DONDERDAG 27 JANUARI 1927 18e Jaargang. No. 5476 e EaAdóohz (Sowïmit pe ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Vooi LeideD 19 cent peT week 12.50 per kwartaal. Bn onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal, franco per poet I 2.95 per kwartaal. net Geïllustreerd Zondagsblad Ib voor de Abonné's vet» Vriribaai tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bjj voor uitbetaling Afzonderlijke Dammers 5 ct. met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct Dit blad verschijnt elkon dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen 1. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advortentlêo SO cent per Voor Ingezonden Mededeel'ngen wordt het 5 dubbele van het tarief berekend Kleine adverlenliön, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, hunr en var- hnur, koop en verkoop fO.50. OU nummer bestaat uit twee bladen. Nog altijd zijn er Gisteren hield prof. dr. G. Brom van de Keizer Karei-Universiteit te Nijmegen voor de Rotterdamsche afdeeling van de vereeniging „De Middaghoogte" een lezing over: „Enkele kruimels van de tafel". Er is een terugkeer tot den Godsdienst, ook onder, de z.g. intellectueelen, aldus prof. Brom In de werken der Nederland se geleerden beluistert men thans een loon van eerbiedige belangstelling voor de religie. Tusschen Godsdienst en weten schap is geen vijandschap meer. Ook on derwijs en opvoeding, in de 19e eeuw ge scheiden, zijn thans één, althans men tracht naar deze eenheid. In de 19e eeuw was er ook een groote jcheiding tusschen Godsdienst en poli tiek, welke scheiding nu ook niet meer be staat. Schoonheid en zedelijkheid hadden vol gens de tachtigers niets met elkaar te ma- _j; thans zoekt men in de schoonheid ook weer naar Godsdienst. Ten slotte noemt spr. als voorbeelden, dat er een nieuwe geest aan het werken is, het huidige verlangen naar religie onder de aanhangers van het socialisme, en de z.g. buitenkerke'ijke religie. De ziel her leeft. God wordt als de groote werkelijk heid opnieuw erkend. lij het debat kwam een der aanwezigen beweren, dat Godsdienst en wetenschap wèl tegenover elkaar staan. Beweren; be- trijzen beproefde de debater niet. Hij be weerde, dat wetenschappelijke mannen hun wetenschap nooit met het Geloof in overeenstemming kunnen brengen! 3 is 't toch mogelijk, dat men zulk een theoretisch volkomen onhoudbare en p r a c t i s c h door de feiten allerduide- ijkst geloockenstrafte bewering telkens naar weer durft herhalen! Prof. Brom haalde in zijn antwoord aan dezen debater het woord aan van den poolen geleerden Katholiek Pasteur: ,,'t 'a omdat ik veel gestudeerd heb, dat ik 't geloof heb van een TBretoftsr-hér Iboer; als ik meer gestudeerd htfd, ivicf ik 't ge looi van een Bretonscke boerin". waarheid dezer woorden die be kend zijn, maar door o zoovelen nooit 'n blik zijn overwogen! moesteD meer overdacht worden door die verwaande n-wijzen, die 'n Pasteur nog niet tot aaD de knieën reiken in wetenschap, door hen, die nog durven beweren, dat er Btrijd is tusschen Geloof en wetenschap, waut nog altijd zijn er blijkbaar, die zich voor zulk 'n bewering niet schamen. BUITENLAND Duitschland DE KABINETSCRISIS. Prlncipieele overeenkomst bereikt. De Duitse h-N ationalen zijn echter nog voorzichtig en wenschen vijf zetels. Het tot stand komen van een rechtsch meerderheids-kabinet is thans zoo goed els verzekerd, daar de fractie-voorzitters der Duitsch-nationalen, het Centrum en de Duitsche volkspartij het gisteren 'in een bespreking met rijkskanselier Marx waaraan ook de minister van Buitenland- fiche Zaken, Stresemaain, en de rijksmi nister van Arbeid, Brauns, deelnamen naar algemeen aangenomen wordt, eens EVQ geworden over de richtlijnen der nieuwe regeering. Onmiddellijk daarop kwam de Rijksdag- fractie van het Gentrum en die der Duilscb-nationalen bijeen. Be Centrum-fractie heeft de getroffen overeenkomst met algemeen© stemmen 'oedgekeurd. Het trok evenwel de aan dacht, dat de aan den linkervleugel der Partij staande oud-rijkskanselier Wirth zittingszaal vóór de stemming verliet. Ook de Duitsch-nationalen hebben de gestelde richtlijnen in principe aan aard. Uit tactische overwegingen hebben hJ echter de definitieve aanvaarding af hankelijk gesteld van de voorwaarde, dat >ok inderdaad een rechtsch meerderheids- tabinei tot stand zal komen. Klaarblijke- bjk willen zij zich niet den terugtocht af- riijden, alvorens de kwestie van de be setting der ministeries definitief in over- ioüstemming met hun wenschen geregeld zijn. Hun reserve heeft evenwel nau welijks practische beteekenis, daar het üeuwo kabinet ongetwijfeld in de door kom °^e sameusteHing tot stand zal Thans rest nog slechts de vraag, of "f de .Duitsch-nationalen, de Duitsche JEW* het Gentrum en de Beiersche oisspartij ook de democraten tot het kabinet zullen toetreden. opdracht van Marx had minister r&semann gisteren een onderhoud met n tractie-'voorzitter der democraten, Jrili, en den democratischen rijksminis- Uj,.va.ü Financiën, Reinhold. Naar ver- h is aan do democraten, voor het ge- zij bereid zijn, aan de nieuwe regee ring deel te nemen, het rijksministerio van Justitie aangeboden. Dit ministerie zou dan aan Koch worden toegewezen, terwijl in dat geval Reinhold als vakmi nister zijn portefeuille in het nieuwe ka binet zou behouden. De democratische Rijksdagfracbie heeft gistermiddag over deze voorstellen beraad slaagd, doch haar definitieve beslissing tot heden uitgesteld. Wat de kwestie van de bezettang der ministeries betreft, verwacht men, dat de desbetreffende onderhandelingen met groote moeilijkheden gepaard zullen gaan. Behalve den post van vice-kanselier, wel ke functie zal worden ingesteld, verlangen de Duitsch-nationalen namelijk niet min der dan vijf portefeuilles, over welken eisch de Duitsche volkspartij en de demo craten uiteraard weinig gesticht zijn. De richtlijnen voor het nieuwe kabinet. Voortzetting der Locarno- politiek. De door rijkskanselier Marx opgestelde richtlijnen voor het regeeringsprogram van het nieuwe kabinet luiden als volgt: 1. Buiten 1. politiek. Voortzet ting der vreedzame toenadering. Erken ning van Locarno. Loyale, gelijkgerechtig de medewerking in den Volkenhond. 2. Grondwet. Erkenning van de rechtsgeldigheid van den in do grondwet van Weimar vastgelegden republikein- schen staatsvorm. Onvoorwaardelijke bescherming van deze grondwet in haar geheel, zoowel als van de grondwettelijke rijkskleuren, tegen alle beschimping en iederen aanval. Optreden tegen alle vereenigingen en elke actie, die een gewelddadige wijziging van den liuidigen staatsvorm beoogen. Verbod aan alle ambtenaren, om lid van zoodanige vereenigingen te zijn, of aan een dergelijke actie deel te nemen. 3. R ij k s w e e r. Aan leden der rijks weer is het verboden, lid te zijn van of samen te werken met politieke vereenigin gen van iedere richting en eiken vorm. Er zal een rocruleeringsyorordeiiing worden uitgevaardigd, krachtens welke in den zin van bovenbedoelde bepalingen personen, die vijandig tegenover de rijks grondwet staan, niet in de rijksweer wor den opgenomen. 4. Gultureele kwesties. Voor gesteld, wordt het uitvaardigen eener rijksschoolwet, waarbij de gewetensvrij heid en de rechten der ouders gewaar borgd zullen zijn. 5. Sociale politiek. Daad krachtige- bevordering van sociale her vormingen; uitbouw en voltooiing van liet arbeidsrecht. Marx' nuchtere formuleering. De „Vossische Zeitung" merkt met be trekking tot het ontwerp-program der nieuwe regeering op, dat reeds thans ge zegd kan worden, dat in de kwesties, waaraan de opstellers van het Gentrum- manifest, de oud-rijkskanselier Wirth en de Rijksdagafgevaardigde Joss, zoo groote waarde hechtten, door Marx belangrijke concessies aan de Duitsch-nationalen zijn gedaan. In bedoeld manifest werd b.v. ge zegd: „Er bestaat voor ons geen andere reali teit dan die der Duitsche republiek met haar symbolen. Zij heeft het bestaan van het Duitsche volk in moeilijke dagen ge red. Ook voor de toekomst vormt zij den alleen hoopgevenden weg.'' Hieruit heeft Marx de nuchtere zinsne de gemaakt: „De rechtsgeldigheid der republikein- sche grondwet wordt erkend.'' België De nalatenschap van ex-keizerin Charlotte. De nalatenschap van prinses Charlotte van België, exkeizerin van Mexico, wordt op ongeveer 15 millioen gulden geschat, en zal worden verdeeld tusschen de zes erfgenamen van de beide reeds overleden broeders van do prinses, koning Leopold II en den graaf van Vlaanderen. Dat zijn: een dochter van de overleden prinses Louise; prinses Stephanie, weduwe van aartshertog Rudolf, thans een Hongaar- sche gravin Ixmyay; prinses Clementine, weduwe van prins Victor Napoleon; prin ses Henriette, hertogin van Vendöme; prinses Josephine, gehuwd met prins Ka- rel van Hohenzollern-Sigmaringen; ko ning Albert van België. Er zijn enkele moeilijkheden gerezen omdat de ex-keizerin door haar huwelijk met Maximiliaan Oostenrijksche was ge worden en haar eigendommen in België onder sequester staan. Voorts zijn er twee legatarissen, prinses Stephanie en prinses Josephine, thans van Hongaarsche on Duitsche nationaliteit en wonen in voor- malig-vijandelijk land. Maar er zullen stappen worden gedaan om alle wettelijke moeilijkheden te onder vangen. Rusland OPLEVING VAN DE KATHOLIEKEN-VERVOLGING. De „K. V." verneemt uit particuliere bron, dat sinds midden November in Sov jet-Rusland een nieuwe katholieken ver volging is uitgebroken. Onder verschillen de voorwendsels weigeren de autoriteiten de registreering van nieuwe katholieke parochies en weigeren zij ook de vernieu wing van vroeger verleende vrijheden. Voorheen uit Moskou, Petrogra, Kieff, Gharkoff en Odessa uitgewezen katholie ken, die beschuldigd waren van ongeoor loofde religieuse propaganda en van schending der sovjet-verordeningen be treffende de volkenbondsvoorlichting, heb ben allen mondeling bericht gekregen, dat de duur der uitwijzing is verlengd. Kort geleden hebben wederom 20 katholieken te Moskou een uitwijzigingsbevel gekre gen. Ze zijn naar kleine provincieplaatsjes verbannen, meest zijn het lieden op ge vorderden leeftijd, die zich in hun nieuwe woonplaats volkomen hulpeloos gevoelen. De in Moskou gelaten voorname leden der katholieke parochies moeten zich alle vier of vijf dagen aan een „verhoor" on derwerpen, waarbij ze grof worden be handeld. Tijdens de godsdienstoefeningen dringen zich vaak communistische jeugdgroepen in de kerken binnen, ^verstoren de plech tigheden door luid geschreeuw, en maken het geloovigen en geestelijken lastig; klaar blijkelijk is het hun bedoeling de katho lieken te provoceeren. Dergelijke feiten waren de twee laatste jaren niet meer voorgekomen. In de provincies ten Westen van den Dnjepr vooral maken de autoriteiten het de geestelijkheid moeilijk. Als reden voor deze handelwijze geven ze op, dat alle ka tholieken in geheime verstandhouding staan met Pilsoedski en spionnage drijven voor Polen. Ten opzichte van de evangelisch en en de protestanten gedragen zich de bolsje- wiki juist andersom. Dezen hebben niet allen geen vervolging te verduren, maar krijgen dagelijks nieuwe concessies. Men moot wel aannemen, dat het centraal be wind der sovjets aan de plaatselijke auto riteiten heeft-. Ia ton wot< o, de evangeli- schen en de calvinisten te ontzien om de vriendschappelijke betrekkingen met Duitschland niet in gevaar to brengen. Japan. De begrafenis van den keizer. De vertegenwoordiger van de H. Stoel. Z. H. de Paus heeft aan Mgr. Mario- giardini, apostolisch gedelegeerde in Japan opgedragen de H. Stoel te vertegenwoor digen bij de begrafenis-plechtigheid van den overleden keizer China. Voorstellen der Brilsche Ffegsering. Een nieuwe stap in de goede richting. De Britsche zaakgelastigde te Hankau, O'Malley, heeft thans aan den Kantonnee- schen minister van buitenlandsche zaken een aantal zeer duidelijk omschreven voor stellen der Britsche regeering overgebracht waarin alles, wat nog onbestemd mocht zijn geweest in het Britsch© memorandum, is aangevuld. De voorstellen moeten van opbouwenden aard zijn en aan alle rede lijke en rechtmatige eischen van de natio nalisten tegemoet komen Over de in deze voorstellen belichaamde politiek, waarvan de bijzonderheden nog niet kunnen wor den gegeven, is de regeering sinds eenige maanden in beraad geweest, en ze is zoo liberaal, dat de gegronde hoop wordt ge koesterd, dat een overeenkomst tot stand zal komen, mits de nationalisten tot eeenig vergelijk bereid zijn. De voorstellen gelden niet voor Zuid-China alleen maar zijn van toepassing op geheel China en zullen bin nen eenige dageu publiek worden gemaakt. (Reuter meldt, dat de voorstellen ook aan de andere Ghineesche autoriteiten zijn meegedeeld). Wanneer deze voorstellen worden aan genomen dan dienen ze te worden gewaar borgd, maar dan zal de taak van de krijgs macht, die op weg is naar China of bin nenkort daarheen zal vertrokken, louter bestaan in politiediensten binnen de Brit sche consessies en het is darr niet onmoge lijk, dat zij aanzienlijk zal worden ver minderd. Kciiong's verklaring over China. Amerika's houding nog niet bekend. Staatssecretaris Kellogg heeft in zijn verklaring geen enkele aanwijzing gege ven, welke houding de regeering door ad miraal Williams te Sjanghai wenscht aan genomen te zien voor het geval zich ern stige troebelen mochten voordoen. Dit kan evenwel geen verwondering wekken, daar aan Hen admiraal zekere vrijheid van han delen gelaten moet worden, terwijl boven dien nog onbekend is, hoe de openbare rneening in de Vereenigdc Staten tegenover de affaire staat. Waarschijnlijk zullen cchtér geweldd-i- digheden of ongeregeldheden binnen- de Amerikaanscho nederzetting een afdoen- den grond voor het aan land brengen van troepen geacht worden. Verder dan deze uitspraak kan men op het oogenblik niet gaan. Er zijn ovenwei nog altijd Amerika nen, die er de voorkeur aan zouden geven, dat, wanneer de Chineesche troepen op de concessie zouden aanrukken, de geheel© Amerikaansche kolonie de concessie zou ontruimen en haar bezittingen onbe-- schermd achterlaten. Nicaragua. Liberalen of Conservatieven? Sacasa aan het eind zijner middelen. Uit Managua wordt bericht, dat de con servatieve regeering een spoedige ineen storting van de liberale oppositie verwacht Dit optimisme is gebaseerd op het feit, dat de liberale leider Sacasa gebrek aan geld heeft en gedeeltelijk op de mededee- ling dat enkele aanhangers van- Sacasa zich zouden terugtrekken en zijn troepen ontbonden zouden worden. BJKNENLAHD Koninklijke Besluiten. Burgemeester. Bij Kon. besluit is benoemd tot burge meester der gemeente Gratliem W. P. H. M. van den Broek. Vragen van Kamerleden. Tuindorp in Haarlemmermeer. Op de vraag van liet lid der Tweede Ka- mer, den heer Van den Heuvel, betreffende plannen tot het verleenen van een Rijks- voorschot voor den bouw van een tuindorp in de gemeente Haarlemmermeer ant woordde de minister van Arbeid, H. en N.: Eenige dagen geleden heeft de burge meester van Haarlemmermeer zich, onder overlegging van teekeningen en becijferin gen, gowond tot den directeur-generaal van de Volksgezondheid, ten behoeve van een bespreking. Meer is don minister van do plannen niet bekend. De onvoegzame kalender. Op de vraag van het lid der Tweede Ka mer, den heer Van der Waerden, in ver band met de verspreiding van een recla me-kalender voor de vrijwillige ouder domsverzekering, uitgegeven door het „Bu reau Vrijwillige Rijkspensiocnverzekering, te Haarlem", antwoordde de minister van Arbeid, H. en N.: Onmiddellijk nadat de Minister kennis had genomen van den kalender, welke hem weinig gelukkig en voor reclame der vrij willige ouderdomsverzekering niet doelma tig voorkwam, heeft hij den voorzitter van den Raad van Arbeid te Haarlem verzocht de verspreiding te staken. De voorzitter verklaarde zich daartoe voor zoover hem persoonlijk betrof be reid, en deed de toezegging, in de vergade ring van liet bestuur van zijn Raad een daartoe strekkend besluit te zullen verde digen. Het bestuur van den Raad bleek echter blijkens schrijven van 13 dezer in deze van andere moening. Het deelde mede, dat de kalender naar zijn gevoelen niet in strijd i3 met de open bare orde, noch met de goede zeden en ook niet onvoegzaam, terwijl de nesthetischo waarde op verschillondo wijze kan beoor deeld worden. Het bestuur verklaarde dan ook bezwaar te hebben om de verspreiding van den ka lender stop te zetten. Aangezien de minister niot do bevoegd heid bezit om aan een Raad van Arbeid of zijn bestuur eenige door hem wensclie- lijk geoordeelde handelwijze voor to schrij ven, kan hij niet anders doen dan zijn leedwezen er over uit to spreken, dat liet bestuur van den Raad van Arbeid niet tot het inzicht is kunnen komen, dat het met de verspreiding van een kalender als do onderwerpelijke het belang van do vrijwil lige ouderdomsverzekering niet heeft ge diend. De gewone audiëntie van den minis ter van financiën zal Maandag 31 Januari niet plaats hebben. KERKNIEUWS Pastoor Wreesmann. Naar „De Tijd'' verneemt, ligt het in de bedoeling van den weleerw. heer Wxees- man, pastoor te Rotterdam, om bij Z. D. H. den Bisschop van Haarlem emeritaat aan te vragen. Naar de missie. Do weleerw. pater Onesimua Timmer mans O.F.M. en do eerw. broeder Daniël Slaacks O.F.M. zijn Zaterdag 1.1. per s.s. „Gelria" van den Kon. Holl. Lloyd naar de missie der Nederlandscho Minderbroe ders in Brazilië teruggekeerd. HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Betreffende de vorming van een Rechts Dultsch Kabinet is men tot prlncipieele overeenkomst gekomen. De Britsche Regeering heeft bepaaJde voorstellen gedaan aan de Chineesche re" geering j v Katholieken-vervolging in Rusland. BINNENLAND. Gemaskerde inbrekers te Ammerhout. Een doode. (Gemengde Berichten, 2e blad) Een autobus op den Haastrechtschen dijk over den kop geslagen. Eenige ge wonden. (Gemengde Berichten, 2e blad). UIT DE OMGEVING LISSE. Pluimveeteelt. Gisteravond had de jaarvergadering plaats van do Pluimvee- en Konijnenteeltver. Lisse en Omstr. De voorz. sprak een kort woord i.z. het afge- loopen jaar en noopte dat het jaar 1927 weer een zoo bloeiend vorloop moge heb ben als het vorige. Vervolgens werden 4 nieuwe leden aangenomen. De Beer. bracht een keurig jaarverslag uit, waarvoor hij een dankbaar applaus oogstte. Evenzoo bracht de penningm. een keurig uitgebreid jaarverslag uit. Het jaar 1926 is gunstig voor de ver. geweest, wat wel blijkt uit de volgende cijfers. Vcreeniging: inkomsten f 1180.39, uitgaven, f580.39, batig nld© f900. Tentoonstelling: inkomsten f 1817.80 uitgaven f-1592.20, batig saldo f 228.60. Ba tig saldo vereeniging in totaal f 900.12. De voorz. bracht beide personen dank voor hun keurig uitgebreid jaarverslag. Hierna had de uitreiking plaats van de behaalde ecropnjzon. Do voorz. sprak een kQrte gelukwonsch tot do personen met hun schitterende inzendingen op de laat ste tentoonstelling cn hij Bpoordo da min der gelukkigen aan, ook op dien weg voort te gaan en hun inzendingen ook in die mate te verhoogen en verfraaien. Hierna had de bestuursverkiezing plaats. Aftre dend waren le voorz., 2e secr., Ie pen ningm. on commissaris. Daar er geen can- didatenlijsten waren ingekomen, werd er tot stemming overgegaan, wat to uitslag had, dat do aftredende personen wederom werden gekozen. De tentoonstelling zal dit jaar gehou den worden op 23 Dec. (kouringsdag) 's avonds zes uur opening der tentoonstel ling alléén voor leden. 24 Dec., 25 Dec. le Kerstdag gesloten, 26 Dec. on 27 Dec. tot 's avonds zes uur, waarna sluiting en ver loting. De vergadering kon zich hiermede voreenigen. Het bestuur stelde voor deze tentoonstelling te jubileren, daar het de 10de tentoonstelling is. Do vergadering liet do uitwerking van dit plan aan het bestuur over. Vorvolgens werd overgegaan tot ver kiezing van voorz. en secr.-penningm. voor de a.B. tentoonstelling, wat tot uitslag had, dat den heer W. F. Deudey tot voorzitter en den heer H. Bauma tot secr.-penningm. werd gekozen. Hierna had do gebruikelijke verloting plaats. Van do rondvraag werd gretig gebruik gemaakt, waarna do verga dering werd gesloten. R. K. Landarbeidersbond. De R. K. Landarbeidersbond „St. Deus Dedit" hield gister- en eergisteravond zijn jaarlij k- schen feestavonden, telkens voor een be zette zoal. Do voorz., de heer H. v. d. Vlugt, wees er op, dat hot jaar 1926 voor de vereeniging een goed jaar is geweest; het ledental ging flink vooruit. Hij wees voorts op do vooruitgang in dat jaar be reikt inzake de arbeidsvoorwaarden zoo als de vrije Zaterdagmiddag en voorts het Kindertoeslagfonds, hetgeen een prachtige verbetering is. Hij was niet tevreden over de opkomst op de gewone vergaderingen. Nog wees hij er op, dat de vereeniging slechte 25 aspiranten telt, welk getal ge makkelijk 150 kon zijn. Voort* vroeg hij namens het comité van H. L. om steun voor de a.s. to houden tentoonstelling mot fancy-fair ter bestrijding der tuberculose. Allereerst werd het Strijdlied van het R. K. Werkliedenverbond door allen ge zongen, waarna het woord word gegeven aan den Geestelijken Adviseur, kapelaan W. Q. Vorsteege, die de feestrede zou uit spreken. Spr. wilde in eerste instantie spre ken over de vorbreiding van hot Christen dom. Spr. deed dan eerst uitkomen hoe, volgens Christia wil, do Joodsche eere- dienst werd vervangen door den Christe- lijken. Daarna besprak spr. het groote Romein- sche wereldrijk. Dit Romeinsche rijk moest echter plaats maken voor vreemde inval lers. De Romeinen wilden aan die woeste en wilde horden geen weldaad bewijzen. Doch de Katholieke Kerk had verhevener gedachten, en met succes. Want drie eeuwen daarna waren deze wilde horden tot het Christendom bekeerd. Spr. schet ste voorts den slaventijd in het Romein sche rijk. De behandeling van de slaven liet veel te wenschen over. Het Christen dom heeft dit alles in het goedo spoor gebracht en den slavendienst langzamer-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1