„j?t l&kCooranl'
Tweede Blad.
Zaterdag 18 December 1926
HltA'c-.-.aiJMwrrcc 'J'léilf Mh iIHfg—tti
UIT DE PERS
DE SALARISSEN DER RELIGIEUSEN.
De motie van ds. Lingbeek.
Het Huisgezin schrijft:
Do boer ds. Lingbeek is, na ze het vo
rig jaar reeds te hebben doen vreezen,
tlians met een daad gekomen.
Die daad is oen motie.
En die motie bedoelt, aan do klooster
lingen-onderwijzers te ontnemen, wat ze
naai" zijn manier van zien te veel aan
salaris ontvangen
Wij kennen, zegt deze hoer, reeds diffe
rentiatie in de salarisregeling der onder
wijzers: waarom wordt nu geen rekening
gehouden met de mindere levensbehoef
ten der kloosterlingen?
Inderdaad kennen we differentiatie:
gehuwd en ongehuwd, korter en langer
diensttijd, meer en minder bevoegdheden.
Dit zijn tastbare en te hantoeren maat
staven.
Maar hoe wil men nu in de grootero of
geringere levensbehoeften van het indi
vidu een criterium' vinden voor de hoe
grootheid #van het salaris?
Bovendien zou men hiermee treden op
het terre n van het bijzondere leven,
waarmee noch de Staat, noch welke werk
gever ook iets te maken heeft.
Het loon is als minimum vergoeding
voor geleverd en arbeid; wat men meer
geeft raakt den kant van het gezinslooh,
een factor, die inderdaad in het sociaal-
economische leven van belang is.
Do kloosterlingen-onderwijzers ontvan
gen uiteraard de minima.
Maar aan deze minima mag de Staat
niet tornen, zonder, we zeiden het reeds,
te treden op het terrein van het bijzon
dere levon.
Ook buiten de kloosterlingen treft men
onderwijzers aan met uiteeniloopende en
andere levensbehoeften.
De een besteedt hetgeen hij niet voor
zijn onmiddellijk levensonderhoud noodig
hoeft aan hot aanleggen een/er mooie bi
bliotheek, de ander maakt er buiten/landr
echo reizen voor, een derde doet veel aan
goede werken.
Niemand zal het in het hoofd krijgen,
in het feit, dat een onderwijzer niet zijn
volle salaris verbruikt aan kost en inwo
ning en kleeding, aanleiding te vinden
om tot salarisverlaging over te gaan.
Men doet zulks noch bij het onderwijs,
noch bij welken anderen tak van dienst.
Alleen ten aanzien van de kloosterlin
gen zou de heer Lingbeek een begrooting
willen opmaken van hetgeen zij aan „on
derhoud" kosten, om da® op deze basis
het loon te bepalen voor den door hen
verrichten arbeid.
Deze uitzonderingsmaatregel zou op
geen enkelen redelijken grondslag rusten.
Wat de kloosterlingen met hun trakte
ment als onderwijzer doen, gaat noch den
Staat, noch den heer Lingbeek aan.
Deze laatste moet zich bovendien van
het levensonderhoud in uitgebreiden
zin der kloosterlingen wel een heel
zonderlinge voorstelling maken, als hij
durft beweren, dat hun salarissen, na af
trek van hetgeen hun levensonderhoud
vergt, „grootendeels ten bate vallen van
de kloosters."
Maar of dit veel is of weinig, niemand
heeft er iets mee te maken: de klooster
lingen hebben omtrent de beschikking
over hun salaris de vrije keus, en noch
ds. Lingbeek, noch een ar der kan of hun
voorschriften geven, of hun eerlijk ver
diend loon beknibbelen.
De heer Lingbeek krijgt voor zijn mo
tie zelfs geen enkele liberale of sociaal
democratische stem.
UIT DE OMGEVING.
RIJNSATERWOUDE.
GEMEENTERAAD.
De slechte toestand der geldmid
delen. Raadsleden zonder pre
sentiegeld. Besprekingen over
de opheffing der gemeente.
De Raad dezer gemeente vergaderde
Donderdagmorgen te elf uur. De voorzit
ter opent de vergadering met gebod.
Alvorens tot behandeling van de agon-
da over te gaan wil de voorz. in de eer-
jflto plaats constateeren, dat zeer zeker
tot onB aller genoegen de wethouder, de
[heer G. Eikelenboom in ons midden is, die
,na eon langdurige ernstige ziekte we
derom zijne functie waarneemt. Spr.
'hoopt dat hem de krachten mogen gege-
(-Ven zijn wederom de belangen van de ge-
l®cento te behartigen en nu zeer zeker,
Iwaar zoovelo gewichtige dingen op til zijn,
(fin hij een helder inzicht in de gemeente
belangen heeft. Van harto wensch spre
ker hem welkom.
De heer G. Eikelenboom dankt den
vVcorziüor voor zijne hartelijke woorden
.fin ook namens zijn vrouw dankt spreker
Wen voorzitter en de Raadsleden voor de
•betoonde belangstelling gedurende zijn
('iekto ondervonden. Spr. had wel eens de
Gedachte om zich terug te trekken, maar
l'!11'. hoopt nog*de krachten te hebben om
y®°S eenigen tijd in het belang van de gc-
«tcenlo werkzaam te mogen zijn.
De voorz. deelt mede, een verzoek der
christelijke H. B. S. te Alphen aan den
e"jn, om een bijdrage te willen verloe
ren van* f 68.35 voor den leerling C. Schild
M deze gemeente. B. en W. stellen voor
,"wijz©nd .op dit verzoek te beschikken,
jPnidat de financieelc toestand van de ge-
itëeate verre van rooskleurig is. Reeds
zooveel wordt van Hoogerhand opgelegd,
dat thans zulk een vrijwillige -bijdrage
niet moet worden verleend.
Z. h. et. wordt besloten afwijzend op
het verzoek to beschikken.
Aan de orde komt: Vaststelling van de
Gemeenfebegrooting, dienst 1927.
Do voorz. deelt me..:, dat de Commissie
belast geweest met het onderzoeken van
do Gemeentebegrooting, dienst 1927, een
lijvig rapport hoeft uitgebracht on zulks
wonderschoon heeft verricht. Do voorz.
doet hiervan voorlezing. Na voorlozing
daarvan vraagt het lid dier Commissie, de
heer Compeer, het woord cn wil hulde
brengen aan den Burgemeester en Secre
taris, die vrijwillig op zich hebben geno
men hun eigen pensioen te betalen. Spr.
acht echter den tijd nog niet rijp, om he'
tractemenb van de wethouders te verlagen
en het presentiegeld van de ledon van
den Raad te verlagen. Wij staan voor do
a.s. verkiezingen en wij zullen misschien
het volgend jaar andere Raadsledon in
ons midden zien. En' om nu thans over die
tractcmonten te beschikken, daarmede
kan spr. zich niet vereenigen.
Ook wil spr. nog mededeelen, dat op
hem nog een taak rust a-ls Commissielid.
Naar aanleiding van de clausule, neergo-
legd in het einde van het rapport hebben
B. en W. een voorstel gedaan om eon an
der belastingstelsel in te voeren. In ver
band hiermede zou spr. gaarne vastgelegd
willen zien, dat hij nu zijne meening,
neergelegd in het rapport zou wijzigen,
tenminste als de progressieve heffing zoo
als B. en W. voorstellen, dragelijk voor
do belastingschuldigen is.
De voorz. deelt "lede, ook namens den
Secretaris, dat financieele offer, dat
zijn 'zich getroost hebben, wel in het be
lang van de gemeente over hebben. Met
den heer Compeer is spr. het niet eens
wat betreft het verlagen van do tractc-
mentcn van de wethouders en het presen
tiegeld voor de Raadsleden. De wethou
ders kwamen zeiven met het voorstel aan
bij de behandeling van de ontwerp-bc-
grooting.
De voorz. stelt voor om de gemaakte
opmerkingen tegen de verschillende pos
ten in behandeling te nemen en de overigo
geraamde posten onveranderd te laten.
De Raad kan zich hiermede vereenigen.
Aan de orde komt: Presentiegelden
voor de leden van don Raad. B. en W.
hebben hierop uitgetrokken nihil. De
meerderheid van de Commissie zag gaar
ne dien post geraamd op f 60.
De voorz. morkt op, dat zooveel mogelijk
bezuinigd moet worden en de Raadsleden
moeten nu ook maar een offev getroos
ten. De heer Compeer zegt namens de
meederheid dier Commissie het bedrag te
willen uittrekken op f 60.
Het voorstel van B. en W. wordt daar
na door den Raad met 5 tegen 2 stemmen
aangenomen. Tegen stemden de heeren
Compeer en van Tol.
Post Schrijf- en bureaubehoeften. De
Commissie stelt voor dit bedrag terug te
brengen van f 125 op f 100 B. en W. kunnen
zich hiermede vereenigen. Goedgekeurd.
Post Druk- en bindwerk. De Commissie
stelt voor dit bedrag terug te verminderen
van f200 op f175. Naar aanleiding van
de toelichting der Commissie kunnen B.
en W. ook met dit voorstel medegaan. De
Raad besluit ook hiertoe.
Post Onderhouden en schoonhouden van
het Raadhuis en Secretarie. De Commis
sie stelt voor dit bedrag te ramen op
f 100 in plaats van op f 160. De voorz.
deelt mede, dat B. en W. hiermede niet
accoord kunnen gaan. De Secretarie moet
noodig behangen worden en aangezien on
der het uitgetrokken bedrag reeds een
vaste post van f 50 begrepen is voor de
Bchoonmakster, achten B. en W. een post
van f 160 niet te hoog.
De heer Compeer zegt wel de Secretarie
bekeken te hebben, maar er moet bezui
nigd worden en handhaven daarom hun
voorstel. Het voorstel van de Commissie
wordt met vier tegen 3 stemmen aange
nomen.
Post onderhoud en aankoop van meube
len voor de Secretarie en Raadzaal. De
Commissie wil dezen post voor Memorie
ramen. De voorz. deelt mede, dat B. en
W. ook hiermede niet accoord kunnen
gaan. Wanneer er b.v. een poot van een
stoel breekt, zou de Brn-gem ;eBter die
niet kunnen laten maken als de post voor
memorie was uitgetrokken. B. en W. willen
f 25 ramen. De Raad kan zich hiermede
vereenigen.
Post verlichting en verwarming. De
Commissie stelt voor den post te ramen
op f 75 inplaats van op f 1C0, mits B. en
W. besluiten gedurende de maanden Octo
ber tot April de Secretarie drie dagen in
de week open te houden. De voorz. deelt
mede, dat B. en W. hiermede niet accoord
kunnen gaan. De Burgerlijke Stand moet
dagelijks geopend zijn en in verband mot
andere bezwaren door den Secretaris in
het midden gebracht is dit voorstel niet
aan te nemen. De Commissie kan met
die bezwaren medegaa® en de Raad be-
Bluit daarna den post op f 100 te brengen.
Post verteringen ten behoeve van hot
stembureau. De Commissie stelt voor
voortaan voor de leden van het stembu
reau f 5 per lid presentiegeld beschikbaar
te stellen en moeten da® voor eigen on
derhoud zorgen. B. en W. kunnen met dit
voorstel niet medegaan. De leden van het
bureau hebben zulke dagen heel wat werk
en offeren heel wat tijd op. Ook de wetb.
Eikelenboom kan met dit voorstel niet
medegaan. De meerderheid der Commis
sie handhaaft haar voorstel. Het voor
stel der Commissie wordt in stemming ge
bracht en met vier tegen 5 stemmen ver
worpen.
Post kosten van vergaderingen. De
Commissie stelt voor om in plaats van
„Nihil" den post te ramen op f 40. De heer
Compeer deelt mede, dat er een meerder
heid in de Commissie was om voor koffie
en thee f 40 uit te trekken en dan het roo-
ken af to schaffen. Do Raa-.l besluit daar
na den post te ramen op f 40.
Post kosten van de ambtswoning van
den veldwachter. De Commissie stelt voor
dion post voor „Memorie" to ramen. B.
en W. stellen voor dien pest te ramen op
f 25. Do Raad besluit daarna don post
voor „memorie" te ramen.
Post onderhoud der lantaarns en verde
re kosten der verlichting. De Commissie
stelt voor dezen post te ramen op f 300
en de nachtverlichting voortaan niet meer
te laten branden en om tien uur 's avonds
de straatverlichting uit te doen.
De voorz. deelt mede, dat B. en W. do
straatverlichting om elf uur uit willen
doen en de nachtverlichting hiet meer te
laten branden. Hij stelt echter voor f400
uit te trekken en zien wat deze maatre
gel voor besparing zal geven.
Do heer Compeer zegt, dat de Commis
sie deze zaak ruim overwogen heeft. Er
wordt met de verlichting ruw omgespron
gen. Bij helderen maan branden de lan
taarns ook wel eens.
Wethouder Eikelenboom zegt, dat deze
kwestie in hun Collego ook besproken is
en de persoon belast met het toezicht
hierop ernstig gewezen is om goed toe to
zion dat de verlichting bij maan niet ont
stoken wordt. Wat deze voorgestelde be
sparing zal bezuinigen moet uit do prak
tijk blijken.
Het voorstel der Commissie wordt in
stemming gebracht en met 5 tegen 2 stem
men wordt besloten dien post pp f 300 te
ramen.
Post onderhoud havens. De Raad be
sluit op voorstel der Commissie dien post
te ramen voor „Memorie".
Post onderhoud en bediening van klok
ken. Do Raad besluit op voorstel der
Commissie dien post te ramen op f 100.
Post dag- en weekgelden van werklie
den, voor zoover niet onder andere pos
ten te brengen. De Raad besluit dien post
te ramen op f 70.
Post huur en kosten van het instand
houden van onderwijzerswoningen. Do
Commissie stelt voor dien post te ramen
op f200 in plaats van op f250. B. dn W.
.kunnen mot dit voorstel medegaan, maar
niet om de werkzaamheden publiek aan
te besteden. B. en W. zouden eerst dc kos
ten van het schilderwerk aan den plaafc-
selijken schilder willen vragen cn komt
dan het bedrag ver boven raming van
den Gemeente-opzichter, dan zouden B. en
W. aan een anderen schilder builen do
gemeente opgave willen vragen.
Do Raad besluit^daarna den post terug
te brengen op f 200.
Post koeten van bet instandhouden van
het schoolgebouw. De Raad besluit dezen
post ook terug te brengen van f 100 op
f75.
Do heer Compeer houdt vol dat publie
ke aanbesteding volgens zijn zienswijze
de eenigste weg is.
Do Commissie stelt voor, wanneer er op
do haven een houtverkooping wordt ge
houden voor zulk een veiling f5 recht te
heffen.
Ook' hiermede kan do Raad medegaan.
De voorz. vraagt of een der Raadsle
den bezwaar heelt de ontwerp-begrooting
vast'to stellen.
Do heer Compeer zou willen voorstellen
het Raadsbesluit, waarbij - werd besloten
tot het converteren van de verschillen
de leeningen in te trekken en een nieuw
Raadsbesluit to.nemen, waarin besloten
wordt op langeren termijn af te lossen.
De voorz. is verbaasd over zulk een in
grijpend voorstel en zou het reglement
van orde willen toepassen, dat echter,
helaas, niet door d Raa i nog is vastge
steld. Spr. heeft zoo juist van God. Sta
te® bericht ontvangen dat in princirc
geen bezwaar best-a at tegen het genomen
Raadsbesluit, betreffende de convertceren
van de verschillen leeningen. Ook do geld
schieter heeft bericht gezonden, dat hij
zijn bod tot 31 December a.s. gestand
houdt. Verder vre. spr., dat Geil. Sta
ten een termim van langeren aflossing
niet zullen goedkeuren. De leening wordt
meestal gesloten voor do levensduur van
het werk.
De heer Compeer zegt, dat de voorz. er
zelf op gewezen heeft, dat er geen regle
ment van orde bestaat en spr. doet daar
om een voorstel. Wij kunnen wel denken
Ged. Staten zullen het niet goedkeuren,
maar het is toch niet gevraagd geworden
en dan zou de begrooting 1927 heel wat
minder bezwaard worden.
Do heer Ëikelcnboom zegt dat f 700 van
do distributie moet worden afgelost en
geeft nog eene nadere beschouwing.
De heer Compeer dient van repliek en
doet een voorstel om f 1000 per jaar af
to lossen.
Dit voorstel wordt door geen van de
Raadsleden ondersteund, zoodat het voor-
stol niet in stemming kan worden ge
bracht.
Alvorens- de slotconclusie van hot rap
port te behandelen, wordt voorzien in
twee vacature van loden van de PI. Corn-
missei van Toezicht op het L. O. Tob leden
worden benoemd de heeren A. de Kroes en
A. van der Knijff.
Do voorz. gaat thans over tot do be
handeling van de eindconclusie van het
rapport. Het feit is hier thans, dat de
Commissie van oordeel is, dat deze ge
meente niet meer zelfstandig kan blijven,
in verband met. hare financieel toestand.
Spr. ziet niet in of het wel do vraag is of
dezo wanhoop direct noodig is. Aan an
nexatie zijn groote gevaren verbonden.
Zoo iets duurt lang en men moet dan toch
de eerste paar jaren hooge belastingen be
talen en komen dan betere toestanden,
dan zou mon misschien spijt hebben deze
gemeente op te heffen. En hoe denkt Lei-
muiden hierover? Ook vindt spr. het een
tactische fout met het oog op de aan
staande Gemeenteraadsverkiezing in 1927
thans met zulke voorstellen te komen. B.
en W. zouden liever tot het voorjaar wil
len wachten, nadat de Commissie het
voorstel van B. en W. hadden bestudeert
over de verandering van het heffen van
belastingen.
Do heer Compeer kan met de zienswijze
van het College niet medegaan. liet is
uitstel van executie. De heer Eikelenboom
geeft hierover nog eene beschouwing.
De hoer Compeer zegt, dat hij als lid
van do Commissie met heb voorstel van
B. en W. kan medegaan, tenminste wan-
ncor hot hem blijkt dat cone andere wijze
van belastingheffing niet zoo drukkend is.
De heer van Tol verklaart nogmaals
hiermodo niet te kunnen medegaan. De
belasting wordt te hoog.
De heer van der Meer, lid der Commis
sie, handhaaft zijn voorstel. Al komt er
een andere belasting, toch moet het be
drag opgebracht, worden.
De voorz. stelt thans voor het voorstel
van de meerderheid der Commissie in
stemming te brengen.
Do hoor Compeer merkt op, dat al valt
thans het voorstel, hij na het bestudeoren
van het bclastingvragstuk zijne meening
misschien zou handhaven, neergelegd in
het uitgebracht rapport.
Het voorstel wordt in stemming ge
bracht en met 2 tegen 4 stemmen verwor
pen. Voor stemden de heeren van Tol en
van der Meer.
Do voort, stelt thans voor een Commis-
eie te benoemen tot het onderzoek van
het belastingvraagstuk. Na stemming
blijkt, dat in d Commissie gekozen zijn
de heeren Weststeijn, Compeer en van
Tol.
Do heer \isser merkt op, dat door hot
verwerpen van het voorstel tot het ophef
fen van do gemeente, thans die kwestie
van de baan is, dat hem door den voorz.
bestreden wordt. De Commissie kan na
het beetudeeren van het belastingvraag
stuk wel degelijk met voorstellen voor den
dag komen om do gemeente op te heffen.
Do heer Visser is hot niet eens met de
zienswijze van den voorz.
Aangezien niets meer aan de orde is,
sluit do voorz. do vergadering.
E KUNSTREEK.
UIT NIEUWKOOP EN NOORDEN.
XXIX.
GEMEENTELIJK
EI.ECTRICITEITSBEDRIJF.
Wanneer wij dit maal het verslag van
den Gemeenteraad gehouden op 11 No
vember j.l. tot een onderwerp van be
schouwing maken, valt ons op, als van
bijzonder belang de ontwikkeling van het
gemeentelijke electricitoitsbedirijf. Koes
terden wij in een eerder opgenomen bij-
drago goede verwachtingen over de® bloei
van het bedrijf, het succes, waarop men
thans reeds kan bogon, hebben wij niet
durven hopen. En temeer, waar een vier
tal belangrijke zaken aangaando het be
drijf don aandacht van den raad vroegen
willen wij aan de hand der prae-adviezen
van het gemeentebestuur en van de op
aanvrage verkregen inlichtingen een en
ander onder het oog zion. De netto winst
voor 1920 wordt na de verplichte aflos
sing van 3950 gora-amd op ƒ3100. Het
reductiotaricf, dat op Januari van dit
jaar van kracht ia geworden, was geheel
aan den voorzichtigen kant. Verlies kon
hot niet geven, omdat do reductie oersl
zou ingaan bij een afname van 45 k. w. u.
en alleen zou worden toegepast voor de
vermeerderde afname. Naar raming le b
ben voor d t jaar 124 verbruikers hiervan
geprofiteerd met een afname van 2563
k. w. u., zoodat de meerdere afname van
beteckenis is, terwijl de mindere op
brengst, 10 ct. per k. w. u., niet moer dan
256.30 bedraagt. Het verbruik is der
halve voor die categorie in doorsnee met
20 k. w. u. per hoofd toegenomen.
Ook op het kracht verb ruik is ccn re
ductie-tarief ingevoerd. Voor de eerste
100 k. w u. betaalt men 25 ets. per k w.
u. voor de volgende tot en met 500, 22
ets. en voor alle daarboven 20 ets Even
eens zeer voorzichtig gesteld.
In beide tarieven zit do prikkel, dat
het meerder verbruik voordeel geeft en
men dus to eerder zal overgaan een
lamp te nemen van meer kaarsensterkto
of meer lichtpunten aan lo leggen of
voor kracht een sterker motor lo nemen
of het verbruik meer te benutten en op
te voeren.
In 1924 was de krachtafnamc 4051 k.
w. u, en naar den maatstaf van de tol
op lieden bekend zijnde cijfers kan in
1926 een afname van minstens 8000 k.
w. u. verwacht worden, derhalve in 2 ja
ren tijds het dubbele.
Het voorstel van het gemeentebestuur
om dezelfde voorzichtig lariefspolitiek te
volgen voor 1927 als thans is toegepast
werd blijkbaar zonder meer door den
raad geaccepteerd, te gereeder, omdat
daarnaast tot oen belangrijke verlaging
kon worden overgegaan, voor hel licht
met 5 ets. en voor kracht met 2 ets. per
k. w. u.
De tarieven, welke krachtens besluit
van den raad op 1 Januari a.s. van
kracht zullen worden, zijn voor het plat
teland aan den middelmatlgen kant Ie
noemen, zeker niet hoog. Voor licht bijv.
is het tarief van het Provinciaal bedrijf
in Utrecht eveneons 40 ets., zonder dat
men or de reductie kent.
De Voorzitter gaf don raad. te verslaan,
dat bij normaal verloop oen nog verder
doorgevoerde verlaging zeer wel mogelijk
was. Ook ons komt dit waarschijnlijk
voor. Immers van den winst over 1926
is ruim f 1000 gereserveerd; voor be
drijfskapitaal behoeft men wel niet meer
te reserveeren, omdat blijkens oen vorig
raadsverslag per 1 Januari 1926 reeds
4277.341 aanwezig was. Blijkens het
zelfde raadsverslag wordt met ingang
van 1927 een electriciteitsleening van
55900, rentende bV< procent, geconver
teerd in. een tegen 5 procent, wat voor
elk jaar weder oen voorsprong geeft van
139.75. Ieder jaar wordt van het lce-
ningskapitaal afgelost 3950, wat, bere
kend togen 5 procent, den rentelast tel-
kenjare vermindert met 197.50.
Een factor van belang is ook deze, dat
de bedrijfsduur van het maximaal ver
mogen door de sterke stijging van de
krachtstroomafname zeer wordt begun
stigd. Ingevolge het nadien gewijzigde
art. 8 van de overeenkomst met Leiden,
moet als grondbedrag elk jaar aan Lei
den betaald worden 110 per kilowatt,
voor de eerste 50 kilowatt, van het maxi
maal in een kalenderjaar oplivl ml ver
mogen. Een kilowatt is 'oen ~arb i.'-ver
mogen van 1.36 paardenkracht en met
het maximaal optredend vermogen wordt
bedoeld de hoogste of meeste kracht
welke op co» moment 'n het jaar in de
gemeente noodig is geweest, wal gecon
troleerd kan worden in de transformator-
stations. Zoo is in October j.l. liet hoog
ste vermogen bereikt, wat nog ooit bereikt
werd, n.l. 42.3 kilowatt, wordt dit in
1927 niet hooger, dr.n moet als grondbe
drag over 1926 derhalve betaald worden
42.3 X HO 4653. Vandaar mag
ook des avonds geen krachtstroom wor
den afgenomen, omdat zulks het maxi
maal vermogen te zeer zou opdrijven,
doch vandaar ook is het van het grootste
belang, dat op den dag dat maximaal
vermogen wordt benut, omdat het Bedrijf
na dit grondbedrag slechts 4 ets. per k.
w. u. voor den gelovorden stroom be
hoeft te betalen, plus cenigo kolentoeslag.
Gesteld eens dat het gehecle jaar door
dag en nacht het hoogste vermogen cp
42.3 k. w. u. stond dan zou dit een
enorm voordeel zijn. Dit is natuurlijk
ondenkbaar, docb vandaar is het van zoo
groot belang voot het bedrijf cn worden
vanwege het gemeentebestuur alle zeilen
bijgezet om- de afname van krachtstroom
te bevorderen.
Dit is dan ook de roden, dat de kracht
stroom zooveel goedkooper aan de inge
zetenen geleverd kan worden en ook m<;ol
worden dan don lichtstroom. En waar wij
nu een zoo gclukk'ge toename van u t
krachtverbruik mogen constateeren, mo
gen wij ook op dezen grond daling van
het tarief voor waarschijnlijk houden
Het tweede punt, dat iu den raad aan
de ordo kwam was een voorstel van B en
W. om het tarief voor de straatverlich
ting te bepalen op 35 cis. per k. w. u Do
gemeente koopt den stroom van haar be
drijf en wel voor 82 straatlantaarns tegen
oen afname van ongeveer 66 k. w. u. per
jaar, is in totaal 5412 k w. u. 1- rekend
togen 45 ets wordt 2435.40. Nu do
lampen ook bij donker weer tijdens lichlo
maan branden, zal dit nog weder bedui
dend stijgen, ongeacht dezo stijging zou
d l voor de gemeente en derhalve op d«»n
belastingpost een voordeel bcioekenen v.- i
541, omdat lot heden do gemeente co!c
het gewone tarief betaalde, iir 1926 d r-
halvo 45 ets-, per k. w. u.
Bij raadsbesluit van 30 Doctmb r i. i' i
was gelijk voorstel afgewezen op gr<u:d
van de mogelijkheid, dat het bedrijf dezo
prijsvermindering niet zou kunnen dra
gon, waarvoor op dut moment veel te
zoggen was.
Mot het oog op dc gemaakte wi.i t
wildon B. en W. nu, voorloopig alleen
voor 1926, dezo reductie alsnog toepas
sen. Dit voorstel kon echter geen meer
derheid halen, waarvan het ons-wil voo;--
komen, dal dezo meerderheid geen ju st
inzicht had van de zaak.
Wat toch is het geval? Du grm
hooft als groot-afnemer bij do oprieii!i:.g
van het bedrijf geen aan praal: willen ma
ken op een verlaagd tarief, oinèal, inJ. ra
er met een tekort gesloten zou \v<.
zij toch moest bijpassen. Met and re
woorden, do gemeente heeft d.-or wil Lon
ger tarief te betalen, dan r idelijk'o
gesteld kon worden, hooger in "ieder
val dan van een particulier groot-afne
mer gevraagd zou geworden zij::hoi be
drijf door de eerste kinderjaren been wil
len helpen. Een alleszins te verdeui ra
manier. Doch nu die bijzcndcre si :i:i
niet meer noodig is meende B. en W. o~i.
terecht, dat het onb llijk was do gemeen
tekas langer daarmede te bezwaren. 15.
en W. voerden nog aan, dat degenen, die
wonen buiten bet rayon der verlicht ng
en derhalve aanmerkelijk minder daar
van profileeren, niet alleen met hun bc-
laslingpcnningcn ook borg zijn en s'.cvds
waren voor het gehcclo bedrijf, en co!;
niet alleen gelijkelijk aan dc straatver
lichting kunnen offeren, doch ook mor
ton medc-betalcn een onredelijk boog ta
rief.
Het voorstel werd bestreden, omdat
het remmend zou werken op hel tar ef en
omdat het niet rechtvaardig zou zijn te
genover de particuliere afnemers, terne, r
daar de gemeente niet noodlijdend was.
Dio onrechtvaardigheid tegenover dc par
ticuliere afnemers is natuurlijk onzin en
dat het besluit voorzoover de vorm ndi'-
ring zou beloopcn, ton nadeclo zou zijn
van het tarief, is waar, doch ten k.i
waarvan? Ten koste van een onbillijkheid
of althans ten koste van een juiste tarie
venpolitiek
Tot op hel oogonblik kon in Nieuwkoop
hiervan nog geen sprake zijn, doch wat
ziet mon elders? In beiden bijvoorbeeld
mooten do Lichtfabrieken jaarlijks een.
grooto som, mon deelde mij mede van
60.000 aan de gemeente betalen voor
hot aanwezig mogen hebben van do lei
ding in de straten, terwijl natuurlijk liet
opbreken, waar noodig cn bet weder hor
stellen voor rekening is van de fabrieken.
Ik heb voor mij liggen een staatje van
21 gemeenten in ons land, welke in 1924
van hunne ©lectrische bedrijven een winst
opstreken van in totaal niet minder dan
ruim 16 millioen gulden. Vandaar ook
het bekende gezegde, dat de bedrijven do
kurk zijn voor de groote - gemeenten,
waarop zij drijven.
Nogmaals wij zijo er in Nieuwkoop
nog geenszins aan toe om ook een winstje
van het bedrijf op tö strijken, die winst
moet voorhands nog worden besteed om
het tarief tc verlagen, doch zij behoeft
mi. ook niet kunstmatig te worden op
gevoerd. De straatverlichting, welke 10
jaren geleden nog geen f 400 kostte, zal
nu circa zevenmaal zooveel kosten, zij
hei, dat toen alleen do dorpskom verlicht
werd en wij haar niet graag meer zou
den missen. Doch het moet toch betaald
worden.
Het derde punt betrof do oprichting
door B. en W. van een cursus in de elec-
triciteitaloer. Dit is natuurlijk zeer toe te
juichen. Het gaat er om de afname te be
vorderen ten bate van het bedrijf, doch
tevens om bet gemak en genot en vaak
