leifelie Courant'
ierde Blad.
Vrijdag 15 October 1926
GEZAG EN ONDERNgMING.
|n een reeds veel besproken betoog had
dr. Cassianus Hentzen O.F.M. de ge-
ygskwestie in de fabriek te pas gebracht
bij"de vraag: al of niet medezeggenschap.
Prof. Aengenent gaat nu in D e T ij d uit
voerig na, in hoever zulks juist geschiedde,
professor is van meening, dat hier
in verkeerden zin gebezigd is.
We lezen o.a.:
Jn de Kerk, in het huisgezin en in den
tut ontvangen de gezagdragers hun ge-
vart God en zij oefenen dit dus uit in
„jgin van God, zij zijn dus overheden en
gezag is een overheidsgezag. Zelfs m
staat, waarin de gezagdrager door het
volk wordt gekozen en aangewezen, ont
vangt hij het gezag niet van het volk, maar
ontvangt hij het van God.
tfiet steeds echter behoeft de gezagdra-
overheid te zijn. In vrije maatschap-
a of vereenigingen, zooals in een kies-
vereeniging of in een onderneming, -^ijn er
personen, die de leiding uitoefenen, en
het recht of de bevoegdheid bezitten
richting te geven, m.a.w. ook daar zijn
personen, die het gezag in handen heb-
len.
Maar daarom zijn zij geen overheden.
Want het gezag of het bestuursrecht in een
kiesvereeniging wordt niet door God ver-
het komt louter en alleen van de le
den, en hun bevoegdheden zijn in de statu-
door do leden zelf nauwkeurig om-
Ithreven. Het bestuur is dan ook niets au
den dan de levende representatio van de
statuten der vereeniging. Die statuten na
melijk vormen in een vrije maatschappij
eigenlijke leidende beginsel of het ge
lromers boven zagen wij, dat om een
dnbbelo reden een gezag of leidend begin-
k1 noodig is. Welnu, daarin voorzien juist
statuten. Want zij wijzen vooreerst de
middelen aan, waarmede het vercenigings-
doel zal bereikt worden, en omschrijven
bovendien de taak ook zelfs van de be-
ituursleden. Maar dat alles komt tot stand
loor vrije afspraak der leden, die naar
rigen goedvinden de inrichting kunnen be
talen, hetgeen niet het geval is bij de
i' Cl loodzakelijke maatschappijen,
Kus;-
eszaal
btorsch
nH.
i fara.(
Man
Rapen-
Morscli
n ïaini
A. E.
eg 147
Galge-
irsmaüi
Vous
- J. M.
illelwe?
lin, id,
i Haas,
CN.H)
i Haas,
in, Dea
P.illiaj,
r. Grot-
-1.
tslr. 5i
Hoen-
- R.K.
H. Gw
- A F.
.donlioat
nngroei
liuislaai
Coning,
ilk. Deo
Gouda,
Bodegn-
h. H. -
s
B 0-2
•i'kslriol
Poerim
erslr,
■elstr. 3
loogew»
i, hu B-
Papen-
eerbooni.
'ej. M.
31-schvtfl
crstraal-
Lomao-
gh. De"'
lendrih-
Dij.
ig—Bid
3581
OosleT-
hij
ïan, P°!'
-
usslr.
zeniu'
da. H*
ier.
laiije,
loven
jlaijd.
UST OE PERS
al-
hans de wezens-elementen der geheele in-
ichting, ook van de bevoegdheden der ge-
;drager of wel door God zelf positief zijn
astgesteld, of wel uit de natuur der din-
voortvloeien en dus langs dien weg
God komen. Zijn de statuten eener
tiije maatachappii eenmaal vastgesteld,
zij zij gezaghebbend, dan hebben zii
bindend karakter; doch dat gezag en
bindend karakter, welks handhaving
bestuur der vereeniging tot. taak heeft,
eeft zijn oorsprong alleen in het contract
de afspraak, die men maakte, toen men
statuten opstelde, en voor de leden,
ie later toetraden, in het contract of de
ifspraak, om zich eveneens aan de stat.u-
en te houden. De plicht om de statuten
de leiding te volgen is dus geen gehoor-
tei-ilant «aamhcidsplicht, doch oen contractsplicht.
Onderdanen van de statuten en van het
lestuur zijn de leden der vereeniging niet.
Evenals de oorsprong der vrije maatschap
pen ten eenenmale verschilt van dien der
noodzakelijke, zoo is ook haar geheele we
ten en karakter afwijkend van dat der
luiste, zooals Meijer S.J. terecht op
merkt in zijn „Institutions juris natura-
lis" I, p. 332. De aard van het gezag in een
dus ook geheel an
ders dan in een noodzakelijke. Het is een
lei'Jingsrecht, dat steunt op een contract
of afspraak en niet op een overheidsver-
houding; of, zocals pater Meyer zegt (t.a.
317), het bindt de leden alleen op
pond van het contractsrecht.
Wanneer Pater Cassianus in zijn conclu
de dan ook komt tot de stelling, dat de
patroon in de onderneming de overheid is,
*aaraan de arbeiders uit gehoorzaamheid
onderdanig hebben te zijn, dan doet hij dat
opgrond van de vereenzelviging van gezag
oo overheidsgezag, waartoe de minor zijner
jedeneering aanleiding gaf. Zijn conclusie
dan ook mijns inziens onjuist. De juiste
Zienswijze naar mijne mening is deze, dat
<do patroon het leidingsrecht heeft krach-
n' arbeidscontract, hetwelk het statuut
voor de samenwerking tusschen patroon
oa arbeiders, waaraan beide partijen zich
"'O rechtvaardigheid hebben te houden.
"3ar de patroon wordt daardoor geen
'verheid, en de arbeider geen onderdaan."
De conclusie van prof. Aengenent is:
r-Mijn conclusie is deze. Wanneer de mo-
tol-philosophen aantooncn, dat er in iede-
maat8chappij, ook in een vrije, gezag
®oet zijn, dan bedoelen zij niets anders,
an dat er een leidend beginsel moet aan-
*ezig zijn, vooreerst om de juiste middc-
n vast te stellen ter bereiking van het
t{.reenigingsdoel, en t©n tweede om een
"e taakverdeeling bij de samenwerking
stand te brengen. Daar echter het
oord gezag in de gangbare opvatting de
■eekenis heeft van leiding, die door de
Jr eid wordt uitgeoefend, is het mijns
ïrid n*S ge*en3cht oru leidingsbevoegd-
1 'n vrije maatschappijen, waartoe ook
onderni - - -
'oord
neming behoort, niet met het
telT ^Pzag. aan duiden, doch dit en-
leid gcbruik.en voor de leidingsbevoegd-
piien'iT noodzakelijke maatschap-
ijor'j fn voorkomt op die wijze het ge-
Ijjj' f'cn Patroons en ook den arbei-
tolceT'i VcrPlichtingen zouden worden
- dan waartoe zij gehouden zijn."
d de achtijrendag.
Lp voorzitter der S. D.
Dis<lhode .m e 1 Y 0 1 k op do onbe-
Phebbe Va° ^cnbu's en diens bovcot-
Hij geeft meteen zijn meening over den
achturendag als volgt:
„Ik ben geen „sterke man"; ik weet niet
zoo precies wat er moet geschieden om dit
of dat te bereiken of tegen te gaan, als
Sterihuis. Derhalve ben ik ook niet bij
machte, om, als hij, parolen uit te geven
die de wereld in beroering, de arbeiders
klasse tot even universeel als onweer
staanbaar optreden vermogen te brengen.
Tot de hemelbestormers behoor ik niet.
Doch wel heb ik meeningen en inzichten,
aan welker vorming studie en ervaring
niet vreemd zijn. Ten opzichte nu van het
vraagstuk van den 8-urendag leiden deze
mij tot dezo opvattingen:
1. de gevaren, die den 8-urendag be
dreigen, zijn onafscheidelijk van, en
vloeien voort uit den even onvasten als
ongunstigen economischen toestand;
2. het zal niet mogelijk zijn deze geva
ren te bezworen, zoolang deze toestand el
ders blijft;
3. men zal, gedurende het ongunstige
tijdperk, in elk land moeten doen wat men
kan, om aanvallen op den 8-urendag af te
slaan en van elke zich voordoende gunsti
ge gelegenheid gebruik moeten maken, om
verdere toepassing van den 8-urigen ar
beidsdag te bevorderen;
4. de kans om tot volledige en onge
repte invoering en handhaving van den
8-urendag té komen zal voorloopig in
ieder land afzonderlijk beperkt zijn; er is
geen enkele reden om aan te nemen, dat
gunstiger mogelijkheden ontstaan door een
internationaal optreden; tegen en ten
tijde van ongunstige economische om
standigheden te vechten, is onbegonnen
werk.
Dit nu zijn mijne „methoden en inzich
ten", die, volgens Stenhuis, gelijk staan
met een „vaarwel, 8-urendag". Maar het
zijn ook do „methoden en inzichten" van
vrijwel de geheele arbeidersbeweging.
Want behalve in de kringen der commu
nisten en hunne bewonderaars heeft men
tot nog toe weinig of niets vernomen, dat
gelijkt op hetgeen Stenhuis aanbeveelt als
hot middel, het eenige, om den 8-urendag
te redden."
SFOST
VOETBAL.
NederlandDuitschland.
Het Duitsche elftal gekozen.
Do Elftal-Commissie van den Duitachen
Voetbalbond heeft bet elftal, dat op 31
dezer in het Amsterdamse lie Stadion den
interlandwedstrijd tegen Nederland zal
spelen als volgt samengesteld:
Erll
(München)
Kütterer Muller
(München) (Fürth)
Schmidt Kalb Martwig
(Nürnberg) (Nürnb.) (Borussia)
Scherm Hochgesang Harder Wieder Trag
(Nürnberg) (Hamburg) (Nürnberg)
Reserve: Geiger (Fürth).
DIOG. HAARL. BOND.
De Districtwedstrijd LeidenGouda.
De Roomsche sport zal Zondag a.s. in
ons Leidsch District wederom eens hoogtij
vieren. Immers dan zal op het keurige
Lisse-terrein aan de Esschenlaan te Lisse
de keur van het Leidsche District den
strijd aanbinden tegen het idem van dat
van Gouda. Aller aandacht culmineert zich
natuurlijk op deze ontmoeting en vergis
sen we ons niet dan zal 't Zondag vol wor
den op het Lisse-terrein, want geen en
kele R. K. sportliefhebber zal er willen
ontbreken. Allen zullen daar op het appél
zijn om getuige van dezen vreedzamen
strijd te zijn.
Dat het er spannen zal, we betwijfelen
het geenszins. Elk Districtelftal voor zich
zal zijn uiterste krachten geven om de
overwinning te behalen, waardoor het
overwinnend, elftal zich in de volgende
ronde zal plaatsen van de Districtwedstrij
den georganiseerd door den D. H. V. B.
De eind-overwinnaar van dit tournooi
komt voor een jaar in het bezit van een
prachtigen wisselbeker, aangeboden door
het R. K. Eerste Kamerlid J. P. Haze-
voet.
Bovendien is deze wedstrijd van zeer
groote propagandistische waarde voor het
R. K. Voetbal in het algemeen. De spe
lers zijn meer dan ooit thans in de ge
legenheid blijk te geven van hun kun
nen en daarmede te toonen, wat het spel
peil betreft, dat zij geenszins bij him neu
trale sportbroeders behoeven achter to
slaan. Zij zullen mede de R. K. sportlief
hebbers overtuigen, dat, om een goeden
voetbalwedstrijd te zien, men heusch niet
naar de neutralen behoeft te gaan kijken,
want ook de wedstrijden van onze Room
sche sporters zijn alleszins het aanschou
wen waard.
Met niet genoeg klem kan hier nog eens
op het euvel gewezen worden dat het nog
maar al te veel gebeurt dat Roomseh Ka
tholieken steeds te vinden zijn op de ter
reinen der neutralen. Begrijpen zij dan
niet niet dat zij daardoor do neutrale
sport financieel steunen, terwijl zij hun
eigen Katholieke sportvereenigingen dé
zen steun onthouden. Laten zij zich toch
den wensch onzer Bisschoppen voor oogen
stellen: „Roomsch ook in sport". Het is
een algemeen principieel belang wat alle
Katholieken zeer ter harte moet gaan.
Het doel waar dezo wedstrijden jaar
lijks voor worden georganiseerd kan geen
enkele Katholiek onverschillig zijn, en
gaarne zal iedereen daarom zijn gave of
feren om dit te bereiken. De opbrengst
van deze wedstrijden is bestemd voor den
verderen afbouw der Kathedraal te Haar
lem, en wie onzer wil niet een steentje bij
dragen cm den Hoog Eerw. Deken Wes-
terwoudt daartoe zoo spoedig mogelijk in
de gelegenheid te stellen. Wanneer wij te
rug zien op don afgeloopen zomer, toen
ten bate van „Herwonnen Levenskracht"
een liefdadigheidswedstrijd ge»speeld is ge
worden te Sassenheim, waar een 1500
pcraonen bij tegenwoordig waren en een
flink bedrag kon worden afgedragen aan
genoemde vereeniging, zouden wij willen
vragen kan dit ook thans niet? Welk een
enthousiasme bestond er toen voor dian
wedstrijd! Waarom, zal dit enthousiasme
ook thans niet beetaan? Wij laten het aan
U over om dit te bewijzen. Laat Zondag 17
October a.s. wederom een dag zijn waarop
wij toonen Roomsch te zijn niet alleen in
woord maar ook in daad! Onze Roomscho
jongens geven zich voor dit goede dool,
toont dat gij dit waardeert door naar hun
spel te komen zien, dan steunt gij daar
mede onze Roomsclie principieelo zaak en
helpt bevorderen het doel waarvoor deze
wedstrijden worden georganiseerd: „De
verdere afbouw van Haarlem's Kathe-
draall"
De samenstelling van het Goudsche
District-elftal kan thans nog niet worden
bekend gemaakt, daar dit Donderdagavond
pas definitief is samengesteid en de op
gave nog niet in ons bezit is Indien
vroegtijdig bekend, zal dit door ons Zater
dag nog worden gepubliceerd. Het Goud
sche elftal speelt in geel shirt met ver
ticale witte baan voor en achter, zwarte
pantalon.
Het elftal dat het Leidsche District zal
vertegenwoordigen is samengesteld als
volgt:
II. Goddijn
Leiden)
Jac. Passchier A. Meershoek
(S.J.G. (Leiden)
Jac v. d. Zwet Adr. v. d. Berg P. v. d. Poel
(Lisse) (S.J.G.) (Leiden)
M. v. d. Vlugt Th. v. d. Berg Th. Homan
(Lisse) (S.J.C.) (Teijlingen)
W. Buschman C. v. Maris
(Lisse) (Lisse)
Reserves: Th. v. d. Holst (S.J.G.), P.
Homan (Teijlingen), A. do Haas (S.J.G.),
A. G. Goddijn (Leiden), W. v. d. Weijdén
(S.J.C.)
De kleeding van dit elftal zal bestaan
uit: Oranje shirt (door het District Lei
den verstrekt) en zwarte pantalon. Do
secretarissen van de resp. vereenigingen
waartoe do spelers behooren die voor het
District Leiden uitkomen, worden bij deze
uitgenoodigd te zorgen dat de spelers op
tijd aanwezig zijn.
De wedstrijd Leiden—Gouda, welke to
twee uur aanvangt wordt geleid door
den scheidsrechter B. Heilman uit Am
sterdam.
De secretaris-penningmeester,
D. HAVERKORN
DAMMEN.
Propagandwedstrijd
„Muiua Delectatio" Den Haag
Damclub" Haarlem.
-„Haar!.
Zondag a.s. zal in de achterzaal van
café „Zomerlust" een propaganda-uitda-
gingswedstrijd plats vinden tusschen het
zeer sterke „Mutua Delectatio" uit Den
Haag en de „Haarl. Damclub" uit Haar
lem en kampioen van Nederland 1926.
Beide vereenigingen komen volledig uit
hetgeen daardoor een' buitengewoon inte
ressante wedstrijd beloofd; te worden. De
aanvang is bepaald op pl.m. 11 uur v.m.
Het speeltempo bedraagt 25 zetten per
uur.
Simultaanseance.
A.s. Zaterdag zal de heer J. Vos kam
pioen van Nederland '23, '24, '26 een si-
multaansecance geven voor de leden en
introducc's der „Leidsche Damverceni-
ging" in de bovenzaal van café restaurant
„De Harmonie", Breestraat. De aanvang
der seance is bepaald op pl.m. 6 uur nam.
Aan deze seance wordt door pl.m. 25 spe
lers deelgenomen. Het bijwonen van deze
seance is geheel vrij.
NIEUWE USTCSftWEM
TIJDSCHRIFTEN.
De Blijde Wereld. Weekblad
voor onze Rooinsch-Ivatho-
lieke meisjes.
Eon nieuw eigen weekblad voor de
patronaatsmeisjos. No. 1 en de3de
jaargang. En toch is het nieuw.
In het inleidend woord zegt Deken A.
v. d. Waarden, voorzitter van de Federa
tie van Meisjespalronaten in het Aarts
bisdom:
„Een eigen weekblad! voor jelui, meis
jes! Zie hier het eerste nummer!
„Dat hebben we toch al twee jaar ge-
bad", zoo hoor ik jelui uitroepen.
Nee, meisjes, dat was niot eigen ge
noeg. Voor ruim twee jaar dorsten we
dit nog niet aan. We waren te bang voor
een te groot gat in onze kas, om het nog
weer te kunnen aanvullen. Daarom had
den we een akkoord met hot blaadje van
de patronaatsjongens en drukten wo uit
de Jonge Wacht groote artikelen over, die
ons niets kostten.
De ondervinding heeft ons geleerd, dat
dit maar half werk was. Gij wilt in het
blad niet een of ander stukje hebben
slaan, dat alleen voor jelui meisjes is.
Neen, van het begin tot het eind moet het
speciaal voor jelui wezen. Het meisjes
blad moet een heel ander blad zijn dan
het jongensblad.
Dat zal nu de nieuwe Blijde Wereld
gaan vertoonen. En dat dit gebeuren, goed
gebeuren zal, daarvoor is de naam, die
bovenaan het blaadje staat afgedrukt, ons
borg. Daar leest gij: Hoofdredactrice: J.
Steenhoff. Deze heeft dus de zorg voor
den heelen inhoud."
Het blad ziet er frisch uit; en de ge
varieerde inhoud zal wel trekken daar
aan twijfelen wij niet.
Sittarder Maria-Almanak.
Men zendt ons toe de Sittarder MAria-
Kalender voor het jaar 1927, uitgave
van J. J. Ramen en Zonen, Roermond
Onder de vele almanakken mag deze
een goede vooraanstaande plaats inne
men. Een groote verscheidenheid van
boeiende verhalen maakt dat het boek tij
dens de lange winteravonden in den hui-
selijken kring een groote attractie zal
hebben.
WETENSCHAPPELIJKE BERICHTEN
Is een werkelijk versterkend middel
te bereiden?
De in den laatsten tijd opnieuw gemaak
te groote reclame voor zoogenaamde ver
sterkende middelen, die door de enorme
reclame nog schreeuwend duurder worden
heeft dr. ir. J. Pohlmann, assistent aan
het bacteriologisch-hygiënisch Laborato
rium van prof. Van Calcar te Leiden, aan
leiding gegeven deze versterkende midde
len eens te onderzoeken en daarbij gepoogd
de vraag op te lossen, of een werkelijk
versterkend middel is te bereiden.
Dr. Pohlmann deelt ons naar aanleiding
hiervan het volgende mede:
Buiten de koolhydraten en het vet, is het
eiwit de stof waaraan de mensch do mees
te behoefte heeft voor de instandhoudiug
van zijn beslaan. Het bevat zooals alge
meen bekend is, naast de atomen der
koolhydraten nog stikstof en eventueel ook
zwavel De planten betrekken deze uit
salpeterzure en zwavelzure zouten. Er
moeten dus hier eerst gecompliceerde om
zettingen plaats vinden, waarvan wij tot
r.u toe te weinig weten om te kunnen be
sluiten, of ook uit de koolhydraten eiwit
ten worden dpgebouwd. Zonder twijfel we
ten we echter, dat de weg der eiwitsynthe
se eerst tot de vorming van aminozuren
\oeren moet, uit welke dan verderop het
p;wilmoIecuul door polymerisatie en in
voering van andere groepen samengesteld
wordt.
In ieder geval welen wc nu zeker, dat m
kiemende planten aminozuren rijkelijk
aanwezig zijn en door de groeiende plant
lot den opbouw van eiwitlichamen ge
bruikt werden. Hoe eindelijk het synthe
tisch gevormde eiwitmolecuul tot den op-
louw van de levende stof gebruikt wordt,
daarover kunnen wij bij onze uiterst ge
brekkige kennis van de stikstofwisseling
der cellen tot nu toe nog niet het minste
zeggen. Bij de dieren is de weg van het op
genomen voedsel tot op de eiwitverbindiu-
gen der levende stof in werkelijkheid kor
ter, want allo dieren zonder uitzondering
hebben volledige eiwitlichamen of minstens
hunne werkelijke constituenten, de amino
zuren, voor hunne voeding noodig.
Wat geschiedt er nu echter met do als
voedsel opgenomen eiwitlichamen?
Allereerst is sedert langen tijd bekend,
dat de werkelijke eiwitlichamen door de
vorteringsenzymen van het maag- en par,-
kreassap hydrolitisch in albumasen en
peptonen gesplitst worden. Ook wist mea
reeds, dat liet trypseno van het pankroas-
sap hij langere inwerking in de reageerbuis
het eiwilniolecuul in nog eenvoudiger
brokstukkon ontleden kan, namelijk in een
lij van aminozuren en nu is aangetoond
dat bij kort oponthoud van het voedings-
ciwit en de levende darm zulke aminozuren
als producten der eiwitvcrtcring optreden
Gelijktijdig is gevonden, dal door deu
darmwana een op zich zelf staand enzym
gevormd wordt, dat de door do pepsinc-
Irypsinevertering ontstane peptonen splitst,
terwijl het op het werkelijk eiwit niet in
werkt.
Ilieruif nioet men besluiten, dat in de
vertering door het dierlijk lichaam over het
algemeen al het eiwit tol aminozuren ge
splitst wordt, voor het geresorbeerd wordt
Door hoogst interessante proeven is aan
getoond, dat ook stikstofhoudende split-
sinssproducten, die geen eiw'tnntuur meer
hebben, evenals do aminozuren, in staat
zijn liet stikstof tekort van het dier te dek
ken en talrijke onderzoekers hebben deze
1 roeven bevestigd. Wij kunnen dientenge
volge vaststellen, dat van alle organische
sloffen alleen de eiwitlichamen en hunne
naastverwante stikstofhoudende splitsings-
j.roducten tot op de aminozuren 'voor de
voeding van het dier onontbeerlijk, echter
cok in zekere gevallen alleen toereikend
zijn ora het leven blijvend te onderhoudeu.
Deze proeven hebben ook bewezen, dat liet
dierlijk lichaam het vermogen bezit even
als de planten uit aminozuren weder eiwit
op le bouwen.
De aminozuren die bij de vertering en
het darmkanaal optreden, schijnen, ten
minste voor het grootste gedeelte, in den
riarmwand weder tot werkelijke eiwitlicha-
men opgebouwd te worden. Wij zullen ons
daarom wel moeten voorstellen, dat de
splitsingsproducten van het voedingseiwi!
op den weg door den darmwand na de re-
sorptie van de darmepitheclcellen weder tot
werkelijke eiwitlichamen samengesteld
werden, nu 'echter lot do karakteristieke
eiwitlichamcn van het bloed, en hot bijzon
der tot globulinen, die dan aan het bloed
afgestaan worden. Met den bloedstroom
circuleert dit opgeloste eiwit in het geheele
lichaam, omspoelt de cellen van alle weef
sels en wordt door de cellen aan het bloed
cr.llrokken. In de cellen eindelijk vindt de
nieuwe omwerking van het opgonomui
bloeideiwit plaats, want wij zien, dat, of
schoon aan de verschillende weefselcellen
door bloed en lymph steeds dezelfde soort
civvitlichamen toegevoerd worden, toch In
de gangliëncellen, in de spiercellen, in de
levercellen, in de niercellen enz geheel
specifieke eiwitlichamen gevormd worden.
Wij moeten derhalve aannemen, dat de
weefselccllen de uit het bloed, respectieve
lijk uit de lymph opgenomen eiwilmolecu-
len, in ieder geval door hunne enzymen,
eerst weer in hun afzonderlijke bouwstee-
non ontleden, om uit dezo eenvoudige bouw-
steenen door op andere wijze aan elkaar
koppelen weer hunne specifieke eiwit-
lichamen en eiwitverbindingen op te bou
wen.
Dat de aminozuren en niet de peptonen
als zoodanig in circulatie komen is bewe
zen. Brengt men namelijk stukken van het
darmslijmvlies van oen konijn in een pep-
ton-oplossing, dan vindt men na eenigen
tijd, dat al het pepton verdwenen is. Spuit
men daarentegen een peptonoplossing in
liet bloed van een dier, zoo wordt in korten
tijd de geheele peplonhoeveclheid door de
urine weer uitgescheiden en in een nor
maal levend dier is hot bloed steeds vrj
van peptonen.
Uit het bovenstaande blijkt, dat do oiwifa 1
lichamen van de voeding in den darm af
gebroken werdeu tot aminozuren, dat lc»
afbraakproducten geresorbeerd en door do
cellen van den darmwand opgeftomeo on
achtergehouden werden.
In deze cellen worden dan afzondorlijko
bouwsteenen op bepaalde wijze weer tot
eiwit lo samen gevoegd. Dit eiwilmcogsol
wordt aan het bloed afgegeven en aan do
lichaamscellen toegevoerd.
Het is nu gelukt, het eiwit van de voe
ding door een mengsel van aminozuren ta
vervangen. Door nabootsing in vitro va»
do inwerking van het maag- en daarop vol
gende inwerking van het paukreassap, out
staan die aminozuren welke hei dier voor
zijne voeding noodig heeft.
De meest als eiwitbron gebruikt worden
de stoffen zijn hel vleesch en de melk Na
inwerking van het maag- en paukreassap
Op vleesch of melkpoeder verkrijgt mei
een vloeistof die in staat is het vleoseli als
zoodanig te vervangen. Hot is door de in
werking van het pepsine en trypsine zoo
danig geworden, dat het voor directe op
name in het bloed geschikt is en daardoor
dus een uitstekend middel van ziekenvoo-
ding
Met dit kunstmatig bereide mengsel van
aminozuren is bij honden langen tijd niet
slechts het stikstofevenwicht behouden ge
bleven, maar ook toename van 't lichaams
eiwit bereikt.
Hiermede is dus het probleem voor
kunstmatige bereiding van de voedingsmid
delen opgelost. De vraag of de synthetische
bereiding van dc voedingsmiddelen, dio
slechts vanuit een wetenschappelijk stand
punt uit de grootste belangstelling heef»,
voor de voeding van den gezonden mensch
eeno practische waarde verkrijgen zal,
moet natuurlijk met neen beantwoord wor
den. De ziekcnvocding daarentegen zullen
deze onderzoekingen nieuwe banen wijzen
Bovenbeschreven onderzoekingen wer
den verricht maar aanleiding van do
vele voor hooge prijzen en onder schoon
klinkende namen in den handel gebrachle
krachtvoedingsmiddelen, welke voor ge
zonden, laat dan staan voor zwakken en
zieken, die toch al een nïc-t normale spijs
vertering hebben van nul en gonor waar.Io
zijn en die toch maar al te veel gebruikt
worden.
Do meeste van dezo kraehtvocdingsmid-
dolen bestaan uitsluitend of verreweg voor
liet grootste gedeelte uit gedroogde gepoe
derde caseine.
Ik wil hier eenige van deze niet veel be-
teekpnende krachtvoedingsmiddelen noe
men:
..Sanatogen" is enseine. helienle'l met
melkylatestal, daarna geëxtraheerd met
aether, waaraan is loegevoe-nl 5 pet. glyce-
rinenjiospborzuur.
„Natrose" door de.Höchster Farlnw">
in den handel gebracht is niets anders ilm
oaseine behandeld met alcali er aljcohol,
waardoor do easeino gemakkelijker oplos
baar wordt (Hierbij zij opgemerkt, dat,dit
middel door de bewerking met alcohol be
roofd is van zijn voornaam biologisch I) •-
standdeel nl do vitiminen! wolk" onles
baar zijn in alcohol).
Verder zijn er nog: Plasmon. Ee -!no,
Galactogen. Fulartol, Ën°rgon
landsqh product) enz Hel horfdh u 1
riool dezer sloffen is niets anders d-.n ca
seine.
Uit liet hoven beschrevene blijkt, gr' >f
ik, duidelijk genoeg, dal hel eoirge ver;' -
klngsmiddel, dat bereid 1 n worden en r
zeker zal voldoen is de inwerking in vi'ra
van het pepsine en daarna van hel trv •-
no op eiwitstoffen als vleesch en caseïne.
Dc groote vraag blijft nu over: hoe v,
waar dit werkelijk voor zieken en zwak
ken versterkende middel te bereiden, wvit
moet Cr weer reclame gemaald worden,
dan wordt de prijs van dit werkelijke von-
dingspraeparaat weer te duur. Dp medicus
zal, indien het bereid wordt, hel moeten
aanbevelen en voorschrijvon.
Schrijver dezes zou dan ook gaarne in-
Memmingsbetuigingen ontvangen om te
kunnen geraken tot de bereiding van - dit
voor zwakken en zieken k •l*ik ver. b'r- -
kond middel.
Gouden Profcssic.casl.
Hoden is het eon halve eeuw geleden,
dat do Weleerw. Pater W. de Groot
G.s.s.R., ridedr in de orde van Oranje-
Nassau, te 's-Hertogenboscli de plechti.;»
kloostergelofte aflegde, welk feit gisteren
in het klooster der Eerw. Paters Redemp
toristen te Roosendaal werd herdacht Op
verlangen van don jubilaris blcqf het feest
beperkt tot een kerkelijke viering en een
herdenking in inliemen kloosterkring.
LftliO- ESa TUIMBöaJtël
Mond- en klauwzeer.
I n F r a u k r ij k.
Ook in Frankrijk heeft het mond- en
klauwzeer zich den laatsten tijd sterk uit
gebreid. In dc periodo van 110 Sep
tember kwani de ziekte, naar onze rijks-
landbouwconsulcnt te Parijs meldt, in 7L
van de 90 departementen voor. In die pe
riodo werd zij op 3523 bedrijven gecon
stateerd. 19919 besmetto bedrijven, welke
reeds vóór 1 September als zoodanig wa
ren opgegeven, waren in dc genoemde
periode nog niot van do ziekte bevrijd.
Boskoopsche Veiling.
Veiling van 14 October. Rozen pcv boe
van 10 stuks: Ophelia 60—80 ct., Golden
Ophelia GO—3 ct.9, Marcel ltouger 90 ct.,
Hadley f 1—1.50, Cl. Pernct f 1.20—1.40, Co
lumbia f O.GO1.Butterfly GO—80 qL,
Mac Keiler 70 ct., Wilhelm Kordcs G5—95
ct., Bouche GO ct., Rosalandia 55—80 ct.
Chrysanthemum gr. bl. 1525 ct. per stuk.
