MAANDAG 6 SEPTEMBER 1926 17e Jaargang. No. 5347 2)e Ccicbche (Bomcmt De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bi] vooruitbetaling Vooi Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal Franco per post I 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- toijgbnar tegen betaling van 50 ct per kwartaal bq voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers o ct, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct O It blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen 1 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 n POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT Q ow one advertentiën 30 cent per roge' Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het s dubbele van het tarief berekend Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, hnur en ver huur, koop en verkoop 10.50. ■wmiMMUNi hiiibiiiUM I ii tta-y» 011 NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN. BUITENLAMP Volkenbond De reorganisatie van den Raad. Duitachlands toetroding. Do Raad van den Volkenbond heeft Za terdagochtend in een zitting, die door den .vertegenwoordiger van Spanje niet werd bijgewoond, de voorstellen der zetelcom missie betreffende de toekomstige reorga nisatie van den raad aanvaard. Hij nam een resolutie aan, waardoor: le. de raad het rapport van de com- piissie over de samenstelling van den raad goedkeurt,- 2c. dientengevolge, en krachtens de volmacht, die art. 4. van het Volkenbonds statuut hem verleent, Duitschland aam- wijst als permanent lid van den raad van af zijn toetreding in den bond en het aan tal niet-permanente zetels vermeerdert tot 9; 3e. aan de vergadering de uitvoering 'dezer beslissingen aanbeveelt; 4e. aan de vergadering eveneens aan beveelt om in gimstigen zin de voorstel len te overwegen, door de commissie ge daan betreffende de wijze van verkiezing der niet-permanente leden van den raad en het stelsel van hun mandaat. Spanje's gedragslijn. „Waardige onthouding". Als antwoord op een telegram van Chamberlain en Briand, die op de harte lijkste en ernstigste wijze aandrongen op dat do zetel van Spanje in den raad niet onbezet zou blijven, en opdat de konink- lijko regeering aan de vergaderingen Genève verder den kostbaren steun van haar hoog gezag zou verleenen, telegra feerde Primo de Rivera, dat, hoewel hij persoonlijk geneigd zou zijn op deze uit- noodiging in te gaan, hij evenwel van mucning was, dat Spanje werd achterge steld in een positie, die niet overeen stemt met zijn rang, en dat Spanje dus een passende houding moet zoeken in een waardige onthouding. Toetreden van Turkije. Wil ook al een raadszetel. Do speciale verslaggever van do „Ti mes" te Genève verneemt uit goed inge lichte kringen, dat de Turksche regeering diplomatieke stappen gedaan heeft, ten einde aan haar wensch om tot den Volken bond toe te treden uitdrukking te geven, De regeering van Angora heeft alleen als yoorwaardo gesteld, dat haar een niet- permanente raadszetel wordt toegewezen, om niet alleen haar eigen belangen, doch .pok die der andere landen van hot Nabije Oosten te kunnen behartigen. Deze voorwaarden heeft do Turksche regcerig in een brief geformuleerd, die de ler dagen aan de regeeringen der ver scheidene mogendheden werd toegezonden. Spanje GROOTE POLITIEKE ONRUST. Alle artillerie-officieren uit hel leger verwijderd. De sta at van bel eg afgekondigd De „Westminster Gazette" is op de mis- echien wat naieve gedachte gekomen, om leen telegram te richten aan Primo de Rl- yera, den president van het Directorium, met verzoek om inlichtingen omtrent het geen er op het oogenblik in Spanje echiedt, daar de talrijke in omloop zijn de geruchten over onlusten het Spaansohe crediet in het buitenland aanmerkelijk schaden. Natuurlijk heeft de dictator aan stonds teruggeseind dat de geruchten vol strekt onjuist zijn en dat er volkomen rust in Spanje heerscht. Intusschen blijkt dat de toestand inte- gedecl zeer ernstig is. In verband met ern stige gevallen van insubordinatie bij de ar tillerie heeft de regeering den koping den raad gegeven, naar Madrid terug te kee- ren en heeft zij hem machtiging verzocht, .voor geheel Spanje den staat van beleg af te kondigen. Bij koninklijk decreet zijn daarna alle artillerie-officieren, met uitzondering van do in Marokko vertoevende officieren, uit 'het leger verwijderd en is hun het dragen der uniform verboden. Al hun onderge schikten worden ontslagen van den plicht, de bevelen der betreffende officieren op te vVolgcn en hun wordt het recht verleend, do {Officieren te arresteeren, die hen daartoe zouden willen dwingen. Do vaandelwacht in de< kazernes is door reserve-officieren Overgenomen. Allo voor de artillerie wer kende fabrieken worden onder controle der arbeiders gesteld, zulks onder bevel fTan een officier. De artillerie-academie laoet allo cadetten ontslaan en alle lich tingen, evenals de officieren-leeraren val len onder de algemeene bepalingen. Over geheel Spanje is de verscherpte staat van beleg afgekondigd. Elk verzet wordt beschouwd als een weigering der gehoorzaamheid voor den vijand. Hetzelf de geldt ten aanzien van degenen, die wei geren aan de regeering bij het overwinnen der moeilijkheden hun steun te verleenen. Het betreffende decreet is door den ko ning, die reeds op weg was naar Madrid, gisternacht om 1 uur te San Sebasliaan onderteekend. Do regeeriug heeft gisteren een lange nota gepubliceerd, waariu gezegd wordt, dat de koning na zijn terugkeer te Madrid, Primo de Rivera heoft ontboden on zijn vertrouwen in de huidige regeering heeft herhaald. Later op den dag werd een mi nisterraad gehouden. Van vroeg in den morgen af, zoo zegt do officieelo verklaring, heeft de regeering aanbiedingen ontvangen van vereenigingen en particulieren, om in den thans ontsta- en toestand behulpzaam te zijn. De hou ding van alle militairen, behalve dan van die der artilerie-oafficieron, ia er een van vomaakte discipline en allen zijn bereid, hun plicht te doen. De officieren van het eerste rogiment artillerie, dat in de havenkazerne ligt, zijn bij den generalen staf ontboden, en zij ble ken bereid, het bevel over te dragen. Ge durende het verder verloop van den dag hebben dezelfde formaliteiten plaats ge vonden ten aanzien van het tiende en twaalfde regiment artillerie. De leden van de artillerieschool werden in hun eigen huizen gearresteerd, evenals de hooge of ficieren dezer school. De minister van Oorlog stond geduren de den. geheelen dag in telefonische ver binding met den opperbevelhebber, die meldde, dat een volmaakte discipline ge- handhaaft blijft. Te Segovia, waar do eer ste gevallen van insubordinatie gesigna leerd werden, is de toestand weer normaal De troepen aldaar zijn versterkt met een detachement burgers. Een plebisciet in Spanje. 11, 12 en 13 September. Het centraal comité der Vaderlandscho Unie heeft een verzoek gericht tot de re geering om machtiging te vragen om in geheel Spanje op 11, 12 en 13 September een plebisciet te organiseeren over de goed keuring van het werk der regeering en o. a. van Primo do Rivera. Zij verzocht de bijeenroeping van een nationale vergadering, die haar medewer king zal verleenen bij de regeering van het land. De minister van binnonlandscho zaken gaf zijn toestemming voor het plebisciet en verzocht de overheden neutraal te blij ven, opdat men een zuivere weerspiegeling zou krijgen* der gevoelens van het land. Rusland Het eigendomsrecht in Rusland. Tot huizen uitgebreid. De raad van volkscommissarissen heeft besloten tot een nieuwe uitbreiding van het eigendomsrecht. Bepaald is namelijk dat zij die op eigen kosten huizen bouwen het volledige eigendomsrecht daarop zul len kunnen doen gelden en eveneens het recht zullen hebben op ongelimiteerd ge bruik van den grond waarop die huizen staan. Wat precies het verschil is tusschen „eigendomsrecht" en „recht op ongelimi teerd gebruik", is niet recht duidelijk. Britsch-lndie. Godsdienstrelletjes te Calcutta. In de benedenstad van Calcutta brak een oproer uit tusschen Moslims en Hin does. Verschillende personen werden ge wond, w.o. een Europeaan en een inlandscli politie-inspecteur. China. Een conflict met den Gosterspoorweg. Inbeslagneming van bezit tingen van don spoorweg. Uit Karbin wordt aan de Russische bla den gemeld, dat de Ghineescho autoriteiten zich meester hebben gemaakt van de ri vierschepen, die de verbinding onderhou den met de Oost-Chineesche spoorwegen. De wimpels werden vervangen door die van de Chineesche ministers van Oorlog en Marine. De militaire autoriteiten te Moekden legden beslag op de handels entrepots en scholen, die, toebehooren aan den Oost-Chineesclien Spoorweg. Deze maatregelen hebben een kink ge bracht in de onderhandelingen tusschen het bestuur van den spoorweg en de Chi neesche autoriteiten. Do „Prawda" verklaart, dat -de Sovjet- regeering krachtig zal reageeren en zich in geen enkel opzicht zal laten intimidee- ren. Engelsche kannonneerboot buit gomaakt? De „Times" maakt in eeu bericht uit Hongkong, behalve van verschillende scn- sationeelc niet bevestigende geruchten, ook gewag van een bericht, volgens het welk een Engelsche kanonneerboot op do Yangtserivier door de Ghineezen buitge maakt zou zijn. Amerika De Kerkvervolging in Mexico. Ni e u w e wetten. Volgens oen bericht uit Mexico bereidt de minister van hmnenlandsche zaken nieuwe kerkelijke wetten voor, die aan het congres ter goedkeuring zullen worden voorgelegd. Ofschoon de details nog niet bekend zijn, wordt verzekerd, dat do nieuwe be palingen het aantal geestelijken in iederen Staat zal beperken. Echter zal het aan priesters van een andere nationaliteit dan do Mexicaansche vergund worden den dienst te pelebreeren voor buitenlandsche kerkbezoekers. Intusschen is de huidige senaat nog op reces en staat het nog niet vast hoe de uitslag ia der recente verkiezingen. De revolutie in Nicaragua. De regeering van Nicaragua meldt dat haar troepen een kanonneerboot buitge maakt hebben na een gevecht waarin 18 rebellen en 3 regeeringssoldaten gesneuveld zijn. Spoorwegstaking in Columbia. Vijfduizend arbeiders van do Colum- biaansche staatsspoorwegen zijn in sta king gegaan. Het geheelo spoorwegverkeer staat stil. Do havenarbeiders te Buenaven tura zijn evenoens in staking gegaaan. Het lossen van verscheidene booten is ge staakt. B3MÜEHLAJMD Uit de R. K. Staatspartij. De veelzijdige samenstelling van den Partijr ad. Zaterdagmorgen is te Utrecht, naar „Het Centrum" meldt, in hotel „Terminus" een vergadering gehouden van voorzitters der R. K. Biikskieskringorganisaties, wel ke vergadering saamgeroepen was door prof. dr. Steger, voorzitter van do R. K. Kiezersorganisatie in den Rijkskieskring 's-Gravenhage. Do vergadering was belegd om voeling to houden met betrekking tot het „veel/ij dige" in de verkiezing van stemgerechtig den in den Partijraad. De volgende vragen vormden een punt van besprcldng: le. met v.clko groepen moet bij do sa menstelling rekening gehouden worden? (geslacht, stand, groep, politieke denkrich ting, enz.). 2e. In welke onderlinge verhouding zoo ongeveer zal met die groepen rekening moeten worden gehouden? on 2o. Voor welke vertegenwoordiging, naar soort en aantal, zal elke Rijkslricskring- organisatie trachten te zorgen, opdat do R. K. Staatspartij in haar ^eheel de ver tegenwoordiging krijge, die de kiezers nu verwachten? Nederlandsche Hoogleeraren naar Amerika? Het Kanker-congres te Lako. De Amorican Society for the Control of Cancer heeft o.m. op haar invilatiecongres to Lako Mohonk (Staat New York) uitge- noodigd Prof. de Vries uit Amsterdam, en Prof. Dr. T. Deelman te Oroningon. Do Johns Hopkins University te Balti more heeft boyendien Prof. Deelman uit genood igd tot het houden van een voor dracht over kanker, na afloop van het con gres te Lake. Zonderlinge toestand bij den Woningdienst te Utrecht. Een architect die weg moet, doch niet wil. To Utrecht heeft Woensdag een gemeen te-ambtenaar een zeer merkwaardig jubi leum gevierd, meldt de „Tel." De man herdacht n.L overigens zon eenig feestvertoon of belangstelling van de zijde van het gemeentebestuur dat hem een jaar geleden door de gomeonte was opgedragen.... niets te doen, tegen een tegemoetkoming van ruim vijf mille, zijnde het bedrag ,dat deze ambtenaar ge noot, toen bij zijn beste krachten aan do gemeente wijdde. Of hier sprake is van den eersten gega digde van een door de gemeente Utrecht te stichten instituut van goed gesalari- eerde nietsdoeners is ons onbekend ge- bloven. Het was echter Utrechts burge meester, dr. J. P. Fockema-Andrcae, die ons de aan den aanhef genoemde gebeur tenissen bevestigde. De man, die nu al ecit jaar tot niets deen veroordeeld is, is de heer C. J. de Haas gemeente-architect 2o klasse. Deze kwam, aldus onze bij den betrok kene zelf ingewonnen informaties, in 1014 als technisch ambtenaar naar Utrecht. In 1910 werd hem verzocht dè functie van chef van het bouwbureau der Jaar beurs te aanvaarden, wolke uitnoodiging de heer Do Haas accepteerde. Hoewel zon der salaris behield hij zijn dienstverband met de gemeente. Jn 1921 werd hij echter door do inmid dels afgetreden wethouder Van Dijk als technisch adviseur naast zich geroepen. Op den lsten Juni van dat jaar, werd do heer Do Haas zoowel technisch als admi nistratief belast mot de leiding van den woningbouw van het z.g. „Ondiep". Lang zamerhand werd dio leiding uitgebreid over den gebeden gemeentelijken en par ticulieren woningbouw. Zooals de heer De Haas ons op een desbetreffende vraag ant woordde behield hij, ondergeschikt aan den directeur, zijn zelfstandige positie tot 1 Jan. 1924. Hij was toen ook reods bevor derd tot architect 2o klasse. In Sept.. 192-1 werd de leiding van den Bouw- en Woningdienst uitgebreid met eon ingenieur, die benoemd word tot architect le kl. met. een salaris van f4800. Den 15den Juli 1925 kreeg de heer De Hans zes woken vacantia onder voor waarde echter, dat hij iedere week één dag moest terugkomen om de zaken van zijn afdeeling to boahrtigon. Een en ander ge schiedde op verzoek van den directeur, met. goedkeuring van B. on W. Toen de heer De Ha hp terugkoerde, trof hem iets buitengewoon onaangenaams. Zender zijn voorkennis had men zijn uit circa 50 man bestaand porsoneel elders ondergebracht. Vanzelfsprekend ging de heer Dc H:ias naar zijn directeur, ten einde dezen op heldering van dit vreemd goval te vragen. Wat hij toen te hooron kroeg? Dat de directeur van den Bouw- en Woningdienst te zwaar belast was, dat De Haas, omdat hij zoo'n bekwaam vakman was, overal werk zou kunnen vinden, ergo: dat bij maar gauw moest zien wat anders to krij gen, daar hij hier niet meer noodig was. Dc directeur noemdo als roden van dit optreden, dat do heer Dc Haas te veel initiatief en to veel energie bezat. Hot- stond dus als een paal boven wa ter. dat do heer Do Haas kon vertrekken. „Neen, redeneerde deze, „dat zal niet zonder meer gebeuren. Er zit. dus niets an ders op dan te blijven." Best, oordeelde do gomecnle, als jo dan niet weg wilt, meneer Do Haas, welnu dan blijft ge. Bij deze gemeentelijke over peinzing bloef het niet. Temand' dio niet weg wil, moet ergens zitten. Als logischo consequentie hiervan werd do heer De Haas toen in do Damstraat, waar de Woningdienst gevestigd is, een kamer aangewezen, waar hij van Septem ber 1925 tot Maart 1920 geen enkele op dracht. heeft ontvangon. Hij zat dus, togen wil en dank, k raison van f5600niets te doen. In dit verband wcnschcn wij te verniel den, dat do burgemeester ons hieromtrent mededeelde, n.l. dat de hoer Do Haas op dracht had het litteraire archief bij te werken Eenigen tijd terug is de beer De Haas ongesteld geworden en werd hem, op dok ters advies, buitengewoon verlof verleend met behoud van salaris. Do juist.o motieven van do tegen den heer Do Haas aangenomen houding zijn hem volkomen duister gebleven. Maanden geleden word reeds, onder voorzitterschap van den burgemeester, con commissie van onderzoek ingesteld, die nog niet met haar rapport gcreod is. Hangende dit. onderzoek wenschte do burgemeester zich lievor niet over deze zaak uit te laten. Wel deelde dr. Fockema Andreae mede, dat, in verband met gewij zigde werkzaamheden op dc aid. van den heer Do Haas, diens positie overbodig is geworden. Ten slotte vernam de „Tel." nog, dat. do betrokken gemeente-architect als eisrii blijft stellen, dat men hem zijn oude nlaats bij den Woningdienst weer teruggeeft. Op 18 Sept. van Deventer's glasfabrieken stop. 250 man werkloos te Delft Aan van Devenlor's glasfabrieken te Delft werden do voorlaatste weok 97 vol wassenen en 40 jongens, allen werkzaam in het machinale bedrijf, ontslagen. Naar we vernemen heeft do directie van ge noemde onderneming Zaterdag bekend ge maakt, dat het thans nog aan de fabriek in het liandovenbedrijf werkzaam zijnde personeel zal worden ontslagen op 18 September a.s., zoodat mot ingang van dien datum de geheelo fabriek wordt slop- gezet. Onder do ontslagenen zijn arbeiders, die 30 cn meer jaren in het bedrijf hebben gewerkt. Alleen een zeer geperkt aantal werklieden blijft voorloopig voor het ver richten van diverse bezigheden nog in functie. Do stopzetting van het bedrijf houdt verband met de reorganisatieplannen van de directie, welke in de binnenkort to hou den buitengewone algemeene vergadering van aandeelhouders zullen worden bespro ken. Wc vernemen nog. dat hoogstwaar schijnlijk de fabriek wel langen tijd geslo ten zal blijven. HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De Raad van den Volkenbond hoof? dj voorstellen der zotelcommissie betreffen Jc de reorganisatie van den Raad aanvaarJ. Spanje zal een waardige onthouding lm frachten. Groote onrust in Spanje. Alle artiilc- ric-officieren uit het ieger verwijderd. De staat van beleg afoakondigd. W oer Mexico? nieuws godsdlen;lwe"en in Door het roas.xa-ontslag aan van Deven ter's glasfabrieken zal het aantal werk- loozon te Delft met ongeveer Ï'.ri0 torni nien. Het 3e Internationaal Congres voor Reddingwezen en Eerste Hulp bij Ongelukken In hc' Koloniaal-Tnstituu' Nu ai heeft hedenmiddag do officieelo opening plaats gehad van het. dorde Internationaal Congres voor Reddingwezen on Eerste Hulp bij Ongelukken. Door don Eorc-Voorzilter, 7. K. If. den Prins dor Nederlanden, werd hot Congres geopend met een Frnnscho toespraak, waarin Z. K. H. het volgende betoogde: „Tk acht mij gelukkig, dal mij do gelo gonheid wordt, geboden, als Eorc-voorzit Ier van dit Congres, mijne beste wensr-her bij do opening Uwer zittingen lot U l« richten voor den arbeid, welken Cii slaat te ondernemen. Deze arbeid boezemt mij in do hoogslo mate belang in. evenals allo philantropisehe arbeid, die ten doel beeft do bestaansvoorwaarden van het geheelo monsohdom te verbeteren. Tot miin *roo- te voldoening constateer ik, dat re <»-oot aantal dor meest bevoogde personen r.n het gebied van bot rod J in es wezen en eer- si e hulp bij ongelukken biioengekomen zijn om gezamenlijk te arbeiden aan een internationaal work, van het grootste ae- wicht. Onder herhaling van mi.ino wenselieu voor hel welslagen van Uwen arbeid ver klaar ik het 3e Internationaal Congres voor Redd inga wezen en Eerslo Hulp bij Ongelukken to zijn geopend." Hierna hield do minister van Arbeid, Handel en NijverheiProf. dr. T. T\ Mlo- ,1o P-M UIT DE OPREV8MG AALSMEER. Jubileum burgemeester. Gister hoeft do hoer J. Kastelein, burgemeester van Aalsmoor, zijn 12{4-jarig ambtsjubileum als burgomeester van Aalsmeer herdacht. Hedenmiddag to 2 uur zal hij door den ge meenteraad gehuldigd worden, terwijl van avond verscheidene veroenfgingon hent zullen huldigen. ALKEMADE. Geboren: Allard Dirk, z. van D. Honj en G. 'A. Terpstra. Jacobus, z. van T. Plasmeljer on A. van der Wereld. Gehuwd: J. Lioverse, jm. 28 j. en B. M. Klein jd. 20 j. J. Noort jm. 20 J. en A. van der Moy, ld. 30 j. Overleden: W. Keetman, echtgenoo- to van P. du Pau, 05 j. KATWIJK AAN DEN RIJN. Oranjefeest. - Op het. tele "mm. verzon den door do Oranjover. nan TT. M. de Ko ningin op Harer Majesteits verjaardag, mocht het bestuur het volgende antwoord ontvangen: „Tngevolce. do bevolen van TT. M. de Koningin bel» ik de eer den vriende lijken dank van naro Majesteit over brongen aan allen, die golukwensehen ren boden of op andere wiize van hunne ee- roelens deden blijken bii do herdenking van TToogstderzelver geboortedag. U -e Majesteit hooft het vun TT ontvangen Iele- gram zeer gewaardeerd." w.g. do ad -k van dienst, van H. M. de Koningin, de Ord- Officier v. Graveslein. HILLEGOM. Personalia. De heer J. Frijliok. ge meente-veldwachter alhier, heeft niei in gang van 1 Jan. a.s. eervol ontslag als zoodanig gevraagd en verkregen. Vernieuwing Trambaan. Zeer spoedig zal do trambaan vanaf do Meerstraat tot do Veenonburgerlaan worden vernieuwd. Er komt dan n.l. groefspoor. zooals reeds gedeeltelijk werd gelegd. Vermoedelijk zal dan niet meer gewisseld worden bij den Houttuin, doch voor een Uoftuin. Ook aan do Haarlemmerstraat wordMiet spoor ver legd en is het nieuwe matoriaal reeds aan gevoerd. Geboren: d. van J. E. van der Drifu- Duindam. z. van M. Kleijnc-Berliin. z. van J. Klinkenberg-Huisman. d. van D. M. P. R- Mailand-Zifkamp. d. van O. M. Brouwer-Rolvers, d. van M. E. Jan- sen-Schrama. Ondertrouwd: J. C. Vermeer <-n M. Colijn. V. J. Piron en J. M. Rietveld.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1