nlsli
bo vc
QraDERWIJS
ne Minister van Onderwijs, K. en W.
en de Lichamelijke Opvoeding.
Eerc wien eere toekomt.
In verschillende Roomscho dagbladen,
Dok ia dit blad, zijn een tweetal berichten
ïeplaatst. waarin do Roomsch georgani-
[eerde gymn. leeraren hun teleurstelling
leden kennen, aangaande de eenzijdige sa
menstelling der examen-commissies voor
de akten en de getuigschriften der licha-
k gelijke oefening. Wij willen geenszins ont
b Lefluen, dat er redenen voor ontevreden
heid van hun kant aanwezig zijn. Het is
reker pijnlijk voor dc Roomsche organisa-
lié. wanneer haar leden, die zich als be
kwame examinatoren deden kennen, som-
oige jaren stelselmatig uit do commissies
•ewoerd worden, omdat zij zich op uit
drukkelijk verlangen van het Ned. Epis
copaat katholiek organiseerden. Nog pijn
lijker moet het zijn, wanneer zij die leden
vervangen ziet door R.-K. gymn. leeraren,
die hare organisaties den rug toekeerden
en zich bij de neutralen aansloten.
Dat men zich geprikkeld en in zijn rech
ten gekrenkt gevoelt, is te billijken; maar
wij kunnen ons niet geheel vereenigen met
e manier, waarop men van die veront
waardiging heeft doen blijken, door indi-
jekt daarbij een Minister te betrekken, die
als burgemeester van Heerlen vroeger met
zooveel sprekende, loffelijke daden bewe
zen beeft de beteekenis te kennen van een
verstandige, deugdelijke beoefening der
gymnastiek. Wij wijzen slechts op deu
houw en de behoorlijke outilleering van
gymn. lokalen; op het gratis beschikbaar
stellen dezer oefengelegenheden voor de
leerlingen der Rijkscursussen of voor de
schoolvrije jeugd, ep den fiuancieelen
steun aan cursussen en sportvercenigingen
verleend. Wij wijzen verder op den mach
tigen moreclen en financieelen steun,
waarop wij ons bij gelegenheid van bel
driejaarlijksch onderzoek der cursussen in
1921 (Rijksregeling 1916) te Heerlen van
wege het gemeentebestuur mochten verheu
f 'en. Er is ons in 't Zuiden geen gemeente
ekend, waar de licli. opvoeding in die
male is gepousseerd als in Heerlen. Dit
alles was zoo goed als geheel te danken
aan burgemeester Mr. Waszink, thans mi-
,lster vau Onderwijs. In 1921 hebben wij
enbedoeld driejaarlijksch onderzoek
bij gelegenheid van de schitterende
ontvangst ten Raadhuize welgemeende pas
sendo woorden van waardeering, dank en
;!j Jiulde gesproken en Heerlen geluk ge-
wenscht met een gemeentehoofd, dat met
zooveel ernst en door zooveel sprekende
Cf daden dc zaak der licb. opvoeding en het
lich. heil der rijpende jeugd diende. Wij
hebben nog altijd de foto met den burge
meester in ons midden, genomen voor het
stadhuis, dat Zijnedelachtb. voor die ge-
(!r legenheid ter eere van de duizenden gym-
Cf nasten en cnrsusleerlingen op zoo schitte
rende wijze had laten illumineeren.
Dat alles nu te vergeten gaat niet aan;
(jjj, integendeel on^e erkentelijkheid dient die-
per te zitten, warmer gevoeld en langer
i,|,, bewaard En daarom achten wij het ons ten
ilplicht opzichtens Zijne, Exc. Mr. Waszink
een ander geluid te doen nooren» De be-
ihngkebbers bij en de belangstelling in do
(lich. opvoeding hebben alle reden zich van
harte te verheugen en zich geluk te wen-
echen met een Minister van Onderwijs,
die niet alleen met woorden, maar boven
al met zooveel dhden getoond heeft, de
voorname beteekenis van goed geleide li
chaamsoefeningen in te zien. Waar deze
minister onzen en veler eerbiedigen dank
ten volle verdient, daar betreuren wij het,
dat Zijno Exc. in do verschenen artikelen
betreffende de examencommissies is be
trokken. Wij herbalen het, dat wij ons ge
lukkig achten met Mr. Waszink als Minis
ter van Onderwijs, die zich als zoo'n warm
voorstander van de lich. povoeding heeft
•doen kennen.
Do Commissies van Onderzoek der
Rijkscursussen in de lich. oefening
voor do provincies Limburg, Noord
brabant en Gelderland.
betteren en Kunst
De Schola Cantorum-en Hubert Cuypers.
Merkwaardig genoeg was het dit jaar de
nbchola Cantorum", die te Ams'erdam de
concertenreeksen van het winterseizoen in
'rite, en wel met een eere-uitvocring, aan
geboden aan haar directeur den heer Hu-
bert Cuypers, ter gelegenheid van diens
35-jarig jubileum als musicus, speciaal
^erkzaani op het terrein der gewijde zang-
Te zeer is de heer Hubert Cuypers een
okend figuur in het Amsterdamsch mu
ziekleven, to zeer mag hij zich verheugen
8ro°le populariteit bij nagenoeg ge
ril Roomsch Nederland, dan dat wij hier
r plaatse daarover behoeven uit to wei
en. Dit hebben ook de verschillendo spre-
i Van <ten avond gemeend, die zich niet
e en uitgeput in lange opsommingen en
oomnjkc lofspraken, maar die geestig,
crt en hartelijk hun woord van hulde for
muleerden.
-\"a dc uitvoering van het eerste deel der
ngnuninicrs, beklom de Zcerccrw. heer
J. Hoosemans het podium en bood,
n een toespraak waarin hij de nicuwsgie-
Jf!e,d. vaiJ den jubilaris zoowel als van
hnii618 ten zeerste wist op te wek-
ciim «°n Cuypers de Pauselijke do
kt C",»n aan» waarbij hij werd benoemd
ridder van Sint Gregorius.
"O vertaling welke de Z. E. heer Hoose-
c, Vo™das, deelde mede dat de lieer
dit eereteeken ontving als hooge
kfri-n van ztjn verdiensten voor de
muziek, met name voor zijn onderwijs
riaana^f aiC uivoering van 't Grego-
ties SC iu °m zDn kerkmuzikale composi
tie *c geheel in overeenstemming
do kerkelijke voorschriften."
•choM Pauselijke uitspraak en onder-
Tan ïn"!8 garden do levendigste blijken
instemming gegeven, en een hartelijke
IHGEZGHDEN MEDEDEELINQ
De kwaliteit der AMSTEL-BIEREM
is Uw volle 'aandacht waard. 7914-1
GEBR. LAFEBER. Tel. 1617
ovatie viel den heer Cuypers ten deel. Hij
had nog tal van bloemstukken, kransen,
toespraken en telegrammen in ontvangst
te nemen.
Een musicus huldigt men natuurlijk ook
met muziek, en de Schola Cantorum is zoo
één en samengegroeid met den heer Cuy
pers, dat do uitvoering hem bijna rechtens
toekwam. De Schola gaf het beste van
haar repertoire; meerstemmige stukken
van Byrd, Cascioline en Palestrina, een
tweetal Gregoriaansche gezangen, lSde
Eeuwsekè Noderlandsche liederen, en na
de pauze een aantal composities van den
heer Cuypers zeiven. Het een en ander
werd uitgevoerd met de bekende kwalitei
ten der Schola, waarover al menigmaal
geschreven is. Is het meer dan toeval dat
het seizoen der Beethoven huldigingen be
gint met een Cu;<pers-liuldiging?
Met veel élan, doch zichtbaar geroerd
dirigeerde de tweemaal-geridderde zijn
feestconcert voor een stamnvollo zaal,
waarin voor ditmaal ook de geestelijkheid
van stad en ommelanden ruimschoots ver
tegenwoordigd was. „Msbd.
KERKNIEUWS
Veertigjarig Professiefeest van Pater
J. J. v. d. Tempel O.P.
Do zeereerw. Pater J. J. v. d. Tempel
O.P., sedert het begin van 1925 regent van
het B. K. Lyceum van Meisjes to 's-Gra-
venhago en directeur \v de Congregatie
der leerlingen van die inrichting, heeft,
zooals gemeld, Donderdag onder veel be
langstelling zijn 40-jarig Professiefeest ge
vierd.
Donderdagmorgen te 9 uur droeg de ju
bilaris in de kerk van O. L. Vrouw Onbe
vlekt. Ontvangen aan de Elandstraat een
H. Mis van dankbaarheid op, waarbij te
genwoordig waren de rector, de directeur,
de docenten en de leerlingen van het Ly
ceum.
Na de H. Mis weid Pater van den Tem
pel op eenvoudige wijze te intiemen kring
gehuldigd in de versierde aula van het ge
bouw aan-de Amaliastraat, waarin het Ly
ceum gevestigd is. De jubilaris werd ont
vangen met een welkomstlied, hem door de
leerlingen toegezongen. Daarna zongen
nog enkele leerlingen als solisten liederen,
op de piano begeleid door mej. Claessens.
Vervolgens werd de jubilaris toegespro
ken door een der leerlingen, die, namens
alle meisjes, Pater van den Tempel harte
lijk gelukwenschte en hem dankte voor het
vele, dat hij in het belang en voor het
geestelijk welzijn der leerlingen deed, o.a.
in de door hem geleide meisjes-Congrega
tie. Namens curatoren, docenten, oud-leer
lingen en de leerlingen bood zij den jubi
laris als huldeblijk aan een door den ont
werper van kerkelijke kunst, den hoer
Gerhard Janssen geteekr.nd Congregatie-
keten met medaille, uit te voeren in ver
guld zilver cd email.
De rector, dr. A. Da rids, ging in zijn
woord uitvoerig de vervulling der idealen
van den jubilaris in diens verschillendo le
vensperioden na ïn besloot met den
wenscb, dat Pater van den Tempel nog
vele jaren het devies zijner Orde, n.l.:
„Laudare, benedioare et praedicare" aan
het R. K. Lyceum voor Meisjes te 's-Gra-
venhage zou mogen dienen.
De oud-rector, dr. L. J. Sicking, consta
teerde in zijn toespraak, dat Pater van
den Tempel aan het hoofd van een Katho
liek meisjes-lyyceupi geheel in de lijn van
zijn levenswerk op het gebied der Katho
lieke vrouwenbeweging, de aangewezen
man is.
De jubilaris dankte vervolgens allen, die
hem deze hulde hadden bereid; hij Bprak
de hoop uit, nog lang aan het Lyceum te
mogen blijven en zijn beste krachten to
geven, om, behalve een nieuw schoolge
bouw, in do toekomst ook nog de vruchten
te mogen zien van zijn arbeid.
Hierna werden eenige foto's gemaakt en
heerschte nog een lijd lang een feestelijke
stemming in het schoolgebouw.
In den middag werd in Huize „St. Ur
sula" aan de Eerste Van den Boschstraat
een receptie gehouden, die zeer druk be
zocht werd. Tot de bezoekers behoorden
o.m. do HoogEcrw. heer H. A. Th. van
Dam, Deken van 's-Gravenhagc, verschil
lendo eerw. geestelijken, wethouder Quant
het Eerste Kamer-lid prof. dr. A. Steger
en mevrouw Steger, terwijl uit Zwolle,
Botterdam cn Nijmegen, waar Pater v. d.
Tempel vroeger gewerkt heeft, vrienden
van den jubilaris naar Den Haag waren
gekomen om hem geluk te wcnschcn.
Meer dan 100 telegrammen werden in
den loop van den dag in Huize „St. Ur
sula" besteld.
Tijdens de receptie werd de jubilaris
door vele Haagschc vrienden een schrijf
bureau en door den R. K. Vrouwenbond
een daarbij behoorenden stoel aangeboden,
beiden ontworpen door Jan Wills.
Verder werd den jubilaris nog aange
boden een fraai geborduurd kazuifel, door
zijn zuster ontworpen en uitgevoerd. Een
groot aantal bloemstukken legden voort?
getuigenis af van de sympathie, welke do
jubilaris geniet. „Tijd".
Naar de Missie.
Vrijdag is do weleerw. pater A. J. J.
Sehoonen, uit Roosendaal, van dc orde der
Paters van de Afrikaansche Missiën van
Cadier en Keer tot voor kort directeur van
het Groot Seminarie dezer qrde vertrok
ken om zich naar zijn missiepost aan de
Goudkust van Afrika te begeven.
Gelijk met hem vertrekken de weleerw,
paters Boumans, uit Sncek; van Rooy uit
Udenhout; en Tilly uit Berg en Herbleyt.
Volgens „Do Grondwet" vertrekken op
22 October a.s. nog twee missionarissen
van deze orde naar de Missie en wel naar
den Noder-Volta. Het zijn de weleerw. por
ters Versteegen uit Tilburg; en Hertrig,
uit Moergestel.
28 Sept. a.s. vertrekt de eerw. broe
der Bruno Niessen uit het Carmelieten
klooster te Vaals naar de missie in Brazi
lië, waar hij reeds 16 jaren met ijver en
vrucht werkzaam was.
UIT OUDE KEUREN.
Wegenvraagstuk.
Het wegenvraagstuk, dat onzen tijd zoo
zeer bezighoudt, is geen nieuw verschijnsel
onder de zon.
Om maar bij onze Vaderlandscho histo
rie te blijven en niet terug te treden in do
heel grijze oudheid, zij hier gewezen op
Julius Caesar, die zijn Romeinsche legioe
nen in ons land al wegen liet bouwen; zo
worden zoo nu en dan nog weer opgegra
ven. En Napoleon had ook al te kampen
mot gebrek aan goede wegen.
In de stad Leiden schijnt men in 't mid
den der 17e eeuw evenals wij thans last
van straten met kuilen en dergelijke onge
makken gehad te hebben. We zijn bozig
proeven te nemen met nieuwe systemen
om van do hobbels af te komen. Zoover
waren onze voorouders nog niet. Van de
27 en 28 Keur „Behelsendo verboth van
aen de Bier, Bleyckcns ofte Moolenaers
Wageus, Raderen ofte Wielen met Yser
beslagen to gebruicken, off Kruy of Korde-
wagens te gebruyeken met twee Raderen
met Yser beslagen", werd een „Amplictie",
,in te vorigen in 't Keur-boek Fol. 23 op
den Eersten February 1666" van kracht.
In dit duplicaat kan men o.a. lezen:
„Alsoo men hij ervaringe bcvint dat dezer
Stede Straten secr ongelijck gemaackt ende
ghehroocken werden, door do Wielen ofte
Raderen van de Bierwagens van de Brou
wers, ende van de Wagens van de
Bleyckers en Moolenaers, mitsgaders do
Nieuwe Kruy-wagens met twee Wielen,
met Yser beslagen synde" besloten be-
stuurdcren to ordonneeren, dat de wagens
van Bierdragers en verder genoemden al
leen mochten hebben houten onbeslagen
wiele van „bequamo brecte". Bij eerste,
tweede en volgende overtredingen van dit
voorschrift werd een boete van resp. 3 en
6 gulden en van vorbcurlverklaring der
wagens toegepast.
En dat alles geschiedde ter voorkoming
van „groote ontcieringe van do Stadt, ende
werckelijko last van de Burgers van Ge-
huysden, tot welckers last ende Kosten de
selve moeten werden vernieuwt ende on
derhouden"; ter voorkoming „mitsgaders
(van) onghemack endo peryckel voor dio
geene die de selve (n.l. do straten) ge
bruyeken".
De zorg voor liet plaveisel der straten
strekte de Overheid ook uit tegen do balda
digheid.
't Zal iemand gebeuren, die op de Bree-
straat een klinker uit den weg haalt, dat
een politie-agent hem van zijn bovenklce-
ren ontdoet. En tocli niet minder was de
straf, waarmede Keur XIX dien onvor-
laat in 1658 in Leiden bedreigde. Wij le
zen daar letterlijk:
„Niemand, 't zy jojick of out, vermagh
de straten te breecken, ofte oock steenen,
't zy luttel ofte veel daer uyt te trecken,
op verbeurte van syn opperste Kloet, het-
welcke hem dadelijk bij do Suhstiluyt
Schouten, ofte dc dienaérs met den Swaer-
de afghenomen ende uyt-getrocken eal
werden."
Voor „twintigh sluyvers" kon men het
kleed dan terugbekomen, terwijl ouders en
voogden voor do kinderen en minderjarigo
jongeren do hoeten zullen betalen.
Tot dat ouderwctscho wegenvraagstuk
behoort ook wel de zorg, die de Overheid
blijkbaar had voor den voetgangers.
In onze Haarlemmerstraat met zijn dub-
belsporige tramhaan mocht ook wel eens
een dergelijke voorzorg genomen worden.
In Keur XXVIII van 1658 staat n.l.:
„Niemand sal eenige wol-sackcn, packen,
mandons-kassen, kisten, ofte andere wa
ren, soo hoogh op de Korde-wagens of op
het hooft van dien mogen leggen, ende
daer mede langhs de straten om-kruyen,
dat hem daer door 't ghesicht voor uyt
wert benomen."
En als iemand dan toch zijn handkar
zoo hoog opgeladen had, dan moest een
ander iemand vooruit of terzijde loopen,
die de goede luyden de straten gebruyeken-
de, ofte de kinderen aldaer spelende, (tot
afweeringe van allen ngelucken) van do
komste vau den selve wagens, waerschou-
wen".
Voor goed verkeer trachtte de Lcidscho
Overheid in die dagen ook door*zoo goed
mogelijke breedte der verkeerswegen te
zorgen. „Af-heyningen, Uylsteecken, Stou-
pen of Getimmerten op dc Straten" waren
verboden, tenzy „met voor-welen ende ver
lof van die van de Gerechte, dc boschadigh-
de partijen daer op al-vooren gehoort
zijnde", 't Was ook precies uitgerekend
wat het lijden kon, als iemand voor zijn
nering of bedrijf uitstalvensters of luifels
behoefde.
„Sal mede niemant in de voorsz. stra
ten of op de voornoemde grachten eenige
veynsteren, tot glierijf van sijno neeringe
of andersins, dagelicx open mogen hou
den, 't zy leggende of staende, verder dan
eene voet seven en de drievierendcel van
en duym, af to melen van de deur of vcyn-
ster-stylcn". En in de volgende, de 17o
Keur staat o.m.:
„Alle loyvingen, die ycmant, tot gerijf
van syn neeringe, voor syn deur toeghela-
tcn sullen werden te doen maecken, moeten
werden gcsteldt ter stratcn-wacrts hoogh,
wyttor straten ghemeten, ten minsen se-
vendhalve roede voeten."
Aldus zou over het „Ophalen van Val-
.bruggens" alsmede over do straatreiniging
nog oen en ander wetenswaards uit do
Keuren op te diepen zijn, wat wc nalaten,
om niet al to uitvoerig ap het chapiter van
het verkeer en de straat in te gaan.
Dit moge uit bovenstaande wel blijken,
dat de zorgen voor een behoorlijk verkeer
de schouders van de stadsoverheid ook in
do dagen van bijna drio eeuwen terug
reeds drukten, blijkens de maatregelen, die
in de oude Keuren nog te lezen staan.
CAUSEUR.
FE RIJNSTREEK.
ALPHEN AAN DEN RIJN.
Winkelstand. In de Prins Hendrik
straat heeft de heer H. J. L. van Rhoon
naast de bekende kapperszaak voor hoe
ren heden een keurig modern ingerichte
Dames-salon geopend. Do dames vinden
daar een uitstekende gclcjfcnheid voor
Bobbed en Shingled-knippcn, Bruidscoif
fure, Manicure enz. Do ondernemende eige
naar heeft zich voorts bijzonder geprepa
reerd voor het bewerken van alle soorten
haarwerken. Ten slotte heeft de heer van
Rhoon do noodigo maatregelen getroffen,
om de dames een speciale vakkundige be
handeling van haar kapsel te garandceren,
zoodat wij een bezoek gerust durven aan
raden. Do ingang naar deze salon is Prins
Hendrikstraat 124.
Jubileum. Gisteren was het 25 jaar ge
leden dat de heer C. Ketel in dienst trad
op de scheepsbouw werf van den heer A.
Pannevis. Als blijk van waardeering werd
den jubilaris door zijn patroons een gou
den horloge aangeboden, terwijl hem door
het personeel zes fraaie stoelen werden ge
schonken.
Opdracht. Aan den aannemer A. J. J.
v. Engelen is opgedragen het bouwen van
een woon- en winkelhuis in de Juliana-
straat.
„Eerbied in Gods huis". Zondag 26
Sept. Vroegmis 9, 10, 1 uur, Hoogmis 2, 3
uur, Vespers 4 uur.
HAZERSWOUDE.
Geboren: Jan, z. van J. Dekker en O.
Schlamilclb Jan Dirk, z. van J. D. de
Kort en C. van Driel. Picter, z. van L.
Havenaar en J. Ncugennan.
Getrouwd J. W. Slootweg en H. do
Gelder, beiden uit Hazerswoude. M.
Noordam en J. do Gelder, beiden te Ha
zerswoude.
KOUDEKERK.
Collecte. Do alhier gehouden collecte
ten behoeve van het Ncdcrlandschc Roodc
Kruis heeft opgebracht netto f 48.89.
Geboren: Catharina Martna, d. van
H. Otto en M. C. van Leeuwen.
NOOTDORP.
Geboren: Hendrikus z. van M. C. v.
Veen en P. Roeleven.
Ondertrouwd: Ghrisliaan vau Oud-
heusden 31 j. en Adriana Oudshoorn 27 j.
WOERDEN.
Het R. K. Mannenkoor. In een goed
bezochte vergadering in café Woltz heb
ben besprekingen plaats gehad om te ko
men tot de oprichting van een R, K. Man
nenkoor, waartoe in principe dan ook is
besloten.
De vcreenigïng zal zich uitsluitend ten
doel stellen liet bocfencn der zangkunst.
Het lidmaatschap wordt opengesteld voor
alle R. K. mannen, zonder onderscheid
van rang of stand, mits boven 18 jaar. Een
20-tal aanwezigen gaven zich bereids als
lid op. Tevens werd door do vergadering
een voorloopig bestuur samengesteld,
waarin zitting zullen nemen de heeren G.
v. d. Vlist, N. Vlug, H. Hendrickse, G.
Smaling en Ch. GottonboB.
Voor het regelen van verdere aangele
genheden, zooals het kiezen van een naam,
het vaststellen van een reglement e.d. zal
volgende weck nogmaals een vergadering
worden gehouden.
Aanbesteding. De architecten Slinger
en Groen besteedden aan ten behoeve van
den heer H. v. Vliet, den verbouw van een
woonhuis met lunchroom, raming f 9000.
Ingeschreven werd als volgt: P. G. Vee-
lenturf, Bodegraven, f 11.000.—, W. Bon
man, Woerden, f 10.360.J. v. Dillen, Zeg
veld, f 10.250.P. Bestcbrocr, Woerden,
f 10.240.P. v. d. Voorenen J. v. d. Hadel-
kamp f 10.200.—. De gunning werd aange
houden.
Geboren: Elisabeth Jannigje, d. van
O. de Groot on J. van Woudenberg. Wij
nand IJsbrand, z. van J. Pels en A. Span
nemaker. Quirinus Johannes, z. van A.
H. Sluijs op H. C. Merks. Gerrit Dirk,
z. van J. Th. Bakker on J. O. A. Zaal.
Jacolina Adrians, d. van J. Kraaij en J.
v. Leeuwen.
Gehuwd: G. Plomp en W. M. Bier
mans.
Overleden: W. A. W. v. d. Vlist 39
j. M. v. d. Landen echtgen. van W. A. C.
v. Zevenhoven 82 j. H. Oodec 60 j. A.
van Rcgteren 74 j. echtg. van T. v. Vliet.
-H. M. P. W. C. Verbeek wed. van H. B.
C. Sweerman 62 j.
LAND- EN TUINBOUW
Veiling H. B. G. te Lisse.
Gehouden leverbare veiling van do Coöp.
Vcilingver. H. B. G. te Lisso op Vrijdag
24 September des namiddags te 2.30 uur.
Aanvoer 350. Kooplust goed.
E.v.t. Butler Cup 2.35. C'rani. Brilnant
0.951.50. Rose Grisrlelin 1.402.10, Fla
mingo 3.La Precieu8c 2.Gele Prins
2.35, La Reine 0.80—1.25, Witte Valk 1.30,
Scarlet Due 3.05.
D.v.t. Murillo 1.55—1.60, Theeroos 3.26,
Imp. Rubrorum 3.50v Cour D'Or 3.25, La
Candour 1.552.20.
D.w.t. Proff. Rauwcnhoff 0.00- 1.20, Will
Copland 0.852.Bartigon 1.45—1.76.
E.N. Ornalus 1.752.25. Golden Spui
8.66 LML Had. dc Grnaff 4.50-5.50.
D.N. Von Sion II 3.
Hyacinlhcn: E.W. La Grandcssc 13— IE
2.703.L'Innnonccnce 20—1 16.50, L'In-
noiifcncc 19 15.50.
E.R. Gertrude 18—20 20.50-22.—, Queen
o. t. Pinks 17—10 15.—.
E.B. Que o. 1. Blues 15—17 10.50.
E.W. La Grandcssc 10-18 0.20.
E.G. City ol Haarlem 14 15 8.25. Oranje
Boven 13—15 6.Yellow Hammer 13—17
i3.—
Bijgoed: 'Lil. LTmballatum 6.Lil. Tt-
grinum 15 op. 4.20, Lil. Triginum 13 op 3.10,
Anem. The Caen 05.Iris Angelica 1.50,
Iris Hisp. in soorten 5.—35,Dubb. Ga-
lanthus 3.Enk. Galanlhus 1.—1.30, Iris
King o. t. Blues 15.30.Iris Imperator
16.25.Holl. Iris in soorten 30.1.10,
Pioen Le Girant 3.60.
RECHTZAKEN
Water bij de melk.
Do Dolflsche kantonrechter veroordeel-
do den landbouwer P. S. Z. te Schipluiden
tot f 400 boete subs. 40 dagen hechtenis
wegens toevoeging van 6 tot 18 pet. wa
ter aan do melk.
Ingezonden Stukken
(Buiten verantwoordelijkheid der Rcdactioj
De slechte straatverlichting in de
Pieler de la Courtstraat te Leiden.
Leiden, 24 Sept. 1926.
Mijnheer do Redacteur!
Beleefd verzoek ik opname van het vol
gende in Uw veelgelezen blad.
Do lange winteravonden komen weder
aan en bovengenoemde straat zal weder,
evenals vorige winters, \s avonds in een
Egyptische duisternis gehuld zijn, aange
zien do daar aanwezige straatverlichting
totaal onvoldoende is. In deze ge-
heelc 6traat staan n.l. 4, zegge vier lan
taarns, welke deze lange en hrcedo straat
moeten verlichten, waaronder één gaslan
taarn. Om 11 uur worden er 2 gedoofd,
dus blijven er 2 branden, doch in do z.g.
oudo P. do la Courtstraat wordt de daar
aanwezigo gaslantaarn ook gedoofd, dus
is hier absoluut geen verlichting meer.
Zouden de desbetreffende autoriteiten hier
in geen verandering kunnen brengen?
Mijn inziens zou de gaslantaarn in do
oude P. de la Courtstraat moeten verdwij
nen on daarvoor in do plaats 2 electri.soho
lantaarns moeten komen. In het nieuwe
gedeelte zouden aan den kant waar nu
geen lantaars staan 2 nieuwe lantaarns
bij moeten komen. Verder zouden do il aan
wezige lantaarns weder op hun volle liciit-
slerktc gebracht kunnen worden, daar
deze enkele jaren geleden, door een appa
raatje aan de paal te bevestigen, getem
perd zijn, aangezien do straat toen nog
maar enkel bebouwd was. Nadien is do
straat dubbel bebouwd geworden, imardc
straatverlichting is niet verbeterd
Hopende, dat hierin spoedig verandering
moge komen, teeken ik, U Mijnheer de
Redacteur dankzeggend voor do verleende
plaatsruimte
,Eon hew. van do P. de la Courts!r.
ALLERLEI
Onrijpe ooft.
Wanneer de vruchten rijp Irggin^gn te
worden onder de koesterende stralen der
zomerzon, maakt ziel) van deu ingnwli
soms liet ongeduld meester om zirli dik
wijls ten koste van z'n gezondheid aan
vruchten te goed te doen Vooral zijn het
do kinderen, die niet kunnen wachten tot
de vruchten rijp zijn en die mot begeerige
blikken do nog onrijpe pruimen, appels,
en peren enz. beschouwen En wal naar
boneden valt, te vroo r cm rijp i I n
ziju, wordt voor goede buit verklaard en
vaak gevoegd door wat onrijp van <l" I i-
men wordt gesnoept. Zonderling dat liet
verlangen naar vruchten bij kinderen zóó
sterk is, dat zij zelfs door de wrangen, on
aangename:), sterk zuren smaak van on
rijpe vruchten zich niet laten weerhouden.
Kinderen, die in dtm herfst achteloos pe
ren- en appelboomen voorbijgaan, kunnen
in Juli en Augustus bijna van do groeno
vruchten niet afblijven. Ook hier is het 't
verbodene, «lat lokt.
Zijn onrijpe vruchten dan werkelijk zoo
zoo schadelijk? Deze vraag moet nadruk
kelijk met „ja" worden beantwoord. Voor
eerst is het scherpe zure van een veel ie
sterk voedsel voor de maag, dat zij in groo
te hoeveelheid niet kan verdragon en dan
ook op do darmen een zeer ongunstigon in
vloed uitoefenen. Do laatste loonon dit wel
door do heftii'o pijnen, die zij den eier van
veel onrijp ooft veroorzaken, wat doorgaans
gepaard gaat met veel te sterken stoelgang.
Verder bevat de onrijpe vrucht veel meer
cellulose dan voor den monsch veroischt
wordt en dat meerdere werkt om zijn moei
lijke verteerhaarheid schadelijk. Boven
dien belet de onaangename, wrange smaak
dikwijls het voldoende kanwen en geraakt
de vrucht in do maag zonder voldoende lo
zijn fijngemalen, wat ook al niet bevorder
lijk is voor eene goede spijsvertering.
Gewoonlijk worden onrijpe vruchten door
kinderen in groote hoeveelheden gcgefoti
en dan natuurlijk in het geheim, zoodat
ouders daarmee geen rekening kunnen
houden, 't Behoeft dus volstrekt geen be
wondering (e wekken, dat een kind, dat een
dozijn onrijpo pruimen heeft gegeten en
dan bijv. zijn gewone kwanturn melk
drinkt, opdat moeder niets van het prui-
monoten zal merken, plotseling lievige
maagpijn en darmaandoeningen krijgt. De
maag is weliswaar een zeer geduldig or
gaan, maar men kan er toch niet al le veel
van vergen, anders wordt ze rcbelseh.
Nu komt er nog hij, dat door onrijp ooft
gewoonlijk een groot aantal microhen enz
in de maag komen, die, daar hij op d" bo
vengenoemde wijze is beschadigd, in w
gelegenheid zijn zich te vermeerder) o
Men heeft vroeger wel eene gedacht dat
door het eten van onrijpe vruchten chole
ra zoo kunnen ontstaan, maar van dezo
mooning is men als onjuist teruggekomen.
Doch wel kan men aannemen dat door
het eten van onrijp fruit dc maag zóó wordt
aangedaan, dat zij schadelijke kienen als
cholera bacillen niet meer kan dood' n, wat
zij ii ez' nden toestanden wel kan.
