding. Vele der genoodigden waren vergezeld van hunne dameB. De talrijke ambtsgewaden, prijkende met ordelintcn, sterren en ridderkruisen der civiele autoriteiten, de uniformen der hi i'ieren van land- cn zee- ma Kt, -'e fraaio soirée-toilctten der da mes, boden in de ineenloopcndo zalen vaxt

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1