ZATERDAG If DECEMBER IS26 No. 5438 18e Jaargang. 3)e Scicbclxe (Sou^omt ^ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling ,01 Leiden 19 cent per week 12.50 pei kwartaal. I onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal 3DC0 per post I 2.95 per kwartaal. (t Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver ghaar tegen betaling van 50 et per kwartaal, bij voor- jetaling. Afzonderlijke nummers 5 et. met Geïllustreerd od&gsb'.ad 9 ct Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II nummer bestaal uil vijf bladen, waaronder Ceïllustreerd Zondagsblad. Liturgisch meeleven. _e Kerk doet haar kinderen meeleven ft van gedachten-rijkdom en ziel-verhef- nde overweging volle liturgische leven, Is zij maar met haar willen medebidden irisselendo gebeden der H. Mis. 3oo bereidt de Kerk ons in den Ad at in hare Mis-gebeden zoo diep-tref- md voor, om te gaan vieren het Kerst- «st met ware blijheid, met juichen- dankbaarheid en stille tevredenheid. Verleden Zondag zong het naderende kerstfeest mot een siddering van vreugde Üjdschap uit. in onze harten bij den aan- ing der Mis in de Introitus: Volk van ion, zie de Heer zal komen, om de volke- »n to verlossen; en Hij zal Zijn heerlijke tem laten weerklinken tot vreugde van uw »rt. MËM En morgen, den derden Zondag van den Jdvent, zal de vreugde-klank al hooger lijzen in do Introitus: Verheugt U in den Heer te allen tijde! Ik herhaal het: Ver lengt u! Uw bescheidenheid worden allen nenschen bekend! De lieer immers is na- lij. Weest om niets bekommerd, maar dat al'es door gebed uw begeerten geopen- faard worden aan God. Er ligt zooveel stof voor overweging in ?den der Kerk. Weggevaagd Tordt in het zendende zonne-licht der God: tennis en der Gods-liefde alle somberheid traagheid, waarmedo wereldsgezind- icid en drukkende zorgen het mensch^n- lart kunnen omprangen, als wij be-zien en Dier-denken de troostrijke' zin dier gebe den! Mochten de in schoonheid schitterende naarheden, die de liturgie ons voorhoudt dieper doordringen tot ons, tot heel het .atholieke volk. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentlën 30 cent per regel Vooi Ingezonden Mededeelingea wordt het dubbele van het tarief berekend. Klolno advertentlën, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd huur od ver huur, koop en verkoop IO.SO. Na ar betere verhoudingen. Te Utrecht is gisteren de Vakbonds- wrgadering gehouden van het R. K. Werkliedenverbond. Deze najaarsbijeen komst werd door den voorzitter, den beer A. G. de Bruyn, geopend met een rede. Wij hebben van deze rede een ver- ontvangen, waaraan wij het volgen- ontleenen: Bedriegen de teekenen niet al te zeer, lau beweegt de lijn, registreerend het economische leven, zich in opwaartsche richting Daarop duiden de werkloos heidscijfers; daarop duiden de uitkom- den van die algemeene bedrijven, welker toestand een reflectie is van de positie tan handel en industrie; daarop zouden henen duiden de cijfers van onze Uan- tósbelans, al worden die ongunstig be- mrloed door het verhoogde Duitsche in- rcertarief, waardoor vooral de uitvoer onze landbouw-producten wordt be lemmerd. Die gunstiger toestand onzer volkshuis houding is een omstandigheid van het allergrootste belang voor de arbeiders en vakbeweging. Wanneer wij het voor Hogelijk houden, dat de werkgevers be- Rid zouden zijn mede te werken aan een hfijrenden bedrijfsvrede, een bedrijfsvrede tic zoowel werkgevers als werknemers den consumenten ten goede zou ko- scn, dan opent die verbeterde en zich Mg verbeterende economische toestand in sociaal opzicht een mooi verschiet. Wanneer daarentegen zou moeten gere- Iciid worden op het niet willen komen een ook voor de arbeiders aanvaard den bedrijfsvrede, wanneer de werkge- reeds lang vertreden paden zouden J blijven bewandelen, wanneer de idrijfsdemocratie zou worden afgewc- dan vertoont de toekomst een geheel öier aspect. Dan zullen de vakvereoni- ingen, gesterkt door ervaring en in- 'wd, do gunstige economische positie op wijze dienen te benutten, met het Ml, langs anderen weg te verkrijgen -^tgeen door royaal en loyaal overleg Üet mogelijk was. Dan zal, kan en mag bedrijfsvrede moeilijk sprake zijn. Het verleden geeft niet al te veel ver- Mnren in de toekomst. Voor enkele be kijven is er reden tot tevredenheid. Wanneer wij overwegen, hetgeen de aan den Raad van Overleg te ver ben weet omtrent sociale toestanden in |{t Zuiden des lands, dan moet men over meer dan middelmatig groote portie fümismo beschikken om de mogelijkheid veronderstellen, dat men uit VTijen tot betere sociale verhoudingen zal Koen komen. zoover de rede van den heer de Tot ruyn. is wat den oeconomischen toestand Nreft vrij optimistisoh, wat den «ialen toestand betreft vrij p e s s i - t i s c h gestemd. toch mogen wij, Katholieken, niet ONeloos worden in onze actie om te reiken. zooveel mogelijk altijd zal de toestand onvolmaakt blijven en zullen er wenschen over zijn! dat er in de bedrijven vrede heerscht tusschcn werkgevers en werknemers. Dat is in beider belang. Dat is in het algemeen, stoffelijk en geestelijk belang. Voor die bedrijfsvrede, die „betere so ciale verhoudingen", kunnen de funda menten worden gelegd „uit vrijen wil". En dan gaat het 't best; dat verdient al lereerst aller aandacht. Dat is veel beter dan dat óf strijd van organisaties óf in grijpen der overheid dio verhoudingen moet afdwingen. Dat laatste kan echter noodzakelijk zijn maar 't is dan, in meerdere of mindere mate, een nood zakelijk kwaad! SSUIiiYESMLAftiD Volkenbond De beslissing van den Gezantenraad. Opheffing der militaire controle vermoedelijk in - Januari. Volgens de uit Parijs ontvangen be richten neemt men aan, dat de beslis sing in den Gezantenraad toch positie ver is uitgevallen, dan men oorspronke lijk had vermoed. De regeling der inter- geallieerde controle en der Volkenbor.ds- investigatie zal er als volgt uitz en: 1. De kwesties der militaire controle, "die betrekking hebben op de Duitsche vestingen in het Oosten, züllen in overleg met Frankrijk en Duitschland door de in den Gezantenraad vertegenwoordigde mo gendheden naar een scheidsgerecht wor den verwezen. 2. De voornamelijk door Engeland op geworpen bezwaren tegen het Duitscho wetsontwerp betreffende den uitvoer van oorlogsmateriaal zullen langs diplomatie- ken weg geregeld worden. 3. De mogelijkheid, wox-dt geopend, dat ten behoeve van de regeling der béido in de punten 1 en 2 genoemde kwesties aan de Fransche en Engelsche gezantschap pen to Berlijn speciale deskundigen zul len worden logecvoegd, die een soort van speciale likwidatiecommissie zullen vor men, zonder dat echter deze naam, die de Duitsche regoering onaangenaam is, of ficieel zal worden gebezigd. 4. De intergeall.eerde militaire con* trole zal, indien de bovenomschreven punten op bevrediigende wijze geregeld worden, in de morgen te houden zitting der in den Raad vertegenwoordigde mo gendheden en Duitschland tegen een be paalden termijn, namelijk medio Januari, worden opgeheven. De ontwapening niet voldoende geacht. De Gezantenraad is gistermiddag weer bijeengekomen ter bespreking van de hangende kwesties met betrekking tot de voltooiing van Duitschlands ontwapening waaromtrent tusschen de geallieerde re geeringen en Duitschland nog geen vol ledige overeenstemming is bereikt. Het rapport, dat door den Gezanten raad naar Genève is gezonden, bestond uit een algemeen overzicht van den ge- maakten voortgang en verklaarde, dat twee of drie punten, n.l. de kwestie der vestingwerken van Koningsbergen en den Duitschen in- en uitvoer van oorlogs materiaal, vandaag aan een nieuwe be spreking zouden worden onderworpen. Gistermorgen kwam de intergeall eer de militaire commissie, waarvan maar schalk Foch voorzitter is, bijeen. Bij deze bespreking was ook generaal von Pawcls, de Duitsche militaire deskundige, aan- ?zig De Gezantenraad heeft beslist, dat zij uitvoering van de militaire bepalingen van het verdrag van Versailles door Duitschland onvoldoende acht. De raad heeft hiervan bericht gezonden naar Ge nève. Dat de beslissing ten aanzien der ves tingen Duitschland voor nieuwe moeilijk heden plaatst, heeft het land voorname lijk te danken aan de onverantwoorde lijke handelwijze van zekere militaire in- tanties, die de vestingen van nieuwe be tonnen kazematten voorzagen. Aanvan kelijk hadden deze militaire autoriteiten niet eens den moed dit ruiterlijk t$, er kennen, doch werden de verantwoorde lijke Duitsche politici door hen in de onaangename positie gebracht, dat zij eerst door de intergeallieerde miiltaire controlecommissie van den omvang der bedoelde bouwwerken op de hoogte moes ten worden gebracht. In goed-ingelichto kringen verluidt, dat de ministers van Buitenlandsche Zaken heden, ondanks het ongunstige rapport van den Gezantenraad den datum van de overdracht der9 militaire controle in Duitschland aan den Volkenbond zullen aststellen. De ministers komen heden morgen te 11 uur bijeen, terwijl heden middag te 3 uur een niet-openbare zit ting van den Raad van den Volkenbond zal plaats hebben. De nobelprijzen voor den vrede. Waardcering der Locartfo- politiek. Dr. Sresemann heeft aan de journalis ten verklaard, dat hij de toekenning van de Nobelprijzen aan Chamberlain, Briand en hem beschouwt als een erkenning der wereld voor de te Londen, Locarno, Ge nève en Thoiry gevoerde politiek in het belang der menschheid. De prijswinners naar Oslo geuoodigd. Do president van de Nobolprijscommis- sie heeft aan Stresemann, Briand, Cham berlain en generaal Dawes,in overeen stemming met de statuten, der Nobel- stichting, een telegrafische uilnoodiging gezonden om half Januari 1927 naar Oslo te komen teneinde aldaar een lezing te houden In de Wilhelmstrasse is men van mee ning, dat dr. Stresemann aan deze uit nood ging gehoor zal geven. Duitschland Le gebeurtenissen van 1917. De mislukking der toenmalige vrodcsactie van don Paus. Dinsdagmorgen zal in een openbare zitting van de parlementaire enquête commissie de vroegere rijkskanselier dr. Michael s als getuige worden gehoord omtrent de gebeurtenissen, welke hebben geleid tot het mislukken van de pause lijke vrcdesaclio in het najaar van 19 L7. Waarschijnlijk zal in aansluiting daarop ook de toenmalige staatssecretaris van buitenlandsche zaken von Kühlmann worden gehoord. Voorts zullen de vier nog levende leden van de z.g. rijkscom miss e van zeven, te welen de oud-vice- kanselier v. Payer, de tegenwoordige minister van baitenlaudsche zakfn dr. Streeenaca.;:, 4e Duitsc!>*-u .'onala leider graaf Westarp en de sociaal-democrati sche leider Scheidematin als getuigen worden gedagvaard. Vermoedelijk echter zal Stresemann a.s. IXnsdag nog niet uit Genève zijn teruggekeerd. (De drie an dere leden van do commissie van zeven, die intusschen zijn overleden, zijn: rijks- president Ebert, Fchrenbach en Erzber- ger). Polen. Uit den Landdag. Een incident. lij den Sejh diende de afg. Ballin (boe renpartij) een interpellatie in naar aanlei ding van het feit, dat hij dezer dagen tij dens een vergadering in het Oosten des lands door een Poolsch politieagent ten bloede toe was geslagen en meegesleurd. De rechterzijde trachtte daarbij door een belsch lawaai hem het spreken te beletten. Ballin haalde daarop zijn met bloed be vlekt hemd als corpus delicti voor den dag en wierp het naar de banken der rech terzijde. Eerst langzamerhand kon de rust worden hersteld, ioego-Slavië Pasjitsj overleden, Een verwarde politieke toestand. De oud-premier cn leider der Radicalen, Pasjitsj, is, zooals wij gisteren reeds meld den, aan een beroerte overleden. Deze gebeurtenis heeft bier in politieke kringen eenigo ontsteltenis verwekt. Pas jitsj toch werd ecreisfermiddag nog door den koning ;n audiëntie ontvangen, en on getwijfeld zou hij vinlaag do opdracht ontvangen hebben een nieuw kabinet te for- meeren. Des avonds werd Pasjitsj plotse ling onwel en de geneosheeren constateer den een beroerte van zulk een ernsligen aard, dat een onmiddellijke aderlating zon der resultaat bleef Omstreeks midder nacht kwam de patiënt gedurende eenige minuten tot bewustzijn en verzocht den president van de Skoepslina te ontbieden. Kort daarop geraakte hij weder Jïiiiten ken nis en tegen het aanbreken van den mor gen overleed hij. Pasjitsj zal op staatskos ten bcgfaven worden. De politieke toestand is als gevolg van deze gebeurtenis zoor verward Alle be sprekingen zijn voor het oogenblik afgebro ken en men zal eerst na de teraardebestel ling, welke een grootsche nationale mani festatie zal zijn, de bemoeiingen voor de vorming van een kabinet hervatten. „De Servische Bismarck." De dood van don „eeuwigen" Pasjitsj, ten tijde dat Joegoslavië geregeerd wordt door een kabinet waarin noch hij noch Ra- ditsj zitting heeft, berooft het land wel van zijn grootste figuur, maar bevrijdt het wel licht tevens van onverkwikkelijke partij moeilijkheden. In de eerste jaren dezer eeuw speelde hij geen actieve politieke rol. Hij bleef echter de erkende leider der radicalen, die de corruptie van de hofcamarilla heftig be streden cn het geslacht Karageorgewitsj op den troon wilden zien. Toon in 1903, na de vermoording'van Alexander cn Draga Peter I Karageorgewitsj inderdaad koning werd, kwam Pasjitsj onmiddellijk weer aan het bewind, eerst als minister van Buiten landsche Zaken, sinds 1906 als premier. In Maart 1910 vergezeldo hij koning Pe ter op diens reis naar St. Petersburg, waar hij groote politieke en economische resul taten voor zijn land wist te bereiken. Toen in 1914 naar aanleiding van de Servische kwestie de wereldoorlog uit Lrak, was Pasjitsj opnieuw premier. Aan zijn taaie enereie was het goeddeels te dan ken, dat Servië, na de wisselvalligheden cn rampen van den strijd in ruime mate te hebben ondervonden, ten slotte zijn na tionale wenschen in onverwacht grooten c-mvang, vervuld zag. De grijze staatsman vertegenwoordigde zijn land noe ter vredesconferentie, maar trad in October 1919 af, daar hij het met de bepalingen van den vrede van St. Ger main niet eens was Maar la'er nam hij nog eens liet bewind in handen om het eentraliseerend beginsel in don nieuwen staat Joegoslavië te handhaven. In Juli 1924 moest hij ech'er voor liet verzet der opnositio-partlien wijken. Toen een coalitie kabinet n'et kon worden gevormd, was het weer Pasjitsj, op wien een heroeo moest worden gedaan. Er werd een kabinet vormd. waarin ook de leider der Fronten Tasiifti' oude tegenstander Raditsj werd opgenomen. Reeds in April van dit jaar kwam het tot hofpingpn in liet nieuwe kalvnet. Zij eindigden met het heengaan van den lacli- tmiarigon „Servischen Bismarck", tegen wien heftige persoonlijke aanvallen waren gericht. Italië. Hoe PoUastro ontsnapte. Thans reeds verdacht van elf moorden. Omtrent de ontsnapping van PoUastro, den vermoedelijken moordenaar van Ga- varino, die zooals gemeld per trein naar Frankrijk de wijk heeft genomen, kan nog het volgende worden gemeld. Gisterenavond tegen halfzes stonden aan bet slation van Ventimiglia twee treinen voor vertrek gereed, een voor Genua en een voor Frankrijk. Een keurig geldleed jongmensch, dat veel haast scheen te hebben, nam een kaartje voor Savona, dus in de richting van Genua en informeerde bij een kruier, waar de trein voor die plaats stond. In plaats van zich naar het aangewezen perron te hege ven, wilde het jongmensch in den trein, die voor Frankrijk bestemd wa», plaats ne men. Een carabinier, die de vraag betrefftnde den trein naar Savona had hooren stellen, werd wantrouwend, toen hij het jong mensch juist den trein naar Frankrijk zag temen en wilde, toen het jongmensch reeds op de treeplank van den trein stond, hem tegenhouden en nadere inlichtingen vra gen. Juist op dat oogenblik zetie de trein zich ir. beweging. Op de treeplank staande vuurdo het jongmensch drie malen zijn revolver op don carabinier af, die zoo ernstig werd gewond, dat hij kort daarna overleed Deze geheele scène speelde zich zoo vlug af, dat niemand der reizigers, die zich in den trein bevonden, er iets van bemerkte. Een Italiaansche politic-beambte had echter het drama gezien en gaf bevel een locomotief in gereedheid Ie brengen, die al poedig, met verscheidene andere politie beambten bemand, den trein volgde. Bijna gelijk me) den eersten trein-, arriveerde de lomnmotief in het Fransche grensstation Menton-Caravan, waar eü; compartiment an den trein werd onderzoen', zonder dat eenig spoor van den misdadiger werd onden. De politie is ervan overtuigd, dat ook hier weer PoUastro do dader is, die thans reeds verdacht wordt van elf moor den. Gisterenmorgen zag een patrouille van vijf carabinieri in het corso Umberto te Ventimigla een man, in wien men een zekeren Massari meende to herkennen, een medeplichtige van Polhstro De comman dant der patrouille vroeg den man om zijn papieren, doch deze beantwoordde deze vraag met het trekken van zijn revol ver en het lossen van drie schoten, die ech ter geen van alle doel troffen. Voordat de carabinieri van hun schrik hekomen waren was de man uit het gezicht verdwenen. BBë^ENLAND LEGERPLANNEN. Aan /lo zoo juist verschenen Memorie van Antwoord (Oorlogsbegrooting 1927) cntleencn wij de volgendo hoofdpunten: Het toekomstig kader. Dc minister van Oorlog acht het moge lijk de a.s. beroepsofficieren te kiezen uit do jongelieden, die bij de Scholen voor Verlofsofficieren hun eerste opleiding bcb- HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De gezantenraad acht de ontwapeninQ in Duitschland niet vctdoende. Pasjitsj' levensloop. t BINNENLAND. De onderwijsbegrooting in de Tweede Kamer. Klachten over het ontgroenen. Geringe kans op een leerstoel in de ho- moepathie. (Verslag. 1ste blad). Medsdeslingen (lste blad). omtrent Isger-plannen. Wetontwerp inzake steun aan mobili satie-slachtoffers. (lste blad). LEIDEN. Viif en tv' "niarig bestaan der Ver tot Bev. der Opleiding tot Instrumentma ker (lste blad). Overleden is de heer M. A. A. Steijr.s, leeraar flvmnas»i?k aan gymnasium en H. ,B. S. (lste blad). bon genoten en voor overgang naar hot beroepsleger geneigd zijn, overweegt hij to zijnor tijd een wijzi "ng van de Wet <.p bet Militair Onderwijs, die trouwens ook uit andere hoofde gewenscht is, bij de Ka mer aanhangig to maken. Versnelde bevorderi-i. liet oordeel van den minister over het ontworp-rechtstoestand der onderofficieren is, dat belanghebbenden in hun eischon veel te ver gaan. Het ligt niet in het voor nemen de bedoelde regelingen tot stand ie brongen voordat do rechtstoestand der burgerlijke ambtenaren geregeld wordt. Wel is de minister voornemens maat regelen te trcffrn, welke zullon leiden tcf het versnellen van de inderdaad to trage bevordering van do subalterno officieren en van de onderofficieren. Verbetering veldleger. Do minister van Oorlog deelt mede, tint,' naar zijn meening, ter verbetering cn aan vulling van do bewapening vRn het veld leger in de allereerste 'Fats dient te ge schieden: le. Verbetering van liet veldgeschut en de daarbij behoorendo munitie ter vor- grooting van de dracht tot 11 h 12 K TT. Met deze verbetering is reeds aan aan vang gemaakt. 2c. Aanschaffing van 30 lange kanon nen van 10.5 c.M. met munitie. 3e. Aanschaffing van modern luchtdoel geschut met munitie, zoeklichten cn instru menten. Dit verkeert nog in het stadium van voorbereiding, evenals- 4e. Aanschaffing van infanteriegeschut met munitie. 5e. Voortzetting van do eompletecring der bestaande bewapening en muni --uit rusting. Deze voorzieningen eischcn een bedrag van f 56,800.000, waarvan intusschen on geveer f 9,000,000 is verwerkt. De organisatie der Infanterie. Do voorgestelde maatregelen ten aan zien van de organisatie der infanterie zijn cr op berekend, een sluitende oorlogsorgo- nisatio zooveel mogelijk to bevorderen. De opheffing der 3o scboolcompagnie en van do opleidingscompagnicen der regimenten infanterio zal in het wezen dor zaak noch de opleiding, noch den samenhang bij het wapen der infantorio bcnadcclon. AKus antwoordt do minister van Oorlog in zijn Memorie (Oorlogsbegrooting 1927). Het reg. infanterie zal in vredestijd be staan uit een staf en twee schoolcom";:g- niccn. Voor do opleiding van de kaderklas- sen blijven do noodigo officieren en onder officieren beschikbaar. Hot ligt in het voornemen do lichting bij het wapen der infanterie in 2 ploegen te doen opkom-n, een voorjaar.splnecc, r' gcvccr 2/3 van do sterkto omvat, cn een najaarsplocg, tor sterkto van 1/3. Do na- jaarsploeg wordt geoefend bij één de- bei de schoolcompagnieën cn vormt oor- logs-compagnic. Dc vooriaarsploeg wordt geoefend bij de beide schoolcomoagniecn, elke, uit die ploeg, elk Y, oorlogs-eom- pagnie vormen. Aangezien het tevens in bet voornemen ligt, de ondcrofficicrs- adspiranten in twee ploegen te doen op komen, kunnen dc bedoelde halve oorlegs- compagnicën geëncadreerd worden met hot vorlofskader, dat tijdens zijn opleiding daarbij dienst doet. Uit elke lichting wor den op deze wijze 3 halve oorlogs-eom- pagnieën, die het oorlogsregiment zal tel len, door de 6 jongste lichtingen worden gevormd. Bij de opkomst gedurende do herhalings oefeningen vinden manschappen en kader elkander terug in de oorloga-compagnicën. Door hot nieuwe stelsel zal do samenhang voel beter zijn gewaarborgd, omdat elke sehoolcampagnie bepaalde eenheden vormt uit elke opgeleide ploeg. In het tegenwoor dige stelsel leert de Octobor-ploeg haar kader eerst kennen bij do herhalingsoefe ningen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1