mmmEULmo 18e Jaargang. DINSDAG 21 DECEMBER 1926 No. 5446 De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bi) vooruitbetaling Vcoï Leiden 10 cent par week 12.50 per kwnrta&L Bij onze Agenten 20 cent per week 82.60 per kwartaaL Franco per poBt I 2.95 per kwartaal Bet Geïllustreerd Zondagsblad Ia voor de Abonné'e ver krijgbaar tegen betaling van 50 oL per kwartaal, bq voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 et. met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 c POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT. Oowone advartenlISo 30. cent pet ragal Voor ingeronden Mededeellngoo wordt het 3 dubbele van het tarief berekend. - Kleine advertsntlSn, ran ten boogate 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, bnnr en ver. hnnr, koop en verkoop (O.50. Dll NUMMER BESTAAT Uil TWEE BLADER- W Zij, die zich per I Januari abonneeren op dit blad, ontvangen de nog verschijnende nummers gratis V Een bescheiden vraag. Ds. A. G. E. van Hoogonhuyze, een be kend man door zijn anti-papistische ac ties, heeft dezer dagen in een rede te Amsterdam gewezen op het verval van de Ned. Herv. Kerk. We ontleenen aan het verslag van die rede in „De Nederlander": „Die groote stad moet het Evange lie van Christus worden bekend ge maakt. „Men kan zeggen, wijzende op ker ken en scholen en allerlei arbeid, die er gedaan wordt, dat het zoo erg niet is, maar als men de statistiek nagaat, als men ziet den achteruitgang van het aantal doopen, huwelijksinzege ningen, aannemingen, als men ziet dat 4 pet van de leden onzer gemeen te. de grootste Hervormde gemeente van de wereld, des Zondags ter Kerk gaat, dan moet men zeggen: het is wel erg. Is het geen bewijs van ach teruitgang, als van 46.500 stemge rechtigde leden slechts ruim 8000 hun stem uitbrengen?" Slechts 4 pet. 's Zondags ter kerke rAl is bij de Protestanten de kerkgang *s Zondags geen verplichting, toch typeert dit cijfer ongetwijfeld een verval in de Ned Herv. Kerk, dat droevig stemt. Droevig stemt óók in onze kringen, om dat het beteekent verval naar onge loof. In verband hiermede zouden wij dominé Hoogenhuyze bescheidenlek een vraag willen stellen. En wel deze: Ondervindt gij nu nut van uw actie tegen Rome? Rome zal daardoor evenmin vallen, als dat een berg wordt ondermijnd door het knagen van een muis. En de leden u er Kerk zakken onderwijl meer en meer af naar Godloochening en ongeloof. Is er niet nog eel betrekkelijk goed werk te doen vor u in eigen huis? Zou uw ijver niet vruchtbaarder zijn, ook en allereerst voor de leden uwer eigen Kerk, als deze omsloeg van ijver tegen Rome tot ijver tegen het uwe Kerk zoo diep-vroetend on geloof?. BUiTEMLAISD Duitschland De geest van Locarno. St) esemann te Hamburg aan het woord. Minister Stresemann heeft tijdens een tezoek aan Hamburg in antwoord op een rede van den burgemeester volgens "den Duilschen radiodienst o.a. verklaard., dat binnenlandsche politiek niet van in vloed zou zijn op dè buitenlandsche, wel ke door de overweldigende meerderheid van het Duitsche voilk wordt goedgekeurd Spr. noemde het een op den duur onmo- gelijken toestand, onvereenigbaar met de geiijkgerechtigheid in den Volkenbond, indien de algemeene bewapeningsvrijheid bleef «bestaan, terwijl aan enkele staten volledige ontwapening werd voorge schreven, die eenzijdig kon worden ge controleerd. Locarno en Duitschlands toetreding tot den Volkenhond boden een foeden, veiligen grondslag voor de ver zoening der volken en hun vreedzame samenwerking. Engeland Een onaangenaam staartje van (Je algemeene staking. Stakers veroordeeld tot .terugbetaling van getrokken uitkeering. Gistermorgen is een belangrijke rechts zaak behandeld, die de gebeurtenissen .van de staking van onlangs in herinne ring brengt en voor vele stakersgezinnen belangrijke gevolgen kan hebben. Tijdens staking werd door het socialistische armbestuur van "Westham aam tal van stakers uitkeering gedaan tot een to taai 'rag van 30.000 pond sterling. Het armbestuur is sedert dien ontslagen we gens wanbeheer en vervangen door een .uit drie leden bestaande commissie, die door het ministerie van Volksgezondheid benoemd is. Deze commissie daagde een hental steuntrekkers -voor het gerecht aischte terugbetaling van de uitgekeerde gelden. Deze eisch is in alle gevallen toe gewezen. Nu in rechten beslist is, dat de bedragen kunnen worden teruggevorderd, ZÜ het ook in termijnen, zal van liever- waarschijnlijk het piooten worden terugbetaald. Italië. Italië en Joego Slavië Botsingen te Fiuine? Volgens bericht vaa de „Politica" HET GEHEIME CONSISTORIE DE H. VADER OVER „POLITIEK EN GODSDIENST" DE FASCISTISCHE EXCESSEN EN MUSSOLINI'S MAATREGELEN De Paus hield gistermorgen een geheim consistorie voor de creatie der kardinalen Gamba, aartsbischop van Turijn en Lau ra, nuntius te Warschau. De H. Vader hield daarbij een toe- sprank, waarin Hij, na te hebben herin nerd aan de heugelijke gebeurtenissen van het jaar, de zaligverklaringen, het Eucha ristisch congres van Chicago, de viering van het eeuwfeest vah Sint Francisous en de wijding van de Ghineesche bis schoppen, nogmaals op do godsdienstver volging in Mexico wees, daarbij de on- menschelijke verwoedheid van de nog steeds in wreedheid toenemende vervol ging brandmerkend. Sprekend over de „Action frangaise", welke de geesten in Frankrijk in beroe ring houdt, herinnerde de Paus aan Zijn vroegere verklaringen, er aan toevoegend, dat het een Katholiek niet geoorloofd is een program of scholen aan te hangen of daaraan medewerking te verleenen, die de politiek boven den godsdienst stellen. Verder is het niet geoorloofd de lectuur te steunen of te begunstigen van bladen, geleid door mannen, wier publicaties vol gons het Katholieke dogma en de Katho lieke moraal veroordeelenswaardig zijn. De Paus drukt er zijn spijt over uit, dat d9 Franschen door louter politieke kwes- vties zijn verdeeld; het is noodig, dat zij zich op godsdienstig terrein vereenigen; zulks is de vurige wensch Zijns harten. Overigens mag ieder een gepaste vrij heid hebben in de keuze vam do wettige en eerbare middelen in de politieke ideeën en programma's, welke met de wetten en de goddelijke beschikkingen overeenko men. De Paus geeft uitdrukking aam zijn vertrouwen, dat de Framsche bisschoppen zich de tolk zullen maken van Zija Va derlijke wenschen, mede om ieder motief van dubbelzinnige en valsche interpreta tie, zooals die, niet van oneerbiedigheid en vermetelheid ontbloot, in do jongste nummers van de „Action vervat is, weg te nemen. Herinnerend vervolgens aan de aamsla gen op Mussolini, dien Hij prijst, zegt de H. Vader, dat het land zelf zich in ge vaar bevindt, telkens als de persoon van Mussolini in gevaar verkeerl. Hij voegt er aan toe, - dat een bijna zichtbare tus- sohenkomst der Voorzienigheid hem be schermde Levendig betreurt de Paus, dat terwijl Hij, bisschoppen, priesters en goede ge- loovigen zich in dankbetuigingen aan God vereenigden, geweldplegingen en vernielingen werden bedreven tegen per sonen, zaken, instellingen en hun zetels, zonder dat de bedrijvers weerhouden werden door de heiligheid van kerkge bouwen, door het eerbiedwaardig gezag vam bisschoppen of door do gewijde per soon van den priester. I De Paus verzekert Zijn dierbaren zo nen, dat Hij weet, wat zij hebben ver duurd en dat Hij met hen leed, biddend voor huil volharding en voor de bekce- ring d erg enen, die hen zooveel deden lijden. Thans is de storm voorhij, maar er blijkt nog droevige schade en verwoes ting. Wij welen, dat nauwkeurige en stren ge bevelen werden gegeven om ieder ge weld to voorkomen, lo onderdrukken en te straffen. Wij, verheugen Ons over deze verstandige maatregelen van de regeering evenwel is Ons vertrouwen nog niet vol ledig noch Ons hart, geheel genist voor wat betreft de godsdienstige belangen, want het schijnt dat zich een opvatting betreffende den slaat openbaart, welke niet de Katholieke opvatting kan zijn'; het schijnt dat ondanks de gegeven he velen nog vijanden van de maatschappij en den godsdienst overblijven. Maar laat ons hopen, dat Wij geen re den meer hebben op dor,,, iijke verschijn selen de aandacht te moéten vestigen en dat, na verwijdering en onderdrukking van iedere oorzaak van wantrouwen, volledige en eensgezinde samenwerking moge ontstaan voor het algemeen welzijn en den algemeenen voorspoed. Belgrado hebben te Fiuine botsingen plaats gehad tusschen Italiaansche en Joego-Slavische studenten. Verscheiden personen zou den zijn gewond. De wacht van 't Joego-Slavisch consu laat te Fiume is versterkt. Het grensverkeer wordt scherper ge controleerd. Litauen. De omwenteling. Mass a-a prestaties in Litauen. Volgens een bericht van de „Voss. Ztg." uit Kowno is, behalve ca. honderd voor aanstaande leiders van vakvereenigingen, ook de chef van den generalen staf gear resteerd. Verdere arrestaties zullen nog volgen. Alle arbeiders-bladen en organen van de volks-socialisten zijn verboden. Na de vorming van het nieuwe kabinet, zal direct met de reorganisatie van de hoo- gere rangen in het leger worden begon nen. De leden der vroegere regeering zijn op vrije voeten gesteld. Polen's grensmaatregolen. Naar de correspondent van het „Berli ner Tageblatt" uit Warschau meldt, heb ben de Poolsche grenswachten nadruk kelijke instructis gekregen, eiken even- tueele aanval van Litausche zijde met wa- pijgeweld te keeren, doch in geen geval Litausch grondgebied binnen te dringen. Ingeval van een aanval van Litausche zijde zou Polen zich onmiddellijk tot den Volkenbond wenden en er op aandringen dat tusschen Polen en Litauen een nieu we neutrale zone wordt ingesteld. De Sovjet-pers over de omwenteling. De Sovjet-bladen wijden uitvoerige ar tikelen aan de revolutie in Litauen. De „Izwestija" geeft in baar hoofdartikel van gisteren een in zeer voorzichtige ter men vervat beeld van den politieken toe stand in Litauen. Het blad spreekt het vermoeden uit, dat de revolutie te Kow no in het buitenland georganiseerd is. Het blad herinnert aan de onthullingen, welke eenige maanden geleden zijn gepu bliceerd en welke naar beweerd wordt het plan van Warschau tot verovering van Litauen verijdeld hebben. Toen werden, zooala bekend, Poolsche troepen aan de Litausche grens geconcentreerd. Men zou daarna een plan hebben uitgewerkt om in Litauen zelf een opstand te organisee- ren, welke dan met de interventie van Polen en het zenden van troepen zou ein digen. De thans uit Warschau ontvangen belichten geven aanleiding tot het ver moeden, dat de gebeurteissen, welke zich thans in Litauen afspelen, aanleiding tot het zenden dieT troepen zullen geven. nale trusts georganiseerd om met onze industrieën in neutraio markten te con- curreeren. Een coalitie van Europa to gen de Ver. Staten zou wellicht een goede zaak voor Europa blijken. Golooft iemand dat zij dat ook voor de Ver. Staten, zou zijn? Rechtvaardigheid en eigenbelang nioo- ten Amerika er toe brengen de Europee- sche landen halverwege tegemoet te ko men in de schulden- en herstelkwestie, op de conferentie dio wij hier voorstel len. Zuid-Afrika Gebrek aan werkkrachten aan den Rand. De diainant onttrekt arbeiders aan het goud. Uit Johannesburg wordt gemeld: De goudmijnen aan den Rand ondervinden veel last van het ontbreken van werk krachten Er heerscht een tekort van 10.000 inboorlingen, ten gevolge van do groote vraag naar werkkrachten voor de nieuwe diamantvelden in het Lichtenhurg- district, waar thans ongeveer 55.000 ar beiders te werk zijn gesteld. De goudmij nen zijn reeds verplicht geweest, een aan tal Europecsche employé's te ontslaan, in verband met dit tekort aan werkkrach ten. Amerika Amerika moet Europa halverwege tegemoetkomen. Uit rechtvaardigheid en eigonbelang. In het gister gemeld memorandum van de faculteit van politieke wetenschap pen der Columbia-Universiteit, betreffen de de oorlogsschulden, wordt o.a. gezegd: De schulden- en herstelkwesties moeten aan een velledige en openhartige herzie ning worden onderworpen, in een inter nationale conferentie, waarheen alle be trokken landen vertegenwoordigers moe ten zenden. Naar deze conferentie moe ten ook de vertegenwoordigers der Ver. Staten gaan, niet met onbuigzame instruc ties, zooals die, welke onze schuldencorn- missie in haar werkzaamheden belemme ren, maar met de macht om te heslissen welke regeling, in overeenstemming met de eischen van rechtvaardigheid, het best den vrede en den voorspoed der wereld kan bevorderen. Dit is een gemeenschap pelijke onderneming, die directen in vloed heeft op allo internationale mone taire operaties, welke een gevolg zijn van den joorlog. Wij hebben slechts weinige aspecten van deze gecompliceerde kwestie aange roerd. Wij hebben niet gepoogd de i sten te ramen door onze geallieerden krachtens hot vredesverdrag in territoriaal en ander opzicht behaald. Hun verliezen waren oneindig veel grooter dan de onze. Een aspect van de kwestie mag even wel niet miskend worden. Kan eenig na denkend ^Amerikaan met onverschilligheid de groeiende vijandigheid aanzien, waar mede ziin land door onze Europeesche ge- allieerelf wordt beschouwd? En zouden wij niet de gelegenheid aangrijpen om on ze verschillen in een conferentie te bespre ken? De bewijzen stapelen zich op, dat onze hardnekkigheid in de schuldenkwes- tie tot gevolg zal hebben dat de haat der Europeesche landen zich op ons zal con- centreeren. Er worden reeds internatio DE HAARLEMSCHE HANZEBANK. Een derde uitkeering van 10 pet. Naar wij vernemen, zal de Hanzehank in het Bisdom Haarlem in de maand Ja nuari 1927 beginnen met een derde uitkee ring ad 10 pet. aan hare crediteuren. PROV. STATEN VAN ZUID-HOLLAND. De candidaaslelling in den Statcn- Kicskring Leiden. Als candidalGn voor de a.s. Statenverkie zing zijn door de R. K. Kiesvereenigingen in den Statenkring Leiden, gesteld de heeren: G. G. J. Alkemade, te Noordwijk; II. Bader te Sassenheim; J. H. M. Balvers, aftr. lid te Hillegom; Mr. J. E. M. H Bol- sius te Leiden: J. van Eden te Noordwijk; Dr. F. G. M. Haase te Lisse; J. Kortekaas te Lisse; W. van der Laan, te Voorhout; B N. Loerakker te Hillegom; J. A. Mens te Voorschoten; G. P. J. Paardekooper te Oegstgoest; W. de Ruiter te Noordwijk: J. G Stadhouder to Zoeterwoude; F. Veelen- turf (o Hszerswoude; P. Warmerdam te Lisse en Th. B. J. Wilmer te Leiden (wel ke laatste gemeend heeft, in de gegeven om standigheden geen candidatuur te moeten aanvaarden). DE AUTOBUS-CONCESSIES. Ged. Staten van N.ooTd- en Zuid-Hol land en Utrecht zullen gezamenlijk overleg plegen over de autobus-concessies. De be doeling hiervan is te komen tot een gelijke beslissing. Begrafenis Mr. Dresselhuys. Gisterenmiddag had te Culemborg de begrafenis plaats van het stoffelijk over schot van Mr. H. G. Dresselhuys. Te 9 uur had do overbrenging plaats per auto vanaf het sterfhuis aan Je Stadhou derslaan te 's-Gravenhage. Voor de lijkauto uit reed een auto met bloemen en kransen. Ruim 40 bloemstuk ken waren gezonden. Velo helangs'ellenden volgden in parti culiere auto's do rouwkoets. Aan de groeve voerden o. a. het woord Dr. A. van Gijn namens i.c liberale fractie in do Tweede Kamer en Mr. G. A. Boon namens don Vrijheidsbond. Ned. R.-K. Journalistenvereniging^ Zondag 19 December hield de Ned. R.- K. Journalistenvereniging haar goed bezochte jaarvergadering te Utrecht in Hotel „Kasteel van Antwerpen". De voorzitter herdacht in zijn openings woord de heeren Ant. Arts, J. W. Heh- ner en G. Bruna, dio in bet afgeloopen jaar zijn overleden, terwijl hij memoreer de hot zilveren journalistieke jubiló van den secretaris, den beer Willem Galesloot Gornz., en de koperen jubilea van de hee ren J. Hulsman en A. v. Oorschot. De verslagen -van den secretaris en penrfingmeester werden goedgekeurd. Tot bestuursleden werden herkozen de heeren Willem Galesloot Cornz. en Th. Wilmer. Het voornaamste pünt der agenda was de behandeling van liet Reorganisatie- rapport, uitgebracht door de heeren L. Weterings, J. do Louw en W. Galesloot. Na zeer uitvoerige en geanimeerde be sprekingen heeft de vergadering zich met het rapriort voreenigd Het vormen van gewestelijke kringen, waarop in het rap port bijzonder do aandacht werd geves tigd, zal het eerst ter hand genomen wor den, terwijl men later zal trachten to ko men lot het organiseeren van cursussen voor hoogere ontwikkeling. Na een langdurige ziekte is te Gou da in den ouderdom van ruim 78 jaar over leden de heer M. J. Oosterling. De overle dene was gedurende eenige fjaren gemeen teraadslid en had in verscheidene gemeen telijke commissies zitting. De Minister van Binnenlandsche Za ken heeft voor de gemeente Edam toe slemming verleend voor de e.k. vijf jaar lot heffing van den H. 0. door eigen admini stratie. Te Nederhorst-Den Berg stellen B. en W. den raad voor het gemeentelijk olec- triciteilsbedrijf te verkoopen aan de pro- vine:,! Noord-Holland on hel hml-Nf ie la te loeren door bet P f7 HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Een toespraak van Z. H. den Paus op het Geheim Consistorie. De gebeurtenissen in Litauen. Een schip op de Hudson-rivier door drijfijs omgeslagen. Vele dooden. (Buiten landsche Berichten). LEIDEN. Het afscheid van den burgemeester in den Gemeenteraad. (2de blad), De eerste stappen om te komen tot een Leidsche Hout. (Verslag, 2e blad, cn over zicht, le blad) in den gemeenteraad. Onze Geïllustreerde Parina Onze photo-pagina geven wij morgen. SPORT VOETBAL. NEDERLANDSCHE VOETBALBOND Wedstrijden tegen buitenlanders. De „Sportkroniek" meldt: Het bondsbestuur heeft jl. Zaterdag vijf uur aan één stuk vergaderd. Een verzoek van den heer K. Lotsy, om op 26 December en 2 Januari a.s alleen wedstrijden vast te stellen voor clubs, die met het programma achter zijn, werd over gelaten aan de prudentie der bestuurscom missie, die vrijgevig zal zijn met uit stel. Het voorstel van de technische commis sie, om haar te machtigen zelfstandig oefenwedstrijden voor het Nederl. XI vast te stellen, werd verworpen, zoodat- toestem ming van - do bestuurscommissie noodig blijft. Een wedstrijd DenemarkenHolland werd aangenomen op 12 Juli 1.927 te Ko- penhagon, returnwedstrijd zoo mogelijk in October 1927 Op 18 April 1927 (Tweeden Paaschdag) zal te Amsterdam gespeeld worden Hol landTsjecho-Slowakije. De Tsjechische amateurs krijgen daarvoor 1000 dollar plus kosten. DIOO. IIAARL. BOND. R. K. Sportvereeniging A.V.V. Ofschoon het weer des tnorpens.niet voel goeds voorspelde, was hel. d"s middags prachtig voetbalwcer, cn Iconden 'In drie te spelen wedstrijden doorgaan. Om 2 uur floot scheidsrecht er Bëclen A.V.V. IR.I.A. I binnon de lijnen. Bei de elftallen stellen zich op met 10 man; de eerste aanval is voor A.V.V., doch deze loopt op nigts uit, dan komt R.I.A. opzet ten, doch tie A.V.V.-vordediging en -mid- denlinie zijn in uitstekende conditie. De 'strijd gaat goliik op met beide elftallen om beurten in den aanval, de verdedigin gen blijven echter meester van hot terrein en gedoelpunt wordt er niet. Reeds denken wij, dat de rust met blanken stand zal in gaan, als 20 sec. voo- rust A.V.V. oen cor ner te nemen krijgt, die door den rechts buiten goed wordt voorgezet, de mid voor kopt den bal voor doel cn do linksbinnen is er als de ldppen bij den bal in het net te deponeoren, zoodat A.V.V. 1 sec. voor rust het lo doelpunt maakt. Na do rust is R.T.A. compleet en wij krij gen terstond eenige mooie aanvallen van R.T.A. uit een waarvan zij onhoudbaar den gelijkmaker in do touwen weet te ja gen. A.V.V., hierdoor niet ontmoedigd, speelt onthousiast. verder cn na 10 minu ten weet wederom de. linksbinnen mooi te doelpunten (2—1). R.T.A. doet dan weer mooie aanvallen, doch do A.V.V.-verdedi ging houdt stand en zet met forsche trap pen do voorhoede aan hot werk, do mid- voor krijgt dan den bal to pakken, zot op keurige wijze over aan den rechtsbuiten, die op even keurige wijze met een keihard schot den R.T.A.-keeper voor de derde maal laat visschcn. Dan komt de He man het A.V.V.-elftal complcteeren cn do strijd gaat gelijk op, doch eenige minuten voor tijd weet de A.V.V.-midvoor noarnaals te doelpunten, zoodat toen do scheidsrechter kort daarop einde floot, A.V.V. met -1—1 verdiend had gewonnen, ofschoon R.T.A. wel oen puntje meer verdiend had. Het 2e elftal speelde to 12.30 uur op Hoornpark tegen V.V.P. 2. Het gehoelo elftal speelde een goeden wedstrijd en mot genoegen zien wij den laatstcn tijd do ver richtingen van dit" elftal. Ook thans wis ten do 2o elftallers wederom beide puntjes mede te brengen en behaalden een 8—3 overwinning op V.V.P., waardoor zij zich "wederom vaster op de 2o plaats nestelden. Het 3e elftal bracht het er dezen keer eens niet goed af. Tot eenige minuten voor tijd was het nog 00. Toen kende de de scheidsrechter aan G.D.A. ccn zeer du- bieuse penalty toe, die door G.D.A. in een doelpunt werd omgezet. Hierop verlieten een paar A.V.V.-'crs het terrein, hetgeen nooit is goed te keuren. Terwijl de overige

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1