DONDERDAG 23 SEPTEMBER 1926 17e Jaargang. No. 5371 $e Reidóohz (Sou^omt Oo ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL Ri, onze AgenteD 20 cent per week 12.60 per kwartaal Franco per poet I 2.Ö5 per kwartaal, get Geïllustreerd Zondagsblad la voor de Abormé's ver» fcnjgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, by voor- uitbetaling- Afzonderlijke nummers o ct.. met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen l Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. AOMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 u POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: O.won. adverlenllën 30 cent per r«g»l Voor logexonden Mededeeiingen wordt het - dnbbele van het tarief berokend. Kleine adverlenllën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver haar, koop en verkoop 10.50. (II nummer bestaat uit twee blader. Socialistisch gestook. De militaire relief ioq te Assen hebben zulk 'n omvang genomen, dat een soldaat als slachtoffer van de uitgelokte botsing tegen de militaire ovrheid gevallen is. Wij zeegen: uitgelokte botsing. En inderdaad, het ontactisch optreden van jommigo officieren, het honden van gefor ceerde marschen lean de ontevreden heid behhen geprikkeld, maar duidelijk te atateeren is, dat de te Assen en ook Eden Maandag uitgebroken relletjes ge vole waren van do prikkeling, de ophit sing der socialistisehe volksmenners op de ontwanonincs-meeting j.l. Zondag te 's-Gravenhage. ,ffet Volle" weet al weer, zonder nader bnderzqek, te zeggen wie is „de verant- oordcliike man" voor de relletjes te As- Fet is maioor v. d. Reyden! Moeht het blad 'ns eerst z'n eigen en z'n hparfi'-veveten onderzoeken! O 't is zoo geraalekeiiïk enzoo laf zelf buiten ge vaar te blijven en anderen daar in te drin gen: elf li v. nis' i«r de ,,boiirf-p-'sie"-plech- tigbeid, de Koninklijke staatsie van een opening der S tot en -Generaal te gaan bij wonen en er aan deel te nemen, terwijl men ijj anderen de, ook voor deze persoonlijk, on gevaarvolle - stemming aankweekt, Waarop de heer Albarda triomfeerend Boeide, toen hij in Seinpost j.l. Zondag uit riep onder applaus zijner partijgenooten, 'dio over bet feit hun voldoening uitdruk ten: ..Ferhalincsnefeningen kunnen nau welijks meer gehouden worden Do stumoerds te Assen hebben nu on dervonden de ge vol een van bet onverant woordelijk stoken der socialistische ko^- stukken, die.zich nu. heel kalm, de handen in onschuld wasseberhet, onver antwoordelijk stoken van lieden, die daar- maVen een vaak goed winstgevend! bed ril f De anti-oorlog mensehen in den Haag hohben een actie opgeroepen, waarbii zij veen slachtoffer zouden kunnen wor den, maar waarbii nu een onschuldige is gevrd'en el* slachtoffer van den moorden den kovelZij ageeren tegen den buiten- landRchen oorlog, maar zoo, dat zi\ voorzoover het van hen afhangt, een b i n- nrr-i-ndscho oorlog onvermijdelijk maken 1 Onverantwoordelijk is het socialistisch gestook BUITENLAND Volkenbond De ontwapening. Een scherpe Amerikaansche resolutie. Gisteren is onder voorzitterschap van den Nederlandschen gedelegeerde, Jhx. Loudon, de derde (ontwapenings) commissie bijeen geweest. De n. de Volkenbondsvergadering op de werkzaamheden der voorbereidende ont wapeningscommissie uitgeoefende critiek beeft den Amerikaanschen gedelegeerde Gibson aanleiding gegeven, om in de derde commissie met kans op succes een revo- lutionnaire resolutie in te dienen. In deze resolutie wordt met zooveel woorden gezegd, dat de tot dusverre door de voorbereidende ontwapeningscommissie verrichte werkzaamheden een schandaal rijn geweest en dat de methode, volgens wel ke gewerkt wordt, geheel en al herzien moet worden. Voorts wordt in de resolutie, die uit tweo deelen bestaat en dio heden door Gibson bij de commissie werd ingediend, verklaard, dat het militaire comité zich b'j de behandeling van alle nog hangende kwesties uitsluitend door technische ge zichtspunten moet laten leiden en dat .het overwegingen van economischen of poli beken aard principieel buiten beschouwing poet laten. Voorts dat het militaire comité p een speciaal rapport do verschillende Inzichten over elk der vraagstukken moet opnemen en dat in bedoeld rapport een «sposó moot zijn vervat, waarin de voor- ®n nadeelen van elk standpunt zijn uiteen gezet. bet tweede deel der resolutie wordf de herziening van alle tot dusver verrichte Werkzaamheden verlangd. De resolutie verwekte bij de overige le den^ met name de militaire, groot opzien jJtlt ■^fa^aanscbe gedelegeerde, generaal i-, Marinis, verklaarde, dat het onmogelijk P8. den geheelen arbeid x\\ het militaire .wnntó. die maanden in beslag heeft geno den, zoo radicaal omver te werpen. Ite Engelsche gedelegeerde, lord Robert Ejcu. die een fijn gevoel voor onvermijde- noodzakelijkheden bezit, haastte zich ■®®n compromisvoorstel in te dienen. He', perste deel der resolutie, dat op de toekom- werkzaamheden betrekking heeft, nschte hij over to nemen, terwijl hij do mmissie verzocht, het tweede deel, waar ttAmk j0r7,'en'n£ der "reeds verrichte werk eenheden wordt voriangd, te verwerpen. Ten slotte werd een subcommissie inge- 1 steld, die -belast is met het opstellen van den definitioven tekst op grond der door Gibson ingediende resolutie. Ouitschland Botsing tusschen politie en werkloozen te Breslau. Dinsdagmiddag heeft te Breslau een ernstige botsing tusschon politic en werk loozen plaats gehad. Om vijf uur trok een stoet van eenige duizenden werkloozen naar hel stadhuis, waar juist besprekingen over do werkloo- zenuitkeering aan den gang waren. De de monstranten volgden de bevelen der politie riet op, doch bestookten haar met een ha gelbui van steenen. Na eerst nog getracht tc- hebben, de menigte door charges met den gummistok te verspreiden, trokken do politiebeambten de blanke sabel. Toen ook dit niet baatte, werd ten slotte op de menigte gevuurd. Voorzoover tof dusverre Icon worden vnstgosleld, zijn twee personen, o. w. een vrouw, gedood, terwijl 11 demonstranten zijn gewond Engeland Het mijnconflict. Nieuwe voorstellen en nieuwo hoop. De gedelegeerden der Britsche mijnwer kers hebben bepaalde voorstellen inge diend als basis voor de bijlegging van het mijncopflict. Zij brachten gisteren den namiddag door in het ministerie van Ar beid. Men gelooft over het algemeen, dal binnenkort overeenstemming zal worden bereikt. De koning heeft twee proclamaties on derteekend, waarbij de wet op den nood toestand wordt verlengd Spanje Naar een ommekeer? Een proclamatie der politici tegen de dictatuur. Naar gemeld wordt heeft in den loop der laatste dagen de binnenlandsch-poli- tieke toestand in Spanje zich tot het uiter ste toegespitst en door velen wordt reeds voor do eerstkomende dagen ean alge- heele ommekeer in het politiek bestel ver wacht. Het is een openbaar geheim, dat de voornaamste Spaansche politici, die zich tijdens do dictatuur op den achtergrond hebben gehouden, een proclamatie voorbe reiden, die, tegelijk met de bijeenroeping der Nationale Vergadering door Primo de Rivera, zal worden gepubliceerd. Tot de onderteekonaars dezer proclamatie behoo- ren o.m. de voormalige minister-presi denten Romanones, Sanchez Toca, cn Gar cia Prieto, de voormalige president der Kamer, Villanueva, de door Primo verdre ven partijleider Alva, alsmede de meest vooraanstaande persoonlijkheden op het gebied van litteratuur, politiek, enz. De proclamatie geeft uiting aan den vasten wil, om met alle ter beschikking staande middelen de dictatuur ten val te brengen. Allo onderteekenaars, onverschillig t6t welke politieke richting zij behooren, hebben zich van de monarchie losgemaakt. In de proclamatie wordt gezegd, dat de monarchie nog slechts krachtens de Grond wet bestaat, doch dat de monarchie de Grondwet niet voortdurend buiten wer king mag stellen. Koning Alfonso beseft den ernst van den toestand en men verwacht, dat hij de zer dagen een beslissing zal nemen. Mocht hij voor Primo partij kiezen, dan zou daar door do monarchie ernstig in gevaar wor den gebracht. Voorloopig schijnt Primo besloten te zijn, den strijd te aanvaarden, hoewel de officieren van alle wrfpons zich tegen hem hebben verklaard, hetzij door middel van protesten en requesten, hetzij door demon stratieve ontslagname. Op bevel van Pri mo zijn alle troepen in de kazernes gecon signeerd. Aan elke kazerno is een speciale wacht toegevoegd, die het bijzondere ver trouwen van den dictator geniet en tot an dere regimenten behoort. Italië. Na den aanslag op Mussolini. Wo or op vrije voeten. 300 personen, die gearresteerd zijn in verband met den aanslag op het leven van Mussolini, zijn gisteren in vrijheid" ge steld, daar niets tegen hen kon worden in gebracht. Tot de in vrijheid gestelden be hoort ook de anarchist Malatesta. Griekenland. De „onthullingen" van Pangalos. Roemenië er bij betrokken? De correspondent van het „Bcrl. Tagebl." meldt, dat de geruchten, als zou Roemenië de Balkanslaat zijn, welken Pangalos bij zijn „onthullingen" over zijn oorlogsplan nen tegen Turkije heeft bedoeld, steeds meer aan waarschijnlijkheid winrren. In ingewijde kringen Verzekert men, dat inderdaad een hoogstaando Roemeenscho persoonlijkheid naar Athene heeft willen komen om met Pangalos te onderhandelen. Het is echter niet duidelijk, of ook de Roe- meensche regeering hiermee op de hoogte was. Men neemt aan, dat deze hoogstaande persoonlijkheid generaal Averescu was, die zijn bewondering voor de dictatuur in Ita lië en Griekenland nimmer onder stoelen of banken slak. Uit Milaan wordt gemeld, dat ex-koning George van Griekenland Dinsdag met de koningin en een (alrijk gevolg met de Orient-Express, op reis naar Boekarest, de stad Milaan is gepasseerd. Hij werd door Grieksche delegaties uit Italië en Grieken land begroet. Men brengt deze reis in ver band met het streven naar het herstel der monarchie in Griekenland. Zervan en Dertilis voor den krijgsraad. Maandag hebben de opstandelingenlei ders Zervas en Dertilis met elf hunner of ficieren voor den krijgsraad te Athene te rechtgestaan. De belangstelling van het publiek was buitengewoon. De beschuldig den, vooral de leiders, namen een zeer uit dagende houding aan. In de akte van beschuldiging werd o.a. betoogd, dat de beklaagden opzettelijk on gehoorzaam waren geweest aan de orders van den premier en minister van oorlog generaal Kondilis en dat zij besloten had den de regeering omver te werpen en een nieuwe dictatuur in te stellen. Het O. M. eischte de doodstraf. Op ver zoek van den verdediger werd de zaak tot den volgenden dag verdaagd om beklaag den in staat to stellen hun verdediging voor to bereiden. Syrië. De strijd tegen de Drusen. Gemeld wordt, dat drie Fransclie osca- drons ten N. W. van Damascus door de Drusen zijn aangevallen. Laatstgenoemden moesten evenwel met achterlating van 10 dooden, na een zeer opwindend gevecht, het terrein ontruimen. China. De Chineesche chaos. Tegen de vreemdelingen. Do Times meldt uit Sjanghai: Tsjang-Kai-sjck's bedreiging tegen bui- tenlandsche kanonneerbooten en zijn eiscb dat deze do oorlogszóno zouden verlaten, doet bij buitenlanders wederom don wensen naar buitenlan^sche interventie naar voren komen. Deze kanonneerbooten vormen na melijk de eenige bescherming van het leven ep de eigendommen der buitenlanders. Woestjang wordt nog steeds belegerd. Van de 24 buitenlanders, die zich in de stad bevinden, hoort men niets, zoodat ge vreesd wordt, dat deze om het leven zijn gekomen. De meeste steden aan de Jangsfo worden door de -buitenlanders verlaten. Uit den eisch van Tsjang-Kai-sjek wordt hier de conclusie getrokken, dat Tsjang van plan is op de kanonneerbooten te schie_ ten, wanneer deze zich niet terug trekken. Versterking der Britsche en Japansche flotilles. Een derde Britsche torpedojager is plot seling van Malta verlrokkon ter verster king van de vloot in do flhineescho wate ren. Ook de kruiser „Delhi" zal zich waar schijnlijk daarheen begeven. Het vliegtuig- moederschip „Hermes" is reeds naar China onderweg. Ook het 3e torpedojagersflolille zal naar China vertrekken. Twee Japansche kanonnec-rbooloQ zijn naar do Yangsle vertrokken. Do Japan- schril flolille op do Yangste bestaat thans uit 2 kruisers, 2 torpedojagers en 9 kanon neerbooten. Van het Vaticaan. Averescu bij den Paus. Het concordaat tusschen Roemenië en den TI. Stool Uit Rome wordt d.d. 21 dezer gemeld: Generaal Averescu, do Roemeenscho mi nisterpresident, is heden door Z.H. den Paus in particuliere audiëntie ontvangen. De n. Vader onderhield zich ongeveer twintig -minuten met den Roemoenschen minister. Na hot onderhond bracht Averescu een bezoek aan don kardinaal staatssecretaris. Gasparri, die den Roemoenschen premier later, in het paleis der Roemoenschen le gatie bij den H. Stoel, een tegenbezoek bracht. De onderhandelingen over een concor daat tusschen Roemenië en het Vaticaan zijn thans nagenoeg geëindigd en mep ver wacht. dat dc definitieve overeenkomst zper binnenkort lot stand zal komen. Naar verluidt zullen ook de koning en de koningin van Roemenië, bi? gelegenheid van hun bezoek aan Rome, het a.s voor jaar, een bezoek brengen aan don H. Vader. BINNENLAND. EERSTE KAMER. OVERZICHT. Adres van Antwoord op de Troonrede. In de gister gehouden vergadering van de Eerste Kamer is allereerst vorslag uit gebracht door do commissie tot onderzoek van de goloofsbricven. Do eenige opmer king, dio gemaakt word, was of de naam Dobbelman met één of twoo „n's" geschre ven moest wordon. y Tot toelating van alle nieuwgekozen le den v.ord besloten, waarna do veroischte ceden of beloften worden afgelegd en do „senatoren" zitting konden nomeu. Do voorzitter, do hoer Baron van Voorst tot Voorst, sprak vervolgens woorden van dank voor zijn herbenoeming. Hij wees hierna op de nieuwo samenstelling dor Ka mer, waardoor do hoeren dr. H. Fransson, dr. E. B. F. F. Baron Wiltort van Hoog land on H. Amelink niet meer terugkeer den. Tot sprekcr's leedwezen 1 hij in het bijzonder dr. Franssen missen, die sinds 1901 zitting had, in dien tiid zijn beste krachten paf cn altijd trouw op zijn post was. Ook Baron Wittert van Hoogland zal gemist- worden door ziin boteckenisvolle adviezen. Met genoegen had sor. ook met den lieor Amelink samengewerkt. Do voorzitter wees rui verder op de Troonrede, waaruit z.i. blijkt, dat dc Ka mer weer gewichtige arbeid wacht. Hij hoopte, dat alle partijen elkaar zullen we ten te waardceren en eendrachtig zullen samenwerken in 's lands belang. Ten slotte vroeg spr. den ge waardeer den steun van allen cn vroeg hij Gods ze gen voor een vruchtbaren arbeid. (Ap plaus). Aan do orde was hierna het voorstel, om dc Troonrede met een adres Ie beantwoor den. Prof. Van Embden (V.D.) merkte op, dat verleden jaar een praktijk gevolgd is, die oorzaak is, dat do vrijz.-dem. fractie niet zonder meer dit voorstel zou kunnen aan vaarden. Het vorig jaar heeft de meerder heid goed gevonden om af tc wijkon van do goede gewoonte, om het ad ros van ant woord op do Troonrede louter een uiting van hoffelijkheid te doen zijn, door o.a. to sproken over „do chrislolijkc grondslagen, enz." Nu hot coalitiobcwind is ineengestort, kan misschien verwacht wordon, zoide spr., dat men in zake het. adres van antwoord tot do goede oude praktijk zal lerugkee- rcn. Onder dit voorbehoud wenschte do vrijz.-dem. fractie haar stom aan dit voor stel to geven, dat vervolgens z.h.s. werd goedgekeurd. Do vergadering werd tot 's middags go- schorst. P. T. T.-BEGROOTING 1927. Mogelijk nog meer tariefsverlaging in 1927. Aan de Mcmorio van Toelichting wordt ontleend, dat, aangezien het bij de samen stelling dezer begrooling voor den minis ter van Waterstaat nog geenszins vast staat, op welke wijzo dc reorganisatie van het staatsbedrijf dor P. T.T. zich zal vol trekken, en overigens voor 1927, afgeschei den van de verlaging der postlarieven, noch ten aanzien van do ontvangsten, noch ten opzichte van do uitgaven vooruitzich ten bestaan, die zeer belangrijke afwijkin gen van de voor 1926 geraamde bedragen zouden rechtvaardigen, de thans aangebo den begrooting een beeld vertoont, het welk met dal der bcgrooting voor liet dienstjaar 1926 zeer veel gelijkenis ver toont. Inmiddels blijft de minister zijn volle aandacht aan het vraagstuk der algnhoolo reorganisatie wijden, en kunnen eindbeslis singen worden tegemoet gezien, zoodra hij meent, do vollo verantwoordelijkheid daarvoor tc kunnen dragen. Bij de samenstollin" van de zo begroo ting is rekening gehouden met do op 1 Oc tober 1926 ingaando verlaging van som mige posttarieven. Dezo verlaging betreft zooals bekend: 1. Verlaging van do port dor binnon- landscho briefkaarten van 7/4 tot 5 cent. 2. Verlaging van de port de binnonland- schc postpakketten met 10 cent per pak ket. 3. Verlaging, zoowel voor do briefpost- zendingen als voor postpakketten van hot het in het binnenlandsch verkeer verschul digde expresse-recht met 10 cent voor elk stuk. 4. Verlaging van do port der briefkaar ten in het grensverkeer met Duitschland en België van 7^ tot 5 cent. 5. Gelijkstelling van de porten der brie ven en briefkaarten welke per landmail naar Nederlandsch-Indië, Suriname of Curacao worden gezonden met de bij ver zending per zeepost voorgenoemde stuk-' ken geldende porten, met gelijktijdigo ver laging van het port der briefkaarten tot 5 cent. 6. Gelijkstelling van hei port der bij abonnement gefrankeerde nieuwsbladen, welke por zeepost naar Nederlandsch-In dië, Suriname of Curacao worden verzon den, met het in het binnenlandsche ver- HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Een scherpe Amerikaansche resolutie inzake de werkzaamheid van de voorberei dende ontwapenings-commissie. Nieuwe voorstellen der Britsche mijnwer kers. In Spanje is het onrustig. Primo's val aanstaande? BINNENLAND. Ingediend is een wetsontwerp, houdende regeling van de collectieve arbeidsovereen komst. (1ste blad). De Koningin woonde hedenmorgen de legeroefeningen bij. (Isle blad). Een nieuwe verlaging van de posttarie ven wordt in uitzicht gesteld. (1ste blad). Branden te Alphen aan den Rijn. (Rijn streek, 1ste blad). keer hier to lando voor bij abonnement go- frankeerde nieuwsbladen geldende port. 7. Verlaging van het recht van verzeke ring voor brieven on doosjos met aangege ven waarde, welko por landmail naar No- derlandsoh-Indlë. Suriname of Curacao worden verzonden, van 10 tot 5 cent, per 150 aangegeven waarde. Van de vorenstaando tariefsverlagingen wordt een vermindering van ontvangsten van 3,2 milliocn per jaar verwacht. Het ligt in do bcdo:cling, om, zoodra de bedrijfsui(komsten, in verband mot do be hoeften dor schatkist zulks toelaten, zoo mogelijk nog in 1927 tol verdoro tariefs verlaging over te gaan. Wat nieuwe werken betreft is in 1927 gerekend op kabelleggingen op de trajec ten MeppelGroningen, Amsterdam Amersfoort, en op oen (lorde kabelverbin ding AmsterdamRotterdam. Met oen on ander zal een uitgaaf van naar raming 3.225.000 gemoeid ziin COLL. ARBEIDSCONTRACTEN. Wetsontwerp ingediend. Ingediend is thans hot wetsontwerp, houdende regeling van do collocliovo ar beidsovereenkomst. Blijkens do Memorie van Toelichting be paalt dit wetsontwerp zich tot do burger rechtelijke regeling. Daarmede is niet be slist, dat do publiekrechtelüko regeling achter wege blijft. Do rogcering heeft haar standpunt te doen aanzien nog niet be paald, doch de burgerrechtelijke regeling hoeft bestaansrecht, ook afgezien van eon wettelijke regeling dor verbindendverkla ring, en dit is geen roden de burgerrechte lijke regeling langer uit te stollen. Do re geling zooals zij is ontworpen vormt in geen geval ccn beletsel tegen oen publiek rechtelijken uitbouw. Ook bij de nieuwe rcgoling blijft dc kern bestaan uit do twee grootc beginselen in art. 1637 B.W. neergelegd, doch con verdoro uitbouw is noodig. Do wet moet regels stellen over hot aangaan dor over eenkomst, over de daaruit voortvloeiende verplichtingon (en rechten), over don duur en het einde der ovorconkomst cn vooral ook bepalen, wie door do r.n. ge'- -don zijn. In artikel I wordt ion ouisdirüvmg ge geven van hetgeen onder collectieve ar beidsovereenkomst wordt verslaan. Do nieuwe definitie is ruimer dan do tol nu toe gebruikte. Ten eerste omdat de collec tieve arbeidsovereenkomst niet beperkt w tot arbeidsvoorwaarden betreffende ar beidsovereenkomsten, maar ook betrokking kan hebben op ovoreenkomsten lot het verrichten van arbeid, welke juridisch niot zijn arbeidsovereenkomsten, doch aanne men van werken (men denko hier b.v. aan tuinwerken) of overeenkomsten tot het verrichten van enkele diensten. Ten tweede omdat do woorden in artikol 1637 N: „bij het aangaan" van arbeids overeenkomsten in acht te nemen als min der juist zijn weggelaten, zoodat geen voet meer wordt gegeven aan een opvatting als zou een collectieve arbeidsovereenkomst geen beteckenia kunnen hebben voor reeds loopende individucele overeenkomsten; ten derde, omdat artikel 1637 N vcrond cru telt dat de collectieve arbeidsovereenkomst uit sluitend arbeidsvoorwaarden betreft, tor- wijl de practijk een ander beeld to zien geeft, weshalve do omschrijving thans be vat do woorden: „waarbii voornamelijk of uitsluitend arbeidsvoorwaarden wonion geregeld". De partijen genieten derhalve bij de vaststelling van den inhoud van hot col lectief arbeidscontract groot© vrijheid. Deze vrijheid wordt uitteraard beperkt door de grenzen dor goede zeden on der openbare orde. Koninklijke Besluiten. Vo orzillorTan deTweodoKamer Bij Kon her-luit van 22 September is lo»

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1