18e Jaargang. MAANDAG 84 FEBRUARI 3927 „Het Volk" en Mexico. INGEZONDEN «DEELING BiNMES3L&39D No. 5491 p8 ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Vooj l^ideD 06111 PeF we«k 12.50 pei kwartaal jj,j onif AgenteD 20 cent per week 12.60 per kwartaal Jiranoo P®' Posl 2.95 per kwartaal jjei Geïllustreerd Zondagsblad te voor de Abonné'e ver fcnjpbaai tegeD betaling van 50 ct per kwartaal, by voor fcj the taling Afzonderlijke nummers 5 ot. met Geïllnstreerd ^nHaufhlftd 9 ct Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE ©35 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II OE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentlên 30 oen! pet rege» Voor IngexondeD Mededeeimgen wordt het dubbele tan het terief berekend Kleine advertentlên, tan ten hoogste 80 .oorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd bunr en ver- buur, koop en verknop IU.50. Ill HUMMER BESTAAT Uil riNFF BLADER- Laster en waarheid. De houding, die door het sociaal-demo- tralisch dagblad „Het Volk" wordt aan komen tegenover de tyrannieke Kerkver- roh'ne in Mexico, is ergerlijk. Wij hebben er al meer opgewezen, hoe il blad. dat zich zoo gaarne als groot- ftrijdcr vor vrijheid en recht opwerpt, de rertrapping der rechten van de Katholie- ieD j0 Mexico of onnoozél ontkent of (ruulweg goedpraat. Eerst heeft het blad den strijd van Calles Eu zijn bent tegen de Katholieke Kerk eenvoudig ontkent. Maar die houding kon het orgaan niet fölhouden. Hoe de tyrannieke bewindvoerders de Katholieke Kerk durven bekampen, daarbij roor geen enkel onrecht terugdeinzend, tan blijken uit de volgende volstrekt on'oo- ihenbare feiten, die „De Morgen" aan „Het folk" heeft voorgehouden. .Vreemdelingen mogen geen bedienaar ran eenigen godsdienst zijn. Alle onderwijs moet godsdienstloos zijn. Alle godsdienstige orden en congregaties jjn verboden. Aan de geestelijkheid is aPe critiek, het- ij in het openbaar, hetzij in besloten ge- lelschap, op de wetten, de burgelijke auto- ileiten. of de regeering, verboden. Godsdienstige bladen- of tijdschriften ren niet schrijven over binnen'andsche nlitiek. E'ke daad van openbaren eeredienst mag Heen binnen de kerken worden verricht iten de kerk mag geen bedienaar van godsdienst ambtsonderscheidingen ram Geen kerkelijke organisatie mag grond- Bit verwerven of hchonmi Alle kerken en kerkelijke eigendommen: eminaria, hospitalen, celleges, kloosters, uloriën, bisschopspaleizen, enz., behoo- pd aan den staat." Dit is maar een bloemlezing uit wetten door de Mexicaansche Regee- ing uitgevaardigd tegen de Katholieke lark „Het Volk" heeft haar ontkenning niet nnneo volhouden, maar.heeft toen een aderen pijl gezet op haar t-n aanval van Katholieke Kerk gerichten boog. a, Calles en zijn volgelingen in Mexico reden wel op tegen de Katholieke Kerk, loch die Kerk heeft 't er daar ook naar emaakt: zichzelf rijk gemaakt, het volk ra en dom gehouden, enz., de gejvone aslerpraat Zoo schrijft het blad b.v.: „Na eeuwen an onlbetwiste vrijheid van onbelemmer- werkzaamheid van dp Kerk is de over- Tootp massa van bet Mexicaansche volk nalfabeei In de steden is een proletariaat, 1 omkomt van armoede en vervuiling, f'aatschcn doopen hun zieke vingers in ittzelfdp wijwater waarin straks gezonde anderen de hunne zullen steken. Het Ka- holieke Geloof is met heidonsch bijgeloof il oen zonderling allergaartje vermengd." Wat is „Het Volk" in-eens bijster goed op de hoogte van den toestand in Mexicol Och, 't is de gewone versleten praat, Mie-cliché-leugensl Eenige toestanden on er de Katholieken, die door de Katholie- ebeginse'en zelf als verkeerd worden ver beeld, opgeblazen en uitgedeid, als een relkome bodem voor lasterlijke aanteigin- len! Daartegenover kunn; wij stellen het ordeclen van een niet-Katholiek, een man, jp jarenlang in Mexico heeft vertoefd en w na den oorlog. Een man met een we- Pnschappelijken naam, een Israëliet en ^zinnige, Maximilian Harden. Op 8 Augustus j.l. schreef deze in de „Tele- raaf" een artikel over den godsdienst- ,r|Jd in Mexico waarin hij opkwam te- fn de bewering, dat de Mexicaansche '(•peering een cultuurstrijd voerde tegen Katholieke Kerk. •Waar men strijd, aldus Harden, te- lon het vestigingsrecht der Katholieke jrden, tegen het priesteronderwijs enz., ar weerklinkt de schoone oproep van cultuurstrijd tegen de Kath. Kerk, die onderwijsbelangen verwaarloost en het 'Ik dom houdt. De liberale Duitsche af vaardigde Virchow misbruikt dit woord p aati-katholieken strijd in Duitsch- „ln,j 'n *870, en 't is een vermetele dwaas- rei zeggen, dat de strijd in Mexico te- pa de Katholieke Kerk een strijd is om de J tuur' Onvergankelijk, zoo schrijft Har- Pa letterlijk, en onaantastbar voor den ^'Wen haat is het aandeel der fflsche Kerk aan de schatten der men- e ijke beschaving in Mexico. Het zou dwaas zijn om te beweren, dat do aho van de tegenwoordige "Mexicaan sche heerschers op een even hoog peil zou den staan. Mexico mag strijden voor zijn vrijheid, voor het recht om de zaken der religie door den Staat te doen regelen doch men spreke vooral niet van een cul tuurstrijd." Mexico heeft de geboorte van zijn be schaving te danken aan de Katholieke Kerk! „De Morgen" herinnert aan deze ge- schiedkundige-oubetwistbare waarheid: Toen de Katholieke missionarissen daar in 1524 voor het eerst verschenen (nog geen 3 jaar na de verovering van het land door Coretz), vonden ze geen enkelen In diaan, die kon lezen: reeds twintig ja ren later liet Mgr. Zumarraga den cate chismus in het Indiaansch vertalen, „om dat er zoo schrijft hij letterlijk in een zijner brieven thans zoovele Indianen kuDnen lezen." Al'een de leekebroeder Pedro de Gante leerde in het klooster van St.-Franciscus te Mexico-stad. behalve den Christelijken godsdienst, lezen, zingen, muziek en La tijn aan 1000 Indiaansche kinderen. Reeds in 1534, slechts 10 jaren nadat de eerste missionarissen voet aan wal had den gezet, opende Mgr. Zumarraga het be roemd geworden College van Santa Cruz met 60 leerlingen, en in 1553 waren er al 3 col'eges. Den 3den Juni van datzelfde jaar dus slechts 29 jaar na het ver schijnen der eerste missionarissen werd Mexico's eerste universiteit geopend. Dat alles wijst wel wèl op een voortvarendheid in het streven om het volk te onderwij zen, welke onze moderne koloniseerende volken, die toch over zooveel grooter fi- nancieele-en zoo onvergelijkelijk beter com municatie- en onderwijsmiddelen beschik ken," beschaamd kan maken. En ondanks dit alles durft „Het Volk" over de Katholieken-vervolging in Mexico schrijven, zooals het schrijft! Het So cialisme is niet tegen don Godsdienst!? BUITENLAND Du uiunajjcuiiitjonnooiio, HET VOORSTEL VAN COOLIDGE. Principieele aanvaarding door Japan. Een officieuse Japansche kabinetsraad, die Zaterdag werd gehouden, heeft beslo ten de voorstellen van president Coolidge in zake de beperking der bewapening ter zee in principe te aanvaarden. Dinsdag a.s. zal de kabinetsraad zich formeel over het voorstel uiLspreken en tiet antwoord *an Japan zal zoo spoedig mogelL,k aan Washington bekend worden gemaakt. Verworpen door Frankrijk. „Onlogisch, gevaarlijk, onprincipiee 1.'' In het Fransche antwoord op het me morandum van G^oiidgo in zake de ont wapening ter zee wordt het volgende ver klaard: Frankrijk is bereid, zich aan te sluiten bij elk initiatief, dat ontwapening en handhaving van den vrede beoogt; het meent echter, dat het onlogisch i$, de voorbereidende commissie te Genève van haar taak te ontheffen, juist nu zij tot practische conclusies komt. GooLdge's initiatief, zoo wordt verder in het antwoord gezegd, lovert twee be zwaren op: Ten eerste bevestigt het 't willekeurig bestaan van twee soorten mogendheden, één die onderhevig is aan oniwapening ter zee, zooals Frankrijk en Italië, en een andere die cr volkomen aan ontsnapt, zooals Spanje, Rusland, Turkije, Grieken land; zoodat men gevaar loopt, een on- rechtvaardigen toestand in het leven te roepen. Ten tweede is het in strijd met hot grondbeginsel, dat in de voorbereidende commissie te Genève werd aanvaard, te weten de onderlinge samenhang der land-, zee- en luchtmachten en der industrieele en demografische factoren. Frankrijk meent, dat de militaire kracht van oen land op elk gebied moet worden gecontroleerd, en dat doeltreffen de en duurzame arbeid in de richting van ontwapening onmogelijk is als het object en het aantal betrokkenen beperkt is. Britsche persstemmen. In de Britsche pers zoowel als in offi cieel© kringen worden de voorstellen van Coolidge in beginsel met ingenomenheid begroet. In hun commentaren behandelen do bladen evenwel eenige moeilijkheden welke zich voordoen. De goedingelichte bijzondere medewer ker van de „Daily News'' wijst er op dat do voorstellen mee zouden brengen lo. een afscheiding van de bewapening ter zee van die te land en in do lucht; 2o. een afscheiding van de vijf mogendheden van Washington van de rest van de we reld juist op het gebied van de ontwape ning ter zee; 3o. een vooruitloopen op de a.s. ontwapeningsconferentie en een vol ledig laten varen van de hoop op een be AMSTERDAMSCHE ANTHRACIET M»- HEERENSINGEL 34/35 - Tel. 1523 Zorgvuldige bediening in elk opzicht. Verzegelde zakken. 3912 handeling van het bewapeningsprobleem in zijn geheel. Er moeien, zóo zegt de me dewerker van de D. N. verder, bovendien wol ernstige moeilijkheden rijzen ten aan zien van de toepassing der verhouding van 5:5:3 op kruisers, destroyers en on derzeeërs. Die cijfers vertegenwoordigen toevallig de werkelijke verhouding niet van de totale vloten maar van de groote schepen van Brittanniö, Amerika en Ja pan op 12 November 1921. Ze vertegen woordigden niet en vertegenwoordigen niet, ook niet bij benadering, de verhou ding wat betreft kruisers, destroyers en onderzeeërs. De „Daily Tel.'' vestigt er nogmaals de aandacht nn. dat Engeland een eilanden rijk is, welks vloot het eenige middel van verdediging is. De D. T. m eit dat in deze ontwapeningskwestie ook de Domi nions een woordje mee moeten spreken. Du;tschland Om hst DuitschPooJsch handelsverdrag. De onderhandelingen opgeschorf. De Duitsche gevolmachtigde voor de han delsvexdrag-besprekingen met Polen heeft den Poolschen gevolmachtigde medege deeld, dat naar de opvatting der Duitsche legeering een voorloopige schorsing der te Berlijn' gevoerde onderhandelingen gebo den is. In den tusschentijd zal in de eerste plaats gepoogd kunnen worden, die kwes ties te regelen, welke voortvloeien uit de uitwijzingen van Duitscher3. ......Jlaltf Een soort staatssocialisme? Vrijdagavond is le Romo het rapport verschenen van de commissie, die tot op dracht had het „Charter van den Arbeid" voor het fascistisch Italië voor te berei- den. De commissie geeft in haar rapport vijf al- gemeene punten aan, welke als grondslag zullen dienen voor de binnenkort in te dienen wet. Volgens de plannen der com missie zal het geheele economische leven onder toezicht van den staat gesteld wor den, hetgeen neerkomt op staatssocialisme in een eenigszins gewijzigden vorm. Het verschil met het zuivere socialisme in het charter is, dat do rochten van het particu lier eigendom nauwkeurig worden gesti puleerd, echter uitsluitend voor zoover deze rechten in 'net belang zijn van den staat. De vijf voornaamste punten van het charter zijn: 1. Gelijke rechten voor alle sociale klas sen met solidariteit tusschen alle onder danen ter handhaving van het hoogste be lang van den staat. Deze belangen "zijn bet criterium voor alle individuoele rechten, zoowel voor den arbeid als voor het ka pitaal. 2. Stichting van zelf besturende vakver- eenigingen door opheffing van de beroeps organisaties. Deze zelfbesturende vakver- eenigingen zullen ten doel hebben den ar beid zoo hoog mogelijk op te voeren, doch zij zullen geen macht tegen den staat vormen. 3. Individueele verantwoordelijkheid van alle burgers, leden der organisaties, aan hun vakvereenigingen met betrekking tot de arbeidsproduclie. 4. Verantwoordelijkheid van de vakver eenigingen aan den staaf betreffeude de discipline van allen, die zijn aangesloten, 5. Organische samenwerking van de vak vereenigingen met het ministerie voor sa menwerking, onder persoonlijk toezicht van Mussolini, om den slaat de gehcclo uitvoerende macht fo verzekeren. 't Is allos vrij vaag! China. DE CHINEESCHE WARBOEL. Nieuwe troepen te Sjanghai. Chine esc he plamfletten. Terwijl de Britsche autoriteiten (e Sjanghai tot nu toe alleen over twoo Britsch Indische bataljons beschikten, zijn Zaterdag de eerste Engelscho troepen voor Sjanghai uit Calcutta in de haven aange komen. De Engelsche matrozen van de te Sjang hai gestationeerde oorlogsschepen worden door de Ghineesche propagandisten niet vergeten. Pamfletten zijn aan hen uitgereikt bij net aan land komen, waarin.zij werden aangespoord naar Engeland terug te gaan. „Laat ons met rust", zoo werd in een der pamfletten gezegd. „Keer terug naar huis. Laat u niet bedriegen door uw meesters, de Engelsche kapitalisten, uw officieren en uw regeering. Maakt een oind aan het verfoeilijke bijgeloof van den rassenhaat Wü zijn uw vrienden en hebben meer ge meen met u dan uw Engelsche meesters, die u hierheen zonden". V olk e n b o n d s z one om S j h a n g h a i. Gemeld wordt, dat in toonaangevende kringen te Londen ernstig gedacht wordt over het scheppen van een neutrale zone om Sjanghai onder toezicht van den Vol ken bond, op dezelfde wijze als thans ook geschiedt bij Danzig. De anti-Engelsche boycot-beweging le Hongkong is hernieuwd. Ghineesche sol daten verspreiden aan den anderen kant van de grens van de Engelsche kolonie bij het Sjamicn pamfletten met het opschrift: „Weg met het Britsche imperialisme dat van Hongkong een verlaten eiland maaktI" Een geillustreerd Chineesch aanplakbil jet verheerlijkt Lenin als stichter van het communisme en bevrijder van alle rassen, die door het imperialisme overwonnen zijn. Hevige gevechten. Volgens berichten uit Sjanghai hebben er de laatste dagen bij Shangchow bloedige gevechten tusschen de Noordelijke troepen en de troepen van Kanton plaats gevon den Het aantal dooden en gewonden moet in de duizenden loopen. De Kantontroe pen zijn door de groote verliezen genood zaakt geweest, zich in het gebergte terug te trekken, waar zij zich verschanst heb ben. De opmarsch van Tsjang. De opmarsch der Noordelijke troepen van maarschalk Tsjang Tso Lin tegen de Kanlontroepen is volgens berichten uit Peking tot staan gekomen, doordien maar schalk Woe Pei Foe, dio in midden-China zijn gezag uitoefent niet toestaat, da: deze troepen door zijn gebied trokken. Mexico. OE OPSTANDIGE BEWEGING IN MEXICO. Men schrijlt uit Homo aan ub „uxoam. Na de proclamatie der drie generaals Fernandy, Galindo en Escobar, die de Mexicaanscho burgers opgeroepen hebben om hun vaderland te bevrijden „van oen misbruik makende minderheid", is een an dere oproep gepubliceerd waarin de Mexi caansche soldaten aangemaand worden niet op hun n.cdeburgers te schieten. De opstandige beweging wordt thans ge leid door René C.apostran Garza en José Gandara, de eerste aangewezen om de voorloopige „nationale bevrijdingsregee- ring" le preside cron, de andere om de mi litaire actie te regelen. Het New-Yorksche blad do „Herald Tri bune" bevat een verklaring van Gennaro Nuffiez, oen vertrouwensman van Ca- pistran Garza, omtrent het karakter en do bedoeling der beweging. Hij ontkent voor alles, dat hier van een katholieke beweging sprake is; het is een vloks- of nationale be weging. Hij ontkent ook dat eenige steun uit de Vereenigdo Staten ontvangen wordt. Do situatie aldus Nuffiez is als volgt: In Augustus hebben 5 millioen perso nen een petitie bij de Kamer van Afge vaardigden ingediend ter verkrijging van religieuze hervormingen. De Kamer hoeft ze genegeerd, maar die 5 millioen stemge rechtigde burgers dulden niet dat ze gene geerd worden. Zij zijn uilen Mexicanen en allen tegen de regeerig van Calles. De be weging is een vo'ksbeweging niet strikt militair. Wij vragen vrijheid van school, eeredienst en drukpers. Onze militaire commandant is generaal Nicola Fernandy, die in Mexico gestreden heeft vanaf 1910 Calles is een generaal dio nooit in een ge vecht geweest is. Nicaragua. Een vrouwenbataljon. Bij den strijd om de stad Chinandega op do liberale troepen te heroveren werden do conservatieve troepen geholpen door epn vrouwcnbataljon onder bevel van een meis je van twintig jaren. Er werden zestien vrouwen gewond, waaronder do comman dante, dio ernstig gekwetst werd. Bezoldigingsbesluit 1925. Wijziging van artikel 27. Bij Kon. beeluit is hel volgende be- paald: In het eerste lid van artikel 27 van het Bezoldigingsbesluit Burgerlijke Rijksamb tenaren 1925, zooals dit luidt volgens het Koninklijk besluit van 9 December 1925, Staatsblad No. 467, wordt tusschen de worden regeling" en. „op" ingevoegd: behoudens de op dien datum ingaande wijzigingen in de als bijlage B aan dit be sluit gehechte lijst. In het tweede lid onder a van dit arti kel 27 wordt in plaats van de woorden: „met uitzondering echter ^hn het bedrag der verhooging als gevolg van tewerkstel ling in een gemeente of onderdeel van ecu gemeente, in de als bijlage B aan dit b" HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLANO. Hei voorstel van Coolidge inzake de ont wapening ter zee wordt door Japan in principe aanvaard, door Frankrijk als ge vaarlijk en onlogisch verworpen. Staatssocialisme in Italië? Nieuwe anti-Britsche boycot te Hong kong. Een soort nieuwe anti-Britsche boycot te Hongkong. BINNENLAND Wijziging Bezoldigingsbesluit 1925. (1ste blad). De herdenking van den vijfden verjaar dag van s Pausen kroning hier te lande. (Binnenland, 2e blad en Kerknieuwes, 1st» blad). Door een electrische tram aan den Leid- schen Straaweg onder 's-Gravenhage gegri pen en overleden. (Gemengde Berichten, 24 blad). De uitslag van de verkiezing van R. Y candidaten voor de Prov. Staten In di Staten-Kieskring Gouda (1ste blad). sluit gehechte lijst, gerangschikt in een hoogere klasse"; gelezen: met uitzondering van een zoodanige verhooging, als uits'ui- tend het gevolg is. hetzij van de plaatsing van een gemeente of een onderdeel van een gemeente waar de ambtenaar werk zaam is. in een hoogere klasse, hetzij van de overplaatsing van den ambtenaar naar oene gemeente of een onderdeel van een gemeente van een hoogere klasse. Dit bes'uit wordt geacht op 1 Januari 1927 in werking te zijn getreden, met dien verstande, dat het van dien datum af mi-de van toepassing zal zijn op do ambtenaren, wier persoonlijke toelage reeds verminderd is geworden wegens de plaatsing van een Ter verduifel^^TngP\afenPTvyrprB?lfiJfiai? de bedoelde passages uit art. 27 volgen: Artikel 27 wordt als volgt gelezen: 1. „Aan de op 1 Januari 1926 in dienst zijnde ambtenaren, die volgens de op dien datum in werking tredende rege'ing op l Januari 1926 aan wedde en toelagen, in gevolge de artikelen 16, 19 en 20 een lager bedrag zullen genieten dan zij aan wedde en toelagen, ingevolge de artike'en 16, 19, 20, 24 en 27, eerste lid, eerste en tweede volzin, en tweede lid van dit besluit, zoo als dat op 31 December 1925 luidt, op dien datum genoten, wordt met ingang van* 1 Januari 1926 eene persoon'ijke toelage, ten bedrage van hot verschil toegekend, niet dien verstande, dat voor de daarvoor in aanmerking komende ambteanren, bedoe'd in artikel 24, rekening wordt gehouden met het bedrag dér toelage, dat zij op 31 Dec. 1925 zouden hebben genoten, in dien in bet achtste lid van dat artikel in plaats van de cijfers „85"1 en „75" ware gelezen „88" en „80". 2. De persoonlijke loe'age bedoeld in het vorige lid, wordt verminderd met ingang van dien datum: a. van verhooging der wedde, met het bedrag dier verhoging, met uitzondering echter van het bedrag der verhooging als gevolg vap tewerkstelling in een gemeenio of onderdeel van een gemeente, in als hij- lage B aan dit besluit gehechte lijst, ge rangschikt in een hoogere klassen. De Ned. Gist- en Spiritusfabriek te Delft. Do bekende Nederlandsche Gist- en Spiritusfabriek te Delft heeft een zeer fraaie wandplaat uitgegeven. Deze plaat stelt de fabrieken en werkplaatsen te Delft in vogelvlucht voor. De foto is ge nomen door de K. L. M. en in kleurendruk op mooi stevig papier uitgevoerd. Do chauffeursstaking te Amsterdam is met ingang van heden opgeheven. Het besluit daartoe werd genomen met 72 stemmen voor, 9 tegen en 9 blanco. In Rotterdam is men al bezig met do voorbereidende maatregelen voor een Nijverheids tentoonstelling in 1928, op een terrein in Kralingen. Het Baarns' Ziekenhuis zal worden uitgebreid volgens een plan van proL Rotgans. De uitvoering van dit plan kost 75.500. In de j.l. gehouden vergadering van don raad van Dootinchem werd besloten de schenking te weigeren van oen terrein, groot 6000 M2. in te richten voor woon- wagenkamp, omdat vestiging van zoo'n kamp op dit terrein zou leiden tot slui ting van het nabijgelegen landgoed „Groot Hagen", als wandelpark. Een hoekje oud-Aalsmeer gaat weg, n.l. het „Lijnbaanshuisje". Hiermede ver dwijnt tevens een eeuwenoud ambacht daar ter plaatse, namelijk bet touwslaan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1