VOOR DE VROUWEN.
VOOR EEN JONG MEISJE.
TWEE BLOUSES.
GALSTEENEN
door Dr. W.
No. 401. Neem een kasba slof met een
rand. Lijfje en rok worden op een rondom
loopendo ceintuur gezet. De rok is van
achteren als van voren regelmatig ge
plooid. Maak in het lijfje, onder den hals
een split en sluit het kraagje van voren
met een drukknoopjo en een si rook die in
een strik of lua gelegd wordt. Geef do mou
wen van onderen een verwijding en laat zo
eindigen op een manchetje van effen stof,
in kleur gelijk aan het kraagjo en heiden
overeenkomend met een tint van den gc-
bloemdo rand.
MEISJESJAPON.
No. 492. Het bo\eu;:edcclie dezer jurk
is van goudgele popelinc on het onderste
van zwart velvet. De stolpplooien drie
in 't geheel bevinden zich alleen aan bet
voorpand van den rok, terwijl nog tweo
amlcrc, gesloten plooien met hun midden
onder do ceintuur doorgaan. Kraagje en
mouwomslngcn zijn van zwart velvet. Kou
sen bruin-rosc, schoenen geel of bruin.
PATRONEN NAAR MAAT.
fl. 1.00 per stuk.
Kinder maf en tot 12 jaar fl. 0.75.
Papieren patronen op maat gemaakt,
kunnen onder toezending van het bedrag
(vergeet niet bet nummer van bet model
op lo goven) besteld worden aan Paper
Pattern Service, Parkstraat 79, l)on Iïaag
Do ma Ion op to geven volgens onder-
No. 493. Een model van witte crêpo do
chino. Do hctipband is in do linkerzijde als
ceintuur verwerkt en sluit dientengevolge
op een zilveren of rood-galalith gesp. Op
«le borst Vóór den hals een kloino split. Het
kraagjo is van rose crêpo de chine met een
rand van wit. Evenzoo is do manchetto
met een van binnen ingelegd randje wit.
Do das voor den hals is wit met een strook
rose van onderen.
No. 494. Blouse van witte crêpe do
cbinc. Do sluiting heeft plaats op een
strook met knoopjes parelmoer, terwijl
aan weerskanten in den naad een gcplis-
sccrdo jabot gevoegd is. Op elke schouder
wordt een plat plooitje gelegd. Van onde
ren wordt ccn korte strook in geknipt,
strak aangehaald en op een knoop do
voorkant over den achterkant vallend
vastgezet, nadat de ruimte cr boven er in
gcfronsd is. Do mouwen hebben ccn smal
manchetje, wclkn einden legen elkaar
sluiten.
MODIEUZE HOEDJES.
Om u een goeden indruk te geven van wat
cr al zoo, op 't gebied van hoeden voor
nouvcauté's is to bewonderen, wil ik u
ccnigo zeer nieuwe en tevens zeer chique
modcl-hooden beschrijven.
Eerstens zien wij dan do grootc rond-
gcraodo hoed met middelmatig hoogen bol
van fluweel. Do garneering hiervan be
staat meestal uit een origineel aange
bracht gros 0rain lint of lint-cocardc.
Dan is cr het elegant barct-modellctje
van zeer soepel fluweel of velours chiffon.
Verscheiden zijn do variaties in do collec
ties en zeer jeugdige effecten worden met
deze modellen bereikt. Een enkclo juwoe-
len speld is nagenoeg de eenige garnocring
van den baret-hoed. In dc nieuwste en fijn-
sto kleuren domineert donkcr-groen bor
deaux en kobalt-blauw.
In sommige der nieuwe collecties is do
tulband overhcerscbend. Een heel coquet
en jeugdig modelletjo van violetkleurig flu
weel stal mijn hart 't Tulbandjo was ge
drapeerd en viel op 't rechteroor, eindi
gend in een bos fluwcelcn violen.
Hier en daar wordt ccn een toque-
hoedjo gezien, als welkome afwisseling. Dc
bol hiervan is, evenals bij alle hoeden van
dit Bcizoen, zeer hoog, vccal geplooid of
gedrapeerd. Do hooge omgeslagen voor-
rand heeft soms een omlijsting van bloemp
jes in de kleur van het materiaal van den
hoed. In velours, zoo zacht voor het ge
zicht en zoo geschikt om de teint to ver-
mooicn door zijn fraaien matte glans, ziet
men alleraardigste creaties.
Vilt is voorloopig niot verbannen, maar
blijft in nieuwe cn bijzonder-fraaio tinten
glorious hoeracheu. Eenige simpele in
crustaties van gros- grain lint in dc kleur
van den hoed zijn voldoende om een mo
dern vilthoedje tot ccn juweeltje te maken!
T Zit 'm trouwens in :t geheel niet in een
weldorige garnocring, de nieuwste model
letjes mlinten uit door hun simpelheid, wat
vorm als garneering betreft. Het materiaal
is het-, wat de elegance bepaalt en dc
draagslcr-zclf kan die elegance verhoogen
of verminderen.
Door een hoed to dragen, die u niet flat
teert, ook al is deze nog zoo chique, begaat
go ccn fout. Kiest met zorg uw hoed, zóó
dat èn model èn dc kleur, geheel bij uw
persoontje hooren. THIX,
VOOR DE KEUKEN.
ST. NICOLAASAVOND-LEKKERS.
Sinterklaas-avond is nog wel eenige
weken verwijderd; maar de tijd nadert
loch al, cn onze lezeressen kunnen, des-
gewenscht, deze courant bewaren.
St. Nioolaas&vond te voor kinderen do
avoml van T jaar (en voor vele grooto
menschcn ook nog wel), 't Is een avond
waarop heel veel gesnoept wordt en als
snoeperij is het traditioneele St. Nicolaas-
lekkers: horstplaat en marsepein
veel aardiger cn wordt ook veel meer ge
waardeerd dan de fijnste koekjes en ge
bakjes.
Hoewel we beide dingen te kust en te
keur iu den winkel kunnen krijgen, geeft
't toch nog iets feeslelijkers, als moeder
ze zelf maakt. Dan komt er al zoo iets
ccht-St. Niklaasachtigs in huis, wanneer
do kinderen de voorbereidingen voor den
grooten avond zien en schaaltjes met lek
kers al vast worden weggezet.
Horstplaat maken wordt tegen
woordig reeds veel door de huisvrouwen
zelf gedaan en op menig gezellig thee-
uurtje in den St. Nicolftastijd worden we
getrakteerd op een heerlijk stukje „home
made" borstplaat. Toch hooren wc uog al
eens klagen, dat de liorstplaat mislukt en
we zullen hier een beproefd recept laten
volgen met enkele wenken uit de praktijk
en wie dit letterlijk opvolgt, zal zich ze
ker verheugen in een heerlijk stuk goed
gelukto borstplaat. Voor borstplaat maken
hebben ivo een paar vormen noodig.
't Beste zijn do z.g. springvormen: ijzeren
ringen in verschillende modellen, die met
scharnierljes sluiten. Is dp borstplaat
goed, dan openen we de sluiting en nemen
den ring er af. Wc hebben dan geen last
van borstplaat, die er niet „uit" wil en
geen kans op breken. Maar wie het recept
eerst een probecren wil, vóór ze zich
borstplaat-benoodigdheden aanschaft, kan
't best stellen met een paar servetringen,
kleine ronde of vierkante kartonnen doos
jes cn dergelijke. Daar we, als 't mengsel
goed is, geen tijil meer hebben om iels
klaar te maken, moeten we eerst mot de
voorbereidingen beginnen. We smeren on
ze vormen met boter in en leggen ze dan
op een boterhampapier, dat we eveneens
met boter hebben ingesmeerd. Dan laat
«Ie borstplaat zoo makkelijk los later. Ge
bruiken we kartonnen doosjes, dan kun
nen wc ook daar een geboterd boterham-
papiertje in loggen. Om te verhoeden, dat
liet papier omkrult, leggen we iets zwaars
aan de kanton. In plaats van boter te go-
bruiken, kunnen we do vormen even vóór
het ingieten, in water doopen. Dat heeft
dezelfde uitwerking cn is goedkooper.
Nu kunnen we aan de werkelijke berei
ding beginnen. Wie 't voor 't eerst doet,
zou ik aanraden eerst een kleine hoeveel
heid te maken, om de routine to krijgen,
li.v. niet meer dan van 11 ons witte sui
ker. Deze doen wo in een gaaf pannetje
met niet te dunnen bodem on gieten hier
bij drio eetlepels water of melk (dit
laatste is lekkerder). Dit is een maat, die
wc goed moeten onthouden bij borstplaat
maken op elk half ons suiker een eetlepel
vloeistof.
Wo laten ?t mengsel smelten en zachtjes
doorkoken. Telkens roeren wo even met
een lepel en lichten dien dan op, een eind
boven de pan, om te zien of de vloeistof
een draad trekt.
Hij borstplaat maken is er n.l. maar óón
ding van belang: het goede oogenblik van
uitgieten te kiezen. luiten wc de vloeistof
te lang op het vuur staan, dan kristalli
seert do suiker en de borstplaat wordt te
hard. Trekken we dus een draad, dan ne
men we liet pannetje mot dc suikerstroop
meteen van 't vuur af en doen cr een
smaakje dftor. In do winkels kunnen we
verschillende borstplaat-essences krijgen.
Een, dat meestal zeer in den smaak valf,
is marasquin. Op deze hoeveelheid suiker
is 1 theelepel essence voldoende. Die es
sence doen we er nu pas in, omdat ze
slechts verdampen zou, wanneer wc ze
mee lieten koken. We blijven nu, terwijl
do pan van 't vuur is, nog even doorroe
ren, tot do vloeistof dik begint te worden,
want andt^rs loopt ze onder den vorm
uil
Dan gieten wc ze in de vormen en laten
deze ongeveer 10 minuten staan, zonder
ze aan te raken. Daarna zetten wo zo
rechtop, om ook den onderkant van de
borstplaat te laten drogen. Dan is ze goed
en kunnen we do vormen los maken.
Voor mocca- en chocolade-borstplaat
hebben wo geen essence noodig. Mocca-
borstplaat behandelen wo precies als we
boven beschreven, gebruiken alleen iels
minder vocht. In plaats van do essence
roereu we (van T vuur) een zelfde hoe
veelheid koffie-extract door het mengsel.
Voor chocolade-borstplaat mengen wo
dadelijk de cacao met de suiker (ongeveer
1 eetlepel cacao op H ons suiker) en la
ten die wél meekoken. Deze borstplaat
blijft zacht, maar over 't algemeen vindt
men ze zeer lek kor.
Voor marsepein pellen we 2 ons
amandelen en malen dio goed fijn. Dan
doen we er 2 ons suiker door on een
scheutje oranjewater. Dit mengsel zetten
wc op een zacht vuurtje en blijven roeren,
tot 'l niet meer aan de handen vast blijft
zitten, wat we met een klein beetje pro-
boeren
Dan kneden we alles nog eens goed
dooreen, rollen 't deeg uit (met kruik of
flesch, wannec/ wo geen dcogrol hebben)
en steken er rondjes van, b.v. met hot
ringetje van een ontbijtservetje. Wie fan
tasie hooft, kan er ook andere aardige
vormen aan geven: poppetjes, dieren,
bloempjes, enz. Wc bestrooien die met
poedersuiker en leggen ze dan op oen bo-
lorhaiupapier, waarop we suiker gestrooid
licbbeu, in een zeer ïauwen oven, eventjes
maar, om ze op te drogen. Laten wo zo
rets to lang liggen, dan worden ze hard.
We nemen zo van 't papier af, vóór zo
goed koud geworden zijn.
EEN VERSCH El?
Men kan op «lc volgende manier nagaan
of ccn ci vorsch is of meerdere dagen oud
Iaat in één Liter water 125 gram zout op
lossen. Hierin iaat men langzaam het ei
zakken. Is het ci vcrsch, dan zinkt het
oogenblikkclijk naar den bodem, terwijl
als het twee dagen oud is, het neiging
vertoont /.wevende te blijven. Dc oudsto
eieren zullen nog meer naar boven komen.
Ieder mense.h loopt als eon bedelaar
door de wereld met tweo zakken: do eene
op dep i ug om eigen gebreken in op ie
pakken, de andere voor die van andere
voor de borst cn dus steeds in 't oog.
La Fontaine.
Galsteonb'jden i« een ziekte van grooto
practische beloekenis, niet alleen omdat
dit lijden vrij veelvuldig voorkomt,
doch ook omdat het van zoo groo
ten invloed is op dc gezondheid, arlnid-r-
fcracht cn levensvreugde van den patien: j
Gelukkig maar, dat niet ieder, die ga!-
bteenen in zijn galblaas bij zich draag-.
ook galstcenkolieken krijgt. Uitgebreid;
statistieken toch hebben duidelijk aange
toond, dal men hij lijkopening galsteener
vondt van 1 tot 3 procent hij person;i
onder de 30 jaren; van 711 procent m,
personen van 3050 jaren en tot 20 pro- i
cent bij personen van 7080 jaren, zonder
dat in zulke gevallen de gevonden galstee
nen ooit tot eenige klacht hadden aanlei
ding gegeven.
Hoe de galsteenen zich vormen weten
wij niet met juistheid. Wij konnon slechts
enkele omstandigheden, die van invloed
zijn op het ontstaan daarvan.
En dan moet op dc eerste plaats ge-
i.oemd worden de stuwing van de ga!, 1
waardoor een verdikking en een grooto l
mate van concentratie van de gal ont
staat. Dit echter lean niet «lo eenige oor- 1
zaak zijn. Waarschijnlijk toch gaan aan de t
steenvorming abnormale chemische ontlc-
dingsprocessen van de gal vooral, want
do bestanddeelen waaruit de galsteenen
bestaan wijken in menig opzicht af van de
ir, Dormalc gal opgeloste stoffen. De stee- i
ren worden dus hoogst waarschijnlijk ge-
vormd nadat de gul op een of andere wijze 1
in samenstelling is gewijzigd.
Sommige onderzoekers op dij gebied ne-
men dan ook aan, dal de oorzaak der
steenvorming is gelegen in het ziek wor- 1
den van de binnenste wand, de z.g. slijrn-
l.uid, der galblaas. Hierdoor zouden talloo-
ze cellen ten gronde gaan waaruil de cho-
h-sterino cn de bilirubinckalk ontslaan, die i
do kern der galsteen zouden vormen,
waaromheen zich telkens nieuwe lagen nil-
kristalliseoren waardoor de steen al groo-
ter en grooler wordt.
Alhoewel ga Is loon lijd en een enkele maal
op jongere leeftijd voorkomt, zelfs soms
hij kinderen, kon men toch zeggen dal het
een ziekte is van den meer volwassen en
hoogen leeftijd.
De oorzaak waarom dit lijden op go-
vorderden leeftijd vooral voorkomt zoekt
men ten deele hierin, omdat op dateren
leeftijd vaak ontstaat een zwakte in den
spierwand van de galblaas waardoor deze
zich niet krachtig genoeg kan samentrek
ken, dus onvoldocndo geledigd wordt, en
dientengevolge galstuwing optreedt.
Behalve do leeftijd is ook het ge
slacht van invloed. Zoo komen bij vrou
wen de galstecnen drie. tot viermaal meer
voor dan bij mannen. Een der oorzaken
hiervan is gelegen in de kleed ing, nl.
rokbanden en corsetten. Vooral af te keu
ren is het vroeger zeer in zwang zijnde
gebruik om zich „in te rijgen" waardoor
c-en belemmerde afvoer der gal ontstaat.
Een andere oorzaak is de zwanger
schap. Men treft dan ook lijderessen aan
galsteenen vooral aan bij vrouwen, die
meermalen zwanger geweest zijn.
In bovenstaande schematische sdieh
ziet men een gedeelte van do love?,
orgaan waarin de gal wordt gevormd. Van
daaruit vloeit de gal in de galblaas waatH
de gal als 't ware wordt opgespaard o,,
Lij het spijsverteringsproces in den «Ijfa,
telkens te worden geloosd. In de galbla#
ziet men drie gal.sleeuen, een vierde
beklemd geraakt in do afvoerbuis Iq,
cehen galblaas cn darm.
Er ontsta*i dan een vaak ondragelijk
pijn uitstralende naar de rechterzijde, nu-
den rug, tot zelfs in het .Bchouderlihi
Zeer dikwijls word? de pijn hoofdzakejj;
gevoeld in do maagstreek en verwarm
de leeken daarom dc pijn van galslponb
lick niet maagkrampen
IToudl de pijn aan dan volgt braken
een algemeen gevoel van zwaar ziek zij
Zijn dc gulwegen door do beklemde steeg
beschadigd dan ontstaai door de 1%
mende infectie ook koorts.
Blijft nu de steen geruimen lijd beUgf
dan is het noodwendig gevolg daanir
dat de afvoer van de gal naar de dan
totaal gestremd is. De steeds zich om
vormende gal in de lever heeft geen uil-
weg meer en «lan ontslaat, doordat de p!
in liet bloed koipL de bekende geelzud,
een ernstige complicatie.
Gelukkig duurt de heklemming van
steen niet altijd zóó lang dat het tot Ir
boven geschetste beeld komt Is de st«
nl. niet al te groot dan schiet deze
meestal, na een min of meer pijnlijk
passage, door het buisje fnsschen gable#*-
blaas en darm nog wel heen. De steen ïsdu
h-Tcehl gekomen in de veel wijdere darm a
plotseling lioudf de ontzetlende pijn tbr
ook op. Bespoediging en verkorting t«
dit zeer pijnlijk proces ziet men vaak do»
toepassing van warm water compresgi
op de galblaasstreek.
Is de steen echter tamelijk groot, a
houdt daardoor de heftige pijn zeer lan'
aan, dan is medische hulp onmisbaar u
gelukkig ziin er middelen, die niet alle»
een pijnstillend doch ook genezend cfftV
hebben, omdat zij de kramp opheffen ttt
dc spicrlaag in de afvoerbuis, wanrvan lie
gevolg is dat de steen dan ..doorschiet"
Is het vermoeden groot dat in de ra.'
blaas een of meer sfecncn zich bevinden,
die waarschijnlijk zóó groot ziin, da? mj-
sage door de nauwe afvoerbuis is uitr
sloten, en wordf dit vermoeden gesteud
door do Röntgenfoto, dan blijft nog 4»
chirurgische weg onen waardoor niü
prachtige resultaten bereikt.
Patiënten, die eenmaal aan een lichteci
zware galsleenkoliek hebben geleden, sta
len dikwijls de vraag: ..Wat moet ik des
om de vorming van gak leen en te voorlc
men"?
Hierboven is al als een der voornaam
I sle oorzaken der steenvorming genoem:
dc galstuwing. Hieruit volgt dus i
dadelijk da? de afvoer van gal zoowi
mogelijk onbelemmerd moet zijn. Vrouw
liiko patiënten moeten zich dus vooral lief
den voor hel schadelijk „insnoeren".
Verder is aan te bevelen adem- en Ion;-
gymnastiek d. i. methodisch diep' in-
uitademen.
Vervolgens bewegingen waardoor
druk in de huikholle wordt vermeerdal,
dus beweging van de romp, sterke be*-
ginc der hcenen in hei heupgewricht
kniebuigingen gepaard met diep in- a
uitademen.
Zeer aan te raden zijn flinke lich.iAW-
hr wegingen als wandeltochten, roeta,
zwemmen etc.
Men lette vorder op den stoelgang.
chronische obstipatie d i. voortduwt
opstoppingen bevorderen een onvoldo-tl'
werking van liet spieTapparaat der afvoer*
wegen van do. gal waarvan alweer het tt-
Tolg ls, dat de gal triger wordt voortp-
sluwd.
Een zeer goed middel, dat tevens dcf>
dunner en vloeibaarder zon maken, is 1H-
gebruik van mineraalwater (Bitlenvatff-
TTarlshader viterV Men gehruike «lil ïf?
warmil tot 40 graden en op nnolil""
maag bijv. een half bierglas. Men r»5*
voorts kleine maaltijden om yooveel
lijk de ealafvoer geregeld te doen zi,ii
celiadelijke overvolheid der maag tegen
gaan. Verder niet lo veel rauw fruit
I-ruiken en niet te veel vei (vet
vette viseh, vette ins, melk, tenzij f-
jmmd of gekarnd).
Wat groenten betreft zij men voo«'"**
•ret de zwaar verteerhirc a's: uien. t®*-
^bonnen en hoorenboonc".. etc.
Hel is natuurlijk niet moeoliik voor H1*
g« vallen een passend voorschrift te "'^K
.r, daarom volg" de patiënt wat
dorheden van het dieet betreft den
\an zijn huisarts.
komen? Weersta in den beginne uw*
geregelde neiging en leg «Ie kwade
woonlc af, oer zij u .allengskens ïnissf1
ir. nog grooler moeilijkheid wikken
Thomas a Krnip*
Wal een dwaling beleedigingen
stootcn! Hem togen wien zij gericht
deren zij jiicl: hem. die ze hoort.
zij; hem, die zc uitspreekt, ontsier-
Gabriel Palan S. J
Soms schijnt ook een erfelijke aan-
1 e g aanwezig te zijn. Men ziet althans in
fummigc families talrijke leden daarvan
lijdende aan galsteenkoliekon. Een enkele
maal ook gaat galstecnlijden gepaard met
niersleenlijden.
Zooals wij boven zeiden is de plaats,
waar de galsteenen gevormd worden, de
galblaas. Soms bevindt zich daarin slechts
ccn enkele steen, doch meestal zijn er
meerdere aanwezig. Er zijn gevallen be
kend dat het aantal steenen 200 on meer
bedroeg.
De galblaas vindt men soms geheel go-
Tuld met steenen. 't zij kleine of grooto «:n
het 's begrijpelijk, dat dan de binnenwand
der galblaas door de mechanische prikkel
daarop door de steenen uitgeoefend, zeer
vaak ontstoken wordt.
De grootte der galsteenen is zeer
wisselend. Zij kunnen de grootte hebben
van oen zandkorrel lot die van een doi-
vtn-ei, ja soms nog grooler.
Ook dc v o r m is verschillend. Grooto
steenen hebben meestal een kogel- of
civorm. De kleineren zijn meestal vierhoe
kig van voorkomen. Deze vorm ontslaat
omdat de kleine steenen legen elkander
afslijpen en aldus met hunne facetten aan
elkander passen.
Dg klenr is, al naar gelang dc hoe
veelheid kleurstof die zij bevallen, zwart,
bruin of geel.
Ofschoon galsteenen, wal hun bestand
deelen betreft, niot altijd scheikundig pre
cies 'i zelfde zijn, beslaan zij toch meestal
uit cholesterine (oen afvalproduct uit dc:i
Linnen wand der galblaas zooals boven
vermeld) uit gnlkleurstof, kalk en mag
nesia.
Galsteenen behoeven gelukkig niet altijd
te leiden tot de beruchte cn pijnlijke
galsteenkoliekon. Zoolang de steenen ru<-
tig in de blaas blijven liggen geven zü ab
soluut geen aanleiding tot klachten. Eer.-t
dan ontstaan deze wanneer door een of
andere oorzaak bijv. diee'.fouten, een st^ct
in de streek van de galblaas, emoties etc.
een steen beklemd raakt i"q do afvoerbui*,
welke zich tusschen galblaas en darm be
vindt.
Trots gaat voor het verderf uit en hoog
moed den val vooraf
Beter is het vernederd Ie worden met
de zachtmoedigen dan roof te deelen met
de hoovaardigen.
Salomon's spreuken
Zwaar valt hel eene gewoonte af te
leggen maar nog zwaarder ziju eigen wil
togen to gaan. Dóch indien gij nu het
geringere en lichtere niet overwint, wan
neer zult gü dan het zwaardere te boven
