Evenwel beslaat nog altijd het financieel
bezwaar. Niettemin deed Z.Exc. de ver
blijdende medcdccling, dat zal woi^-.n
onderzocht onder welk^ voorwaarden het
Stopwetje zal kunnen worden opgeheven.
Do regeling van het aanvullingsonder-
wijs bedoelt allerminst, legde de Minister
uit, een nieuwen tak van onderwijs te
scheppen, ^ocli alleen om voor dc be
staande vormen er van een gelijke subsi
dieregeling to* treffen en het opvoedend
clement meer tot zijn recht te brengen
door do jeugdorganisatie er in le betrek
ken. Tc dien aanzien evenwel zal dc rege
ling zeer soepel zijn.
Z.Exc. beseft ook dc moeilijkheden, ver
bonden aan de salarisregeling. Maar...
daar is niets aan Ie doen. Vooreerst ib er
geen geld beschikbaar. En dan is ver
scheidenheid onvermijdelijk door dc
grooto verscheidenheid in bevoegdheden,
soorten van scholen en lesuren. Er is dan
ook niets van waar, dat er een nieuwe sa-
larisregcling op komst zou zijn.
Handelsonderwijs.
Over het handelsonderwijs heeft verder
alleen dominé Kersten (St. (3 er.) ge
sproken. Geen wonder dat deze in zijn be
toog cenige malen vet zichzelf in tegen
spraak was. ITct voorslel van den Minis
ter tot regeling van dit onderwijs moet
echter worden afgowachk Reeds nu ver
klaarde hij dat zoo bij do keuze lipcft tus-
schcn een handelsschool met 5-jarigcn cur
sus cu een Tl.B.S. A, hij dc laatste kiest.
Lager onderwijs.
Tegen vijf uur word begonnen met dc
algemeeno beschouwingen over het lager
onderwijs, waarbij op voorste! van den
voorzitter bespreking van liet zevende
leerjaar werd uitgesloten, omdat, daar nu
reeds voldoende over gezegd is. Het neemt
niet weg dat heden nog wel een groot deel
van den dag besteed z.al worden aan de
zen tak van onderwijs en dat cr niet veel
kans bestaat de begrooting klaar te krij
gen.
Avondvergadering.
BEGROOTING VAN WATERSTAAT.
Het restantje van dc Watcrstaatsbc-
groóting leverde toch nog een paar be
langwekkende punten op. Uiteenloopend
waren dc meeningen van dc hecren Drop
(8. D.) en Hermans (R. K.) over het.
mijnbedrijf. Dc cersle sprak van wantoe
standen, do tweede lmd in het buitenland
allerlei mijnen bezocht en de toestanden
in ons land veel en veel beter bevonden.
Minister Van dor Vcgte was bet
meer met den heer Hermans eens. Hij ver
klaarde, drtt de mijndirceties elk jaar hun
best doen om het leven voor den mijnwer
ker to verbeteren. Voor zoo'n sombere
schildering, nis de heer Drop gaf, was geen
reden.
Dc verlegging van do „Zecland"-roule
van Folkestone naar Harwich heeft do
heer Brautigam (S. D.) oen ramp ge
noemd, een vamp voor do maatschappij,
do proviucic en het land, welke alleen kon
aantrokken. "Precies tegenovergesteld was
het oordcel van den Minister. Zijn stellige
indruk was, dat de verlegging zoowel voor
do maatschappij als voor do provincie en
het land een gelukwcnsch waard was.
Een poging van den lieer Kuipers
(R.K.), per amendement aan spoorwegper
soneel, dut om oen vergrijp van geringe
boteekenis (gedoeld werd op dc stakers
van 1903) ontslagen is, alsnog pensioen te
vcrlocnon, heeft do minister, ais onaanne
melijk afgewezen. Vandaag wordt er over
gestemd.
SPORT
j VOETBAL.
f BRW DIOC HAAR!.. BOND.
Be uitslagen.
De Yolle'-üge uitslagen van Zondag j I.
luiden:
Eerste klasse B.
Noordwijk: S.J.C.Santpoort 5i
Haarlem. Geel Wit I—Bevewijk II 35
Sassenhcün: Tcijlingcn—W.F.C. 21
Tweede klasse C.
Ocgstgeest: O.V.V I—Santpoort II 3—1
Hillegom: Concordia IIT.Y.B.B. II 110
Tweede klasse D.
Den Haag: V.V.P. I—V.A.C. I 2—3
Derde klasse F.
Naaldwijk: Westlandia I—Edoh II 1—0
Leiden: Leiden II—!.. en S. If 1—1
Den Haag: Graaf W. Ill—S.J.C. II 5—0
Derde klasse G.
Den Haag: S.D.C. II—A.V.V. I 43
Delft: D.H.L. Ill—H.I.A. I 0—8
Vierde klasse G. -
Sasscnheini: Teylingen IIIV.V.L. I 0—4
Leiden: Leiden III—O.V.V. II 1—0 (gest.)
V i c r cl o klasse 11.
Den Haag: V.A.G, II—V.V.P. II 43
Don Haag: R.I.A. 11—Westlandia II 40
Your: A.V.V. II—Graaf Kloris II 2—2
SCHAKEN.
Competitie N. S. B., district Z.-Holland.
L. Sch. „Steinitz"L. Sch. „Philijor"
Gisteravond sjvolilen bovengenoemde
Hubs in „Huize FcenMra" een wedstrijd
voor de competitie.
De uitslag was do volgende:
„Steinitz"„Phllidor"
r 1. L. A. do Lange—H. I. dc Nie i—J
r 2. H. F. Huiniuk—W. Segaar i
1 L F- YV- BuurmanP. .T. v. d.
r t zceuw o""1
I D. T. ScbellingcrlioulW. F.
tF' Snieder 0—1
L ü- Al. D. YonkenbergE. W. v. d.
f Burgh 01
0. P. C. Klomp—J. Worst 0—1
7. A. BuurmanN. N. II
8. J. v. LeeuwenN. Schouten 10
9. J. Los—H. C. de Nie 1—0
10. J. BakkerJ. dc Boer 01
Totaal 3161
BOKSEN.
Een doodslijke knock cut.
Uit Hartford (Connecticut) wordt aan
dc „Tel.'* gemeld:
De Amerikaan Friedman sloeg den
Franschmnn Pcguilhau knock out in de
4c ronde. laatstgenoemde kwam zoo hard
op den grond terecht, dat hij een hersen
schudding opliep, waaraan hij eenige uren
later overleed. De bokser Friedman werd
in verband daarmede gearresteerd.
LAftËJ- E£3 TUINBOUW
Veiling Hohaho te Lisse.
Gehouden leverbare veiling van de
Coöp. Vcilingvorecn. H, B. G. te Lisse op
Dinsdag 14 Dcc. 1920 des namiddags te
2.30 uur. Aanvoer 150 manden.
Glad.: L'Inmaculeé 10-12 1.75, "Wilho
Giant 12 op 1.80, Wilbrink 12 op 1.85,
iclcm 10 op 0.75, Foeh 10-12 0.55, Mal-
denblush 8 op 0.20, Nanus Mimph 0.90,
America 12 op 2.70, idem 10 op 0.75,
Wellington 10 op 0.90, idem 8-10 0.20,
Souvenir 10 op 0.50, Bod. Canna 12 op
1.50, idem 8-12 0.20, Schwaben 12 op
1.50, idem 7-10 0.20, Als America 10 op
1.05, idem 8-10 0.15, Corrie 12 op 4 25,
idem 10-12 2.Gemengd 10 op 0.35.
Spirea: Gladstone 3—3.95, Alexandra
2.252.50, America 1.852, Glory 2.—,
Japoniea 1.35, Floribundus 2.Queen
of Holl. 2.50, Peach. Blossom 2.
E.v.T.: Grand Due 1.95.
D.w.T.: Newton 0.45, Seilla Siberïca
0.85, Diclylra Speetabilis 2.70, Fransche
Ranonkels 0.05.
ACftOEMIE-MIEUWS
LEIDEN. Geslaagd zijn: voor het candi-
(laats-exainen Wis- en Natuurkunde (E)
dc heer II. J. van Opslall (Enschedé);
Candidaals-examcn Wis- en Natuurkun
dc (B) de Jieer A. S. Raimond (Den Haag);
Doctoraal examen rechtsgeleerdheid de
lieer D. J. Gorter (Den Haag);
Vrij doctoraal examen rechtsgeleerdheid
de lieer N. A. Tonckens (Hengelo);
Gandidaalscxamon Indisch recht do hec
ren E. Doevo On Hi R. Stieltjes (beiden Den
Haag);
Doctoraal examen rechtsgeleerdheid do
hoeren J. W. E. Ropdlmijzen (Den Haag)
en L. D. Frank (Den Haag).
STADSNIEUWS
„GELOOF EN WETENSCHAP".
K,S[cruvu..u
een bijeenkomst gehouden van het. Ge
nootschap „G. cn W." waar als spreker
optrad do hoogccrw. heer W. Englisch,
ceremoniariu8 van liet Bisdom Brugge,
met het onderwerp: Het Altaar.
Do lezing, die zeer interessant was,
werd toegelicht met een groot aantal
schitterende lichtbeelden. Bijna zou men
kunnen spreken van een lichtbccldenver-
tooning met toelichting, om welke reden
het onmogelijk is een volledig verslag te
geven.
Ter inleiding zcide de spreker, dat hij
zou trachten op eenvoudige wijze, als
ware het ren les, de begrippen omtrent
het altaar juister tc maken, ook door een
en ander op tc diepen uit dc oudheid, wat
voor een goed begrijpen van den huidigen
toestand noodig is.
Wanneer men het kerkgebouw verge
lijkt met e.cn harmonisch ontwikkeld
lichaam, dan neemt het altaar daar de
plaats in van het hart. Men kan zelfs zeg
gen, dat do kerk een bijkomstige zaak is
cn slechts dient: tot overhuiving van het
altaar.
Do kerk is meer voor de stoffelijke aan
gelegenheden, namelijk om de geloovigen
te beBehermcn tegen weer cn wind. De
plechtigheid der kerkwijding is in den
grond der zaak dan ook een altaarwij
ding.
Toen in onzalige lijden dc altaren wer
den vernield cn weggehakt, bleven de rui
me kerkgebouwen staan als doode licha
men; het hart was hun uitgerukt.
En nu, nu do storm geluwd is, bestaat
er (cn dat vooral in Engeland) een groot-
verlangen naar den ouden eeredienst. en
worden in vele kerken nieuwe altaren op
gericht.
De houten tafel in bet Cenakcl, waar
Christus liet Avondmaal nuttigde, was hot
eerste altaar waar het Onbloedig Offer
werd opgedragen.
Nog langen tijd nadien nuttigde men het
Heilig Gastmaal in particuliere woningen,
cn bleef dc gewone huistafel het altaar,
welke^ vorm door dc eeuwen heen gehul
digd is zij liet dat do tafels later uit
marmer of andere kostbare steensoorten
werden vervaardigd.
Het altaar is dus een tafel, maar te
gelijkertijd is het een offertafel, zoodat
men in de vroegste eeuwen de heidenschc
offerstcencn versierde met christelijke
motieven cn daarop de Ilciligc Geheimen
vierde. Merkwaardig is, dat de altaar-
stcenen tot in dc 13c eeuw loc uitgehold
waren - zuiver herinneringen aan den
hoidcnschrn tijd, toen daarin het bloed
der slachtdieren werd opgevangen. Derge
lijke altaren zijn nog tc vinden in Bcsan-
?on cn Arlcs. Nog moet dc altaartafel van
steen zijn: een stccncn offertafel.
Op de derde plaats een op het eerste
aanzien^ bijkomstige omstandigheid, die
echter in den loop der tijden, misschien
ie veel, do beide voorgaande gedachten
verdringt is de altaarvorm, beinvlocd
door de vereering der heilige relieken.
Om dat te begrijpen moet men teruggaan
tot de eerste dagen van het Christendom.
In dc catacomben werd op het dies nata- 1
lis dc sterfdag van een martelaar
het misoffer op diens graf opgedragen.
Het graf van ccn vereerd martelaar was
een vrij-staandc stcdhen doodkist of sar-
cophaag (afgeleid van twee Grieksche
woorden welke „,vlcc sch ver lerend" bctcc-
kenen, omdat- het bizonderc gesteente
waaruit dc lijkkisten gqliouwen waren het
verteren van het vlecscli bevorderde) en op
de dekplaat van zoo'n lijkkist werd het
offer voltrokken. Dit gebruik kwam meer
en meer op den voorgrond, zoo zelfs dat
thans alle altaren reliek-altaren zijn, op
twee uitzonderingen na tc Rome: twee an
tieke oude tafcis, van één waarvan dc le
gende zegt, dat St. Piet-er daaraan dc Mis
heeft opgedragen. Weldra ging men zoo
ver, dat de voorzijdo van dc lijkkist ge
maakt word van opengewerkt marmer,
zoodat dc geloovigen liet gebeente van
den martelaar konden aanraken, cn er
doeken doorheen slopten, om dio als ge
dachtenis mee naar huis tc nemen. Dezo
sareophaag-altavcn kwamen meer cn meer
in zwang.
Toen nu, na het einde der kerkvervol
ging, dc Christenen do catacomben verlie
ten en groote kerken bouwden, werden de
relieken niet meer in, maar onder het al
taar geplaatst. Nog later werd voor dat
doel onder het altaar een crypte uitge
graven, dc „confcssio", een gebruik, dat
tot in het Romaansche tijdvak in zwang
bleef.
In onzen tij1 worden de relieken be-
waard in ccn kleine holte van de altaar
tafel of van de dekplaat.
Tot slot van het eerste gedeelte der le
zing do typeoring der drie hoofdvormen
van het altaar werd een lichtbeeld ver
toond van een altaartje in dc Appolinaris-
kerk te Ravenna, waarin dc drie vormen:
tafel, offersteen cn sarcophaag waren
saamgevoegd, waarbij spr. hoopte, dat
geen kunstenaar dit origineele altaar ooit
zcu copiccren, aangezien het dood voor de
kunst zou beteckoncn. Maar wèl hoopte
-hij, <lat do hedenrlaagsehe artisten zich
zouden laten inspireoren door de diepe
beteekenis van het altaar, gelijk dc oude
kunstenaars die zoo gelukkig tot uitdruk
king wisten te brengen.
In het. tweede gedeelte zijner lezing be
sprak den hoogcerw. heer Englisch dc
bijkomstigheden in vorming en versiering
van het altaar. Zooals op dc huistafel,
wanneer wij willen eten, een wit kleed ge
leed wordt, zoo behoort ook op de tafel
waar het Goddelijk Gastmaal zal worden
opgediend een linnen kleed gesnrcid tc
zijn. In vroeger eeuwen gebruikte men
eens zijdon kleeden, maar thans is linnen
voorschrift. ook tor wille van dc symbo
liek tussclien dc altaardwaal cn Christus'
lijkwade.
Echter word onder hot linnen kleed een
geborduurd zijden kleed gehangen, alleen
aan dc voorzijde: hot antipendium. Dit
voorhangsel werd almaar prachtiger ver
sierd cn in dc middeleeuwen waren cr vele
autipendia van gedreven goud cn zilver.
Onder andcron i.xvrb heb j-jan 3Xa£Co-alXï&t
den~ voorstuk, dc Pal» d'Oro. dat door dc
nazaten zoo bewonderd word, dat zij het
niet meer voor maar bovenop het altaar
plaatsten, waarvan het nu de retabel
vormt.
Een andere verplichting der Kerk een
voorschrift dat in Noordelijk© landen zel
den is nagekomen betrof het ciborium,
de overhuiving van het altaar.
Toen do Christenen grootsche basilie
ken begonnen te bouwen, bleef het altaar
een tafel en behield ook do afmetingen
van een tafel. Maar onder de wijdschc ge
welven zonk het kleino offertafeltje in het
niet, zoodat naar middelen gezocht werd
het altaar weer tc maken tot het aantrek-
kingspunt der kerk. Daartoe werd inge
voerd liet ciborium, een overhuiving in
steen of zijde. In do Sint Paulus-buitcn-
de-Murcn to Rome ging men in de 19o
eeuw nog verder en zette boven het be
staande gothischc „baldachino'' een kolos
saal barok ciborium. In 1914 hoeft men het
maar weer afgebrokeu. Algemeen bekend
is ook het torenhoogc (45 M.) baldakijn
boven het pauselijk altaar in de Sint Pie-
ter.
Behalve als üccentuecring van het al
taar kreeg het ciborium ook ccn andere
beteekenis n.l. bewaarplaats der relieken.
De relieken, die. zooals spr. in het cer-
6to gedeelte zijner lezing had verteld, hoe
langer hoe dieper waren afgedaald: eerst
in. de sarcophaag, toen cr onder cn ten
slotte in de crypte, werden later weer om
hoog gebracht cn bewaard in een balda
kijn boven op het altaar-baldalrijn, zooals
in de Saintc Chapellc to Parijs, waar zeer
kostbare relieken vereerd worden.
In Noordelijke landen, is het baldakijn
nooit „ingeburgerd", ofschoon cr toch
meer waren dan <lo zeldzame- overblijfse
len (dom te Stendn 1) doen vermoeden.
In onze dagen, die in het teeken staan
van een betere vorm en versiering van het
altaar, wordt ook in Nederland het cibo
rium meer toegepast. Tn tegenstelling met
b.v. zijn geleerden vriend dr. Lichtenberg
is spr.warm voorstander van het cibo
rium. Het "grootste voordcel van een cibo
rium, zei spr., is dat het altaar cr door
gesierd wordt, terwijl het idee van offer
tafel toch sprekend blijft, wat met de re
tabel-altaren met hun hoogc gesneden of
geschilderde wanden helaas vaak niet het
geval is. De aandacht gaat bij dergelijke
altaren naar boven, terwijl het eigenlijk
voornaamste deel, de tafel, niet meer dan
een voetstuk is van het geheel. Spr. wees
cr in dit verband op, hoe in de eerste
eeuwen dc priester niet met den rug naai
de geloovigen stond (wat bij retabel-alta
ren nu eenmaal niet anders kan), maar
met het gezicht, dus achter het altaar
stond. Hetgeen, aldus spr., veel logischer
en practischer is, cn ook nu volstrekt niet
verboden is.
Spr. liet o.a. zien het ciborium van
Brom in dc Dcminicancrkcrk te Zwolle,
wat spr. een verdienstelijke proeve noem
de; en het veel sehooncrc van Brom in
de St. Paschaliskcrk tc 's-Graveuhage,
dat echter volgens spr. niet heel goed past
bij de eenvoudige structuur dezer kerk,
welke spr. bewonderde als ccn model van
modernen kerkenbouw.
De retabel-altaren zoocvcn reeds ge
noemd ontstonden doordat men het
kostbaar versierde reliekschrijn op het
altaar plaatste cn daaromheen het leven
van den heilige uitbeeldde. Vele retabel-
altaren zijn ware kunststukken van hout
snijwerk en schilderkunst, zooals „Do
Aanbidding van het Lam Gods" der ge
broeders Van Eyck te Gent, dat wel het
allermooiste is cn dat liet laatste licht
beeld was, wat spreker vertoonde.
Terloops wees spr. cr nog op, dat in
iedere kerk één tabernakel moet zijn;
meer mogen cr niet zijn, cn wel op het
Sacraments-altaar.
Niet dat hiermede dc beschrijving van
het altaar ten einde was, maar dc spreker
zag zich genoodzaakt wegens een tram-
verbinding zijn lezing af te breken, en
een kort slotwoord te spreken, waarin hij*
de kunstenaars opwekte samen te wer
ken met de geestelijkheid natuurlijk
niet voor het maken van den vorm, maar
voor do inspiratie, die aan den vorm ten
grondslag ligt.
Prof. Keesom dankte den spreker in
korte woorden voor zijn interessante le
zing, dc hoop uitsprekend dat pater Eng
lisch nog meermalen zou willen optreden
voor G. en W.
Sï. Joseph's Gezellen Vereeniging.
Studie en Debatingclub
„S t. PetTus Gan i si us".
Maandagavond had in de studiezaal van
het Gezellenlmis de derde bijeenkomst der
Studie- cn Debatingclub pluats. Ongeveer
half negen werd deze bijeenkomst, bijge
woond door een zeer groot aantal leden,
door den afd voorzitter geopend.
Nadat de notulen der vorige bijeen
komst waren voorgelezen en goedgekeurd
werd het wc 3rd gegeven aan den heer A.
Padberg, bestuurslid dor club, om zijn
aangekondigde lezing tc houden. Spr. had.
als titel van *bn lezing gekozen „Onze
Hollandsnho molens".
In het begin van zijn lozing besprak spr.
het ontslaan der molens. Met zekerheid
valt niet vast te stellen, wanneer de oerste
molens in ons land gebouwd zijn; ongeveer
in liet jaar 1180 werden in het Zuidelijk
deel van ons land de eerste molens ge
bouwd, terwijl ongeveer een halve eeuw la-
tor de molens inheemsch werden hoven
onze groote rivieren.
Nadat spr. den oudsten vorm der mo
lens besproken had werden do verschillen
de soorten molens behandeld
Verschillende mooie lantaarnplaatjes
gaven voorstellingen van molens rondom
Leiden. Uitvoerig word stilgestaan hij do
molen ..Do Valk" waarvan spr. uitvoerig
de geschiedenis van hel ontstaan tot 'he
den \1itcon2etle.
Door een mooio serie lichtbeelden ver
duidelijkt werden vervolgeus verschillende
typen watermolens en bedrijfsmolcns be
sproken.
Spr. besloot zijn leerrijke en door (de
door op te wekken tof het lidmaatschap
der verecnieing „Do Hollaiidscho molen."
Een dankbaar applaus had spr. voor zijn
mooie lezing in ontvangst (e nemen.
Nadat over het gesprokene nog ecnigen
lijd van godachlon was gewisseld, werd
deze goedgeslaagde bijeenkomst met gebed
gesloten.
Damclub ..De twee Sleutels."
De stand der 10 eersten in onderlinge
competitie, waaraan 18 spelers deelnemen,
is na de gespeelde partijen van gisteren
avond als volgt:
gesp. gcw. rem. vrl. pt. gom.
P. N. Brouwer
25
23
1
t
47 1.88
P Y7vceburg
19
13
3
3
29 1.53
W. v. Leeuwen
16
li'
4
2
24 1.50
G Groenewegen
22
14
a
5
31 1.41
B. v. Rooden
24
15
3
0
33 1.38
H. Dingjan
18
li'
6
24 1.33
A Smal
13
7
3
3
17 1.31
J. Uphof
it;
6
8
7
15 0.94
J Dirkse
19
7
2
10
16 0.84
W. Develing
18
C
12
12 0 67
De heer Rogouw, kampioen Ned. R. K.
Dambond, heeft zich bereid verklaard in
Januari voor de Damclub een 6imu!inan-
séance te geven, terwijl het in de bedoeling
ligt binnenkort over te gaan tot aanslui
ting van den R. K. Dambond, waarin het
eerste tiental der club zal uitkomen.
Veiligheidstentoonstelling.
Lezing van Ir. Gorter.
In de zaal van den R.-K. Volksbond,
waar dezer dagen een veiligheidstentoon-
stelling wordt gehouden, hield gisteravond
Ir. IL A. Gorter, directeur van het Vei
ligheidsmuseum te Amsterdam voor de le
den van den R.-K. Volksbond een lezing
met lichtbeelden over veiligheid. Het te
behaudelen onderwerp zou vooral in die
kringen grooiero belangstelling hebben
doen verwachten, integendeel was do zaal
maar matig bezel.
De bijeenkomst werd geopend door den
voorzitter van den R.-K. Volksbond, den
heer J. H. Nijhuis, die Ir. Gorter cn de
aanwezigen welkom heette.
Spr. zeide een hetere opkomst verwacht
te hebben, maar ondanks dat hoopte .spr.
toch, dat deze avond een propagandisti
sche strekking zou mogen hebben.
Hierna kwam Ir. Gorter aan het woord.
Spr. begon zijn lezing met een uitweiding
over dc geschiedenis der bedrijfsongeval
len. De veilighcidstechniek, aldus spr., is
in de laatste jaren zeer verbeterd, maar
toch zeker zou van dc 12CT.000 bedrijfson
gevallen, die pci jaar voorkomen, do helft
te voorkomen zijn. Voor het begrip veilig
heid moet reclame worden gemaakt, een
grootsche reclame, zooals fabrikanten doen
veor hun producten, want het Nederland-
scbe volk is vasthoudend cn conservatief
en niet gemakkelijk tot hel nieuwe over te
halen.
Snr. vertelt dan dc geschiedenis van
het Neder.','indsche Veilig. ïoid&musctun,
het eerste museum, waar alles, zooveel
mogelijk op ware grootte is opgesicUl.
Door particulieren word hot gesticht
met het batig saldo, dat overbleef van dc
Katholieke Agenda
LEIDEN.
Woensdag. R. K. Kiesvcr., Bondsgchouw,
8.15 uur.
Woensdag. R. K. Bond van Handels-
Kan (oor- en Winkelbedienden'
Bondsgebouw, 8.30 uur.
Donderdag. Dioc. Congres van „Voor Eer
en Deugd", 2.30 uur groote ver-
gadering in „In den Vergulden
T*urk", 7 uur Lof in de Harte,
brugskerk.
ALPHEN AAN DEN RIJN.
Vrijdag. R. K. Bcuwvakarbeidersbond. be
de Hoofdbestuurder; besprek in-
gen, Oude School, 7 30 uur.
ZOETER WOUDE.
Maandag. 2de Cursusavond der R. K. Pro-
pagandaclub „St. Paulua". Spr.
WelEerw. Pater Dr. H. v. Lies
hout, Kruisheer, Patronaat, 7.30
uur.
Algemeene Agenda
LEIDEN.
Woensdag. Muziekschool v. d. Hij
voor Toonkunst, Stadsgehoorzaal
7 uur.
Vrijdag. 4e Abonnements-concort. Liodoroi
avond Mevr. Baska, Scbouwbut|
8 uur.
Be avond-, nacht- en Zondagdiensl Ou
apotheken wordt van Maandag 1}
tot en met Zondag 19 Dec. a,s. waai-
genomen door de apotheken van do If.H
G. H. Blanken, Hoogcwoerd 171, Iclefoot
502 en D. J. van Driesum, Mare 26, lelt
foon 406.
Y'riligheidstenloonstelling dio in 3891 ii
het Paleis voor Volksvlijt ic Anwlcrdoi
gehouden werd
40.000 werd bijeen gespaard, w.ui
toen yan Rijk en gemeente oen subsidi
van 7 70.000 bijkwam.
In lichtbeelden laat spr. dan iio; A.i-
sterdamscbe Veiligbeidsmuseum zien. L,
exterieur en de geheel e inrichlmg, waai
na volgen de veiligheidsmusea van YV«-
nen, Muucbcu, Charlottenbur? en Parijs
Ook laat spr. zien, hoe elk bcdrijfsoujjovi
ter plaatse onderzocht wordt cn spr. ras:
dan aan het pas verschenen hoekje te loi
pen: „Doe het veilig", dat juist gcscIiR-
ven is voor den werkman.
Na tal van platen, betrekking hebbend:
op de dagelijkscbe arbeid to bobben ver
toond gaat spr. over tot de theorie van ill
veiligheid, welke hij in drie schema's vet
deelde cn weer onderverdeelde.
Schema A: Technische.maatregelen. B:
kende middelen, niouwo ontwerpen, ver
lichting, orde cn nelheid, brandweer, a
statistiek.
Schema B: Opvoedkundige maatregelen
Goed onderlegde bazen.
Aansporing door belooning, zooals di
in Amerika op groote schaal geschiedt; or
ganrnsane, uijzonuere öljeomcoinstcn
voiligheidsplalen.
Schema: C: Hygiënische maatregelen
Beroepsgeschiktheid, medische afdceliiif
speciaal technische maatregelen en lijdt
lijke hulp.
Na een ititoonzetting cn verklaring li
hebben gegeven van al deze verschillend
deelen en haar onderdeelen, wijdde spi
als het moest practischo punt voor di
aanwezigen uit over de veiligheidsplan
Spr. zelf had indertijd derge'ijko pin te
in Amerika aangevraagd, waarna hem c
aanstonds 600 waren toegezonden. ïliot
mede werd een tentoonstelling velwuilea
een prijsvraag van eigen ontwerpen vee:
zulke platen word uitgeschreven en va
burgerden de veiligheidsplaten ook liitf
langzamerhand in.
Nog zeer vele van deze platen, die voor
stelden oogbescherming, electrischc
varen enz. liet spr. zien met de uitlegptc
waarvan spr. zijn interessante leziug k-
sloot.
Van dc gelegenheid tot liet stelen va
vragen, maakte nog een der aauwciiga
gebruik, waarna de voorzitter Ir. Gorte
dank bracht voor het gebodenc.
Spr. hoopte, dat dit niet de laatste ka;
zou zijn. dat Ir. Gorter in Leiden sprot.'
over dit onderwerp, maar dat dit oen k-
gin zou zijn voor dc propaganda der vei
ligheid.
Daarna word de vergadering op de
bruikelijke wijze gesloten.
Admissie-examen Sted. Gymnasium.
De curatoren van het Stedelijk Gymna
sium afflier hebben bes'oten tot weilor-
invoering van het admissie-examen. tli'
enkele jaren geleden was afgeschaft;
Voo.r bot examen van Apothekers-a^''
(ent, commissio te Leiden, zijn opgci;0|pW
4 candidate». Geslaagd zijn de dames C
E Bonthuis, Utrecht cn A. Bakker, Bot
terdam.
De lieer Luehnire, directeur van het os-
der v den Volkenbond ressortecrond insli-
•tuui voor internationale samenwerking I'
Parijs, heeft, vandaag licfc reeds aangokoi-
digdo bezoek gebracht aan dc Leidsel®
Universiteit, waar hij door de Seaaals-
commissie voor internationale sliulieaac-
gelegenheden in den Senalskamcr is ooi-
vangen en bij monde van den voorzitM
Prof. N. van YVijk, is verwelkomd.
Tal van hoogleeraren en lectoren hek
ben den heer Luchairc verschillende V'
schen kenbaar gemaakt en deze bespro
ken in verband met de internationale i»'
lellectueelc samenwerking.
Nadat het bezoek ongeveer qen uur P"
duurd had, is dc lieer Luchairc tc ruiml!
uur vertrokken.
Door M. E. is bij de politie aangiflo P
daan. dat hij zijn rijwiel uil de sclm"
hij zijn woning aan den Rijnsburgerm"
vermist.
Door de nolitie alhier is aangehom'^
de nachlverblijvcr J. B. IIgcdoiiiieilicW"
te VGravenliagc, die nog 3 dagen liccM-"
nis le goed had. ..--é
