,0e IsiÉÉ Caurani"
Tweede Blad.
INGEZONDEN MFOEDEEUNG
Zaterdag 20 Nov. 1926
STftTEK-GEMERflftL
tweede kamer.
Vergadering van gisteren.
de STAATS beg ROOT ing.
Voortgezet wordt de behandeling van
de bcgiuoting Binncul. Zaken en Land
bouw.
Do heer Merchant (V. D.) motiveert
zijn stem tegen de burgerwachten, welke
in een politiek instrument zijn ontaard, cn
voor dc politietroepen.
Stemmingen.
De post voor de burgerwachten wordt
aangenomen met 4725 stommen (soc.-
dcm. en vrijz.-dem.).
De post Vrijwillige Landstorm wordt bij
zitten en opstaan aangenomen (soc.-dcra.
en vrijz--dem. legen).
Do post Politictroepen wordt bij zitten
en opstaan aangenomen (soc.-dem. tegen).
Minister Dc Geer licht nog eens
toe, waarom dit kabinet de zaak der Zon
dagsrust niet kan behandelen.
Tegenover do klachten van den heer
Kersten betreffende den stemplicht be
toogt hij, dat de vorige minister reods een
circulaire heeft uitgegeven, waardoor ge
vangenisstraf wordt voorkomen in geval
len van workclijko gewetensbezwaren.
In zake de defensie verwijst spr. den
heer Albarda. naar do rede van den minis
ter van Oorlog van 27 Mei.
Wat de salarisregeling der ambtenaren
betreft, het gladstrijken van de plooien in
het najaar 1925 is ook een herziening ge
weest.
Dc moties behandelende, betoogt spre
ker, dat het kabinet in zijn houding tegen
over moties toch niet zooveel verschilt van
een parlementair kabinet-, als de heer Al
barda schijnt te meenen. Ken parlemen
tair kabinet met een meerderheid achter
zich. supprimeert een motie, welke het niet
wil, een extraparlementair deponeert
haar.
De motie-Suring kan de regeering niet
uitvoéren, evenmin als de motie-Bulten en*
de tweede motie-J. ter Laan.
Do motie-J. ter Laan over de rcchtsposi-
tio der ambtenaren is waarschijnlijk onuit
voerbaar, want do Centrale Oommissie van
Overleg moet over de zaak eerst gehoord
worden on daarna zal de regcoring komen
mpt haar regeling van de matericele
rechtspositie. Wil de heer Ter Laan de mo
tie niet intrekken?
De hccren Suring (R. K.) en J. Ter
Laan (S. D.) verdedigen nog nader hun
moties.
Do lieer Albarda (S. DJ handhaaft
zijn bezwaren in zake de houding van dit
Kabinet ten opzichte van moties. Tegen de
motic-Suring heeft het geen enkel argu-
ment aangevoerd.
De heer Kersten (Geref. Stp.) dringt
nader aan op intrekking van den stem
plicht.
Minister De Geer verdedigt nader
zijn opvatting tegen de opmerking van den
heer Albarda.
Dc heer Do Visser (Chr. H.) verklaart
namens zijn fractie, dat deze zal stemmen
tegen de moties, met het oog op den finan-
ciecln toestand.
Do heer Van Sch&ick (R. K.) ver
klaart voor de moties te zullen stemmen.
De heer Marchant (V. D.) verklaart,
dat zijn fractie voor de moties zal stem-
Motie-Bulten aangenomen.
Do motie-Bulten, welke de regeering uit-
noodigt herziening van het Bezoldigings
besluit met bekwamen spoed te bevorderen
en in afwachting van die herziening aan
de rijkswerklieden en -ambtenaren en on
derwijzers over het jaar 1926 een toelage
in eens van 5 pet. van hun bezoldiging toe
te kennen, wordt aangenomen met 56 tegen
41 stemmen.
Voor stemden de sociaal-democraten,
do vrijz. democraten, de R. K.: Van Diik,
Engels, Kampschoër, Van Rijzewijk, Bo-
mans, Veraart, Suring, Loerakker, v. d.
Bilt, Van Schaik, Moller en Bulten, als
mede Arts (R. K. Volkspartij).
De heer Ter Laan (S. D.) trekt nu zijn
snlarismotio in.
Motie-Ter Laan aangenomen.
De motie-J. ter Laan. uitsprekende de
*enschelijkheid, dat bij de regeling van
do rechtspositie der ambtenaren, zoowel
h"n materieele als het formcele recht
.wordt geregeld, wordt aangenomen met 46
tegen 31 stemmen.
Motie-Suring aangenomen.
Do motie-Suring, verzoekende onvorwijl-
de indiening van wetsontwerpen tot ver-
Plichtstelling van het 7e leerjaar aan alle
tegere scholen en invoerinfg van den 7-ja-
"gon leerplicht, wordt aangenomen mot
46 tegen 21 stemmen.
oor stemden de sociaal- en vrijzin
nig-democraten, Art* (R. K. Volkspartij)
i de R. K. Van der Bilt, Kuiper, Loerak-
fr. Van Dijk, Engels, Suring, Kampschoër
P Rijzewijk, Bulten, Bomans. Deckers,
erjuirt-, Nolens, Van Schaick, Moller en
Aalberse.
Voortgegaan wordt met de behandeling
do begrooting van Binnenl. Zaken en
Landbouw.
Dp heer v. d. S 1 u i s (8. D.) gaat met de
Re(;r|ng mede, welke geen kunstmatige
f' rijyjng der prijzen ter bevordering van
Wl1* Z1ïn van middelen
10 bevordering te bereiken, o.a. dc op,
mg van de pachtquaestie, welke hoe
nfr®r l'oc meer actueel wordt. De pacht
x,.'- Vc,cl tc hoog- We hebben een Pacht-
rn°odig, wolkc dc voortzetting van de
da 0nrukt do allccnbcslis-.ing van
landheer. Dc quaestic ie wel inder
daad moeilijk, maar ze is al een 25 jaar in
liet. parlement'in behandeling.
Dc lieer V o 8 (R. K.) behandelt do bie
tencultuur en is 't met de regccriug eens
datjieze, voor ze stappen doet, het advies
der commissie afwacht. Mocht overtuigend
blijken, dat deze tak van bedrijf wordt be
dreigd door het optreden van het buiten
land, dan vraagt hij dc noodigc tegenmaat
regelen.
Do heer Rotten (R. K.) meent dat wat
het onderwijs betreft nog lang niet het
volmaakte bereikt is, en dringt op uitbrei
ding van het aantal lager land- en tuin
bouwscholen aan. In dit opzicht stelt hij
Mussolini tea voorbeeld, die 300 leerapen
beeft aangesteld. Ook ten aanzien van de
uitbreiding van den landbouw on van ont
ginning stelt l ij Mussolini ten voorbeeld,
't Is te hepen dat dc Minister de evenknie
van Mussolini zal worden (golach ...op dit
gebied.
Do lieer v. d. Heide (S. D.) bespreekt
den varkenshandel, speciaal een groot be
lang van de boeren op zandgronden, in
verband met liet invoerverbod op geslachte
varkens in Engeland. Een consortium van
cxport-slagcrs-zoutcrs oefent nu vripwcl
een monopolio in hot gezouton varkens-
vleesch, het bacon, dat wèl ingevoerd mag
worden, uit een decreteert de prijzen. In
dit consortium zitten allo partijen cn reli
gies vcreenigd; do volgelingen van ds. de
Visser werken er naast dit van ds. Ling-
beek.
Dc Voorzitter: de heer dc Visser
en do lieer Lingbeek.
Do heer v. d. Heide (8. D.): O, is do
minee hier te hoog?
De Voorzitter: We zijn hier alleen
lieercn en dames (gelach).
Do heer v. d.-Heide: Dan do volgelin
gen van den heer de Visser en den heer
Lingbeek. En terwijl de heer de Visser cn
do heer Lingbeek hier gisteren bakkelei
den
Do Voorzitter hamert.
Do heer v. d. Heide (S. D.: ...twist
ten dan, over de uitlegging van het politiek
testament van Groen
Een stem: De heer Groen! (Gelach).
Do hoer v. d. H e i d e (S. D.): om het
politiek testament van den heer Groen,
zorgen hun volgelingen er voor, dat de
kleino boeren en beertjes heclmaal geen
testament zullen kunnen maken.
Het consortium is zoo sterk dat bet ver
scheiden exportslagerijen heeft afgehuurd,
alleen om ze stil te leggen. De belangrijke
categorie der bevolking, dc boeren, ge
raakt op deze wijze in den greep van het
kapitalisme. Eenig middel daartegen ziet
spr. in de oprichting van eigen coöp. cx-
portslagerijcn en daarvoor vraagt spr.
steun.
De heer Van Rappard (V. B.), die
den minister hulde brengt, pleit voor over
brenging van personen uit do Rieden naar
het platteland en uitbreiding van do cul
tuurgronden.
Spr. vraagt ook oplossing van dc p&clit-
kwestic en voelt, speciaal in de bietencul
tuur, wel iets voor een pachtregcling met
winslodeeling.
In zake do bestrijding van liet mond- en
klauwzeer is een internationale regeling
noodig, nu deze geweldige plaag van den
landbouw niet meer sporadisch, maar jaar
na jaar optreedt. De regeering moet een
studiedienst voor deze ziekte instellen.
Spr. vraagt aan onze troepen alleen in
land sch en geen buitenlandsch vleesch to
verstrekken. Do daarvoor gevorderde zes
ton moeten ten goede komen aan onzen
eigen landbouw.
Hij sluit zich aan bij het denkbeeld van
den heer Ebolts om tijdens de Olympische
Spelen hior te lande een landbouwtentoon
stelling te hoodon.
De heer Hicmstra (S. D.) steunt ook
dit denkbeeld en dringt aan op meer spoed
bij het werk der commisBio in zake het in
cultuur brengen van gronden.
Het optreden der regcoring inzake het
invoerverbod in Engeland looft spr., die er
intusBchen op wijst, hoe noodig het is, dat
onze vertegenwoordigers ook inzicht in al
les moeten kunnen krijgen voor een beslis
sing is genomen daar te lande, want hij
freest dat we op het oogenblik wel wat
achter het net visschen.
Het verheugt spr., dat de Minister niet
is gezwicht voor den aandrang naar een
verbod van vervoer van Argentijnsch
vleesch.
Steun aan de bietenteelt is geheel onnoo-
dig; wel vraagt hij 'n onderzoek naar het
vraagstuk der pachtverlaging.
De heer B r a a t (Platt. Bond) vraagt
meer gelijkmatige verdeeling van de land-
bouwleeraren over de provincies en slui
ting van onze grens voor den invoer van
vleesch uit landen waar mond- en klauw
zeer heerscht.
Moet de landbouw hulp krijgen van de
8. D. A. P. dan zal het wel buitengewoon
laat worden getuige het verzoek van
den heer Schaper om do grens te sluiten
tot de eierprijs wat opliep. Terwijl het
juist de werkmcnschen en de kleinste
boortjes zijn die de meeste kippen houden.
Zoodra do prijs wat rijst, gaan do hccren
der R. D. A. P. te keer, cn weten niet eens,
dat juist de kleine menschen daar de dupe
van worden.
Er wordt geroepen, dat de pachten tc
hoog zijn, maAr waarom ze te hoog zijn,
dat zeggen de heeren niet. Ze schreeuwen
maar in het wilde weg! Hoe de zaak wer
kelijk is, daar kijken ze niet naar; ze gene
raliseeren maar.
Do hooge melkprijs b.v. wordt veroor
zaakt door den tussehenhandel; een onder
zoek daarnaar zou wel eens interessant
kunnen zijn.
De heer W o i t k a m p (Chr. H.) wil Mi
nister Kan, dio gcon directeur-generaal van
den Landbouw wil, na al wat hij al heeft
gedaan, gaarne eens een poosje boer op
zijn erf laten en brengt hem hulde voor
zijn optreden inzake den invoer van var-
kensvleesch in Engeland. Het wordt hoog
tijd, dat we ons over onzo politiek eens
bezinnen. Al moge de landbouwer nog zoo
vindingrijk zijn. onzo export verhuist naar
de maan.
Dc lieer Schaper (S. D.) merkt op,
dat dc oude historie der oieren niet juist ia
De venijnige steden
van spit in den T\S^
overvallen U onverwachts. Grijp
dad. lijk naar Akker s Kloosterbalsem,
welke tot diep In de weefsels doordringt,
de pijn stilt, ophoopende ziektestoffen
doet verdwijnen, snel en grondig geneest.
Kloosterbalsem
verdrijft de pijn
voorgesteld door den heer Brnat. Het was
toen in don crisistijd toen alles zoo duur
was cn de zorg voor zieken en zwakken
een uitvoerverbod noodig maakte. Do heer
Braat geeft steeds laslerlijko nantijgin-
gen omtrent hetgeen spreker heeft gezegd.
Minister Kan verklaart dat do
quaestie van do belangen van do landar
beiders en van de arbeidsverhoudingen in
den landbouw in een iets verder stadium
is gekomen. De Pachtquaestie is een wes
pennest. De noodigc zeer ingrijpende wijzi
gingen van het Burg. Wetboek zullen do
medewerking van den min. v. Justitie noo-
jdig maken.
Mochten er tegen Engeland wegens het
invoerverbod van fa rk ens vleesch repre
saille-maatregelen komen, dan vreest spre
ker, dat dit land nog veel ergor maatrege
len zal nemen, waar we hcelemaal niets
teoen doen kunnen.
Het houden van oen landbouwtentoon
stelling in 1928 is spr. uiterst sympathiek,
maar of dat van sta* "'■vege zal kunnen,
daar moet hij zich op w| Jen.
Het aantal lagere lar3-"itVseholcn acht
hij voldoende.
Het denkbeeld van steun aan coöp. ex-
portslagerijen voor bona fide varkenshou
ders is hem sympathiek cn z.r.l hij overwo
gen.
In zake liet mond- en klauwzeer lijkt het
hem uit financieel oogpunt aanbevelens
waardiger particuliere onderzoekingen tc
ondersteunen. Een staatsdienst zal nogal
wat kosten.
Van afschaffing van den vlcesehaccijns
zal wel niet veel komen.
Een motie.
Do heer v. d. Sluis (S. D.) verklaart
zich ook voor een directeur-generaal. Deze
is in tegenstelling met den minis'er des
kundig. En gaat- de minister, le directeur-
generaal blijft. Spr. 8'elt een motie voor
om de noodzakelijkheid van een directeur-
generaal uit. te spreken.
De heer Winterman* (R. K.) hoewel
veel voor een directoraat-generaal voelend,
wil den minister geen functionaris opdrin
gen.
Do heer v. d. Heuvel (A. R.) in ook
voor een direétortfrft-gcneraal en wijst op
de noodzaak van het blijvend clement,
doch is ook togen do motie, omdat hij den
minister geen ambtenaar wil opdringen.
Minister Kan acht het ambt niet
meer noodig en ziet geen aanleiding om
voorloopig op zijn zienswijze terug te ko
men. Van hot instellen van een commissie
van advies kan nictB komen on zoo erg
droevig is spr. daar niet om. Komt hij, wat
liet ambt betreft, tot een ander inzicht,
dan zal hij niet aarzelen roet een voorstel
to komen.
Do heer Ebola (V. D.) vraagt stren
ger selectie bij do hengstenkeuringen.
Te 6 uur 45 wordt de vergadering ver
daagd tot Dinsdag a.s. 1 uur.
BI^^IENLAND
EEN LEUGEN BERICHT.
„De Residentiebode" komt in haar
nummer van gisteravond op tegen een be
richt in ,.Do naagsche Courant", welk
blad „klakkeloos" uit de „Daily Mail" de
mededeeling ontleend had, dat het Vati-
eaan de ontbinding had goedgekeurd van
liet huwelijk tusschen den hertog van Mal-
borough en Consucla Vanderbilt.
„Do Residentiebode" wijst er terecht
op, dat dit bericht onzin is, dat het Va-
ticaan geen ontbinding van ren hiiwolijk
kan goedkeuren en dat De Hangseho
Courant" eigenlijk betPr moest weten. Het
blad voegt er aan toe, dat het niet precies
weet, hoe het met het geval in kwestie
staat, maar dat er in elk geval geen spra
ke geweest kan zijn van oen geldig huwo-
lijk en van de ontbinding daarvan.
Wij mogen misschien „De Residcnticbo-
de" met enke'e nadere gegevens ter hulp
komen. Er blijkt uit, dat „Do Haagsche
Courant" de bewuste mededeeling niet al
leen „klakkeloos" maar onjuist heeft over
genomen.
De Engelsche bladen berichtten dezer
dagen immers, dat de Sacra Romana Ro
ta, het opperste Gerechtshof in de II
Kerk, het huwelijk tusschen den hertog
van MaTborough en Consuelo Vanderbilt
ongeldig verklaard had (en dus niet ont
bonden had). De grond voor die ongeldig-
verklaring was deze, dat Miss Vanderbilt
niet vrijwillig haar toestemming gegeven
bad tot het huwelijk met den hertog, maar
dat zij (zij was toen zeventien jaar) door
haar moeder tot het huwelijk gedwongen
was. Zelfs ging de genegenheid van miss
Vanderbilt in die dagen naar een Amori-
kaanschen jongen uit. maar haar moeder
dwong haar tot het huwelijk met den her
tog.
Bij gebrek aan toestemming was er dus
geen geldig huwelijk en dit werd door de
Rota ten slotte vastgesteld.
Opgemerkt dient nog» dat de uitspraak
van de Rota nog niet in de „Acta" ver
schenen is. Een zekere reserve dient ten
opzichte van de kwestie dus nog in acht
genomen. Maar uil de bijzonderheden, die
de Engelsche bladen gaven had „Do Ilaag-
sclie Couranf'^dadclijk kunnen zien, dat
er van een „ontbinding" van een huwe
lijk geen sprake was. „Msb."
Bevroren vleesch.
Do Bo n d e n van M e I k v o o h o u d e rs
tegen don invoer.
Het Centraal Bestuur van de Provin
ciale Bonden van Melkveehouders, geves
tigd le Rotterdam, zegt in een adres aan
don Ministor van Rinnenlandsche Zaken
en Landbouw:
dat uit Engelsche proeven is grblekvn,
dat vice,sch in bevroren toestand in staat
is mond- en klauwzccrbesmetting te doen
plaats hebben;
dat met ongeduld wordt uitgezien naar
hot introkken van het iavoerverbud van
Nederlandsch versch vleesch door Enge
land;
dat opheffing van dit verbod afhanke
lijk is van het in ons land heerschende
mond- en klauwzeer en dat het niet denk
beeldig is, dat een algeheele verdwijning
van genoemde veeziekte ernstig in gevaar
kan worden gebracht, door hot steods in
voeren van bevroren vleesch uit besmette
landen, terwijl deze ziekte jaarlijks aan
onzen veestapel en hot productievermogen
groolo schud.- berokkent.
De Rond dringt er bij don minister op
aan, zoo spoedig morel ijk maatregolon to
willen treffen waardoor een besmetting
door bevroren vleesch gcfieel wordt uitge
schakeld, hetwelk a'lcen dan hot geval zal
zijn, als een invoerverbod ervan wordt uit
gevaardigd, zooals kort go]edon ook door
Amerika geschiedde.
De 24-urige tijdsindeling op komst.
Het Tijdschrift der Ned. Maatsoh. voör
Nijv. en Handel herinnert er aan, dat in
de algemeene vergadering der Maat
schappij te Enschede (1925) aan het
hoofdbestuur werd opgedragen, aan do ro-
gccring te verzoeken bij dc officieelo tijds
bepaling dc uren van liet etmaal aan te
geven als 024, inp'aats van twee maal
012 uren, gelijk thans gebruikelijk is.
Do eerste slap ter verwezenlijking van
den wen.sch der maatschappij, zoo lczon wij
verder in genoemd Tijdschrift, wordt nu
gezet, daar in de onlangs gehouden Euro-
peeschc dionstrcgelingsconfercntio beslu
is, dat allo landen van Europa (en dus
ook Neder'and) mot ingang van 15 Mei
1927 in hunne dienstregeling do 24-uri-
gen tijdsindecling zullen invoeren. l)o Ro-
geering zal nu moeten volgen mot do tele
graaf- en postkantoren on vele openbare
en particuliere lichan:on zul'on zich hier
bij zeker aansluiten.
Men heeft slechts binnen den hekman
den cirkel op do klokken een tweeden le
maken met de cijfers 1324.
Wordt de nieuwe tijdsindeling algemeen
ingevoerd, dan zal, gelijk do voorzitter der
Maatschappij in do u'geimenc vergadering
opmerkte, nog noodig zijn een wet be
slaande uit één artikel, waarin wordt
vastgesteld, dat de tijdsbepalingen in allo
nu bestaande wetten op een bepaalde an
dere wijze gelezen moeten worden.
De aanklacht tegen het Tweede Kamerlid
L. de Visser.
Naar aanleiding vn het bericht van
liet ;,ïfbld." als zou tegon tiet Tweede
Kamerlid L. de Visser bij de justitie een
aank'acht terzake van opruiing zijn Inge
diend, vernemen wij, dat deze zaak oenigs-
«ins anders staat.
Van een proces-verbaal terzake van op
ruiing is geen sprake; wel hoeft een tien
tal dagen geleden luitenant Visser, die tij
dens de herhalingsoefeningen te Asr.on in
garnizoen lag, zich tot do Haapsehn politio
gewend met ren klacht tegen den heer I,
de Visser, omdat hij zich belccdigd achtte
door een uitlating door genoemd commu
nistisch Tweede Kamerlid blijkens een
verslag van een vergadering van het
Haagsch Vakcomité, gebezigd jegens zijn
persoon.
Het politioneel onderzoek van deze
klacht ondervindt eenige ver I raging door
dien de hoer L. de Visser zich voor eenige
weken naar Moskou hooft begeven
Letteren en Kunst
Mrs. Chesterton bekeerd.
Het zal velen genoegen doen te verne
men, dat Mrs. Chesterton, do echtgonoote
van den vermaarden Engelschon schrij
ver en bckocrling, thans ook katholiek
geworden is. Dezer dagen werd zij le
High Wycombe in de Kerk. opgenomen.
Mrs. Chesterton is in ons land geen on
bekende. Eenigo jaren geleden heeft zij
haar man op zijn tournee duor Holland
vergeze'd en allen die toen met haar in
aanraking kwamen zullen de herinne
ring hebben bewaard aan haar groote
beminnelijkheid cn innemende verschij
ning.
Naar aanleiding van deze bekeering no
teert do „Catholic Times" eenigo bijzon
derheden over de „series of conversions"
in de familie Chesterton.
Chesterton zelf werd in de Kerk opge
nomen door zijn ouden vriend pater John
O'Connor uit Bradford, die ook tot model
gediend hoeft voor de figuur van Father
Rrown, de held van Chesterton's onverge-
lijke'ijko detectievc-geschicdenissen. En
wanneer hij ervan beschuldigd wordt zich
te hebben laten mcosleopen door do emo
ties van katholieke liturgie en katholieke
archilctuur, kan Chesterton er groot op
gaan dat hij in de Kerk is opgenomen in
een schuurtje met zinken dak aan de ach
terzijde van oen stationshotel to Boacona-
field, gedurende vele jaren voor het lezen
der II. Mis tor beschikking gesteld door
do familie Borlase.
Het is nog niet zoo heel lang geleden,
dat Max Bcerbohm een van zijn beste
caricatuurleekeningen publiceerde met Hi-
laire Be'loc in een betoogende houding
pogende over een aantal groote polten bier
heen G. K. Chesterton te bekeeren van de
dwalingen van het protestantisme.
In dien tijd, een paar jaar voor 1914,
was Cecil Chesterton, die later in Frank
rijk gesneuveld is, al tot do Kerk toegetre
den.
Veel is er in die twaalf jaar gebeurd
Chesterton zelf beeft niet alleen gehoor ge
geven aan de verloogon van Ililairo Bel
loc en paler O'Connor, maar hij is dc
machtigste katholieke publicist geworden
in het land. niet een mirre. -i p' -'yken
aanhang in Engeland en Arno;
Kn nu i.< Mrs. Che.slertoij ook de Kerk
binnengetreden, waar zij zeker hartelijk
welkom zal worden geheeten door de Ka
tholieken over de eeheelo wereld, v. mr het
gelukkige nieuws bekend zal wo don
Nog een aardige bijzonderheid \v do
gOnthoMc Fillies te iin-Mru q
field, waar de familie Chesterton woont,
ral een eigen kerk krijgen Do eei Nttt
is n! gelegd door dm bisschop van Not
tingham en het nieuwe kerkje zal wrdon
toegewijd aan de Kleine T herwin
Het armoedige c.-liinirtjo zal nu dus
binnenkort zijn dienst gedaan hebben.
Chesterton waer langen tijd oen schilder
achtige figuur, wnnner hij daar des Zon
achtige figuur, wanneer hij daar des Zon-
rijfl vrouw hoÉBt er niet o! MD ir 0 I
nu zij fortneel in do Kerk is opgeno
men. ..Af-1, V
KERKNIEUW.
PEERKE DONDERS.
Do Weieerw. Heer rector B. v. Baarcn
schrijft in „De Maasbode" do volgende
mooie schets over de vereering van Peer-
ko Donders te Tilburg:
Nu was ik in Tilburg al verscheidene'
malen langs het Wilhelminapurk gekomen
en had daar op een mooien hoek een
prachtig bronzen standbeeld zien .-taan
van een pater Redemptorist, dio een kruis
voorhoudt aan een urmen zwarte, die aan
zijn voeten ligt neergehurkt Maar telkens
had ik mij verwonderd, dat het nog noodig
scheen geweest, om onder het slandbee'J
van dien stadgenoot te zotten, dat dit Pe
trus Donders was.
Zouden, du rijke fubrikutiteu, die in do
buurt wonen, zich dan niet meer herinne
ren, wat 11liii vaders hun hadden verteld
over dien jongen van den Heikant, die als
wever had gewerkt voor hen en dien zo zoo
vaak het werk uit de handen moesten
scheuren, aks het ware, oindat zijn geo.M
aan heel andere draden weo/de en heel
andero patronen za&, dan waarop zijn
odgen zagen en waaraan zijn handen
werkten? Zouden ze hein dun niet meer
kennen iu Tilburg, de goede burgers, dio
nog precies wisten, dat Heeroom -ens
vertelde van dien ouden seminarieknecht
Peerke Donders, dio wezenlijk nog prie.-ter
was geworden, hoe de jongens hem hnd-
don geplaagd en op liet seminarie al heilig
Peerke noemden; maar hoe hij er toch
mi k'aar was gekomen?
Neen, het was zeker niet noodi,, go-.\ec:.t
om ander dat standbeeld nog een i..iam
tc zetten, want ik luid heusch geen jongen
hoeven nau to spreken bij den overweg, (non
hij stond to wachten in dc kuurt van het
gasthuis op don zoovcclstcn goederentrein,
die hem weer tegenhield op weg naar zijn
middageten; of hij Peerke Donders ken Ie.
Ik had iets zien flikeren in zijn oog. w uit
groot sch is-ie, die fnhrieksjongen op zijn
„Peerke", een armen woversjongen als li ij,
van hel llrike. Maar wat 'n inun hè, mijn
heer, die heeft er wat voor moeten doen
om pater te worden cn zéé veertig jaar bij
do mclaaterhcn. We gaan d'r lederen Zon
dag naar toe met m'n vader cn m*n bro th;
das nou „onze Heilige". z.»"l mijn vmI-t
altijd".
En ik begreep, dat hij he. em n rt
dat standbeeld bedoelde, waar de burge
meester ook nog zoo mooi hij had laan
to praten, maar ik moest de Brorkwny iu-
men, die blauwe autobus, meneer, je kun
d'r van het station mee komtn op hot
Ilcike. En ik op zoek, want do groote fi
guur van dien heiligen missionnria, dio
nog kapelaan in Warmond was geweiwt
hud altoos iets aantrekkelijks voor mij ge
had. Had ik niet vaak den ouden Dam
mes van Rijn. als ik hem voorbij kwam,
nog eens extra gegroet, omdat ik wist, dio
hftd dien heiligen Pator Donders nog ge
kend? En wut kon die oudo mgr. Smoul
ders, do pastoor van Warmond, niet 'n
waardig gebaar wijzen naar den grooten
foliant in zijn biblotheek. En dan keek ik
niet 'n grcnze'ooso nieuwsgierigheid naar
dat hoek, waarin alles stond vermeld wat
de oudo deken wint en in hel kerkelijk pro
ces had getuigd. Daar waren er in War
mond, die nof 'n prentje hadden gekregen
bij zijn beengaan naar de Mi< i" iu Suri
name
Zoo kwaiu hot, dat >1. op u mooien
Augustusmiddag tusschen twee groolo oiko
boom en hoen en weer liep op het Tilhurg-
sclie Stationsplein, omdat, naar een vrien
delijke agent mij gezegd had, bier de .jius"
kwam met No. 1, dio me bracht naar liet
geboortehuis van Petrus Donders
„Petrus Donders kapel" stond er op een
kaart véór in do Rrockway; on iu een vlie
gende vaart tusschen hel fabrieksvolk
door, langs mooie wijken en leolijkc buur
ten, langs veel kerken on weinig pleinen,
schoten we eindelijk het kanaal over n
toen naar het neiko. Nog een vriendelijke
kerk en een kostelijk patronaat cn wo
draaiden den mooien landweg op.
Daar was het kleine .sleonen gebouwtje
met hot mooie roode dak en hot nirnpelo
kruis in top. En een groote gedenkplaat,
die ter zijde staat, met een knie'bankje er
véór, vertelt mij nl vnM. dat dit de plek is,
waar de eerbiedwaardige pater Donders
werd geboren, die in de missie van Suri
name Miorf, als apostel der roclaatftchep
I)an gaan we het kleino kapelletje bin
nen, waarin het altaar nog ontbreekt,
maar de banken al vast staan; en altoos,
- ik kwam er verscheidene ma'en op 'n
doedgowonen dag in de week vond ik
er menschen, en, curieus, meest mannen.
Of 7.i' dan lezen die treffende woorden van
lof. die aangebracht zijn op den muur,
„T)at de nederige zal verheven worden" cn
„dat het gebed van die zich vernedert door
de wolken dringt?" Ik geloof het niet. Zo
kennen hier allen het loven van dal we-
verskind en ze hoeven zelfs van de mooie
en fijn geteckendo gravures aan do zijwan
den als een „biblia pauperurn", niet zijn
historie te lezen, neon, het vertrouwen In
dien machtigen vriend van God, wiens le
ven één zelfverloochening en vernedering
A-as. brengt hen hier. En zij bidden slil en
hartelijk den rozenkrans en zien altoos
weer naar het schoone schilderij, waar
zoo treffend juist het medelijdend hart is
geschilderd van den apostel der melaat-i
