18e Jaargang. ZATERDAG 27 NOVEMBER 1926 No. 5426 ZATERDAG 27 NOVEMBER 1926 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN e S^idóclve 6ou/^a/nt De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Vooi Leiden 19 cent pei week 12.50 per kwartaaL Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kw&rta&L Franco per post I 2.95 per kwartaaL Bet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- krijgbaar tegen betaling van 50 ctjper kwartaal, by voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct. met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct, Dit blad verschijnt eiken dag nitgezonderd Zon- en Feestdagen IL TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertenllën 30 oent per regel Voor Ingexonden Mededeolingeo wordt het 5 dubbele ran bet tarief berekend Kleine advertentlën. ran ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, hnnr en ver huur, koop en verkoop IO.50. Dit nummer beslaat uit zes bladen, waaronder hel Geïllustreerd Zondagsblad. DE H. MIS HET OFFER VAN ALLE GELOOVIGEN H. Wel beleven wij een tijd van schrille tegenstellingenI Van den eenen kat doet zich bij een aanzienlijk aantal menschen, die niet in den luisterrijken katholieken eeredienst zijn opgegroeid, steeds meer de behoefte gevoelen aan een meer in tens godsdienstig leven. En, waar men voortdurend duidelijker gaat inzien, dat, om dit te bereiken de uiterlijke, maar tot het godsdienstig gemoed sprekende vorm van Godsvereering van niet te versma den waarde is, tracht men op allerlei wijzen dit gemis aan uiterlijke ceremo niën aan te vullen. In /sommige Protes- tantsche kerkpn wordt op bepaalde dagen orgelspel ten gehoore gebracht, opdat de leden der gemeente, daarbij tegenwoordig hun hart gemakkelijker zouden kunnen verheffen tot God; in andere kerken tracht men door de architectonische bouwlijnen en door sprekender intéri eurs de gemoederen der gemeentenaren te treffen; zelfs treft men krken aan, waar de plaats, bestemd voor het avond maal, dusdanig is ingericht, dat deze ons sterk aan de afscheiding van ons Pries terkoor door de OfflTiTminiip.ha.nk doet den ken. Dit alles bewijst ongetwijfeld dat de hervormers tegelijk met onze eerbied waardige Jjedehuizen ook de harten hun ner volgelingen hebben leeggehaald. Van den anderen kant zijn er talloos yelen, helaas ook onder de katholieken, lie allen godsdienst hebben ter zijde ge zet en, van alle geloof en kerk afkeerig leven alsof er geen God bestond. Voor zoover dit betreft degenen, die steeds buiten de katholieke kerk hebben gestaan, is dit zeer gemakkelijk te ver klaren door het feit, dat 't Protestantisme als zoodanig, niet in staat was, hunne godsdienstige neigingen te bevredigen, terwijl een leven in ongebonden vrijheid, d. w. z. zonder eenig positief Goddelijk- gebod hunne zwak-menschelijke natuur veeleer toelachte en alle kiemen in hunne harten ten doode toe verstikte. Doch, waar deze rampzalige levens opvatting gehuldigd wordt jammerlijk ook door velen, die in de Roomsch Ka tholieke Kerk werden opgevoed en zijn groot geworden, die eens, evenals wij, berouwvol hebben geknield in den biecht stoel, aanzaten aan de Tafel des Hoeren, die jaren lang iederen Zondag tegen woordig waren bij het opdragen der H. Mis, daar moet gezocht worden naar an dere oorzaken, die, naast de menschelijke gemakzucht en geneigdheid tot het aard- 6che, geleid hebben tot zulk een droevi- gen afval. En dan is het mijn vaste over tuiging, dat daartoe in niet geringe mate heeft medegewerkt: de verregaande onbe kendheid der groote massa met de litur gische gebeden en pechtigheden der Roomsch Katholieke Kerk. Het is daarom dan ook, dat het meer bekend maken van onze zoo rijke Room- Éclie liturgie en het bewerken, van het hernieuwde medeleven van alle geloo- yigen met de liturgische plechtigheden mijns inziens een waarachtig en hoogst vruchtbaar apostolaat moet worden ge noemd. En, omdat, zooals wij bereids in ons eerste artikel hebben aangetoond, dit niets anders is, dan een terugkeeren tot de aloude en beproefdo praktijk der Kerk bosckouwe men dit alles niet als eene «nieuwigheid", waarover men zich eens kan vroolijk maken, noch ook als de resultante van een ziekelijk, overdreven liturgische aangelegd brein, doch als een ®isch van onzen modernen tijd, waarin de geesten ontwaakt zijn, en hunkeren naar verklaring van het onbekende, en zelf standig willen medewerken* aan het litur gisch gebed der Kerk. Het zou inderdaad teveel vereischen, wanneer wij aUe oorzaken zouden wil len opsommen, welke bewerkt hebben, dat het liturgisch medeleven met den bid- denden en offerenden priester langzamer- haud werd gedood. De uitvinding der boekdrukkunst, waardoor taHooze parti culiere devoties meer onder het volk kon den komen; het meer en meer in onbruik geraken van het latijn als eenig-gang- taal voor officieele en wetenschap- Peijke geschriften en publicaties; de ver drukkingen en noodtoestanden der kerk [Wena en nog eeuwen na de hervorming, "ebben ongetwijfeld, daarin groot nadeel gehad. Maar in onze dagen, nu in steeds groo- aantal de officieele gebeden der H. jwrk in het latijn met vertaling aan de 7°ekenmarkt worden gebracht; nu voor emand, die inderdaad zich erop toelegt, 't ^ea bijzondere moeite behoeft te kosten gewone gebeden der K.erk te verstaan; nu vooral de Katholieke Kerk zich altijd ontplooiing van hare heerlijke liturgische meer verheugen mag in eene luisterrijke plechtigheden, nu is het onze plicht die ceremoniën en gebeden zooveel mogelijk te doen beantwoorden aan het doel, waar mede de H. Kerk deze heeft ingesteld. Immers, hoe zullen „de ceremoniën of plechtigheden ons tot grooter eerbied vermogen op te wekken en de te ontvan gen genadegaven beter „aanduiden", in dien wij öp die plechtigheden onzen aan dacht niet gevestigd houden en hare zinrijke beteekenis niet trachten te ver staan? Hoe zullen de- Katholieken kun nen besohaamd doen staan de bespotters van onzen eex*edienst, die daarin niets anders willen zien dan uiterlijk vertoon, ale zijzelf niet eens weten» wat de Pries ter aan het Altaar doet en spreekt, als zij zelf niet geleerd hebben mede te leven met het verheven offergebed der Kerk? Het is dan ook onbetwijfelbaar, dat wij den eereplicht hebben, volgens het woord van den roemrijken Paus- Pius X, heili ger gedachtenis, ook het Liturgisch le ven „te herstellen in Christus." „Te herstellen." Want voor velen is in werkelijkheid hunne.. GodsverCering ver worden lot een bouwval on eeno ruïne, die in hare verdere verwording de ruïne der zielen na zich» sleept. En niet alleen vloeit dit medeleven met de Liturgie der Kerk natuurnood zakelijk voort uit do geschiedenis en den aard der Liturgische plechtigheden zelve; niet alleen belooft dit te zijn eenprac- lisch en zelfs Goddelijk middel voor een deugdelijk Apostolaat onder do Katholie ken zoowel als onder de andersdenken den, het zal daarenboven voor menigen goeden Katholiek de belangstelling in zijn verheven godsdienst verhoogen, en hem het bijwonen der H. Mis maken, niet tot een iedere week terugkeerende en drukkende plicht, maar tot een aange naam en hoog geestelijk genot, .waar hij met ziel en lichaam zijn geest doet op stijgen tot de hoogten der diepgevoelde en eenigware Godsvereering. Hoe dit kan worden bereikt? Vooreerst doordat de Geloovigen voor iedere H. Mis de meening maken, zich in den geest te vereenigen met den bidden- den Priester, en tegelijk ook zoo aandach tig mogelijk diens handelingen aan het Altaar te volgen. Maar vervolgens, door in de gezongen H.H. Missen het be antwoorden van het gebed des Priesters .niet uitsluitend aan de zangers over te laten maar deze zoo bekende woorden, die men tegenwoordig bijna in ieder ge bedenboek vinden kan, allen geza menlijk te zingen. Gevoegelijk kan ook, na de preek, het Credo, als de gemeenschappelijke, óéne Geloofsbelijdenis, door alle geloovigen, desnoods om beurten met het zangkoor, worden gezongen. Eindelijk is het dienstig, hier ook mede te deelen, dat de H. Kerk, wat betreft do houding der aanwezigen gedurende de gezongen H.H. Missen, ook speciale voorschriften gegeven heeft, die, wanneer zij worden onderhouden, grooto vermoe ienis door knielen of staan totaal uit sluiten en tegelijk ook de aandacht op hét H. Misoffer gevestigd houden. Deze voorschriften mogen hier volgen, enzullen hopelijk langzamerhand ook overal worden nageleefd. Houding der aanwezige geloovigen on der de gezongen H. Mis; Asperges me: Staan. (Bij de Uitstelling van het Allerheilig ste: Knielen). Bij het gebed aan den voet van het Al-taar enz.: Staan. Als de Priester na de intonatio van de „Gloria" deze heeft afgebeden: Zitten. Bij „Dominus vobiscum" en onder de Oraties: Staan. Onder den Epistel tot aan het Evangelie: Zitten. Evangelie: Staan. Bij de intonatio van de „Credo" totdat de Priester de Credo heeft afgebeden: Staan. Onder het zingen van de Credo: Zitten. Onder het zingen van „Et incarna- tus est": Knielen. Daarna: Zitten. Bij „Dominus vobiscum en Oremus: Staan. Daarna: Zitten, tot aan de Prefatie, waarbij men Staat tot aan de Consecratie. Consecratie: Knielen. Bij „Pater N os ter": Staan, tot aan „Dom ine non sumdignus": Knielen. Bij de tweede afwassching van de Kelk: Zitten. Bij Dominus vobiscum en ora ties: Staan. Bij den zegen van den Priester: Knielen. Bij het laatste Evangelie: Staan tot liet einde. (Bij „Tantum erg o": Knielen). Wanneer de Geloovigen er toe kunnen w rden gebracht algemeen deze liturgi sche voorschriften te onderhouden, dan, ik ben er zeker van, zullen zij hij het ver laten van het kerkgebouw de overtuiging met zich dragen, dat zij met den Priester hun hogheilig offer hebben opgedragen en dat hun leven rijk zal zijn door de genaden van de onbloedige vernieuwing van het Offer von het Kruis. R. M. A. NÏEVEEN VAN DIJKUM, Pr. BUITENLAND Turkije. „Het oog van Moskou." Fransche rogeeriagsstukken gedrukt in een gevangenis. In de gevangenis van Melun bij Parijs is een schandaal ontdekt, dat nog ver reikende gevolgen kan hebben. Do gevan genisdirectie had geconstateerd, dat een belangrijke geheime politie-code, die in de gevangenisdrukkerij was vervaardigd, verdwenen was. De verdenking viel op een kort geleden ontslagen gevangene en op een celbewoner, die beiden bij een eerste verhoor bekenden, den diefstal ge pleegd to hebben. De ontslagen celbewo ner had het document bij zijn vertrek in een Engelscho grammairo meegenomen en het aan een Fransche communiste, de steno-typiste Maria Piqueray uit Parijs, ter hand gesteld. Deze \rouw, die de laatste jaren ver schillende reizen naar Moskou in gehei me zending heeft gemaakt, kon te Mar seille gearresteerd worden. Het docu ment bevond zich nog in haar bezit. Maria Piqueray had zich in Frankrijk door haar relaties met de roode Interna tionale den naam verworven van „het oog van Moskou". Do onthulling, dat te Melun gevange nen in 't algemeen genomen dus niet bepaald de meest sociaal-betrouwbare elementen. regeeringscodes en blijk baar ook Fransche identiteitskaarten te drukken krijgen, hc^ft in do openbare meening groote beroering teweeggebracht. Engeland Nog geen districtsovereenkomsten. De eigenaars blijven onwillig. Zooals te voorzien was, heeft do gis teren hervatte nationale conferentie van mijnwerkersgedelegeerden niets te doen gevonden, en dus ook niets kunnen be reiken. Do tijdsruimte van een week, die de districtsorganisaties gekregen hebben om oen voorloopige overeenkomst met de eigenaars af te sluiten, zou in elk geval te kort zijn geweest, ook als de eigenaars een minder onverzoenlijke houding zou den hebben aangenomen. Zooals de zaken thans staan zal er nog wel eenigen tijd moeten verloopen alvo rens de dislrictsafgevaardigdjen rapport kunnen uitbrengen over de voorloopige overeenkomsten. Tot dusver zijn alleen in Schotland do eigenaars en mijnwerkers het eens geworden over de voorloopigo voorwaarden voor een overeenkomst, waarbij de mijnwerkers een achlurendag hebben aanvaard, terwijl de eigenaars voor den lijd van 6 maanden een nomi naal minimumloon van 9 sh. 4 d. per dag garandeeren. Verder is zooals hekend alleen in Nor thumberland overeenstemming verkre gen, terwijl men in Cumberland een goed eind op weg schijnt. In verschillende districten hebben de eigenaars nog steeds geweigerd onder handelingen te openen met de districts organisaties. In Kent, het nieuwe stecnkoolgebied, weigeren de eigenaars volgens het lie den bij de conferentie ingediende rapport zelfs onderhandelingen voor elke mijn afzonderlijk te openen. Zij eischen indivi- dueelo contracten met eiken mijnwerker. In Nottingham wordt de situatie ge compliceerd doordat de mijnwerkers, die het werk hervat hebben, onder leiding van het Lagerhuislid Spencer reeds ren overeenkomst met do eigenaars hebben gesloten, welke laatslen nu weigeren met de loiders der districtsorganisaties te on derhandelen. Het aantal mannen, dat hier nog niet werkl, is evenwel gering. Spencer is, zooals bekend, reeds eenigen lijd geleden als leider der districtsorgani satie geschorst. De gedelegeerdenconferentie heeft zich er toe moeten bepalen eenstemmig een resolutie aan te nemen, waarin veront waardiging wordt uitgesproken over de voorwaarden, die de eigenaars hebben aangeboden in de verschillende distric ten. De aandacht der regeering wordt voorts gevestigd op do weigering der eigenaarsin verschillende districten, om de vertegenwoordigers der mijnwerkers te ontvangen. Cook voegde hieraan toe, dat de con ferentie van gevoelen is, dat de eigenaars den mijnwerkers niet tegemoet zijn ge komen bij hun wensch tot onderhandelen en dat zij hen niet wilden ontvangen, omdat zij de voorwaarden willen dictee- ren. „De eigenaars", zeido Cook, „willen zich ten volle de situatie ten nutte ma ken om voorwaarden af te dwingen, die een blijvenden vrede in do mijnen onmo gelijk maken." Intusschen heeft het Lagerhuis giste ren de verlenging van de wet op den noodtoestand goedgekeurd. Tsjecho-Slowakije Dreigende staking in de mijnen. De looneischen afgewezen. De Tsjecho-Slowaaksche mijneigenaars hebben de eischen van do mijnwerkers in zake een loonsverhooging van 20 pet. in verband met het dure leven van de hand gewezen. Het „Prager Tagcblhtt" verneemt, dal do samenwerkende mijnwerkersbonden spoedig bijeen zullen komen teneinde hun houding te bepalen. Men gelooft, dat de mijnwerkers in alle districten de collectie ve contracten zullen opzeggen. Italië. Het koloniale vraagstuk. Het verluidt, dat ter gelegenheid4 van de aanstaande zitting van den Raad van den Volkenbond tusschen do vertegenwoordi gers van Engeland, Frankrijk en Italië besprekingen zullen plaats hebben over het koloniale vraagstuk van Italië. Dezo besprekingen zouden betrekking hebben op het afstaan van de kolonie Kenya door Engeland aan Italië en oen overeenkomst tusschen Italië en Frankrijk, waarbij aan Italiaansche onderdanen in Tunis bet be houd van hun nationaliteit wordt gewaar borgd. Over dezo vraagstukken zullen Briand en Chamberlain, wanneer deze de volgende week te Parijs vertoeft, bespre kingen worden gehouden. De kwestie van den afstand van Kenya door Engeland aan Italië zou reeds te Li- vorno tusschen Mussolini en Chamberlain zijn besproken. Briand en Chamberlain zouden gezamenlijk een voorstel uitwerken om dit aan den Italiaanschen veriogen- woordiger te Genève voor to leggen. Indien dit voorstel in beginsel wordt aanvaard zal waarschijnlijk een conferentio tus schen Briand en Mussolini plaats vinden om de details uit te werken. Een speciale overeenkomst zou verder nog worden ge sloten tusschen Italië én Engeland ter be scherming van de Britsche belangen in Kenya. Albanië. De opstandige beweging. Tegenstrijdige berichten. De berichten uit Albanië, den opstand betreffende, zijn tegenstrijdig. De algeheelo indruk to Belgrado is, dat de regecrings- troepen in Albanië zich nog steeds in het defensief bevinden en dat do val van Skoe- lari te verwachten is. Naar uit Skoetari zelf gemeld wordt, is de Albaneesche regeering den toestand weer meester. Do regeeringstroepen ver loren -tien dooden en vijftien gewonden, de opstandelingen twintig dooden en honderd gewonden. Uit Belgrado wordt nog emcld: De lei der der Albaneesche opstandelingen. No- ra Zaka, is er na de nederlaag voor Skoe tari in geslaagd, zijn troepen tot staan te brengen. Do gevechten duurden Donder dag den gehcelen dag voort. Volgons be richten aan -de Joegoslavische bladen moe ten de opstandelingen versterking hebben gekregen en is de opstandige beweging thans ook op de overige stammen overge slagen. Naar reizigers die over de erens komen mededeelep, is do opstand togen den huidigoiP premier Zogoe bey gericht, welke laatste algemeen als een vertegen woordiger der Italiaansche politiek word' beschouwd. Het verkeer tusschen Albanië en Joegoslavië is vrijwel geheel verbroken China. De burgeroorlog. Generaal Jangsen loopt over naar de Kanton neezen. De correspondent van do „Chicago Tri bune" te Hankau meldt, dat volgens con consulair telegram uit Itsjang aan den Bo ven Jangtse generaal Jangsen, die de baas is in West Hoepeh en in Oost Szetsjoean, de zijde van de Kantonneezen heeft geko zen. Jangsen was yroeger een der bevel hebbers van maarschalk Woe Pei Foc en werd aansprakelijk gesteld voor het doo den of verwonden van een can tal officie ren en manschappen der Britsche marine, in hot begin van September.- Hij beschikt over 50.00C man troepen waarvan er 12.000 bij Sjasi, stroomopwaarts van nan- kau, slaan, in de nabijheid waarvan on langs gevochten is. Door den afval van Jangsen komt heel Szetsjoean thans in bezit der nationalisten. Nanking door Soen ontruimd? Een telegram uit Sjanghai meldt, dal Nanking ontruimd is door de troepen van generaal Soen-Tsioean-fanrr. HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Nog steeds districtsovereenkomsten In zake het Britsche kolenconflict. Ook een dreigende mijnwerkersstaking In Tsjecho-Slowakije. De opstand in Albanië. BINNENLAND. In de gisteren gehouden zitting der Tweede Kamer werd de behandeling van de bcgrooting van Arbeid, H. on N. voort gezet. Het jongste spoorwegongeluk te Lei den werd ter sprake gebracht. (2de* blad). Do hoofdbesturen van de werknemers- ver. In'dè meubelindustrie adviseeren tot opzegging van het contract (1ste blad) LEIDEN Over de oorzaak van het treinongeluk van J.I. Donderdag (1ste blad) B. en W. stellen, voor werkloozcn en door het Burgerl. Armbestuur ondersteunden een Kerstgavc te geven. (2de blad). Vijandigheid tegen do Japanners. Op het oogenblik nemen de Chineezen ook tégenover de Japanners een ongekend vijandige houding aan. vooral te Hankau, waar Chineesche posten voortdurend in hotsing komen met Japanscho posten en de Japanners voor een beleg vreezen To Sjanghai dreigen de Chineesche arbeiders in de Japanscho fabrieken weer met werk slaking. In goedingelichte kringen schrijft men deze vijandigheid toe aan hot feit, dat de Chineezen in opwinding verkecren over de voorgenomen f hernieuwde actie van maarschalk Tsjang Tso I.in, rlie, naar men aanneemt, in zijn strijd tegen do Kanton neezen met Japansch kapitaal wordt ge steund. Amerika De toekomstige gasocrloy. Wat Amerikaanse he deskun digen daaromtrent zoggen Het jaarverslag van don chemischèn oorlogsdicnst der Ver Staten onder lei ding van generaal Fries wettigt niet do verwachting, dat gassen, dlo in stnat zijn de heele bevolking van een dorp to ver delgen, in toekomstige oorlogen zul'en wor den gebruikt. Het rapport zét uiteen dat de onderzoekingen hoe langer hoe meer zullen doen blijken, dal de chemische oor log zich in de toekomst meer zal ontwikko len in den zin van toepassing van het go- bruik van de reeds bekende chemische pro ducten dan in de richting van uitvinding van machtiger chemische producten s-iraHERSLAHD. Mr. LEDEBOER. t Aan een „In memoriam", in „De Maas bode" geschreven door mr. A. baron van Wijnbergen onlloenen we: „Mr. Ledcbn«r. was V'-nrh'"ldig Katho liek. Gelijk roerls ia opgemerkt, was hij niet Katholiek van huis uit. In don stu dententijd, waarin zoovelen afdwa'on, werd hij juist, door Gods genade, goroonen tot de volheid van het heilig Katholiek Geloof en uit voire overtuiging gaf hij la ter aan die roepstem gehoor. En hij is aan dat Geloof mot mannelijke fierheid, met kinder'ijke, vroomheid ge trouw gebleven tot zijn laats ton snik. War3 van alle fanatisme, wars van allo over drijving, heeft hij ons heerlijk Roomsch Geloof beleden en beleefd, trouw, eer'ijk, kinderlijk; hij, de Advocaat-Generaal hij den Hoogen Raad dor Nederlanden, te vens Prefect dor Maria-Congregatie. Zoo was hij een lichtend voorbeeld voor ons Katholieken zoo behield en won hij de sympathie van zoove'e andersden kenden, op wie zijn invloed juist door zijn eenvoudig voorbeeld, door zijn hoog en nobel karakter zoo groot was» een in vloed, dien wij zoo gaarne zouden ge»;"n. hebben, dat nog geruimen tijd had voort geduurd." Koninklijke Besluiten. Rijkstucht- en opvoodings wezen. Bij Kon. besluit zijn benoemd tot lid van het algemeen college van toezicht, bijstand en advies voor het Rijkstucht- en opvoe dingswezen: mr. J. Sehokking, lid van de Tweede Ka mer der Statcn-Gcneraal, wonende te Lei den; mr. L. C. Rosier. advocaaLgeneraal bij den Hoogen Raad dar Nederlanden, wo nende te 's-Gravcnhage; mevr. A. E. J. do Vries, gcb. Bruins, lid van do Tweede Kamer der Rtaten-Gcne- raal, woncr o te 's-Gravcnhagc. Vragen van Kamerleden. Do Algemeen o Centrale Bank voor den Middenstand. Het Tweede Kamerlid J. B. van Dijk, heeft den minister van fi: gendo vragen gesteld: iën de vol-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1