MAANDAG 6 DECEMBER 1926 18e Jaargang. No. 5433 ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Ai Leiden 19 cent per week 12.5G per kwartaaL onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaaL snco per post 2.95 per kwartaaL et Geïllustreerd Zondagsblad is voor d® Abonné's ver- ïjgbaar tegen betaling van 50 et per kwartaal, bjj voor- letalicg Afzonderlijke nummers 5 ct, met Geïllustreerd mdagsblad 9 ct Dit blad verschijnt elkon dag uitgezondard Zon- en Feestdagen t. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertenllfln 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het 3 dubbele van het tarief berekend. s Kleine advortentiën, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd huur en ver buur, koop en verkoop fO.50. HIIMMER BESTAAT UIT TWEE BLAOEH BUITEKLA6D Het Socialisme geteekend. Bij de begrootingsdiscussies in den Ge- ecnteraad van Leiden heeft do commu- jst dr. Knuttel een wezenstrek van et Socialisme weer 5ns scherp geteekend. Het debat liep over door particulieren ge-' "aniseerde liefdadigheid. En de heer [nuttel verklaarde toen, wel er 'ns iets geven, maar er zich dan^altijd voor te tlsamen: wie geeft, moet geven voor den jcialistischen strijd en niet in aalmoezen, mdat hij zoo doende het kapitalisme helpt stand houden (De heer Knuttel is een Jerieel-bevoorrecht man, die in staat is, ilmoezen te geven). Ziehier een karaktertrek van het ioialismo geteekend! De S.D.A.P. hier te lande gaat Jn de uit dagen harer leiders, en ook in veler de- >r bedoelingen, niet zoo ver. Maar wel irklaardc toch mr. v. Eek bij hetzelfde jbat in den Leidschen Gemeenteraad, dat j S.D.A.P. geen tijd, geen krachten en icn gelden heeft, om de weldadigheid te rganiseeren Terwijl men dus alles over left voor politieke en sociale actie, wordt geen behoefte gevoeld, geen noodzaak kend, om de hulp, die duizenden in nood- erkeerenc'en onmiddellijk behoeven, te trieenen en die verleening zoo doelmatig iegelijk te deen zijn door organisatie. Waarlijk, h er ontbreekt de naastenlief- e, zooals het Christendom die leert en iwldank ook in duizenderlei vorm lieer- jk dcet beleven Ook het Christendom leert te werken en i offeren voor de gemoenschap lus politieke en sociale arbeid ligt in de ijn van, wordt vereischt door het Chris- ,om. Maar de directe belangen van enkeling staan in onze Christelijke op- attingen toch voorop, en mogen alleen wor- opgeofferd, wanneer en inzoover hoo- fero gemeenschapsbelangen zulks eischen. Eet Socialisme stelt, althans tot op ze- ere hoogte, voorzoover het van de per- oonlijke t-oewijding van zijn, min of meer onsequente, aanhangers afhangt, de drin- mende directe belangen van zoo vele i ulpbehoevenden achter bij het nastreven het gemeenschapsbelang het gemeen- chapsbelang, zooals de socialisten t inzien, hetwelk ligt opgesloten een 8oeialistischen toekoms t-staat! p Bij ons staan de belangen, de waarach- r.-jc:. ge, redelijk-gemotiveerde en-gebillijkte be ogen, van den enkeling voorop; bij het ocialrime het hier aangeduide- gemeen- g^lthaps-belang! Dit schrijvende over de karakteriseering het Socialisme kwam onder onze aan- acht de typeering van een andere w e- rek van het Socialisme: zijn ban- eloozp vrijheidszucht op godsdienstig- |elelijk gebied. Ouk daarop is bij het be- O^t rootingsdebat in den Leidschen Gemeen- fraad gewezen. In „Het Centrum" van Zaterdagavond we de volgende driestar, waarin in tnvoudige, klare woorden, met verwijzing niot te misduiden feiten,' die socialis- isrhe vrijheidsopvatting wordt geteekend. „Do sociaal-democraten in den Duitschen ijksdag hebben ook gisteren volhard in mn verzet tegen de wettelijke bepalingen r bestrijding der z.g. prikkellectuur. Opnieuw trokken zij met de communisten h lijn, en had het aan hen gelegen, het ctwerp, dat vooral de jeugd moet be- ë-rticn tegen verderfelijke lectuur, zou niet gekomen zijn. Oudergewoonte beriepen zij zich daarbij do vrijheid, de vrijheid voor de kunst, 'f. zooals een hunner woordvoerders ver harde, geen „kluisters" verdraagt van Onzijdige zedelijkheidsbegrippen". *|it beroep op do „vrijheid" hoe dik- '5 is dit woord reeds misbruikt in vroe- en later tijdmoet ook elders dienst ten. M»ar wat daarbij vooral treft is, dat Ml socialisten en communiston er hun op- fsitio tegen maatregelen als de onderha- '?e mee trachten te dekken. socialisten toch willen den Staat in mogelijke zaken betrekken en door in dwingende voorschriften en bepalin- n de vrijheid en het vrije initiatief zoo- *1 mogelijk inkorten. communisten eischen zelfs de dicto- zoogenaamd van het proletariaat, in werkelijkheid van enkele macht- pi, Doch wanneer het er op aankomt, aan 'overheid krachtiger middelen in de ®d te geren om de gevaren van prikkel- te bestrijden, komt men in verzet, mag niet. En dan beroept men »ich .de vrijheid." 'eekenend inderdaad I set Volkenbond De Parijsche besprekingen. De vontrole der Duitsche bewapening. Briand en Chamberlain zijn het bij de ontmoeting te Parijs natuurlijk geheel eens geworden. Bij dergelijke ontmoetingen is het volgens de communiqué nooit anders geweest. Interessant is het echter d-at de overeenstemming ook inderdaad bestond aangaande de laalsto Duitsche tekortko mingen in militair opzicht. De reccnie rapporten der controle-commissie zijn wei nig bevredigend, vooral betreffende hetgeen er aan de Poolsche grens gebeurt. Vandaar dat gedacht is over de mogelijkheid van controle op de Duitsche spoorwegen in het Oosten. In het algemeen is men hier weinig .te vreden over Duitschlands nakoming van de voorschriften en voorziet men dus niet zonder ongerustheid de eventualiteit van het aanstaand vertrek der commissie naar Berlijn en de vervanging door de zooveel minder serieuze controle van den Volken bond, waaraan Stres'emann een geheel zelfde karakter wil geven als die, welke onder bepaalde omstandigheden .in alle landen kan worden ingesteld Aangezien op dit punt beide ministers van buitenland- sche zaken inderdaad gelijk denken, krijgt men den indruk, dat de partijen nog zeer ver van elkaar zijn en dat de overeenstem ming met Duitschland omtrent <!en datum van de opheffing der huidige militaire con trole, en den vorm van die, welke ervoor in de plaats komen zal, niet gemakkelijk zal zijn te verkrijgen. De onzekerheid omtrent de plannen van Mussolini deed beide ministers aan clo pers verklaren dat hun van een aanstaande cou ferentio „a quatre" niets bekend is, een verklaring, die men zeker niet te letterlijk nemen moet. Maar inderdaad schijnt het onzeker of en hoe ze zal gehouden worden De militaire controle op de Raadsagenda. Na do verklaringen van Briand en Cham berlain en de uiting van het verlangen door Duitschland, om de afdoening van een als eenigszins onaangenaam beschouwde aangelegenheid te verhaasten, is men te Genève van meening, dat het vraagstuk der militaire controle door den Volken bond op de ager da van den Volkenbonds raad zal kunnen worden geplaatst. België De uitsluiting in de diamantindustrie geproclameerd. 1 5.000 arbeiders er bij betrokken. De slaking in de diamantindustrie te Antwerpen is Zaterdagnamiddag begon nen als gevolg van het mislukken der on derhandelingen over de loonen. Vier fabrieken hebben het werk stop gezet. De werkgevers in de diamantindustrie te Antwerpen zijn gisteravond bijeengeko men, en hebben met ingang van heden de uitsluiting geproclameerd. Vijftienduizend arbeiders komen hierdoor zonder werk De uitsluiting geldt voor acht dagen, en wan neer deze termijn is verstreken, zullen de werkgevers den toestand weder onder de oogen zien. Hedenochtend zou een nieuwe conferen tie plaats hebben tusscben de werkgevers en de arbeiders-afgevaardigden. Ouitschland De hervorming der Rijksweerpolitisk. In een redevoering op een groote verga dering van de Berlijnsche afdeeling van den rcpublikeinschen rijksbond heeft de voorzitter van den Rijksdag Loebe zooals men weet een van de groote en hardnekki ge strijders voor een andere, meer republi- keinsche, rijksweerpolitiek) met een enkel woord gezegd hoe hij zich de noodzakelijke hervorming voorstelt. Aangaande den opvolger van generaal v. Seeckt, generaal Heye, verzekerde hij den indruk te hebben, dat deze eerlijk de poli tieke verandering in den toestand erkent. Bedrieg ik mij niet, zeide Loebe, dan wil hij, dat niets in en om de rijksweer ge schiedt, waarvoor de rijksregeering de ver antwoordelijkheid niet kan aanvaarden. Loebe waarschuwde verder, dat men niet moet denken, dat men do huidige rijksweer eenvoudig ineens kan vervangen door een andere. Zij kan slechts organisch worden hervormd, doelbewust en vastberaden, door van jaar tot jaar door indeeling van be trouwbaar republikeinsch kader en man schappen er voor te zorgen, dat met drie of vier jaar de rijksweer geen gevaar meer vormt voor de Duitsche republiek. De wet op de pornografie. De hoofdredacteur van het „Berliner Tageblatt", Theodor Wolff, een der stich ters der democratische partij, heeft den voorzitter dier partij in een schrijven me degedeeld, dat hij uit de partij zal treden, IjjfiEZBÜPER MEOEÖEELIKG Wie 't dichst bij 't vuur zit warmt zich 't best; het beste vuur komt van onze PRIMA ANTHRACIET. Verzegelde zakken AMSTERDAMSCHE ANTHRACIET P< HEERENSINGEL 34/35 - Tel. 1523 562 aangezien hij het niet eens is met de hou ding der democratischo Rijksdagfractie inzake de jeugdbeschermingswet. (Do de mocraten stemden tegen 'e wet tot be scherming der jeugd tegen onzedelijke lectuur). Italië. Proces tsgen Tirolers. Het openhaar ministerie te Verona heeft tegen do Tirolers uit Bozen, die we gens „hoogverraad" worden vervolgd, ge vangenisstraffen van 2 tot 7 jaar ge- eischt. Hel vonnis is Zaterdagmiddag uitge sproken, nadat eerst de verdediging aan hel woord was geweest. Het betreft hier verzet tegen de in be- zitname van Duitsch-Tirol door do Ita lianen. Het communisme in Italië. Volgens een telegram aan de „Messa- gero" arresteerde de politie 43 commu nisten, waar huiszoeking was gedaan, waarbij belangrijk materiaal werd ge vonden, dat aantoonde, dat oen wezen lijken aanval op den staat werd voorbe reid. Joego-Slavië Het Albaansch-ltaliaansche verdrag. Vrees voor Italiaanscho overmacht op den Balkan. Naar aanleiding van het sluiten van het Alhaansch-Italiaansche-^rienaschaps- verdrag geven de bladen uiting aan de vrees, dat Albanië geheel onder den in vloed van Italië zal komen en eventueel als basis zal dienen voor de Italiaansche penetratie in den Balkan. De leiders der oppositiegroepen be sloten den minister van Buiten! Zaken to verzoeken een uiteenzetting te geven van den algemeenen politieken toestand, en meer Speciaal over de. door het Al- baansch-Italiaunsche verdrag in liet le ven geroepen situatie. Baltische Stater.. Lithauen in staat van beleg. Volgens een telegram uit Kovno is we gens het ontdekken van een communisten- complot tot omverwerping der Litbau- sfche regeering in geheel Litha nn de staat van beleg afgekondigd. China. Lloyd George tegen tartend optreden. „China strijdt voor de rechten van elke nati e." Lloyd George heeft gist. ren een rede te Bradfort gehouden, waarin hij het Chineesche probleem uitvoerig beeft be sproken. Hij liet een waarschuwing lioo- ren tegen het drijven van sommige krin gen in Engeland naar een al te miltant optreden. Lr zijn liedou in Engeland, zeide hij, die op een oorlog in het Verre Oosten aansturen Lloyd George noemde de verklaring, vorige week door minister Chambei'la. in het Lagerhuis afgelegd, volkomen be vredigend, omdat de minister daarin te kennen gaf zijn best te zullen doen inter ventie in do Chineesche aangelegenheden te voorkomen. Lloyd George ontkende, dat de rooden achter de Chineesche onrust gezocht moe ten worden. De Chineesche beweging is niet communistisch. China strijdt alleen voor de fundamentccl.e rechten van elke vrije natie China's havens ijn bezet c-n( worden beheerd door vreemdelingen. De Chineezen kunnen niet zelf over hun be lastingen beschikken. En toch is dat oen rijk van 400 millioen beschaafde men- schen. Het is natuurlijk, dat zij daarte gen in opstand komen De buitenlanders in China moeten op het oogenblik boeten voor hun inhalig heid. Hot huidig systeem heeft den op stand veroorzaakt en werk het baudietis- rae in de Land. Uit Hankau komen geen berichten meer. Er zijn geen teelgraramen meer ont vangen uit Hankau Men neemt aan, dat de aangekondigde algemeene staking eeD aanvang heeft genomen Van het Vaticaan. Kard. Vannutelli 90 jaar. Men schrijft uit Rome d.d. 2 dezer aan do „Msbd.": Het groote aantal vrienden van den op Zondag 5 December 90 wordenden kar dinaal-deken Vmcenzo Vannutelli had den wenscli kenbaar gemaakt, dezen zcld- zamon feestdag met bijzonderen luister to vieren. De hooge jubilaris heeft echter ge vraagd, dit niet te doen en al zija beken den verzocht, hem slechts in het gebed te gedenken. De kardinaal zal Zondagmorgen 5 do zer in de Capella Borghese in Santa Ma ria Maggiore een stille H. Mis opdragen om God te bedanken voor do vele jaren levens, hem geschonken. Hij heeft al zijn vrienden en bekenden uitgenoodigd, het H. Misoffer bij te wonen. De H .Vader heeft den jubilaris vol macht gegeven, na deze H. Mis aan allo aanwezigen den apostolischcn zegen te geven. Verder heefl kardinaal Vannutelli al degenen, die hem een of ander geschenk willen geven, uitgenoodigd, con gift te bestemmen, voor den bouw van de nieu we vredeskerk in Ostia,welke bouw den grijzen kardinaal-bisschop na aan het harte ligt. mi ÖE CHBGEVIIüG. HILLEGOM. Elcctrificatie Tram. Do plannen hangen al jaren in de lucht! Het gemoedelijke trammetje rijdt al van 1830, heeft dus bijna zijn gouden jubiló. Nu do wegverbreeding vordert, wordt do kans vergroot. Maar het wordt tijd ook, wil het niet te laat zijn. Thans weer is het tarief LeidenHaarlem zóp laag gesteld, dat het aan het belaclieiljke grenst, en toch verwachten we er geen bizonder gunstige resultaten van: het publiek wil nu een maal snelvervoer en comfort. En dat mist de tram. Anders zouden toch de autobus sen (die zeer beduidend duurder zijn!) niet immer volzitten en rendeeren, terwijl zulks met de tram niet zoo is? Vorige weck werd in Hotel Sistermans een vergadering gehouden van de Dag. Be sturen der Gemeenten tusscben Leiden en Haarlem mèt do Tramdirectie. Jammer ge noeg droeg deze bijeenkomst een zeer go- heim karakter en was de pers vergeten (alsof het publiek er geen belang bij heefl en de Dir. nog meer!). Iels is er uifgeleka, n.l. dat (lc kans gun stig staat voor elcctrificatie. Di t willen we wèl voorspellen: komt er niet zeer spoedig 'n clectrische, dan kan de heele tram wel opdoeken en zal zo wel moeten verdwij nen, omdat het een groote bijlegger zal wor den. De autobus-onderneming „De Sleutel stad" wil als don Broekwog het geheele traject „LeidenHaarlem" bestrijken. Ge beurt dit, dan moet de prijs naar benedon door do concurrentie en geschiedt dit, dan is er de tram nog alleen maar voor 'n oud best je. We hopen dan ook van harte, dat het ernstige plan voor electrificatie ton spoe digste doorgang vindt en dit te moer, om dat daardoor (bij den aanleg) in het win terseizoen zulk een nuttige werkgelegenheid voor velen wordt geopend. Geboren: d. van G. M. van der Geerk Coenen z. van L. van TilVan do Vooren d. van M. StroombergenJan sen. Getrouwd: D. Verkerk en M. Cornet LISSE. R.-K. Kiesvereeniging. De B.-K. Kies vereeniging hield Vrijdagavond in hat Bondsgcbouw cene vergadering met een povere opkomst; dames .zagen we enkel maar aan de bestuurstafel. Do voorzitter, den heer F. G. J. v. cl Eerden, wees er in zijn openingswoord op, dat op politiek gebied wederom een jaar van actie te wachten staat. Spreker hoopte, dat allen op de verga deringen vrij en frank luin meeninc zou den zéggen, doch z:ch bij de genomen be slui; en neerleggen om deze zonder protest uit te helpen voeren Spr herinnerde er aan dat de heer J. Pijnacker nvt Septem ber j 1. zijn 25-jarig jubileum als Raads lid heeft herdacht. Spreker wees er op, dat dezen jubilaris op zorgvu'dige wijze do Roomsohe belangen heeft gediend Spr s'oot zich aan bij de hulde hem reeds ge bracht; hierop volgde een krachtig ap plaus. Voorts deelde hij mede dat het be stuurslid J. Kortekaag van de Kamercen trale Leiden in dn Partijraad is benoemd Hij fe'ic:teerde den lieer Kortekaas en daar hij wist dat deze een ruime blik hoeft in het politieke leven zal hij daar voorze ker een goed figuur maken en onze belan gen kunnen dienen. Hierna werden de notulen gelezen en onveranderd vastgesteld. Van den heer Pijnacker was een schrijven ingekomen houdende een dankbetuiging op den hem door hel bestuur gezonden felicitatie bij zijn 25-jarig jubileum als raadslid Aan de orde is voorts het vers'ag van do Statencentralo Leiden. Alvorens de af gevaardigde, do heer Kortekaas, dit ver slag uitbracht, bracht hij eerst een woord van dank voor de hem gebrachte felicitatie door zijn benoeming als lid van den Par tijraad; hij zegde toe de belangen daar zoo HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De controle der Duitsche bewapening waarschijnlijk in deze Raadszitting ter sprake. Uitsluiting in de Antv/erpsche diamant industrie. Lloyd George ontkent, dat het commu nisme achter de Chineesche onlusten staat. BINNENLAND. Weer een spoorwegongeluk. Bij Zoe!cr- meerZegwaard is een wagon uit dc rails geloopen. Geen persoonlijke ongelukken. (Omgeving, 2e blad). Bij Weesp is een auto door een sneltrein gegrepen. De inzittenden gewond. (Ge mengde Berichten, 2e blad). De de i-ter- nationale unie voer radiophonie komt in Januari te Brussel bijeen tot regeling van de lange golf. (Radio, 2e blad). goed mogelijk te dienen. Voorts bracht hij een zakelijk verslag van het verhandelde op dc Statencentralo uit waarvoor de voor zitter hem den dank der vergadering over bracht De voorzitter wees er na dit ver s'ag op, dat de verkiezing voor de Prov. Staten, vooral in Zuid-Holland wederom een zware strijd zal opleveren. Hierna is aan de orde het stellen van Candida ton voor de groslijst voor de stemming van de Prov. Staten Do voorz. zeide dat liet bestuur er helaas niot in is mogen slagen do heer Warmerdam, dio jaren als reserve op do lijst heeft gestaan, thans in het mobie'o leger to stellen Dit speet het bestuur weJ doch het hoopte dat de heer Warmerdam zich niet verder irit het politiekeleven zou terugtrekken Hij dankte hom inmiddels dat hij zich een reeks van jaren op de reservelijst heeft willen funpeeren. Als enndidaten waren ingekomen de hoeren J TT. M Balvers, Hillpgom, H. Bader te Sassen helm, E J M. Bolsius te Leiden, F. G M Haase to Lisse, B. N Loerakker te Hi'legorn en W. de Ruyter te Noordwijk Van de R -T\. Kiesvereeniging te Noordwijk was een aan beveling voor den heer de Ruyter ingeko men. Van de Kiesvereeniging te Sasson- heim was oen aanbeveling ingekomen voor den heer H Bader, om deze te plaatsen op No 2 achter het aftredend lid de hoor Balvers. De lieer A H Schrama brak een lans voor de candidatuur van don heer do Ruyter te Noordwijk en wel in de plaats liet aftredend Md, don heer C J L v. d. Meer. TT ij wees op de capaciteiten van den lieer de R De heer Joh van Sehoo- ton hie'd een pleidooi voor den heer B N Loerakker van Hil'egom om daardoor hot domoerat'sche element in de Staten te ver sterken. Hot bestuur, de spreker" beant woordend. zeide peen enkel persoon naar voren te willen brenpen. doch do leden po- heel vrij te laten Het bestuur, adviseert de eandidaten in alnhabPtischo vo'porde op te geven, hotteen, zooals de heer Korle- kaas opmerkte, ook de wenseh is van Iwt besluur der Stateneenlrale. De heer Foe- 'ewijn zeide datTTillegom ons steeds Dri vers als No 1 heeft opgedrongen en op sdeers bij de Lissers toe ho"ft aangezet, hem door dik en dun te volgen Hii zag thans liever do herren de Ruvter en I <«"- rakker als een en twee en do heer Ralv- -s a's No. 3 op de lijst De voorz'tter ont raadde om in de kiesvpreeni'Ting te I i<A-e de knuppel L. liet hoenderhok te gooien: houdt uw aan hef advies van het bestimr dan blijft de vrede het best bewaard Dp heer Kortekaas las artikel 10 van de sta tuten voor, waaruit b'eek. dat de vol^n-de alnhabetisch moet zijn en dat hier na liet bestuur der Statencentralo kan adv - scoren, als 'f zulks gewenseht acht. voor de nummering. De lieer Koomen woog er on dat de beer Balvers een zittend lid is, d o jaren zijn plicht als Statenlid op uitr"- mende wijze heeft vervuld De heer A IT. Schrama gaf hierna hel wensclielijke io kennen om van Lisse s'eehls drie eandida ten voor de groslijst op te zenden om stom- menverstvnporing te voorkomen De voor zitter deed uitkomen, dat er zes cantli- daten moeten komen vandaar dat Imt bestuur heeft gemeend het gat maar vol te maken: straks bij de stemming kun nen we een keus .naar zin doen. Ten slofte werd besloten bovengenoemde ean didaten voor de groslijst op te zenden Na een duidelijke uiteenzetting van den voorzitter werd besloten ndhaesie te betuigen aan het aan de Tweede Kamer gezonden adres van de B -K. Midden stand in het Bisdom Haarlem inzake het niet vorleenen van steun aan de Hanze- bank in dit Bisdom gevestigd te Delft in tegensfel'ing met de Centrale Midden- standsbank, welke don benoodigden steun in ruime mate van de Regeering ontving Bij dp rondvraag fp'icitoerde de heer War merdam de voorzitter met zijn spoedig her stel; hij hoopte dat de twee op handen zijndo verkiezingen onder zijn eerlijke lei ding met succes voor de Katholieken mo gen worden bekroond Voorts zeide hij to hopen dat het aftredend lid der Staten

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1