18e Jaargang. eONOERDAG 6 JANUARI 1927 No. 5458 Sfe 0ou^omt Oe ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bi] vooruitbetaling Voor Leidon 19 cent per week 12.50 per kwartaal. Bij onze Apen ten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post I 2.95 per kwartaal Bet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver* krijpbaar tegen betaling van 50 et per kwartaal, bij voor* ditbetaling Afzonderlijke nummers 5 ct. met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT 1 Ga wo no advorlenllên 30 cent per regol Voor Ingezonden Mededeelmgcn wordt het s dubbele van het tarief berekend Kleine advertenUön, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, bnnr en ver- btmr, koop en verkoop f 0.50. 011 NUMMER BESTAAT UIT TWFF BLADEN- V De huidige situatie. Onder dezen titel schrijft mr. A. baron van Wijnbergen in „De Maasbode" een beschouwing over den tegenwoordigen poütieken constellatie, waarvan wij gaar ne op deze plaats een gedeelte willen overdrukken. Zeer terecht toch wijst de beer v. W. er op, dat wie do zaken op politiek ter- rem oppervlakkig beschouwt mee- nen kan dat er alleszins reden is tot vol doening, tot tevredenheid, terwijl er in derdaad veel en heel veel te wenschen overblijft En de schrijver typeert wat wij bij de huidige politieke situatie missen zeer duidelijk in het volgende: Op 8 November 1.1. hield de tegenwoor dige Minister-President, Jhr. Mr. de Geer buiten het Parlement, in de ver gadering der Nederlandsche Middernacht zending, een schitterende rede over het toenemend kwaad der echtscheidmg, waarin hij o.a. zeidc, volgens de N. Rott. Crt. van 9 November 1.1. Grondslag van ons huwelijks- en ge- zinsrecht is de levenslange monogamie. Aldus wordt het niet alleen bedoeld door ons Burgerlijk Wetboek, maar is het ook, als vrucht van een eeuwen oude christelijke beschaving, sinds on heuglijke tijden gemeengoed van de natie. Wanneer wij dan ook meenden, dat iets vast geankerd lag in onze volkszeden, en tegen subversieve the orieën bestand was, dan was het tot betrekkelijk korten tijd geleden wel onze huwelijksinstelling. Er waren gevallen, waarin echtscheiding wette lijk toegelaten was en waarin zij ook voorkwam; maar dit waren hooge uit zonderingen. Hardop werd er dan liefst niet ovor gesproken, en in intiemen. kring slechts met droefheid en mede lijden. Dit is nu geheel veranderd. Men is tegenwoordig op groote schaal „gesfrj- met hetzelfde gemak als waarmee men over een geboorte, een sterfgeval of een bruiloft spreekt. Dit „gesepareerd"- zijn is een levensstaat als een andere. Er is een zeer diepe kloof ontstaan tusschen wat de wet bedoeld heeft en wat de practijk, tengevolgo van een lacime in de wjt, ervan heeft gemaakt. Als dit nog een tijd doorgaat en zich verergert, dan gaat ons heelo huwelijks recht, in één zijner meest essenticele bestanddeelen, ondersteboven. En dit zal in dit geval piet maar beteekenen, dat een of andere sympathieke rechts instelling verloren gaat, maar dat één der pijlers van onze samenleving be zwijkt. Sterker nog, dat wij in ons ge zinsleven zullen dalen tot een peil, het welk ligt beneden dat van vele heiden- acho volken. Enkele dagen te voren, onder dagteeko- •ning van 5 November 1.1., had dezelfde bewindsman bij de Twerde Kamer inge zonden de Memorie van Antwoorl Hoofdstuk I der Staatsbegrooting, waar in, naar aanleiding van een in het Voor- loopig Verslag gestelde vraag, dat de bo- venaangoduide lacune in de wet zou wor den aangevuld, wordt geantwoord: „In derdaad zullen sommige vraagstukken in de huidige situatie onaangeroerd moeten blijven. Dit is op zich zelf te be treuren, vooral voor onderwerpen als bijv. de Zondagsrust, de echtscheiding en de lijkverbranding, waarvoor de nood zaak van een regeling, wegens de bestaan de disharmonie tusschen wet en practijk, vrij algemeen wordt gevoeld, doch waar van een voorziening, wegens het ver schil over de richting, waarin deze getroffen moet worden, thans n i e t- ontvankelijk is." Wij zouden nog meerdere voorbeelden kunnen aanhalen, doch dit ééne teekent den toestand o.i. overduidelijk. Erkend wordt het gevaar, dat wij in ons gezins leven zullen dalen tot een peil beneden dat van vele heidensche volken; erkend wordt, dat, voor zoover de wetgever dit gevaar vermag af te wenden, het middel daartoe bekend is; vaststaat, dat de kie zers in 1925 eene meerderheid in de Tweede Kamer brachten, eenstemmig oordeelend over dezo zaak, en toch kan het middel niet worden aangewend inde huidige situatie. Positief Christelijk Rogeeringsbeleid moet in de huidige omstandigheden uit gesloten worden geacht. Tot zoover de heer v. W. Wij zouden 'hierbij ook nog kunnen wijzen op het groote gevaar, dat de hui- dige situatie een sfeer van onverschillig- heid voor principieele politiek schept en zóó voor oen positief-onchristelijk, voor een Kerk en Godsdienst vijandig bewind ©en voor-voorlooper zou kunnen zijn! Ook deze zijde mag o.i. zeker niet uit het oog worden verloren! De huidige situatie is wezenlijk gevaar lijk. BUITEféLA&üD België De socialisten en de regeering. Een referendum over samenwerking. De algemeene raad der socialistische partij heeft het program, zooals dat door de resolutie-commissie van het Kerstcon gres ontworpen is. onderzocht. Na zeer levendige debatten nam de raad een resolutie aan, welke elf punten omvat en welke binnen 14 dagen aan de groe pen zal worden voorgelegd. Het resultaat van een referendum zal over de voortzetting van de medewerking aan de regeering beslissen. De raad heeft verder een dagorde aan genomen, waarin aan de socialistischo mandatarissen directieven worden gege ven voor den uitleg der resolutie. Portugal Carmona thans president va n Portugal. De Portugeesche regeering heeft een decreet uitgevaardigd, krachtens hetwelk Carmona tot president der republiek wordt benoemd, totdat een nieuwe presi dent verkozen zal zijn. Het vorige hierop betrekking hebbende decreet benoemde hem slechts tot president ad interim. Italië. Het verdrag met Albanië. „Ontbullinge n". De „Matin" publiceert te gelijk met de „New York Herald" een aantal bijzonder heden „uit de beste bron geput", aangaan de het sluiten van het geruchtmakende verdrag tusschen Italië en Albanië. Volgens het eerste artikel is het ver drag van Tirana, dat „een echt diploma tiek complot wordt genoemd, hetwelk in weerwil van zijn onschuldig voorkomen het evenwicht der mogendheden in Euro pa gaat verbreken", in hoofdzaak bet ge- srrCTAusrincTJTia?QFérrain'0tê Livorno. De Engelscbe premier zou Albanië heb ben overgelaten aan Mussolini; het Rus- sisch-Turksch verdrag zou Engeland bang hebben gemaakt, en daarom zou het toe nadering tot Italië hebben gezocht. De schrijver van het artikel schildert vervolgeia de dagen, dio aan de ondertee- kening van het verdrag voorafgingen. De gezant van Italië in Albanië steldo Ahmed Zoghoe voor, over te gaan tot de erkenning van de beslissing van den go- zantenraad, waarbij aan Italië verlof wordt gegeven om do belangen van Ita lië te verdedigen, zelfs met de wapenen. Ahmed Zoghoe vroeg nog dienzelfden dag. 25 Juni, raad aan den gezant van Engeland, die naar Londen telegrafeerde. Na een protest van sir Austin Chamber lain wien men antwoordde, dat do gezant van Italië zonder bevelen had gehandeld, weïd de zaak in den loop van Juni bes'ist tegengehouden door bet Foreign Office. Maar in Augustus komt er verandering in de Engelscbe poliiiek. De Engelsche zaakgelastigde te Tirana wordt vervan gen, on aan Ahmed Zoghoe laat men we ten: Engeland wenscht, dat de zaak in der minne geregeld worrt met Italië. Den gezant van Italië wordt medegedeeld, dat Mussolini en sir Austin Chamberlain het eens zijn geworden. Middelerwijl had dan ook de samenkomst van Livorno plaais gehad. Vervolgens werden in 't grootste ge heim onderhandelingen gevoerd; maar de schrijver van het artikel beweert, zeer vertrouwbare bron te weten, dat eeni- ge dagen vóór do teekening van 't verdrag twee zakken aan 't adres van Ahmed Zoghoe aankwamen. Een van dio zakken werd bij toeval geopend: hij bevatte Ita- liaansche bankbiljetten. Op hetzelfde tijd stip werd het tegoed van het Albaneesch gouvernement bij de Nationale Bank van Albanië verhoogd met 400.0z0 goud lires. Britse li e togenspraak. De Engelscho officieele draadlooze dienst noemt het bovenstaand artikel een puur verzinsel. Een rondschrijven van Mussolini. Geen represailles meen Mussolini heeft tot de prefecten een rondschrijven gericht waarin wordt aan gegeven, welke taak zij in het openbare leven hebben te vervullen en waarin met name wordt gezegd: Wat er ook gebeurt, of wat er ook met mij gebeurt, het tijd perk van represailles, verwoestingen en geweldplegingen is voorbij. De prefecten zullen met alle middelen manifestaties en zelfs het allerkleinste begin van een betoo ging tegen den zetel van een buitenland schen vertegenwoordiger moeten voorko men en verhinderen. De betrekkingen tus schen de volken zijn te delicaat en kun nen een dergelijke ontwikkeling nemen, dat het absoluut ontoelaatbaar is, dat zij in gevaar worden gebracht door betoogin gen van onverantwoordelijke elementen of van agents-provocateurs. Rusland Moskou blijft ongerust over Litauen. P r o t es t be t o o g i n g togen de „witte terreur." Te Moskou heerscht grrote bezorgdheid over het lot der in Litauen gearresteerde communisten. Gisteren hadden te Moskou groote protestbetoogingen plaats tegen do „witte terreur" in Litauen. De Sovjet-pers wijst er op, dat aan liet hoofd van het Li- tauscho leger loutrr hooggeplaatste Litau- sche officieren van Poolschc nationaliteit staan. c In politieke kringen is men ervan over tuigd, dat het resultaat der omwenteling in Litauen de inlijving van Litauen bij Po len zal zijn. Russische troepen-concentra ties aan de West-grenzen. De Estlandsche bladen bevatten opzien barende berichten omtrent troepenconcen traties in Sovjet-Rusland aan de grenzen Polen, Finland en Estland. Deze maat regelen zouden in verband staan met de omwenteling in Litauen en met de verwach" to onderhandelingen over een garantie pact. Na de jongste tegenslagen op diplo matiek gebied sclii.inen de Sovjet-au'ori- teiten thans te trachten zich door mili'air krachtsvertoon een nieces ?e verzekeren. China. De Chineescho burgeroorlog. De srijd tusschen Noord Ti Zuid Uit Sjanghai wordt gemeld, dat Dinsdag de eerste gevechten tusschen de nationale troepen en de noordelijke lezers in de na- Lijheid van Hang'sj iu, de hoofdstad van de provincie Ts;eki ing, op ongeveer 100 mijl van Sjanghai zijn begonnen. De zuide lijke troepen komen Tsjekian r binnen uit de aangrenzende provincies Kiangsi en Foekien. De eerste gevechten waren niet beslis send, doch de burgerlijke bevolking vlucht reeds uit Hrngtsja. e~.- begeeft zich naar x'rKte uit zuiaenjKen is met DeKenu, van de noordelijke troepen bedraagt zij naar schatting honderdduizend man. Do noordelijken zijn eoed uitgerust, met lich te en zware artillerie, gepantserde auto's etc., die zij uit Tsjang-Tso-lin's arsenaal te Moekden hebhen ontvangen. De toestand te Hankau. Een critieke toestand. Een telegram uit Hankau meldt, dal de C.hineezen Dinsdagavond de Britsche con cessies zijn binnen?edrongen. het douane kantoor en het gemeente-gebouw hebhen bezet en „de Bril ten uit de concessie heb ben verdreven". Chineesche politie pa- rouilleert in de concessie voor h';t hand haven der orde. Hef bericht, dat de Britten verdreven zouden zijn. is onjuist, doch de toestand is wel critiek. Daar de Britsche autoriteiten het on mogelijk achtten zonder van de vuurwape nen gehri.ik te maken de woedende me nivte Chir.eezen teven fe houden, hebben zij de concessie onder controle van de Can tonneesche troepen gelaten De Britsehe autoriteiten zijn van meening, dat onmid delliik opnieuw een crisis zou intreden en dat deze het noodzakelijk zou maken weid te gebruiken om concessie 'e doen ontruimen, indien de Britsche troenen ge dwongen zouden ziïn onnieuw aan land te gaan Het beschikbare detachement ma- TinetToenen was onvoldomdo om de situ atie te beheerschen en het zou. indien het r.ief was tcuegefrokkpn. hef ondersnit dolven henhen. waardoor de burgerlijke bevolking in gevaar zou zijn gebrach. De handelshuizen. In verband mot de zeer ernstigo situ atie zijn de handelshuizen in do Britsche concessie to Hankau voor onbepaalden tijd gesloten. Men sluit de mogelijkheid Tan een ontruiming der concessie niet uit. Amerika DE KERKVERVOLGING IN MEXICO. De actie der Katholieken. Uit de stad Mexico wordt aan do „Msbd geschreven: De boycotbeweging ia op vele plaatsen zeer verflauwd, maar zulks is minder, daar Calles zelf voor herleving schijnt te hebben gezorgd in den vorm van allerlei dwaze wetten, terwijl ook de hemel schijnt mede te helpen; immers hebben wij hier vele overstroomingen gehad, de katoenoogst is vanwege de lage prijzen in de Vereenigde Staten misere, de daling van den zilver- prijs heeft verder mede geholpen om den toestand ondraaglijk to maken. Daar komt nog bij, dat de vorige president Obregón bankroet was en pallos noodzaakte hein iiefst negen mbillioen pesos af te dragen. Deze negen millioen pesos werden uit de schatkist gestolen en zoo verdween een ge deelte van de dekking van den zilveren waardoor natuurlijk de geheolo handel ia ontwricht. verspreiding van Katholieke vlug- :chrif(en is verboden en wordt ten streng ste belet. Ook natuurlijk het aanplakken van circulaires, maar daar word wel iets op gevonden. Zoo blindoekt men b.v. een partijtje bondon en laat de beesten los, waarbij do honden een opschrift dragen getiteld: Calles is blind voor de behoeften van het Mexicaansche volk! Laatst vond men weder iets nieuws. Ge durende eenige weken waren er in de stad elo aanplakbiljetten, welke luidden: Za terdag den zoovoolsten groot luchtgevecht door acrobaten! Iedereen, de politie incluis dacht, dat bet om een of andere circus- vertooning te doen was maar hoe groot was de verwondering, toen op den bewus- ten Zaterdae honderden ballons opgineen verschillendo wijken der stad, welke ballons op zekere hoogte gekomen uiteen barstten en een regen van propaganda lieten neerregenen gedrukt op dunne vel- eties papier. Er worden allerlei blaadjes gedrukt, om. „Le Tirania" waarvan natuurlijk de ersnreiding verboden is. Verder een cou rantje getiteld „Desde mi sotano" (Vanuit mijn keldert hetwelk in groot geheim wordt gedrukt, want wordt men bij het vex- proideu, lezen of drukken betrapt, dan enaf men de eevangenis in en wordt men in de kelders van de politie gestopt, waar men eiken avond oen koud waterbad krijgt. Perils worden volgens officieele gegevens vijfhonderd drukkerijen gesloten. Des Zondags zijn do kerken goed gevuld en lezen leeken de miseebeden, afgewisseld door bet bidden vin den rozenkrans. De geestelijkheid blijft tronw en vele pries ters verkeeren in zoor slechte finajic'eele omstandiehedon en worden door de Ver- eenieing tot Behoud van het Geloof gehol pen. Van deze veropnieing zijn vele Mexi canen lid; er wordt al het mogelijke ge daan om de Kerk in deze droevige om- landigheden tc liuln te komen Verwacht wordt dat de strijd zeer lang zal duren en men vertrouwt op hulp van boven; de bisschoppen hebben nlle gewelddaden len R~"{re-rï4ï-trtfWffYyTvL. De Encycliek van Z. gepubliceerd on 23 November, is hier nog steeds onbekend. Een succes tier rebellen. Het centrum der zilve r-m ij n e n Zacateas genomen. In Mexicaansche handelskringen wordt erkjaard, dit de stad Zacateros. een cen trum van zilvermijnen, door 2000 opstan delingen onder bevel van generaal Gallc- gos, is in-genomen. Fr eaan geruchten over verscheidene opstanden in andere deelen van het land. waar ook benden aan bet werk ziin, die ^eren dag afschuwelijke misdaden be- HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De Belgische socialisten en üe regeering. „Onthullingen" over het Itnliaansch— Albaneesch Verdrag. De toestand te Hankau. Gevechten om Sjanghai begonnen. BINNENLAND. Een beschouwing over het autobusbe drijf der Spoorwegen. (2o blad'). De Kohier van Koophandel te Haar lem over de onbewaakte overwegen. (2e blad). Uit den Delftschen Raad. In de gisteren gehouden zitting van don Raad van Delft heeft do burgemeestor, mr. G. van Baren, medegedeeld dat dit jaar vele gewichtige vraagstukken den raad ter beslissing zullen worden vnorgo- legd o.a. de verbreed ing van den Haag- weg, bouwen van een abattoir, stichten eenor zweminrichting, het hoogst belang rijke rioleerinesnlnn, definitieve vaststel ling van het uitbreidingsplan in den Voor- dijkshoornschen polder en het vraagstuk der havenruimte. Een bedrag van f28.000 word beschik baar gesteld uit het Uitbreidings- en Ver nieuwingsfonds van be electxiciteitsbo- drijf voor het plaatsen vnn een transfor mator station langs den Voorweg te Zne termfer en voor het leggen van een hoog spanningskabel aldaar. Om artikel 40 van het Bezoldigingsbesluit In zake het door den O. B. P. T. T. te gen den Staat govoerdo proces wegens de intrekking van artikel 40 vnn het Bezol digingsbesluit zullen de pleidooien voor cassatie voor den Hoogen Raad plaats vindon op 14 Januari a.s. Tot hoofd der St. Canisiusschopl te Haarlem is in de plaats van den lieer D. Wl]7er'aau uitf A„lm<, nmlor- Men is voornemens te Haarlem een R. K. School voor Montessori-voorberei- dond onderwijs to stichten. De beer W. M. van Hulzen heeft zijn benoeming tot lid van den Raad (vaca ture M. J. Oosterling) niet aangenomen. Aan de beurt van opvolgen is thans de heer W. J. Middelwoerd. De gowone audiënties van den minis ter van onderwijs, kunsten en wetonschnp- pen en van don minister van marine a. i. zullen a.8. Maandag niet plaats hebben. peso, die thans tien percent disconto doet, lent. BIf^£f$|ILAftlD STATENKIESKRING GOUDA. Vergadering van do R. K. Centrale. Do R. K. Ccntralo Kiesverecniging „Sta- tenkieskring Gouda" houdt een aloemoc- no vergadering op Zaterdag 15 Januari 1927, des namiddags uur, in het Ge bouw de- R. K. Lecsvereeniging. Westha- ven Gouda. De a - enda vermeld o.m.: Medegedeeld zal OA. worden (behoudens goedkeuring door de Algemene Vergadering): a. Het aantal candidnten op de defini tieve CT-osliist zo 1 10 bedragen. b. Do termrn, waarbinnen de namen der can did aten bii het, Bestuur moeten i geleverd zijn, is 27 Januari (dus voor 27 Januari). c. De stemmingen voor do definitieve groslijst- in de plaatselijke lriesvereenicrin- gen moeten ziin geëindigd voor 10 Febr. d. Op Zondag 13 Febr. zal de uitslag door bet Bestuur worden vastgesteld. Rekening en verantwoording door den penningmeester. (Indien mogelijk) Vaststelling van het nieuwe reglement. (Als gevolg van punt 6). Verkiezing een nieuw bestuur. Koninklijke Besluiten. Rechterlijke Macht. Benoemd tot officier van justitie bij do rechtbank: te Arnhem mr. E. J. H. M. van Riickevorscl, thans idem to Roermond Roormon l mr. A. F. M. Steenberghe, thans idem to Winschoten; te Winschoten mr. E. H. Hijmnns, thans subsituut-officicr van Justitie bij do rechtbank te Alkmaar; tot raadsheer-plaatsvervanger in het gerechtshof te Arnhem mr. H. O. van KI ef fens, oud-officier van Justitie bij de recht bank te Arnhem. Veeteeltconsulenten. Eervol ontslagen als Rijksveeteeltconsu lent ir. J. G. Tukker to 's-Gravcnhagc; hij benoemd tot Rijkspluimvocteeltconsu KEBtflFUWS In Pauselijke audiëntie. Men schrijft aan de „Msb." uit Rnmo d.d. 4 Januari: Mgr. Clacssens en dr. Vriens van de Indische Missievcreeniging werden lie den door Z. H. den Paus in particuliere audiëntie ontvangen. De Paus interes seerde zich zeer voor het werk der ycr- eeniging en prees hoog den missie-ijver van Ncdcrland's Katholieken. De R.-K. kerk aan het Rusland te Amsterdam. In verband met den bouw vau een nieuw R.-K. kerkgebouw in Amsterdam- West, zal de RK. kerk van St-Augusti- nus aan het Rusland worden gesloten. Do bediening van de nieuwe kerk is op gedragen aan de Paters Augustijnen Aan do kerk is nog geen bestemming gegeven. E MJlöSTREEK- ALPHEN AAN OEN RIJN. Muziek en tooneel. Een genotvolle avond, welke de Harmonie-Vereeniging Leo XIII ons gister weer hoeft gegeven. Jammer intusschcn dat de belangstelling niet grooter was, want hetgeen ten go- hoore werd gebracht was zeker het be luistoren waard. De avond werd door den Voorz. der vereeniging, den beer van der Kant, met een kort woord geopend, waarna werd aangevangen met de afwik keling van het muzikale programma. Voor de pauze worden een vijf-tal muz.ek- nummera ton gehoore gebracht, waarvan „La vic Champótre", fantasie van Z. BajiLS, bijzonder mooi werd vertolkt. Het eerste deel van den avond werd besloten met het optreden onzer bekende humo risten, de hoeren v. d. Louw, Vergeer on Ruijzenoars, die mot eenige luimige voordrachten voor do noodigo afwisseling zorgden. De pianobegeleiding was bij den heer S. van Leeuwen in goede handen. Het overige deel v in den avond w rd weder mot een vijftal muzieknummers aangevuld, waarbij de Harmonie hl ijk gaf, dat zij onder leiding van haar be kwamen Directeur, den heer J. van der Kaai uit Leiden op den goeden weg is. Do

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1