DONDERDAG 23 DECEMBER 1926 18e Jaargang. No. 544Ö e £eidóelie 0ou^omt Do ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Vooi Leiden 19 cent per week 2.50 per kwarta&L Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal- Franco per post I 2.95 per kwartaaL Bet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'e ver krijgbaar tegen betaling van 50 ot per kwartaal, bjj voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct„ met Geïllustreerd Zondagsblad 9 et Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertontiAn 30 cent per re go* Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het s dubbele van het tarief berekend. 2 Kleine advertentldn, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd buur en ver buur, koop en verkoop 10.50. fiUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN- Zij, die zich per I Januari abonneeren op dit blad, ontvangen de nog verschijnende nummers gratis V De vrijheid en de S. D. A. P. Herhaaldelijk wijzen wij cr op, hoe do vrijheid het allerminst veilig is in han den van hen, die in hun woorden van do vrijheid zoo veel gewag maken; die zich, naar hun verklaringen te oordeelen, als op het beginsel van de vrijheid hebben ge- ste'd voor al hun doen en laten. Telkens en telkens toch blijkt, hoe de vrijheid het veiligst is bij hen, die hun vrijheid gebonden weten door Gods Wil en Wet, terwijl degenen, wier vrijheid wor telt in ontkenning van Goddelijke rech ten, vastge'egd in positieve voorschrif ten van natuur en H. Schrift en Kerk, die vrijheid maar al te vaak doen overslaan in bandeloosheid voor zichzelf en onder drukking van anderen. In dit verband is weer typeerend een artikel in „Het Volk", waarin Edo Fim men schrijft over Mexico en het dan voor stelt, alsof daar.hee'emaal van geen vervolging van de Katholieken sprake is! „Het Huisgezin" mrrkt naar aanleiding hiervan heel ad rem op: „De heer Fimmen heeft indertijd eenig gerucht gemaakt, toen de regeering in Hongarije maatregelen nam tegen hen, die het bloeddorstig bewind van den bolsje wist Bela Kun hadden gesteund. Ter wille van de vrijheid organiseerde hij een boycot tegen Hongarije en wilde dit dwingen de handlangers van de, geluk kig kortstondige, raden-republiek leven en goed te laten. De heer Fimmen had althans het recht op vrijheid van de Kerk en de geloovigen in Mexico een andere vrijheid dan hij voor zich noodig heeft moeten erken nen. In stede daarvan ontkent hij dat er ver volgt wordt, maar bewijst daarmee alleen dat zijn opvatting van de vrijheid zeer eenzijdig is, zooals in het algemeen de in ternationale sociaal-democratie ook in dit geval weer getoond heeft, alleen oog te hebben voor haar benepen begrip van vrijheid. De geestelijke vrijheid voor geloovigen Öi'kent zij niet, omdat zij blijkbaar de Waarde daarvan riiet vermag te peilen." Als de sociaal-democraten aankomen met bun drogredenen, dat Katholieken zich ook wel onder het roode vaan zou den kunnen scharen, dan zouden we hier ook wel 'ns aan bovendoeld, de Ka- tho'ieken grievend en der Katholieken vrijheid miskennend geschrijf in „Het Volk" kunnen herinneren. BUITENLAND Duitschland Het proces-Rouzier. Persbeschouwingen over het vonnis. Het vonnis, door de rechtbank te Lan dau in het Germersheimer proces geveld, heeft, zooals te verwachten was, in de Duitsche bladen een slechten indruk ge maakt. Algemeen is de opvatting, dat door dit vonnis een slechten dienst aan de toena dering tusschen Duitschland en Frank rijk is bewezen. Vooral de bladen in het Rijnland zijn zeer scherp in hun veroordeeling van het Vonnis. De Fransche rechtsche bladen toonea zicli over de uitspraak voldaan, terwijl de hladen van links hun teleurstelling over het vonnis niet verborgen. Do Duitsche verdediging heeft hooger beroep aangeteekend tegen het vonnis in het Rouzier-proces voor zoover het de Duitsche beklaagden betreft. Officieele stappen bij Briand. Het vonnis van den Franschen krijgs raad te Landau in de affaire-Rouzier heeft aanleiding gegeven tot een bespre king tusschen den betrokken rijkskanse lier Marx, minister Stresemann en den minister voor do Bezette Gebieden, Bell. Op grond daarvan is aan den Duit- schen_ gezant te Parijs, Von Hoesch, in structie gegeven, onmiddellijk hij den Franschen minister van Buitenlandsche Zaken te protesteeren tegen de wijze van behandeling van het proces-Rouzier en het gevelde vonnis en tevens Briand er op te wijzen, dat door een en ander de poli tiek van Locarno bemoeilijkt wordt. Von Hoesch zal derhalve in opdracht der rijks- ïegeering trachten gebruik te maken van alle juridische mogelijkheden, die een wij ziging van bet vonnis van Landau mogo- hjk maken. Parallel daarmede zal de rijkscom missaris voor de bezette gebieden, Lang- Jerth-von Sirnmern, bij do intorgeallieer- "0 Rijnlandcommissie tegen het vonnis fan den Krijgsraad protesteeren. Door velen te Berlijn worden het gehee- le proces en het vonnis als een openlijk protest der Fransche militairen legen de verzieningspolitiek van Briand beschouwd Derhalve verwacht men, dat de Fransche minister van Buiten'andscho Zaken krach tig zal ingrijpen, ten einde te verhinde ren, dat de politiek van Locarno zal wor den verstoord. In een onderhoud met den vertegen woordiger van het Wolff-bureau consta teerde de minister voor de Bezetto Go- bieden, dr. Bell, dat het geheele Duitsche volk met verontwaardiging van het onge hoorde vonnis van Landau kennis heeft genomen. Hij zeide: „De vrijspraak van Rouzier spot met alle Begrip van recht vaardigheid." Minister Bell eischte voorts do spoe dige ontruiming van het bezette gebied. Het bestuur der Duitsche sociaal-demo cratische partij heeft een telegram gezon den aan het bestuur der Fransche sociaal democratische partij, waarin deze laat ste wordt verzocht, om onverwijld stappen bij de Fransche regeering te doen, om ten minste in verband met het aanstaande Kerstfeest de onverwijlde invrijheidstel ling der veroordeelde Duitschers te gelas ten, zulks ongeacht de vereischte revisie van het vonnis van den Krijgsraad. Italië. De politieke misdadigers. Meer dan negenhonderd strafzaken. Het aantal personen, om politieke re denen tot gevangenisstraf veroordeeld, heeft een totaal van 924 bereikt. Daar van zijn 774 in hooger beroep gegaan. De commissie, ingesteld om deze beroe pen te onderzoeken, heeft 513 zaken on derzocht en in 161 zaken een beslissing genomen; 104- beroepen werden afgewe zen. Zeven ver oordeel ingen tot deporta tie werden vernietigd. In zestien gevallen werden de straffen verminderd. Twin tig deportaties werden veranderd in waarschuwingen met beperking van be wegingsvrijheid en van politieke activi teit en vijf tot enkele waarschuwingen. Mussolini heeft alle hesluiten van de commissie aanvaard en heeft bovendien nog gebruik gemaakt van zijn persoon lijk interventierecht door 34 veroordee lingen te veranderen in waarschuwingen met beperkingen, zeven lot waarschuwin gen en in negentien gevallen de straf te verminderen. Negen en twintig families van gedeporteerden kwamen naar zijn meenin voor steun in aanmerking, welke steun door den staat zal worden ver leend. In tien gevallen verleende Mussolini volledige gratie. Wetgevende vergadering in Italië. Ter vervanging der huidige Kamer. Uit Rome wordt gemeld, dat de eerst- vo^ende.zitting van den grooten fascisti- schen raad zich zal bezighouden met het bestudeeren van de instelling eener wetge vende vergadering, die de huidige Kamer van Afgevaardigden zal moeten vervan gen. Deze vergadering zou -eind 1927 of begin 1928 bijeenkomen. Litauen. Naar rust in Litauen. De volkssocialisten willen aan den Landdag deelnemen. De toestand in Litauen begint op te klaren. De volkssocialisten, die 21 zetels in den Litauschen Landdag bezetten, heb ben zich namelijk thans bereid verklaard, weder aan de zittingen deel te nemen. De berichten uit Poolsche bron over oen comraunistischen opstand te Schaulen blijken onjuist te zijn. De Poolsche pers kalmeert. De stemming in Polen, in verhand mot de gebeurtenissen in Litauen, begint te kalmeeren. Zelfs die hladen. die tot dus verre door hun dagelijksche berichten over arrestaties en vervolgingen van Pool sche minderheden in Litauen, een inteh- ventie-sfemming in het leven trachtten te roepen, binden thans in onder de pressie van officieele instructies. Als symptoon der kalmere stemming kan het feit worden beschouwd, dat de minister van Buitenlandsche Zaken, Za- leski, met vacantie gaat. „Rusland zou marcheercn". Do Moskousche correspondent van het „Acht Uhr Abendblatt" kreeg op zijn vraag aan een zeer invloedrijke Russische per soonlijkheid, wat Rusland zou doen, in dien Litauen door Polen mocht worden aangevallen, ten antwoord: „Rusland zou marcheren!" China. De burgeroorlog. Een a n t i-B ritsche boycott bepleit. Te Hankau is naar de correspondent van de „Times" aldaar meldt een verga dering gehouden, door 3500 personen hij- gewoond, met het doel agitatie te voeren tegen de Britten met name door een uitge- breiden boycott. De sovjet-adviseur Bordin voorde er het woord; hij bepleitlo het ten val brengen der Britten met hun bondgenoot Tsjang Tso Lin. Soen Fo (de zoon van Soen Yat Son) liet zich eveneens zeer vijandig togen do Britten uit. Hij zeide, dat China thans weerstand bood aan de Britsehe agressie on met dit doel vereenigd was met Britsch- Indië, Batavia en andere (sic) landen. Er waren in deze landen regelingen voltooid voor oen algemeeruen opstand in welken koning George met de overige koningen den (afgezetten) keizer van China zou vol gen door een wereldrevolutie der ar beiders. ltsjang geplunderd. Een draadloos bericht uit ltsjang zegt, dat soldaten de geheele stad hebben ge plunderd, doch de buitenlandsche eigen dommen intact hebben gelaten. Een incident te Hankau. Een betreurenswaardig incident had gis teravond te Hankau plaats toen 300 Chi- neesche soldaten de Engelsche concessie poogden binnen te dringen. De soldaten werden tegengehouden door mariniers, die zich verschanst hadden achter een barrière voor het Engelsche consulaat. Een menigte koelies dwong do soldaten een doorgang te forceeren.Een korporaal der mariniers werd door vier soldaten aangovallen; hij trok zich achter de bar ricades terug. De soldaten begonnen daar op met hun geweren te schieten; de ma riniers antwoordden met mitrailleurvuur, waardoor de soldaten verstrooid werden. De Chineesche stedelijke autoriteiten heb ben aan den Engelsehen consul hun veront schuldigingen over het gebeurde aange boden. Amerika De gevechten te Nicaragua. Uit Managua wordt gemeld: De gevech ten tusschen de liberalen, en conservatie ven duren voort. 'Bijzonderheden ont breken. Op verzoek van het Amerikaanscho staatsdepartement heeft de secretaris van marine order gegeven, dat een oorlogschip naar Laceiba (Honduras) zal vertrekkén, ter bescherming van de onderdanen der Ver. Staten en him eigendommen. BINNENLAND R. K. HANDELSHOOGESCHOOL TE TILBURG. De hoogleeraren en lectoren. Do plannen tot oprichting van een R. K. Handelshoogeschool te Tilburg beginnen thans meer en meer hun uitvoering te na deren. Naar nu „De Maasbode" meedeelt heeft het Curator.um der R. K. Handels hoogeschool met nverdroten zorg de plan nen voorbereid en uitgewerkt, waarbij het blad in het hijzonder het werk memoreert van den onlangs overleden adv-generaal bij den Hoogen Raad, mr. R. B. Ledeboer. Meer dan de zorg voor financieelen op houw gold nog de eventueele samenstel ling van het korps der hoogleeraren en lectoren In verhand met het principieel karakter der stichting moest men voor do verschillende colleges katholieke krachten aanstellen Na veel besprekingen en onder handelingen zal deze moeilijke kwestie thans haar beslag gaan krijgen. Het cu ratorium der R. K. Handelshoogeschool, aldus „De Maasbode", is Woensdagmiddag in 't hoofdgebouw der R.K. leergangen te Tilburg met den Raad van Toezicht sa mengekomen om medcdeeling tc doen over den stand van zaken. Het blad laat dan do namen volgen van de professoren en lec toren (behoudens één naam op uidrukkc- lijk verzoek), die een benoeming aan de R. K. Handelshoogeschool zullen aan vaarden. Do namen der hoogleeraren en lectoren zijn: Professoren: Dr. Antonius F. Weve, Lo gica ethica, moraal en sociologie; dr. Th. Goossons, Geschiedenis; M. J. H. Gobben- liagen, Economie en Bedxijfshoudkunde; H. A. Kaag, Algemeeno en Bijzondere eco nomie, Munt-, Crediet- en Bankwezen, mr. E. G. J. Gimhrère, Burgerlijk en Han delsrecht, Practijk van het Bankwezen. Lectoren: Dr. ir. H. Gelissen, Schei- kundo en Warenkennis; dr. M. N. v. d. Bijl, Technische Natuurkunde; mi*, dr. L. Deckers, Sociale Wetgeving; drs. J. E. de Quay, Psycho-technick van het bedrijf; mej. dr J. C. L. HoL, Physische Aardrijks kunde; G. J. de Vries, Economische Aard rijkskunde. De namen der leeraren voor handels- corespondentie en boekhouden kunnen nog niet bekend gemaakt* worden, omdat te dien aanzien nog regelingen getroffen moeten worden. Voor het houden van cur sorische voordrachten worden do namen genoemd o.a. van prof nrr. P. Aalberse en mr. B. van Spaendonck. Koninklijke Besluiten. Burgemeester. Bij Kon. besluit van 21 dezer is be noemd tot burgemeester der gemeente Borgharen mr. M. M. P. H. Brouwers. Uit den Goudschen Raad. Een burgemeester, die er genoeg van heeft. In do Dinsdag gehouden zitting van den gemeenteraad van Gouda wijdde de voor zitter, wethouder Muylwijk, eenigo waar- deerende woorden aan de nagedachtenis van het overleden raadslid Oosterling. Na installatie van het nieuwe lid, den heer P. J Kolijn, opvolger van wijlen den heer Jongenburger, werd voorlezing gedaan van een schrijven van 'den heer Ulbo J. Mijs waarin hij kennis geeft van zijn be sluit tot ontslagneming uit het ambt van burgemeester op nader in overleg met de Regeering te bepalen datum. Over de aan leiding tot dit besluit treedt de burgemees ter niet in bijzonderheden. In het schrijven wordt volstaan met de verklaring dat de, naar zijn inzicht, geleidelijke ondermij ning van alle gezag, het onnaogelijk maakt de verantwoordelijkheid voor den gang van zaken te blijven dragen. Ook met zijn ge zondheidstoestand, die op den duur niet bestand is tegen de emöties van onder scheiden raadsvergaderingen, had do heer Mijs rekening te houden. In verband hier mede heeft hij op medisch advies, voorloo- pig voor den tijd van een maand, verlof govraagd en verkregen. De Voorzitter zegt dat hel plotse ling vertrek van den burgemeester B. en W. vreemd deed opzien. Weliswaar liet zijn gezondheid te wenschen over, doch niet in die male dat heengaan daarvoor uoodig werd. Er ging een schok door de vergadering van B. en W. toen do burge meester zijn vertrek aankondigde. Hij was een man des vredes, doorkneed in de za ken van het gemeentebeheer. Het doet spr. leed dal burgemeester Mijs op dezo wijze heengaat. Dr. Hoffman (R.K.) zegt dat het zel den is voorgekomen, dat een burgemeester in protestvorm afscheid neemt. Hij is ver tegenwoordiger der Kroon; dat sluit in zich dat deze zaak ook in dit licht wordt bezien. In een gesprek met den heer Mijs Leeft spr. den indruk gekregen, dat de meerderheidspartijen het den burgemeester te lastig maakten. Spr. wijst af, dat de R. K partij daaronder wordt begrepen. Spr. wenscht de vraag te stellen of het college onder de huidige omstandigheden de lei ding op zich durft nemen voor den gang van zaken. Den heer v. Staal komt het voor dat de burgerij recht heeft te weten, waarom de burgemeester is heengegaan, en vraagt, of het overleg met den Minister en Commis saris der Koningin is gepleegd in den zin en den geest, zooals die werkelijk is; of er open kaart is gespeeld Onze opvatting is, zegt spr. dat de burgemeester niet op- gevassen was tegen zijn taak; als magistraat kleven aan hem tal van fouten, hij miste bet contact met den Raad. Spr. komt er tegen op dat er burgers zijn die beweren, dat de burgemeester door spr. en Over hand is weggepest. De quaestie van de Wa terleiding is aan deze zaak niet vreemd alsmede het rapport omtrent de boekhoud kundige administratie, welk rapport ver nietigend moet zijn. Mevr. R i e s z bevreemdt het dat do heer Van Staal zaken aanvoert, welke den overigen leden onbekend zijn. De heer v. Staal zegt, dat zijn wethou der hem niet onkundig laat Spr. hoopt dat de minister on commis saris nauwlettend zullen onderzoeken, wat hier is geschierl. Wo moeten hebben, zegt spr., een gezagliebbenden magistraat, op dat hot contact met den Raad weer volko men wordt hersteld. Het spijt spr. dat do burgemeester is moeten vertrekken zooals hij vertrokken is doch hij heeft hot aan zich zelf te wijten. Mevr. R i e s z sprak- namens haar frac tie leedwezen uit over het vertrek van den heer Mijs. Hot rumoer in den Raad, waaronder de gezondheid van den burge meester leed, maakte hem de leiding zeer bezwaarlijk. De burgemeester was en bleef heer; zijne behoersching heeft hem veel doen lijden. De burgemeester had niet den steun dien hij behoefde; do wijze waarop men tof'en hem optrad heeft spr. teleurge steld. Dat do raadszaal wordt gebruikt voor kostelooze partijpropaeanda heeft den bur gemeester zeer gegriefd, omdat het belaiy? der gemeente werd geschaad tengevolge van do omstandigheid dat de politiek d«n boventoon voerde. Do heer Sanders herinnerde aan het geen vóór deze zittingsperiode zich in den Raad afspeelde tusschen den burgemeester en den voorzitter der liberale fractie. Spr noopt dat door spoediger afdoening van belangrijke zaken een betere atmosfeer in den Raad zal komen. Hierna kwam aan de orde beantwoor ding van de vragen omtrent de Goud-olie Waterleiding gesteld door de herren K R. van Staal c.s. Na breedvoerige discussies word h Jo len de deskundigen tot cl en Raad toe 'e HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Groote verontwaardiging in Duitsch land over de uitspraak van den Franschen krijgsraad In het proces-Rouzier. Offi cieele stappen bij Briand. In Litauen keert de rust weer. BINNENLAND. Minister Lambooy verklaart In de Twee-, de Kamer zelf de verantwoordelijkheid te dragen voor de bij de Oorlogsbegrooting gedane voorstellen; de minister tegen con tingentsvermindering. (Staten-G onoraal, lo blad). Nog 156 overcomplete onderofficieren moeten afvloeien; de betrokkenen krijgen van 1 Januari a.s. af vrijheid van bewe ging om een burger-positie te zoeken. (Staten-Goneraal, 1ste blad). De hoogleeraren en lectoren, die een benoeming zullen aanvaarden aan de R.-K. Handelshoogeschool te Tilburg. (Ie blad). De Minister van Koloniën over de gods dienstvrijheid in Indië. (Staten Generaal, lsto blad). laten. Rapport en tegenrapport werden r-oemaals breedvoerig besproken. Do hoor Van Staal wilde ten slotte weer nieuwe deskundigen hernemen die de zaak geheel objectief zouden kunnen bezien. Nadat de Raad de deskundigen van beide partijen gehoord had, werd de verdpro be handeling verdaagd. „Hbld." Weer Prov. steun aan de N.-H. tuinders. Advier gevraagd aan do Prov. commissie. Naar wij vernemen, heeft de Provin ciale Commissie uit de Veilingen in N.- Holland dezer dagen een verzoek ontvan gen van Ged. Staten, om hen van advies te willen dienen omtrent do meest doel matige wijze van steun verleen ing aan den tengevolge der afzotomstandieheden we derom noodlijdend geworden tuinbouw. Wij herinneren er aan, dat in het noodjaar 1923 tuinderscredieten beschik baar zijn gesteld onder provinciale garan tie. Deze voorschotten echter, die toen tallooze tuinders hebben geho'pen, om op do been te kunnen blijven, zijn nóg niet ten volle afgelost kunnen worden tenge volge der ongunstige omstandigheden voor den vollegronds-tuinbouw. De audiëntie van den minister van marine a.i. zal op Maandag 27 dezer niet plaats hebben. De audiëntie van den minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappon zal op Maandag 27 dezer en 3 Januari e.k. niet plaats hebben. STATEN-GENERAAL TWEEDE KAMER. Vergadering van gisteren INDISCHE BEGROOTING. Minister Koningsbergen is gisteren aan het woord gekomen. De voor ons meest belangrijke kwoslio was, aldus schrijft de overzichfer van „Do Msbd.", natuurlijk die van artikel 177 van het regeeringf reglement. Daar heeft do minister zich op een voor ons geheel on bevredigende wijze van afgemaakt Hij heeft over al hetgeen de heeren v. V u 11 r e n (R.-K.) en Mol Ier (R.-K.) gezegd heb ben, maar niet gesproken. Het valt buiten de sfeer van dit kabinet om principieele zaken te behandelen; dus sprak-de minis ter er maar niet over. Do regecring is al leen in staat te beoordeelen of er gevaar is voor rust- en ordeverstoring; dus als zij hot artikel zoo toepast is hel goed. Een fraaie redencering. alsof dubbele zending gevaar oplevert voor do orde en de rust, aldus de „Msbd.". Als een communist of een revolutionair socialist naar Indië gaat mag hij zich over al vestigen. Eerst als hij zich misdraagt en clo orde verstoort wordt ingegrepen; maar bij missionarissen schijnt dat anders, daar moet preventief worden opgetreden. Wat de kwestie op Nieuw Guinea aan gaat, daarover vertelde de minister, dat do ir, 1912 genomen maatregel, waarbij oen gebied dat negen maal zoo groot is als Ne derland voor de R.-K. Missie gesloten werd, maar een voorloopige maatregel was Hij zou wel eens hij den landvoogd infor- hieeren, hoelang die voorloopige maatregel rog moet duren. Van het artikel zelf scheen hij absoluut niet op de hoogte. Een gedachtenwisseling daarover werd zorgvuldig door den minis ter vermeden. Wo hadden dit toch wel van i.tm mogen verwachten, temeer daar cr in het voorloopig verslag breedvoerig over gesproken was. De minister kon dan nog op het stanpunt blijve j staan, dat hij geen wijziging zou voorstellen, maar had ton-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1