VRIJDAG 22 OCTOBER 1926
18e Jaargang.
No. 5395
>0tla
Oe ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent pei week 12.50 per kwartaal.
Pij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal
franco per post I 2.95 per kwartaaL
get Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct per kwartaal, bjj voor
uitbetaling. Afzonderlijke nmnmere 5 ct. met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct
Dit blad verschijnt elkon dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentlën 30 cenl per rag«l
Voor Ingezoodeo Mededeelingen wordt het
5 dubbele rui bet tarief berekend. -
Kleine advertontlën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur eD ver
buur, koop en verkoop IO.SO.
III NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN.
BUiTEMLAHD
Volkenbond
Tegen den gas-oorlog.
Uit Genève wordt gemeld: Het militaire
comité van de voorbereidende ontwape
ningsconferentie behandelde de kwestie
van den chemischen oorlog. Daarbij heb
ben de militaire deskundigen de kwestie
onderzocht, welke sancties kunnen wor
den aangewend tegen een staat, die zich
in strijd met de overeenkomst betreffende
het verbod van den gasoorlog toch van
•chemische oorlogsmiddelen bedient.
Een groep van staten, waartoe o.a. be
hoorden Frankrijk, Joegoslavië, Polen,
Roemenië, België en de Vereenigde Sta
ten, diende een voorstel in, om tegen een
zoodanigen staat gemeenschappelijke
gancties te nemen. Deze sancties moeten
daarin bestaan, dat alle staten, die over
chemische oorlogsmiddelen beschikken,
ook als zij niet bij het conflict betrokken
zijn, den aangevallen staat te hulp ko
men, door bet leveren aan dezen staat
van chemische grondstoffen en gassen en
het ter beschikking stellen van vliegtui
gen ten bouoeve van den chemischen
alweeroorlog
Bij de debatten bracht de Duitsche ver
tegenwoordiger in herinnering, dat de
Duitsche gedelegeerde reeds op de confe
rentie in zake den handel in wapenen had
medegedeeld, dat Duitschland bereid is,
zonder eenig voorbehoud een internatio
nale overeenkomst in zake het verbod van
den gasooriog te onderteekenen. Duitsch
land houdt aan deze toezegging ook thans
nog onvoorwaardelijk vast.
Frankrijk.
De stabilisatie van den franc.
Een ontwerp in Januari.
Het „Journal" meldt, dat Poincaré na
de heropening der parlementszitting in
Januari een ontwerp zal indienen tot sta
bilisatie van den franc.
De gevolgen der Engelsche kolenstaking.
De gevolgen der Engelsche mijnwerkers
etaking doen zich in Frankrijk steeds
meer gevoelen en vooral de industrieën,
weike van buitenlandsche kolen afhanke
lijk zijn, verkeeren in een moeilijke posi
tie. Reeds zijn tal van treilers in Loriont
ten gevolge van gebrek aan kolen tot werk
loosheid gedoemd; in verschillende ande
re visschersnavens ligt de arbeid stil;
groole fabrieken in het westen kondigen
aan dat zij eerstdaags zullen sluiten; ten
slotte beklagen de industrieelen uit Pas-
de- Calais en het dep. du Nord er zich
over, ofschoon zij zich in de onmiddel
lijke nabijheid der mijnen bevinden, geen
foorraad meer te hebbén.
Engeland
Het mijnconflict.
.Werkwilligen aangevallen.
Stakende mijnwerkers hebben een 30-
tal mijnwerkers in Lanarkshire aangeval
len en met steenen bekogeld. De politie
Toerde een charge uit en verrichte zes ar-
lestaties.
Rusland
De oppositie te Moskou.
He strijd nog niet opgegeven.
Naar uit Moskou aan de „Roel" gemeld
wordt, heeft de capitulatie van de oppo
sitie geenszins een einde gemaakt aan
hare actie. Onder de St. Petersburgscbe
fabrieksarbeiders worden bijvoorbeeld op
groote schaal vlugschriften en strooibil
jetten verspreid, met opschriften als:
»Men snoert ons den mondl", „De regee-
hflg is bang voor openlijke critiek", enz.
Op de Oostzeevloot hebben botsingen tus-
Bchen de aanhangers van Stalin en van
de oppositie plaats gehad.
Worosjilof, Oenschligt e.a. voeren een
krachtige campagne tegen Trotski, wiens
herbenoeming tot president van den revo-
lulionnairen militairen raad men ver
dacht. Ook tijdens de onderhandelingen,
die lot het dezer dagen gesloten compro-
ftU tusschen de aanhangers van Stalin
da de oppositie hebben geleid, heeft Wo-
*®sjilof een zeer vijandige houding tegen-
over Trotski en de andere oppositieleiders
aangenomen en bij herhaling op hun ar-
ttetatie
Roemenië.
Prins Carol niet In zijn rechten hersteld.
Door het bureau van den minis ter-pre-
Jfident te Boekarest wordt tegengesproken,
Aat prins Carol van Roemenië in zijn
.rechten zou %orden hersteld en met in-
«temming van den koning naar Roemenië
tcrugkeeren.
Syrië.
Ponsot te Soeweida.
Ontvangst der onderworpen
Druse n-1 eiders.
De nieuwe Fransche Hooge commissa-,
ris voor Syrië, Ponsot, vergezeld van ge
neraal Gamelin, heeft zijn plechtigen in
tocht gehouden in Soeweida, waar hij de
vooraanstaande Drusenleiders heeft ont
vangen, die zich onlangs hebben onder
worpen. Dezen verklaarden, dat zij slacht
offers zijn geweest van zekere buitenland
sche propaganda, dat zij hun dwaling be
treuren en Frankrijk verzoeken, hun ver
giffenis te schenken en in den Djebel zijn
beschavingswerk te hervatten. Zij be
zwoeren, dat zij met al hun macht zouden
medewerken.
De Hooge Commissaris dankte en zoide,
dat hun bezoek hem in staat stelde te
geloovon aan hun definitieve onderwer
ping; zoodra de onderwerping van het
land voltooid zou zijn, zal hij voldoening
geven aan de bevolking overeenkomstig
de uitstekende richtlijnen reeds door ge
neraal Andrea gegeven.
China.
De Chineesche chaos.
Een gevecht op 50 mijl van
Sjanghai.
Tot dusver niet bevestigde berichten,
maken melding van gevechten, welke gis
termorgen zouden hebben plaats gehad
tusschen de troepen van den gouverneur
van Sjanghai en den civielen gouverneur
Van Tsjekrang, op ongeveer 50 mijl van
Sjanghai in de nabijheid van den Sjang-
hai-Hangtsjau spoorweg. Daar de verbin
dingen verbroken zijn, ontbreken bijzon
derheden.
Door 400 kogels getroffen.
Twee Britscbe schepen, de „Poyang"
en de „Loongwe" rapporteerden Dinsdag
te Hankau, dat zij 4e Tsjitsjau van de
Yane-tse door f.h inreden beschoten ziin_
De „Loongwe" werd door 400 kogels ge
troffen.
Tsjang Tso-lin neemt den Pansjen-Lama
bij zich.
Een gewichtige politieke
fusie in Azië.
,Het Tibetaansche kerk-opperhoofd uit
Tasji Loempo, de Pansjen-Lama, woodI
sinds jaar en dag als gast der Chineesche
regeering te Peking. Do Chineesche re
geering zou gaarne den door haar aan de
Engelschen verloren invloed in Tibet te
rugwinnen. Bij de voortdurende eb in de
schatkist krijgt de Pansjen Lama slechts
zelden wat geld voor zijn duro huishou
ding. De Mongoolsche pelgrims, wier
„Lama-penning" zijn voornaamste inko
men vormt, blijven wegens de afschrik
kende toestanden in Mongolië weg.
Maarschalk Tsjang Tso-lin heeft hierin,
meldt de „Voss. Ztg.", aanleiding gevon
den tot een politieken zet. Hij heeft den
Pansjen Lama uitgenoodigd, te Moekden
zijn gast te zijn. De maarschalk heeft een
aantal zijner getrouwen last gegeven, voor
studie te maken van de wijze waarop de
Tibetaansche godsgezant moet worden
ontvangen, geherbergd en vereerd.
Uit deze te verwachten Mandsjoerijsch-
Tibetaansche fusie kunnen belangrijke
consequenties voor de politiek in dit'deel
van Azië voortspruiten.
Troepenversterking in Indo-China.
Voor eventueele grensbescher
ming bij Chineesche
opmarchen.
In den loop van het onderzoek der be
grooting voor do Koloniën, heeft de Fran
sche financieele Kamer-commissie op
verzoek van Alexander Varenne, gouver
neur-generaal van Indo-China haar goed
keuring gehecht aan de verhooging van
het crediet, ten einde de troepen in dat
gebied te versterken en zoodoende de vei
ligheid aan de grens te verzekeren inge
val van een opmarsch der Chinoesche le
gers.
Amerika
Het manifest der bankiers.
Niet van toepassing op
Amerika.
De Amerikaansche regeering zal in het
openhaar verklaren, dat zij niet van mee
ning is, dat het manifest der bankiers in
zake de tarieven, van toepassing is op de
Vereenigde Staten. Tezelfder tijd gelooft
men, dat de Amerikaansche regeering wel
haar steun zal geven aan de in het ma
nifest geopperde vermindering der doua-
na-grenzen tusschen de staten van Europa
Een verklaring zal afgelegd worden
door den Amerikaanschen minister van
Financiën Mellon, die heden de kwestie
met Coolidge besprak.
Staat en Kerk In Mexico.
Het aantal priesters moet
beperkt worden.
Uit Washington wordt gemeld, dat Cal-
los aan het Mexicaansche congres een
voorstel heeft voorgelegd, waarbij het
aantal Katholieke priesters moet worden
beperkt, terwijl ook voor do andere ge
zindten beperkende bepalingen gelden,
wat betreft net aantal personen, die reli-
gieuso functies bekleeden.
De opstand in Nicaragua.
Hoewel op het oogenblik te Corinto een
vredesconferentie wordt gehouden heeft
een gevecht plaats gehad tusschen libe
rale revolulionnairo strijdkrachten en
conservatieve regeeringsgeziuden. Volgens
het rapport der regeering zouden de re-
hellen geheel zijn verslagen.
telH^ENLAHD.
TWEEDE KAMER.
OVERZICHT.
Cisiefen,is de wijziging van de Succes
siewet behandeld.
Hoofdzaak voor alle toekomstige erf
laters, erfgenamen en legatarissen is hel
nieuwe tarief, waarmee de Kamer zich
gisteren vereenigd heeft. Tegen stemden
do communist, de socialisten, de vrijzinnig-
democraten en de afgevaardigde van de
R -Kath. Volkspartij, te zamen 30 leden,
tegenover wie 58 maal het „tegen" ge
hoord werd, daar er gestem^ werd over
het amendement-Vliegen, dat het hooge
tarief van de vigcerende wet- in plaats van
de Regeeringswijziging gehandhaafd wilde
zien. Een verrassing hierbij was de stem
van prof. Veraart, die thans zijn stem
'gaf aan de verlaging en wiens rede op jL
Dinsdag geheel gebaseerd was op do stel
ling, dat „aan een verlaging van belastin
gen zonder compensatie door mij niet kan
worden meegewerkt". Minister De Geer
bleef echter zijn standpunt handhaven, dat
het uitgavenpeil naar beneden moet en de
belastingdruk dus niet slechts verschoven,
maar verminderd dient te worden. Maar
-ransscmen 'SieBTTT aan tegen by ae
eindstemming, welke waarschijnlijk heden
plaats heeft.
Wij laten hier do goedgekeurde wijzigin
gen volgen. Sinds 1921, toen de percenta
ges met 2 tot 20 pet. werden verhoogd, be
draagt het verschuldigde: voor kinderen of
echtgenoot 3.5 pet. tot 8 pet. (het minimum
steeds bij een verkrijging van 1000 en
minder, het maximum steeds bij een van
meer dan f 500.000); dit wordt nu 2.5 pet.
tot 7 pet. Afstammelingen in 2en en verde
ren graad betalen tot dusver 5.25 tot 12
pet.; wordt 3.75 tot 10.50 pet. Bloedverwan_
ten in de rechte lijn opgaande thans 14.50
tot 19 pet.; wordt 9.50 tot 14 pet.; Broeders
en zusters thans 18 tot 27 pet.; wordt 13
tot 22 pet. Kinderen van broeders en zus
ters thans 27 tot 36 pet., wordt 19.50 tot
28.50 pet. In alle andere gevallen thans 38
tot 47 pet.; wordt 28 tot 37 pet., waarbij
aanteekening verdient, dat in do laatste ca
tegorie het percentage met 20 verminderd
werd voor een rechtspersoon, die hoofdza
kelijk een maatschappelijk of philantropiscli
doel beoogt, terwijl deze rechltspersonen
voortaan 10 pet. over de waarde der ver
krijging zullen moeten betalen.
Het tweede wetsontwerp, waarmee de
Kamer zich bezig hield, was de herziening
van de Personeele Belasting. Aan de door
de Regeering voorgestelde verlagingen,
waarbij de kwestie van de gevolgen voor
de gemeenten zulk een groote rol speelt,
is de Kamer gisteren nog niet toegekomen.
Zij besprak tot dusver uitsluitend het
artikel, dat de vrijstelling voor dienst
boden regelt. Wij verwijzen naar het
verslag in het tweede blad.
KERKNIEUWS.
De Kerkconsecraties van
Mgr. A. J. Callier.
Dit jaar was de laatste Kerkconsecratie
door den Bisschop van Haarlem verricht,
die van den St. Martinuskerk te Hi 11e-
gom; het was de 75ste consecratie, tijdens
zijn Episcopaat.
Als aan Monseigneur God het leven
laat, zal Z. D. H. het volgende jaar niet
minder dan dertien kerkwijdingen ver
richten, wat het hoogste getal consecra
ties is, dat ooit in één jaar door Hem be
reikt werd. Als het zoo door blijft gaan,
zal Mgr met zijn zilveren Bisscbopsju-
bilé kunnen spreken van honderd kerk
consecraties. „SL Bavo."
UIT DE OiflGEVIHG
ROELOFARENDSVEEN.
TH. J. F. BERGANSIUS. t
Hedenmorgen is plotseling overleden
de Zeereerw. Heer Th. J. F. Bergansius,
pastoor dezer parochie.
Den pastoor, die lijdende was aan het
hart en de laatste dagen bronchitis had,
was sinds enkele dagen rust voorge
schreven; Dinsdag had hij voor het laatst
de H. Mis opgedragen. Maar een zoo
spoedig einde was zeker niet te voorzien....
Vanmorgen heeft men den Pastoor dood
op z'n kamer gevonden. Pastoor Bergan
sius was pas sedert Mei 1925 de Herder
dezer parochie opvolger van pastoor
Herscheit z.g. Maar in dien korten tijd had
hij reeds de aanhankelijkheid der paro
chie gewonnen. Men moest hem kennen,
en, als men hem kende, hield men van
dezen oprccht-cenvoudigen, volkomen-eer
lijken, zeldzaam-hartelijken man; dezen
priester, die letterlijk alles wilde geven
voor anderen, dio niets voor zichzelf
opeisehte als andere 't van hem vroegen.
Pastoor Bergansius die de zoon was
van den bekenden minister van Oorlog
is geboren in 1872, priester gewijd in
1895. 4 October j.L was de overledene
54 jaar geworden. Do overledene is kape
laan geweest te Oegstgeest, Leiden (H. Pe
trus), Amsterdam, pastoor te Ovczand en
Roelofarendsveen.
Uitvaart en begrafenis zijn waarschijn
lijk a.8. Dinsdag.
LUCHTVAART J
VLIEGTUIG IN HET KANAAL
GESTORT.
De 10 passagiers gered.
De bagage ging verloren.
Een vliegtuig, waarin zich 10 passagiers
bevinden, is in het Kanaal gestort.
Men heeft het vliegtuig opgemerkt en
assistentie gezonden.
Een nador telegram meldt, dat het vcr-
ongolukt vliegtuig toebehoorde aan de Im
perial Airways en door oen passecrcnde
machine is opgemerkt. Alle 10 passagiers
zijn gered en naar Folkestone overge
bracht. De bagage ging verloren.
Noodlanding op de Middellandsche Zee.
Alleen hot wrak der machine
ontdekt.
Uit Malta wordt geseind: Een water
vliegtuig der Engelsche marine, dat vier
personen aan boord had, seinde draadloos
dat het genoodzaakt was een noodlan
ding op zee te doen. Er werd onmiddellijk
een grondig onderzoek ingesteld, doch er
is niets gevonden dan de overblijfselen van
de machine. Van de inzittenden heeft men
nosr geen spoor kunnen ontdekken.
Uit Londen wordt geseind: Een Britsch
vliegtuig, op een oefentocht naar Malta, is
verongelukt. Drie officieren en een telegra
fist worden vermist. Men vreest, dat zij
om het leven zijn gekomen.
STADSNIEUWS
R. K. DIOC. VROUWENBOND.
Voordracht van Jan Zoetmulder.
In de kleine Stadszaal hield de R. K.
Dioc. Vrouwenhond haar eerste winter
vergadering lot opening van het winter
seizoen.
Zooala de presidente, Mevr. Fleerkamp,
in haar openingswoord zeide, zag zij tot
haar verheugenis, dat de zaal geheel be
zet was. Zij wijdde een woord Van wel
kom aan den aanwezigen en aan den heer
Jan Zoetemulder uit Schiedam, die dezen
eersten avond voordrachten zou houden.
Daarna las de Secretaresse Mevr. v. d.
Hart de notulen, welke onveranderd wer
den goedgekeurd benevens een ingekomen
brief van het Diocesaan bestuur nopens
statuten-verandering.
Vervolgens werden do aanwezigen met
het winterprogramma bekend gemaakt;
tevens werd medegedeeld dat er een moe
dercursus zal worden gegeven, waarvoor
zich minstens 20 dames moeten opgeven.
Do cursus begint Januari en de kosten
bedragen voor leden van den Vrouwen
bond 1.50, voor niet-ledon 2.50, zij is
slechts toegankelijk voor dames ouder dan
21 jaar.
Van cenigo ingezonden stukken werd
nog kennis gegeven eenige mededeelingen
nog gedaan, waaronder een brief van
Pastoor de Jong, uit Hoogland, die al
daar een kapel moet bouwen, waarvoor
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De oppositie te Moskou heeft den strijd
nog niet opgegeven.
President Calles van Mexico wil ho(
aantal Katholieke priesters beperken.
De orkaan boven Cuba. Vele dooden in
Havanna. Florida is er goed van af geko
men. (Buifenl Berichten, 2de blad).
Een vliegtuig in zee gestort; de 10 pas
sagiers gered. (Luchtvaart, 1ste blad).
BINNENLAND.
De Tweede Kamer heeft de door de re
geering voorgestelde verlaging der succes
siebelasting goedgekeurd. (Kamerverslag,
2de blad, %en -overzicht, 1ste blad).
De brandweercommandant van Breda
bij een ongeluk te Eindhoven om het leven
gekomen. (Gemengde Berichten, 2e blad).
Een 24-uren tijd bij de Ned. Spoorwa
gen. (3de blad).
R.-K. Landbouwschool voor meisjes tc
Bergen geopend. (3de blad).
OMGEVING.
De Zeereerw. Heer Pastoor Th. Ber
gansius te Roelofarendsveen Is plotseling
overleden. (1ste blad).
Onze Geïllustreerce Pa ina
Do photopagina geeft o.m. te zien: de
herdenking van den 400sten geboortedag
van Carolus Clusius te Leiden; de oenigste
molen te Amsterdam; de druivenpluk aan
den Rijn; voetbalkiekjes.
onder de pauze een collecte werd gehou
den, welke 14.78 opbracht.
radio-avond, waarop Mevr. öteenberghe-
Engeringh zal behandelen het onderwerp:
„Waarom organisatie voor R. K. Vrou
wen?"
18 November zal er oen propaganda-
avond worden gegeven, waarop men in-
troducee's zal kunnen medebrengen en
welke avond aan tooneel zal worden .ge
wijd.
Na de mededeeling, dat de geestelijk
adviseur Pater v. d. Donk plotseling was
verhinderd, was het woord aan den lieer
Zoetemulder, die met pianobegeleiding
van Mej. Roedorp een repertoire van lie
deren en zangen ten gehoore gaf.
Hiermede werd het winterprogramma
schitterend ingezet.
Jan Zoetemulder zong en declameerde,
vrooiijke en ernstige liedjes en versjoa.
waaronder verschillende van Ciinge lJoo-
renbosch, van Manna Mouthon do Wijs.
Zeer goed declameerde bij het geestige
„Zielige Zaligheid" dat als wij het goed
hebben van Charivarius afkomstig is.
Ook ernstige zangen en voordrachten
hoorden we van René de Clercq en van
Pater Schreurs.
Het was een echt gezellige avond, men
was en familie in een prettige stemming,
daar Jan Zoetemulder den juisten toon te
treffen wist. Na iedere zang of vuor-
dracht werd de beer Zoetemulder met
applaus beloond en zeer prettig wist :uj
zijn accompagnatrice daarin te betrekken,
die dan^ ook voor de pauze met een luid
applaus en oen geschenk van bloemen
werd beloond.
Over en weer werd door bestuur en den
heer Zoetemulder met een au revoir har
telijk dank gebracht.
Indien het winterprogramma van den
R. K. Vrouwenbond mag worden afge
meten naar dezen avond, dan gaan de le
den zeker een interessanto periode tege
moet en do kleine zaal der Stadsgehoor
zaal kan dan wel eens blijken te klein
te zijn.
Veefonds Leiden.
Hedenmorgen werd in de bovenzaal van
café-restaurant l'Union de jaarvergadering
gehouden van het Veefonds Leiden, on
der leiding van S. van der Stoel uit Was
senaar, die de vergadering op de gebrui
kelijke wijze opende. Het afgeloopen jaar
verliep als gewoonlijk. ïJr döden zich geen
bijzondere voorvallen voor. Gememoreerd
werd het overlijden van den heer Ramp.
Do notulen der vorige vergadering, door
den heer C. Bakker uit Oegstgeest gelezen,
worden onveranderd vastgesteld.
Het financieel verslag over het afge-
loopen jaar werd uitgebracht door den
penningmeester, den heer P. F. Verkley
uit Leiderdorp.
Do stand der kas van 1 October 1925
tot 1 Oct. 1926 was als volgt:
Ontvangsten: geassureerd 1774 runde
ren a 3.50 is 6209, 12 runderen a f4
is 48. 1 kalf a ƒ1, 49 stieren a ƒ2 is
98. Opbrengst vleesch en vet f 1560.58,
133 zegels f 13 30, rente ƒ274.46, nieuwe
leden 45, totaal ƒ8195.34. De uitgaven
bedroegen bclaaldo schade ƒ7591.70, di-
