Zaterdags naar Waals
Geen natte voeten meerf
„De Vooruitgang", Haarl.straat 192, Leiden 1
;OOPT BIJ WAALS
vesligd op de niet zeer frissche toestanden
die in het inter-staatsch verkeer op de
Oostzee hecrschen. De „Voss. Zeitung"
wijst nu eens op do mogelijkheden, die
zich op deze zee konden ontwikkelen,
sinds hel aantal oeverstaten van 4 tot 10
is gestegen. Daar die tien staen nog gee-
nerlei stappen hebben gedaan om 't smok-
keleuvel gezamenlijk te bestrijden, maar
zij elk voornamelijk op eigen voordeel be
dacht zijn, is daar, onder de oogen van
tien regeeringen, een smokkelbedrijf op ge
weldige schaal opgebloeid. Gewoonlijk
worden de smokkelschepen, zeilschepen
die van een oliemotor zijn voorzien, uit de
„vrije havens (Danzig, Memel) uitgezon
den. Volgens internationaal recht gaat de
expeditie den havenautoriteiten van het
land van vertrek niet aan. Oók heeft geen
zeemacht ter wereld het recht, de smokke
laars aan te pakken, zoolang zij in open
zee zijn. De gevaren en moeilijkheden be
ginnen voor den smokkelarij pas zoodra
hij de territoriale wateren van het land
van bestemming nadert.
De smokkelschepen zijn als het ware de
symbolen van geduld en afwachting. Niet
dagen-, maar weken- ja soms maanden
lang moeten zij in open zee blijven krui
sen, eer een bijzonder stormachtige nacht
hun do kans biedt, ongemerkt de kust te
naderen. Die lange reisduur en de onmo
gelijkheid om na een mislukte vaart de
„waar" op andere wijze te gelde te maken,
zijn de voornaamste risicoposten bij al der
gelijke ondernemingen.
Het schijnt, dat dit risico een deel der
smokkelaars den nekslag heeft toege
bracht: ook in dit bedrijf, als in elk an-
dr, heeft slechts hij uitzicht op succes, die
de dure voorbereiding van den grooten
slag kan „uitzingen". En juist kapitaal
was het, dat den spiritus-smokkelaars
op de Oostzee gemeenlijk ontbrak. Des te
erger is de ontdekking, zooeven gedaan,
dat een bankinstelling er niet voor is te
ruggedeinsd om dit onedel bedrijf te fi
nancieren. Men heeft de eigenaars dier
bank, de gebroeders Lindemann te Ham
burg, gearresteerd, en hoopt nu daarmee
een blijkbaar toekomst-rijke hulpbron voor
den Oostzee-smokkel te hebben dichtge-
stopt. Het ware echter overdreven opti
misme, aan te nemen, dat daarmee aan de
geheele smokkelarij de ruggegraat is ge
broken.
Prairiebranden in Australië.
Er heerscht ongerustheid over bran
den in de jungle in het Noordwesten van
Nieuw-Zuid Wales en Queensland, die
alarmeerende afmetingen aannemen.
De schade is enorm, maar geen enkel
menschenleven is te betreuren.
Een 105-jarige.
Te Marseille is gisteren een. juffrouw
Tester, 105 jaar geworden. De vrouw, die
verblijf houdt in het gesticht de. la Sa-
lette, geniet nog een uitstekende gezond
heid. Een beetje hardhoorigheid ib het
eenige gebrek van haar gezegenden ouder
dom.
UIT DE LANDBOUWWERELD
Onze Kippenhouderij.
't Gaat met onzen eierenafzet niet zoo
goed meer als te voren, en dientengevolge
is het kippenhouden ook niet zoo winst
gevend meer. Vooral voor den kleinen
boer is dit een teleurstelling, en het
maakt hem bezorgd, dat het met de kip
penhouderij mis zal loopen. 't Is daarom
goed eens een geruststellend, doch tevens
waarschuwend woord te doen hooren,
Dat woord komt van een der eerste des
kundigen op hoendcrteeltgebied, den heer
Jos. Boshouwers te Lent. De kippenhou
derij is in normale omstandigheden
slechts een onderdeel van het landbouw-
of veeteeltbedrijf. De schrijver merkt te
recht op: hoe samengestelder het bedrijf
is, des te minder risico het geheel ople
vert, omdat het eene het andere in even
wicht houdt Nu is -het waar, dat de
eieren goedkoop er zijn geweest dan voor
gaande jaren. Daar staat echter tegen
over, dat ook de voederartikelen in prijs
zijn gedaald. Een goed ingerichte(l) kip
penhouderij is ook thans zeer zeker een
winstgevend bedrijf gebleven. De groote
klagers van heden hebben nooit het rech
ie voordeel van hun kippen gehaid. Zij
Weten niet er uit to halen, wat er in zit.
Noodig is in de'eerste plaats, dat er veel
meer aandacht aan de afstamming wordt
jesch'onken. Als een kip daardoor ook
Jiaar 10 eieTen per jaar méér kan leggen,
Seteekent dat op 100 hoenders 1000
neren zonder dat er meer voor gevoerd
Whoeft te worden, want een slechte kip
iet evenveel als een goede. Ten tweede:
Jen gemiddelden prijs der eieren over een
rol jaar moet men verhoogen. Dat heeft
men in de macht, en dat kan ook al weer
jonder kosten, namelijk: door op tijd te
broeden. De dieren moeten legrijp zijn
Tóór of rond Allerheiligen (1 Nov.) De
ïieren zijn dan duur, tellen dubbel, 't Is
•3e kanker in de kippenhouderij, dat men
♦naar tot diep in den zomer blijft door-
broeden. Ten derde: om véél wintereieren
;e kunnen rapen van op tijd gebroede en
-'an goede afstamming zijnde kippen, is
«en goede, niet luxueuze, dus eenvoudige,
maar doelmatige huisvesting onmisbaar.
Een goed hok, op tijd geregeld schoonge
maakt, is véél meer van invloed dan de
voeding. En dat schoonmaken kost niets.
Tele hoenderverblijven zijn nog vieze
terkers, donkere mestholen, krioelend van
>ngedicrto. Daar kan geen kip gezond
dijven, nog minder een voldoend aantal
«eren leggen. Wanneer men de zaak
^oed aanpakt, zal een behoorlijke winst
aiet uitblijven.
Weet gij: dat voor geiten zeer vergiftig
zijn do volgende planten: Monnikskap,
vooral de gele, do Walerscheerling, de
gevlekte Scheerling, de witte Nachtschade
en de Dolle Kers? dat voor het dier ver
giftigde heesters zijn: Taxuc-bacala, Rho
dodendron of Alpenroos, do Azalea en het
P^merhoompje? dat de geit is oen bcrg-
dier, van nature aan droogte gewend,
waarom het geen nat voer mag hebben;
dat het om die reden ook niet te veel
groenvoer op eens mag hebben, en men
goed dcet de klaver mot hooi te vermen
gen? dat min of meer verwelkt groenvoer
licht trommelzucht of opgeblazenheid kan
veroorzaken?
Weet gij: dat alle levende organismen
ademen; ook het zaad? dat zaad, geborgen
in een luchtdicht gesloten glazen flesch,
door verstikking, dat is: gebrek aan
lucht, aan zuurstof, afsterft? dat een
bijenkoningin 3000 eitjes in een etmaal
kan leggen? dat klimop 450 jaar kan le
ven, de kastanje 600, do eik 1000 tot 1500
en de iep zelfs 2500 jaar?
Wenken en mededeelingen.
Om paarden tegen de lastige vliegen te
beschermen, wrijve men do plekken, waar
het dier met den staart niet bij kan ko
men, in met versche walnoteübladeren,
tot deze geheel stuk gewreven zijn. De
groenachtige vlekken, welke daardoor bij
lichtgekleurde paarden op de huid ont
staan, verdwijnen spoedig. Ook de bol
sters der noten kunnen dienen: n.l. een
aftreksel er van, een handvol op 1 L. ko
kend water. „Horseman" waarschuwt
in „De Paardenwereld" om niet overhaast
het paardenhedrijf af te schaffen. In Pa
rijs wordt het gemeentelijk automobielbe
drijf gedeeltelijk weer door paarden ver
vangen. De vuilafvoer kostte vroeger te
Parijs slechts een derde van nu. Ook in
de Westfaalsche 'steden zijn de proefritten
bij de gemeentebedrijven in het voordeel
delrekking. Een dito vereeniging is in
Vereenigde Stalen, het automobielland hij
uitnemendheid, beijvert zich een Vereeni
ging voor de wederinvoering van paar
de trekking. Een dito vereeniging is in
Frankrijk opgericht. De kippenhoude
rij kan nog wel loonend blijven, meent de
heer Holsteijn in „Kleinveeteelt." 't Is
waar, dat we dezen zomer geen prijsstij
ging hij do eieren hebben gezien als an
ders, maar door de staking in de mijn-
districten werden, minder eieren ge
bruikt. In Engeland kan de behoefte aan
eieren nog lang niet door .eigen kippen-
stapel gedekt worden. Met minder hooge
prijzen dan voorheen kan men ook vol
staan. De prijzen der voederartikelen zijn
lager geworden; de kippenhouderij ge
schiedt zooveel rationeeler dan vroeger,
zoodat de kostprijs van het product veel
lager is; de goed georganiseerde verkoop
is oorzaak, dat op de meest afgelegen
plaatsen nog een behoorlijke prijs is te
behalen. Br.
KERKNIEUWS
Naar de Missie.
Mefi het s.s. „Zeelandia" zijn naar dc
missie der Paters Redemptoristen in Bra
zilië vertrokken de E.E. Paters L. van
Baar uit Volendam on F. Wuts uit Swal-
men,en de E.E, Broeders Germanus (Oh.
Loos) van Rotterdam en Aleius (J. Alves)
van Zieuwent.
Deken Oomen.
Op zijn verzoek is aan den Hoogeerw.
heer C. Oomen, pastoor-deken te Dongen,
eervol ontslag verleend als pastoor en de
ken. Z.H.Ew. zal zijn intrek nemen in het
St. Elisabethgesticht te Dongen.
Mgr. F. J. M. Lambermont. t
Te Someren is gisternacht, in den ouder
dom van 76 jaren overleden de Hoogeerw.
beer Mgr. F. J. M. Lambermont, emiritus-
pastoor van Appeltern.
RECHTZAKEN
KANTONGERECHT TE LEIDEN.
De kantonrechter te Leden heeft ver
oordeeld: wegens dronkenschap: J. L.; J.
F. J. J. B^Jeder tot 3 of 3 dg.; P. M.
v. S.; J. v. D. Katwijk aan Zee, ieder tot
5 of 5 dg.; I. S. 1 of 1 dg.; H. K.
2 of 2 dg.; J. M. Amsterdam; I. N.
Scheveningen, ieder tot 5 of 5 dg.; A.
V. Katwijk aan Zee 3 of 3 dg.; W. A.
Noordwijk; J. W. "W.; J. H.; J. D.; W.
F. v. W., G. P., G. J. F., C. N. Den Haag,
H. G. Oegstgeest, ieder tot 3 of 3 dg.;
N. A. v. d. H. hv. N.; A. P. Noordwijk;
J. J. v. d. N., aldaar, ieder tot 5 of
5 dg.; wegens loopen op verboden grond:
F. de G. Noordwijkerhout 3 of 1 d.; R.
W. aldaar; W. W. aldaar; P. F. aldaar,
ieder tot 3 of 3 dg.; P. F. 3 of 3
dg.; P. L. S. den Haag 0.50 of 1 dg.'
W. E. v. V.; J. C. L.; L. v. D. Katwijk
aan den Rijn, ieder 3 of 3 dg.; wegens
straatschenderij: G. de R. 5 of 5 dg.;
L. v. D. Katwijk aan Zee 15 of 15 dg.;
wegens op den openharen weg iemands
vrijheid heiemmeren: H D. 5 of 5 dg.;
wegens een trekdier onbeheerd laten
staan: W! C. J. v. H. 2 of 2 dg.; we
gens een trekdier arbeid doen verrichten
op kwellende wijze: G. G f 3 of 3 dg>;
wegens als opkooper geen register bijhou
den: W. de H. 5 of 5 dg.; wegens lo
gementhouder geen register bijhouden:
I. v. R. 3 of 3 dg.; wegens overtr. der
arh.wet: G. T. 2 maal 2 of 2 maal 2
dg.; G. P. J. C. 3 of 3 dg.; C. A. K.
Katwijk aan Zee 4 maal 2 of 4 maal
2 dg.; D. H. Oegstgeest 3 maal 3 of 3
maal 3 dg.; G. J. L. aldaar 3 of 3 dg.;
N. Z. aldaar 2 maal 3 of 2 maal 3
dg.; J. K. Rijnsburg 2 maal 3 of 2
maal 3 dg.; D. G. K. aldaar 4 maal f 3
of 4 maal 3 dg.; G. D. K. aldaar 4 maal
3 of 4 maal 3 dg.; J.' H. Oegstgeest 5
maal 2 of 5 maal 2 dg.; wegens overtr.
der Motor en Rijw.wet: M. D. v. T. Kat
wijk 3 maal 2 of 3 maal 2 dg.; N. de
V. Leiderdorp 5 of 5 dg.; C. A. v. G.
Monster 2 maal 5 of 2 maal 5 dg.; W.
F. R 5 of 5 dg.; A. J. K. Hazers-
woudo 3 of 3 dg.; L. F. den Haag 5
of 5 dg.; F. F. R. den Haag 3 of 1 dg.;
J. J. Zocterwonde 5 of 5 dg.; N. D.
INGEZONDEN NIEDEDEELING
iMiiMinu min niiiiiiiiiiimi iiin iiiiii i iiii i iniiiiii i iniiiiiii iiiii iiiii iiin iiiiiiiiiii ii iinniiiinii iil:
indien men schoenen draagt met rubber onderwerk!'!
Daarvoor is het beste adres: woo
Magazijn van Rubber- en Lederschoenwerk
niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
Gebreide Meisjeshand- r|
schoenen 75 50
Gebreide Jongenshand-
schoenen 85 65
Gebreide Dameshand
schoenen 1,50 75
Gebreide Heerenhand-
schoenen 1,25 95 Cl*
Zijden Heerensjaals
1.75 1,10
Heeren Hoeden
Jongei
Piqué Overhemden
2,75 2,25
Mans Sporthemden
2,40 2,10
Prima Wollen Dameskous 4 AC
1,75 1,25 IfViJ
Dames-Sjaals, Wol m. Zijde 4 QO^
2,60 11
Bontvellen in Zwart en 4 ta
Biberct 2.— 1,60
Jumperwol in diverse_ 36 ct.
50 ct.
625 ct.
725 ct.
4,50 3,75 2,25
Heeren^Pellen fóS Ct.
1,85
1,85
kleuren
70 50
Manchesier voor school-
broeken 1.25
Graslinnen voor lakens
52 42
Prima Engelsche Keper 85
c.M. breed 48
Heeren 'flanellen
1.75 1.25
Dames flanellen met feston
1.25 1.10
Dameshemden met gebor
duurde pas 1.10
Dames pantalons bijpassend
1.10
Dubbel stuk huishoud
zeep 10
Witte en Blauwe handdoe
ken 30 24
Tafellakens
1.10 60
Zware molton
40 35
Zachte witte flanel
35 28
Geel katoen voor hemden 4 4
17 14 11
-
32' ct.
39 ct.
86 ct.
95 ct.
75 ct.
75 ct.
8 ct.
175 cf.
42 ct.
30 ct.
22 ct.
ct.
Morgen Ballons voor de kinderen.
WAALS, Haarlemmerstraat 130-136.
Leidschendam 2 of 2 dg.; wegens over
treding der spoorwegwet: P, J- D. Am
sterdam 3 of 3 d| .j H. G. A. aldaar
2 of 2 dg.; G. v. D,;, J- H V G. G. R.;
S. Br, H. B., ieder tot f 0.50 of 1 mnd.
tuchtschool; J. A. J. den Haag 2 of 2
dg.; wegens overtr. der Veewet: J. H. P.
Noordwijkerhout 4 df 4 dg.; wegens
overtr, der Trekhondenwet: L. L. G. J 2
'of 2 dg,; wogens oy?rt{V der Visscherij-
wet: A. B. Rijswijk c5 of 5 dg.; H. G.
B.; G. J. W.; A'. V.; k B., S. R., H. G.
W., A. H. v. d. B., den Haag, ieder tot
1 of 1 dg.; L. G. V.' den Haag 1 of
1 dg.; wegens overtr. Van bet reglement
van politie op het vaarv atcr tusschen
Rijn en Schie: J. M. Voorburg 5 of 5
dg.; wegens overtr. van het Prov. regle
ment op de wateren: E. Z. Amsterdam;
P. M. Voorburg; G. de K. Bodegraven;
B. E. Amsterdam; J. P. aldaar; J. G. P.
den Haag; H. H. zwervende; A. de V.
Hazerswoude; M. v. d. II. Oegstgeest; J.
M. Voorburg; W. G. den N. Nicuwebrug;
J. v. d. M. Noordwijk, ieder tot J 10 of
10 dg.; F. J. O. Alphen aan den Rijn 3
of 3 dg.; wegens overtr. van het Motor-
kent eekenhesluit: M. v. d. P. Utrecht f 3
of 3 dg.; D. v. E. f 1 of 1 dg.; wegens
overtr. van het Motor en Rijw.regl.: F. L.
G. tot teruggave aan de ouders; G. C. A.
Rijnsburg 2 maal 10 of 2 maal 10 dg.;
Th. J. H. B.; I. H. W. C.; O. J. P.; M.
J. N. v. O.; J. v. d. E. Rijnsburg; J. v.
d. M. aldaar; M. P. aldaar; A. S. Noord
wijk; N. G. Katwijk aan Zee; J. F. H.
Noordwijkerhout; J. R. Oegstgeest, ieder
tot 3 of 3 dg.; H. N. Leiderdorp; P.
Th. V. Zoeterwoudo 2 of 2 dg.; H. K.
Voorschf/ten 3 of 3 dg.; S. G. Alphen
aan den Rijn 2 of 2 dg.; A. B.; J. O.;
P. J. v. D. Valkenburg; J. M. van V.
Sassenlieim; H. H. Rijnsburg; E. E
Noordwijkerhout; P. C. S. Lisse; J. H.
Noordwijk; G. v. E. Zoeterwoude: A. H.
Overschie, ieder tot 3 of 3 dg.; A. "W.
v. d. H. Noordwijk 2 of 1 mnd. tucht
school; A. M. N. 1 of 1 nrnd. tucht
school; J. M. 0. 1 of 1 dg.; H. v. E.
Amsterdam 5 of 5 dg.; J. H. B. B. den
Haag; P. J. J.; L. H. S. Noordwijk; J.
M. aldaar; A. v. d. Z. aldaar; W. W. Kat
wijk'aan den Rijn, ieder tot 3 of 3 dg
G. H. Noordwijk 3 of 1 mnd. tucht
school; J. N. Leiderdorp; A. O. ieder tot
2 of 2 dg.; P. B. 0.50 of 1 dg.; A. P.
Zoeterwoude 3 of 3 dg.; wegens opge
ven van een valschen naam: J. F. A. v.
A. zwervende 10 of 5 dg.; F. de G.
Noordwijkerhout 3 of 1 dg.; wegens
overtr. der Drankwet: A. S. Leiderdorp
10 of 10 dg.; wegens overtr. der
Vleeschkeuringswel: H. v. R. 5 of 1
mnd. tuchtschool; wegens overtr. der Pol
Verord. der gemeente Leiden: J. K. H.
ƒ0.50 of 1 dg.; B. G. de N.; J. H. ieder
tot 3 of 3 dg.; J. K.; I. B.; S. B.; B. N.,
Th. P., J. M. K. ieder tot 1 of 1 dg.; W.
Th v. R. ƒ2 of 2 dg.; H. F. v. D. h. v.
F. G. v. d. S. ƒ3 of 3 dg.; "W. v. d. E.
Rijnsburg; L. P.; J. H.ieder 3 of 3 dg.
G W. H.; W. J. T.; ieder 1 of 1 dg.;
G. B. ƒ0.50 of ldg.; W. J. O. ƒ2 of 2
dg.; J. S (op den keuringsdienst van vee
en vleesch) 2 maal 10 of 2 maal 10 dg.;
H. v. R. ƒ3 of 3 dg.; A. H. S. Oegstgeest
10 of 5 dg.; F. B. de S. 3 of 3 dg.; G.
Z. ƒ0.50 of 1 mnd. tuchtschool; G. F.
0.50 of 1 dg.; J. M.; H. R.: H. v. Rot
terdam, J. 0.; L. B.: W. J.; I. L., J. 0
S. v. E., ieder ƒ1 of 1 dg.; E. K. hvr. v.
0. ƒ2 of 2 dg.; A. W. W. ƒ10 of 5 dg
(Nijmegen) W. N. geen straf toegepast.
BURGERLIJKE STAND
442e STAATSLOTERIJ.
Trekking van Donderdag 14 October.
5e Klasse 16e Lijst.
LEIDEN.
Geboren: Jannetje, d. van A; Nieu-
wenhuizen en N. Slingerland. FranciscuB
Ant., z. van F. Hemskerk en O. Polane.
Johanna, d. van R. de Jong, en J. van
Rooijen. Susanna, d. van J. J. Springer
en J. G. WillemBe. Maria,-cl. v&n H, J.
Wansink en J. C. Jottgeleen. Johannes
Pietcr, z. van A. O. Schuiling en G. Dib-
bels. Matthijs, z. van M. v. d. Berg en
S. v. d. Burg. Maria Cornelia, d.
P. A. v. Veen en A. Oompier. Maria, d.
van C. v. Heuzen en A. J. v. d. Zeeuw.
George Reinder, z. van S. R. Tiemstra en
N. Hoogervorst. Willem, z. van .W. de
Romijn en N. de Graaf. Pieter Gerrit,
z. van G. Reijers en P. Idenburg. Wil
helmina Johanna, d. van A. Stoffel en J.
A. Hoeft. Jacob, z. van J. aZalberg en
J. M. v. d. Vlist. Catharina, d. van H.
v. Tongeren en C. v. d. Krogt. Willem,
z. van C. Sloos en T. de Wit. Petrus Jo
hannes, z. van F. J. M. Damave en G. .T.
v. Ruiiven. Anthonius, z. van A. Kou-
wenberg en C. C. Smits. Antje, d. van
A. v. d. He-iiden en M. Onvlee. Anjhonia,
d. van J. Onderwater en J. Miercmet.
Geertruida, d. van G. Houweling en A
Rouw. Aaltien Elisabeth, d. van A. J.
Schoneveld en E. Kop. Priina, <1. van R.
Kop en M. Schoneveld. Josenhns Adr.
Maria, z. van G'. C. Maat en J. H. M. Jan
sen. Hermanus, z. van A. H. Kimme en
J. C. Langezaal. Franciscus Johannes,
z. van A. J. v. Serge Henegouwen en J.
G. Vink. Johannes Mart. Jac., z. van T.
J. Werter en J. T. M. de Haas. Hendri-
ka Cath. Wilh., d. van T. v. d. Krogt en M.
J. v. Bemmelen. Elisabeth" Joh. Ger., d.
van J. Langerak en E. J. v. Ges6el. Ce
cilia, d. van H, T. W. v. Aken en C. Brug
man. Wilhelmina Neeltje, d. van C. de
Ru en W. Retel. Gijsbert, z. van W, de
Bruin en P. C. Voshart. Catharina, d.
van C. Stouten en C. IJzerman.
Ovcrlede nN. Vermond -Louwrier
vr. 65 j. M. de Rijk m. 60 j. W. F. v. d.
Spree m. 62 j. J. v. d. SluisReitsma vr.
55 j. F. J. Struykenkamp m. 75 j. N.
Morfels d. 4 j. J. F. Rozcboom m. 52 j.
J. Sloos d. 2 mnd.
Gehuwd: L. J. Nieuwenhurg jm. en
A. W. Hennik jd. J. A. J. Hendriks
jm. en A. M. A. Hoogeveen jd. J. de
Boer jm. en M. G. de Jager jd. J. de
Boer jm. en J. M. G. Soonius jd. G.
Janzen jm. en J. A. J. Pagée jd. J.
F. Rensink jm. en G. A. P. v. d. Berg jd
G. H. A. v. Hoorn jm. en G. J. M.
Pegt jd. P Sinteur jm. en J. v. d. Lin
den jd W. F. v. Wijk jm. en G. Klap
jd. J. G. v. Meurs jm. en O. v. d. Weij-
den gesch. J. Leemans jm. en J. J. M.
v. Staden wede.
ALLERLEI
Nuttige wenken.
Om vlekken uit messen te halen, die er
bij het slijpen niet uit verdwijnen, maakt
men van spiritus met blauwsteen of ama-
rilpoeder een papje, en wrijft hiermede dc
vlek in; door er nu met een kurk hard op
te wrijven, zal de plek verdwijnen.
Vliegenvlckken verwijdert men van gas-
ki enen of electrischc ornamenten door dc/.e
met een wollen lapje, gedoopt in salmiak-
gccst, af te wrijven en later met zuiveren
doek te drogen en na te wrijven.
53
354
490
773
943
1148
1378
1553
1744
1966
2064
2220
2367
2489
2647
2881
3059
3253
3528
3843
4079
4251
4513
102
374
496
813
967
1175
1420
1563
1841
1991
2082
2229
2372
2490
2681
2906
3099
3281
3559
3873
4092
4257
4531
815
NIETEN:
123
411
1 550
834
1020
1207
1479
1619
1878
2027
2131
2289
2394
2495
2798
2948
3145
1058
1264
1490
1631
1900
2029
2136
2306
2399
2515
2811
2960
3156
3334 3339
3599 3647
3950 4035
4164 4184
4425 4451
4561 4564 4574
4704 4709 4765 4771 4777
4857 4910 4923 4932 4944
5028 5061 5103 5146 5161
5225 5265 5271 5283 5316
5377 5391 5401 5528 5664
5844 5904 5941 5949 5967
6041 6062 6084 6101 6157
6232 6237 6243 6317 6361
6404 6424 6425 6459 6552
6606 6626 6628 6639 6688
6723 6740 6766 6883 6898
6972 7010 7019 7061 7071
7184 7268 7292 7284 7308
7364 7417 7478 7483 7521
7568 7592 7664 7668 7701
7766 7793 7823 7835 7898
8153 8262 8318 8374 8380
8423 8470 8584 8594 8801
8869 8875 8940 8955 8960
8988 9023 9098 9122 9129
9208 9235 9246 P255 9280
9369 9376 9391 9452 9454
9504 9546 9562 9584 9605
9666 9718 9728 9797 9806
10018 10030 10090 10091 10121
10216 10251 10275 10311 10312
10354 10380 10382 10388 10409
10563 10569 10609 10660 10692
10724 10777 10779 10795 10815
10846 10921 10949 10956 10965
10986 10987 10989 11066 11075
11124 11159 11163 11176 11187
11244 11302 11307 11397 11409
11477 11538 11542 11543 11552
11628 11653 11690 11900 11905
12022 12031 12046 12052 12068
12204 12275 12298 12356 12394
12476 12506 12513 12577 12609
12781 12802 12839 12887 12889
13025 13047 13055 13107 13116
13173 '13185 13206 13210 13244
13322 13334 13364 13377 13387
13429 13454 13456 13460 13482
13607 13640 13646 13713 13753
13987 14019 14028 14086 14221
14263 14281 14292 14330 14360
14447 14460 14480 14482 14499
14563 14580 14613 14621 14689
14808 14939 14950 14967 14988
15055 15115 15122 15124 15165
16325 15328 15357 15387 15401
15480 15497 15521 15570 15600
15689 15733 15786 15792 15798
15875 15897 15971 15989 16003
16213 16227 16320 16476 16548
16663 16701 16704' 16731 16760
16814 16868 16908 16913 16914
16996 17002 17018 17092 17112
17207 17210 17228 17241 17242
17403 17414 17420 17432 17455
17485 17520 17525 17537 17564
17620 17661 17710 17728 17793
17815 17843 17854 17863 17869
17943 17967 17996 18000 18009
18126 18142 18183 18186 18199
18236 18276 18283 1832S 18358
18416 18426 18436 18441 18500
18520 18521 18524 18555 18589
18751 18800 18815 18836 18844
18972 18987 19008 19021 19031
19094 19139 19142 19153 19230
19306 19334 19339 19408 19413
19495 19545 19567 19571 19633
19730 19752 19849 19854 19875
19967 20004 20051 20052 20079
20132 20205 20206 20211 20229
20343 20396 20538 20587 20603
20711 20725 20732 20761 20769
20817 20836 20844 209S9
5e Klasse 12e Lijst: 10880 m.z.
5e Klasse 15e Lijst: 7857 m.z.
met 70 m.z. 13367 met 70;
14494; 18248 m.z. 18249.
1060
1274
1491
1670
1921
2035
2152
2331
2438
2520
2843
2986
3166
3369
3750
4055
4233
4470
4616
4788
4951
5177
5352
5670
6018
6172
6364
6568
6689
6899
7111
7324
7535
7719
8009
9146
9327
9464
9606
9968
10142
10320
10416
10700
10830
10967
11086
11196
11418
11553
11941
12070.
12407
12619
12990
13140
13273
13411
13553
13825
14240
14384
14530
14798
14996
15196
15407
J5662
15833-
16050
,16595
16790
16975
17134
17250
17456
17579
17804
17910
18056
18212
18396
18508
18635
18862
19036
19251
19449
19663
19919
20100
20267
20640
20771
(1;
kust
10810.
7827: 13347
14484 nu
345
471:
753
861;
1129
1359,
1551;
1731'
1927,
2063)
21621
2364'
24781
2568
2846.
3030'
3172!
3516
3808
4061!
4244
4487,
4676!
4807,
4972
5208
5368
5732;
6039
6184
6386
6585
6690
6900
7159
7345
7550
7754
8026
8855-
8983
9174
9368
9467
9658
10011
10J88.
10339
10524
10705
10838
10074
11106
11208
11431
11614
12018
12164
12408
12722
13009
13150
13278
13419
13574
13935
14247
14436
14537
14800
15038
16264
15425
15665
16008
16614, DIN!
16807
16987
17164
17376
17470
17590
17809
17n39
dan
Sprf
Het ontstaan van barnsteen.
Barnsteen, in 't Grieksch elektron
heeten, ontleent zijn naam aan 't oud-
Duitsch börnen, d.i. brennen, wijl het out
brandbaar was en beteekent: brandoüde
steen. Vroeger heette het ook gele ambei
of ambersteen. 't Is een forsicle stof, ui
een hart voor voorwereldlijke den
nensoorten. Reeds in de oudheid toen men
door het wrijven van barnsteen het eerst
electrische verschijnselen wist op te wek
ken (vandaar den naam electriciteit) wU
zijn plantaardigen oorsprong bekend. Aris-
totelcs (340 j. vóór Christus) hield het voor
een stof, die van hoornen afkomstig
Later veranderden de inzichten over
afkomst van barnsteen. Demosthenes ver
klaarde, dat het dierlijke uitsckeidingsprfr
ducten waren, Niceas hield het voor ver
dichte zonneaether. Ook in den nieuwer^
tijd waren vele geleerden over de herkoiw:
ervan het niet eens, o.a. Buffon liet
uit wilden honing ontstaan, die door vi
triool in den bodem verhard was. Dat bj
barnsteen bars van naaldboomen w
werd het eerst door Struve in 1811 te F
zig aangetoond.
Het vaderland van déze, boomsoort w»
een uitgestrekt bergland, waarvan dc z"1'
grenzen ongeveer overeenkomen mei 1
middelste gedeelte van de tegenwoorai-
Oostzee. De hars dezer naaldhoonicuj
waarschijnlijk aanvankelijk zoo week
wecsl als terpen lijn en sloot daardoor we
malen insecten en plantendeclcu, die m^-
malen in barnsteen gevonden worden,
De hars schijnt, evenals kauwgom, voor^
melijk uit de wortels van den barnsU*|
den gevloeid te zijn, maar ook drupP-
het af van de hoornen. Door de een
lange inwerking van waler, drukkioff
warmte hcefl het daarna zi.in vaste, W J
hoedanigheid gekregen. In den
hoople zich het hars in den loop
eeuwen ineor en mesr op: do oude lw
stierven on vergingen c-n nieuwe J-v;
in hunne plaats. D o- -■prnnke.eK
52
