VRIJDAG 14 JANUARI 1927 18e Jaargang. No. 5465 3)e £cid^ofve (Sou^omt De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voot Leiden 19 cent per week 12.50 pen kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post I 2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad it rooi de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct per kwartaal, bjj voor uitbetaling Afzonderlijke nummers 5 et, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 s POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertootiëo 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeellngen wordt het z dubbele van bet tarief berekend. s Kleine advertentlên, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, honr en ver- huur, koop en verkoop IO.50. Oil NUMMER BESTAAT UIT ORIE BLADER. V Het anti-papisme in Chr. Hist, kringen. Het Chr.-Hist. dagblad. „Do Nederlan der" gaf in baar nummer van Dinsdag avond aan het hoofd barer kolommen en onder het opschrift „Wij en de Room- schen" het volgende te lezen: „Dezer dagen trof ons de juiste op merking van onzen vroegeren leider de Savornin Lohman in „Dè Nederlander" van 19 Januari 1909: „Het is volkomen waar» dat tusschen Roomsch-Katholieken en geloovige Pro testanten, evenals bij de Roomsch-Ka tholieken en Protestanten onderling, zich nu en dan belangrijke verschilpunten openbaren. Dit zou tegen samengaan pleiten, indien eensgezindheid in alles door dal samengaan beoogd werd, of in dien zij beweerden, dat die eenheid uit den gemeenschappelijken grondslag moest te voorschijn komen. Maar dat beweren zij niet. Alleen ten aanzien van sommige, maar dan ook hoogst gewichtige, allesomvattende be ginselen, bestaat eenheid van overtui ging. Rechts worden zedelijkheid, recht en wet niet losgemaakt van God en chris telijk geloof. Daarom staat men vast te genover allen, die „'t welbegrepen eigen belang" tot grondslag der zedelijkheid maken en daarom op den duur moeten aanlanden bij de Marxisten, op wier zede lijkheidsbegrippen wij nog onlangs eenig licht deden vallen. Wij weten wel, dat vele liberalen een anderen grondslag voor zedelijkheid aan nemen, maar nooit hebben philisóphische abstracties de wereld tegen schromelij ke ontaarding der zedelijkheidsbegrippen kunnen beveiligen. Dat kan alleen het Christendom. Daarom gelooven wij. dat do diepere beginselen, welke de Protes tanten en Roomsch-Katholieken gemeen hebben, steeds meer den band zullen versterken. Alleen zal daarmede groote vrijheid van oordeel ten aanzien van po litieke of sociale vraagstukken moeten gepaard gaaa Geen grooter gevaar dan de natuurlijke eenheid te maken tot een dwangjuk." „Op dat standpunt door onzen vroege ren, grooten leider ingenomen, wenschen wij te blijven staan" voegt het chr.-hist orgaan hieraan toe. „Het Centrum" merkt hierbij op: „En het blad heeft door de plaatsing van het citaat op de eerste pagina boven aan er blijkbaar zeer bijzonder de aan dacht op willen vestigen. Wij nemen daarvan met belangstelling nota. Maar zouden toch .ook willen vragen, of in de kolommen van de „Ned." en in chr.-hist. kringen soms niet een ander go- luid te beluisteren valt om slechts daarvan te spreken dan uit dit woord van den vroegeren leider klinkt?" Een zear bescheiden gestelde vraag, waarvan de bevestiging, helaas, niet twij felachtig is. Moge toch 'ns een frissche en krachtige leiding uit de Chr.-Hist. Partij weten te weren dat element, hetwelk zijn christelijk- zijn zoekt en meent te vinden inanti papisme. Moeilijk zal die zuivering wel zijn in een partij, waartoe men zichzelf o zoo gemakkelijk schijnt te kunnen reke nen. zonder dat er van uit de partij aan merking op wordt gemaakt, wat b.v. wel eens blijkt bij een benoeming!Maar 't moge toch geschieden! BUfTENLAKD Duitschland De Kabinetscrisis. Voortgezette pogingen van it' dr. G urti us. Ofschoon allen het er over eens zijn, dat do missie van dr. Curtius reeds is mislukt, zet deze zijn pogingen om een burgerlijk kabinet met inbegrip van de Duitsch-Na- tionalen te vormen nog steeds hardnekkig voort. Gisterenmiddag hebben in opdracht van de centrumsfractie de heeren von Guérard en Stegerwald een langdurig onderhoud met dr. Curtius en dr. Stresemann gehad, waarin zij nogmaals de binnen, en buiten- landsch politieke bezwaren van het een- hum tegen dergelijk kabinet uiteenzet. Zoowel dr. Stresemann als dr. Curtius hebben getracht deze bezwaren van het centrum te ontzenuwen Curtius z^gde toe, dat hij heden deze bezwaren aan de leiders van de Duitsch-nationalen zal voorleggen en liij sprak de hoop uit, dat de Duitsch- nationalen daarop een verklaring zullen «leggen, waardoor deze bezwaren zullen worden ondervangen. Hedenmiddag zal hij daarop nogmaals de leiders van het centrum ontvangen, teneinde hun het standpunt der Duitsch-nationalen mede te deelen. Men acht het in parlementaire kringen uiterst onwaarschijnlijk, dat het centrum al zouden de Duitsch-nationalen ook too ien tot de grootst mogelijke -tegemoetko ming bereid te zijn, zal willen samenwer ken met de heeren van rechts, daar het centrum vreest, dat in dit geval haar arbei dersleden in massa zullen deserieeren. Roemenië. Koning Ferdinand's toestand verergerd. Uit Boekarest wordt gemeld: De gezond heidstoestand van koning Ferdinand is langzamerhand verergerd; de ziekte is thans in een alarmeerend stadium geko men. Uit Roemeensche hofkringen komt het sensationeele bericht, dat tusschen de ver schillende geneesheeren, dio den koning behandelen, een vinnige strijd is ontbrand. Da lijfarts van den koning, professor Joe- vara, beschuldigd namelijk zijn collega's er van. dat zij den kanker, waaraan de ko ning lijdt, voor aambeien hebben aange zien en dat zij daardoor de schuld dragen aan het spoedig te verwachten overlijden van koning Ferdinand. De meeningsver- schillen namen zulk een omvang aan, dat koningin Maria ziqh genoodzaakt zag, te intervenieeren. Zij droeg professor Gei-ota op, naar Parijs te vertrekken, ten einde aldaar professor Hartmann te consultee ren. Vóór zijn vertrek heeft Gerófa den premier Avesrescoe medegedeeld, dat het kankergezwel van den koning reeds zulk een omvang heeft aangenomen, dat hij niet meer kan worden geopereerd. Volgens hem is het consulteeren van builenland- sche artsen doelloos, daar een spoedig over lijden van den koning zeker is. China. Peking eischt teruoqave van de concessies. Japan protesteert tegen de extra-belastingen. Vertegenwoordigers dér regeering van Peking hebben bezoeken gebracht aan ver schillende legaties. Zij stelden voor, dat do buitenlandsche concessies aan dé Ghifiee- zen zouden worden teruggegeven. Dit optreden heeft geen verwondering gebaard, omdat het gebeurde te Hankau als een precedent wordt beschouwd, dat vrij zeker door de Chineezen met soortge lijke pogingen zal worden nagevolgd. De Japansche minister van Buitenland sche Zaken heeft den Japanschen gezant te Peking opgedragen, te protesteeren te gen het besluit in zake het opleggen der extrabelastingen. Het is evenwel niet waar schijnlijk, dat Japan geweld zal gebrirken, tenzij China zou trachten, die belastingen te Tsingtao en Dairen te innen. Men ge looft, dat het desbetreffende besluit veeleer ten doel heeft een binnenlandsche leening to vergemakkelijken, dan wel het Innen der belastingen zelve. Incident in Hankau. Nederlandsch zakenman door Chineezen bedreigd. De Belgische regeering ontving giste ren telegrafisch nadeTe berichten uit Chi na omtrent het incident, dat den Belgi schen consul-generaal te Hankau. den heer A M. van Biervliet, die tevens Nederland als consul vertegenwoordigt, overkomen is. Toen een Chineesche koopman een di recteur van een Nederlandsche firma wilde wegvoeren, verzette de consul, als Neder landsch vertegenwoordiger, zich daarte gen, doch hij werd door den koopman, die do hulp van andere Chineezen had inge roepen, overmeesterd en naar een Chi- neeschen politiepost gebracht. De heer van Biervliet werd echter ten gevolge van het energieke optreden van den Fran6chen consul weer vrijgelaten. Generaal Tsjang-Kai-sjek te Hankau De vluchtelingenstroom houdt aan. Tsjang-Kat-sjek, de opperbevelhebber van het Kanton-leger, is per vliegtuig te "Woetsjan gaan gekomen. Op demonsfca- tieve wijze werd hij door een zeer groote menigte ontvangen. Later stak hij de rivier over naar Hankau. De toestand in het binnenland maakt bet ontruimen van de Britsche concessies moeilijk, doch al het mogelijke wordt ge daan om (je vluchtelingen te helpen. De voornaamste moeilijkheden betreffen het vervoer der bagage. De missionnarissen, die gisteren Slaokau verlieten, waren ge dwongen, dwars door de landerijen naar den spoorweg te loopen, waarhij zij hun eigen bagage moesten dragen. De boycot te Tsjangsja breidt zich uit en er bestaan groote moeilijkheden bij het ontruimen der concessies. Van Tsjangsin en Ifsjang komen alle buitenlandsche in woners stroomafwaarts, doch zij hebben Hanka nog niet bereikt. De toestand te Sjanhai. De buitenlandsche banken nog gesloten. De staking in twee Brilsche katoenspin nerijen te Sjangkai, welke het gevolg is geweest van een misverstand tusschen den buitenlandschen bedrijfsleider en het Chi neesche vrouwelijk personeel, kan gelden als een symptoom van de algemeene onrust i in arbeiderskringen. De pogingen der agiatoren, om hot tramverkeer stop te zetten, zijn niet geslaagd, doch het perso neel in de remises staakt wel. De staking in een aantal groote warenhuizen duurt voort, doch de aandeelhouders dezer zaken zijn zelf achter de toonbank gaan staan om do goederen te verkoopen. Blijkbaar hebben sommige arbeiders hun lust om in staking to gaan niet kun- cen bedwingen, want men verwacht de al gemeene staking eerst na het Chineesche Nieuwjaar. De gespannen verhouding met de arbei ders doet zich in alle industries gevoelen, doch het is mogelijk, dat de commuuisfen bun bedrijvigheid te Sjanhai voorloopig zullen stopzetten, omdat de sluiting der buitenlandsche banken te Hankau zich in het economisch leven van het geheele Jangtse-gebied en zelfs in Sjanghai doet gevoelen. Bij het naderen van den 2en Februari, den datum waaTop alle balansen moeten worden opgemaakt en^alle schulden verre kend. zijn de Chineesche kooplieden er na tuurlijk op bedacht, over voldoetfde liquide middelen te beschikken. Vele groote Chi neesche firma's te S'anehai ziin geassoci eerd mef firma's te Hankau, die haar gel den in bewaring hadden gegeven bii de buitenlandsche banken te Harj-au. Van neer deze banken nu gesloten blijven, kun nen de Chineesche f-rma's te Hankau haar rekeningen met andere Chineesche firma's niet afshn'ten en, tenzij in hef geheel Jangtse-gebied de nieuwjaarsafrekeningen worden uitgesteld, zullen do economische verhoudingen overal in de war worden ge bracht, in het bijzonder te S'anghai, dat credieten verschaft aan dat gebied. De sluiting der buitenlandsche banken heeft on deze wijze het effect van een eeo- 'nomis'chen boycot teen de nationalisti sche regeering, waardoor nieuwe militaire campagnes onmogelijk worden gemaakt, terwiil het vertrouwen van den handel in politieke methodes van de nationalisti sche Tegeering worjt geschokt. i Amerika Een genadige gouvernante. Do vrouwelijke gouverneur van. Texas, „Ma" Ferguson verleent op groote schaal gratie aan veroordeelden. Dezer dagen heeft zij nog weor in twee en dertig ge vallen de hand over het hart gestreken, waardoor het totaal voor haar ambtstijd van twee jaar tot 3177 gestegen is. Als eenig middel om dezen stroom van genade togen te houden is eergisteren besloten de berechting van alle strafzaken tot de volgende week Woensdag te schorsen. Dien dag is toch haar ambtstijd om. Bemiddeling tusschen de V. S. en Mexico? Een aanbod van Argentinië, Chili en Brazilië. In diplomatieke kringen te Mexico wordt gezegd, dat Argentinië, Brazilië en Chili plan hebben, hun diensten aau te beden als bemiddelaars tusschen de Vereenigde Staten en Mexico. De Chi- leensche gezant bij de Vereenigde Staten is plotseling uit de V. S. vertrokken. Verder wordt beweerd, dat de Ameri- kaansche gezant Sheffield uit Mexico zal worden teruggeroepen. Mexico. ALGEMEENE ONRUST. Een proiest der katholieke geestelijkheid. A n t i-A merik aansche demonstratie te Guadalajara. De aartsbisschop van Michoacan, die secretaris is van het episcopaat, heeft eergisteren een protest gepubliceerd tegen de arrestatie van b'sschóp Diaz. Hij ont kent, dat de geestelijkheid aanspoort lot opstand cn vraagt voor het episcopaat hel recht om zich in het openbaar te verde digen tegen de door de Mexicaansche re geering ngebrachte beschuldigingen. Vol gens i,i kerkelijke kringen ontvangen be richten zijn thar.s 50 priesters in de ka zernes te Mexico City gevangen gezet. Alle berichten uit Mexico City wijzen op een groote onrust in het geheele land. Het zakenleven .staat vrijwel stil, als ge volg van den boycot der katholieken en van Je politieke onrust, meldt de „Times." Er is groote ontevredenheid over het amendement op de grondwet, door het Congres aangenomen, waarin do herkie zing van een voormaligen president weer mogelijk wordt gemaakt. De wet is nog niet door Calles geteekend, doch men verwacht, dat bet voorstel spoedig wet zal worden. Te Guadalajara is gisteren een groep arbeiders, die voor het Amorikaanscne consulaat een legen Amerika gerichte be tooging wilden houden, door regeerings- troepen uiteengedreven. BINNENLAND. EEN NIEUWE DRANKWET. Het voorontwerp. De regeering heeft aan Gedeputeerde Staten der provinciën en aan eenige bur gemeesters advies gevraagd over het voor ontwerp eener nieuwe drankwet. Drieledig doel. Dit ontwerp heeft een drieledig doel: A. Do drankwet moet op eenige punten aan een technische herziening worden onder worpen: B. de veranderde toestanden in de samenleving vorderen eenige verrui ming van de grondslagen der wot; G. over eenkomstige toezegging in de verklaring, door den kabineteformateur in Maart 1926 afgelegd, wordt een voorstel tot invoering van de plaatselijke keuze gedaan. Tappen en slijten. Deze drie* groepon laten het beginsel van de wet, het. maximum-vergunnings stelsel, onverlet. De verplichte splitsing van den verkoop in tappen en slijten wordt omgezet in een facultatieve. De voor gemeenten boven ze ker zielenaantal verpliohte splitsing heeft pract&ch meer last dan voordeel ge geve u. Het toezicht op de naleving van de voor schriften voor tappen en voor slijten is niet gemakkelijk; afdoende controle tegen slij ten door tappers en omgekeerd zou voor do politie een krachtsinspanning vorde-, ren, waarvan het nut niet zou opwegen te gen de lasten en de moeite. Logementsvergunningen. Door de wijziging in 1925 zijn voor de logementsvergurniingen scherpere bepalin gen tot stand gekomen. De werking daar- lan, die aanvankelijk gunstig is, moet wor den afgewacht. Het nuttig effect zal even wel worden verhoogd door de heffing van een matig jaarlijksch vergunningsrecht ten bato van 's rijks kaa. Door dat recht wordt eensdeels e,cn logementsvergunning minder bcgeevHjk voor wie haar slechts voor een zekeren schijn, verlangt en worden andersdeels de kosten, die de behandeling van de logementsvergunning voor den rijksdienst veroorzaakt door noodzakelijk inspectie-onderzoek ter plaatse vergood. Vervanging vergunninghouder. De vervanging van den vergunninghou der wordt geregeld. Do bepaling van art. 24, dat de vergunning uitsluitend geldt voor den persoon dee verzoekers, sluit uit, dat. een ander voor eigen rekening het be drijf voor den vergunninghouder uitoefent; een derde mag alleen op naam en voor ri sico van den vergunninghouder handelen. De practijk heeft met behulp van schijn contracten zich weten los te maken van het wettelijk voorschrift. De meeste ver vangers handelen op eigen naam en risi co, maar zijn door schijncontracten gevrij waard tegen vervolging. Het persoonlijk karakter van de vergunning is voor het doel van do wet onmisbaar omdat: lo. de vergunning, bleef zij voortbestaan na den dood van den vergunninghouder, besten dig en een vermogensobject zou worden; 2o. niet ieder kan worden toegelaten tot de uitoefening van het bedrijf. Deze twee motieven komen evenwel ook tot hun recht, indien den vergunninghouder worn toegestaan, gedurende zijn leven het be drijf te laten uitoefenen, door dat te ver pachten aan een derde, dio voldoet aan de eischen, die aan den vergunninghouder gesteld worden. Wanneer de wet zal toe laten, dat beide partijen een eerlijk con tract van vervanging, van verpachting van een zaak aangaan, moet het aan belang hebbenden worden overgelaten hoe zij hun verhoudingen willen regelen. De overbrenging dor vergunning naar een ander huis zal ook in den loop van een vergunningsjaar kqnnen geschieden. Zonder schade voor de werking dor wet kan de mogelijkheid worden geopend, dat een vergunning op de weduwe van den houder wordt overgeschreven, mita dit ge schiede voor 1 Mei en zij voldoe aan de eischcn. Verloven. Alle verkoop van alooholhoudenden, niet sterken drank, wordt gebonden aan een verlof, ook voor gebruik elders. Voor bier js de grens, waarbinnen verlof noodig is, 10 liter, waardoor omvat wordt de ver klop bij fle8chjes, voor gebruik op straat, voor wijn 5 liter. De verloven worden gebonden aan een maximum, dat gelijk is aan het maximum der vergunningen. Voorgesteld ia de heffing van een ver- lofsrecht van f 10. De gemeente moet de helft hiervan aan het rijk afdragen. Plaatselijke keuze. Voorschriften zijn opgenomen met be trekking tot plaatselijke keuze. Het wetsontwerp wijkt op twee punten af van het vooretel-Rutgers. Dat voorstel omvatte ook de vergunningen, verleend voor 1 Mei 190-1, voor welker vervallen een schadeloosstelling onvermijdelijk was. Met het oog op den toestand van 's lands fi nanciën ,en de vele, zeker niet minder HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Dr. Curtius zet zijn pogingen tot het vormen van een nieuw kabinet voort. Peking eischt teruggave van alle buiten landsche concessies. Een Nederlander te Hankau beCreigd Toenemende algemeene onrust in Mexico. BINNENLAND. Dc verkiezingen voor de Prov. Staten van Zuid-Holland zullen op 6 April wor den gehouden, (Isto bladV Een overzicht van de nieuwe Drankwet (lste blad). De jaarlijksche tentoonstelling van Avl- cultura te 's-Gravenhage. (2de blad). Onze Geïlli sireerte Pagina Do photopagina geeft o.ui. photo's van: den nieuwen burgemeester van Leiden, inr. A. v. d. Sande Bakbuyzen (een photo, die verleden week is genomen: den nieuwen Adv.-Gen. bij den Hoogeu Raad der Ne derlanden, mr. W. J. Berger; het biljart— tournooi om het Europeesch kampioen schap. dringende behoeften, die onvervuld moe- ton blijven, is afgezien van het vervallen dier vergunningen. Het voorstel-Rutgers omvatte ook de so ciëteit*- en logementsvergunningen. Het wetsontwerp gaat niet verder dan de wet gnat, die deze boido soorten van vergun ningen niet onder art. 4, tweede lid, 3o, heeft begrepen. Waar schadevergoeding is uitgesloten, moet aan deze lijnen worden vastgehouden. Ten slotte vaJt te overwegen of de plaat selijke keuze ook zal gelden voor de bier huizen. Waar do geest des volks weWfrht rijp is voor een beslissing over vewu- ningsinrirhtingen, is het voorzichtig, eerst de ervaring daarmede en met het verlofs maximum af te wachten. Met minimum van het vergunningsrecht is verhoogd op f 40, wegens de veranderde waarde van het geld. Geen drank in de danszaal Verboden wordt sterke drank of zwnk alcoholischen drank te verkoonen torwi:l in de localiteit gelegenheid wordt gogevpn tot dansen. Er zijn, met name in de sfo- den, verschillende gelegenheden, waar de moderne dansen en alcohol snmenwerkot in een zeer bedenkeliike richting. Ovei het dansen wordt hier niet geoordeolê maar het ia zaak den verderfelijken we derkecrigen invloed van dansen en aleoho! te breken. Verkoop in winkels geweerd. Dc verkoop van wijn on bier in allerlei winkels, sncciaal in groenten- en kruide nierswinkels, wordt geweerd. Er schuilt een niet gering gevaar in verkoop, zelfs opdringen aan bei publiek van allerlei al coholica in gelegenheden, die daarvoor tot voor korten tiid niet gebezigd werden en waarin jong en oud publiek voor gansrh andere doeleinden moet komen. Bovendien wordt aldus een concurrentie aangedaan aan vorlofhoudors, die aan allerlei wette lijke verplichtingen moeten voldoen. VERK1b"*»mG PROV STATEN ZUID HOLLAND. Do verkiezing voor de Provinciale Sta ten zullen in de provincie Zuid Holland worden gehouden on 0 April Koninklijke Besluiten. Notariaat. Bij Kon. besluit zijn benoemd: Tot notaris binnen hot arrondissement Amsterdam, ter standplaats Amsterdam, F. M. Wcve, candidaat-notaris te Bus- sum. J B. van de Berg, candidaal-notaris te Amsterdam, tot notaris binnen het ar rondissement Groningen, ter standplaats de gemeente Bedum, F. S. Wolters, candi- daat-notaris te Groningen; tot notaris binnen het arrondissement Amsterdam, ter standplaats gemeente Bussum, P. Scheffelaar Klots, candidaat-notaris, lid secretaris van den raad van beroep voor de directe belastingen. Amsterdam IJ, wo- nendo te Bussum; Utrecht, ter standplaats Abcoude, W H van de Poll, candidaat- notaris te Harmeien; tot notaris binnen het arrondissement Zutphen, ter stand plaats de gemeente Brummen, B. Maatjes thans notaris te t' Zandt. De Goudsche burgemeester. Het tijdstip van het vertrek van den Goudschon burgemeester, de heer Ulbo Mijs, is bepaald tegen Mei a.s. Het aange vraagde ziekenverlof loopt einde Fe bruari af. Maart en April zal de Burge meester weer dienst doen met uitzondering van het presidecrcn der raadszittingen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1