e Zeidóohz Gou/ta/nt
VRIJDAG 25 FEBRUARI 1927
No. 5501
18e Jaargang.
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
0I Leiden 89 cent per week I 2.50 per kwartaal,
onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal.
odco per post I 2.95 per kwartaal.
et Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver-
iigbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
tbetalirig. Afzonderlijke nummers 5 ct.. met Geïllustreerd
ndatrsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewono advartentlën 30 oent par regel
Voor Ingezonden Mededeöüngon wordt het
- dubbele van het tarief berekend.
Kleine advartentlën. van ten hoogste 80 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, hnur en ver
huur, koop en verkoop tO.SO.
HUMMER RESTART UIT DRIE BLADEN.
De Socialisten en het Leger.
Geen weldenkend Leidenaar verlangt er
aar, dat de politie met de sabel schermt
f met den gummistok manoeuvreert. Inte-
endeelMaar toch willen we dezo wape-
onzo politie niet ontnomen zien. Want
m en 't is ook feitelijk soms noodig,
ze worden gebruikt ter bescherming
de vreedzame burgers, ter handhaving
au het recht.
Welnu, zoo als de Leidenaars denken
ver hun politie, zoo denken alle welden-
ende Nederlanders over het leger. Wij
erlangen er heusch niet naar, dat het le-
I oorlog gaat voeren neen, oorlog is
i een gruwel. Maar toch achten wij
i niet verantwoord, het leger naar huis
sturen, omdat wij het, helaas, noodig
imnen hebben, om onze rechten te be-
chermen.
De socialisten in ons land zeggen ech-
er, geen leger te willen handhaven en het
vandaag dan morgen te willen af-
chaffen.
Zoo zeggen ze. Zoo zeggen ze i n
ma land.
En bij een publiek, dat niet verder door-
enkt, hebben ze succes; dat applaudi-
eert, en vraagt zich niet af, of dat, wat
te allen graag zouden wenschen (en
ensch niet alleen de socialisten) wel kan
mag; of de socialisten, w a a r zij zelf
gee ren, het zelf wel mogelijk en ge-
urloofd vinden
deze laa-tste vraag is het antwoord
beslist ontkennend, 't Is bekend,
[aar 't wordt van de zijde der socialisten
veel weggedoezeld. „De Tijd" van gis-
avond herinnert er echter nog 'ns aan
schrijft
„Het Belgische departement van Lands-
irdediging houdt zich, naar de corres-
mdent te Brussel van de „N. R. Ct."
fldt, sedert eenigen tijd vooral, op een
litengewoon actieve wijze bezig met de
bricatie van maskers en andere verdo
vingsmiddel éntegen het gebruik van
ssen in oorlogstijd. De militaire
ice de protection contre les gaz" bo
udeert de passende protectiemiddelen,
iowel ten behoeve van het leger als van
burgerlijke bevolking, welke studie
ordt voortgezet in samenwerking met
n speciale commissie, samengesteld uit
van de Belgische „Académie des
ïiences" en de verschillende legerdiens-
De troepen worden gewend gemaakt
II het dragen van het gasmasker, zoowel
u jdens manoeuvres open terrein als in
iet gas gevulde kamers, terwijl de mili-
H. ens, die den titel hebben van dokter in
chemie of ingenieur-chemicus, voor den
ur van hun actieven dienst, aan het la-
iratorium van den „Service de protection
litre les gaz" worden tewerk gesteld.
De nieuwe militaire laboratoria voor
lemie en physiologie zullen in het voor-
ar klaar zijn en voor de methodische
"die van alle den chemischen oorlog be-
effende vraagstukken in gebruik kunnen
irden genomen.
laatste mededeeling wijst erop, dat
en niet van plan is, het bij afweermaat-
gelen tegen gasaanvallen te laten.
In het land, waar de oud-voorzitter der
icialistische Internationale regeert., be
idt men zich op den gasoorlog voor!..."
staat daar tusschen de S.D.A.P. in
and en die in België het verschil
eschen theorie en practijk, tusschen on-
rantwoordelijk ophitsen van de kiezers
verantwoordelijk bestuursbeleid.
BUITENLAND
Engeland
De prctestnota aan Rusland.
Een waarschuwing van
M a c D o n a 1 d.
^et betrekking tot de Britsche nota aan
Sovjet-regeering verklaarde de leider
Labour Party, MacDonald, dat hij in-
iüe met het zenden van een protest,
CQ. zoo zeide hij, wanneer de nota de
sle slap is op den weg naar het afbre
ker betrekkingen, dient de regeering
ernstige gewaarschuwd te worden, dat
slechts tot voordurend grootere moei
den zal leiden en den kwaadwilligen
S meer vrijheid zal geven, Engeland in
00 "ele wereld te schaden.
Oostenrijk
Opheffing van het visum.
gingang van 15 Maart a. s. 4
P°stenrijksche ministerraad besloot
jj treden tot de door de Nederland
regeering voorgestelde overeenkomst
yj3 °Pbeffing van het verplichte pas-
1 anYoor onderdanen van beide lau
rel met ingang van 15 Maart a.s.
Litauen.
Een Poolsch-Litausch accoord?
Wilna zou aan Litauen komen.
Uit Riga wordt aan het „Berliner Tage-
blatt" gemeld:
In spijt van alle démenti's blijken de
door bemiddeling van Engeland gevoerde
geheime onderhandelingen tusschen Polen
on Litaue reeds tot een gunstig resultaat
te hebben geleid.
Wat Wilna betreft, hiervoor is een voor-
loopige oplossing tot stand gekomen, krach
tens welke Polen in theorie afstand van
Wilna doet en Litauens souvereiniteit over
het Wilnagebied erkent. Daarentegen ver
klaart Litauen ermede accoord te gaan,
dat de Poolsche militaire bezetting van
Wilna gehandhaafd blijft, zoolang de toe
standen in Sovjet-Rusland niet een be
langrijke wijziging hebben ondergaan.
Zoodra Rusland ophoudt een bedreiging
voor zijn Westelijke naburen te zijn, zal
de bezetting worden teruggetrokken en het
Wilnagebied door Polen aan Litauen wor
den teruggegeven.
ioego-Slavië
Een schandaal in de Skoeptsjina.
In de gisteren te Belgrado gehouden zit
ting van de skoeptsjina is een groot schan
daal voorgevallen bij de behandeling van
een aanklacht der Raditsj-partij tegen den
minister van binnenlandsche zaken, Maxi-
mowïtsch, wegens misbruik van ambts
macht.
Toen de minister zijn verdedigingsrede
begon, droegen afgevaardigden der oppo
sitie een*gedeeltelijk ontkleeden man de
zittingszaal binnen, wiens lichaam met
bloedige striemen bedekt was.
De man moet door beambten van politie
te Belgrado formeel wegens een kleinig
heid, doch feitelijk uit persoonlijke wraak,
vreeselijk mishandeld zijn.
De oppositie-afgevaardigden riepen den
minister toe: „Daar hebt u de constructie
van de aanklachlt"
Onder vreeselijk tumult moest de presi
dent de zitting onderbreken. De regeering
riep onmiddellijk een conferentie met de
partijleiders der oppositie bijeen.
In politieke kringen beschouwt men de
positie van den minister van binnenland
sche zake als onhoudbaar.
Marokko
De pacificatie van het Rif.
Aftocht der laatste expeditio-
troepen.
In Verband met den bevredigenden toe
stand in het Rif, heeft de Spaansche op
perbevelhebber order gegeven, dat de laat
ste eenheden van hèt expeditie-leger thans
naar Spanje kunnen terugkeeren. Het
Spaansche protectoraat zal weldra nog
slechts de geregelde garnizoenen houden,
een toestand, die sedert 1909 niet als voor
gekomen.
China.
DE CHINEESCHE WARBOEL.
De beschieting van Sjanghai.
De Fransche concessie werd
opzettelijk gebombardeeJrd.
Het blijkt thans, dat de beschieting
van de Fransche concessie door muiters
van de Ghineesche kanonneerhooten op
Dinsdag j.l. van veel erstiger aard is ge
weest dan aanvankelijk werd verondersteld
Dat er in de Fransche concessie grana
ten gevallen zijn, is niet een gevolg geweest
van slecht richten der muiters op het ar
senaal, doch de twee kapiteins der Ghinee
sche kanonneerhooten, die door de Ganton-
neezen omgekocht waren,, hebben de con
cessie doelbewust beschoten. De bedoeling
hiervan was de buitenlandsche weermacht
tot beantwoorden van het vuur te dwin
gen.
Een onderdeel van deze provocatie was,
dat 'n Ghineesche jonk tusschen de kanon
neerhooten en den oever in werd gesleept
en deze jonk op de kanonneerhooten een
geweervuur opende.
Daarop volgde het bombardement van
de concessie door de kanonneerhooten, dat
later verontschuldigd werd als het gevolg
van slecht richten der muiters, die op de
jong hadden moeten vuren om den „aan
val" af te slaan.
Deze provocatie had echter niet de ge-_
wenschte uitwerking en het bombarde
ment der buitenlanders, dat vruchtbaar
propagandamateriaal had moeien leveren,
had niet" plaats.
De twee kapiteins zijn na het vuren van
boord gegaan en tot nu toe niet opgespoord
De Ghineesche marine-auoriteilen hebben
direct een onderzoek ingesteld en afdoende
bewijzen gekregen, dat de twee kapiteins
door de Gantonneezen betaald worden.
Officieele verontschuldigingen
aapgeboden.
Gisteren hebben de Chineesche marine-
autoriteiten officieel verontschuldigingen
aan de Fransche en Britsche vertegenwoor
digers aangeboden, wegens het bombar- j
dement dei concessies. I
Noordelijke troepen aangekomen.
Een straatgevecht.
Een Gentral News-telegram uit Sjang
hai meldt, dat 4000 man (witte) Russische
infanterie en artillerie met zes pantser-
treinen te Woesih (160 K.M. ten W. van
Sjanghai) zijn aangekomen. Zij vormen de
voorhoede van het leger, dat Tsjang
Tsceng-tsjangvuit Sjantoeng heeft gezon
den. Dit leger, 65.000 man sterk, behoort,
naar men zegt, tot het beste vechtmateriaal
van China.
Aan het Zuiderstation te Sjanghai is
het nabij de Fransche concessie tot een
straatgevecht gekomen; bijzonderheden
ontbreken echter nog.
De algemeene staking.
Weer opgeheven.
Naar reeds in 't kort gemeld, is de alge
meene staking te Sjanghai geëindigd
Woensdag hebben weer 20.000 stakers den
arbeid hervat, hetgeen er op wees, dat de
staking haar einde naderde. De kooplieden
besteden in het geheel geen aandacht aan
den oproep der vakbonden om den arbeid
te staken. Gemeld wordt, dat de Ghinee
sche autoriteiten politieagenten hebben ge
zonden naar de Fransche concessie, die
daar zonder medeweten van de Fransche
politie een groot aantal stakingsagitatoren
gearresteerd hebben.
Nieuwe agitatie te Hankau.
Ook daar een algemeene
staking.
De anti-Engelsche agitatie te Hankau is
met volle kracht herleefd. De stad is val
aanplakbiljetten, die het volk aansporen,
zich te verzetten tejen de Engelschen, „die
de broeders te Sjanghai zullen dooden"
De algemeene bond van vakvereenigin-
gen heeft bevel gegeven tot een staking
van een dag, die heden beginnen zou Te
vens zou dan een demonstratie tegen de
Engelschen en Soen-Tsjoean-fang worden
gehouden. Er heeft een geldinzameling
plaats voor de stakers te Sjanghai.
Sinds de onderteekeriing der overeen
komst betreffende de Britsche concessie is
de eenige zichtbare verandering in den
stand van* zaken, dat de nationalistische
vlag weer tot 15 Maart a.s. van het ge-
meenteraadsgebouw verwijderd is.
Het a.s. samentreffen.
Opmarsch naar Soengkiang.
Uit Sjanghai wordt geseind:
De 3000 man Sjantoeng-troepen, die
gisteren te Sjanghai zijn aangekomen, zijn
onmiddellijk doorgezonden naar het front
te Soengkiang. Ook van Soetsjau rukken
troepen der Noordelijken naar Soengkiang
o p. Nadnt de Zuidelijken Kasjing geheel
bezet hebben, marcheeren ook zij naar
Soengkiang op. Het is dus waarschijnlijk,
dat het in de nabijheid dier stad tot een
treffen zal komen.
De nieuwe leider der
Noordel ij ken.
Reuter's correspondent te Sjanghai geeft
de volgende beschrijving van den nieuwen
leider der Noordelijken:
Generaal Tsjang Tsoeng-tsjang heeft een
avontuurlijke carrière achter den rug. In
1910 werd hij met zijn volgelingen inge
lijfd in het Mandsjoerijsche leger en kreeg
er den rang van kolonel. Hij streed voor
Tsjang Tso-lin tegen Woe Pei-foe in 1922
en 1924 en werd daarna Toetsjoen van
Sjangtoeng. In 1925 veroverde hij Sjang
hai voor Tsjang Tso-lin. maar later werd
hij verdreven door Ssjooan-fang, den
thans door de Zuidelijken verslagen ge
neraal.
Tsjang is - iemand van reusachtige
lengte; hij is oen vechter, die geen genade
kent, noch voor zijn tegenstanders, noch
voor de burgerlijke bevolking. De koop
lieden te Sjanghai hebben zijn bewind nog
niet vergeten en zijn nief vroolijk ge
stemd, nu hij weldra hoopt terug te
keeren.
Amerika
Een Britsche krui§er naar Nicaragua.
De Britsche regeering heeft een krui
ser gezonden naar de Westkust van Nica
ragua als voorzorgsmaatregel en ten einde
zoo noodig bescherming te verleenen aan
Britsche onderdanen in dat land Deze
actie is ondernomen, nadat de. Britsche
zaakgelastigde had medegedeeld, dat zijn
Amerikaansche collega niet in staal was
garanties te verschaffen voor de veilig
heid der Britsche onderdanen voor liet
geval er zich weer ongeregeldheden en
straatgevechten mochten voordoen.
RINNENLAND.
DE ZOMERTIJD.
Begin op 15 Mei.
Thans is hij Kon. Besluit bepaald, dat
dit jaar de zomertijd zal aanvangen 15
Mei en zal eindigen 2 Oct.
Het Spoorwegpersoneel.
Goön toezegging van de
Directie.
In de gehouden bijeenkomst van de di
rectie der Nederlandsche Spoorwegen met
den Personeelraad, heeft de directie ge
zegd, geen loons verhooging, uitbreiding
van personeel en verkorting van de dienst
tijden, met het oog op de financieele
vooruitzichten va® het personeel, in over
weging te kunnen nemen.
Uit het Lithografisch bedrijf.
Do arbeidstijd.
De minister va® Arbeid, H. en N. heeft
op een verzoek van de gecombineerde be
sturen voor het Lithagrafisch Bedrijf,
daartoe strekkende, dat in de onderne
mingen van werkgevers, aangesloten bij
den Ned. Bond van Steendrukkerijen, te
Amsterdam, door arbeiders, aangesloten
bij den Ned Litho-, Foto- en Chemigra-
fenhond, te Amsterdam, den Ned. R. K.
Grafischen Bond, te Utrecht, of den Ned.
Ghr. Grafischen Bond, te Amsterdam,
benevens door de hulparbeiders, bedoeld
in art. 2, derde alinea, tweeden en der
den volzin, der collectieve arbeidsover
eenkomst, arbeid mag worden verricht in
afwijking van het bepaalde bij de art. 23
en 24 der Arbeidswet 1919 onder eenige
voorwaarden de gevraagde vergunning
van 1 Januari tot en met 30 April ver
leend.
Hef oud-Kamerlid Feber.
Naar het „Limb. Dagbl. verneemt, zal
ir. L. J M. Feber, oud-lid der Tweede
Kamer, binnen eenigen tijd naar Indië te
rugkeeren.
KERKNIEUWS
Nieuw klooster.
Z. D. H. Mgr. H. v. d. Wetering heeft
aan de Slotzusters „Dienaressen van den
H. Geest van de Eeuwigdurende Aanbid
ding' van Steyl toestemming gegeven te"
Soeslerberg een slotklooster op te richten
met eeuwigdurende aanbidding van het
uitgestelde Allerheiligste. Het klooster
komt te liggen in de nabijheid van hot
missiehuis van de missionarissen van
Steyl.
Huldigings-Comité Pafar Borromaeus
de Grceve O. F. M.
In verschillende bladen ook liet
onze is vermeld dat te Nijmegen een
Comité gevormd :s ter huldiging van Pa
ter Borromaeus de Greece O.F.M., die
den 3den Maart a.s. zijn -zilveren Pries
terfeest hoopt te herdenken.
Nader verneemt de „Res.", dat dit be
richt onjuist is. Er is één Huldigingsco
mité over het geheele land samengesteld
en niet onderverdeeld in plaatselijke- of
sub-comité's Ook is de datum van huldi
ging niet 3 Maart doch 18 April a.s.
(2en Paaschdag).
LE&ER EN VLOOT
Dienstplichtig kader.
Verbetering der geoefendheid
Do minister van Oorlog, van oordeel,
dat het gewenscht is, verbetering te bren
gen in gehalte, geoefendheid en oplei
dingscapaciteiten van het dienstplichtig
kader, heeft zich tot den commandant
van het veldleger gewend met een nieuw
systeem, waarvan hij meer heil verwacht
dan van het bestaande en waarover li ij
verzoekt adviezen te ontvangen van do
verschillende militaire autoriteiten. Het
door den minister ontworpen systeem
wordt, naar wij in „De Avp." lezen, als
volgt aangeduide
De opkomst van de lichtingsploegen ge
schiedt op dezelfde wijze als thans; aau-
wijzing van hen, die in aanmerking ko
men voor opleiding tot onderofficier,
heeft niet meer vóór de inlijving plaats.
De kader-adspiranten worden gekozen
uit de ploegen, nadat deze anderhalve
maand onder do wapenen zijn geweest.
Daarna zal hun theorelisch-practische
opleiding tot sergeant aanvangen, die
voor wat de zomerploeg der onderofficie
ren betreft beëindigd wordt in het be
gin van de maand October (opkomst
winterploeg), waarna zij nog gedurende
twce-en-een-halve maand bij de aanvan
kelijke opleiding der winterploeg dienst
kunix® doen aLs hulp-instructeur.
Op analoge wijze heeft de opkomst,
keuze, opleiding en tewerkntelling van de
kader-adspiranten van de winterploeg
plaats.
De adspiranten zullen bij deze wijze
vap opkomst, ten behoeve van hun eigen
vorming, uitsluitend gebezigd kunnéh
worden vöor hulp bij liet onderricht aan
de recruten gedurende do eerste helft van
het verblijf onder do wapenen dier recru
ten.
Hierdoor wordt voorkomen, dat zij ge
plaatst worden voor de voor hen klaar
blijkelijk te moeilijke taak van het onder-
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Opheffinn van het visum voor Oostenrijk
met ingang van 15 Maart a.s.
Een PoolschLitausch accoord Inzakt
Wilna?
De beschieting van de Fransche conces
sie te Sjanghai was opzr Noordelijk#
troepen te Sjanqhai aangekomen. Men ver
wacht een treffen tusschen de Noordelij
ken en Zuidelijken bij Soengkiang.
BINNENLAND.
Nu is beslist, dat de zomertijd begint 15
Mei en eindigt 2 October (1ste blad).
Ontploffing in een beetworfelfabriek te
Gastel, waarbij een persoon is gedood.
(Gemengde Berichten, 2de blad).
OMGEVING.
De burgemeester van Katwijk, de heer
J. H. de Waal Malefijt, heeft aan H.M. de
Koningin, ontslag aangevraagd tegen 1
Mei (1ste blad).
Groote brand te Noordwijkerhout. (1ste
blad).
Onze GeilLstreerce Parina
De photo-pagina geeft o.m.: een photo
van de eerste vergadering van B. en"W to
Leiden, onder presidium van burgemeester
mr, v. d. Saude Bakhuyzen; een hevige
brand te Groningen; een standbeeld van
Ludwig von Beethoven.
richt geven in den dienst in het terrein
en in den velddienst.
De voorgeoefende adspiranten zullen,
gelet op hun korten vverkelijken dienst,
vermoedelijk niet voor het geven van iu-
istructio gebezigd kunnen worden.
Bij de indeeling zal zorg inueten wor
den gedragen, dat zich in elke ploeg vol
doende stof bevindt om voor kaderopiei-
ding in aanmerking te worden gebracht,
waarbij in het oog moet worden gehou
den, dat de najaarsploeg 2/3 van de ad-
spiranten zal moeten leveren, omdat de/,o
bestemd worden voor indeleing de
oorlogsonderdeelen, uil de voorjaarsrploeg
(2/3 lichting) te bestemmen.
Van het tot de licht.ng behooron.de in
tellect zal dus ongeveer het 2/3 gedeelte
aan de najaarsploeg worden toegewezen
Het ligt in de bedoeling van den mi
nister tenzij ernstige bezwaren rijzen
van do zijde der corpscommandanten
deze wijze van opleiding van het dienst
plichtige kader in 1928 te doen aanvan
gen.
UIT UE OiifiSEVfltóG
NOORDWIJKERHOUT.
DE STR00CART0NFABR1EK
AFGEBRAND.
De schade wordt geraamd op f 150.000.
Gisteravond omstreeks vijf uur brak
plotseling, kort nadat het personeel de
fabriek had verlaten, een felle brand uit
in de stroocartonfabriek van de N.V. W.
Lelyveld, welke gelegen is even ten Noor
den van het station Piet Gijzenbrug en
deel uitmaakt van een complex gebouwen,
waarin destijds de groentendrogerijen van
de „Codro" waren gevestigd. In de overige
gebouwen van do voormalige „Codro" ia
thans een timmerfabriek gevestigd van
de N.V. Doelma, waarvan het voornaam
ste gebouw oen tiental meters verder ia
gelegen.
Het vuur greep snel om zich heen en
toon do handspuit uit de kom van het
dorp, dat ongeveer een half uur gaans van
do plek des onheils is gelegen, ter plaatse
was aangekomen, bleek al dndeliik, dat zij
tegen het vuur niet was opgewassen. Men
bepaalde zich er dan ook toe, met het vrij
primitieve werktuig de gebouwen van de
timmerfabriek nat te houden.
Inmiddels werd het gevaar, mede ten
gevolge van den krachtigen wind, groot
voor de timmerfabriek. Brandende stuk
ken carton vlogen door de lucht in haar
richting. Daarom word assistentie ver
zocht van do Leidsche brandweer, welke
echter overeenkomstig het desbetreffend
voorschrift -alleen wilde komen, indien
zulks verzocht werd door den burgemees
ter der gemeente Noordwijkerhout.
Intusschen greep hot vuur al feller om
zich heen. Door de geweldige hitte in het
gebouw barstte het platte dak en boog naar
boven, waardoor het vuur nieuwe lucht
toevoer kreeg en nog sterker aanwakker
de. Te ongeveer kwart voor zeven stortte
met donderend geraas hot dak in. Even
over zevenen kwam do ijlings door het ge
meentebestuur to hulp geroepen motor-
spuit uit tSassenheim eveneens op het ter
rein yan de ramp aankwam. Met het uit
leggen der slangen en treffen, van voorbe-