DINSDAG 23 NOVEMBER 1926 18e Jaargang. No. 5422 3)e Ceicbdie pe ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bl) vooruitbetaling Vodf Leiden 19 cent per week 12.SO per kwartaal pij onre Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal, franco per post I 2.B5 per kwartaal gel Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné's ver enigbaar tegen betaling van 50 et per kwartaal, bjj voor uitbetaling Afzonderlijke nummers 5 et. met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct Dit blad verschijnt elkon dag uitgezonderd Zoo- en Feestdagen t Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 r POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: O o ar o n o advorlontlAn 30 oeot per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt hst 3 dubbele van bet tarie/ berekend z Kleine advertooUön, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en ver- buur, koop en verkoop I 0.50. Bil NUMMER BESTAAT UIT TWFF BLADER. V Over „vrijheid". Gisteren is in den Leidschen Raad heel erg druk gepraat over het verbieden van de Potemkin-film door den burgemeester. En er wacht ons nog voor de volgende Raadszitting een herhaling, aandikking van het gesprokene door den communist, dio gisteren afwezig was, en die het na tuurlijk moet opnemen voor oen filmpro duct uit het land der revolutie, Rusland. Waarom gisteren dat geprotesteer van flocialistiscbo zijde? Waarom? Omdat men die film zoo aosthetisch, zoo ontwik kelend vindt? Niemand kan het geloo- ven. Omdat men er zoo veel revolutio naire propaganda in ziet? Och, ook dit zal tenslotte niet d o reden zijn van die, deels gemeende deels opgewonden, ver ontwaardiging. Waarom? Omdat men door dit verbod net aangetast do „vrijheid" die aan beden „vrijheid", waardoor men meent recht te hebben op ongestoord en onbe lemmerd vertoonen en aanschouwen óók van wat in strijd is met do redelijkheid en de zedelijkheid! Deze opvatting van vrijheid lag 't was allerduidelijkst! ton grondslag aan het protest van do S. D. A. P. tegen het Potemkin-verbod. En in deze lijn ligt ook het voornemen in de S D. A. P., om genoemde film in eigen, besloten kring te laten draaien. Maar deze opvatting typeert ook wel bèèl duidelijk dat de S. D. A. P. staat lijnrecht tegenover den Godsdienst! Deze opvatting van vrijheid leeft ook buiten de S. D. A. P., in de kringen der liberale vrijzinnigheid. In deze laatste krin gen is men wel niet gekant, naar 't schijnt, tegen een verbod van een film met revo lutionaire bedoeling, maar als 't gaat om andere immoreele films immoreel in engeren zin dan komt men ook daar laak hartstochtelijk op voor do „vrij heid"! En wij willen hier even de volgende opmerking maken: Als wij in Leiden voor 'n enkele „boekwinkel" tijdschriften enz. zien geëtaleerd, dan dringt zich de vraag naar voren, of op dit gebied in onze stad diezelfde valsche „vrijheid" niet wordt gerespecteerd! BUITENLAND Duitschland De geldinzameling voor de Rijksweer. Set aangegeven doel door de „Vorwarts" gewantrouwd. Naar aanleiding van het bericht in het „Berliner Tageblatt" betreffende den aan de industrieelen gevraagden steun door officieren van de rijksweer zegt de „Vor warts", dat de verklaring van het rijks- treer-ministerie (n.L dat deze gelden voor sport-doeleinden noodig zijn) door weini gen geloofd zal worden en bovendien zeer Verdacht klinkt Het blad spreekt het vermoeden uit, dat het hier gaat om ver kapte militaire bonden, die vijandig staan tegenover de republiek en meent, dat het verzoek der officieren blijkbaar ten doel heeft gelden bijeen te brengen voor een .zwarte rijksweer." Uit de woede der nationalistische pers over de publicatie door het „Berliner T&geblatt" blijkt voldoende, aldus de .Vorwarts", dat het blad den spijker op ten kop tikt. Engeland Het Britsche mijnconflici. De arboidshervatting. Duizenden mijnwerkers hervatten zon- ter de districtsregelingen af te wachten, ten arbeid. Gemeld wordt, dat in ver- •chillendo districten een aantal mijnen kW heropend, waar do mijnwerkers Weue maken om zich te laten inschrij ven Het aantal arbeidende mijnwerkers tedzoeg gisteren 390.381, zijnde 14.007 dan den vorigen dag. De overvallen in Ierland. Hot doel dezer aanvallen. Het Ierscho Republikeinsche leger pu- hceert in het Republikeinsche weekor- frvn een verklaring van do overvallen, aanleiding waarvan de regeering "■•ijls den noodtoestand heeft afgekon- jJW- In dezo verklaring wordt gezegd, I sedert de laatste maanden het stelsel ri rijksspionnage, gericht tegen de pa- attigche organisaties in Ierland, bui tgewoon venijnig is toegepast en dat in paalde districten oen geregelde en hard vervolging van de leden dezer J^jjaatiee heeft plaats gehad. Het le- 5" t?*1 bewijzen in handen, dat op uit- j^zeiae schaal omkooperij plaats had tiet verkrijgen van informaties. Het meende, dat het meeet-doeltreffend middel om dit soort optreden te ontmoe digen zou zijn, geheime documenten in de politiekazernes in beslag te nemen. In bepaalde districten werden daarom overvallen uitgevoerd. Verder wordt in de verklaring gezegd, dat het leger niet de bedoeling heeft, een nieuwen guerilla-oorlog te ontketenen. Spanje Het Catalaansch complot. Do samenzweerders weer toegelaten. Het „Journal" vernoemt uit Madrid: De Spaansche autoriteiten hebben be paald, dat personen van Spaansche na tionaliteit, uit Frankrijk gezet wegens deelnamo aan het complot van Perpig- nan, vrij naar hun land kunnen terug- keeren; zij zullen een belofte moeten on derteekenen om direct noch indirect deel te nemen aan conflicten van internatio naal karakter en zich niet te mengen in de politiek van eenige natie. Italië. Een vakvereenigingsleider gearresteerd. Hij weigerde de kas af to geven. Toen de vakvereeniging van zeelieden te Genua werd ontbonden, weigerde de leider der verceniging, de gewezen socia listische afgevaardigde Giuletti, de kas der federatie, ten bedrage van elf millioen lire te overhandigen. Hij en eenigen zijner Vrienden zijn daarop door de politie gear resteerd. R. Garibaldi en Zanibonl. Onder de papieren van R. Garibaldi heeft men ook brieven gevonden, waaruit blijkt, dat de kolonel in verbinding stond met Zaniboni, welke thans gevangen zit wegens een poging om Mussolini te ver moorden. Albanië. De opstandige beweging Regeeringatroepen voorloop ig meester van den toestand De „Vreme" meldt, dat de Albaneescho regeeringatroepen na hevige gevechten er in geslaagd zijn do opstandige stammen te verslaan,, zoodat het plan voor een algemeenen opstand voor het oogenblik als mislukt kan worden beschouwd. De verstrooide afdeelingen der opstandelin gen worden door de regeermgstroepen achtervolgd. Of de beweging hiermede definitief als mislukt kan worden beschouwd is even wel nog zeer de vraag, aldus vervolgt het blad, want het schijnt dat geheime krach ten, die over groote financieelo middelen do beschikking hebben, aan het werk zijn met het doel, de regeering ten val te bren gen. Rusland Massa-ontslag van ro^ds officieren. Bezuiniging of zuivering? Ter onderdrukking van de actie, welko tegenwoordig op groote schaal onder het Roode leger wordt gevoerd, worden in massa ontslagen verleend aan officieren en politieke ambtenaren. De volkscommissa ris van Oorloen voorzitter van den revo lutionairen militairen raad, Rorosjilof, geeft in een schrijven aan de officieren als reden van deze ontslagen aan, dat daar door groote bezuinigingen worden be reikt. De officiers-tractementen zouden twin tig procent van de begrooting vereischen, hetgeen meer is dan in eenig ander Euro- peesch leger. Een gevolg hiervan is, dat de lagere rangen geen betere bezoldiging kunnen ontvangen. Borosjilof deelde ver der mede, dat de regeering zal trachten andere werkzaamheden voor de ontslage nen te vinden, doch dat zij niet meer voor militaire posten in aanmerking komen. Tegenover dezo officleele lozing ver luidt, dat deze ontslagen zeer zeker een gevolg zijn van het steeds ernstiger wor dende karakter, dat de oppositie in het le ger aanneemt. Voorts wordt gezegd, dat men technisch goed onderlegde officieren in het leger wil opnemen in plaats van hen, die door den oorlog naar voren zij:, gekomen en die elke theoretische opleiding missen. Mexico. DE KERKVERVOLGING. Een ijzeren ring van dwang. Ontstellend relaas van de „O s s o r v a t o r e". Men schrijft uit Rome aan de „Msb.": De „Osservatore Romano" publiceert ernstige berichten over de Kerkvervolging in Mexico. Een geestelijke, die zich niet laat in schrijven, kan onder bijzonder toezicht ge steld worden, zoodat hij geen IT. Mis mag opdragen, zelfs niet in zijn eigen huis. Tengevolge van dezen maatregel nu, zegt het blad, hebben zich vreemde dingen af gespeeld. Zoo zag een politie-agent door het venster eener woning, dat een priester daar Ha F Mis opdroeg. HU drong dade lijk het huis binnen en voerde den pries ter naar de gevangenis. Een ander maai vonden politic-agenten een anderen celebreerenden priester en, nadat zij dezen naar den kerker gebracht hadden, keerden zü naar het betreffende huis terug, waarvan zij den bewoners 500 dollars boete oplegden. Aan allen, die do H. Handeling hadden bijgewoond, werden eveneens boeten opge legd en wel van 2530 dollar. In Tulacingo verrasten do gendarmen een Mis-lezend geestelijke, die juist do H Consecratie verricht had. Zij wierpen zich op de H. Hostie en den geconsacreerden wijn en voerden den geestelijke, nog ge kleed in zijn Misgewaden naar de gevan genis. De ijzeren ring van "dwang wordt steeds om de Katholieken gesmeed. De geeste lijken weten niet meer, waar zij zich moe ten ophouden, want ook zonder dat zü een geeste'ijke handeling verrichten, worden zij beleedigd, vervolgd en vaak eenvoudig doodgeschoten. Verschrikkelük is het geval, waarbü een officier op de openbare straat, nadat hg van een pastoor een ciborie geroofd had, de H. Hosties samen met sardines opat. Dit voorval heeft te Noria de Angeles plaats gehad. Do geestelijken worden door de autori teiten aangespoord, hun confraters, hun pastoors te verraden, wat echter, Gode zij dank, nog nimmer voorgekomen is. Ook weigeren alle priesters, zich in de regis ters te laten inschrijven. De ge'oovigen lijden, weenen en klagen, wijl de godsdienstoefeningen en de bedie ning der Sacramenten gestaakt zijn en wijl zij het Woord Gods niet kunnen aan- hooron. Zij hopen, vol vertrouwen op God, op betere tijden. Geloovigen, die samenkwa men om te bidden, worden vervolgd en streng gestraft. Do bisschoppen van Chiapas en Ilna- juapan zgn reeds in den kerker opgeslo ten en met hen is het heclo domkapittel van Chilapa gevangen gezet. President Calles en zijn medewerkers doen intusschen allo moeite om do wereld te doen gelooven, dat zo absoluut geen bolsjewiki zijn. Maar uit hun daden blijkt, dat zij in werkelijkheid niets anders zgn. Do gezant van Rusland in Mexico, Stanis laus Pctrovski, heeft openlijk verklaard, dat in Mexico, vooral door zijn intensieve werkzaamheid, liet bolsjewisme groote vorderingen gemaakt heeft. En dit niet al leen onder de arbeiders in de groote ste den. maar ook op het land. Mexico, aldus de gezant, is wat de wijze van regeeren aangaat, zeer nauw met Rus land verbonden cn de kamer van afgevaar digden krijgt binnenkort, op haar bijzon- deren wensch, de boeken, welko do nieuwe Russische strafwet, alsmede do wetten ovr den arbeid bevatten, wijl Mexico dio tot voorbeeld wil nemen. De Russische diplomaat stelt dan mot voldoening vast, dat het te verwachten is, dat Mexico zijn heele wetgeving naar die van sovjet-Rusland zal inrichten. In elk geval is het reeds nu duidelijk, dat Mexico op godsdienstig gebied precies zoo optreedt, als Rusland het heeft ge daan en nog steeds doet. Ofschoon dn vervolging zoo apert mogo- lgk is, wordt zij toch door de Mexicaan- sche autoriteiten voortdurend geloo chend. Intusschen is voor do Katholieken en vooral voor de vervolgde geestelijken, in Mexico een toestanr ingetreden, die aan dien der eerste Christenen in de Catacom ben herinnert. Daarbij hebben nok toonge len plaats als indertijd bij de Romcinsche vervolgingen. Zoo werden onlangs een aantal jongelieden uit de hoofdstad des lands, dio zich ter verdediging van het re- loof vereenigd hadd- n, gevangen genomen en bij do slechtste misdadigers, moordc- naars en dieven cn slechte vrouwen opge sloten. die hen beleedigden en bespotten. Het blad „El eco d.- Mexico" van Los Angeles schrijft over dit voorval en ver telt, dat de jongelui samen eroepten cd den rozenkrans begonnen to bidden. Dit maakte op de aanwezige misdadigers een diepen indruk en velen van hen begonnen ook mee te bidden. Den vc' enden morgen begav. n do gen darmen zich naar de gevangenis om te zien, boe de jongelui den nacht hadden doorgebracht. Toen trad er een misdadiger op gene raal Crus, die de inspectie verrichtte, toe en zeide: De regeering vergist zich, wan neer ze meent, dat wij bereid zijn, deze voortreffelijke jongelieden te beleedigen! Cruz, een bekende wredaard, die berucht werd door het feit, dat hij eenigen tijd ge leden 250 gevangen vrouwen op gruwe lijke wijze in 't gezicht verwonde, sloeg den onverschrokken gevangene zóó lang, tot deze, met bloed overstroomd, ineenzakte. Maar niet alleen vervolging en kerker straf, doch ook de marteldood heeft in tusschen onder de Katholieken van Mexi co reeds slachtoffers geëischt. Tweo jongelieden, Manuel Melgaivjo, oud 24 jaar, en Gioachino Silva, 17 jaar oud, werden in Zamora gearresteerd, wijl zg ervan beschuldigd waren tot do verbo den liga ter verdediging van het geloof te behooren. De soldaten walden Mehïarojo dwin gen „Leve Calles" te roepen, doch de jon geman riep „Leve Christus, do Koning!" De soldaten wilden hom opnieuw pressen een heilwensch op Calles uit te brongen, en toen de jonge' ing daartoe niet bereid was, sloegen zo hem een stuk van het oor af en, toen zo daarna hg stukjes en beetjes het heele oor hadden afgesneden en do j on gegaan verder bloef weigeren, rukten zg hem de tong uit De 17-jarigo knaap wilde zgn kameraad helpen en liet zich niet van hem schei den. Aan het slot van dit vreeselijke tooneel schoten de soldaten beido jongelingen dood Zg stierven moedig den marteldood voor Christusl Het is door ooggetuigen en met geloof waardige documenten te bewijzen, dat op hot oogenblik in Mexico oen Neroninan- sche Christen-vervolging woedt. Geen onrust 'in Zuid-Brazilië. Een mededooling der logntio in Den Haag. In tegenspraak met onlangs in Neder- landsche bladen gepubliceerde berichten, met betrekking tot de oproerige beweging in het Zuiden van Brazilië, doelt do Bra- ziliaansch© legatie te 's-Gravemhago mede dat volgens do laalsto telegrammen uit Rio de Janeiro in bet gehcolo land do grootste kalmte en orde Iicorscht. Australië Kabinetscrisis in N. Z. Wales. De A r b e i d e r s r c goo r i n g v o rs 1 a ge n. Do Arbcidcrsregocring van Nieuw-Zuid Wales is verslagen. Do Wetgevende Ver gadering nam met éón stem meerderheid een motie van afkeuring tegen haar aan. BINNENLAND DE ACHTURIGE v KDAG. Bedenkingen der regeering tegen toetreding tot de regeling van Washington. Aan oon bijlage van do Memorie van antwoord betreffende do begrooting van arbeid, handel en nijverheid ontleencn wij do volgende samenvatting van do voor naamste boz.waren, welko do minister heeft tegen ratificatie van hot ontwerp-verdrag van Washington, strekkendo tot beperking van den arbeidsduur in nijverheidsonder nemingen tot 8 uren per dag cn 48 uren per week: 1. het gevaar van in ongunstigo positie te komen door do concurrentie van niot toegetreden landen; 2. do door do inmiddels opgedane ervaring verstrekte onzekerheid, of andoro landen, die het ontwerp-verdrag ratificceren, daar aan een gelijkwaardige uitlegging cu toe passing dien geven, als ons land er bij ratificatie naar allo waarschijnlijkheid' aan zou geven; 3. do moelijkheden, dio zich zullen voor doen bij gebleken noodzakelijkheid tot verschuiving van den werktijd boven ma ximum van 9 uren per dug, indien 'du ar beidersorganisaties daarin niet bewilligen of alleen daarin willen bewilligen op on- icdelijke voorwaarden; 4. de onvc re enigbaarheid van artikel O, onder b, van bet orntworp-verdrag (afwij kingen van tijdclijkon aard ter tegemoet koming aan buitengewone opeennooping van werk) met do z.g. armoodevergunnin- gen, dio niet gemist kunnen worden, zoo lang do naweeën van den oorlog, o.ui. in den vorm van valutaooncurrentio, voort duren; f». de onredelijkheid in verschillende ge vallen van den door het tweede lid van ar tikel O van hot ontwerp verdrag geëm-htcn loontoeslag van ten minste 25 pet.; 0. do onvercenigbaarhcid van hot ont werp-verdrag met de bestaande regeling van do diensttijden van het spoorwegper soneel cn do groote kosten, dio een aanpas sing van do werktijden van dat personeel ar.n do. bepalingen van hot verdrag met zich zou brengen. Deze bezwaren zij door do van 15 tot 10 M':art 1920 te Londen gehouden conferen tie slechts in geringe mate verminderd, in srmmige opzichten inzonderheid door de uitlegging aan artikel 6 ten aanzien van hot spoorwegpersoneel gegeven ©n door het feit, dat artikel 14 tot een onderwerp van interpretatie is gemaakt zelfs vergroot. Op grond van het vorenstaande komt het don minister voor, dat onder do tegen woordige omstandigheden geen maatrege len kunnen worden genomen in do richting van ratificatie van het ontwerp-verdrag. In verband hiermede ligt het in zijn voor nemen, op het voorloopig verslag der Tweede Kamer betreffende het ontwerp van wet, houdende voorbehoud van do be voegdheid van toetreding tot hot ontwerp verdrag, voorloopig aan te houden. Intusschen meent hij als zijn overtui- ging te mogen uitsproken, dat ook zonder ratifi' .ilie van Nederland hier niet minder naar den geest van het ontwerp-verdrag geVitidrdd wordt en zal wordoo dsn in de HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De arbeidshenratfing in de Britsche mijnen. De opstand in Albanië mislukt. De Kerkvervolging in Mexico. Noodweer over geheel Europa. (BuilenL Berichten, 2o blad) LEIDEN. De nemcenteraad besluit weer tot aan koop van grond aan dc Haarlemmertrek vaart. (Versla^. 2do bind, overzicht, 1ste blad). Onze Geïllustreerde Panna Do photopagina geven wij morgen. landen, die wel geratificeerd zullen heb ben. Do bijlage bevat dan nog een aantal in©- dedoolingen omtrent do andere Ontwerp verdragen van Washington. Zoo wordt om trent het ontwerp-verdrag betreffende werkloosheid opgemerkt, dat. rntifienho hier afhankelijk is van do totstandkoming van oon nog in voorbereiding zijnd wets ontwerp op do arbeidsbemiddeling en do goedkeuring dnnrvan door de Rtatpn-Gonjy. ranl. Aangaande het. ontwerp-vordrae be treffende do vaststelling vnn den leeftiid, waarop kinderen morgen worden toegela ten tot het verrichten van arbeid in nijver- heidsondernemingen, is het wachten op het eveneens nog in voorbereiding zijnde wetsontwerp tot wijziging von artikel R8 der Arbeidswet, dat beoogt moor nnnslui- ting te krijgen tusschon genoemde wot on do Leerplichtwet. Uit het Mijnbedrijf. Do Alg. Nod. Mijnwerkers hond vraagt loopsverhooging. Do Alg. Nod. Mijnworkersbond heeft Zondng to Heerlen een congros gehouden, waarop het. woord gevoerd word door de hopren la Bella (S. V. v.), \V. Boogers (Al- tor Verband) cn v. d. Bilat (A. N. M. TV). Aangenomen werd een resolutie, waarin ÓJn. uitgesproken wordt, dat op grondslag van oen redelijke loonsvcrhooging moot worden gestreefd nnnr een loonsovereen- komst voor den duur van een jnnr; dat in loyale samenwerking mot de andere miin- werkorsbonden moot worden aangestuurd op een betere aecoordstolling en invoering van een minimum loenstolsol voor ondor- grondschon arbeid; dat ook verbetering van positie moei, worden geëischt voor de bovengrondsche mijnwerkers on dat dot© verbetering tot uitdrukking moot komen in een algemecne verbetering dor minimum uurloonon. De turfuitvoer naar Engeland. Gooti roden dozen to verbieden? Uil I/inden seint Router: In hot üv- gerhuis heeft do minister van Landbouw in antwoord op oon vraag gozogd dat bij niet gerechtigd is don invoer van turf uit Holland to verbieden, daar dezo over 't algemeen niet op dc boerdergon komt on er geen verband bestaat tusschon het ge bruik ervan en bot uitbreken van mond* on klauwzeer. De gewezen keizer ziek. Geen direct gevaar. Hel „Vad." vernoemt uil Doorn: Na oen lichte ongesteldheid begaf do ex-kei zer zich Zaterdag ivoor buitenshui:. Hij is toen echter plotseling opnieuw on t steld geworden, waardoor lig Zondag do godsdienstoefening, dio meestal ondor zijn leiding plaats vond, niot kon bijwo on. Hij hooft opicuw kou gevat on njoct het bod houden. Medegedeeld wordl, dal do i\\ kciz.'r koorts hoeft on zijn ongesteldheid hom veel pijn veroorzaak I. Er bestaat editor in geen geval oogenblikkelijk gevaar. Nederl. R. K. Middenstandsbond. Dezer dagen heeft te Utrecht het hoofd bestuur vergaderd van den Ned. R. K. Middenstandsbond onder leiding van zijn voorzitter, den heer C. J. G. Struycken uit Den Haag. Do vergaderig bepaalde o.a., dat het congros 1927 zal worden gehouden to 's-Hertogenbosch, omdat in 1927 de Dio- cesano Bond van don Bosch zijn 25-jarig bestaan herdenkt. Ilct onderwerp van hel congres zal zijn: do betrekking (tuscheo werkgevers en werknemers, speciaal in het middenstandsbodrijf. Als inleiders hehben zich beschikbaar gesteld de hoe ren mr. P. J. M. Aalberse, oud-minister van arbeid, handel cn nijverheid; II. J. Dongelmans, I)en Haag, cn G. J. Kuiper, lid dor Tweede Kamer, Utrecht. Het grootste gedeelte der vergadering werd aan hot middonslandscredielwzen cn overheidssteun besteed. Van alle zijden

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1