18e Jaargang. UHÜOERDAG 14 OCTOSËR 1926 No. 5388 9e ^cidóclie Gou^omt pe ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent pei week 12.50 per kwartaaL Jjjj onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaaL franco per post t 2.95 per kwartaaL get Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, b§ voor- Afzonderlijke nummers 5 ct. met Geïllustreerd Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen i. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 c POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverlentlOn 30 cenl per rogol Voor Ingezonden Mededeelingen woidt het dubbele van het tarief berekend. s Kleine adverlentiën, van ten hoogBte 80 noorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en ver* huur, toop en verkoop 10.50. mi nummer bestaat uit twee bladen- V Het Jeugd-werk. Wij plaatsen in dit nummer een verslag yan het R. K. Juvenaat in het Bisdom Ea-arlem. Dit is ons een welkome gelegenheid, om ^aardeering, eerbied uit te spreken voor 'den toegewijden arbeid van hen pries ters en leeken die zoovele uren, zooveel zorg en arbeid geven aan het patronaats- yerk, voor de vorming der jeugd. Wij moeten niet vergeten, dat dit vaak Veel-tijd-eischend werk ook nog dikwijls juist dan beslag logt op de personen, die er ach voor hebben gegeven, als zij na hun gewone dagtaak of na den werk-week gaar ne welverdiende rust willen genieten in "den huiselijken kring... Er is op die Juvenaats-vergadering ge sproken over de vraag: patronaat of con gregatie voor de jongens of beide. 't Wil ons voorkomen, dat heel bezwaar lijk een algemeene lijn kan worden getrok ken: ja of neen. Er zijn o.i. te veel omstan digheden van localen en vooral van indi- ,vidueelen aard, die den doorslag geven. Eet werk voor de jeugd buitenshuis is aanvullend aanvullend de opvoe ding door de ouders. En nu is het niet lou ter denkbeeldig, dat niet in alle parochies 'eenzelfde aanvulling wordt vereischt; tor- iwijl buiten allen twijfel staat, dat niet alle Jongens in eenzelfde parochie ook al be- hooren zij zoo ongeveer tot eenzelfde soort dezelfde behoeften aan opleiding en be- bescherming buitenshuis hebben. Het schijnt ons daarom het beste toe, als patronaat en congregatie één zijn, twee onderscheiden deelen van eenzelfde instel ling, terwijl toch de jongens niet beslist bij beide behoeven aangesloten te zijn. BÜITEÜLAIÖD Duitschland Stagnatie in het Kttlenvervoer. Het tengevolge van den lagen water stand van den Rijn ontstane gebrek aan Bcheepsruimte heeft tot een stagnatie in het kolenvervoer langs dien waterweg ge leid, terwijl anderzijds de aanvoer van kolen uit het Ruhrgebied naar de Rijnha vens voortdurend toeneemt. Dientengevol ge hoopen de kolenvoorraden in de havens van Duisburg en Ruhrort zich geweldig op. Daar ook de spoorwegen niet in staat zijn op het oogenhlik meer wagons voor het vervoer van kolen beschikbaar te stel len, heeft men den mijnen in het Ruhr gebied verzocht voorloopig het vervoer haar Duisburg en Ruhrort stop te zetten. Uit het bezette gebied. Typhusgevallen onder de Fransche bezettingstroepen te Mainz. In de voormalige „Alice-Kaserne" te Mainz zijn onder de Fransche bezettings troepen 20 gevallen van yphus geconsta- IS De kazerne is thans geheel geïso- Weer een incident. De „Voss, Ztg. meldt uit Düren, dat ln |en afgeloopen nacht een burger door 2 Fransche soldaten, die een politie-hond bij zich hadden, met een revolver bedreigd en tan een klein geldbedrag beroofd werd. Het gelukte de politie een der daders te arresteeren. Denemarken Onrust in N. Sleeswijk. Zelfs een „staatsgreep" op touwgozet. In het anders zoo rustige Denemarken fleerscht thans ook al onrust. In Noord- Sleeswij k is n.l. een soort „Home Rule"- beweging ontstaan onder de boeren. De Agitatie gaat uit van een boer, Cornelius Petersen geheeten, die zijn beroepsgenooten tegen het socialistisch kabinet opzet we- de hooge belastingen. Niet tevreden ^et onrust stoken, heeft hij zelfs in den gehad om een staatsgreep te onderne men. Totdusver had men die agitatie niet „au serieus" genomen, al had Petersen tal van aanhangers gewonnen onder de boeren, die r na den oorlog slecht aan toe zijn. JJoch Petersen maakte ook propaganda fi11 Qr 6 militairen en het gevolg van een a ander was, dat twee officieren werden 5 arresteerd. Toen bleek, dat Petersen het ifhh t ^eraamd de openbare gebouwen 'La te nerQen en OP zekeren dag in de kaste toekomst het bestuur van het land nemen en om den steun van den te ^agen voor do vestiging van zelfbestuur in Sleeswijk. ij-. verwacht te Kopenhagen elk oogen ic00 in hechtenisneming van Petersen Lf regeering schijnt weinig lanUr, ®en« Hem in de oogen van zijn W FV*** martelaar te maken. Zon- OJ eeft Hij althans nog een groote open- flönw7(i1'8a(*erin£' waar W®1 4000 boeren g was. toegesproken en den 3taf gebroken over de z.i. volslagen onbekwame regeering. Hongarije. Politiek gevrij om Hongarije. Aanbiedingen van Italië en Joeg o-S 1 a v i Naar de Hongaarsche pers meldt, zal de premier graaf Bethlem, heden ter ge legenheid der eerste zitting van de Na tionale Vergadering na het zomerreces, een groote buitenlandsche politieke rede houden, die inzonderheid gewijd zal zijn aan het probleem der toenadering tus- schen Hongarije en Joego-Slavië. Van Italiaanscho zijde wordt er in den laatsten lijd naar gestreefd, een al te in tieme toenadering tusscken Hongarije en Joego-Slavië te verhinderen. Naar ver luidt, beweegt zich in deze richting ook een onderhoud van anderhalf uur, dat de Italiaanscho gezant te Boedapest heden met den Hongaarschen premier over de kwestie van een haven aan de Adriati- sche Zee voor Hongarije heeft gehad. De Joegoslavische minister van Buiten landsche Zaken, "Nintsjitsj, heeft onlangs, naar gemeld, in een interview met betrek king tot Hongarije's aanspraken, de ha ven van Spalato aangeboden. In verband met den grooten afstand tusschen Hon garije en Spalato heeft Joegoslavië be langrijke vrachtreducties aan Hongarije voor transitogoederen toegestaan. Italië streeft er thans naar, den bui- tenlandscken handel van Hongarije over Fiume of Triëst te leiden. In een van heide havens biedt Italië aan voor Hon garije een vrije zone te scheppen. Griekenland. De oorlogsplannen van Pangalos. Betreffende de oorlogsplannen van Pangalos tegen Turkije publiceert het Grieksche blad „Esperinos Tilegrafos" een geheim telegram, dat de minister van buitenlandsche zaken van Pangalos, Ru- fos, hij zijn bezoek in Maart aan Rome tot Pangalos richtte. Rufos deelt daarin aan Pangalos mede, dat Mussolini er zijn bevrediging over te kennen gaf, dat Griekenland uit econo mische overwegingen geen anti-Engelsche 'politiek kon voeren. Mussolini aanvaard de het ook dat Griekenland ten aanzien van Zuid-Slavië zijn souvereiniteitsrech- ten- niet prijs zou geven, door uitlevering van de spoorlijn GjewgjeliSalonika. De goede indruk, dien zijn bezoek bij Mussolini had gewekt, werd echter be kroond door de verklaring van Rufos, dat in geval van onhandelbaarheid van Tur kije Griekenland zich gaarne voor iedere mogelijkheid tegen Turkije met Engeland en Italië zou willen verstaan. Men zal zich herinneren, aldus de Atheensche correspondent van het „Berl. Tagebl.", dat niet lang na het bezoek van Rufos het sensationeel© bericht ver scheen, dat Italië en Griekenland een ge heim verdrag voor een militair optreden tegen Turkije hadden gesloten. Het be richt verwekte in Turkije een ware paniek gedeeltelijke mobilisatie en afstand van Mossoel. Het Grieksche blad is van meening, dat thans de oorlogszuchtige politiek van Pangalos ten opzichte van Turkije bewe zen is, hoewel zijn militaire plannen 'te gen Turkije later, bij onderhandelingen met een tot dusver nog niet met zeker heid bekende Balkanmogendheid, ook nog een andere kleur kregen. Rusland Nog een andere oppositie. Geduchter dan die van T r o t s k i c.s. De huidige actie van de Sovjet-regee ring en de communistische partij-autori teiten tegen de oppositie in Rusland, is in het buitenland voorgesteld, als zijnde in do eerste plaats gericht tegen het op treden van Trotski en Zinowjef, die uit de z.g. eenige ware volgelingen van het Leninisme, een linkervleugel willen vor men. Er zijn evenwel goede redenen om aan te nemen, zegt een bijzondere „Times"- correspondent, dat de oppositie, aan wel ke de bolsjewistische regeering het hoofd moet bieden, tweeëirlei karakter draagt. Volgens betrouwbare berichten uit Rus land, niet afkomstig uit de gewone, offi cieel getinte bronnen, is in den laatsten tijd een oppositie-beweging op den voor grond getreden, die een democratischer karakter heeft, dan welke andere bewe ging in Rusland ook sedert de verkondi ging van het bolsjewisme, en wel een wijd vertakte beweging van een bijna „petit bourgeois" karakter. Vooral in het Zuiden en Oosten van Rusland zou deze beweging veel aanhan gers tellen, hoofdzakelijk arbeiders; er zijn echter ook welgestelde hoeren in 'ver tegenwoordigd. De houding van de mecsfe aanhangers dezer nieuwe oppositie is op het oogenblik passief, zooals trouwens te verwachten is, doch het is duidelijk, dat de beweging ook actieve vertegenwoordi gers heeft, die do Sovjet-regeering veel zorg baren. Het bestaan dezer beweging kan wel licht de aarzeling der regering verklaren, om op energieke wijze op te treden tegen de intriges van Trotski en Zinowjef, want zij wordt meer in beslag genomen door de moeilijkheden, dio de democratische op positie haar veroorzaakt. Deze oppositie heeft een voorloopig program aangenomen, waarop o.a., naar vernomen wordt, de volgende punten voor komen: ontbinding der communistische internationale, afschaffing van het bui tenlandsche handelsmonopolie en invoe ring van een democratischer regeerings- systeem. Het is dus te begrijpen, dat de Sovjet- regeering er weinig voor gevoelt, om strenge maatregelen te nemen tegen hen, die slechts met haar van meening ver schillen over de bolsjewistische leerstel lingen, terwijl zij zich voor een andere oppositie ziet gesteld, die zij veel gevaar lijker acht. Dat de berichten uit Moskou en de officieel© Sovjetpers tot nog toe geen melding hebben gemaakt van deze beweging en zich slechts beperkt hebben tot fabrieksvergaderingen on andere ge beurtenissen, welke in verband -staan met de minder gevaarlijke Trotski-Zinowjef- partij, behoeft dus geen verwondering te wekken. De regeering houdt voorts het oog op haar diplomatieke en handelsvertegen woordigers in de buitenlandsche hoofd steden, daar men vrees zou kimnen koes teren, dat de oppositiebeweging zich reeds van de diensten dezer vertegenwoordigers zou hebben verzekerd. Deze vrees zou wel eens niet geheel zonder grond kunnen zijn; zelfs Krassin schijnt, naar men aan neemt, niet onsympathiek tegenover de beweging te staan. Haar leiders staan ook in vorbinding met de democratische elementen der Rus sische emigranten. Het is kort geleden bekend geworden, dat de Sovjet-regeeriug aan een vooraanstaand lid van de Ogpeoe heeft opgedragen/ inlichtingen in te win nen in het binnenland, over den omvang van de beweging, terwijl verschillende leden van de Tsjeka naar eenige buiten landsche hoofdsteden zijn gezonden, om de gebeurtenissen daar gade te slaan. Het is nog te vroeg om reeds thans te kunnen zeggen, wat de kracht en de voor uitzichten dezer oppositie zijn, doch ge zien do maatregelen, welke door de bols- jewiki genomen zijn, is zij niet te ver- waarloozen. China. Chineesche troepen vuren op een Fransch oorlogsschip. Een opvarende gedood en een gewond. De Chineesche troepen tusschen Woesieh en Kioekiang aan de Tangtse rivier bene den Hankau hebben op een Fransche ka nonneerboot, do „Alerte" gevuurd. Aan boord van dc „Alerte" werd een man ge dood en een gewond. Twee Fransche ka- nonneerbooten zijn thans naar dc havens aan de Yangste gezonden. Mexico. De Kerkvervolging. De boycotbeweging. Omtrent de boycotbcweging in Mexico meldt de „Kathol. Korr." onder meer het volgende Do boycotbeweging werd door leeken op touw gezet en door den bond ter verneui- ging van den godsdienst schitterend geor ganiseerd. Dc leiding berust bij een com missie van drie personen, welke oogenblik- kelijk bij haar optreden in de hoofdstad vier plaatsvervangende commissies aan stelde, die automatisch den arbeid zouden overnemen, wanneer de voorgaande in hechtenis mocht worden genomen. Met de eerste, tweede en derde commissie was dat ind-rctaad het geval. Toen dc vierde de taak aanvaardde, verslapte do regeoriug en werden do gevangenen tegen borgstelling vrijgelaten. In lederen bondsstaat is een gedelegeerde werkzaam, die rechtstreeks aan de centrale verantwoording schuldig is. Hij heeft zijn subgedelegeerden voor iedere stad, iedere wijk en iedere straat, die de boycotbcweging in straffe organi satie hebben door to voeren en te contro leeren. De leiders hebben langdurig het plan overwogen, alvorens het in werking werd gesteld. Het is beleidvol aan de volkspsy chologie aangepast. Men moest een wapen kiezen, dat door het geheele volk kon wor den gehanteerd, zonder dat iemand ge vaar liep er door in de gevangenis te ko men of zijn positie te verliezen, een wa pen waarmee geen bloed werd vergoten, en dat den staat in zijn matcriecle belangen gevoelig trof. Deze i'-ycot is gericht tegen do belas tingbetalers. Hij brengt ze in een toestand dio het hun onmogelijk maakt hun belas ting te voldoen. Het is niet de bedoeling daarmee de zakenlieden te straffen, maai de regeering te treffen in haar inkomsten. De schorsing der godsdienstoefeningen heeft daarbij onschatbare hulp verleend, daar in Mexico de boeren gewoon zijn na de Mis op de markt hun inkoopen te doen. Deze markten zijn nu vrijwel geheel zon der beteekenis. Zonder eenigen twijfel zou heropening der kerken aan den boycot groote afbreuk doen. De boycotbeweging verlangt dat men zich volledig zal onthouden van het koo- pen van luxe- of half-luxe-artikelen, dat men geen gelegenheden van vermaak, voor drachten of bioscoopvertoningen zal be zoeken, dab men geen deel zal nemen aan loterijen enzoovoort. Men ziet af van rij bewijzen ten gebruike van eigen auto's, welke bewijzen 10 dollar per maand kosten, legt zich beperkingen op bij het gebruik van noodzakelijke artikelen, koopt zoo weinig mogelijk nieuwe kleeren. Het succes der beweging was tot dusver boven iedere verwachting. Hoe sterk het nieuwe strijdmiddel werk te mogen eenige feiten aantoonen. Heb grootste tabaksconcern van Mexico, welks directeur een ingekankerde vrijmet selaar is, toonde plotseling voor den bond tor verdediging van den godsdienst een gioote genegenheid. Van een loterij, welker hoofdprijs 125.000 pesos bedroeg, werd slechts voor 50.000 pesos aan loten geno men. De entreeprijzen voor de bioscoop theaters werden met 60 percent vermin derd. De regeering zag zich genoodzaakt, de belasting voor de kinema-theaters te verlagen. De bierprijs verminderde met de hi lf t. Een der grootste zaken in Mexico had op een bepaalden dag 4.50 pesos aan inkomsten. De regeering heeft reeds mil- lLenen pesor aan inkomsten verloren. De leiding van de boycotbeweging ver klaart, dat heb volk het nog maanden kan uithouden en het spaart daarbij een massa geld. De handelsbalans van Mexico wordt reeds zichtbaar door den boycot getroffen. De zilveren peso daalde meerdere punten. Begrijpelijk, dat de ircgcering dit feit in het land tracht te verheimelijken. Het eindresultaat van den gelukkig be gonnen boycot hangt van de taaiheid der doorzetting af. Of de Mexicanen zullen toonen die taaiheid te bezitten, moet do toekomst uitwijzen. Een eerste groot resultaat heeft de boy cot al reeds gehad en wel dat den Katho lieken de oogen zijn geopend, dat zij heb ben ingezien, hoeveel zij in het openbaar leven bij samenwerking kunnen bereiken. Do oude grondwet van Mexico heeft gepro beerd de Kerk en haar invloed naar de kerkgebouwen terug te dringen. Galles heeft uv. kerk ook in de tempels zelf aan gevallen en zoo do poorten wagenwijd ge opend. De katholieke beweging in Mexico verkondigt thans luide do verovering van de straat, „La conquista de la calle" in den zin van een vreedzaam doordringen van het openbare leven met katholieke ideeën, en van een actie voor invloed op het poli tieke, sociale en economische leven. Op dit gebied was inderdaad door do katholieken in een land, dat ondanks aanhoudende ver volging der kerk, nog steeds katholiek mocht heeten, veel verzuimd. Op het voor beeld der Noord-Amerikaansche katholie ken zullen thans ook de Mexicanen de vrij heid en don eerbied voor den godsdienst in het openbaar leven bevechten. BSN ENEN Lft!iD UIT HET MIJNBEDRIJF. De Zaterdagsche zes-urendienst. Een schrijven van de Mijnwerkersbonden aan de C'ontac t-C o rn m i s s i e. De samenwerkende mijnwerkersbonden liebbcn gisteren, na hun tweede vergade ring, die tc half vijf aanving, oen schrijven gezonden aan de Contact-Commissie voor het mijnbedrijf, waarvan de inhoud is als volgt:' „De verklaring door de mijndirecties in dc vergadering van do Contact-Commissie, gisteren afgelegd, maakte, na in de afzon derlijke bestuursvergaderingen van de bon den te zijn besproken, in het comité van de samenwerkende mijnwerkersbonden, een punt van bespreking uit. Met zekere voldoening werd kennis ge nomen van de bereidverklaringen van de directies, om den zesurendienst op Zater dagen weder in te voeren. Dit toch was het cardiriale punt, waarnaar de mijnwer kers met de meeste belangstelling uitzagen en waarover de strijd in vergaderingen van den Contact-Commissie liep. We aanvaarden deze bereidverklaring van de directies echter, zonder de nadere toelichting der directies voor rekening der vakbonden te kunnen nemen. Uit de be sprekingen in de Contact-Commissie is trouwens reeds voldoende gebleken, dat de vakbonden ten overstaan van de naaste toekomst van het Nederlandsch mijnbe drijf geheel andere meeningen waren toege daan dan de directies der mijnen. Waar deze niet zijn ingegaan op de be rekeningen door de vakbondsbesturen bij i V t'i i n Commissie ingediend, daar mag HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Een „samenzwering" in Denemarken. Een nieuwe oppositie in Rusland. De boycotbeweging in Mexico. BINNENLAND. De samenwerkende mijnwerkersbonden hebben aan de Contact'Commissie een schrijven gezonden, waarin o.m. wordt voorgesteld den zesurendienst op Zaterdag 1 December a.s. in werking tc doen treden (lste blad). Te Haarlem heef de jaarvergadering plaats gehad van het R.-K. Juvenaat in hei Bisdom Haarlem (2de blad). Nadere berichten omtrent de bij den storm verongelukte schepen, (lste blad). OMGEVING. Op verzoek van het Dag. Bestuur der gemeente Noordwijkerhout hebben Ged. Staten de nieuwe wegen bezichtigd en aan gezeten aan een feestdisch te Noordwijk (2de blad). wol als vaststaand gelden, dat thans, even min als bij de invoering van den zes uren dienst op Zaterdagen, aan behandeling van voorstellen tot loonsverlaging in de naaste toekomst door de organisaties kan worden meegewerkt. VolgenB hare overtui ging wordt dit door de economische ver houdingen van het mijnbedrijf vooralsnog niet noodzakelijk. Ook omtrent den datum van wederinvoe ring wenschen ze een bemerking te maken. Het vorig jaar was een tijdstip van 15 dagen voldoende om den zesurendienst op Zaterdagen in een 8-urigen te doen veran deren. Het lijkt ons in vergelijking daar mee niet geheel en al billijk, dat thans bij den overgang van den acht- tot zes-uren dienst daarmede circa elf weken moet wor den gewacht en het tijdstip tot 1 Januari 1927 wordt verschovon. Zij meenen daarom in alle opzichten de redelijkheid te betrachten, wanneer zo met den meesten aandrang wijziging van den datum van inwerkingtreding verlangen en voorstellen deze te bepalen op l Decem ber 1926. Do zesurendienst zou dan bij hoog© feestdagen als Kerstmis weer in ons mijn bedrijf zijn ingeburgerd. De directies der mijnen wenschen vol gens haar verklaring aan den zesuren dienst een tijdelijk karakter toe te ken nen. De vakbonden willen deze meer de finitief geregeld zien. Met hot oog daarop vorderen zij ook een uniforme regeling van de werktijden op Zaterdagen voor al de Nederlandsche mijnen. Daarom kunnen zij ook niet aceoord gaan met de aan het slot der verklaring genoemde mogelijkheid om voor sommige mijnen de nachtploeg te doen uitvallen en de arbeiders van dio ploeg in andere diensten te plaatsen. De arbeiders zouden dan in twee diensten op Zaterdagen nog acht uur werken, wat voor het vervoer van do arbeiders per werklie- dentrein en do grootoro bezetting van de posten in ondergrondscho werken tot prac- iischo bezwaren aanleiding geeft. Do hier door hen naar voren gebrachte verlangens achtten zo zoo billijk, dat door hen hiervoor geen bijeenkomst van de Con tact-commissie meer noodig wordt geacht. Wel vinden ze het gewenscht, ora voor een geregelde uitvoering van don zcsurerT' dienst op al de mijnen een bespreking in de Contact-commissie to houden. Voor alle bovengronders, die voor dozen zes-urendienst in aanmerking komen, zou daartegen een voor alle mijnen geldende regeling moeten worden ontworpen." Do arbeidstijd. Bloomenbinderij. De Minister van Arbeid, H. en N. heeft onder eenigo voorwaarden, aan hoofden of bestuurders van bloemenbinderijen, tevens bloemenwinkels, in alle gemeenten des Rijks, vergund, dat, onverminderd het be paalde in art. 54 van het Werktijdenbe sluit voor fabrieken of werkplaatsen 1923, in hun onderneming van 24 Oct. 1926 tot' en met 23 Oct. 1927 door arbeiders van 16 jaren of ouder, in afwijking van het be paalde in de art. 23 en 24 der Arbeidswet 1919, gedurende 10 uren per dag en 53 uren per week arbeid wordt verricht. De onbewaakte overweg bij Kethel. De burgemeester van Kethel, de heer J. L. Verveen, is Maandag op audiëntie ge-* weest bij den minister van Waterstaat, ten einde nogmaals de aandacht te vestigen op het gevaarlijke van den onbewaakten over weg over de spoorlijn RotterdamHoek van Holland bij Kethel. Minister Van der Vegte heeft den bur gemeester geantwoord, dat deze overweg bovenaan stond voor een onderzoek. Hij hoopte, dat dit zoodanig resultaat zou opleveren, dat hij maatregelen zou kunnen treffen om aan don ongcwensch«

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1