18e Jaargang. ZATERDAG 4 DECEMBER 8926 No. 5432 9e £eicboh& 0ou^a/nt pe ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL Jij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaaL franco per post I 2.95 per kwartaaL jet Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 et per kwartaal, bjj voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ot. met Geïllustreerd Jondagsblnd 9 ct fS 3S8BB»MBBWBSBamBaiHBORaB Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 n POSTBUS No. II - DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT* Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het 5 dubbele van het tarief berekend- s Kleine advortentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en ver huur, koop en verkoop t C.50. dil nummer bestaat uit vijf bladen, waarooder let Geïllustreerd Zondagsblad. De S. D. A. P. en de Katholieke arbeiders. Het door het R. K. Werkliedenverbond ^gestelde rapport over toestanden in 'fabrieken enz. van Katholieke werkge vers welk rapport niet voor publicatie bestemd was, maar voor gedachtenwisse- ling tusschen R. K. Werkliedenverbond en R. K. Werkgevers (wij hebben er uit voerig melding van gemaakt) is koren i den molen der S. D. A. P. Ziet 'na aan, hoe de R. K. Werkgevers zijn; ziet 'ns aan, wat de R. K. Arbei dersbeweging vermag! Wat hét eerste betreft: gesteld dat alle _i het rapport genoemde feiten, èn de daaruit, al dan niet uitdrukkelijk, getrok ken conclusies, volkomen juist zijn (de rapporteurs zelf zullen de mogelijk heid van onjuistheid, vooral wat de con clusies betreft, niet buitensluiten) dan nog zijn daarmede niet de Katholieke werkgevers gedisqualificeerd. Van d o Katholieke werkgevers is in bedoeld rap port geen sprake. En wat betreft, in dit verband, de R. K. Arbeidersbeweging. Aan haar zijn bedoelde wantoestanden zeker niet te wij- Zij werkt hard, en ook speciaal in t Zuiden spant zij op loffelijke wijze al haar krachten in. Intusschen is bet volkomen v^aar, dat de verliberaliseerde Katholieke werkge vers de onnadenkende, voor niet door verstand en plichtsbesef gecontroleerde gemoedsstemmingen licht-ontvankelijke arbeiders in de armen der S. D. A. P. drijven. Zij zijn voor de S. D. A. P. kostelijke propagandisten, wier vrucht bare werkzaamheid voor de partij kan opwegen tegen die harer vrijgestelden I Maar de ware Katholieke arbeiders weten weerstand te bieden aan zulke ge- voelsopw ellingen Zoo volkomen naar waarheid schreef gisterenavond „De Volkskrant": „De katholieke arbeiders, die de waarde der gave van het katholieke ge loof beseffen, zullen, hoezeer katholie ke werkgevers mogen te kort schieten en hoe de sociaal-democratische vak beweging ook moge vleien en lokken, aan hun eigen kleuren trouw blijven. Evenals het goud in het vuur, zoo wordt de katholieke arbeidersbeweging beproefd in den strijd aan -twee fron ten, dien ze heeft te voeren: tegen ka tholieke werkgevers, die in hun chris- telijke-sociale plichten te kort komen; tegen de sociaal-democratische beweging die het katholieke Zuiden poogt te overweldigen. Zoo lang onze arbeiders oprecht katholiek blijven, hooven wij geen vrees te hebben, dat de S. D. A. P. de over winning zal behalen, die „De Voor waarts" reeds in het verschiet meent te zien." Wie Katholiek is kan n.i e t zich aan sluiten, hoe dan ook, bij de S. D. A. P., evenmin als vuur zich verbroederen kan met waterl Volkenbond De a.s. Raadszitting te Genève. Chamberlain's optimisme. Er is alle reden aan te nemen, dat de gesprekken, welke Chamberlain met Poin- caré en Briand heeft gehad, een bevredi- lend verloop hebben gehad, en dat hij de opvatting der Fransche regeering over do kwestie van de terugtrekking der inter- gealliearde controle-commissie uit Duitsch bad en den vorm der Volkenbondscontrole to groote lijnen in overeenstemming met «ie der Britsche regeering heeft bevonden Chamberlain sprak gisteravond zeer op- hmistisch over de vooruitzichten der Raadszitting te Genéve. Volgens zijn mee- Jtog staat er niets onoverkomelijk in «eo weg om tijdens do zitting tot overeen stemming ve komen over de kwestie van Duitschlands ontwapening. Hij sprak de MOP uit, dat de intergeallieerde commis- •>e binnen niet al te langen tijd zal wor den teruggetrokken. De besprekingen met den Franschen btoister en de verzekeringen, die hem uit Herlijn bereikten, deden Chamberlain ver- wouwen, dat men in staat zal blijken, de Problemen, waarvoor men zich geplaatst zien, op te lossen, waardoor dan ver ier kan worden samengewerkt. Chamberlain wees er nog eens op, dai Mt geheele systeem van samenwerking, aartoe men te Locarno was gekomen, als oasis had het bestaande vertrouwen en de «<-uap tusschen Frankrijk en Enge- ~0u- De hechte band tusschen beide lan- bad hem in staat gesteld een verzoe- CS met den vroegeren vijand tot stand Orengen, terwijl tevens de medewerking van de Italiaansche regeering werd ver kregen. „Het belangrijkste voor de toekomst is", aldus sir Austen, „dat deze drie regeerin gen denzelfden weg zullen blijven volgen en te zamen zullen optrokken voor de vol tooiing van het werk, dat zij op zich heb ben genomen. Dit vereischt tijd, maar wij werken niet voor deze generatie, maar voor onze kinderen". In antwoord op een vraag zeide sir Aus ten, dat er geen sprake van was geweest, dat Mussolini aan de besprekingen te Go* nève zal deelnemen. Briand echter waarschuwt voor ontijdige verwachtingen. Briand echter acht het m o g e 1 ij k, dai de kwestie van de militaire controle in Duitschalnd do volgende week te Genève indirect ter sprake zal komen in den Raad zelve. Veel zal afhangen van het verloop der besprekingen met den Duitschen minister van Buitenlandsche Zaken, Slré&emann. In het algemeen herhaalde Briand zijn waarschuwing reeds eerder door hem in de Kamer geuit tegen de bestaande neiging om een al te snellen vooruitgang in de in ternationale politieke verhoudingen te ver wachten, eü tegen de tendens, om meer lo kijken naar de bezwaren dan naar de mo gelijkheden van overeenstemming. Briand wees er voorts op, dat liet ver drag van Locarna eerst sedert drie maan den in werking is. Ten aanzien van de ge allieerde legers in het Rijnland meende de minister, dat Frankrijk waarlijk vriend schappelijke gezindheid heeft getoond door verschillende concessies en verbeteringen, zoodat weinig mogelijk ongerief voor de Duitsche bevolking ontstaat. De kwestie van het oorlogsgevaar. Sancties of middelen ter voorkoming. Er heerscht aan den vooravond van de sluiting der discussies in het Raadscomité een frappant gunstige stemming, die door ingewijden als een goed voorteeken wordt beschouwd voor de besprekingen, welke de volgende week in den Raad zullen plaats hebben. Het is opmerkelijk, dat de besprekingen over de maatregelen, welke de Volkenbond zou kunnen nemen ten einde conflicten te voorkomen en een aangevallen staat bij te staan, zich geheel ontwikkelen in do her haaldelijk door jhr. Van Karnebeek in de Kamer gepreciseerde richting. Meer en meer gaat men de kracht van den Volkenbond zoeken in het voorkomen van conflicten, in plaats van in sancties, als een conflict eenmaal is uitgebroken. Steeds meer wordt ingezien, dat het doel van den Volkenhond vooral moet zijn oor logen te voorkomen. Daartoe is een sterke Raad noodig, die het vertrouwen heeft van alle leden, en die terstond bijeenkomt als een conflict dreigt uit te breken. De mogelijkheden in art. 11 vervat, ten einde een oorlog te voorkomen, zijn talrijk In gezaghebbende kringen wordt deze kentering in de Veiligheidskwestie als bij zonder beteekenisvol beschouwd, te meer waar hiertegen in den Raad vaij geen en kele zijde bezwaren zijn kenbaar gemaakt. Deze kentering heeft bovendien nog deze goede zijde, dat, zooals jhr. Van Karnebeek herhaaldelijk heeft doen uitkomen, de pre ventieve actie van den Volkenbond de kan sen op ontwapening veel meer doet toene men dan de organisatie der sanctic-i"i len, welke altijd een vrij groote n macht vereischen. Düitschland „Schmutz und Schund." Het wetsontwerp aangenomen Door den Rijksdag werd gisteren, een wet tot bescherming der jeugd tegen pornographischo en prikkel-lectuur („Schmutz und Schund") bij hoofdelijko stemming met 250 stemmen tegen en 158 en drie onthoudingen aangenomen. Tegen stemden' de sociaal-democraten, communisten en een deel der democraten. Toen de aanneming van de weit be kend werd gemaakt, lieten de commu nisten een stormachtig „foei"-gerocp hooren. Zij dienden voorts tegen den rijksmi nister van Binnenlandsche zaken* dr. Külz, een motie van wantrouwen in. Krachtens deze wet is het thans mo gelijk, dat b.v. een te München gevestigd rijksbureau een werk op den index plaatst, hetgeen dan niet slechts geldt voor het gebied, waarover de werkzaam heden van het betreffende bureau zich uitstrekken, doch voor het geheele lijk. Denemarken Ministercrisis. De verkiezingen zijn ten ongunste van de socialistische regeering uitgevallen Staatsminister Stauning heeft den ko ning het ontslag van het kabinet aange boden. De koning verzocht het ministerie, tot een nieuw kabinet gevormd is, in functie te blijven. China. Foetsjau geeft zich over. Er is niot gevochten. Footvsjau heeft zich gisteravond zon der slag of stoot aan de Kantonneesche troepen overgegeven. Door de bezetting der stad Foetsjau (Foochow) kan men zeggen, dat de Kan- tonneezen thans heer en meester zijn van geheel Zuid-Ghina. Of zij er in zullen slagen om de baas te worden in heel China, zal afhangen van do plannen der noordelijken om zich tegen de zuidelijken lo verzetten. Tsjang Tso Lin heeft aan den corespon dent van do „New York Sun" te Tientsin verklaard, dat alle oorzaken van wrij ving tusschen de tegen Kanton gekante leiders uit den weg waren geruimd en dat hij gereed was om het „roodo vuur in China uit te trappen." Van andere zijdo wordt evenwel gemeld dat maarschalk Woe Pei Foe, die in Honau, dus dichter bij het vuur zit, ge weigerd heeft hem door Tsjang aangebo den versterking tc aanvaarden. Blijkbaar voelt hij er niets voor om voor dezen de kastanjes uit het vuur te halen. Tsjang was van plan naar Peking op te rukken; 100.000 man zijner troepen staan ten Z. van den grooten muur, zijn bondgenootcn hebben er 120.000. Tsjang zeide verder van plan te zijn met zijn vlootje Kanton te blokkccren. Het is ver moedelijk dit vlootje, of eon deel daar van, die te Foetsjau de zijde der Kan- tonneczen. heeft gekozen Dat de Kantonneezen het oog op het Noorden gericht hebben, blijkt ook wel over de overbrenging van hun regeerings zetel van Kanton naar Woetsjang, tegen over Hankau, waar heden een .staking tegen do vreemdelingen dreigt. De Britsche vice-consul door posters vastgehouden. De Britsche vice-consul te Hankau, Hutchinson, begaf zich XWfU' het gebouw van den Chinocschen caiz_i5issaris voor Buitenlandsche Zaken te Hankau, ten einde een poging te doen een conflict, dat bij de British Cigarettes Comp. is uitge broken to regelen. Een groot aantal pos ters, gewapend met staven en stokkon, verhinderden Hutchinson echter het ge bouw te verlaten. Om half acht werd een correspondent de toegang tot het gebouw geweigerd, terwijl verklaard werd, dat do consul zoolang vastgehouden zal worden tot een overeenkomst geteckend is. Hier aan werd toegevoegd, dat twee andere buitenlanders oveneens vastgehouden worden. BIMIÜSNLAliD DISPENSATIE OP ZONDAG 5 DECEMBER A.S. Met het oog op de St. Nicolaasdrukte op Zondag 5 December a.s. verleencn Wij bij de>2en aan allen, die hierbij eenig belang hebben, op Zondag den 5 December a.s. van af des middags 12 uur dispensatie in de Kerkelijke wet zich op Zon- en feestda gen to onthouden van slafelijkcn arbeid. t AUGUSTINUS JOSEPHUS, Bisschop van Haarlem. Haarlem, den 27 Nov. 1926. MR. R. B. LEDEBOER. f Het Maandblad voor Berechting en Re- classseering van Volwassenen en Kinderen, herdenkt mr. R. B. Ledeboer, den voorzit ter van het Centraal Collece voor de Re classeering. Het blad schrijft: Het overlijden van mr. Ledeboer, Voor zitter van het Centraal College voor de Re- classcering, beteckent voor de rcclaksee- ringswerekl een groot verlies. Hij was Ka tholiek en een vurig strijder voor de zaak van het Katholicisme. Maar bij wist bij den' andersdenkenden recppscerder de overtuiging te wekken dat z> n hart hem dreef de reclasseering ook om haar zelfs wil te bevorderen, ook afgezien van het daaraan verbonden Katholiek belang. Zijn hart hinj ook aan o reclasseering zelve, daarvan zijn wij overtuigd, omdat hij het hart had van een jegens zijn medemen- schen goedgezind man. Wat willen wij van een reelasscerder beters zeggen? Naast zijn welwillendheid had hij gaven die den goe den magistraat kenmerken. Hij wist leiding te geven, te beoor''eelen, te schiften, men sehen te binden ook, en hij wist krachtig te zijn. De laatsto woorden die wij uit zijn mond gehoord hebben waren de krachtige woorden aan het slot van de Mei-vergade ring waarin het Centraal College met do vertegenwoordigers van rechterlijke macht en reclasseering had beraadslaagd. Na zijn hoofsche wijze van leiden dier vergadering plotseling het onafhankelijke en overtuig de woord: dat hij het ondenkbaar achtte dat do Regeering niet krachtig mede zou werken aan de voltooiing van de reclas- seeringsorganisatie over het hcele land. Wij verliezen in hem iemand die aan de hoffelijke vormen die hem aangeboren schenen, de kracht der overtuiging wist to paren. De wereld der reclasseering -heeft groote reden hem te betreuren en hem in dankbaarheid te gedenken. Het werldoozenvraagstuk. Een conferentie van minister Kan en de vier groote steden. Naar „Het Volk" verneemt, heeft minis ter Kan een brief gezonden aan de burge meesters van Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht, om op 9 dezer ter depar- temento van binnenlandsche zaken een be spreking te houden over de oplossing van het werkloozenvra-agstuk. Bij deze confe- rentio zullen ook tegenwoordig zijn de wet houders dier gemeenten onder wier afdee- ling de werkloosheidsvoorziening ressor teert. Hanze cn A. C. B. Het hoofdbestuur van den Ned. R.-K. Middenstandsbond heeft een adres gericht aan do Tweede Kamer, waarin vollo in stemming wordt betuigd met het adres, aan die Kamer gericht door de Hanze (Bond van R.-K Ver. v. d. Handeldrijven- den in industrieelen middenstand in het bisdom Haarlem) betreffende de garantie verlening aan de Alg. Centrale Bankver- ceniging voor don Middenstand. Bovendien wordt er in het adres de aandacht op ge vestigd, dat liet den bond wonschelijk voor komt, dat de garantie niet uitsluitend zal strekken ten voordeele van de A.G.B.M., maar ten behoeve van 't geheele midden- standscredietwezen. Algemsenc Centrale Middenstands- credietbank. Bij do gisteren plaats gehad hebbende bespreking van de heeren S. Vleeschhou- wer en L. Snapper op het ministerie van financiën, welk onderhoud circa oen uur heeft geduurd, hebben genoemde heeren de belangen van die aandeelhouders be sproken, die als conra-prostatie voor het hun verleende crediet, aandeden van do A. C B. moesten nemen. Do hoeren wezen daarbij vooral op de moreele zijde van het vraagstuk. Wat de z.g. mobilisatie-slachtoffers be treft, zal een nauwgezet onderzoek worden ingesteld naar de wijze, waarop dio credie- ten tot stand zijn gekomen. En ook ten op zichte van de z.g. gedwongen aandeelhou ders zal worden overwogen wat gedaan kan worden. Zeer gaarne zal hot comité weder ont vangen worden, wanneer het de belangen van do aandeelhouders wil komen beplei ten, in welk verband men het een goede gedachte v^nd, dat er een Landelijke Bond is gesticht, die do belangen der aandeel houders kan vertegenwoordigen. Zeer belangrijk achtten do hoeren de mcdedceüng,. dat de regeering het voort bestaan van de A. B. C. wenschelijk acht en dzee in staat wordt gesteld het bedrijf voort te zetten, hetgeen slechts kan zijn in belang van aandeelhouders. In den tegenwoordigon stand van zaken meenen de hoeren, dat zij aan do verdere zeer belangrijke bespreking geen publici teit mogen geven. Wel meenden de heeren Vleeschhouwer en Snapper uit het gesprokene te mogen opmaken, dat de regeering do noodzake lijkheid inziet van een z.g. self-supporting pen zichzelf bedruipend, middenstands* bankbedrijf, waartoe de maatregelen in de staatscommissie van Doorninck besproken worden en waarover men op liet oogenblik geen nadere mededeelingen kon doen. Het ligt in de bedoeling van de" heide heeren, aan het bestuur van den Landelij- ken bofld voor te stellen, zich mot een adres tot de Tweede Kamer te richten, waarin zal worden aangedrongen op aanneming van den desbetreffende begrootingspost. „N. R. Crt." Mr. R. J. H. Patijn arbiter. Mr. R. J. H. Patijn, buitengewoon ge zant en gevolmachtigd minister te 's-Gia- venhage, is door de Fransche, de Duitsche en de Belgische regeering uitgenoodigd als arbiter op te treden in geschillen, gerezen in verband met do verrekening op de Da- wes-annuïteiten van de kosten der bezet ting van het Roergebied. De heer Patijn hee't de functie aan vaard. De audiëntie van den Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen zal Maandag e.k. niet plaats hebben. Nederianüsch üost-lnüië DE OPSTAND DER COMMUNISTEN. Berouwhebbende Communisten. Uit Weltevreden zijn 350 communisten van Tanah Abang, meerendeels op gelijke wijze in het wit gekleed met een zwart hoofddeksel, naar liet regentschapskantoor gegaan. Zij wenschten, zoo seint Ane'a naar Holland, vergiffenis aan het bestuur HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Briand en Chamberlain over de Raads zitting van den Volkenbond. De wet op de pornografie in Düitsch land aangenomen. De Kantonncezen baas in Zuid-Chm? BINNENLAND. Mgr. Callier heeft voer morgen dii pensatie verleend in de kerkelijke wet zlcli op Zon- en feestdagen le onthouden van slafelijken arbeid (1ste blad). De weningpoiitiek der Regeering in do Tweede Kamer besproken. (Kamer-verslag, lste blad). Adressen over het Mcdei landscli-Bcl* gisch-Verdrag (2do blad) Het collectief arbeidscontract in het meu belbedrijf Is opgezegd (2de blad). t: vragen. Het voorerf v in liet kantoor was stampvol met belangstellenden. Do communisten verklaarden: Wij zijn ontmoedigd en wisten het doel van het communisme niet. Wij hebben nu snij! Des patih gelastte hun zorg te dragen dat geen communisten hun kampongs zon den binnenkomen en zeide daarop: Ar- lesteert hen en levert de vuurwapens in De communisten antwoordden: Wij zul len degenen, die nog communist zijn, nr- resteoren Dit beloven wij. Voorts kan nog worden gemeld, dat do gearrestoordo hoofdleidee Mohammed Ali raar Samarang is overgebracht Zaterdagmorgen zal mr Sohrfecke in den Volksraad een regeeringsverlclaring afleggen over de communistische wanen den. 8TflTEH»GEBEBftfiL TWEEDE KAMER. Vorgadering van gisteren. BEGROOTING VAN ARBEID. De woningpolitick. Vele leden hebben het woord gevoerc over do woningpolitiek Ook de heer Engels (RK) kwam, ovenals vele anderen, op tegen de beper king van den Rijkssteun aan woningbouw, welke gelogen is in de circulaire van 17 Mei 192fi, waarbij de werking der Woning wet wordt bepaald tot de opruirnin" v»n krotwoningen en het verleppen van bnnw- steun daar, waar de particuliere bouwnij verheid volslagen in gebreke blijft, om io dc woningbehoefte te voorzien De heer Engels toonde aan. dat het particulier initiatief ten aanzien van don houw van arbeiderswoningen m?nd»r is worden, zelfs hier en daar, vooral op het plattend, heeft opgehouden Danrnm za! er, a's de taak van de Woningwet zoo eng wordt opgevat als io de e'rculn're is **n- pegoven. zeer sneedi" reen n-boiderswo- n!ng meer worden gebouwd fn daarom moeten de wonin",bouwvi»rp0n',Tin'mn e op dat terrein een primaire taak hrM»«r. 1<i vervullen (snreVor heeft te 1 e'den "0 onderzoek ingesteld, waaru't hom >s goh'o. ken dat do partmnliore nnvehoid -'aar uitsluitend m;'1dep-tandcwon:n''en bouw de en daf alle nrbeid'wswor.in'mu vereepigingen zijn gebouwd), gesteund Müvon Daarbij moet do moooipl-hrid own b'ii- ven, dat van de bepalingen omfront do bouwsom bij het verleonon ran bomvvno»'- schoMon wordt afgeweken, als de ek-oiu'e noodzakelijkheid daarfoe h'ijVt: bijvoor beeld in verband met dn bewoning door groote gezinnen. Snreker kwam toreebt op togen do be wering, van soeielisf'sebo ziide geuit, als zou do post van 30 000 voor hulnyerleo- ning bii hef verknoop van een pmen wo ning door landarbeiders eon reae»'om:->n. maatregel inhouden demoeratisebe bo- doeling ligt er trouwens nogal diiideliüc zieb'baar op En we kunnen er dan ook volledig inkomen, dat de beer Engels uit breiding van dezo maatregel ook tot d* industrieplaatsen bepleitte. Minister Rlotemaker de Bruine is noj niet aan hef woord gekomen ST ADSNIEUWS „VOOR EER EN DEUGD". Dat ia do naam van eon vereeniging. En van een heel mooie ook. Van die nama- lijk, welker leden zich ten doel stellen, zelf de christelijke eerbaarheid te beoefenen, en daarenboven haar zoo krachtig mogelijk te bevorderen in het huiselijk en maat schappelijk leven. Zoo'n vereeniging is tegenwoordig wel noodig. Want het lijkt wel, alsof de we reld van dezen tijd al het mogelijke doet, om dc achting voor de christelijke eerbaar-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1