irgang. DINSDAG 4 JANUARI 1927 No. 5456 MENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling 19 cent per week 12.50 per kwartaal enteD 20 cent per week 12.60 per kwartaal, post I 2.95 per kwartaal. Btreerd Zondagsblad i* voor de Abonné'e ver tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bg voor- Afzonderlijke nummers 5 ct, met Geïllustreerd jlad 9 ct Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 a POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT Gewone advertentlên 30 cent per rog») Voor Ingezonden Mededeelmgen word! hel z dubbele ran bel tarief berekend Kleine adverlantiën, ran ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd bunr 'an ver huur, koop en verkoop I 0.50. NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN- BERICHT. r Met ingang van lieden is door ons aan 'den heer P. G. MULDER te Rijnsburg eervol ontslag verleend als agent - onzer courant. Do waarneming van het agentschap zal voortaan geschieden door den heer A. MULDER, Heerenweg, Rijnsburg, tot wien men zich gelieve te wenden voor het opge- yen van Advertentiën en Abonnementen. DE DIRECTIE. V De „N. Rott. Crt." en de Ka- tholieken-vervoiging in Mexico. Leest nu 'ns, hoe de „N. Rott. Crt." een buitenlandsch overzicht op Oudejaars avond schrijft over de Katholieken-vervol ging in Mexico: Do Mexicaansche regeering ligt overhoop met den R.-K. clerus en in dat conflict weet geen der partijen van wijken. De mérites van het geval zijn van hieruit niet volledig en on bevangen te beoordeelen, doch men moet voor kerk en staat beide hopen, dat het conflict zoo spoedig mogelijk zal worden bijgelegd. Een der punten in het geding is, dat de regeering de kerken, kerkelijke sie raden en kunstvoorwerpen e.d. be schouwt als nationaal eigendom, waarover zij aan de geestelijkheid de vrije beschikking laat, echter on der voorbehoud van inventarisatie. Tot die inventarisatie was de geeste lijkheid niet bereid mede te werken. De regeering nam toen dwangmaat regelen. Heel eenvoudig, zooals U ziet. 't Is een „kwestie", zooals er zoovelen zijn: waar twee kijven enz. Dat bisschoppen, priesters en geloovi- gen, omdat zij opkomen voor de rech ten der Kerk, voor Dezer vrijheid, worden gevangengezet, getyranniseerd och, dat zij „de mérites van het geval", waarover wij immers op zbo'n afstand moeilijk kunnen oordeelen, niet mogen veroordeelen, althans zeker niet Galles en zijn trawanten. En dat durft zich dan beroemen op li berale verdraagzaamheid, op vrijzinnige.... breeddenkendheidl Daar is in de „N. R. Crt." aan het woord Holland op z*nsmalst; maar dat Holland doet zich toch zoo groot en zoo voornaam voor. BUiTEHLAMD België De politieke gezindheid in Eupen en Malmédy. Zes bladen vragen een volks stemming. Zes bladen uit Eupen-Malmédy hebben op Nieuwjaarsdag een manifest gepubli ceerd, waarin wordt betoogd, dat sedert het referendum van 1920 ondèr de bevol king een verkeerde gezindheid bestaat, die voortspruit de de verwarde uitlegging van de ware politieke gevoelens. Als eerste daartoe bevoegde vertegenwoordigers der bevolking vragen de zes bladen aan-de Bel gische regeering een geheime en vrije stem ming te houden over de gevoelens der be volking. Drie andere, eveneens in Eupen-Malmé dy verschijnende bladen, hebben hel mani fest evenwel niet opgenomen. Duitschland Een tegenhanger der Haas-affaire. Een houthandelaar te Freiburg onschuldig verdacht. De beruchte Hamhurgsche affaire-Haas heeft een niet minder scnsationeelen te genhanger gehad te Freiburg. De Freihurg- sche houthandelaar, dr. Hermann Him- melsbach, is n.l. het slachtoffer geworden van een schurkenstreek, die in zooverre gelukt is, dat reeds een vóór-onderzoek wegens aanstichting tot moord tegen hem was ingeleid. Door valsche verklaringen onder cede van een afpersconsortium, werd hij er van beschuldigd, het denkbeeld te hebben geopperd, den uitgever van het Berlijnsche vaktijdschrift „Der Holz- markt", Otto Fernbach, uit den weg te ruimen. Reeds was een arrestatiebevel te gen dr. Himmelsbach uitgevaardigd, toen op het laatste oogenblik het bedrog aan het licht kwam. Het vóór-onderzoek werd onmiddellijk stopgezet en de beide afper sers, Breslauer en Schneider, te Berlijn geaxersteerd. Be firma Himmelsbach was in een groot aantal processen gewikkeld, die in verband stonden met de beschuldiging, te gen de firma geuit, dat zij in het bezette gebied ten nadeele van het Rijk cn ten voordeele van de bezettingsmogendheden groote uitgestrektheden land zou hebben cntboscht. De voornaamste bestrijder van Himmelsbach was de uitgever der „Holz- markt", Otto Fernbach, tegen wien ile firma Himmelsbach een aanklacht wegens belcediging had ingediend. In eerste in stantie was Fernbach vrijgesproken, doch in tweede instantie werd hij veroordeeld. Na afloop van het eerste proces van de firma Himmelsbach werd een stroom van anonyme brieven ontvangen, waarin de firma voor alles en nog wat werd uitge maakt. Bovendien meldden zich talrijke personen aan, die „materiaal" aanboden. Zoo geschiedde lief. dat, toen dr. Him melsbach zich te Berlijn bevond, iemand, die zich Breslauer-noemde, aanbood, be langrijke onthullingen te doen. Hij zeide in vijandschap met Fernbach te leven. Breslauer en zijn vriend Schneider ver klaarden zich bereid, onder eede te be vestigen, dat op een geheime bijeenkomst te Darmstadt besloten was. de firma Him melsbach to vernietigen. Dr. Himmelsbach ging niet op het aanbod in, doch ver langde nadere gegevens. Hij gaf tevens zijn advocaat opdracht, het spoor deT bei den na te gaan. De advocaat kreeg de slechtst mogelijke inlichtingen omtrent Breslauer en zijn vriend. Enkele weken hoorde men niets meer. Op zekeren dag verscheen Breslauer even wel na do bespreking met Himmelsbach bij Fernbach en deelde hem mede. dat Himmelsbach hom had gevraagd, of het niet mogelijk was, Fernbach uit den weg te ruimen. Breslauer on Schneider ver klaarden zich bereid, deze mededeeling onder eede bevestigen. Daar de verkla ringen der beiden nauwkeurig met elkaar overeenstemden en de rechter bovendien den indruk had gekregen, dat een men- schenleven bedreigd werd. gelastte hij, c-en vóór-onderzoek in te stellen. Voordat echter tot de arrestatie van Himmelsbach werd overgegaan, werden gelukkig nog inlichtingen naar de voorge schiedenis der aanklagers ingewonnen. Ook werd do leider van het Berlijnsche filiaal dor Gr ma Himmelsbach. oen zoon van dr. Himmelsbach. gehoord. Uil deze verklarinc bleek de vollediee onschuld van dr. Himmelsbach. Het selnjni vast te slaan, dal Breslauer van Fernbach groote bedragen ontvangen heelt; men spreekt zelfs van duizenden marken. Frankriik. Een eerste restitutie. De Parijsche correspondent van de „Msb." schrijft; Briand heeft als minister van buiten- landsche zaken bij de kamer een wets voorstel aanhangig gemaakt, waarvan eenige artikel als volgt luidt: ..Een subsidie van 500.000 francs, te nemen uit het overschot van de liquidatie der goederen, toebehoord hebbende aan de congregatie der Carmelieten van de Rue Denfert Rochereau, is toegestaan aan de Japanscho sociëteit, genaamd „Maria Kwai Shadan". ten gebruike voor den we deropbouw van haar schooliniichtingen te Yokohama, verwoest door de aardbeving van September 1923". Dit van de berooving der congregatie afkomstig geld wordt dus nu gebruikt, om als „subsidie" gegeven te worden turn ae „in Frankrijk wettelijk ontbonden con gregatie der Marianisten, of „Sociëteit Wij willen voor het oogenblik niet stil staan bij het feit. dat subsidies in Jen re gel een meer genereus karakter hebben, dan het eenvoudig teruggeven van een deel (en welk onooglijk klein deel nog maar) van het den begiftigde ontnomen geld, doch alleen wijzen op het feit dat Frankrijk om het behoud van het Fran- sche onderwijs in Japan weer genood zaakt is, de congregaties to hulp te ko men. Het noodlottige van de Corubistischo politiek voor den Franschcn. invloed bui ten de grenzen gaat men meer en meer in zien, en wie zou er zich niet over verblij den. Maar do verwoestingen binnen de grenzen aangericht zal men die eindelijk ook eens gaan bekennen? De actieve franpaise. Naar do „Germania" uit Parijs meldt heeft de kardinaal-aartsbisschop van Pa rijs in een herderlijk schrijven aan de ka tholieken verboden litLte zijn van de Liga der „Action Franpaise", daar de leerstel lingen onvereenigbaar zijn met die van het katholieke geloof. De Balkan Een Turksch-Joego-Slavisch verdrag? Volgens geruchten uit Constantinopel, is de ondertcekening van een Turksch-Joe go-Slavisch verdrag aanstaande De En- gelsche bladen voegen hieraan toe, dat in verband met de jongste Ilaliaanscne poli tiek in den Balkan en met name in Al banië een dergelijk verdrag tusschen twee mogendheden, die beido gelooven redenen te hebben wantrouwend te zijn tegenover Italië, geen verwondering behoeft te ba ren. Ook in do Jocgo-Slavische pers zou een desbetreffende mededeeling zijn ver schenen. Amerika De troebelen in Nicaragua. Nieuwe nederlaag der conservatieven. Volgens de vertegenwoordigers van do liberale regeering in Nicaragua hebben de liberale troepen aan die van president Diaz opnieuw oen nederlaag toegebracht en wel te Telica, bij Lcon. Zij maakten een aanzienlijke hoeveelheid oorlogsmate riaal buit. In de jongste gevechten bij Las Perlas werden door de liberalen 300 ge vangenen gemaakt. Volgens do laalsto berichten, zoo wordt uit Managua gemeld, is do slag bij Las Perlas een van de bloedigste van den thans aan den gang zijnden oorlog ge weest. Op een totaal van 1900 liberale en 1300 conservatieve troepen zijn 302 man gedood en 150 gewond. Er werden geen pogingen gedaan om de dooden te begraven, terwijl tal van ge wonden zieltogende in de naburige moe rassen werden achtergelaten en andere aan muskieten en wilde dieren ten prooi vielen Duizenden gieren cirkelen thans boven het slagveld. Een veteraan uit den groolen oorlog, die bovendien in tal van revoluties in Cenlraal-Amerika heeft mee gevochten, verklaardo aam den correspon dent van Reuter, dat hij nog nooit een zoo verschrikkelijk slagveld bad gezien. Hij kon de vreesclijke loon celen, welke zich na den slag afspeelden, niet aan schouwen, en viel bewusteloos neer. Een algemecne mobilisatie der Conservatieven? Een Reuter-telegram uit Managua meldt nog, dat do commandant van de conservatieve troepen hoeft medegedeeld, dat het noodzakelijk zal zijn, allo licha melijk geschikte mannen tusschen de 12 en 50 jaar op te roepen. China. De toestand te Hankau. jj e concessies u^Suiiermd door marine-troepen. De situatie is te Hankau thans van dien aard, dat het geringste incident tot de ernstigste moeilijkheden kan leiden. Den Kanton-minister voor Buitenlandsche Za ken is medegedee'd, dat hij stappen moet doen om een eind te maken aan het gooien met steenen naar buitenlanders en het binnendringen van gepeupel in het gebied der concessies. Als hij daarin niet mocht slagen, zal de Engelsche admiraal zich tot ingrijpen genoodzaakt zien. Dank zij het aan land brengen van ex tra marine-troepen is de Nieuwjaarsdag zonder belangrijke incidenten verloopen. Zondag evenwel is een groep Chineezen in uniform het terrein van do Britsche Hankau-club binnengedrongen. Zij plukte daar de bloemen uit de perken on maakte het zich op de grasvelden gemakkelijk, politie beval hun het terrein te verlaten, doch zij gingen niet. Daarop zeide een in specteur van politie van. zijn revolver ge bruik te zullen maken, als da Chineezen niet aan zijn sommatie voldeden. Toen daarop een patrouille matrozen kwam aanmarcheeren, kozen de indringers ijlings het hazenpad. De extremistische agitatoren op vak- vereenigingsgebied hebben gisteren den gelieelen dag demonstraties geleid en ook heden zijn er weer tal van redevoeringen gehouden. Daar gevreesd werd, dat de menigte er toe gebracht zou worden de buitenlandsche concessies binnen te drin gen, waren daar zij wijze van voorzorgs maatregel alle beschikbare troepen opge steld. De morgen verliep zonder inciden ten, doch in den middag trachtten eenige Chineezen de concessies van den Zuidelij ken kant binnen te trekken. Zij werden echter door de soldaten teruggedreven. De Ghineesche studenten hadden een groot diner aangericht op Nieuwjaarsdag, waar talrijke opwindende toespraken zijn geboudon. Er werd op aangedrongen in geen geval bij Engelsche ondernemingen in dienst te treden. Do- zoon van Soen- Yat-sen was een der voornaamste spre kers. Nederiantisch UosMndië DE OPSTAND IN W.-SUMATRA. Hoe de onlusten begonnen. Woning van een stationschef met bommen bostookt. Uit Padang wordt het volgende volle dige relaas over de gebeurtenissen in deze streek geseind: In den nacht van 1 op 2 Januari werd een kampement veldpolitie te Moeara Klaban aangevallen door 50 rooden, die een deel waren van een bende van 200 man, die het voornemen hadden, Sawah Loenloh af te loopen. Do aanval werd afgeslagen. Versterking in auto's uit Sawah Loenloh kreeg aanraking met een ander dool van de bende van 40 man, die langs het ravijn optrokken. De bende werd terstond aangevallen cn vlucht te met achterlating van twee dooden en n gevangene, 's Nachts drie uur kroeg veld politie, clie to hulp kwam, contact met rooden, die langs don weg Sawah Loenloh trachtten te bereiken. De telegrafische verhindiug met Siloengkaai is verbroken, 's Morgens vroeg rukte de assistent-resi dent van Sawah Loenloh op met drie en een halve brigade veldpolitie naar Si- loengkan, alwaar 60 man op het stations- emplacement werden aangetroffen. Zij werden aangeroepen, ten einde lo onder zoeken, of hot goed dan wol kwaad volk was. Do bende bleef bij liet station staan, waarna de assistent-resident omzicliiig de spoorbaan naderde. Ongeveer op 20 meter afstand deden 20 personen met de blanke wapens een aanval. Onzerzijds werden twee man van de veldpolitie door paranghouwen niet levensgevaarlijk ge wond. De tegenpartij kreeg 7 dooden. De rest is gedeeltelijk gevlucht, gedeeltelijk gearresteerd. De inventaris van het sta tion is vernield. Naar de stationschefswo ning is met bommen geworpen; deze is daarna afgebrand. Do stationschef is niet gedeerd. De hulpcommies is gevlucht en nog niet gevonden. Te Siloengkan is de spoorbaan versterkt. De telegraaflijnen op de grens van hot Soloksche en Tanah Datar zijn doorgesneden, maar in don loop van den dag hersteld. Do woningen van de klerken Ie Soebissie in het Solok sche en de woning van den assistent-resi dent en van den oppasser van Pengoeloe zijn vernield. De inwoners zijn gevlucht. Des -morgens om halfacht is een omnibus uit Tandjong Ampoeloe, waarop de roode vlag door een demang geplaatst werd, bij het kampement van de veldpolitie te Moe- ara Klabang gedwongen te stoppen. De inzittenden, de hoofdaanleggcrs Datoek- bidjo en 10 anderen, allen gewapend, waaronder met beaumont-gewcren, wer den allen gearresteerd. De verbinding met Sidjoengdjoijg is verbroken, waarop de assistent-resident van Sawah Loenloh trachtte met den trein Moeara lo bereiken Bij den uitgang van do tunnel is hij go- stuit op 20 met klewangs bewapende per sonen, waarvan er 12 werden gearres- residenr~f8 ha hot doorrijden flink?tCw schoen. Het vuur werd beantwoord. 'Twee kilometer verder bleken allo laschplaten van de rails los. Het kamponghoofd te Padang Siboesoek is vermoord. De organisatie ontdekt. Ancta seint uit Pakunbang: De organi satie voor een opstand in Zuid-Sumalra is ontdekt. Tien personen zijn gearres teerd, waaronder een gemeenteraadslid. Het bestuur behcerscht den toostand. BINHENLAJD DE RIJWIELBELASTING. Dc aandacht wordt or op gevestigd, dat na 6 Januari de controle op do uitvoering der rijwielbelastingwet wordt hervat, zoo dat op dien datum de rijwielen van bclas- tingplaatjes moeien zijn voorzien. Nedcrlandsch gedistilleerd in Frankrijk. De invoer vrijgesteld. Dc invoer in Frankrijk van gedistilleerd uit Nederland, waarvoor de Nederland- sche Kamer van Koophandel zich do laat ste weken, in overleg met het gezantschap, volgens een onlangs geplaatst bericht, zeer ingespannen heeft, is thans vrijgesteld, mits do omvang dien van 1913 niet over schrijdt. Daar deze hoeveelheid vrij groot was, heeft dit voorbehoud niet veel te be- tcekenen. Vermoodclijk verschijnt het be trokken besluit Woensdag in het Journal Officiel. Uit het Steenhouwersbedrijf. Het contract opgezegd. Naar „Het Volk" verneemt, hebben de samenwerkende organisaties in het bouw bedrijf het collectieve contract in het steenhouwersbedrijf opgezegd. Gevraagd wordt invoering van vacan- tiedagen en verbetering van de verhou ding der loonen in de verschillende plaat sen onderling en in verhouding met de overige loonen, die in het bouwbedrijf be taald worden. KERKftlEUW^. BENOEMINGEN. Z. D. H. de Bisschop van Haarlem heeft benoemd tot kapelaan te Amster dam (H. Gerardus Majella) den Weleerw. Heer H. Ulloman; to Roclofarcnds- Ycen, den Weleerw. Heer P. J. de Wit, en tot Assistent te Vlissingcn, den Wel eerw Heer G. C. M. van Dijk, beide laat- sten 19 Dec. 1.1. priester gewijd. H. ALOYSIUS-FEESTEN TE ROME. n. Men schrijft nog uit Romo d.d. 31 De cember aan do „Msbd.": Gisterenavond, na de plechtige diensten 'n St. Ignatius, waarbij de kerk niet al leen overvol was, maar de menschen heel HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Tusschen de conservatieven en de libe ralen in Nicaragua is een bloedige veld slag geleverd. De Zwarte Zoc-express Boekarest- Constantza ontspoord; acht dooden. (Builenl. Berichten, 2de blad). Nadere bijzonderheden omtrent de on lusten in West-Sumatra. (Ned. O.-IndiS, le blad) BINNENLAND. Benoemingen in het Bisdom Haarlem. ■(Kerknieuws, 1ste blad). LEIDEN. Een vreemde smokkcl-geschiedenis niet droeven afloop. Een Amsterdamsch inspecteur door een Leidschen rechercheur geschoten; de is overleden. Onze Geïllusireorte Pagina Do photo-pagina geeft o.m. photo's van; do nieuwe burgemeester van Culemborg do heer J. Kustra, do oud-Rijksbouwmees ter de heer G. H. Peelers, de oud-praepo- ratpr aan het Rijksmuseum v. Nat. His torie do heer A. Kohlbeck; onthu'ling monument voor den leerling-machinist K. v. Ettekoven, orrigekomen bij het spoor wegongeluk nabij Do Vink. to Oud-Leua- den. het voorplein vulden, werd do relikwie van St. Aloysius in stillen stoet naar St. P-eter overgebracht. In do omgeving van St. Piotêr aange komen, vond de stoot do straten aldaar verlicht en het volk jubelde voor do ont vangst djer relikwie. Ovoral bloemen on klceden en kaarsen voor do vensters, over al lofzangen voor St. Aloysius. Vcreoni- gingen trokken met vaandels voorop en een groote menschen-mcnigle liep mot fakkels vóór do relikwie, werd de relikwie geplaatst op een vè£- hevenhcid voor het Conh'ssie-altaar. Nieuwe missie der Nedcrlandsche paters Carmelieten. Op verzoek van Z. H. den Paus hebben de Nedcrlandsche Paters Carmelieten, dio thans bijna vijf en twintig jaar in Bra- zi'ië werkzaam zijn, oen nieuw missiege bied aangenomen op de grenzen van Bra zilië, Boliviö en Peru, het zoogenaamde Territorio de Aquiry, gewoonlijk Acre ge noemd. Oorspronkelijk werd dit gebied als tot Bolivië behoorond beschouwd. Het werd echter bevolkt door kolonisten uit Brazilië, die er den rijkdom van ontdek ten. Toen Bolivië er een geregeld bestuur wilde inrichten en belastingen ging hef fen, stuitte het op hevig verzet. In den zomer van 1899 riep een Spaansch avon turier Rodriguez Aries het tot een vrij staat uit. Na korten tijd word het echter mal behulp van Brazilië weder aan Boli vië onderworpen. Brazilië behield daar bij cchcr groote belangen in de streek en verzetto zich sterk, toen Bolivië hot wilde verpachten aan oen syndicaat van Noord- Amerikaansche kapitalisten. Na veel on derhandelingen ging in 1903 het gebied bijna geheel over aan Brazilië tegen een schadevergoeding van 24 millioen gulden. Het ligt aan de voeten van de bergketen - van do Andes op gemiddeld 10 graden Zuiderbreedte en 70 graden Westerlengte. Door immigratie neemt do bevolking vrij sterk toe. Thans wonen er op een opper vlakte grooter dan heel Nederland onge veer 100.000 menschen van allerlei natio naliteit, hoewel in hoofdzaak Brazilianen. Deze in betrekkelijk korten tijd geïmmi greerde bevolking, over allerlei ontgin- ningsvelden en cultures verspreid, heeft aan het gebied niet den meest gunstigen naam geschonken, wol steeds meer do aandacht gevestigd op den rijkdom van den bodem, waarin goud, petroleum en steen kool worden gevonden, terwijl de voor naamste cultuur die van rubber is met eén jaarlijksche opbrengst van meer dan 2000 ton. In en bij het gebied ontspringen verschillende zijtakken van den grooton Amazonenslroom. Do voornaamste, waar in de Acre uitmondt, is de Purus, die niet ver van Manaos in de Amazonenrivicr stroomt. De uichtstbijliggendo groote zee haven is die van Lima, de hoofdstad van Peru. Als eerste overste van dit nieuwe missiegebied, dat weldra tot een zelfstan dige Prelatuur of Prefectuur zal worden verhevc-n, is aangewezen de Hoogeerw. Pator Eliseus van do Weijer, O.Carm. uit Harderwijk, reeds bijna 20 jaar in Brazi lië werkzaam en thans Prior te Rio de Janeiro. Met hem vertrekken reeds do volgende maand naar het nieuwe missie gebied Pater Michael Jonkers, O.Carm. uit Vlierden bij Eindhoven en oen Ha- liaansche Pater Carmeliet, Enricc Ciuiü uit Florence, beiden ook roods ecnigc ja ren in de Nedcrlandsche missie der Pa ters Carmelieten in Brazilië werkzaam.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1