NIEUWJAAR.
18e Jaargang.
VRIJDAG 31 DECEMBER 1926
No. 5454
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Vooi Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwortaaL
Franco per post i 2.95 per kwortaaL
Bet GeÜlustreékl Zondagsblad ie voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, b\j voor
uitbetaling. Afzonderlijke nmnmers 5 ct, met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct
Dit nummer beslaat uit zeven bladen, waaronder
liet Geïllustreerd Zondagsblad.
Morgen Nieuwjaarsdag, zal
„De Leidsche Courant" niet
verschijnen.
Het jaar is weer uit en ten einde ge
leefd.
Hebben wij het jaar werkelijk met
bewustzijn beleefd?....
Wij boorden onlangs de opmerking
maken, dat do menschen in onze drukken,
jagenden tijd niet meer leven, maar....
worden geleefd! 't Is verklaarbaar,
maar het mag toch niet zoo wezen: Wij
hebben met onze verantwoordelijkheid te
dragen, wei-bewust, alle dagen van 't le
ven, door onze tijdelijke verblijfplaats
been, naar de eeuwigheid, waar wij re
kenschap zullen moeten afleggen voor de
gave van den kostbaren tijd, van het waar
devolle leven.
De Oudejaarsavond is daar nu weer,
om ons los te rukken uit de sleur {van
bet geestelijk-trage of onbewuste doen en
niet-doen en ons te plaatsen voor de
groole werkelijkheid van het
leven, welke is: de vergankelijkheid
van alles, behalve van wat voor God*" is
verricht o f verzuimd!
En op den Oudejaarsavond ligt dat
verzuim ons heel boven in het bewust
zijn.En wij overdenken het.... Eu:
Niemand weet, of God ons nog weer
een vol jaar den werktijd van het
leven zal laten; daarom moet 't nu ernst
zijn, krachtig-dringenide ernst, met onze
voornemens, om het leven nu goed of
nog beter te gaan leven....
En de lichtend aanbrekende Nieuw
jaarsdag zet die voornemens in gang.
Nieuwjaarsdag is voor den Katholiek
heel wat meer, dan een dag, die aan con-
ventioneele plichtplegingen wordt be
steed en, zooals men dat vaak ziet, door
een speciale uitgelatenheid binnens- of
buitenshuis wordt bedorven.
Wij wenschen dien dag anderen alle
goeds, en onze wenschen zijn oprecht en
hartelijk, omdat wij onze medemenschen
liefhebben. Maar ook en op do eerste
plaats moeten wij het ernstige voornemen
maken, dat het nieuwe jaar voor ons
zelf zal zijn waarachtig": een Zalig
Nieuwjaar.
Het Katholieke openbare leven zal ook
iu 1927 weer onze toewijding vragen.
Wij zullen daarvoor niet onverschillig
mogen zijn, omdat het ons niet onver
schillig kan laten, of men Gods wil en
wet in het openbare leven al dan niet
wordt rekening gehouden.
Dit jaar zal ook speciaal veel geëischt
worden van onze activiteit op politiek
terrein door de Staten- en Gemeenteraads
verkiezingen.
En, als men ons nu nog zou vragen:
Waarom dit alles, en zou zeggen: daar
aan doen wij toch niet mee, dan willen
wij, kort en waar, dit daarop antwoorden:
Ieder Katholiek Nederlander betreurt
en veracht de schandelijke Katholieken
vervolging in Mexico. Maar iedere Ka
tholieke Nederlander moet ook weten,
dat in Mexico nooit zulk 'n toestand voor
de Katholieken zou zijn mogelijk gewor?
den, indien de Katholieken daar met
toewijding èn met eensgezindheid in het
openbare leven voor hun rechten en hun
erkoiujiing waren opgekomen.Dat mo
gen ue lauwen en onverschilligen op het
terrein van het openbare Katholieke leven
'ns meer overwegen en dieper doorden
ken! 'n Nieuwjaars-overweging.
In het Katholieke leven van stad en
gewest, met zijn verscheidenheid en veel
zijdigheid van uitingen, hoopt het Katho
lieke dagblad, met Gods hulp, de plaats
in lo nemen, waartoe het is geroepen.
Wij hopen, dat wij op het einde van 1927
mogen verklaren, wat wij ook nu kunnen
zeggen, met dankbaarheid: Het Katholieke
dagblad heeft in het afgeloopen jaar
wèèr verhëugend-veel gewonnen in uitge
breidheid van abonnementen-tal, en in
het klaarblijkelijk medeleven van de Ka
tholieken in stad en gewest, die het be
schouwen als hun blad, dat hun geeft
aan nieuws en voorlichting, wat zij noo-
.dig hebben en verlangen.
Wij wenschen al onzen lezers en vrien
den een
ZALIG NIEUWJAAR.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 s POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
O wo no advert ootlën 30 cent per reg«x
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bet
5 dubbele vhd het tarief berekend. 5
Kleine advertentlftn, van ten hoogste 80 woorden, waarfo
betrekkingen wordep aangeboden of gevraagd, huur en ver»
hoor, koop en verkoop IÓ.50.
MR. A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN.
Burgemeester van Leiden.
Met ingang van 1 Jan. is benoemd tot
burgemeester van de gemeente Leiden de
heer mr. A. van de Sande Bakhuyzen,
zaakgelastigde van Nederland te Boeda
pest.
De heer Van de Sande Bakhuyzen is ge
boren te Leiden op 18 April 1874 en is do
zoon van wijlen den Directeur van de Ster
renwacht aldaar, Prof. v. d. Sande Bak
huyzen.
Hij behoort tot de Ned. Herv. Gemeente,
en is de Chr. Hist, beginselentoegedaan.
Hij werd den 27sten September 1893 in
geschreven als student in de* rechten aan
de Hoogeschool alhier en promoveerde tot
doctor in de Rechtswetenschap den 7den
December 1900 op een proefschrift „Ne-
derlandsch Onderdaanschap".
Mr. Van dc Sande Bakhuyzen is in veel
vroeger jaren als volontair aan het De
partement van Buitenlandsche Zaken
werkzaam geweest en koos de consulaire
loophaan.
Zoo werd hij in het jaar 1911 vice-con
sul in algemeenen dienst; is verder consul
geweest te New-York, waar hij later den
persoonlijken titel van consul-generaal
kreeg. In dien laatsten rang fungeerde hij
te Singapore. Eenige jaren later werd hij
werkzaam bij do Noderlandscli Indische
Regeering en wel als tijdelijk hoofd van
het kantoor voor buitenlandscho aangele
genheden. Hij kroeg daarbij den titel van
Adviseur voor Buitenlandsche Handels
aangelegen lieden.
In het jaar 1916 bekwam Mr. Van de
Sande Bakhuyzen eervol ontslag uit die
functie.
Niet langen tijd daarna fungeerde hij
als waarnemend Directeur vau hot Rijks
bureau voor de Scheepvaart in Nederland.
Men zal zich Mr. Van de Sande Bakhuy
zen ongetwijfeld ook herinneren als Secre
taris-Generaal van de te 's-Gravonhage ge
houden dusgenaamde Russische Conferen
tie, die een uitvloeisel was van de Inter
nationale Economische Conferentie van
Genua.
Ten slotte is zijn benoeming geschied,
nadat hij nog eenigen tijd werkzaam was
aan het Ministerie van Buitenlandsche Za
ken tot. consul-generaal, belast mot do
functie van zaakgelastigde van Nederland
te Budapest.
Op dit oogenblik bevindt hij zich aldaar.
Mr. van de Sande Bakhuyzen is ridder
in de orde van den Nederlandschen
Leeuw.
BUBTEKLAUD
Duitschland
Het verdrag met Italië.
De inhoud van het verdrag.
Het Dinsdag te Rome geteekendo
DuitschItaliaansche vriendschaps- en
arbitrage-verdrag, bestaat uit een inleiding
en zestien artikelen.
In artikel I verbinden de contracteeren-
de partijen zich alle geschillen, welke tus-
sclien haar mochten ontstaan en welke niet
cp vriendschappelijke wijze langs den ge
wonen diplomatieken weg kunnen worden
opgelost, te onderwerpen aan arbitrage.
Deze bepaling is evenwel niet van toepas
sing op de geschillen, ontstaan door ge
beurtenissen, welke plaats hadden voor
dat het verdrag werd ontworpen en dus
tot het verleden behooren. Indien de arbi
trage faalt, zal het geschil gebracht wor
den voor het Internationale Hof van Ar
bitrage of het Permanente Hof van Inter
nationale Justitie te Den Haag.
In artikel II wordt vastgesteld, op wel
ke wijze de geschillen voor de bijzondere
arbitrage-commissie of voor een der in
ternationale hoven zullen worden gebracht.
Artikel III heeft betrekking op een
nieuw onderzoek in quaesties, wanneer de
beslissing van de arbitragehoven niet be
vredigend zijn.
In artikel IV wordt de samenstelling
van de permanente arbitragecommissie
vastgesteld. Deze commissie zal bestaan
uit vijf leden, een Italiaan, oen Duitscher,
en drie inwoners van een van beide staten.
Aan deze commissie zal opgedragen wor
den in geschillen een compromis te vin
den.
Artikel XIII, een der belangrijkste van
het verdrag, bepaalt: „Deze overeenkomst
kan niet worden toegepast op quaesties,
welks geregeld zijn in andere bestaande
verdragen of internationale wetten. Even
min kan zij worden toegepast op rechten
en verplichtingen, voortspruitende uit het
verdrag van T.oearno."
Artikel XIV sluit de mogelijkheid van
toepassing van het verdrag uil ten opzich
te van de rechten en verplichtingen, voort
spruitende voor heide partijen uit het lid
maatschap van den Volkenbond.
Een goede ontvangst in
F r a n k r ij k.
Uit Parijs wordt aan do „Times" ge
meld: Nu men in Frankrijk ten tekst van
het DuitschItaliaanscb verdrag kent,
aanvaardt men liet met volkomen gelijk
moedigheid. Enkele weken geloden reeds
was de stemming hier zeer verlicht, toen
hekend werd, dat hel verdrag geen vriend
schapsverdrag met clftusules van politie-
ken aard* zou zijn, zooals berichten uit bui-
lenlandseho bron beweerden.
Men geloofde eerst te Parijs, aldus de
correspondent, dat Mussolini oen verdrag
op hel oog had van veel verder strekkende
aard. Tegen hot huidige verdrag van ver
zoening en arbitrage evenwel kan men geen
bezwaren maken, daar het geen politieke
conventie of verhand helrM ev :-n ge
heime clausules beslaan
Italië.
De positie der anti-Fascisten.
De pogingen om do scholen te z óveren
van anti-fascistische elementen hebben ver
dere uitbreiding vorkregen.
Uit Rome wordt gemeld, dat negen pro
fessoren aan de universiteiten hun ontslag
hebben gekregen. Ook lal vanonderwijzers
aan de lagere scholen ondergingen hetzelf
de lot, Senator professor Cirincione, de
directeur van de kliniek voor oogziekten te
Rome is uit zijn ambt ontzet en zal tevens
zijn salaris moeten derven, een maatregel
voor onbepaalden tijd.
Volgens het communiqué zijn deze maat
regelen genomen in verband mei ontdekte
administratieve onregelmatigheden. -
Litauen.
De ter dood veroordeelde communisten.
Toch terechtgesteld.
Volgens een officieel bericht zijn dc vier
ter dood veroordeelde Litausche
communisten, aan wie naar het heette gra
tie was verleend, toch gefusilleerd.
Rusland
Moskou tegen het Vakverbond
van Amsterdam.
De plannen aldus oen telegram uit
Londen aan de „Tol." welke do bolsjo-
wiki trachten te bevorderen door middel
van het bezoek, dat Gook op hef oogenblik
aan Rusland brengt, zijn thans ten minste
voor een gedeelte bekend geworden.
Cook en de Britsche mijnwerkersfedera
tie, waaraan men in Rusland oen sterkere
revolutionnair-communisMsche gezindheid
toeschrijft dan men in Engeland kan be
speuren, zullen de nieuwe aanvallen moe
ten leiden op de vakbeweging zoowel in
Engeland als in West-Europa. Cook is
daarbij als leider voorbestemd en hel
schijnt, dat dezo reeds inderdaad de taak
op zich heeft genomen van oen nieuwo be
weging teeen hel I V V., welks zetel zich
te Amsterdam bevindt.
Cook heeft besloten als eersten slap tot
vernietiging van het I V. V de bestaande
internationale mijnwerkersfederatie. wiar-
van Frank Hodees secretaris is, te doen
uiteenvallen en een nieuwe internationale
organisatie op to richten, waarvan de kern
moet worden gevormd door hef reeds be
staande Engelech-Ruasischo mijnwerkers-
comité.
Ongeregeldheden in ScvjeSRiisland?
De .correspondent van de Dnilv Mail
meldt uit Riga, dat in verscheidene Russi
sche provincies ernstige onlusten zijn uitge
broken. gericht te^on de door de Sov'et-
reeeerfhg opgelegde belastingen, welke
door Kalinin, den voorzitter van do Com
munistische Fxcutieve. bekrachtigd ziin
I11 verscheidene OokrnnisoHo nrovinnies
zou Je staat van beleg zün afgekondigd
Hef tele gr an fa "entschap van de Unie
dor Sov.iet-renuhlieben spreekt evenwel
deze berichten tegen.
Een volk-=ta'linq in Rutland.
De junesfe volkstelling 1*11 Rusland hoeft
merkwaardfn-o ciif^rs opgeleverd omtrent
Moskou. Petersburg en andere groofe sle
de^ ip Rusland.
De bevolking van Moskou, die in 1919
verminderd was tot ongeveer 800,000 zie
len. telt thans weer ongeveer twee millioon.
Petersburg welker hevolk'rfg daalde tol
henpden 400.000 zielen, tolt thans weer
1 6M 000 inwoners. Charkof, Odessa. Kief
de S'berische stad Novvsiborsk andere
nroofe centra toonen een stump" van 10
tot 15 procent hoven de verwachtingen
De cijfers van het platteland ziin lol
nog toe niet bekend, doch reeds is ge
ldoken, dat de natuurlijke toeneming der
hovd'-ing grootor is dan de trek paar de
steden.
Uit de volkslening zal ldliken dot
totaal aantal inwoners der Sovjet-Unie
ongeveer 160.000 Of*0 bedraagt.
Deze tnenem»n<" der bevolking wordt foe-
cesehreven nnn de verminderd^ pnidemi-
sehe ziekten gedurende de laatste drie ia-
ren. He» work der bnOnnlnndoeho relief-
rommissïes, die van 1921 tot 19°3 in Dus-
land werkzaam waren, is door de Soviet-
nntor'teifRn overgenomen. Torwnl vrno-
°or des zomers in Rusland do cholnva
pporsohfo on des winters fmluis. |g thans
gedurende de l-mlcfe drie ieer eor>n epide
mie meer vooral-omen. Wei iq de malar»'-»
toegenomen, doch de ziektegevallen zün
niet van erncfigen anrd en hebben in den
regel niet den dood fot gevolg.
Na den dood van den Mikado.
Een geval van harakiri.
Wanneer in Japan de keizer sterft,
waren vroeger de onderdanen zoo be
droefd, dat zij tegelijk met den keizer in
de andere wereld wi'den zijn. Velen maak
ten dan een einde aan hun leven en wel
op de typisch Japansche manier, door
zich den buik pone te snijden. Men noemt
dit harakiri plegen. Thans wordt tegen
dil oud-heideuseho -nsbruik streng ge-
Avaakt.
In do Japansche kolonie te Boedapest
heeft zich zulk een geval van harakiri
voorgedaan.
In genoemde stad heeft een Japanner,
Matei Ota geheeten, na het vernemen van
het overlijdensbericht van keizer Yoshihi-
lo, zich den buik opengesneden. Hij was
student aan de universiteit voor handel en
economie.
De 21-jarige jongeman bracht zich met
een zakmes een 15 c.M. lange snede in
het onderlijf toe. Gelukkig kon hem spoe
dig geneeskundige hulp worden verleend.
Hij werd naar het ziekenhuis vervoord
en daar zorgvuldig A'erplcegd, zoodat hij
thans buiten gevaar is.
Amerika
DE KERKVERVOLGING
IN MIDDEN-AMERIKA.
Mexico door Guatemala en Panama
gevolgd.
De geruchten, dat op voorbeeld van
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLANO.
Het Duitsch Italiaansch vriendschaps-
en arbitrageverdrag.
Moskou tegen ret I.V.V. van Amsterdam
Guatemala en Panama volgen Mexico't
voorbeeld en zijn ook bezig de Katholiek!
Kerk te vervolgen.
BINNENLAND.
Tot burgemeester der gemeente Leiden
is benoemd de heer Mr. A. v. d. Sande
Bakhuyzen, zaakgelastigde van Nederland
te Boedapest.
De reorganisatie van den Hoogen Raad
van Arbeid (1ste blad).
Belangrijke opdracht aan de Nat. Vlieg
tuig Industrie te 's-Gravenhage en dc Ned,
Vliegtuigenfabriek te Amsterdam (1ste bl.)
Bij een brand te Dordrecht is een 09-
jarige grijsaard in de vlammen omgekomen
(Gemengde Berichten, 6de blad).
Onze GeïlltiStreene Pa-ina
De photo-pagina geeft o.rn. photo's van:
Do vier Ghincesche bisschoppen, die ons
land hebben bezocht; twee jubilarissen in
Leiden; het tragisch ongeluk to Warmond,
waarbij tweo meisjes zijn overleden.
Mexico ook in do andere staten van Mid-
dcn-Amorika do Kerkvervolging steeds
grooteren omvang aanneemt, worden be
vestigd.
In het jongsto nuqimcr van hot Spnan-
sche Jesuieten-tijdschrift „Razon y Fe"
(10 December 1926) is een uitvoerig be
richt A'erschenen over de positie der Kérk
in Guatemala in 1926. uit Avelk berioht
duidelijk blijkt, dat ook in dezen staat
de regeering niets nataal, cm do Katho
lieke Kerk in moeilijkheden te brongen
Guatemala "hóeft sirfds deftig Jïrreri do
meest zonderlinge regeeringsvormen be
leefd. Zoo do langdurigo tirannie vun go-
neraal Cabrera, die zich keizer Nero ter.
voorbeeld had ges'eld en zijn hoofdstad
aan do verwoestiugen prijs gaf, door 7.0
met kanonvuur met den grond gelijk lo
maken. Zijn „hofpoëet" Chocano, heeft de
gebeurtenis zelfs in A'erzen bezongen
In April 1920 werd het waanzinnige re
giem van Cabrera door een revolutie weg
gevaagd. Zijn plaats werd ingenomen door
den in October van dit jaar overleden
president Orellana. Het volk van Guate
mala hoopte echter vergoofs op do beëin
diging der tirannie van de vrijmetselaars,
die de mact t in handen houden en presi
dent Galles als hun toonbeeld beschou
wen.
In Mei van liet loopendc jaar werden
de scherpste maatregelen door de regee
ring getroffen. Een groot gedeelte der
priesters werd uit het land gezet. Zulks
is van te meer bcteekenis, daar Gua
temala op een oppervlakte van 113.080
vierk. K.M. en mot eeo bevolking van
1600.000 zielen slechts 70 priesters telt,
meorendeels op liooger leeftijd en invali
de. Van deze zijde dreigt waarlijk dc ro-
gcering geen gevaar. Men is echter bang
voor een opleving van het Katholicisme
door de werkzaamheid der buitenland
sche missionarissen. Vier Belgische da
mes, die voor de oprichting van een meifl-
jescoUege in het land waren gekomen,
werden reeds daags na haar aankomst uit
gewezen. Weenend beg'eidden haar do
vrouwen van Guatemala, dio haar komst
zoo verlangend hadden tegemoet gezien,
naar de have i.
Sinds lang reeds wordt do eenige Ka^
tholicke krant des lands onderdrukt. Do
drukkerijen worden scherp bewaakt, op
dat niets zou verschijnon wat de regce-
ring kan mishagen
Het is voldoende dat een priester tot
gebed voor Guatema'a aanspoort om hora
Avegens „opruiing der bevolking" voor
den rechter to brengen.
Het Spaansche blad „El Debate" ont
ving op 21 December uit Now-York hot
telegrafisch bericht, dat ook iri de kleino
republiek Panama anti-kerkelijke wet
ten worden voorbereid in den zin van die,
welke in Mexico van kracht zijn. In New-
York is men er van overtuigd, dat voor
geheel M'dden-Amerika Calles de leider is
der anti-kerkelijke beweging. Het is een
verwoede haat logon den godsdienst, over
eenkomstig het door Moskou gegeven
wachtwoord.
De opstandige beweging in Nicaragua.
De Ver. Staten of Mexico?
De Amerikaansche bladen staan vol
met nieuws uit Nicaragua en pogen ovet
rot algemeen nie! het feit te verhelen, dat
de vitale kwestie, welke op het spel staat,
is of de Ver. Staten of wel Mexico opper
machtig in Midden-Amerika zullen zijn.
Op liet oogenblik steunt Mexico de libe
ralen in Nicaragua onder Sacasa, terwijl
dc Ver. Staten de conservatieve regoering
van Diaz steunen.
