do bemanning verdronken er drie, toen
de reddingboot omsloeg.
Auto-ongelukken.
Vier doodcn.
Tn den staal New-Ycrsey zijn twee dicbl
bezette auto's in vollen vaart tegen elkaar
opgebotst. Er werden vier personen ge
il oed en zes zwaar gewond.
Vijf dooden.
T)o ochtendbladen melden uit Rome,
te Evellino bij Napels, een auto met fas
cisten door een andere auto werd inge
haald, die zoo diebt langs de eerste pas
seerde, dat vijf fascisten, die op dc tree
plank stonden, werden doogedrukt.
Goed afgeloopon.
Schuerff, de Oostenrijkscho minister
van handel, is Zondag met zijn auto bij
het nemen van een bocht in Wicner-Neu-
stadf, in een sloot terecht gekomen. Dc
minister en zijn begeleider bleven onge
deerd. De auto werd totaal vernield.
Het congres der wonderkinderen.
Kriel-genieën in een bond
georganiseerd.
De tijd der wonderkinderen is voorbij.
Dat was iets voor onze grootvaders. Die
geraakten in vlam voor den vierjarigen
pianist, die door zijn vader op een krukje
werd getild, voor do piano geschoven en
die daarop dan Beethoven wegbamerde,
tot liet gehoor dronken was van genot. Het
kan dan ook wel erg mooi geweest zijn.
Maar tegenwoordig is de smaak anders.
'Althans bij ons in Europa.
In Amerika zijn do wonderkinderen nog
niet uit de mode. Tc New-York is zelfs
dezer dagen een „congres van wonderkin
deren" gehouden, dat door den „Bond
tot Bescherming van het Genie" zoo
iets bestaat in Amerika dus ook was
georganiseerd. Presidente van het con
gres was do 9-jarige Caroline Bird. Zij
ontpopte zich als „schitterende spreek
ster", zoo vertellen de Amerikaansche
kranten, en een duizendkoppig audito
rium van volwassenen luisterde dag aan
dag naar hetgeen haar jeugdige geest de
biteerde.
Maar Carolientje had concurrenten
Daar was bijv. Paul Gest, de 9-jarige neef
van een bekend impressario. Paul is dich
ter, tooneeldichter zelfs. Hij heeft de laat
ste tien maanden vier drama's geschreven,
drama's voor kinderen wel is waar, maar
misschien schrijft hij er aldra ook een
voor volwassenen. Hij is dus lid van den
Bond tot Bescherming van het Genie.
Dan was er nog Bobby Konovlas, naar
den naam le oordeelen wel geen zuiver
Angelsakser, maar des to vruchtbaarder
aan fraaie composities. Toch is Bobby
pas acht jaar oud. Een ander wonderkind
is Juna Patterson, dichteres. Verder is
Gerard Swanson op 9-jarigen leeftijd een
waar virtuoos met het penseel. Hij was
op hel congres met een heele schilderijen
galerij vertegenwoordigd.
Het jongste wonderkind is Elizabeth
Burton. Zij telt nauwelijks vijf jaren,
maar d&nsen dat zij kan!.... Zij is na
tuurlijk direct geëngageerd en verdient
een hevige som in dollars, wat de begrij
pelijke afgunst der slechts dichtende en
schilderende wonderkinderen gaande
maakt.
In ieder geval heeft het congres bewe
zen, dat Amerika ongewoon rijk is aan
wonderkinderen. De genieën schieten er
als paddestoelen uit den grond op; men
mag de toekomst van Amerika dus wel
met vertrouwen tegemoet zien.
Zou massa-ophanging wat uitwerken?
Scherpe maatregelen tegen het
banditismcindo V. S.
Ingevolgo den Donderdag te Elizabeth
(New Yersey) gepleegden roofoverval van
gowapende -bandieten op een postauto
heeft de regeering besloten, de postauto's
van bewapende wachters cn mitrailleurs to
voorzien ter beveiliging tegen zulke over
vallen.
Do minister van Posterijen heeft ver
klaard dat zoo noodig het heele leger en
de gehecle vloot daarbij te werk zouden
Worden gesteld, want de Amerikaansche
post moet veilig zijn; misschien zouden
massa-ophangingen van de bandieten een
goed effect sorteeren. De minister voegde
eraan toe, dat men wel veel praat over
minachting voor de wet door het banditis
me in het buitenland, maar dat er geen
land is waar die toestand erger heerscht
dan in do V. S.
160.000 dollar in baar gestolen.
Met machinegeweer en 2 auto's
Alleen bandieten, die door narcotische
middelen in een bijzonderen geestestoe
stand verkeeren, kunnen een misdaad vol
brengen, zooals die Donderdagmorgen te
Elisabeth (New Jersey) is gepleegd. Dit
verklaart de politie ronduit. Er behoort
meer dan gewone misdadigersdurf toe om
op klaarlichten dag midden m de drukke
straten van dit stadje met haar vredigen
naam. een aanslag te plegen op een post-
outo, beladen met, natuurlijk, aangetee-
kende brieven. Wij hebben bet gisteren
Teeds kort bericht.
De bandieten hebben ongetwijfeld lot
devies: wat ge doet, doe dat goed. Do aan
slag dio is gepleegd, was maar niet zoo'n
doodgewone aanslag met een paar maskers
en eenigo revolvers, neen er kwam, even
als eenigo dagen geleden te Chicago, een
machinegeweer aan te pas eu bovendien
twee auto's.
Eén ding zou men kunnen betreuren,
namelijk, dat er geen filmoperateur in de
straat aanwezig was, toon do aanslag
plaats had. Twee auto's kwamen plotse
ling aansnorren en gingen leder aan een
kant van den postauto rijden De cene
auto reed den politie-agent dio op zijn
motorrijwiel den postauto begeleidde, om
ver. De chauffeur viel ernstig gewond op
straat, terwijl de metgezel, hoewel ook
zwaar gewond, nog kans zag den wagen
tot staan te brengen. Alles geschiedde in
«en of tweo minuten.
Het overladen vun dc postzakken was
voor deze rasdieven het werk van een
oogenblik, onmiddellijk werd daarop vol
gas gegeven en de twee auto's snorden
weg. Doch de onverlaten vertrokken niet,
dan nadat zij den van zijn fiets gevallen
ggent deerlijk hadden mishandeld, door
nog op hem te schieten en over hem heen
te lijden.
De man was terstond dood. De buit, dien
do schelmen hebben meegenomen is groot
Men spreekt van minstens 160.000 dollar
(400.000 gulden) alles in baar geld, dat be
stemd was voor een plaatselijke bank, cn
afkomstig van de Federal Reserve Bank te
New-York.
Op zoek naar den rosen diamant.
Scotland Yard aan bet werk
Waar is de rose diamant?
De Fransche politie zoekt in alle rich
tingen, en houdt natuurlijk ook rekening
met de mogelijkheid, dat dc diamant naar
Engeland is overgebracht. Daarom heeft
Scotland Yard zijn mannetjes aan het
werk gezet, en dezen hebben te landen in
het East-end, het West-end, Soho en voor
al ook in Hatton Garden, bet centrum van
den Londenschen diamant-handel, een uit
gebreid onderzoek ingesteld bij allerlei
menschen, die men ervan verdenkt, niet al
te nieuwsgierig te zijn naar dc afkomst der
steenen, die men hun te koop aanbiedt.
Do Parijsche" politie is er namelijk van
overtuigd, dat de' diamant gebracht is
naar een plaats, waar hij gemakkelijk te
verhandelen is. Natuurlijk komen ook Am
sterdam en Antwerpen in aanmerking.
Men acht het niet waarschijnlijk, dat de
dieven den steen zullen trachten te verkoo-
pen zooals hij is, en evenmin in gekloof-
den toestand. Zij zullen veeleer wachten,
tot er een belooning is uitgeloofd, die hun
de moeite van het teruggeven waard lijk'.
De rose diamant is namelijk zoo bekend,
dat niemand in de diamantwereld er aan
zou denken, er een bod op te doen. De
eigenlijke waarde, zoo verklaarde een ex
pert tot een vertegenwoordiger van d<
„Daily Chronicle", is niet meer dan tien
duizend pd. st., doch dc handelswaarde
wordt geschat op het twintig- tot veertig
voud hiervan. Een belooning van vijf pro
cent dier waarde zou dus al een aardig
sommetje uitmaken, en de dieven zouden
daarin misschien aanleiding kunnen vin
den, den steen „terecht" te laten komen.
Ook is de politie er vrijwel zeker van,
dat de roof door een groote bende ten uit
voer is gebracht, en dat er ongetwijfeld
vrouwen hij betrokken zijn. Deze vrouwen
hebben dikwijls tot taak, de juweelen in
veiligheid te brengen, wanneer er een slag
geslagen is. Het is daarom heel goed mo
gelijk, dat een vrouw met den beroemden
steen de Engelsche douane te Dover Dins
dagmiddag is gepasseerd, want toen was
de politie nog niet gewaarschuwd.
Foto's van vingerafdrukken, die gevon
den zijn op de glazen vitrine, waarin ziel
do schatten bevonden, zijn naar Scotland
Yard opgezonden, alsmede het signalement
van een Franschen ontslagen tuchthuis
boef, die in relatie stond met een der le
den van het museumpersoneel.
Een zestienjarige roofmoordenaar.
Een 16-jarige jongeman wilde te Tour9
zijn ouders ontmoeten, doch hij trof zijn
grootmoeder thuis. Toon de vrouw wei
gerde bem geld te geven, wierp hij zich op
haar, en verpletterde haar schedel, met
een groote sleutel, na haar eerst legen don
grond geslagen te hebben. De moordenaar
kon nog denzelfden dag worden gearres
teerd.
De boschbranden in Australië.
Volgens een bericht uit Svdney is men
do boschbranden, die in het Noord-Oosten
van Znid-Wnles woeden, thans meester.
Do boschbranden in Queensland zijn na
genoeg geheel door den regen gebluscbt.
Verduistering.
Te Keulen kwamen herhaaldelijk klach
ten voor, dat aangeteekende brieven ver
dwenen waren. De totale waarde der ver
miste stukken belieo reeds 240.000 mark.
Thans is een hoogere postambtenaar in
hechtenis genomen, die, naar bewezen is,
een aangeteekenden brief met een bedrag
van Mk. 16.000 verduisterd heeft.*
Goederendiefstal od een station te Weenen
Sinds 1919 kwamen op het goederenbu
reau van het %uider6tation te Weenen her
haaldelijk diefstallen voor. Eerst thans is
het gelukt de daders, een achttal magazijn
knechten te betrappen.
Wanneer een wagon in h©Ö ipagazijn aan
kwam, werd hij door een der knechten,
Philip genaamd, geopend. Vond deze een
kist of koffer die slecht gesloten was, dan
nam hij er uit wat hem van waarde leek
en ziin medeplichtigen zorgden er voor dat
het onbemerkt uit het station kwam. Wa
ren de kisten goed gesloten, dan werd
kunstmatig averij veroorzaakt. Een non
chalante oplading .op den transportwagen
zorgde er wel voor, dat do uitgekozen kist
van den wagen moest vallen. Een kleine
beschadiging werd gemakkelijk vergroot
en met het merk „beschadigd aangekomen"
werden de colli na gedeeltelijk van den iw-
houd to zijn ontdaan, verder geëxploiteerd.
Koffie, thee, rozijnen, gebreide goederen
behoorden tot de artikelen waarop de die
ven 't het meest hadden gemunt.
Do waarde van den buit, dien zo in ccn
zevental jaren hadden bemachtigd, wordt
op vele honderden* millioenen kronen ge
schat. Alle acht zijn op staanden voet ont
slagen en aan de politic uitgeleverd.
Kerkdiefstal.
Dioven hebben in den nacht van Woens
dag op Donderdag weten binnen te drin
gen in de basiliek van Notre Dame de
Bonne-Gardé te Longpont. bij Montlhéry,
een pelgrimskerk, dateerend uit de tiende
eeuw. Zij hebben twee kelken, een mon
strans, een cjborie, een pateen, een reli
kwie-kruis en ampullen gestolen.
Arrestatie.
Een B. T. A.-telegram uit Parijs meldt:
Do politie heeft drie individuen, waaron
der een Nederlander, Zanely genaamd, ge
arresteerd, die verdacht worden van dief
stal van vier kisten, inhoudende 12 mil-
lioen aan Chineesche schatkistbiljetten.
Cynisch.
Een automobilist, die in dc buurt van
Zürich reed, had het dngeluk, een kind
met zijn auto te overrijden en te dooden.
De man betaalde aan den vader van het
kind als schadeloosstelling de som van
1800 gulden.
De „ongelukkige" vader kocht nu voor
dit bedrag onmiddellijk een twee persoons-
autotje, welke daad door Zwitsersche bla
den in scherpe bewoordingen wordt gehe
keld.
Het einde van een inulti-millionair.
Te New-York is van de „Majestic" be
richt ontvangen dat de multi-millionair D.
P. Davis op weg naar Engeland is ver
dronken. Deze millionair, die in Amerika
zeer bekend was, had zich in Miami van
krantenjongen opgewerkt tot groot-grond
bezitter. Hij had zijn fortuin gemaakt door
het koopen van een eiland in de Tampa-
baai, waarvan hij een reeks kunstmatige
eilanden liet maken die hij de „Davis-
eilanden" noemde waarmede hij in kor
ten tijd millioenen winst maakte. Met deze
winst richtte hij nieuwe ondernemingen
op en met speculeeren vergrootte hij zijn
kapitaal aanzienlijk. Het vorig jaar werd
hij op veertig mil li oen getaxeerd. Met het
inzinken van den land,,boom" te Florida
schijnt Davis' kapitaal echter snel te zijn
geslonken en de jongste orkaan schijnt de
rest te hebben gedaan.
Het loon der misdaad.
Men schrijft uit Londen aan het „Vad.":
Het verschijnsel van misdadigheid in de
samenleving is van verschillende kanten
bekeken en bestudeerd, maar niet vaak
van het nuchtere, financieele standpunt,
aangegeven met de vraag: Wat brengt ze
den misdadiger op? Volgens de politie
autoriteiten hier is het loon van misdaad
armoede Beroovingen op straat met ge
weldpleging van de soort „je geld of
leven", die den laatsten tijd in Engeland
zijn toegenomen, worden als „broodwin
ning" waardeloos geacht. Men heeft
waargenomen dat zoo goed als alles mis
dadigers, groote en kleine, meestal arm en
platzak zijn. Het is de eenige reden waar
om zij hun misdadig bedrijf voortzetten
Het komt zoo vaak voor dat zij er geen
geld aan verdienen, dat zij hun pogingen
- moeten blijven herhalen.
Er schijnt minder toekomst te zijn in het
inbrekersvak en aanverwante vakken dan
in eerlijke werkzaamheden. Dit is niet in
overeestemming met populaire denkbeel
den, die wel eens willen weten dat de niet
gesnapte dief gemakkelijk aan geld, zelfs
aan rijkdom komt. De ervaring is hier
echter dat bijna elke misdadiger, die voor
den rechter verschijnt, niet mij machte is
aan te toonen dat hij langen tijd regel-
matigen en eerlijken arbeid heeft verricht
en bijna alle misdadigers, die zijn ge
arresteerd, bleken geen cent te bezitten.
Men leest hier bijna léderen dag van
aanslagen op juwelicrswinkels, vaak op
klaarlichten dag, door inslaan van ruiten.
De buit is gewoonlijk een blad ringen of
andere gouden en zilveren voorwerpen,
waarde 1000 of meer ponden. Onlan;.
werd een drietal van d:e roovers gear
resteerd. Bij onderzoek bleek dat zij het
gestolene terw aarde van 1000 pond aan
een heler voor 30 pond hadden verkocht,
Het loon voor hun vermetelen slag was
dus 10 pond.en de gevangenis voor
elk. De jongste crimineelc geschiedenis
van Londen gewaagt van het géval van een
jongen man, die hard om 30 pond verle
gen was. Hij dacht het bedrag door mis
daad machtig te kunnen worden. Hij be
roofde in zes dagen negen menschen van
hun zakgeld en goud en zilver, in den vorm
va horloges en potloodjes. De negen aan
slagen brachten hem 20 pond op en boven
dien 20 jaar gevangenisstraf.
Er zijn echter ook wel lucratieve mis
daden en ook misdadigers, die rijks wor
den door misdaden, die zij zelf niet bedrij
ven. Het aantal beroepsafdreigers neemt
in Londen toe en zij slagen er in hun
slachtoffers groote sommen te ontfutse
len: zij komen zelden in aanraking met dc
politie, omdat de slachtoffers hen veelal
niet durven achtervoegen. Waar dat gebrek
aan durf in het spel is zoo als ook wan
neer iemand door onnoozelheid of onder
omstandigheden, die zijn goeden naam
kunnen aantasten, wordt opgelicht
slaat de misdadiger gewoonlijk een (van
misdadigersstandpunt) goeden slag. De
andere bevoorrechten in de dievenwereld
zijn natuurlijk de helers, die hun oogst
binnenhalen uit de risico's en de gevaren,
die de beroepsinbreker doorsta^!. De „ta
rieven" in de Londenschc onderwereld
zijn: 150 pond voor 1000 pond juweelen
die 'de inbreker steelt. De heler zelft haalt
uit het overschot een 500 pond.
LAND- EN TUINBOUW
EEN PRAATJE OVER DAHLIA'S.
Wij zjjn als goed vaderlander on
langs, evenals vele anderen, een kijkje we
zen nemen in Den Haag op de tentoon
stelling van Dahlia's en omdat we er toch
altijd wel evenveel van weten als dc
doorsneebezoeker, wilden we er eens over
praten en ook over de Dahliatentoonstel
lingen in het algemeen. Wc zouden dan
willen beginnen met te vragen, of er geen
gevaar beslaat, dat men op dit gebied aa;
overdrijving mank gaal wijl men tegen
woordig al veel tijd en geduld moet heb
ben om allo Daliliashows bij te kunnen
houden. Van armoede moet ook iedere
vakcourant, die op den naam van vakblad
aanspraak maken wil weken acht
ellenlange lijsten van nieuwe soorten op
nemen, welke namen men nooit hoort of
ziet, clan alleen 'n paar van de allerbest'
en zoo moet ook ieder vakman en ook wel
de „fashionable" burger iets ervan web
Wc meen en, dat het geheel een wehj
opgeschroefd is. want och, het valt niet 1
mee een werkelijk goede verbetering te
kweeken en al beeft men er een gekweekt
dan valt het nog niet mee haar in den
handel te brengen met kans op succes.
En dan, gezien de prijzen van do afge
sneden Dahlia's in den zomer en het na
jaar moet men toch wel tot de conclusie
komen, dat het bij de goegemeente ook
wel door begint te dringen, dat er geen
slechtere snijbloemen zijn dan de Dahlia's
(let wel, we bedoelen alleen de snijbloe
men en niet de tuinplanten).
Toon wij de tentoonstelling in den
Haag bezochten waren de tentoongestelde
bloemen 24 uren oud en de meeste waren
al in zulk een toestand van verwording,
dal ze niet toonbaar waren en dan be
doelen we nog niet eens de bloemen die
uit België kwamen en dus een reis achter
den rug hadden. Nu was het weer nog
niet zoo slecht geweest als het geval had
kunnen zijn, denk slechts aan de paar
wanne dagen van de eerste helft van
deze maand. Wat moeten we nu denken
van een bloem, die nog geen dag in de
kamer goed kan blijven (onder de gun
stigste omstandigheden) en waarvoor toch
zooveel werk gemaakt wordt voor de snij
bloemencultuur?
Van de ouderwelscko en ook meer en
meer in de mode komende kleine pompon
dahlia's kunnen we dan altijd nog meer
goeds vertellen, omdat dio veel houdbaar
der zijn," maar de groote soorten, die voor
al door den liefhebber zoo hoogelijk ge
prezen worden en die men in het buiten
land meer ziet dan bij ons, leenen zich
heelemaal niet om afgesneden te worden
en ook in den tuin heeft men er niet al
tijd evenveel succes mede, wijl ze hij zon
nig weer niet op kleur komen en bij re
genachtig weer verregenen.
Het is niet onze bedoeling veel soorten
te noemen, maar onze Leidsche kweekers
nemen zulk een prominente plaats in on
der de Dahliakweekers, dat we moeten
zeggen, dat ze toch wel trachten 'den goe
den weg op to gaan, door zoo weinig mo
gelijk werk te maken van de groote soor
ten en dat meer over te laten aan onze
Belgische en andere buren.
We hebben een poosje stilgestaan bij
een nieuwe Leidsche import, n.L de Ra-
pallo, die zeer de aandacht trok door zijn
opvallende kleur en door zijn stevigon
vorm Zulke soorten komen we nog veel
te kort en ook zal het niemand tegenval
len, als hij zoo'n soort aanplant, want ook
de niet-kweeker kan ze in dezelfde kwa
liteit hebben, wat niet het geval is met
speciaal voor de tentoonstelling gekweekte
bloemen
Ook de z.g. Mignondahlia's, die zich
speciaal voor den tuin leenen worden
meer en meer in den handel gebracht,
\frat niet anders dan toe lo juichen is.
daar de Geraniums (Pelargoniums) altijd
veel te duur zijn en nog niet altijd het
gewenschte resultaat geven. De Mignons
echter zijn zeer rijke bloeiers en behoeven
slechts op tijd van de uitgebloeide bloe
men ontdaan te worden en bloeien dan
totdat het begint te vriezen enzijn
zeer goedkoop, ook, wijl men zelf do uit
gebloeide knollen kan bewaren op een
droge plaats, die bijna iedereen ter be
schikking heeft.
Bij het aanschaffen van knollen of
stek moet men ter vergelijking niet verge
ten, dat dc Dahlia's op verschillende
grondsoorten ook zeer verschillend van
kleur en habitus zijn, zoodat men op een
tentoonstelling zooveel mogelijk moet be
stellen of koopen bij een kweekcr, die op
dezelfde grondsoort zijn kweekerij heeft
als waarop men den tuin beeft anders
valt het later licht tegen. Ze loopen soms
zooveel uiteen, dat men zou denken met
verschillende soorten te doen te hebben.
Verder vergete men niet, dat er op een
tentoonstelling hoegenaamd geen z.g. on-
geplozen Dahlia's zijn, dat zijn bloemen
die opeen gehouden zijn, waarvan men
dus alle zijbloemen zorgvuldig weggehou
den heeft, en die dus altijd veel meer lij
ken dan wanneer men ze gewoon in den
tuin heeft. Bij den particulier komt er
van pluizen meestal niet veel en wij voor
ons zouden het voor tuindahlia's ook niet
aanbevelen, wijl het toch min of meer
onnatuurlijk en stijf is.
Wil men op dit gebied het onderste uit
do kan hebben, dan krijgt men ook licht
het deksel op de neus, zoodat het aanbe
veling verdient, zich tevreden te stellen
met laagblijvende, niet te gTOole soorten,
zoo b.v. do reeds genoemde pompon
dahlia's, de Mignons (niet hooger dan een
centimeter of 30) en verder border
dahlia's, die een meter hoog mogen zijn.
die ook rijk bloeien moeten en die niet
zoo spoedig verregenen en die men ook
nog wel in de kamer zetten kan als men
het wil. Voor de kamer hebben we echter
nog wel wat beters ook in dien tijd van
het jaar, denk slechts aan de kleinbloe-
migo Chrysanthen, die weken lang in de
kamer goed kunnen blijven en ook zee
goed door den liefhebber te kweeken zijn
en ook niet duur.
v. H
Vragen op hel gebied van land- en
tuinbouw aan do Redactie van „De I.eid
sche Courant."
Vraag: lk hel) een .partijtje groene
kool-planten, waar geen harten in zitten,
maai' die overigens genoeg blad hebben.
Wat le doen om er neg kool in te krijgen?
Wat te doen om rupsen te verdelgen?
Antwoord: We vreezqn, dat u het
dit jaar zonder groene kool zult moeten
stellen, maar voor het volgend jaar
voor andere jaren willen wo u aanbevelen
de planton goed na le kijken voor u ze
uilplant en alle planten met verdacht
uitziende harten niet uit te planten, maa
te verbranden of op andere wijze
delijk te maken. Het kan namelijk' zijn
oorzaak vinden in do beschadigin;
een galmug of liever do larven er van
die in do harlblaadjes huizen, waar do
geen kool gevormd kan worden. Soms k
het ook wel aan dc soort liggen en ook
kan bel wel zijn, dat u ze te laat. geplant
liebt, wat we echter niet aannemen w,l.
Ien. Ten slotte is kool een artikel, ht
niet te lang achtereen op hetzelfde stuk
land moet geteeld worden, dus vrucht-
isseling.
Wat de twecdo vraag betreft kunnen we
wel vertellen, dat het beste middel nog
steeds is wegvangen en dooden (dat zeg
gen wo altijd als wo geen raad meer we
ten). Overigens kan men in liet groot ge
bruik maken van gebluschte kalk of >.u-
perphosphaat, waarmede men de planten
bestuiven moet en ook kan men gobfuik
maken van gewoon zout, waarmede men,
sproeit. We noemen het slechts volledig
heidshalve, u kunt zo het beste wegvan
gen.
ALLERLE9
Hoe men vroeger over een kopje
thee dacht?
De uitvinding van den theedrank
knoopt zich vast aan de legende van den
Chueeschen heilige Darna, die vijfhon
derd jaar vóór onze jaartelling moet heb
ben geleefd. Hij kwam uit het westen naar
China om zich toe te leggen op de bespie
gelde wijsbegeerte. Een toonbeeld van
matigheid en ingetogenheid, had hij do
gelofte afgelegd om niet meer te slapen,
maar zich dag en nacht aan zijn bespie
gelingen te wijden. Op zekeren keer,
waken en vasten afgemat, overviel hem
de slaap. Met schrik werd hij wakker on
sneed zich de wenkhrouwen af, die hij
verontwaardigd van ach wierp. Toen hij
den volgenden dag naar de plek terug,
keerde, waren daar twee prachtige thee-
hoornen ontsproten. De heilige plukte de
bladeren af, at ze op en gevoelde zich ver
kwikt en aangemoedigd om zich opnieuw
aan zijn bespiegelingen te wijden.
Chineezen en Japanners hebben sedert
onheugelijke jaren thee gedronken. De tijd
wanneer de drank in Europa bekend werd
is net met juistheid te bepalen.
Op de Europeesche markt werd de thee
het eerst ingevoerd door do Hollanders,
Vooral toen het fraaie Chineesche en Ja*
pansche porselein in zwang kwam, begon
nen onze vooroudera nu en dan een kopj»
thee te drinken. Eerst daarna deden 't d»
Franschen en Engelsehen, die groote hoe
veelheden gedroogde salie in China tegen
the% inruilden.
In het begin der J7do eeuw kenden
onze geneeskundigen do thee nog slechts
alleen uit de boeken, maar tegen het eind»
der 17de eeuw werd de tbee algemeen ge
bruikt als middel tegen kramp en allerlei
kwalen,
De grootste voorstander van de the»1
wkas ongetwijfeld Gornelis Bonteköj sJuur
(16471685) hoogleeraar in do genees
kunde te Frankfort a Id Oder. Wat den»
man al niet van de thee verwachtte)
grenst aan het ongelooflijke. Men kan et
niet genoeg van drinken, veertig, vijftij
tot tweehonderd koppen daags,
zelf op een vóór- en namidda;
had.
Eerst omstreeks 1680 werd de thee hie
do drank der aanzienlijken, daarna J:
ctig, vijflij de
zooals lij 1
lag gedaa by
n Erena
dunne
Eer
In c
laten
itgebr
ooisti
Mei
op
fiolen
cr on
W dc
820 bi
heei
he|
Rapp
bij
ivena
lege
A feng
der burgers. Bij de eersto verdrong zij d mQ
Spaansche en alsemwijnen, bij de laat-
sten de mede en het bier. Aanvankell m
betaalde men veertig tot tweehonderi ,e,(.
gulden voor een pond China-thee.
Te twee of drie uur na den noen nas
men plaats rondom de fraai gelakte, som !11>(0G
met zilver en parelmoer ingelegde the.1 M?s,e
tafel, waar op het fijne Chineesche ser- jj0 j16)
vies pronkte. Vinkcsaffraan en theepotla overe(
suikerdoozen, confituurbakjes met goudfl ^Gu
vorkjes behoorden er bij, want men g» ,-jr ge;
bruiklo de thee met suiker en sa ff raas 3 ar(
doch zonder melk. arbij
Tot in de 17de eeuw heeft n.L hel zos 1{r ,jer
derlinge geloof uit de Middeleeuwen stad a(j
gehouden, dat melk schadelijk was voor [)0 ]iei
tandvleosch en tanden. Aangeraden werf Aan
na het gebruik daarvan, met honingwalsB. pj
te gorgelen en daarna den mond flink in- raren,
zuren wijn na tc spoelen. de g
Waarom zou men er de thee mede ta «le sl
derven? Toch waagde in 1680 de mart* de lij<
zin de la Sablière het melk hij de thee J 17, toe
voegen, hetgeen eerst door den „bon ton', oleefii
later natuurlijk ook door de burgers li oen it
nagevolgd. zij
Hoeveel lof er aan de thee werd ld ue Lu
gezwaaid, ze had ook felle tegenstand® jWe
Toch bleef do nieuwe drank ook in F.ot wrwij's
lijk zijn plaats behouden, maar voorw H l bp
melijk bij de aanzienlijken. Hij werd ró Bbe ei
als in Holland en Engeland, een SU *®een
van levensbehoefte. f':e
In Duitschland ging het veel liefKJj a
toe. Nauwelijks was de thee daar bekent Wa|
of er ontstond een ware oorlog tussctx
de geleerden. Dc een verdedigde b1 C1f,c'1
deugden, do ander achtte ze schadelijk' Jjtn
zelfs doodelijk. Sommigen wenschten tf ft •-
dat Paus en Keizer het gebruik van J
zouden verbieden. Niettemin werd
drank ook in Duitschland inheemscb.
In Engeland had men met minder t ;(f
genworking te kampen. Naar men
werd ze door Lord Arlington in EURS
voor het eerst uit Holalnd in Enge»1
ingevoerd. -'terinj
Do koning-stadhouder Willem III f der y
bruikle de thee, op raad van zijn lij®
„wijl die voor beroerdheid bewaren. Staats
scheurbuik verdrijven en het graveel1 Ierland
zetten." J PjMd
Ook in bet Noorden van Europa i® Wind
de thee zoowel vóór- als tegenstand' .and
Vooral Simon Pauli hoeft zich Incrfl derUnd
erg druk gemaakt en meende o.a. u,r)and
menschen boven de veertig jaar gee®" felaad i
mochten drinken, omdat die drank W y
lichaam uitdroogde en spoedig v y
maakte. f
Wanneer en hoe do thee in R,|SJ H.
gekomen is, staat nergens vermeld. H If
een aanteckening, dat in 1639 de F'
sche gezant aan het hof van den Gto®
Mogol weigerde een geschenk
voor den Czaar te aanvaa
iiens Br
arden, ,*f J
(de thee) de behoeften van Zijne
nutteloos zou vermeerderen."
°X 19
1.19
1910
'a obl
«Al. d
