ZATERDAG 5 FEBRUARI 1927 i oordeel van een Protestant- Bisschap over Pius X en de Katholieke Kerk. 18e Jaargang. No. 5484 Ewdóefad (Eou/ta/nt ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Leiden 19 ceut pe» week 12.50 pei kwartaal, on ie AgenteD 20 cent per week f 2.60 per kwartaal, ^nro P«' P°81 1 2,95 P®1 kwartaal Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's rer- liigbaai tegeD betaling van 50 ct per kwartaal, bij voor- jtbetaling Alzonderlyke nummers 5 ct. met Geïllustreerd ,n,)ae8h!ad 9 ct Oii blad verschijnt elkon dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Oawons advertentlèn 30 cent par regel Voor ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele ran het tarief berekend. Kleine advertentlOn, ran ten boogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangebodeD of gevraagd, hoor en ver boor, koop en verkoop 10.50. imrinei beslaal uil vijl bladen, waaronder SeHlostreerd Zondagsblad. In het Januari nr. (1927) van „The East hst" schrijft Rev. Marc. Napier Trol- Protestantsch Bisschop van Korea, artikel over den thans regeerenden waaraan wij liet volgende ontlee- 'ius XI is in volle waarheid een Paus, recht heeft op onze dankbaarheid. Van breedheid van gezichtsveld, die aan 'l nderbare grenst, schijnt hij steeds vol rniacht, om de gedachten van degenen, naar ïïem luisteren, op te heffen bo- hun dagelijksche bezigheden, boven vooroordeelen en vraagt hun, hun hori- le verbroeden en de voorname dingen Je eerste plaats to zetten Europa ziet hij de christenheid ge- Mn en verscheurd door partijen, die aar in strijd zijn, zoowel op poli- op economisch gebied, terwijl op de ,nen van hot heilige Rusland de anti- •ist zijn afschuwélijken kop vertoont en fundamenten zelfs van de christelijke eschaving dreigt te ondermijnen. Dan i'iigl hij met een verheven gebaar het ■ïstenvolk uit om het middel tegen al kwalen te zoeken, hun eenig toe- :htsoord tegen de aanvallen van den an: in de grootmoedige en welwillende znning van de souvereiniteit van Ghris- Koning. Christenen der afgescheiden gemeen- die hun gebrek aan eenheid en hun jd op leven en dood steeds meer moede «.n er zich steeds meer voor scha- omdat daardoor de levenskracht van ééne Kerk van Christus eeuwenlang ver- beschouwt de Paus met grenze- ze liefde. En tot diep in zijn hart over- ;d van de onvruchtbaarheid en dorheid bittere polemieken, die tot niets geleid ben en tot niets kunnen leiden, plaats het probleem van de Hereeniging op nieuw en verhevener plan. Om hem irbij te helpen roept hij de monniken van Benedictus' orde met hun luisterrijke ditie van gezonde en heilige wetenschap vraagt hun allerwage mannen van goe- wil te werven, om opnieuw met nieu- geest de wegen op te sporen, die wei zouden kunnen voeren naar de Her- giag der Christenheid. te, terwijl do Kerk in het Euro- echts in naam Christelijk, is, doch' werkelijkl^eid half heidensch, terecht de oorlog ontstane problemen als verontschuldiging zou kunnen beschou- i, om zich alleen met eigen toestan te bemoeien, verheft de Paus in zijn ycliek „Rerum Ecclesiae" zijn stem ais trompet, om te protesteeren tegen het kbeeld, dat Christus' Kerk ooit zou toe- mnen in een begrenzing harer verant- irdelijkheid tot de zorg voor degenen, reeds tot den Schaapstal behooren, en zou verwaarloozen, die in veel oler aantal nog buiten wachten, „ge- Q iu de duisternissen en de schaduwen doods" De ware bestaansreden van de k is, zoo zegt de Paus, om het Rijk van istus ^ver geheel de aarde te verbrei- om alle menschen deelachtig te maken de verlossing, die onze redding is. 'e leer. die recht heeft cm gepredikt te ien voor de leden der Anglikaansche k evengoed als voor de Roomsch-Ka- lekenl «Ga taal, die gloeit van felbrandend levuur, richt de Paus zijn grooten op- toi zjjn „Vcnerabiles Fratres", zijn 'ledwaardige broeders, de Bisschop die met hem de zorg voor de Kerken Christenheid deelen; die hij hun steun in de hoogste krachtsinspanning, d°®t om het licht van het Evan- in de niet-cliristelijke landen te ont- en. Evenmin als zijn voorganger kan rustig blijven in het constateren van schrikwekkend feit, dat er nog een ard zielen, meer dan de helft der ichuend, buiten de Kerk leven. U wijst op het feit: van het begin van Pontificaat nam hij hot besluit, hemel arde te bewegen voor het heil der hei- li- Tot dit doel organiseerde hij de o-tentoonstelling op het Vaticaan, uriliatiof, dat bijzonder gezegend is en au do Paus thans 'n blijvenden vorm willen geven door do opening van passie-museum conclusie zij het mij geoorloofd to Q. of bet niet mogelijk is voor ons, oe toekomst meer sympathieke en eerendc belangstelling te toonen in joote missiewerk der Kerk van Rome, l van onze krachten en pogingen 0 verspillen in dezelfde richting: do Vpn -^nseland en de missielanden to lat s'an^sc^e genootschappen rpmDnGa Yorden; er *s immers zoo wei- in lenSLhap iussclien hon en ons? a^kt veel gewag, niet waar, in Engelsche kringen, van het eerste het beste woord van dr. Mott of van Mr. Old- man, doch anderzijds beoordeelt men ver keerd of schijnt zelfs onkundig te zijn van „het groote missiewerk van de Kerk van Rome"; en de woorden van den Paus, wiens voorganger op den stoel van Petrus Sint Gregorius was, in wien wij met fier heid onzen Vader in het' geloof erkennen, worden als zonder eenige beteekenis be schouwd. Ongetwijfeld, is de buitengewone gereserveerdheid (onwelwillendheid) der Engelsche Roomsch-Kalholicken een bron van moeilijkheden, die niet behoefde te be staan. Maar men vergist zich volkomen, als men veronderstelt, dat die onwelwil lendheid de geheele Roomse he Kerk ca- racteriseert. Bijna altijd heb ik in do missie onder vonden, dat onze broeders, de Roomsch- Katholieken bereid zijn, op beleefdheid te antwoorden met beleefdheid,-op sympathie met sympathie; bareid zijn om moeilijk heden te bespreken en inlichtingen te ver strekken. Zeker zouden wij tenminste onzen best kunnen doen, om ons vollediger op de hoogte te stellen, van dien ontzagge lijken arbeid, welke de Roomsehc Kerk in de missielanden verwezenlijkt en ons eenige moeite geven om ware sympa thie te gevoelen en te toonen jegens hen die alles met ons gemeenschappelijk heb ben en met ons het verlangen deelen. om alle menschen tot de kennis der Waarheid te leiden". Tot zoover het artikel van den Protes- tantsche geestelijke. Of het waar is, wat er gezegd wordt over d e Katholieken van Engeland, betwijfelen wij. op z'n zachtst gezegd. D e Katho lieken in Engeland zijn wat hun gezind heid betreft jegens andersdenkenden niet anders dan d e Katholieken elders. Natuur lijk vindt men ook daar Katholieken, die in deze niet de goede, de katholieke opvat ting in practiik brengen,evenals zulks ook elders het geval is. Dat er Katholieken zijn, die te kort schie ten in welwillendheid jegens andersden kenden wij willen het niet ontkennen. Maar met waardeering vestigen wij hier de aandacht op wat de Protestantsche En gelsche Bisschop verklaart, n.l. dat hij bijna altijd („in de missie";) voor Engeland maakt hij o.i. niet terecht een uitzondering) ondervonden heeft, dat de „Roomsch-Ka- tholieken bereid zijn, op beleefdheid te antwoorden met beleefdheid, op sympathie met sympathie; bereid zijn, om moeilijk heden te bespreken en inlichtingen te ver- En daartegenover stelt hij het volgende vermaan aan de Protestanten: „Zeker zouden wij tenminste onzen best kunnen doen, om ons vollediger op de hoogte te stellen van dien ontzaggelijken arbeid, welke de Roomsche Kerk in de missie-landen verwezenlijkt en ons eenige moeite geven om ware sympathie te gevoe len en te toonen jegens hen, die alles met ons gemeenschappelijk hebben en met ons het verlangen deelen, om alle menschen tot de kennis der Waarheid te leiden". Mogen ook Protestanten elders, vooral zij, die zich -door het onverantwoordelijlc- kortzichtige en daarom zoo ergerlijko anti papisme hebben laten verleiden, deze woorden 'ns overwegen. BUITENLAND Duitschland HET DEBAT IN DEN RIJKSDAG. Uiteenzetting tusschen Centrum en D. Nationalen. Von Guerard aan 't woord. Bij de gisteren gehouden voorlzclting van het debat over de regeeringsverklaring is von Guerard als woordvoerder van het Centrum opgekomen tegen de woorden van graaf Westarp, die Donderdag met blijdschap gewaagde van de afbreking der betrekkingen in het rijk tusschen het cen trum en de socialisten. Wij zullen niet vergeten dat liet de soc.- democratie is geweest, die met onze groep de republiek heeft gered. Als de politieke noodzakelijkheid het weer mocht eischen dan hoop ik dat de scheiding van de ons verwante partijen niet storend op onze ver standhouding zal hebben ingewerkt. Wij staan toch inderdaad zeer dicht bij elkaar. Het Centrum heeft geen draai genomen en ook in de regeringsverklaring i3 geen draai to lezen. Het Centrum was steeds voor do groote coalitie, maar de sociaal democraten hebben de kans op haar tot standkoming verzuimd en hun laatste mo tie van wantrouwen heeft de crisis gaande gemaakt. En nu ons manifest: In dit door- ons met algemeene stemmen aangenomen memo randum hebben wij het richtsnoer duide lijk uitgestippeld, waaraan wij onwrikbaar vasthouden. Omdat wij aan de ondérhan-' delingen ter vorming der regeering met aanmerkelijk wantrouwen hebben deelge nomen, hebben wij uit het manifest in ge drongen vorm eenige leidraden getrokken wier erkenning door do andero partijen wij noodzakelijk achtten voor gemeen schappelijke samenwerking. Deze leidra den zijn door alle betrokken partijen ge accepteerd. (Hoort, hoortl links). De rede van Graaf Westarp bevatte eeni ge passages die tot misverstand aanleiding zouden kunnen geven en waarover wij noodzakelijk nadere inlichtingen moeten erlangen. Wij hebben van de Duitscli-nationalen geen verandering van hun overtuiging nopens den meest wenschelijken staats vorm geëischt, maar wel erkenning van den huidigen staatsvorm. In de leidraden die door Westarp erkend zijn, zie ik voor de republiek een buitengewonen vooruit gang. Tot do Duitsch-nationalen gewend, zegt von Guerard met verheffing van stem: „In uwe partij heerscht in pers en vergaderin gen de gewoonte om de symbolen der re publiek door het slijk te scheuren. Wij verwachten van uwe loyaliteit dat -hieraan nu een einde zal komen." Onder toejuichingen van het Gentrum besluit von Guerard met de verzekering dat het Centrum ook in de nieuwe regee ring aan een republikeinsche politiek zal vasthouden. Verklaring van Westarp. Nadat nog de democraat Koek het woord had gevoerd, legde graaf Westarp onder groote spanning de volgende verklaring af: „Een revanche-politiek geen Duitsch begrip of een politiek van geweld heb ik gister namens mijn partij, ook uithoof de van Duitschland's weerloosheid, voor uitgesloten verklaard. Daarom hebben wij ons bereid betoond aan een buitenlandsche politiek, die aanstuurt op internationale toenadering, mede te werken. „Do eenvoudige vaststelling van het feit dat do Duitsch-nationale ministers aan het laatste kabinetsbesluit over de vestingen in het Oosten en de uitvoer van oorlogs materiaal niet hebben meegewerkt, heeft een vrij onbegrijpelijk opzien gebaard. Zij waren afwezig omdat zij óf nog niet be noemd, óf hun ambt nog niet aanvaard hadden. Het spreekt echter vanzelf dat de Duitsch-nationale ministers, nu zij leden van de regcering zijn geworden, het besluit zullen helpen uitvoeren. „Het inzicht dat het tot wederzijdsche toenadering niet kan komen, zoolang Duitsch gebied door vreemde troepen bezet blijft, is naar ik weet, gemeen goed. Daar uit volgt de noodzakelijkheid, waarop ik gister met nadruk heb gewezen, van ver dere onderhandelingen om de aanspraken van Duitschland op ontruiming te verwe zenlijken. „Hiermee heb ik hel mijne gedaan om misverstanden uit den weg te ruimen. (Toej. rechts, gelach links). Daarna legt Leicht namens de Beiersche volksparlij een korte toestemmende ver klaring af en Pieck zegt namens de com munisten een paar hatelijkheden cn kon digt uiterste bestrijding aan. Moties van vertrouwen Na afloop van de debatten is gisteravond door de vier regceringspartijen een motie ingediend, waarin verklaard wordt dat de rijksdag do verklaring goedkeurt en haar vertrouwen in dc regeering betuigt Heden na afloop van het debat zai w-aar- schijnlijk over deze motie worden gestemd, die naar men in parlementaire kringen aanneem!, oen meerderheid zal verwerven. Wordt deze motie aangenomen, dan verval len alle ingediende moties van wantrouwen Engeland Do betrekkingen met Rusland. Opzegging der handelsover eenkomst overwogen. Reuter verneemt, dat in Russische krin gen to London geruchlen do rondo doen, volgens welke de Brilscbe regeenng dc op zegging van de Engolscli-Russischo han delsovereenkomst overweegt. In gezagheb bende Britsehe kringen is voorshands geen bevestiging of logenstraffing van deze ge ruchten te verkrijgen. Naar verluidt, goloovon Russische krin gen dat do regeering dezen m-aal regel over weegt met het oog op (zoo drukt men bel in die kringen uil) het belang dat Sovjet- Rusland in de aangelegenheden van dc Zuidelijke rtgeering in China stelt. Reuter meldt verder, dat er een commis sie uit het kabinel is ingesteld, die zich bepaaldelijk met don toestand in China zal bezig houden. Zij omvat Baldwin, Auc tin Chamberlain en Balfour. Men verneemt dat do regeering steeds meer aandachi schenkt aan dc „inmenging van buiten af" in de Chincseche aangelegenheden. Men gelooft dai het weinig moeite zou kos:en met de Chineozen zelvcn tot een bevredi gende overeenkomst te geraken, maar ilc politieke inmenging van an! i-Bril.se he bui tenlandsche agenten heft die taak onver gelijkelijk veel moeilijker gemaakt. Portugal Dc raveliilionairj beweging. De opstandelingen zouden zich hebben overgegeven. Naar uit Lissabon wordt geseind heb ben de opstandige Portugecsche troepen to Oporto zich gisteren om vier uur aan den commandant der regceringstrocpen overgegeven. In geheel Portugal heerscht vo'maakte rust. Gisteren waren de berichten over den opstand zoo tegenstrijdig, dat niemand wist waaraan zich te houden. Een staking der spoorwegarbeiders op de Zuider-sporwegen, die gistermorgen was uitgebroken maakte do situatie nog inge wikkelder. De regeering bezette de stations en zorgde voor de handhaving van het ver keer. China. De vreemdelingenhaat. Twee Iersche zendelingen mishandeld. Uit Hankau wordt gemeld: Do silualio blijft hier kalm. Sinds gistermorgen is hier sneeuw gevallen. Twee Iersche zendelingen zijn op 200 mijl ten westen van Hankau gevangen ge nomen. Zij werden ernstig gewond aan boomen gebonden, waar zij den geheelen nacht van 29 Januari vrijwel naakt aan de vinnige koude bloot stonden. Daarna zijn zij vervoerd naar Tienmen (Hoepeh). De laatste dagen is niets meer van hen vernomen. Een dergelijk optreden van Clii- neezen kan slechts een gevolg zijn van de steeds verder gaande propaganda, daar tot dusver het betreffende distriot zeer kalm is geweest. Mexico. DE KERKVERVOLGING. Een concessie van Calles. De buitenlandsche geestelijken. Dc Mexicaansche regeering heeft tijde lijk het verbod ingetrokken, 't welk het voor buitenlanders onmogelijk maakte om in Mexico het ambt van geestelijke uit te oefenen. Niet-Spaanscb-sprekcnde gemeen ten in Mexico zullen nog voor een duur van zes jaar hun geestelijken mogen houden, doch gedurende dien termijn moeten Moxi- canen worden omgeleid om het ambt over to nemen. Zijn de zes jaar om, dan zullen onder geen beding nog niet-Mexicanen do bevoegdheid krijgen om in Mexico als be dienaar des woords te fungcoren. Verscheidene Amcrikaansche en Engel sche protestanten hebben onmiddellijk ge bruik gemaakt van de geboden gelegenheid om weer hun ambt te aanvaarden, doch do Engelsche katholieken houden zich nog op een afstand. DE ANARCHIE. Burgeroorlog in bijna alle staten. In haar fantasierijke communique's roemt er de rogeering Galles herhaalde lijk op, dat zij de opstandige burgerij ver pletterd heeft, en dat dc „rebellen' aan haar genade zijn overgeleverd. De be richten die met een halve maand vertra ging uit Mexico in Europa aankomen, geven echter een ander beeld van don toestand. Zoo verneemt do „Croix'' van blijkbaar goed geïnformeerde zijde het volgende over de oproerige beweging in het rijk van Galles. De opstandenworden veelvuldiger en breiden zich uit. Do eerste veertien dagen van Januari v.crden gekenmerkt door vinnigen sti*ijd. In de meeste staten loo- pen geen treinen moer tenzij geëscorteerd door troepen. Hier en daar zijn de brug gen opgeblazen en de rails weggenomen. Te Tonichi in Sonora vielen driehon derd Yagui-Indianen een militairen treiu aan, die ecu passagierstroin begeleidde. De f ederaio troepen, 200 man stek van vier mitrailleurs voorzien, begin do onvoorzichtigheid him gepantserde wa gens te verlaten. De Indianen brachten hun gevoelige verliezen toe; dertig federa len werden gedood en oen vijftigtal ge wond. In Chihuahua rukten de Indianen op en bezeilen er het bergachtige district Ocampo, waar do regeeringstroepen wei nig lust gevoelen lien te volgen, omdat zij or de wegen niet kennen, overal hinder lagen moeten vroezon en de bevolking op de iiand der opstandelingen is. t In den slaat Coahuila heeft 'een broe der van den vroegeren president Madera z:ch aan het hoofd der opstandelingen geplaatst. Na de spoorlijn onbruikbaar te hebben gemaakt rukte hij in den morgen van 3 Januari aan het hoofd van 400 man Parras do la Fuente binnen. Zijn mascbappen bezetten de openbare gebou wen, maakten zich- meester van de fond sen der stad en legden een oorlogsschat ting op. In den Staat Guanajuato heeft generaal Rafael Bello zich meester gemaakt van San Francisco dé Rincon. Verontrust door dit feit stelden de autoriteiten van de naburige stad Leon een gowapenden dienst in. Zulks belette echter de rebellen niet, van verschillende zijden die stad binnen te dringen, de ofLcieele gebouwen te bezetten en de gemeentekas buit to mar ken, waarop ze twee uur nadat ze er wa ren binnengetrokken, de stad weer ver lieten zonder door de federalen vervolgd worden of zelfs maar aangevallen te zijn. HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De debatten in den Duitschen Rijksdag. Redevoeringen van Guerard en Westarp. Engeland zou overwegen da handels overeenkomst met Sovjet-Rusland op te zeggen. De revolutie in Portugal zou onder drukt zijn. De anarchie in Mexico. BINNENLAND. Vereeniging van Ned. Landbouwers in Frankrijk (L. on T., 2de blad). Hulde aan een verdienstelijk Nederlan der Pater Dismas de Kok O.F.M. (Kerk nieuws, 2do blad). LEIDEN. De viering van het 12i-jarig bestaan van het R.-K. Huisvestingscomité (2de blad). OMGEVINQ. De opening van het nieuwe Raadhuis te Hazerswoude (Rijnstreek, 2de blad) ARTIKELEN EN BESCHOUWINGEN Een beschouwing over „Het offer", door onzen apologetischen medewerker (3e blad). Over het ontstaan en de beteekenis van „sprookjes" schrijft onze letterkundige medewerker (3de blad). Onze medewerker Ajo memoreert uit zijn journalistieke loopbaan hoe de katholieke pers heeft gestaan tegenover tooneel-recen- sies e.d. (3de blad). Een onzer landbouwkundige medewer kers geeft een verhandeling over het bemes- tingsvraagstuk (2e blad). Het oordeel van een Proiestantschen bis schop in Engeland over den Paus en do Katholieke Kerk (hoofdartikel) In don staat Durango leggen de opstan delingen bijzondere energie en stoutmoe digheid aan den dag. Aan liet hoofd van een 14-'taT ruiters wist Nicolnasi Fernan dez de stad Inde (inhet Noorden van Du rango) te bezetten. Een zijner manschap pen liet hij aan den commandant van het garnizoen oen gefigeerd bevel va den generaal die te Duraugo-stad resideert, overbrengen, waarin hem werd bevolen zich naar de hoofdstad te begeven. Fer- nandz profiteerde van zijn afwezigheid om de stad in te nemen en haar een schatting op te leggen, waarna hij buiten de stad zijn bivak opsloeg. Te Dura' go zelf was de opstandige beweging zoo sterk, dat de gouverneur van den staat, generaal Najerra, de hoofdstad met zijn troepen verliet, ambtenaren cn archieven met zich nemend. Bevrijdingstroepen en Indianen rukten daarop dc stad binnen. Te San Juan de los Lagos, in Sonora, dwong de bevolking het garnizoen de wa pens neer te loggen: generaal Garza, af gezonden om de opstandige stad te tuch tigen, liet zich onderweg verslaan. San Miguel el Alto in den staat Jal sco werd door een sterke bende aangevallen; kort daarop liep do burgemeester naar do opstandelingen over, daar hij zich niet kon vereenigen met de rekwisitie van paarden, door de federalen aan de stad opgelegd. Ziehier in enkele trekken de algemeeno positie der troepen, die zich tegen Calles in het veld bevinden. In den staat Sonora staan Luis Matus, Ignacio Moris, Juan José Gomez, Josó Gutierrez en Josó Solaros met mer dan 5000 geharde Indianen; waarbij nog ko men de deserteurs van het federale leger, die hun mitrailleurs tegen de troepen van Calles gekeerd hebben. In den staat Chihuahua staan Nicola.- Fermandez, Juan Galindo enz met mee: dan 2000 manschappen; in den staat Sinaloa, aan de golf van California, Lo- rcto Martinez, Juan Duarto en Aristeo Flores met een 1000-tal manschappen; in den slaat Jalisco zeven bend en hoofd en met 2500 man: in dien van Guerrero go- neraal Epifanio Roddriguez en de gebroe ders Vidales met een 300-tal volgelingen. Ook in de andore staten bestaan talrijke benden. Zoo beschikt in dqp staat Guana juato generaal Gallegos over duizend man. Van overal betrekt de regoering dan ook versterkingen. To Culiacan in den slaat Sinaloa heeft generaal Francisco Manzo de gevangenen, die met één tot twintig jaar gevangenis waren gestraft, laten weten, dat zij hun straf in hot leger konden uitdienen, waarbij iederen dag voor twee zou tellen. Do minister van oorlog heeft een de creet uitgevaardigd, volgens welk ieder dio voor 10 Februari do wapens onvoor waardelijk neerlegde, in aanmerking zou komen voor amnesie; na dien datum zou den zo echter zoder genade als bandieten! worden vervolgd, tot ze waren uitgeroeid. Niettemin is het twijfelachtig of president Galles aan de anarchie, die hij te voor schijn heeft geroepen, zal kunnen weer staan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1